opis przedmiotów realizowanych na kierunku filologia polska

Transkrypt

OPIS PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH NA KIERUNKU
FILOLOGIA POLSKA
ROK AKADEMICKI 2010/2011
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA ( 3 LETNIE ZAWODOWE )
Stacjonarne
Przedmioty kształcenia ogólnego
Technologie multimedialne: przedmiot obowiązkowy;
laboratoria: rok I, semestr 1 – 15 godzin, rok I semestr 2 – 15 godzin
kod przedmiotu: 11.3-07-00-A/03
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: opanowanie podstawowego oprogramowania: Word, Excel;
doskonalenie umiejętności poszukiwania w Internecie potrzebnych informacji,
opracowywania ich oraz prezentowania; kształtowanie świadomych użytkowników
Internetu.
2. Treści merytoryczne: eksponowanie etycznych oraz prawnych ograniczeń
wykorzystania Internetu; doskonalenie umiejętności pracy z tekstem (formatowanie,
przypisy, cytaty), tabelą, wykresem; opracowywanie wyników badań za pomocą
Excela; Internet jako źródło poszukiwania informacji (biblioteki internetowe,
bibliografie i informatory humanistyczne, strony kulturalne i edukacyjne, strony
poświęcone pisarzom); możliwości wykorzystania Microsoft FrontPage; budowanie
prezentacji w PowerPoincie; programy edukacyjne, słowniki i encyklopedie
multimedialne.
3. Wymagania wstępne: podstawowe umiejętności posługiwania się sprzętem
i oprogramowaniem komputerowym.
4. Kadra akademicka: dr Grażyna Pietruszewska-Kobiela, dr Joanna Warońska.
5. Metody nauczania: praca z komputerem; wyszukiwanie informacji, przygotowanie
prezentacji.
6. Metody oceny pracy studenta: systematyczna ocena sprawności komputerowych.
7. Język wykładowy: polski.
8. Literatura (wybór): Dębowski M., Lemańczyk A., Podstawy użytkowania
komputera. Przewodnik po popularnych programach komputerowych z ćwiczeniami,
Poznań 2000; Gogołek W., Technologie informacyjne mediów, Warszawa 2006;
Jędryczkowski J., Prezentacje multimedialne w procesie uczenia się studentów, Toruń
2005; Klan cyborgów. Mariaż człowieka z technologią, red. G. Gajewska, J. Jagielski,
1
Gniezno 2008; Kopertowska M., Zaawansowane możliwości programu PowerPoint
200P, Warszawa 2001; Lach A., Tworzenie informacji w PowerPoint, Łódź 2001;
Osiński Z., Technologia informacyjna w edukacji humanistycznej, Toruń 2005;
Siemińska-Łosko A., Internet w przygotowaniu nauczycieli do stosowania technologii
informacyjnej, Toruń 2006.
Kultura regionu: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok III, semestr 5. – 15 godzin,
kod przedmiotu: 08.0–07–00–A/04
punkty ECTS: 1
1. Cele przedmiotu: zaznajomienie studentów z podstawową wiedzą z zakresu
regionalizmu; zapoznanie z historią życia literackiego i kulturalnego regionu oraz
jego miejscem w najnowszej kulturze polskiej.
2. Treści merytoryczne: historia kultury regionu, zabytki regionalne, święta, tradycje
i legendy; dzieje literatury regionalnej; miejsce regionu w literaturze pięknej;
czasopisma regionalne; postacie związane ze współczesnym życiem literackim;
instytucje kulturalne; życie teatralne i muzyczne regionu.
3. Wymagania wstępne: podstawowe wiadomości z zakresu historii Polski, wiedzy
o kulturze.
4. Kadra akademicka: prof. dr hab. Damian Tomczyk, dr hab. Elżbieta Hurnik, prof.
AJD, dr hab. Anna Wypych-Gawrońska, prof. AJD, dr Janusz Hurnik.
5. Metody nauczania: praca z tekstem, dyskusja, wyjścia do instytucji kultury,
konsultacje regularne, konsultacje dla studentów indywidualnej organizacji studiów.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność na zajęciach.
8. Literatura (wybór): Edukacja regionalna, red. A. W. Brzezińska, A. Hulewska,
J. Słomska, Warszawa 2006; Dziedzictwo kulturalne w regionie. Założenia
interdyscyplinarne, Warszawa 1995; Regionalizm. Tradycja i współczesność.
Materiały z sesji popularnonaukowej, Olsztyn 1995; Częstochowa: dzieje miasta
i klasztoru jasnogórskiego, t. 1: Okres staropolski, pod red. F. Kiryka, Częstochowa
2002; Częstochowa: dzieje miasta i klasztoru jasnogórskiego, t. 2: W okresie niewoli
1793–1918, pod. red. R. Kołodziejczyka, Częstochowa 2005; Częstochowa: dzieje
miasta i klasztoru jasnogórskiego, t. 3: W czasach Polski Odrodzonej i drugiej wojny
światowej: 1918–1945, pod red. R. Szweda, Częstochowa 2006; Częstochowa: dzieje
miasta i klasztoru jasnogórskiego, t. 4: Dzieje miasta i klasztoru po 1945 roku,
pod red. K. Kersten, Częstochowa 2007; Mielczarek T., Od „Monitora” do „Gońca
Reklamowego”. Dzieje prasy częstochowskiej (1769-1994), Kielce 1996;
Częstochowa i jej miejsce w kulturze polskiej, Częstochowa 1990; Region jurajski
w piśmiennictwie polskim od XV wieku do początków XX wieku, wybór tekstów
A. J. Zakrzewski i W. Gworys, Częstochowa 2004.
Religioznawstwo: przedmiot fakultatywny, ograniczonego wyboru;
ćwiczenia: rok II semestr 3. – 15 godzin;
punkty ECTS: 1
2
1. Cele przedmiotu: student poznaje wartości wspólne tradycji chrześcijańskiej. Zna
najważniejsze postaci życia religijnego różnych wspólnot chrześcijańskich. Poznaje
wybrane dzieła zakresu klasyki najliczniejszych Kościołów chrześcijańskich, umie
rozpoznawać elementy ich dziedzictwa kulturowego.
2. Treści merytoryczne: główne tradycje chrześcijańskie – wartości wspólne, wartości
różniące. Historia podziałów. Porównanie zasadniczych kwestii wyznaniowych
i ustrojowych kościołów chrześcijańskich. Katolicyzm – Prawosławie – Luteranizm –
Kalwinizm. Marcin Luter – człowiek i dzieło. Historia podziału, rok 1517. Krótka
historia kościoła Ewangelicko-Augsburskiego. Najważniejsze dzieła Marcina Lutra.
Jan Kalwin – osoba i dzieło. Krótka historia powstania i ustroju Kościoła
Ewangelicko- Reformowanego. Najważniejsze dokonania twórcze Jana Kalwina i jego
następców. Lektura fragmentów: O nauce chrześcijańskiej (źródło: strona
internetowa).Kościół Prawosławny - historia, teologia, ustrój, współczesność. Liturgia
i sztuka sakralna prawosławia (krótki kurs teologii ikony), śpiew cerkiewny. Wybrane
teksty lekturowe (krótkie fragmenty).Katolicyzm. Ustrój, organizacja, historia,
ważniejsze kwestie teologiczne. Historia ważniejszych dogmatów. Historia papiestwa.
Kościół katolicki w Polsce – tradycja a nowe wyzwania. Ekumenizm.
3. Wymagania wstępne: ogólna i podstawowa świadomość istnienia różnych tradycji
religijnych i potrzeby kształcenia postaw tolerancji religijnej.
4. Kadra akademicka: dr Beata Łukarska
5. Metody nauczania: omówienie najważniejszych kwestii dotyczących zasad
ustrojowych i doktrynalnych najliczniejszych wspólnot wyznaniowych współczesnego
świata. Zespołowa lub grupowa analiza fragmentów wybranych tekstów
doktrynalnych i teologicznych (z wykorzystaniem nagrań vcd, reprodukcji
plastycznych i innych).
6. Metody oceny pracy studenta: praca pisemna na wybrany temat z zakresu
studiowanej dziedziny.
8. Lektura pomocnicza: teksty z serii Biblioteka Klasyki Ewangelickiej (tu: dzieła
Marcina Lutra);Evdokimov P., Poznanie Boga w tradycji wschodniej. Patrystyka,
liturgia, ikonografia, przeł. z franc. Liduchowska A., Kraków 1996;Ghezzi B., Cuda
i mistycy. O żywotach ludzi obdarzonych dotykiem Boga, z ang. przeł. Kabat J.,
Warszawa 2007;Kaczorowski A. W., Cuda Polski. Miejsca święte, 2007;Pieszczoch
Sz., Patrologia. Wydanie nowe, t. 1-2, Gniezno 1994;Piwko S., Jan Kalwin. Życie
i dzieło, Warszawa 2005;Porównanie wyznań: rzymsko-katolickiego, prawosławnego,
ewangelicko-augsburskiego, ewangelicko - reformowanego, Warszawa 1988;
Prawosławie. Światło wiary i zdrój doświadczenia, red. Leśniewski K., Leśniewski J.,
Lublin 1999;Sosna G., Troc-Sosna A., Święte miejsca i cudowne ikony, Białystok
2006;Todd J. M., Marcin Luter. Studium biograficzne, przeł. Szafrański T., Warszawa
1970;Walter Ch., Sztuka i obrządek Kościoła Bizantyńskiego, przeł. Malcharek K.,
Warszawa 1992.
Literatura obca (wschodniosłowiańska): przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
wykład: rok III semestr 5. – 15 godzin;
punkty ECTS: 1
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z jednym z najważniejszych etapów
literatury rosyjskiej, z literaturą srebrnego wieku. Literatura tego okresu jest
3
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
kontynuacją najlepszej tradycji literackiej Rosji — czyli spuścizny literackiej złotego
wieku. Literatura srebrnego wieku jest bardzo ważnym okresem duchowej przestrzeni
literatury rosyjskiej XX wieku.
Treści merytoryczne: literatura rosyjska w przekazie pokoleniowym, ojcowie,
pomiędzy literackim dziedzictwem złotego wieku a literaturą modernizmu
rosyjskiego; lata 1900-1920, literatura srebrnego wieku, dekadenci, W. Briusow,
F. Sołogub, K. Balmont, I. Annienski; symboliści, teoria rosyjskiego symbolizmu,
A. Błok, A. Bieły, W. Iwanow, M. Wołoszyn; realiści, L. Tołstoj, A. Czechow,
I. Bulin, M. Gorki; lata 10-e srebrnego wieku, przezwyciężenie symbolizmu, ogólna
charakterystyka epoki; akmeiści, M. Gumilow, O. Mandelsztam, A. Achmatowa;
kierunki literackie, postmodernizm, awangarda, twórczość „nowochłopska”, realizm
psychologiczny; grypy literackie, obóz pisarzy proletariackich: Proletkult, Kuźnica,
RAPP, ugrupowania współwędrowców: imażyniści, Bractwo Serafina, Lef,
konstruktywiści, Pieriewał, Oberiu; czasopiśmiennictwo: „Krasnaja now”, „Nowyj
mir”, „Pieczat’ i riewolucyja”; rodzaje literackie lat 1917-1921, poezja: kontynuacja
prądów modernistycznych: symbolizm (A. Błok, A. Bieły), futuryzm i komfuturyzm
(W. Chlebnikow, W. Majakowski), poeci chłopscy (N. Klujew, S. Jesienin);
dramaturgia, teatr masowy, improwizacje widowisk, W. Majakowski Misterium-buffo;
proza, powieść A. Biełego, J. Zamiatina, felietony literackie; lata 1920-e, dominacja
tematu rewolucji i wojny domowej w rosyjskiej prozie obyczajowej i satyrycznej;
twórczość postmodernistyczna: Bractwo Serafina, W. Iwanow, I. Babel, B. Pilniak,
A. Wiesoły; rosyjska powieść polifoniczna i psychologiczna: L. Leonow, K. Fiedin,
M. Bułhakow, powieść obyczajowa: S. Małyszkin, N. Nikitin, J. Libiedinski; powieść
produkcyjna: F. Gładkow, N. Laszko; ekstraspekcyjny realizm psychologiczny:
M. Szołochow, A. Fadiejew; psychologizm introspekcyjny: I. Katajew, W. Woronski;
proza satyryczna, groteskowa i utopijna: A. Płatonow, I. Erenburg, J. Olesza, I. Ilf
i J. Pietrow; powieść historyczna: J. Tynianow, O. Forsz, twórczość M. Gorkiego,
A. Tołstoja, M. Pryszwina.
Wymagania wstępne: student powinien być zainteresowany literaturą
wschodniosłowiańską
Kadra akademicka: dr hab., prof. AJD Lucyna Rożek.
Metody nauczania: wykład i konsultacje.
Metody oceny pracy studenta: egzamin ustny.
Język wykładowy: polski.
Literatura (wybór): Bajewski W., Historia literatury rosyjskiej XX wieku.
Kompendium, Moskwa 1999; Balcerzan E., Włodzimierz Majakowski, Warszawa
1984; Cudowny kinemo. Rosyjska myśl filmowa, wyb., przekł. i oprac. T. Szczepański,
B. Żyłko, Gdańsk 2001; Emigracja i Tamizdat. Szkice o współczesnej prozie
rosyjskiej, red. L. Suchanek, Kraków 1993; Emigracja rosyjska. Antologia, red.
W. Burdin, W. Kajgorodowa, N. Pietrowa, Perm 1995; Engelking L., Vladimir
Nabokov, Warszawa 1989; Fast P., Rożek L., Sylwetki współczesnych pisarzy
rosyjskich, Katowice 1994; Gruziński G., Upiory rewolucji, zeb. i oprac. Z. Kudelski,
Lublin 1992; Grzeniewski L., Iwan Bunin, Warszawa 1982; Historia literatury
rosyjskiej XX wieku, red. A. Rawicz, Warszawa 1997; Historia literatury rosyjskiej XX
wieku (20–90-e lata), red. S. Korniłow, B. Bugrow, W. Zajcew, E. Skorospiełowa,
Moskwa 1999; Klimowicz T., Przewodnik po współczesnej literaturze rosyjskiej i jej
okolicach (1917-1996), Wrocław 1996; „Laterna Magica”. Literacko-artystyczny,
historyczno-kulturowy almanach, Moskwa 1990; Liburska L., Kultura i inteligencja
rosyjska. O pisarstwie Lidii Czukowskiej, Kraków 2003; Niemzier A., Literackie
dzisiaj. O prozie rosyjskiej. 90-e, Moskwa 1998; Porębina G., Poręba S., Historia
4
literatury rosyjskiej 1917-1991, Katowice 1994; Skoropanowa I., Literatura
rosyjskiego postmodernizmu: nowa filozofia, nowy język, Mińsk 2000; Struwe G.,
Literatura rosyjska na wygnaniu, Paryż 1984; Srebrny wiek: dialog kultur, praca
zbiorowa Uniwersytetu Narodowego im. I. Miecznikowa w Odessie, Odessa 2003.
Literatura obca (austriacka): przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 1
1. Cele przedmiotu: uzyskanie przez studenta podstawowej wiedzy w zakresie historii
literatury austriackiej, głównie od drugiej połowy XIX wieku, oraz jej kontekstu
kulturowego.
2. Treści merytoryczne: historia literatury i kultury austriackiej z uwzględnieniem
wybranych zagadnień z historii dawnej i współczesnej. Znaczenie literatury
austriackiej na przełomie XIX i XX wieku; Wiedeń jako centrum kultury europejskiej.
Najważniejsze nurty artystyczne na przełomie wieków, sylwetki pisarzy i artystów,
instytucje kulturalne; rola kobiet w kulturze. Twórczość pisarzy pochodzących z
Pragi. Tendencje w prozie po 1918 r.; mit habsburski. Przemiany w literaturze i sztuce
po roku 1945; najnowsze zjawiska literackie i artystyczne. Austriaccy laureaci
Nagrody Nobla. Związki polsko-austriackie dawniej i dziś.
3. Wymagania wstępne: student winien posiadać podstawowe wiadomości z zakresu
historii oraz historii literatury europejskiej.
4. Kadra akademicka: dr hab. Elżbieta Hurnik prof. AJD
5. Metody nauczania: wykład.
6. Metody oceny pracy studenta: sprawdzian pisemny z wiadomości uzyskanych na
wykładach i na podstawie wskazanych lektur.
7. Język wykładowy: język polski.
8. Literatura (wybór): Kaszyński S.H., Summa vitae Austriacae. Szkice o literaturze
austriackiej, Poznań 1999; Taborski R., Polacy w Wiedniu, Wrocław 1992; Kuryluk
E., Wiedeńska apokalipsa. Eseje o sztuce i literaturze wiedeńskiej około 1900, Kraków
1974 (lub 2 wyd. Warszawa 1999); Kozłowski A., K.A. Kuczyński K.A., Polskie fale
Dunaju. Polsko-austriackie powinowactwa kulturalne, Częstochowa 1992; Pisarze
niemieckojęzyczni XX wieku. Leksykon encyklopedyczny PWN, red. M. Zybura,
Warszawa-Wrocław 1996; wybrane utwory literackie okresu modernizmu,
międzywojnia i współczesne w przekładzie na język polski.
Literatura obca (antyczna): przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 1
1. Cele przedmiotu: prezentacja literatury starogreckiej i rzymskiej, najwybitniejszych
twórców i najważniejszych utworów. Wpływ i rola tych literatur na kulturę europejską
i polską w szczególności.
2. Treści merytoryczne: rola i znaczenie literatury antycznej w dziejach literatury
światowej, europejskiej i polskiej. Hezjod. Bajka grecka. Liryka grecka. Twórczość
5
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Archilocha. Liryka miłosna. Twórczość Mimnermosa. Poezje Alkmana. Twórczość
Safony. Twórczość Anakreonta, Kallinosa, Tyrtajosa. Solon – poeta i mędrzec.
Theognis. Liryka sportowa. Uwagi o sporcie w starożytnej Grecji. Igrzyska sportowe.
Twórczość Simonidesa z Keos, Pindara, Bakchylidesa. Sielanka grecka. Prekursorzy
sielanki. Twórczość Sofrona, Epicharma, Herondasa. Poezje Theokryta. Epoka
klasyczna w literaturze greckiej. Teatr grecki, jego budowa. Trzej wielcy tragicy.
Twórczość Ajschylosa. Twórczość Sofoklesa. Twórczość Eurypidesa. Treść
i charakterystyka zachowanej twórczości Eurypidesa. Twórczość Arystofanesa.
Twórczość Menandra i innych komediopisarzy. Proza grecka. V w.przed.n.Chr.
Herodot. Ksenofont z Aten. Mówcy greccy. Demosthenes, Ajschines, Hiperejdes.
Filozofia. Sokrates. Platon. Arystoteles. Powieść antyczna. Twórczość Charitona,
Ksenofonta z Efezu, Achilleusa Tatiosa, Heliodora. Biblia. Nowy Testament.
Literatura rzymska. Epika. Działalność Liwiusza Andronika. Twórczość Enniusza.
Lukrecjusz. Epoka Augustowska. Wergiliusz i jego twórczość. Owidiusz. Lukan.
Liryka rzymska. Twórczość Katullusa, Propercjusza i Horacego. Teatr i dramat
rzymski. Historiografia rzymska. Liwiusz, Swetoniusz, Tacyt. Świat antyczny i czasy
współczesne. Rola i znaczenie kultury antycznej i chrześcijaństwa w dziejach Europy
i świata.
Wymagania wstępne: student powinien posiadać wiadomości z podstaw języka
łacińskiego, historii filozofii, teorii literatury, wiedzy o kulturze.
Kadra akademicka: dr hab. prof. AJD Robert Zawadzki.
Metody nauczania: konsultacje indywidualne, opieka nad studentami
z indywidualnym tokiem studiów.
Metody oceny pracy studenta: obecność na wykładach, egzamin ustny, sprawdzenie
znajomości lektur obowiązkowych.
Język wykładowy: polski
Literatura: Antologia tragedii greckiej (Ajschylos, Prometeusz w okowach; Oresteja.
Trylogia tragiczna; Sofokles, Król Edyp; Antygona; Eurypides, Medea; Trojanki),
przeł. S. Srebrny, K. Morawski, J. Łanowski, wybrał i opracował S. Stabryła, Kraków
1989;Arystofanes, Komedie, przeł., wst. i przyp. J. Ławińska – Tyszkowska, Wrocław
1999;Brożek M., Historia literatury łacińskiej. Wrocław—Warszawa—Kraków
1976; Cezar, O wojnie domowej, przeł. J. Parandowski, Warszawa 1952; Wojna
galijska, przeł. i oprac. E. Konik; Wrocław—Warszawa 1978 (BN); Chodkowski
R. R., Teatr grecki, Lublin 2003; Cyceron, Dzieła, t. I – VIII, przeł. E. Rykaczewskl,
Paryż—Poznań 1870 - 79; Mowy wybrane, przeł. i oprac. J. Mrukówna;
D. Turkowska, Kołodziejczyk, przedm. K. Komaniecki, Warszawa 1960; Pisma
filozoficzne, t. I – IV, przeł. W. Kornatowski, J. Śmiga, Z. Cierniakowa, koment.
K. Leśniak, Warszawa 1960 -1963 (BKF); Wybór listów, przeł. O. Pianko, oprac.
M. Plezia, Wrocław 1962 (BN); Wybór pism naukowych, przeł. K. WlsłockaRemerowa, oprać. M. Plezia, Wrocław 1964 (BN); Cytowska. M, Szelest H.,
Literatura grecka i rzymska w zarysie, Warszawa 1983; Jaeger W., Paideia.
Formowanie człowieka greckiego, Warszawa 1991.
Style literatury i kult. antycznej: przedmiot obowiązkowy;
punkty ECTS: 1
6
1. Cele przedmiotu: przegląd i charakterystyka najważniejszych kategorii stylów
literackich. Prezentacja wybranych zagadnień literatury starogreckiej i rzymskiej,
najwybitniejszych twórców i najważniejszych utworów. Wpływ i rola tych literatur na
kulturę europejską i polską w szczególności.
2. Treści merytoryczne: przedmiot i zakres stylistyki, podział stylistyki. Konstruowanie
przemówienia. Styl przemówienia. Środki retoryczne, semantyczne. Środki
składniowe. Stylistyczne środki fonetyczne, innowacje w dziedzinie frazeologii,
środki leksykalne. Kultura świata antycznego. Język łaciński. Język grecki. Literatura
świata antycznego. Religia świata antycznego: religia chrześcijańska i pogańska.
Znaczenie mitologii, jej rola kulturotwórcza, wpływ na literaturę. Filozofia.
Filozofowie jako pisarze. Sokrates. Platon. Arystoteles. Nurty i szkoły filozoficzne.
Historiografia antyczna. Dzieła z zakresu historii, pamiętnikarstwa, ekonomii,
myślistwa. Prawo. Architektura. Idea budownicza i schemat budowy architektury
greckiej. Kolumna grecka, style architektoniczne Grecji. Łuk rzymski. Trudności
architektoniczne, z jakimi borykało się budownictwo antyczne. Rola i znaczenie
architektury antycznej w czasach późniejszych (styl romański, gotyk jako style
wywodzące się z architektury antycznej). Rzeźba i malarstwo antyczne, ich
naśladowczy charakter. Wolność i naturalność jako podstawowe zasady sztuki
antycznej. Idealizm sztuki antycznej. Pojęcie piękna. Estetyka dzieła sztuki.
3. Wymagania wstępne: student powinien posiadać wiadomości z dziedziny poetyki,
a także wiedzy o kulturze, literatury antycznej, języka łacińskiego.
4. Kadra akademicka: dr hab. prof. AJD Robert Zawadzki.
5. Metody nauczania: aktywizowanie studentów podczas zajęć. Konserwatoria
obejmujące program przedmiotu; praktyczne ćwiczenia, komponowanie mów
i wystąpień w różnych stylach, na różne okoliczności i tematy; konsultacje
indywidualne.
6. Metody oceny pracy studenta: ocena aktywności na zajęciach; egzamin ustny
sprawdzający wiedzę teoretyczną, wykazanie się umiejętnościami praktycznymi,
polegającymi na ułożeniu i wygłoszeniu przemówienia, przeprowadzeniu wywiadu,
dyskusji, sporu, itp.
8. Literatura: Aitchison J., Ziarna mowy. Początki i rozwój języka, przeł. M. SylurskaDerwojed, Warszawa 2002;Arystoteles, Retoryka, przełożył, wstępem i komentarzem
opatrzył H. Podbielski;Auerbach E., Mimesis. Rzeczywistość przedstawiona
w literaturze Zachodu, przeł. Z. Żabicki, Warszawa 1968; Bachtin M., Estetyka
twórczości słownej, przeł. D. Ulicka, Warszawa 1986;Batko A., Sztuka perswazji czyli
język wpływu i manipulacji, Gliwice 2005; Bobryk J., Jak tworzyć rozmawiając.
Skuteczność rozmowy, Warszawa 1995;Bortnowski S, Warsztaty dziennikarskie,
Warszawa 1999; Bralczyk J., O języku polskiej propagandy politycznej lat
siedemdziesiątych, Warszawa 2001;Cialdini R. B., Wywieranie wpływu na ludzi
Teoria i praktyka, przeł. B. Wojciszke, wyd. 2, Gdańsk 1995;Lausberg H., Retoryka
literacka, Bydgoszcz 2002;Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław – Warszawa –
Kraków 1990.
Podstawy estetyki: przedmiot fakultatywny, ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 1
7
1. Cele przedmiotu: zrozumienie roli, jaką estetyka - refleksja nad sztuką i twórcą,
odgrywa w historii kultury europejskiej i polskiej.
2. Treści merytoryczne: zakres pojęcia, przedmiot estetyki, czym zajmuje się estetyka
jako nauka; kategorie estetyczne takie jak: piękno, sztuka, akt twórczy, przyjemność
estetyczna, przeżycie estetyczne; kategorie estetyczne w literaturze: mimesis,
katharsis, decorum; związki pomiędzy sztuką i naturą, sztuką i sferą sacrum; miejsce
estetyki u podstaw antropologii.
3. Wymagania wstępne: Znajomość zagadnień z zakresu historii filozofii, poetyki,
ogólna wiedza o kulturze.
4. Kadra akademicka: dr Katarzyna Janus.
5. Metody nauczania: dyskusja nad interpretacją tekstów kultury, zwiedzanie
obiektów muzealnych, uczestniczenie w wystawach.
6. Metody oceny pracy studenta: ocena aktywności podczas zajęć, esej.
7. Język wykładowy: polski
8. Literatura: Arystoteles, Poetyka, przeł. i opr. H. Podbielski, Wrocław 1984, BN;
Burke E., Dociekania filozoficzne o pochodzeniu naszych idei wzniosłości i piękna,
Warszawa 1967; Gołaszewska M., Estetyka pięciu zmysłów, Warszawa 1997;
Ingarden R., Studia z estetyki, t. III, Warszawa 1970; Idem, Wybór pism estetycznych,
Kraków 2005; Platon, Państwo, Jon, Fajdros, przeł. W. Witwicki, wydanie dowolne;
Stróżewski , Wokół piękna. Szkice z estetyki, Kraków 2002; Wizje i rewizje. Wielka
księga estetyki w Polsce, red. K. Wilkoszewska, Kraków 2007; Tatarkiewicz W.,
Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 1982; Idem, Historia estetyki, t. I – III, Warszawa
1985.
Przedmioty kształcenia podstawowego
Wiedza o kulturze: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok I semestr 2. – 15 godzin, wykład rok I semestr 2. – 15 godzin;
kod przedmiotu: 08.0-07-00-B/07
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z najistotniejszymi pojęciami i terminami
z zakresu wiedzy o kulturze oraz ze zjawiskami najbardziej reprezentatywnymi dla
kolejnych epok; nabycie umiejętności rozumienia sztuki jako procesu
i rozpoznawania zjawisk kulturowych; nabycie umiejętności interpretowania zjawisk
kultury dawnej i współczesnej, kultury wysokiej i popularnej; kształcenie wrażliwości
estetycznej.
2. Treści merytoryczne: wprowadzenie do antropologii i teorii kultury (semiotyka,
strukturalizm i postmodernizm w badaniach kulturowych); pluralizm w kulturze,
kultura wysoka, kultura popularna, kultura alternatywna; przekazy audialne i wizualne
dawniej i dziś; kultura wobec ekonomii, zjawisk społecznych i narodowych, gender,
ciała, religii; tradycja i współczesność kultury europejskiej (prezentacja
i charakterystyka poszczególnych epok: kultura Grecji i Rzymu, Bizancjum,
romanizm, gotyk, renesans, barok, XVIII wiek, XIX wiek, XX wiek).
8
3. Wymagania wstępne: wiedza o zakresu nauk o kulturze na poziomie szkoły
ponadgimnazjalnej.
4. Kadra akademicka: dr hab. prof. AJD Adam Regiewicz.
5. Metody nauczania: praca indywidualna, praca w grupach, dyskusja, analiza tekstów
naukowych z krytycznym komentarzem, ćwiczenia analityczno-interpretacyjne –
praca z tekstem kulturowym, referat, prezentacja, konsultacje indywidualne, opieka
nad studentami z indywidualnym tokiem studiów.
6. Metody oceny pracy studenta: egzamin ustny, aktywność na ćwiczeniach i praca
pisemna zaliczeniowa.
8. Literatura: Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, red. A. Mencwel,
Warszawa 2001; Baldwin E., Longhurst B., Mccracken S., Ogborn M., Smith G.,
Wstęp do kulturoznawstwa, Poznań 2007; Barker C., Studia kulturowe. Teoria
i praktyka, Kraków 2005; Białostocki J., Sztuka cenniejsza niż złoto: opowieść o
sztuce europejskiej naszej ery, Warszawa 2001; Boardman J., Sztuka grecka, Toruń
1996; Burke P., Kultura i społeczeństwo w renesansowych Włoszech, Warszawa 1991;
Duby G., Czasy katedr. Sztuka i społeczeństwo 980-1420, Warszawa 1997; Eco U.,
Historia piękna, Poznań 2005; Honour H., Fleming J., Historia sztuki świata,
Warszawa 2002; Janson H.W., Historia sztuki od czasów najdawniejszych po dzień
dzisiejszy, Warszawa 1993; Kowalski P., (Nie)bezpieczne światy masowej wyobraźni:
studia o literaturze i kulturze popularnej, Opole 1996; Poszukiwanie sensów: lekcja
z czytania kultury, red. P. Kowalski i Z. Libera, Kraków 2006; Strinati D.,
Wprowadzenie do kultury popularnej, Poznań 1998; Torowska J., Edukacja na rzecz
dziedzictwa kulturowego: aspekty teoretyczne i praktyczne, Kraków 2008.
Język łaciński z elementami kultury antycznej: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok I semestr 1. – 30 godzin, rok I semestr 2. – 30 godzin;
punkty ECTS: 6
1. Cele przedmiotu: nabycie umiejętności samodzielnego przekładu dowolnego
fragmentu niezbyt skomplikowanego tekstu łacińskiego, w tym również poetyckiego,
sentencji, inskrypcji; poszerzenie świadomości językowej; dostrzeżenie obecności
języka łacińskiego i kultury antycznej w analizowanych tekstach kultury.
2. Treści merytoryczne: fleksja (deklinacja, koniugacja); składnia (wybrane
zagadnienia): ablativus comparationis, genetivus partitivus, nomonativus i accusativus
duplex, accusativus cum infinitivo, funkcje trybu coniunctivus w zdaniach głównych.
Zjawiska gramatyczne omawiane wyłącznie w oparciu o odpowiednie teksty, w tym
również fragmenty dzieł autorów starożytnych (Cyceron, Cezar, Seneka, Katullus,
Horacy). Przy tłumaczeniu utworów poetyckich omawiana jest budowa stóp
metrycznych. Praca nad tekstem odbywa się przy uwzględnieniu kontekstów
literackich i kulturowych epoki .
3. Wymagania wstępne: znajomość fleksji i składni języka polskiego oraz
podstawowych wiadomości z zakresu kultury antycznej.
4. Kadra akademicka: prof. AJD dr hab. Robert Zawadzki, dr Katarzyna Janus.
5. Metody nauczania: analiza językowa i interpretacja tekstów, dyskusja, konsultacje
indywidualne.
6. Metody oceny pracy studenta: studenci na każdych zajęciach są sprawdzani
w zakresie praktycznego wykorzystania poznanego materiału gramatycznego (forma
9
ustna). W semestrze kilkakrotnie odbywają się krótkie kolokwia pisemne,
sprawdzające znajomość fleksji oraz składni łacińskiej, umiejętności korzystania
ze słownika łacińsko-polskiego, łacińskiej etymologii polskich leksemów. Przedmiot
kończy się egzaminem.
8. Literatura: Kumaniecki K. Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa
1997; Słownik łacińsko-polski, opr. K. Kumaniecki, wyd. dowolne; Sobolewskij S. I.,
Grammatika latinskowo jazyka. Czast prakticzeskaja. Sintaksis, Moskwa 1947;
Wilczyński S., Zarych T., Rudimenta Latinitatis, Wrocław 1998 i nast.; Wybór tekstów
łacińskich dla liceów ogólnokształcących, opr. W. Popiak, Warszawa 1987.
Historia Polski: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok I semestr 2. – 15 godzin; wykład rok I semestr 2. – 15 godzin;
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z historią Polski od początków państwa
polskiego do 1990 r.
2. Treści merytoryczne: początki państwa polskiego – czasy Mieszka i Bolesława
Chrobrego; Kryzys i odbudowa państwa piastowskiego; Polska w okresie rozbicia
dzielnicowego; Odbudowa i zjednoczenie Królestwa Polskiego; Unia polsko-litewska
i początki Rzeczypospolitej obojga Narodów; Elekcja i panowanie dynastii Wazów;
Polityka Rzeczypospolitej w II poł. XVII i w I poł. XVIII w.; Próby reform w latach
1763-1788; Sejm Czteroletni (1788-1792) i walka o utrzymanie niepodległości;
Polska pod zaborami (1795-1806); Legiony Polskie 1797-1806 i Księstwo
Warszawskie 1807-1815; Ziemie polskie po kongresie wiedeńskim: Królestwo Polskie
1815-1830 i Wolne Miasto Kraków 1815-1846; Powstanie listopadowe: geneza,
przebieg i skutki; Wielka Emigracja – programy polityczne i Wiosna Ludów
na ziemiach polskich; Powstanie styczniowe: geneza i przebieg; Społeczeństwo
polskie w trzech zaborach po powstaniu styczniowym; Sytuacja gospodarcza
na ziemiach polskich w XIX w.; Rewolucja 1905-1907 na ziemiach polskich; Sprawa
polska w latach 1914 – 1918; Walka o granice II Rzeczypospolitej; Demokracja
parlamentarna w Polsce; Rządy sanacji; Polska i Polacy w okresie II wojny światowej;
Polska w strefie dominacji ZSRR; Odbudowa kraju i postępująca degradacja
cywilizacyjna; Walka o demokrację i przejście do demokracji parlamentarnej (19451990).
3. Wymagania wstępne: wiedza z zakresu historii na poziomie szkoły
ponadgimnazjalnej.
4. Kadra akademicka: prof. zw. dr hab. Damian Tomczyk.
5. Metody nauczania: dyskusja, praca z tekstem naukowym, konsultacje regularne,
konsultacje dla studentów indywidualnej organizacji studiów.
6. Metody oceny pracy studenta: egzamin ustny, aktywność na zajęciach.
8. Literatura (wybór): Grodecki R., Zachorowski S., Dąbrowski J., Dzieje Polski
średniowiecznej, t. I – II, Kraków 1995.; Historia Polski, cz. 1: Wyrozumski J.,
do roku 1505; cz. 2: Gierowski A. J., 1505 – 1764; cz. 3: tenże, 1764 – 1864; Buszko
J., 1864 – 1948, Warszawa 1986; Kieniewicz S., Historia Polski 1795 – 1918,
Warszawa 1997; Konopczyński W., Dzieje Polski nowożytnej, Warszawa 1996;
Roszkowski W., Najnowsza historia Polski 1945-1980, Warszawa 2003; Roszkowski
10
W., Najnowsza historia Polski 1980-2002, Warszawa 2003; Topolski J., Historia
Polski, Warszawa-Kraków 1992; Zieliński H., Historia Polski 1864 – 1939, Warszawa
1971.
Nauki pomocnicze filologii polskiej z elementami edytorstwa: przedmiot obowiązkowy;
labolatoria: rok I semestr 1. – 15 godzin; semestr 2. – 15 godzin;
kod przedmiotu: 09.0–07–00–B/11
punkty ECTS: 4
1. Cele przedmiotu: przygotowanie studenta do samodzielnej pracy naukowej, nabycie
umiejętności tworzenia własnego warsztatu pracy (sposoby i miejsca zdobywania
informacji, korzystanie z zasobów bibliotecznych i internetowych, zasady tworzenia
bibliografii i przypisów, zasady poprawnej edycji tekstów w programach edytorskich,
umiejętność tworzenia prezentacji multimedialnych).
2. Treści merytoryczne: sposoby przygotowania do samodzielnej pracy naukowej;
zasady korzystania z internetowych katalogów bibliotek; komputerowe bazy danych;
bibliografia i jej rodzaje; zasady tworzenia bibliografii; przypisy – zasady tworzenia
i stosowania; Internet jako źródło wiedzy; edytory tekstowe; estetyka dokumentu
tekstowego; korekta tekstu.
3. Wymagania wstępne: umiejętność obsługi pakietu Office.
4. Kadra akademicka: dr Beata Cisowska, dr Katarzyna Janus, mgr Agnieszka
Pobratyn.
5. Metody nauczania: praca z komputerem.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność na zajęciach, kolokwium sprawdzające.
8. Literatura (wybór): Bibliografia literatury polskiej; Bibliografia zawartości
czasopism; Glenn W., Word. Leksykon kieszonkowy, tłum. B. Czogalik, Gliwice 2003;
Informacja naukowa: rozwój – metody – organizacja, red. Z. Żmigrodzki, W. Babik,
D.Pietruch-Reizes, Warszawa 2006; Kowalczyk Grzegorz, Word 2003 PL. Kurs,
Warszawa 2003; Nowy Korbut; Sawoniak H., Biblioteki współczesne, bibliografia,
informacja naukowa, Katowice 1995; Studia z informacji naukowej i dyscyplin
pokrewnych, red. E.Gondek, D. Pietruch-Reizes, Katowice 2007; W kręgu książki,
biblioteki i informacji naukowej, red. K. Heska-Kwaśniewicz, Katowice 2004; Winek
T., Nauki pomocnicze literaturoznawstwa, Warszawa 2007.
Przedmioty kształcenia kierunkowego
Historia literatury polskiej: Staropolska i Oświecenie (I): przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok I semestr 1. – 30 godzin; wykład. – 15 godzin;
kod przedmiotu: 09.0-07-00-C/12
punkty ECTS: 4
11
1. Cele przedmiotu: student posiada umiejętność charakterystyki prawideł rozwoju
piśmiennictwa doby staropolskiej. Potrafi dokonać całościowej (komplementarnej)
analizy dawnego dzieła literackiego w jego aspekcie historycznym, literackim,
formalnym, genealogicznym, kulturowym i językowym.
2. Treści merytoryczne: przedmiot obejmuje charakterystykę historyczną, kulturową,
filozoficzną, literacką i językową poszczególnych okresów literackich doby
staropolskiej (średniowiecze, renesans, barok).
3. Wymagania wstępne: podstawowa znajomość najważniejszych autorów i tytułów
literatury polskiej. Opanowana technika czytania tekstu ze zrozumieniem oraz
umiejętność dłuższej problemowej wypowiedzi na piśmie.
4. Kadra akademicka: dr Beata Łukarska.
5. Metody nauczania: analiza (indywidualna, grupowa, zespołowa) wybranych
problemów literackich epoki z zastosowaniem różnych pomocy metodycznych
i naukowych (np. reprodukcje z dziedziny historii sztuki, nagrania vcd i dvd),
indywidualne konsultacje (w przypadku pisemnych prac semestralnych –
zaliczeniowych)
6. Metody oceny pracy studenta: kolokwium pisemne lub ustne (zamykające semestr I,
podstawa zaliczenia),pisemna praca semestralna (w semestrze II z zakresu lit stp
i ośw.),egzamin końcowy pisemny bądź ustny (zamykający rok I, z zakresu lit. stp.
i ośw.)
8. Literatura: Hernas Cz., Barok, Warszawa 2002 i wyd. poprz. lub Hernas Cz.,
Literatura baroku, Warszawa 1999 i wyd. poprz.; Michałowska T., Średniowiecze,
Warszawa 2002 lub Witczak T., Literatura średniowiecza, Warszawa 1990; Ziomek
J., Renesans, Warszawa 2002 i wyd. poprz. lub Ziomek J., Literatura Odrodzenia,
Warszawa 1999 i wyd. poprz.
Historia literatury polskiej: Staropolska i Oświecenie (II) : przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok I semestr 2. – 30 godzin; wykład: – 15 godzin;
punkty ECTS: 4
1. Cele przedmiotu: prezentacja najwybitniejszych polskich twórców epoki i ich dzieł,
charakterystyka najistotniejszych problemów i zjawisk kulturowo-literackich
polskiego oświecenia.
2. Treści merytoryczne: pojęcie „oświecenia” i jego uwarunkowania historyczne
i kulturowe. Oświecenie w Europie i w Polsce – podobieństwa, różnice, specyficzne
cechy. Stosunek do baroku i rola w rozwoju cywilizacji europejskiej. Kultura literacka
i jej uwarunkowania. Walka o język polski, oświatę. Najwybitniejsi polscy pisarze.
Czasy saskie. Upadek kultury i literatury, początki odrodzenia. Pamiętniki Marcina
Matuszewicza. Dzieło Kaspra Niesieckiego, Nowe Ateny Benedykta Chmielowskiego,
liryka Józefa Baki, twórczość Elżbiety Drużbackiej, pisma Jana Stanisława
Jabłonkowskiego, Stanisław Leszczyński jako literat, działalność Stanisława
Konarskiego. Czasy Stanisława Augusta. Charakterystyka oświecenia i klasycyzmu.
Stan polskiej oświaty w XVIII, próby reform. Odnowa literatury, walka o język
polski. Zagadnienia religii, tolerancji, filozofii epoki oświecenia. Znaczenie kultury
12
3.
4.
5.
6.
7.
8.
francuskie, angielskiej, niemieckiej dla kultury polskiej tego okresu. Franciszek
Ksawery Dmochowski i jego Sztuka rymotwórcza, Konfederacja Barska i jej echa
w literaturze, rola Franciszka Bohomolca w historii oświaty i literatury
stanisławowskiej.Znaczenie czasopism: Monitora i Zabaw przyjemnych i pożytecznych
i innych. Wielkość twórczości Adama Naruszewicza, satyry Gracjana Piotrkowskiego.
Jędrzej Kitowicz jako wybitny przedstawiciel pamiętnikarstwa oświeceniowego.
Ignacy Krasicki jako największy pisarz polskiego oświecenia. Komedie satyryczne
Adama Czartoryskiego, Stanisław Trembecki i jego poemat opisowy Sofiówka.
Wiersze satyryczne Tomasza Kajetana Węgierskiego. Franciszek Karpiński i poezja
sentymentalna. Liryki Franciszka Dionizego Kniaźnina, Stanisław Staszic jako
propagator polskiej demokracji. Koncepcje polityczne Hugona Kołłątaja, działalność
literacka Juliana Ursyna Niemcewicza. Teatr, scena polska okresu oświecenia,
Wojciech Bogusławski i jego znaczenie dla teatru polskiego.
Wymagania wstępne: znajomość literatury polskiej poprzednich epok, podstawowa
wiedza o zagadnieniach teoretycznoliterackich, znajomość podstaw języka łacińskiego
Kadra akademicka: dr hab. prof. AJD Robert Zawadzki; mgr Ewelina Mika.
Metody nauczania: aktywizowanie studentów podczas zajęć. Konsultacje
indywidualne, opieka nad studentami z indywidualnym tokiem studiów.
Metody oceny pracy studenta: egzamin ustny, ocena znajomości lektur
obowiązkowych, wykazanie się umiejętnościami praktycznymi polegającymi
na analizie literackiej wybranego utworu pisarza oświeceniowego.
Język wykładowy: polski
Literatura: Borowy W., O poezji polskiej w wieku XVIII, Kraków 1948; Klimowicz
M., Oświecenie, Warszawa 1972 (lub późniejsze wydania); Kostkiewiczowa T.,
Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prądach literackich, Warszawa 1975;
Libera Z., Problemy polskiego oświecenia. Kultura i styl, Warszawa 1969; Libera Z.,
Wiek Oświecony, Warszawa 1986; Pisarze polskiego oświecenia, red. T.
Kostkiewiczowa, Z. Goliński, Warszawa 1992; Słownik literatury polskiego
oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1991; Żbikowski P., Klasycyzm
poststanisławowski. Doktryna estetycznoliteracka, Warszawa 1984.
Historia literatury polskiej: romantyzm, przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok II semestr 3. - 30 godzin, wykład:15 godzin
kod przedmiotu:09.0-07-00-C/13
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: zrozumienie roli, jaką literatura epoki romantyzmu odgrywa
w rozwoju kultury polskiej i europejskiej.
2. Treści merytoryczne: omawianie zagadnień z historii literatury polskiego
romantyzmu na tle europejskim, z uwzględnieniem romantyzmu przed i polistopadowego, literatury Wielkiej Emigracji, poezji i prozy krajowej, krytyki
literackiej, elementów filozofii i historii idei, reprezentatywnych gatunków literackich,
stylu i konwencji epoki. Charakterystyczne problemy, motywy, wątki. Relacje między
treścią a formą, odniesienia interdyscyplinarne i interkulturowe (elementy wpływów
obcych, wpływy epok poprzednich).
3. Wymagania wstępne: znajomość podstawowej wiedzy na temat epoki wieszczów.
4. Kadra akademicka: dr hab. Henryk Gradkowski, prof. AJD; dr hab. Agnieszka
Czajkowska, prof. AJD; mgr Ewelina Mika.
13
5. Metody nauczania: ćwiczenia, przygotowywanie i wygłaszanie referatów, dyskusja.
6. Metody oceny pracy studenta: analiza wypowiedzi ustnych i pisemnych,
kolokwium.
8. Literatura (wybór): Gradkowski H., Modele biografii Mickiewicza, Jelenia Góra
1998; Inglot M., Cyprian Norwid, Warszawa 1991; Kowalczykowa A., Dramat i teatr
romantyczny, Warszawa 1997; Kowalczykowa A., Słowacki, Warszawa 1993; Słownik
literatury polskiej XIX wieku, pod red. Bachórza J. i Kowalczykowej A., Wrocław
1991 (wybrane hasła); ; Sudolski Z., Mickiewicz. Opowieść biograficzna, Warszawa
1995; Szturc W., Teoria dramatu romantycznego w Europie XIX wieku, Bydgoszcz
1999; Waśko A., Zygmunt Krasiński. Oblicza poety, Kraków 2001; Witkowska A.,
Towiańczycy, Warszawa 1989; Witkowska A., Przybylski R., Romantyzm, Warszawa
1997.
Historia literatury polskiej: pozytywizm: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok II semestr 4. – 30 godzin, wykład: rok II semestr 4. – 15 godzin;
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z pozytywizmem jako swoistą epoką
historycznoliteracką, opanowanie zagadnień historii literatury polskiego pozytywizmu
na tle pozytywizmu europejskiego, uzyskanie przez studenta wiedzy na temat
rodzajów polskiej powieści pozytywistycznej oraz nowelistyki, poezji
i czasopiśmiennictwa, zaznajomienie z programem pozytywistycznym i jego
podłożem filozoficznym.
2. Treści merytoryczne: okresy polskiego pozytywizmu; filozoficzne podstawy epoki i
światopogląd pozytywistyczny; sytuacja społeczno – polityczna i ekonomiczna na
ziemiach polskich; rozwój nowych dziedzin nauki – etnografia, etnologia,
historiozofia, językoznawstwo, literaturoznawstwo, socjologia; nowe formy podawcze
piśmiennictwa – prasa; powieść tendencyjna, realistyczna, naturalistyczna i
historyczna; proza dokumentalna, reportaż podróżniczy; nowelistyka; komedia
pozytywistyczna; poezja i jej sytuacja w okresie popowstaniowym;
3. Wymagania wstępne: student musi mieć zaliczenie przedmiotu poprzedzającego
literaturę pozytywizmu – literaturę romantyzmu – wraz ze zdanym egzaminem z tego
przedmiotu.
4. Kadra akademicka: dr hab. Ireneusz Sikora, prof. AJD; dr Beata Cisowska.
5. Metody nauczania: analiza tekstów, prezentacje, dyskusja.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność na zajęciach, kolokwium końcowe,
egzamin.
8. Literatura (wybór): T. Bujnicki, Sienkiewicza powieści z lat dawnych. Studia,
Kraków 1996; Burdziej B., Inny świat ludzkiej nadziei. Szkice Adama Szymańskiego
na tle literatury zsyłkowej, Toruń 1991; Dramat i teatr pozytywistyczny, pod red.
Ratajczak D., cz. 1, Wrocław 1992; Henryk Sienkiewicz i jego twórczość. Materiały
z konferencji naukowej w WSP w Częstochowie, 5 – 7 maja 1996, pod red. Przybyły
Z.., Częstochowa 1996; Lektury polonistyczne. Pozytywizm – Młoda Polska, t.1,
pod red. Grzeszczuka S., Kraków 1998; Markiewicz H., Pozytywizm, Warszawa 2008;
Martuszewska A., Poetyka polskiej powieści dojrzałego realizmu (1876 – 1895),
Warszawa 1977; Martuszewska A., Pozycja narratora w powieściach tendencyjnych
14
Elizy Orzeszkowej, Warszawa 1970; Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku, S. 4.
Literatura okresu realizmu i naturalizmu, red. Kulczycka – Saloni J., Markiewicz H.,
Warszawa 1971; Pozytywizm. Wybór tekstów publicystycznych i krytycznoliterackich,
pod red. Polanowskiego E., Częstochowa 1987;
Historia literatury polskiej: Młoda Polska: przedmiot obowiązkowy;
Ćwiczenia: rok III semestr 5. – 30 godzin; wykład: rok III semestr 5. – 15 godzin;
Kod przedmiotu: 09.0-07-00-C/15
Punkty ECTS:4
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z najważniejszymi utworami literackimi
Młodej Polski, z charakterystycznymi dla tego okresu kierunkami artystyczno literackimi, z problematyką, motywami, tematami literatury i sztuki. Ćwiczenie
umiejętności analizy utworów i określania ich związków z modelem literackim
epoki i głównymi tendencjiami artystycznymi w różnych dziedzinach sztuki.
2. Treści merytoryczne: 1. Nazwa epoki. Problemy periodyzacji. 2. Wiadomości
o życiu literackim epoki: czasopisma literackie, wydawnictwa, kawiarnie,
kabarety, zjawisko cyganerii, teatr, geografia Młodej Polski (Kraków, Lwów,
Warszawa, Zakopane). Kultura literacka okresu. Pojawienie się nowego odbiorcy.
3. Historia literatury Młodej Polski z ukazaniem procesu historycznoliterackiego
i wyeksponowaniem wybitnych dzieł i osobowości twórców. Ewolucja literatury
od dekadentyzmu do witalizmu, od determinizmu do postaw aktywnej
i autokreacyjnej, od poczucia utraty wartości do ich poszukiwania. Doświadczenie
rewolucji 1905 roku i nasilanie się idei niepodległościowej. Zmiany w wyobraźni
poetyckiej. 4. Kierunki filozoficzne i estetyczne. Młodopolskie tendencje, prądy
i kierunki: naturalizm, dekadentyzm, symbolizm, impresjonizm, ekspresjonizm,
klasycyzm. 5. Programy i dyskusje literackie. Problem artysty, autonomia sztuki.
Świadomość literacka epoki a filozofia. 6. Jednostka a „tłum”. Obrona praw
jednostki, bunt przeciw konwencjom, automatyzacji i degradacji życia, opozycja
artysta – filister, sztuka „wysoka” – sztuka masowa. Indywidualizm a
społeczeństwo, indywidualizm a rewolucja. 7. Dezintegracja i ideał syntezy.
Specjalizacja a powinowactwo sztuk, synkretyzm kulturowy, rola mitu, koncepcja
natury. 8. Poetyka. Przemiany w obrębie poszczególnych rodzajów i gatunków
literackich. Synkretyzm gatunkowy. Psychologizm.
3. Wymagania wstępne: podstawowe, określone w programie szkolnym
wiadomości
na temat Młodej Polski i miejsca tej epoki w procesie
historycznoliterackim, znajomość reprezentatywnych utworów oraz umiejętność
analizy dzieł literackich.
4. Kadra akademicka: dr hab. Ireneusz Sikora prof. AJD, dr hab. Elżbieta Hurnik
prof. AJD
5. Metody nauczania: wykład prezentujący treści merytoryczne, ćwiczenia
poświęcone analizie tekstów literackich; zajęcia terenowe.
6. Metody oceny pracy studenta: ocena aktywności na zajęciach, praca pisemna;
egzamin ustny.
8. Literatura (wybór): Antologia liryki Młodej Polski, wstęp, wybór i opracowanie
I. Sikora, Wrocław 1990; Programy i dyskusje literackie okresu Młodej Polski,
oprac. M. Podraza-Kwiatkowska, Wrocław 1973 (tu: A. Górski, Młoda Polska;
H. Sienkiewicz, Odpowiedź na ankietę „Kuriera Teatralnego” w sprawie
repertuaru „pesymistyczno-zmysłowego”; S. Przybyszewski, Confiteor; O nową
15
sztukę; Z. Przesmycki, Maurycy Maeterlinck. Stanowisko jego w literaturze
belgijskiej
i powszechnej; S. Brzozowski, „Miriam” – zagadnienie kultury; K.
Irzykowski, Dwie rewolucje; L. Staff, Franciszkanizm; R. Jaworski, Estetyka
brzydoty); Kwiatkowska-Podraza M., Literatura Młodej Polski, Warszawa 1992;
Eustachiewicz L., Dramaturgia Młodej Polski. Próba monografii dramatu z lat
1890-1918, Warszawa 1982; Głowiński M., Powieść młodopolska. Studium z
poetyki historycznej, Wrocław 1969; Gutowski W., Nagie dusze i maski. O
młodopolskich mitach miłości, Kraków 1992; Walas T., Ku otchłani (dekadentyzm
w literaturze polskiej 1890-1905), Kraków 1986; Sikora I., Młodopolska florystyka
poetycka, Wałbrzych 2007 (tu: Część I: Poetycka semantyka kwiatów); Hurnikowa
E., W kręgu wiedeńskiej moderny. Z zagadnień polsko-austriackich powinowactw
literacko-kulturowych, Częstochowa 2000 (tu: Kobiety w literaturze i kulturze
przełomu wieków).
Historia literatury polskiej: Dwudziestolecie międzywojenne: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok III semestr 6. – 30 godzin; wykład: rok III semestr 6. – 15 godzin;
punkty ECTS: 4
1. Cele
przedmiotu:
zapoznanie
studentów
z
przebiegiem
procesu
historycznoliterackiego po 1918 roku, ukazanie istotnych przemian w obrębie liryki,
epiki i dramatu, dokonanie typologii zjawisk – nurty, prądy, konwencje –
w
procesie ewolucji form artystycznych. Dokonanie podstawowej syntezy wiedzy o
literaturze i kulturze międzywojnia.
2. Treści merytoryczne: program zarówno wykładu jak i ćwiczeń eksponuje ważne
i charakterystyczne utwory pisarzy Dwudziestolecia. Obejmuje szeroko rozumiane
życie literackie: biografie grupowe, czasopisma, zasadnicze dyskusje oraz polemiki
literackie i zmierza do ukazania dwóch zasadniczych biegunów literatury polskiej
Dwudziestolecia – tradycji i nowoczesności.
3. Wymagania wstępne: zaliczenie ćwiczeń i wykładów z zakresu historii literatury
polskiej do roku 1918. Umiejętność analizy dzieł literackich. Student winien także
orientować się w życiu literackim międzywojnia, wynikającą ze realizowanych treści
programowych szkoły średniej oraz posiadać podstawową wiedzę dotyczącą wydarzeń
historycznych okresu 1918-1939.
4. Kadra akademicka: dr Elżbieta Wróbel
5. Metody nauczania: wykład interaktywny, prezentacje multimedialne; analiza
i interpretacja wybranych tekstów literackich; praca własna studenta, możliwość
indywidualnej konsultacji u prowadzącego przedmiot.
6. Metody oceny pracy studenta: ocena aktywności za zajęciach, kolokwium (ustne lub
pisemne), kończące ćwiczenia; egzamin.
8. Literatura: Słownik literatury polskiej XX wieku, zespół red. A Brodzka i in.,
Wrocław 1992; A Hutnikiewicz, Od czystej formy do literatury faktu. Główne teorie
i programy literackie XX stulecia, Warszawa 1999; J. Kwiatkowski, Literatura
Dwudziestolecia, Warszawa 1992 lub Tegoż, Dwudziestolecie międzywojenne,
Warszawa 2001; A. Nasiłowska, Trzydziestolecie 1914–1944, Warszawa 1995;
A. Zawada, Dwudziestolecie literackie, Wrocław 1995. Szczegółową listę lektur
studenci otrzymują na pierwszym wykładzie.
16
Literatura polska 1939 – 1989: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok I, semestr 1., 2., – 30 godzin; wykład: semestr 1. – 15 godzin;
punkty ECTS: 7
ćwiczenia: rok III, semestr 5. – 30 godzin; wykład: semestr 5. – 15 godzin*
*układ zajęć według siatki studiów obowiązujacej do 2011r.
1. Cele przedmiotu: przekazanie wiedzy o najistotniejszych zjawiskach zachodzących
w literaturze polskiej i życiu literackim w Polsce i na emigracji w latach 1939 - 1989
oraz ich kontekstach politycznych i społecznych. Wykształcenie umiejętności
historycznoliterackiej analizy i interpretacji ówczesnych tekstów, w tym umiejętności
ich usytuowania wobec tradycji i tendencji cechujących kulturę XX wieku.
2. Treści merytoryczne: cezury okresu 1939-1989 a wydarzenia społeczno – polityczne
i zjawiska w literaturze oraz życiu literackim. Pokolenia literackie w Polsce:
przedstawiciele, założenia i cechy twórczości; postawa wobec sytuacji zniewolenia
społeczeństwa i formuły literatury zaangażowanej. Literatura wobec „czasu pogardy”:
katastrofizm, tragizm i samooskarżenie pokolenia w poezji; literatura obozowa;
wojna i Holocaust w prozie po 1956 roku. Socrealizm w literaturze polskiej:
konwencje gatunkowe; „odzyskane bezpieczeństwo”, panegiryzm, elementy tyrtejskie
w liryce; poetyka powieści socrealistycznej. Nowomowa: pojęcie, cechy nowomowy
i jej wpływ na język i literaturę. Zagadnienie społecznego zniewolenia i języka
totalitarnego w kulturze XX wieku i literaturze polskiej: wzorce (G. Orwell,
A. Koestler, A. Zamiatin, W. Klemperer i in.); wspólnota problemów - różnorodność
ujęć artystycznych w prozie (dziennik, esej, reportaż, proza o charakterze
autobiograficznym, historyczna proza paraboliczna, proza fantastycznonaukowa);
postawa sprzeciwu wobec zniewolenia w twórczości Z. Herberta i Cz. Miłosza. Nurty
w poezji po 1956 roku. Odmiany gatunkowe i nurty w prozie. Teatr i dramat
T. Różewicza, S. Mrożka i T. Kantora. Literatura stanu wojennego. Dystans wobec
formuły literatury zaangażowanej. Literatura polska na emigracji: zarys rozwoju,
geografia literacka; instytucje wydawnicze. Tradycja i nowatorstwo w literaturze
polskiej XX wieku.
3. Wymagania wstępne: kurs historii literatury polskiej , kurs poetyki.
4. Kadra akademicka: dr hab. Elżbieta Hurnik prof. AJD, dr Leszek Będkowski.
5. Metody nauczania: wykłady 15 godz., 15 tygodni, ćwiczenia 60 godz., 30 tygodni,
konsultacje 30 godz., 30 tygodni.
6. Metody oceny pracy studenta: kolokwium, egzamin.
8. Literatura (wybór): Balcerzan E., Poezja polska w latach 1939-1965, cz. I,
Warszawa 1982; Barańczak S., Etyka i poetyka, Paryż 1979; Burkot S., Proza
powojenna 1945-1987. Analizy i interpretacje, Warszawa 1987; Chwin S., Literatura
a zdrada. Od „Konrada Wallenroda” do „Małej Apokalipsy”, Kraków 1993;
Czapliński P., Śliwiński P.: Literatura polska 1976 – 1998. Przewodnik po prozie
i poezji; Fik M., Marcowa kultura, Warszawa 1995; Głowiński M., Nowomowa po
polsku, Warszawa 1990; Jarzębski J., W Polsce czyli wszędzie. Szkice o polskiej prozie
współczesnej, Warszawa 1992; Lektury polonistyczne. Literatura współczesna, t. 1,
pod red. R. Nycza i J. Jarzębskiego. Kraków 1997; Literatura emigracyjna 1939-
17
1988, kom. red. J. Garlicki, t 1-2, Katowice 1994-1996; Sporne sprawy polskiej
literatury współczesnej, pod red. A. Brodzkiej i L. Burskiej. Warszawa 1998;
Szaruga L., Walka o godność. Poezja polska w latach 1939-1988. Zarys głównych
problemów, Wrocław 1993; Święch J., Literatura polska w latach drugiej wojny
światowej, Warszawa 1997; Trznadel J., Hańba domowa, Paryż 1986; Werner A.,
Polskie, arcypolskie, Londyn 1987; Wielopolski W., Młoda proza polska przełomu
1956 roku, Wrocław 1987.
Literatura polska po 1989 roku: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok II semestr 3. – 15 godzin; rok II semestr 4. – 15 godzin
ćwiczenia: rok III semestr 6. – 30 godzin*
punkty ECTS: 6
*układ zajęć według siatki studiów obowiązujacej do 2011r.
1. Cele przedmiotu: przekazanie wiedzy o najistotniejszych zjawiskach zachodzących
w literaturze polskiej i życiu literackim (w Polsce i na emigracji) po roku 1989 oraz
ich kontekstach politycznych i społecznych. Wykształcenie umiejętności
historycznoliterackiej analizy i interpretacji współczesnych tekstów, w tym
umiejętności ich usytuowania wobec tradycji i tendencji cechujących kulturę
współczesną.
2. Treści merytoryczne: cezura 1989 roku w procesie historycznoliterackim; dyskusja o
przełomie literackim. Zasadnicze przemiany w życiu literackim po roku 1989: nowe
środowiska i pisma literackie: "bruLion" (Kraków - Warszawa), "Czas kultury"
(Poznań), "FA - art" (Bytom), "Fronda" (Warszawa), "Kresy" (Lublin), "Kwartalnik
Artystyczny" (Bydgoszcz), "Nowy Nurt" (Poznań), "Studium" (Kraków) i in.; ruch
art- zinowy. Kształtowanie się rynku książki: najważniejsze wydawnictwa, nowe
strategie promocyjne, młoda literatura jako zjawisko rynkowe i medialne; przenikanie
się wzorców prozy popularnej i literatury "wysokiej". Nowe tendencje w prozie i w
poezji.
3. Wymagania wstępne: znajomość tekstów literackich epok wcześniejszych, zjawisk
związanych z kulturą. Umiejętność wykorzystania narzędzi poznanych na zajęciach z
teorii literatury, poetyki, analizy i interpretacji dzieła literackiego.
4. Kadra akademicka: dr Janusz Hurnik, dr Leszek Będkowski.
5. Metody nauczania: wykład (ujęcie syntetyczne oraz analityczno - interpretacyjne),
konwersatoria (ujęcie analityczno - interpretacyjne).
6. Metody oceny pracy studenta: kolokwium semestralne, aktywność na zajęciach,
egzamin (po zakończeniu kursu).
8. Literatura: Była sobie krytyka... Wybór tekstów, oprac. D. Nowacki i K. Uniłowski,
Katowice 2003; Czapliński P., Wzniosłe tęsknoty. Nostalgie w prozie lat
dziewięćdziesiątych, Kraków 2001; Czapliński P., Śliwiński P., Literatura polska 1976
- 1998. Przewodnik po prozie i poezji, Kraków 1999; Dunin-Wąsowicz P., Varga K.,
Parnas bis. Słownik literatury polskiej urodzonej po 1960 roku, Warszawa 1998;
Macie swoich poetów. Antologia poezji polskiej urodzonej po roku 1960, oprac. J.
18
Klejnocki, P. Dunin-Wąsowicz, K. Varga, Warszawa 1998; Maliszewski K, Nasi
klasycyści, nasi barbarzyńscy. Szkice o nowej poezji, Bydgoszcz 1999; Zwierzę na J.
Szkice o wierszach i ludziach, Wrocław 2001; Marecki P., Stokfiszewski I., Stala M.,
Druga strona. Notatki o poezji współczesnej, Kraków 1997; Nowacki D.: Zawód:
czytelnik. Notatki o prozie polskiej lat dziewięćdziesiątych, Kraków 1999; Szaruga L.,
Dochodzenie do siebie. Wybrane wątki literatury po roku 1989, Sejny 1997;
Uniłowski K., Skądinąd. Zapiski krytyczne, Bytom 1998; Witkowski M., Tekstylia. O
"rocznikach siedemdziesiątych", Kraków 2002.
Współczesna kultura literacka: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok III semestr 6. – 30 godzin
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: poszerzenie wiedzy o wybranych elementach współczesnej kultury
literackiej oraz najnowszej literaturze polskiej; poszerzenie umiejętności
interpretowania zjawisk i wydarzeń cechujących kulturę literacką końca XX
i początku XXI wieku w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem współczesnego
życia literackiego; przygotowanie do świadomego kształtowania kultury literackiej.
2. Treści merytoryczne: pojęcie kultury literackiej; społeczne i technologiczne
uwarunkowania komunikacji literackiej; pozycja i rola tradycyjnej książki
we współczesnej kulturze; rynek wydawniczy w Polsce i współcześni odbiorcy
literatury; nagrody literackie i ich laureaci, czasopisma i grupy literackie; współczesne
arcydzieła i bestsellery; nowe zjawiska, debiuty w literaturze.
3. Wymagania wstępne: znajomość bieżących wydarzeń i podstawowych zjawisk
współczesnej kultury literackiej.
4. Kadra akademicka: dr hab. E. Hurnik prof. AJD, mgr Ewelina Mika.
5. Metody nauczania: konwersatorium – dyskusja o aktualnych tendencjach w kulturze
literackiej w oparciu o najnowsze teksty literackie i teksty kultury (liternet,
współczesne adaptacje literatury - teatralne/ muzyczne/ filmowe) oraz bieżące
wydarzenia z życia literackiego.
6. Metody oceny pracy studenta: ocena umiejętności: odnotowanie aktywności
na zajęciach i ocena eseju poświęconego wybranemu zagadnieniu z zakresu
omawianej tematyki; test z wiedzy o współczesnej kulturze literackiej.
8. Literatura (wybór): Baverstock A., Marketing w wydawnictwie. Fantazja czy
rzeczywistość?, Kraków 1996; Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Pojęcia
i problemy wiedzy o kulturze, pod red. A. Kłoskowskiej, Wrocław 1991; Marecki P.,
Liternet, w: Liternet. Literatura i internet, red. Marecki P., Kraków 2002; Nasiłowska
A., Hipertekstualna estetyka i literatura w dobie Internetu, w: „Teksty Drugie” 2006,
nr 4; Szymańska K.Z., Muzea literackie w Polsce. Rekonesans, Częstochowa 1994;
Wprowadzenie do literaturoznawstwa: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia:rok I, semestr 1. – 15 godzin;
19
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami i działami
nauk literaturoznawczych oraz z przedmiotem badań teorii literatury, historii literatury
i metodologii badań literackich na tle innych nauk humanistycznych; uświadomienie
studentom istoty języka literackiego i literackościnatleinnychdyskursówi kodów
komunikacji kulturowej; kształcenie umiejętnościkorzystaniaz bibliografii naukowej;
wstępne przygotowanie do lektury, analizy oraz opracowania tekstów
krytycznoliterackichich i teoretycznoliterackich; rozwijanie filologicznych
umiejętności warsztatowych.
2. Treści merytoryczne: nauka o literaturze jako dyscyplina humanistyki; zakres
subdyscyplin i charakterystyka nauk pomocniczych literaturoznawstwa; podstawowe
kategorie literackie oraz status wypowiedzi literackiej i jej główne parametry
estetyczne, ontologiczne, aksjologiczne, komunikacyjne; problemy granic literatury
oraz aktualnego statusu literatury i literackości na tle innych dyskursów kultury;
teorie,
metody
i
cele
lektury
oraz
techniki
opisu
dzieła
literackiego; tradycje badań literaturoznawczych – przegląd i krótka
charakterystyka
głównych
kierunków
badań
literackich,
szkół
metodologicznych i orientacji badawczych; transdyscyplinowy charakter
dyskursu literaturoznawczego.
3. Wymagania wstępne: znajomość podstaw wiedzy filologicznej i umiejętność
korzystania z źródeł naukowych.
4. Kadra akademicka: dr Dorota Utracka.
5. Metody nauczania: indywidualna i zbiorowa pracaztekstem naukowym
i krytycznoliterackim, dyskusja, samodzielne opracowanie wybranych zagadnień
w oparciu o wskazaną bibliografię.
6. Metody oceny pracy studenta: frekwencja, aktywne uczestnictwo w zajęciach
naocenę.
8. Literatura (wybór): Antropologizowanie humanistyki. Zjawisko, proces,
perspektywy, red. J. Kowalski, W. Piasek, Olsztyn 2009; Attridge D., Jednostkowość
literatury, przeł. P. Mościcki, Kraków 2007; Burzyńska A. i Markowski M.P., Teorie
badań literackich XX wieku. Podręcznik, Kraków 2006; Eco U., O literaturze, przeł.
J. Ugniewska, A. Wasilewska, Warszawa 2003; Handke R., Poetyka dzieła
literackiego. Instrumenty lektury, Warszawa 2008; Greenblatt S., Poetyka kulturowa.
Pisma wybrane, wstęp i red. K. Kujawińska-Courtney, Kraków 2006; Konstruktywizm
w badaniach literackich. Antologia, red. E. Kuźma, A. Skrendo, J. Madejski, Kraków
2006; Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M.P. Markowski
i R. Nycz, Kraków 2006; Literatura. Teoria. Metodologia, red. D. Ulicka, Warszawa
2001; Nycz R., Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Warszawa
2001; Poetyka bez granic, red. W. Bolecki i W. Tomasik, Warszawa 1995;
Sławiński J., Próby teoretycznoliterackie, Kraków 2000; Słownik europejskich
kierunków i grup literackich XX wieku, red.G. Gazda, Warszawa 2000; Słownik pojęć
i tekstów kultury, red.T. Dobrzyńska i E. Szczęsna, Warszawa 2002; Słownik
terminów literackich, red. J. Sławiński, Wrocław 2000; Sporne i bezsporne problemy
współczesnej wiedzy o literaturze, red. W. Bolecki i R. Nycz, Warszawa 2002; Ulicka
D., Literaturoznawcze dyskursy możliwe. Studia z dziejów nowoczesnej teorii
literatury w Europie Środkowo-Wschodniej, Kraków 2007.
20
Poetyka, przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok I semestr 2. – 30 godzin; rok II, semestr 3. – 30 godzin;
punkty ECTS: 6
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu
poetyki opisowej i historycznej; kształcenie umiejętności definiowania, analizy i opisu
wersyfikacyjnych, genologicznych i stylistycznych wymiarów tekstu literackiego
w kontekście struktury i semantyki dzieła; praktyczne przygotowanie do posługiwanie
się kategoriami teoretycznoliterackimi w analizie i interpretacji dzieła literackiego.
2. Treści merytoryczne: poetyka – ujęcie klasyczne, nowoczesne i ponowoczesne;
sposoby uprawiania poetyki i jej aspekty: poetyka systematyczna, historyczna,
normatywna,
sformułowana,
immanentna,
lingwistyczna,
funkcjonalna,
pragmatyczna, kulturowa, intermedialna, poetyki kontekstualne; poetyka opisowa
(systematyczna) jako teoria dzieła literackiego, subdyscypliny poetyki opisowej, ich
przedmiot i zakresy badań; szczegółowe opracowanie zagadnień z zakresu wersologii,
genologii i kompozycji dzieła literackiego, stylistyki i teorii języka artystycznego.
3. Wymagania wstępne: podstawowa wiedza z zakresu historii i teorii literatury,
umiejętność redagowania podstawowych form wypowiedzi ustnej i pisemnej
(wg programu edukacji polonistycznej w szkole średniej).
4. Kadra akademicka: dr Dorota Utracka, dr Joanna Warońska, dr Artur Żywiołek.
5. Metody nauczania: praca indywidualna i praca w grupach, analiza tekstów
literackich i naukowych z komentarzem krytycznym, referowanie, dyskusja,
opracowanie materiału na podstawie wskazanej bibliografii.
6. Metody oceny pracy studenta: systematyczna ocena aktywności na zajęciach,
kolokwium pisemne po każdym semestrze, egzamin pisemny po semestrze 3.
8. Literatura (wybór): Balbus S., Między stylami, Kraków 1996; Ćwiczenia z poetyki,
red. A. Gajewska, T. Mizerkiewicz, Warszawa 2006; Dłuska M., Prace wybrane, red.
S. Balbus, t. 1: Odmiany i dzieje wiersza polskiego, t. 2: Próba teorii wiersza
polskiego, Kraków 2001; Genologia dzisiaj, red. W Bolecki i I. Opacki, Warszawa
2000; Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Sławiński
J., Słownik terminów literackich, red. J. Sławiński, Wrocław 1998; Kulawik A.,
Poetyka. Wstęp do teorii dzieła literackiego, Kraków 1994; Kulawik A., Teoria
wiersza, Kraków 1995; Kulawik A., Wersologia: studium wiersza, metru i pozycji
wersyfikacyjnej, Kraków 1999; Polska genologia literacka, red. D. Ostaszewska,
R. Cudak, Warszawa 2007; Sadowski W., Wiersz wolny jako tekst graficzny, Kraków
2004.
Analiza i interpretacja utworów literackich: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok II semestr 4. – 30 godzin; rok III semestr 5. – 30 godzin
punkty ECTS: 7
1. Cele przedmiotu: doskonalenie umiejętności studenta w zakresie analizy dzieła
literackiego
(jego
kompozycji,
form
genologicznych,
stylistycznych
i wersyfikacyjnych) oraz analizy i interpretacji większych całości literackich
21
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
z wykorzystaniem wiedzy nabytej na poetyce; ugruntowanie teoretycznej wiedzy
o technikach i metodach analizy i interpretacji; praktyczny przegląd
dwudziestowiecznych metod i typów analizy i interpretacji.
Treści merytoryczne: istota i granice interpretacji; typy i metody interpretacji
wynikające z przyjętych założeń teoretycznych: analiza hermeneutyczna, analiza
intertekstualna, intersemiotyczna, dekonstrukcjonizm; związki interpretacji
z antropologią i kulturowe jej aspekty; nazywanie językowych mechanizmów
wytwarzania znaczeń; rozróżnianie pojęć: analiza, rozumienie, wartościowanie,
konkretyzacja; analiza form wypowiedzi literackiej i reguł ich pragmatyki
stylistycznej (reguły czytania tekstów prozatorskich, lirycznych, dramatycznych);
wielkie formy narracji – reguły ich spójności i przejawy rozpadu (analiza konkretnych
tekstów); różne formy dyskursów w dziele literackim: narratologiczny, metaliteracki,
aksjologiczny, filozoficzno-estetyczny, personologiczny; sposoby metaforyzacji,
mitologizacji i demitologizacji rzeczywistości w dziele literackim: strukturalistyczna
interpretacja zależności między metaforą a metonimią w tekście, współczesne teorie
obrazowości: obrazowość a interpretacja wizualna, istota zjawiska symbolizmu
wyrażona w obrazach, funkcjonalna interpretacja mitu i form jego rozpadu; dzieło
w perspektywie interpretacji aksjologicznej: podmiot a świat wartości (scalenie
a rozpad), paradygmaty aksjologiczne kategorii przestrzeni i czasu w powieści
i dramacie; analiza antropologiczna tekstów zachodnioeuropejskich i polskich pisarzy
dwudziestowiecznych.
Wymagania wstępne: student posługuje się podstawową terminologią
literaturoznawczą oraz rozpoznaje podstawowe zjawiska literackie.
Kadra akademicka: dr hab. prof. AJD Agnieszka Czajkowska, dr hab. prof. AJD
Adam Regiewicz, dr Joanna Warońska.
Metody nauczania: analiza utworów literackich, praca z tekstem krytycznym
i naukowym.
Metody oceny pracy studenta: systematyczna ocena aktywności na zajęciach,
kolokwium.
Literatura (wybór): Eco U., Interpretacja i nadinterpretacja, Kraków 1996;
Filozofia i etyka interpretacji, red. A.F. Kola, A. Szahaj, Kraków 2007; Kuźma E.,
Spór o wartość i zasadność interpretacji literackiej, [w:] Problemy teorii literatury,
t. 4, Prace z lat 1985-94, Wrocław 1998; Liryka polska. Interpretacje, red. J. Prokop
i J. Sławiński, Gdańsk 2001; Literatura w kręgu wartości, red. i wstęp L. Wiśniewska,
Bydgoszcz 2003; Markowski M.P., Interpretacja i literatura, [w:] Sporne i bezsporne
problemy współczesnej wiedzy o literaturze, red W. Bolecki i R. Nycz, Warszawa
2002; Nycz R., Teoria interpretacji: problem pluralizmu, [w:] tenże, Tekstowy świat.
Poststrukturalizm a wiedza o literaturze, Warszawa 1995; Opis wiersza. Analizy
i interpretacje liryki polskiej, red. R. Sioma, Toruń 2002; Lublin 1991; Sławiński J.,
Dzieło, język, tradycja, Kraków 1998; Sławiński J., Próby teoretycznoliterackie,
Kraków 2000.
Wprowadzenie do językoznawstwa: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok I semestr 1. – 15 godzin;
punkty ECTS: 3
22
1. Cele przedmiotu: celem zajęć jest wprowadzenie studentów w zagadnienia językowe,
które stanowić mają podstawę teoretyczną dla przedmiotów językoznawczych oraz
zapoznanie z podstawową terminologią i pojęciami lingwistycznymi.
2. Treści merytoryczne: podstawowe pojęcia z zakresu językoznawstwa: język, znak,
akt mowy, tekst, system. Język jako system znaków. Klasyfikacja znaków i cechy
znaku językowego. Związki językoznawstwa z innymi naukami. Językoznawstwo
wewnętrzne i zewnętrzne: etnolingwistyka, psycholingwistyka, socjolingwistyka,
pragmalingwistyka. Działy językoznawstwa opisowego, najważniejsze metody
językoznawstwa synchronicznego i diachronicznego. Elementy semantyki – leksem
a wyraz, znaczenie leksykalne a tekstowe, relacje semantyczne pomiędzy jednostkami
słownika. Etymologia – znaczenie etymologiczne a znaczenie realne wyrazu.
Komunikacja językowa z elementami pragmatyki: teoria aktów mowy, struktura aktu
komunikacji językowej, funkcje języka i wypowiedzi, komunikacja ustna i pisemna,
historia pisma. Definicje, klasyfikacja, źródła i funkcje frazeologizmów. Pojęcie
językowego obrazu świata. Onomastyka, jej działy i przedmiot badań. Klasyfikacja
typologiczna, genetyczna i geograficzna języków świata. Kategorie morfologiczne
polszczyzny.
3. Wymagania wstępne: znajomość podstaw systemowych polszczyzny.
4. Kadra akademicka: dr Violetta Jaros.
5. Metody nauczania: dyskusja, ćwiczenia leksykalno-stylistyczne, referat.
6. Metody oceny pracy studenta: kolokwium uwzględniające znajomość literatury,
zagadnień teoretycznych oraz sprawdzające zastosowanie poznanych pojęć i terminów
do opisu zjawisk językowych.
8. Literatura (wybór – szczegółowa literatura podawana jest przez prowadzącego
na pierwszych zajęciach): Bünting K. D., Wstęp do lingwistyki, tłum. E. TomczykPopińska, Warszawa 2007; Encyklopedia języka polskiego, wyd. III, red.
S. Urbańczyk, M. Kucała, Wrocław 2000; Encyklopedia językoznawstwa ogólnego,
wyd. II, red. K. Polański, Wrocław 1999; Furdal A., Językoznawstwo otwarte,
Wrocław 2000; Grzegorczykowa R., Wstęp do językoznawstwa, Warszawa 2008;
Lachur Cz., Zarys językoznawstwa ogólnego, Opole 2004; Łuczyński E., Maćkiewicz
J., Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia, Gdańsk 1999; Milewski S.,
Językoznawstwo, Warszawa 2005; Przybylska R., Wstęp do nauki o języku, Kraków
2003; Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
Teoria komunikacji: przedmiot obowiązkowy;
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: celem zajęć jest zapoznanie studentów z teoretyczną analizą
sposobów i mechanizmów komunikowania za pomocą języka.
2. Treści merytoryczne: zakres przedmiotu obejmuje: poznanie definicji języka, m. in.
ujęcie F. de Saussure’a (langue i parole). Pojęcie kompetencji językowej
i komunikacyjnej w rozumieniu N. Chomske’go. Koncepcje znaku językowego
(modele de Saussure’a, Peirce’a i Bühlera). Unilateralne, bilateralne, monolateralne
ujęcie znaku językowego oraz podejście Ch. K. Ogdena i J. A. Richardsa. Funkcje
23
3.
4.
5.
6.
7.
8.
języka oraz wypowiedzi (wg R. Jakobsona). Najważniejsze modele komunikacji
(Lasswella, Shannona, Weavera, Newcomba, Schrama, Gerbnera i Rileyów)
i przepływu informacji (Lazarsfelda i Katza).
Wymagania wstępne: znajomość podstaw systemu językowego.
Kadra akademicka: dr Aneta Majkowska.
Metody nauczania: dyskusja, referat, prezentacja.
Metody oceny pracy studenta: kolokwium uwzględniające znajomość literatury,
zagadnień teoretycznych oraz sprawdzające zastosowanie poznanych pojęć i terminów
z zakresu komunikacji.
Literatura (wybór – szczegółowa literatura podawana jest przez prowadzącego
na pierwszych zajęciach): Bühler K., Teoria języka, Kraków 2004; Dobek-Ostrowska
B., Podstawy komunikowania społecznego, Wrocław 1999; Fiske J., Wprowadzenie
do badań nad komunikowaniem, Wrocław 1999; Grzegorczykowa R., Problem funkcji
języka i tekstu w świetle teorii aktów mowy, [w:] Język a kultura, t. 4, 1991, s. 11-28;
Hjelmslev L., „Lanque i parole”, [w:] Językoznawstwo strukturalne. Wybór tekstów,
red. H. Kurkowska, A. Weinsberg, Warszawa 1979, s. 9-17; Jakobson R., Poetyka
w świetle językoznawstwa, Pamiętnik Literacki LI, 1960, s. 431-473; Warner T.,
Umiejętności w komunikowaniu się, Wrocław 1999; Wierzbicka A., Akt mowy,
[w:] Semiotyka i struktura tekstu, red. M. R. Mayenowa, Warszawa 1973;
Wiszniewski A., Jak przekonująco mówić i przemawiać, Warszawa 1999.
Gramatyka historyczna języka polskiego z elementami SCS: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok III semestr 5. – 30 godzin, rok III semestr 6. – 30 godzin; wykład: rok III
semestr 5. – 15 godzin;
punkty ECTS: 7
1. Cele przedmiotu: uzyskanie wiedzy na temat systemu językowego scs i ewolucji
polskiego systemu gramatycznego, zrozumienie tendencji językowych kierujących
przemianami języka, zaznajomienie z etapami rozwoju polskiego systemu
językowego, wykształcenie umiejętności czytania, transkrybowania i analizy
językowej tekstów staropolskich, nabycie umiejętności rekonstrukcji wybranych form
języka prasłowiańskiego, wskazanie związków ze współczesnym językiem polskim.
2. Treści merytoryczne: pojęcie języka prasłowiańskiego, języki scs i polski na tle
języków słowiańskich, zasady rekonstrukcji językowych form prasłowiańskich, grafia
zabytków staropolskich, ewolucja polskiego systemu fonologicznego, chronologia
ważnych procesów fonetycznych, historia polskiego akcentu, rozwój systemu
fleksyjnego, wybrane zagadnienia słowotwórstwa historycznego, elementy składni
historycznej, kształcenie umiejętności analizy historycznojęzykowej.
3. Wymagania wstępne: znajomość gramatyki opisowej języka polskiego.
4. Kadra akademicka: dr Renata Bizior.
5. Metody nauczania: wykład z interakcją, metoda podająca, lektura zadanych prac,
analiza tekstów, test sprawdzający, praca indywidualna studentów.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywne uczestnictwo w zajęciach, zaliczenie
sprawdzianów cząstkowych, ocena czytania i analizy tekstów dawnych, pisemne
przygotowanie analizy językowej tekstu staropolskiego, egzamin po 6 semestrze.
24
na pierwszych zajęciach): Bartula Cz., Podstawowe wiadomości z gramatyki starocerkiewno-słowiańskiej, Warszawa 2006; Długosz-Kurczabowa K., Dubisz S.,
Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 2006; Długosz-Kurczabowa K.,
Dubisz S., Gramatyka historyczna języka polskiego w testach, ćwiczeniach i tematach
egzaminacyjnych, Warszawa 2006; Klemensiewicz Z., Lehr-Spławiński T., Urbańczyk
S., Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1981; Rospond S., Gramatyka
historyczna języka polskiego, Warszawa 2000; Teksty staropolskie: analizy
i interpretacje, red. W. Decyk-Zięba, S. Dubisz, Warszawa 2003; Wydra W., Rzepka
W., Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocław 1995; Glosariusz
staropolski: dydaktyczny słownik etymologiczny, red. W. Decyk-Zięba, S. Dubisz,
Warszawa 2008.
Historia języka polskiego: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia, rok III semestr 6. – 30 godzin;
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: uzyskanie wiedzy na temat przemian języka polskiego jako
narzędzia komunikacji w okresie od X do końca XX wieku, przedstawienie syntezy
przemian polskiego systemu językowego, uświadomienie związków między historią
języka a wpływem czynników zewnętrznojęzykowych (politycznych, społecznych,
kulturowych itp.), doskonalenie analizy językowei i interpretacji tekstów tekstów
pochodzących z różnych wieków.
2. Treści merytoryczne: periodyzacja języka polskiego, uwarunkowania rozwoju
polszczyzny w poszczególnych okresach, pochodzenie i kształtowanie się języka
ogólnego (literackiego) na tle zróżnicowania regionalnego polszczyzny, proces
kształtowania się normy językowej, proces stylistycznego, funkcjonalnego
i socjalnego różnicowanie się polszczyzny (rozwój odmian językowych
ze szczególnym uwzględnieniem stylu urzędowego), rozwój zasobów leksykalnych
języka polskiego, wpływ języków obcych na polszczyznę.
3. Wymagania wstępne: znajomość fonetyki historycznej, podstawowa znajomość
historii Polski i historii literatury.
4. Kadra akademicka: dr hab. Grzegorz Majkowski, dr Renata Bizior.
5. Metody nauczania: metoda problemowa, dyskusja, analiza tekstów pochodzących
z różnych okresów, referat.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność na zajęciach, lektura prac, analiza
tekstów.
na pierwszych zajęciach): Bajerowa I., Zarys historii języka polskiego 1939-2000,
Warszawa 2003; Dubisz S., Język - Historia - Kultura, Warszawa 2007; Język polski
czasu II wojny światowej, red. I. Bajerowa, Warszawa 1996; Klemensiewicz Z.,
Historia języka polskiego, Warszawa 1999; Skubalanka T., Historyczna stylistyka
języka polskiego, Warszawa 1984; Walczak B., Zarys dziejów języka polskiego,
Wrocław 1999.
25
Kultura języka, przedmiot obowiązkowy;
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: wyposażenie studenta w wiedzę teoretyczną i operacyjną pozwalającą
na poprawne i sprawne posługiwanie się językiem; wykształcenie świadomości językowej
(rozpoznawanie
błędów,
nazywanie,
podnoszenie
kompetencji
językowej
i komunikacyjnej poprzez korzystanie ze słowników i pozycji poradnikowych).
2. Treści merytoryczne: najważniejsze pojęcia kultury języka (norma, uzus, norma/
poziomy normy, innowacja a błąd, typologia błędów). Kryteria poprawności językowej
(oraz ich funkcjonalność w obliczu przeobrażeń w sferze komunikacyjnej). Podstawowe
problemy etyki i etykiety językowej. Wybrane zagadnienia poprawności ortograficznej,
interpunkcyjnej,
gramatycznej,
leksykalno-frazeologicznej,
stylistycznej
i komunikacyjnej. Podstawy działalności kulturalnojęzykowej. Kodyfikacja normy.
Polityka językowa. Działalność Rady Języka Polskiego. Słowniki, kompendia z zakresu
kultury języka.
3. Wymagania wstępne: znajomość systemu współczesnej polszczyzny.
4. Kadra akademicka: dr Dorota Suska.
5. Metody nauczania: ćwiczenia praktyczne (testy, analiza tekstów – rozpoznawanie,
korekta błędów, objaśnianie mechanizmów powstawania błędnych form; transpozycje
stylowe), omówienia literatury przedmiotu, dyskusja.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność na zajęciach, prace pisemne, kolokwium –
zagadnienia teoretyczne.
na pierwszych zajęciach): D. Buttler, H. Kurkowska, H. Satkiewicz, Kultura języka
polskiego, t. 1-2, Warszawa 1986-1987; Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w
praktyce, red. K. Mosiołek-Kłosińska, Warszawa 2001; H. Jadacka, Kultura języka
polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa 2006; T. Karpowicz, Kultura
języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Warszawa 2009; A. Markowski,
Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa 2005; Polszczyzna
na co dzień, red. M. Bańko, Warszawa 2006; Praktyczna stylistyka nie tylko dla
polonistów, red. E. Bańkowska, A. Mikołajczuk, Warszawa 2003. Ponadto: najnowsze
słowniki poprawnościowe.
Gramatyka opisowa, przedmiot obowiązkowy;
wykład: rok I semestr 1 – 15 godzin, rok II semestr 3. – 15 godzin; ćwiczenia: rok I semestr 1.
– 30 godzin, semestr 2. – 30 godzin, rok II semestr 3. – 30 godzin
punkty ECTS: 10
26
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studenta z systemem gramatycznym współczesnego
języka polskiego. Jest to przydatne zarówno do nauki języków obcych, jak
i studiowania gramatyki historycznej i innych przedmiotów językoznawczych.
2. Treści merytoryczne: Fonetyka: opis artykulacji samogłosek i spółgłosek.
Upodobnienia. Fonologia: fonem i warianty fonemu, typy opozycji fonologicznych,
korelacje fonologiczne. Słowotwórstwo: kategorie słowotwórcze rzeczowników,
przymiotników, czasowników i przysłówków. Fleksja: deklinacja rzeczowników,
przymiotników, zaimków i liczebników, koniugacja czasowników. Składnia: rodzaje
podmiotu, orzeczenia, przydawek, dopełnień i okoliczników. Wypowiedzenia złożone
współrzędnie i podrzędnie.
3. Wymagania wstępne: student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu
gramatyki ze szkoły podstawowej i gimnazjum.
4. Kadra akademicka: dr hab., prof. AJD, Maria Lesz-Duk, dr Renata Bizior, dr Dorota
Suska.
5. Metody nauczania: wykłady i ćwiczenia praktyczne w grupach. Regularne
konsultacje. Dyskusja i metoda podawcza połączona z heurezą.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność na ćwiczeniach, obecność na wykładach.
Kolokwia ustne i pisemne w czasie trwania ćwiczeń, zaliczane na ocenę. Po trzech
semestrach egzamin ustny z pięciu działów gramatyki.
na pierwszych zajęciach): Wierzchowska B., Wymowa polska, Warszawa 2002;
Grzegorczykowa R., Zarys słowotwórstwa polskiego, Warszawa 2002,
R. Grzegorczykowa R., Wykłady z polskiej składni. Warszawa 1996, Gramatyka
współczesnego języka polskiego. Morfologia. Składnia, Warszawa 1998; Wróbel H.,
Gramatyka języka polskiego, Kraków 2001.
Stylistyka praktyczna, przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok II semestr 4. – 30 godzin
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: wyposażenie studenta w wiedzę teoretyczną i operacyjną
pozwalającą na poprawne i sprawne posługiwanie się środkami językowymi
w zależności od funkcji tekstu, jego adresata i innych czynników aktu komunikacji
determinujących kształt stylistyczny tekstu oraz umiejętność identyfikowania środków
spójnościowych i językowych eksponentów stylów funkcjonalnych.
2. Treści merytoryczne: uporządkowanie wiedzy o podstawowych zagadnieniach
stylistyki: przedmiot i zakres stylistyki, definicje stylu, style funkcjonalne odmiany
ogólnej – charakterystyka językowo-stylistycznych eksponentów poszczególnych
stylów i umiejętność ich opisu na wybranych tekstach współczesnych. Tekst, styl
tekstu. Gatunek wypowiedzi, wzorzec gatunkowy, typologia gatunków wypowiedzi.
Warstwa językowo-stylistyczna tekstu. Ćwiczenia w osiąganiu spójności stylistycznej
tekstu, spójność tematyczna, formalna i pragmatyczna wypowiedzi, zasady
konstruowania tekstów (strategiczne pozycje tekstu). Wyodrębnianie błędów
stylistycznych spośród innych błędów językowych. Doskonalenie sprawności
posługiwania się zróżnicowanymi środkami językowo-stylistycznymi w zależności
od funkcji tekstu, jego adresata i innych czynników determinujących kształt
27
3.
4.
5.
6.
7.
8.
stylistyczny tekstu. Etyka mowy – językowa zniewaga: pogarda, lekceważenie, brak
szacunku
Wymagania wstępne: znajomość właściwości systemowych współczesnej
polszczyzny.
Kadra akademicka: dr Violetta Jaros.
Metody nauczania: dyskusja, ćwiczenia praktyczne – analiza tekstów współczesnych
reprezentujących różne style funkcjonalne pod względem środków spójnościowych
i językowych wyznaczników stylu.
Metody oceny pracy studenta: obecność i aktywność na zajęciach, pisemne
kolokwium sprawdzające wiedzę teoretyczną; analiza stylistyczno-językowa
wskazanego współczesnego tekstu.
na pierwszych zajęciach): Biniewicz J., Kształtowanie się polskiego języka nauk
matematyczno-przyrodniczych, Opole 2002; Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 1. Mowy
piękno wielorakie, red. D. Ostaszewska, Katowice 2000; Jadacka H., Kultura języka
polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa 2006; Kurkowska H.,
Skorupka S., Stylistyka polska. Zarys, wyd. 5, Warszawa 2001; Podstawy stylistyki
i retoryki, red. E. Wierzbicka, A. Wolański, D. Zdunkiewicz-Jedynak, Warszawa
2008; Polszczyzna na co dzień, red. M. Bańko, Warszawa 2006; Praktyczna stylistyka
nie tylko dla polonistów, red. E. Bańkowska i A. Mikołajczuk, Warszawa 2003;
Wilkoń A., Spójność i struktura tekstu. Wstęp do lingwistyki tekstu, Kraków 2002;
Zaśko-Zielińska M., Przez okno świadomości: gatunki mowy w świadomości
użytkowników, Wrocław 2002; Zdunkiewicz-Jedynak D., Wykłady ze stylistyki,
Warszawa 2008.
Przemiany współczesnej polszczyzny, przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok I semestr 2. - 15 godzin
punkty ECTS: 2
1. Cele
przedmiotu:
umiejętność
interpretowania
zjawisk
i
tendencji
charakterystycznych dla polszczyzny drugiej połowy XX w., ze szczególnym
uwzględnieniem zmian przełomu XX i XXI wieku. Zapoznanie z głównymi
tendencjami rozwojowymi języka polskiego po 1945 roku, a także przeobrażeniami
stylów funkcjonalnych.
2. Treści merytoryczne: omówienie głównych tendencji rozwojowych języka polskiego
po roku 1945: zmian uwarunkowanych ekstralingwalnie (tj. zjawiskami
pozajęzykowymi – socjologicznymi, politycznymi, kulturowymi itp.) oraz zmian
będących efektem ewolucji systemu językowego – charakterystyka zmian
systemowych: fonologicznych, morfologicznych, składniowych i leksykalnofrazeologicznych. Nowe zjawiska w leksyce, fonetyce, morfologii. System odmian
polszczyzny: przeobrażenia języka potocznego, urzędowego, religijnego, medialnego;
język polityki dziś. Kontynuacja i innowacyjność w nazewnictwie polskim. Zmiany
wzorców komunikacyjnych; ewolucja gatunków mowy. Zadania polskiej polityki
językowej.
3. Wymagania wstępne: znajomość systemowych właściwości współczesnej
polszczyzny na poziomie szkoły ponadgimnazjalnej.
28
4. Kadra akademicka: dr Małgorzata Dawidziak-Kładoczna.
5. Metody nauczania: konwersatorium – omówienie wskazanej literatury, referaty
poruszające zagadnienia najnowszych zjawisk w leksyce i gramatyce języka polskiego.
6. Metody oceny pracy studenta: obecność i aktywność na zajęciach, pisemny
sprawdzian, referat.
8. Literatura (wybór): Dunaj B., Tendencje rozwojowe najnowszej leksyki,
[w:] Współczesna leksyka, cz.I, red. K. Michalewski, Łódź 2001; Edukacja językowa
Polaków. II Forum Kultury Słowa, red. W. Miodunka, Kraków 1998; Język trzeciego
tysiąclecia, red. G. Szpila, Kraków 2000; Język w mediach masowych, red.
J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska, Warszawa 2000; Markowski A., Polszczyzna
końca XX wieku, Warszawa 1992; Ożóg K., Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku.
Wybrane zagadnienia, Rzeszów 2001; Polska polityka językowa na przełomie
tysiącleci, red. J. Mazur, Lublin 1999; Przybylska R., O współczesnych nazwach firm,
„Język Polski” LXXII, 1992, z. 2-3,138-150; Słownictwo współczesnej polszczyzny
w okresie przemian, red. J. Mazur, Lublin 2000; Waszakowa K., Dynamika zmian
w zasobie leksykalnym najnowszej polszczyzny, „Poradnik Językowy” 1995, z. 3, s. 214; Zmiany w publicznych zwyczajach językowych, red. J. Bralczyk i K. MosiołekKłosińska, Warszawa 2001.
Kultura wypowiedzi: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok III semestr 5. - 15 godzin
kod przedmiotu:09.3-07-00-C/31
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: zapoznanie z zasadami wystąpień publicznych; pogłębianie
sprawności i skuteczności w komunikacji językowej; doskonalenie umiejętności
komunikowania za pomocą języka w sytuacji oficjalnej i nieoficjalnej; uwrażliwienie
na rolę etykiety językowej w komunikowaniu.
2. Treści merytoryczne: zasady etykiety językowej (i ich zróżnicowanie ze względu
na typ sytuacji komunikacyjnej) obowiązujące w podstawowych formach wypowiedzi
ustnej: powitaniu, przedstawieniu się, podziękowaniu, prośbie, zaproszeniu,
gratulacjach. Umiejętność wykorzystania środków pozawerbalnych w komunikowaniu
(kod prozodyczny, kinezyczny i proksemiczny). Zasady organizujące wypowiedzi
publiczne. Redagowanie i wygłaszanie mowy okolicznościowej. Podstawowe zasady
perswazji; strategie argumentacyjne. Kompozycja mów perswazyjnych; etapy podczas
przygotowań do wygłoszenia mowy. Formalna rozmowa telefoniczna. Typy rozmów
z przełożonym; strategie zachowań językowych na przykładzie rozmowy
kwalifikacyjnej. Sztuka negocjacji i kultura dyskusji.
3. Wymagania wstępne: znajomość podstawowych zasad współczesnej gramatyki
języka polskiego oraz poprawności językowej.
5. Metody nauczania: metoda podawcza, referat, dyskusja, ćwiczenia praktyczne (m. in.
redagowanie i wygłaszanie mów okolicznościowych i perswazyjnych, prowadzenie
rozmów służbowych), regularne konsultacje.
29
6. Metody oceny pracy studenta: praktyczne sprawdziany umiejętności (wygłoszenie
mowy okolicznościowej i perswazyjnej), obecność i aktywność na zajęciach, referat.
8. Literatura (wybór): Aby osiągnąć cel, czyli jak pisać..., red. K. Sedlak, Kraków
1995; Bobryk J., Jak tworzyć, rozmawiając, Warszawa 1995; Detz J., Sztuka
przemawiania, Gdańsk 2004; Lewandowska-Tarasiuk E., Sztuka wystąpień
publicznych, czyli jak zostać dobrym mówcą, Warszawa2001; Marciszewski W.,
Sztuka dyskutowania, Warszawa 1994; Marcjanik M., Polska grzeczność językowa,
Kielce 1997; Markowski A., Jak dobrze mówić i pisać po polsku, Warszawa 2000;
Nęcki Z., Negocjacje w biznesie, Kraków 1991; Pisarek W., Słowa między ludźmi,
Warszawa 2004; Polszczyzna na co dzień, red. M. Bańko, Warszawa 2006;
Wiszniewski A., Jak przekonująco mówić i przemawiać, Warszawa 1994.
Leksykologia i leksykografia: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok I semestr 2. – 15 godzin
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z leksyką współczesnego języka polskiego
oraz ze słownikami zawierającymi współczesne i historyczne słownictwo polskie.
2. Treści merytoryczne: leksykologia i leksykografia jako nauka. Sposoby wzbogacania
słownictwa współczesnego. Wyrazy zapożyczone. Neologizmy i archaizmy.
Semantyka strukturalna: synonimy, antonimy, hiponimy i hiperonimy. Stylowe
i środowiskowe zróżnicowanie słownictwa. Frazeologia i onomastyka. Rodzaje
słowników. Słowniki ogólne, encyklopedyczne, etymologiczne, frazeologiczne,
wyrazów obcych, synonimów, a tergo i frekwencyjne.
3. Wymagania wstępne: student powinien mieć opanowaną wiedzę z zakresu leksyki
z liceum.
4. Kadra akademicka: dr Aneta Majkowska.
5. Metody nauczania: ćwiczenia praktyczne w grupach, regularne konsultacje,
dyskusja, metoda poglądowa /np. zawartość słowników, budowa artykułów
hasłowych/, metoda podawcza połączona z heurezą.
6. Metody oceny pracy studenta: obecność na ćwiczeniach, odpytywanie na zajęciach,
kolokwium na końcowych ćwiczeniach ze zdobytej wiedzy. Aktywne uczestnictwo
w ćwiczeniach.
na pierwszych zajęciach): Piotrowski T., Zrozumieć leksykografię, Warszawa 2002;
Piotrowski T., Z zagadnień leksykografii, Warszawa 1994; Przybylska R., Wstęp
do nauki o języku polskim, Kraków 2003; Urbańczyk S., Słowniki, ich rodzaje
i użyteczność, Kraków 2002; Żmigrodzki P., Wprowadzenie do leksykografii,
Katowice 2003.
Wiedza o teatrze: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok II, semestr 3. – 30 godzin
30
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: wprowadzenie do nauki o teatrze.
2. Treści merytoryczne: tworzywa i twórcy dzieła teatralnego (teatr a dramat,
reżyseria, sztuka aktorska, muzyka, scenografia i przestrzeń teatralna, widz, krytyka
teatralna); elementy historii teatru europejskiego i polskiego (m.in. polski teatr
narodowy, teatr a kultura mieszczańska, teatr „wysoki” i formy teatru „niskiego”,
teatr a kultura popularna); teatr polski w II połowie XX w. i pocz. w XXI; sztuka
teatru w perspektywie współczesnych metod badawczych (m.in. semiologii
i antropologii); elementy opisu i analizy dzieła teatralnego.
3. Wymagania wstępne: znajomość literatury oraz kultury polskiej i powszechnej
na poziomie maturalnym.
4. Kadra akademicka: dr hab. Anna Wypych-Gawrońska, prof. AJD; dr Zbyszek
Jędrzejewski.
5. Metody nauczania: konwersatoria w oparciu o literaturę przedmiotu oraz filmowe
zapisy polskiej i europejskiej klasyki teatralnej.
6. Metody oceny pracy studenta: ocena aktywności podczas zajęć, kolokwium.
8. Literatura (wybór): Balme Ch., Wprowadzenie do nauki o teatrze, przeł. i uzup.
opatrzyli W. Dudzik i M. Leyko, Warszawa 2002, 2005; Historia teatru, pod red.
J. R. Browna, red. nauk. wyd. pol. M. Piekut, przeł. H. Baltyn-Karpińska, Warszawa
1999; Hübner Z., Sztuka reżyserii, Warszawa 1982; Kosiński D., Teatra polskie.
Historie, Warszawa 2010; Pavis P., Słownik terminów teatralnych, słowo wstępne
napisała A. Ubersfeld, przeł., oprac. i uzup. opatrz. S. Świontek, Wrocław,
Warszawa, Kraków 1998, 2002; Problemy teorii dramatu i teatru, t. 1 i 2, red.
J. Degler, Wrocław 2003; Przeciw konwencjom. Antologia tekstów o teatrze polskim
i obcym, red. M. Fik, Warszawa 1994; Raszewski Z., Krótka historia teatru polskiego,
Warszawa 1978; Świadomość teatru: polska myśl teatralna drugiej połowy XX
wieku, red. W. Dudzik, Warszawa 2007; Ubersfeld A., Czytanie teatru I, przeł.
J. Żurowska, Warszawa 2002.
Wiedza o filmie: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok II, semestr 4. – 30 godzin
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: uzyskanie przez studenta podstawowych wiadomości z zakresu
wiedzy o filmie.
2. Treści merytoryczne: prezentacja metodologicznych podstaw teorii filmu; wybrane
zagadnienia morfologii filmu oraz kwestii podobieństw i odmienności teatru i kina;
problem miejsca teatru i filmu w świecie mediów audiowizualnych.
3. Wymagania wstępne: podstawowe wiadomości z zakresu historii kultury i historii
kina.
4. Kadra akademicka: mgr Agnieszka Pobratyn.
5. Metody nauczania: analiza tekstów naukowych, dyskusja, projekcje filmów, wyjścia
do kina, konsultacje regularne, konsultacje dla studentów indywidualnej organizacji
studiów.
31
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność na zajęciach, kolokwium.
8. Literatura (wybór): Encyklopedia kina, pod red. T. Lubelskiego; przy współpr.
A. Garbicza; słowo wstępne A. Wajda, Kraków 2003; Helman A., Ostaszewski J.,
Historia myśli filmowej: podręcznik, Gdańsk 2007; Helman A., Pitrus A., Podstawy
wiedzy o filmie, Gdańsk 2008; Helman A., Słownik pojęć filmowych, Wrocław 1991;
Historia kina. T. 1, Kino nieme, red. nauk. T. Lubelski, I. Sowińska, R. Syska,
Katowice 2009; Kino polskie po roku 1989, pod red. P.Zwierzchowskiego, D. Mazur,
Bydgoszcz 2007; Kluszczyński R., Film, wideo, multimedia: sztuka ruchomego
obrazu w erze elektronicznej, Kraków 2002; Kucharski K., Kino polskie 1945 – 1959,
Toruń 2009; Lubelski T., Historia kina polskiego, Katowice 2009; Płażewski J.,
Historia filmu: 1895 – 2005, Warszawa 2008.
Przedmioty do wyboru
„Literatura polska XX wieku a konwencje artystyczne współczesnego teatru”: przedmiot
do wyboru;
ćwiczenia: rok III semestr 6. – 15 godzin;
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: poznanie roli rodzimej twórczości dramatycznej i eseistyki
w przemianach form scenicznych (na wybranych przykładach z kręgu XX-wiecznej
literatury i teatru polskiego).
2. Treści merytoryczne: Stanisław Wyspiański a „teatr monumentalny” Leona Schillera
i nurt inscenizatorski w sztuce scenicznej II połowy XX w.; Stanisław Wyspiański
i Stefan Żeromski a kameralny teatr psychologiczny „Reduta” Juliusza Osterwy i jej
spadkobiercy w „laboratoriach teatralnych” współczesności; Witkacy a polska
groteska sceniczna i odkrycia powojennej awangardy; Tadeusz Różewicz
i poszukiwania teatralnego kształtu dla „dramaturgii otwartej”.
3. Wymagania wstępne: wiedza historycznoliteracka i teatrologiczna uzyskana na I i II
roku studiów.
Jędrzejewski.
5. Metody nauczania: konwersatoria w oparciu o literaturę przedmiotu oraz filmowe
zapisy przedstawień teatralnych.
8. Literatura: Osiński Z., Pamięć Reduty. Osterwa, Limanowski, Grotowski, Gdańsk
2003; Raszewski Z., Krótka historia teatru polskiego, Warszawa 1978; Schiller L.,
Teatr ogromny, oprac. i wstęp Z. Raszewski, Warszawa 1961; Świadomość teatru:
polska myśl teatralna drugiej połowy XX wieku, red. W. Dudzik, Warszawa 2007;
Witkiewicz S.I., Dzieła wybrane, t. IV i V, Dramaty, wstęp i oprac. K. Puzyna,
Warszawa 1985;Witkiewicz S.I., Teatr i inne pisma o teatrze, oprac. J. Degler,
Warszawa 1995; Wyspiański S., Dramaty wybrane, t. 1–2, Kraków 1972; Różewicz
T., Dramat, t. 1–2, Wrocław 2005; Wyspiański S., Hamlet, oprac. M. Prussak, BN,
Seria I, Nr 225, Wrocław 1976; wyd. 2 zm. 2007; Żeromski St., Pisma zebrane. Seria
3, Dramaty, Warszawa 1999, 2004.
32
Dzieje kultu epoki wieszczów : przedmiot do wyboru;
ćwiczenia: rok III, semestr 6. – 15 godzin;
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: pogłębienie wiedzy z wybranej epoki historycznoliterackiej
(romantyzmu) z wyeksponowaniem jej wpływu na współczesne zjawiska kultury
narodowej i europejskiej .
2. Treści merytoryczne: z dziejów kultu trzech wieszczów. Pojęcie i źródła terminu
„wieszcz”. Akcenty profetyczne w prelekcjach paryskich A. Mickiewicza. Bilans
roku wieszcza (2009 – Rok Słowackiego) i kompozytora ( 2010 – Rok Chopina).
Tytuły do sławy trzeciego wieszcza: Nie-Boska komedia, Irydion oraz epistolografia
Zygmunta Krasińskiego. Ponadczasowość poezji
Cypriana Norwida. Poezja
współczesna wobec epoki wieszczów.
3. Wymagania wstępne: znajomość wybranych
tekstów literackich czterech
najwybitniejszych twórców polskiego romantyzmu.
4. Kadra akademicka: dr hab. Henryk Gradkowski, prof. AJD.
5. Metody nauczania: ćwiczenia, przygotowywanie i wygłaszanie referatów, dyskusja.
kolokwium.
8. Literatura (wybór): Fiećko J., Rosja Krasińskiego. Rzecz o nieprzejednaniu, Poznań
2005; Janion M., Gorączka romantyczna, Warszawa 1975; Janion M., Żmigrodzka
M., Romantyzm i historia, Warszawa 1978; Nasze pojedynki o romantyzm, pod red.
Siwickiej D.i Bieńczyka M., Warszawa 1995; Od oświecenia ku romantyzmowi i
dalej...Autorzy – dzieła – czytelnicy, cz. II. pod red. Piechoty M. i Ryby J., Katowice
2007; Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. Bachórza J. i Kowalczykowej
A., Wrocław 1991; Stefanowska Z., Próba zdrowego rozumu. Studia o Mickiewiczu,
Warszawa 1976; W cieniu Mickiewicza, pod red. Lyszczyny J. i Bąk M., Katowice
2006; Weintraub W., Poeta i prorok. Rzecz o profetyzmie Mickiewicza, Warszawa
1982; Żmigrodzka M., Problemy romantycznego przełomu, [w:] Studia romantyczne,
pod red. Żmigrodzkiej M., Wrocław 1973.
Teoria powieści: przedmiot do wyboru;
ćwiczenia: rok III, semestr 6. – 15 godzin;
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z formami rozwoju gatunku powieści
w Polsce i za granicą.
2. Treści merytoryczne: historia nazwy gatunku powieściowego; tradycje antyczne,
średniowieczne oraz włoskie rozwoju powieści; ewolucja powieści od renesansu
do preromantyzmu; stadium rozwoju powieści od romantyzmu do realizmu
(niemiecka powieść romantyczna); powieść angielska i amerykańska; powieść
francuska, niemiecka i rosyjska; powieść w okresie realizmu programowego
i naturalizmu w Europie; rozwój powieści w okresie od symbolizmu
do egzystencjalizmu; przemiany gatunkowe powieści po drugiej wojnie światowej –
33
3.
4.
5.
6.
kontekst europejski; systematyka gatunku w literaturze polskiej po II wojnie
światowej; główne kategorie teoretycznoliterackie w powieści (narrator, autor, czas,
przestrzeń, postać, fabuła, dyskurs, opis, tekst narracyjny); poetyka i typologia
powieści niefabularnej; proza introspekcyjna, proza dyskursywna; proza serialna;
strategie powieściowe; antropologiczna poetyka opowiadania w powieści.
Wymagania wstępne: podstawowa wiedza o gatunkach literackich.
Kadra akademicka: dr hab. prof. AJD Lucyna Rożek.
Metody nauczania: dyskusja, analiza tekstów kultury, konsultacje regularne,
Metody oceny pracy studenta: systematyczna ocena aktywności studentów
na zajęciach.
8. Literatura: Abramowska J., Gatunek i temat, [w:] Genologia dzisiaj, red. W. Bolecki
i I. Opacki, Warszawa 2000; Butor M., Powieść jako poszukiwanie: wybór esejów,
przekł. J. Guze, Warszawa 1971; Eco U., Lector in fabula. Współdziałanie
w interpretacji tekstów narracyjnych, przekł. P. Salwa, Warszawa 1994; Głowiński
M., Dzieło wobec odbiorcy. Szkice z komunikacji literackiej, Kraków 1998;
Markiewicz H., Teorie powieści za granicą. Od początków do schyłku XX wieku,
Warszawa 1995; Owczarek B., Poetyka powieści niefabularnej, Warszawa 1999.
Dialektalne zróżnicowanie polszczyzny: przedmiot do wyboru;
ćwiczenia: rok III, semestr 6 – 15 godz.
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: zapoznanie z metodami badań dialektalnych oraz właściwościami
systemowymi polskich dialektów i statusem gwary we współczesnej polszczyźnie,
przybliżenie podstawowych pojęć: dialekt, gwara, narzecze, gwara mieszana, gwara
przejściowa, polszczyzna regionalna, dyferencjacja językowa, integracja językowa,
pogranicze językowe, bilingwizm, diglosja, izoglosa; kształcenie umiejętności analizy
tekstów gwarowych i interpretacji zjawisk językowych.
2. Treści merytoryczne: przedmiot badań dialektologii i dialektografii, podział
terytorium Polski na dialekty według K. Nitscha, S. Urbańczyka, K. Dejny – kryteria
tych podziałów, polskie cechy dialektalne: charakterystyka systemu wokalicznego
i konsonantycznego (samogłoski w nagłosie, realizacja samogłosek nosowych,
wymowa samogłosek pochylonych, artykulacja spółgłosek i grup spółgłoskowych,
fonetyka międzywyrazowa), polskie cechy dialektalne w zakresie fleksji,
słowotwórstwa, składni i leksyki; właściwości językowe poszczególnych dialektów,
ich wewnętrzne zróżnicowanie i rozmieszczenie geograficzne. Społeczny status gwar
polskich na przełomie XX i XXI wieku – szczególna pozycja dialektu śląskiego
i kaszubskiego. Regionalne odmiany współczesnej polszczyzny.
3. Wymagania wstępne: znajomość pojęć z zakresu językoznawstwa, podstawowa
znajomość struktury języka.
5. Metody nauczania: dyskusja, praca z tekstem.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność studenta na zajęciach, obecność
na zajęciach, pisemne kolokwium.
34
na pierwszych zajęciach): Dejna K., Dialekty polskie, Wrocław 1973; Dejna K.,
Z zagadnień ewolucji oraz interferencji językowej, Łódź 1991; Gwary dziś. 1.
Metodologia badań, red. J. Sierociuk, Poznań 2001; Handke K., Terytorialne odmiany
polszczyzny, w: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001, s. 201221; Kucała M., Twoja mowa cię zdradza. Regionalizmy i dialektyzmy języka
polskiego, wyd. 2 rozszerzone, Kraków 2002; Najnowsze dzieje języków słowiańskich.
Język polski, red. S. Gajda, Opole 2001; Nitsch K., Dialekty języka polskiego,
Wrocław 1957; Reichan J., Gwary polskie w końcu XX w., w: Polszczyzna 2000.
Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, Kraków 1999, s. 262278; Urbańczyk S., Zarys dialektologii polskiej, wyd. 2, Warszawa 1962; Wilkoń A.,
Typologia odmian współczesnej polszczyzny, Katowice 2000; Współczesne odmiany
języka narodowego, red. K. Michalewski, Łódź 2004.
Językowy obraz świata: przedmiot do wyboru;
ćwiczenia: rok III, semestr 6 – 15 godz.
punkty ETCS: 2
1. Cele przedmiotu: zapoznanie z jedną z metod kognitywnej koncepcji języka,
ukazanie związków między językiem a ludzkim doświadczeniem, przybliżenie
podstawowych pojęć: kategoryzacja, językowy obraz świata, profilowanie, profil,
punkt widzenia, metafora, stereotyp, kształcenie umiejętności analizy tekstów.
2. Treści merytoryczne: podstawowe założenia językoznawstwa kognitywnego,
konceptualizacja, pojęcie językowego obrazu świata, profilowanie w języku, sposoby
rekonstruowania językowego obrazu świata, językowy obraz świata w metaforach
potocznych, rekonstrukcji językowego obrazu świata wybranych fragmentów
rzeczywistości, rola frazeologizmów w przechowywaniu językowego obrazu świata.
3. Wymagania wstępne: znajomość pojęć z zakresu językoznawstwa, podstawowa
znajomość struktury języka oraz leksykologii.
5. Metody nauczania: referat, metoda problemowa, dyskusja, praca z tekstem.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność studenta na zajęciach, obecność
na zajęciach, praca pisemna.
na pierwszych zajęciach): Bartmiński J., Panasiuk J., Stereotypy językowe,
w: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001; Bartmiński J., Językowe
podstawy obrazu świata, Lublin 2006; Bartmiński J., O językowym obrazie świata
Polaków końca XX wieku, w: Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju,
red. S. Dubisz, S. Gajda, Warszawa 2001; Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński,
Lublin 1990; Grzegorczykowa R., Wstęp do semantyki językoznawczej, Warszawa
2001; Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, red. E. Tabakowska, Kraków
2001; Lakoff J., Johnson M., Metafory w naszym życiu, Warszawa 2010; Nowak P.,
SWOI i OBCY w językowym obrazie świata, Lublin 2002; Pajdzińska A., Jak mówimy
o uczuciach? Poprzez analizę frazeologizmów do językowego obrazu świata,
w: Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1990; Pajdzińska A.,
35
Krzyżanowski P., Przeszłość w językowym obrazie świata, Lublin 1999; Profilowanie
w języku i tekście, red. J. Bartmiński, R. Tokarski, Lublin 1998; Tokarski R.,
Słownictwo jako interpretacja świata, w: Współczesny język polski, jw.
Najnowsze słownictwo polskie, przedmiot do wyboru;
ćwiczenia: rok III, semestr 6. – 15 godzin
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z tendencjami rozwojowymi
we współczesnej leksyce polskiej oraz z najnowszym słownictwem polskim.
2. Treści merytoryczne: słownictwo z zakresu współczesnej mody kobiecej i męskiej.
Słownictwo prasy kobiecej i prasy dla dziewcząt. Słownictwo ekspresywne
w popularnych tygodnikach: „Nie” , „Wprost” i „Polityce”. Zapożyczenia w języku
współczesnych mediów. Najnowsze słownictwo studenckie na przykładzie
Częstochowy. Imiona modne i ich etymologia. Słownictwo młodzieżowych zespołów
muzycznych. Nowe derywaty prefiksalne i skrótowce. Sposoby wyrażania emocji
we współczesnej polszczyźnie.
3. Wymagania wstępne: student powinien posiadać wiadomości z zakresu leksykologii
i leksykografii polskiej.
4. Kadra akademicka: dr hab. Maria Lesz-Duk, prof. AJD.
5. Metody nauczania: metoda podawcza połączona z heurezą, dyskusja, ćwiczenia
leksykalne, ćwiczenia na tekstach.
6. Metody oceny pracy studenta: sprawdzanie przygotowania do zajęć, kolokwium
ze zdobytej wiedzy na końcu ćwiczeń.
na pierwszych zajęciach): Tekst w mediach, red. K. Michalewski, Łódź 2002;
Współczesna leksyka, cz. I i II, red. K. Michalewski, Łódź 2001; Współczesne
odmiany języka narodowego, red. K. Michalewski, Łódź 2004; Język w marketingu,
red. K. Michalewski, Łódź 2008.
Warsztaty pisania: przedmiot do wyboru;
ćwiczenia: rok II semestr 1. – 15 godzin, semestr 2. – 15 godzin;
punkty ECTS: 4
1. Cel przedmiotu: praktyczne ćwiczenia w tworzeniu wypowiedzi pisemnych
ze szczególnym uwzględnieniem form praktykowanych w szkole.
2. Treści merytoryczne: ćwiczenia o charakterze wprawek (m.in. sprawdzanie
i ewentualne ćwiczenia w zakresie umiejętności elementarnych, jak: wyznaczanie
akapitów; interpunkcja, ortografia; a także umiejętności pracy z tekstem typu:
odtwarzanie planu cudzej wypowiedzi; opracowywanie objaśnień do tekstu /
przypisów; odtwarzanie hipotez cudzego tekstu, rzetelne rekonstruowanie cudzej
myśli, odtwarzanie stanowisk przedstawianych w tekście; nadawanie tekstowi tytułu;
streszczanie tekstu; tworzenie „mapy myśli” w związku z wybranym tematem;
36
3.
4.
5.
6.
7.
8.
analizowanie różnie sformułowanych tematów rozmaitych wypowiedzi pisemnych;
skracanie / rozwijanie tekstu; formułowanie, redagowanie, porządkowanie
argumentów; formułowanie tezy; tworzenie konspektu wypowiedzi; „naprawianie”
tekstu, gry i zabawy słowne, próbki poezjowania); tworzenie opowiadań, opisów,
redagowanie, streszczeń; tworzenie narracji o charakterze baśniowym,
mitopodobnym, fantastycznym, użytkowym; tekstów informacyjnych, komentarzy,
ocen, recenzji próby tworzenia reportażu, felietonu, tekstów argumentacyjnych,
referatów, artykułu, eseju; twórcze próbki literackie.
Wymagania wstępne: świadomość różnic między mówionym i pisanym; umiejętność
rozróżniania formy i funkcji wypowiedzi pisanych.
Kadra akademicka: prof. dr hab. Zofia Agnieszka Kłakówna
Metody nauczania: analiza i twórcze naśladowanie wzorów; norm i instrukcji;
samodzielna „praktyka pisarska” (według klasyfikacji Anny Dyduchowej).
Metody oceny pracy studenta: lektura i korekta wykonanych prac pisemnych.
Literatura: Kłakówna Z.A., Wiatr K., Nowa Sztuka pisania. Klasy 4-6 szkoły
podstawowej, Kraków 2006; Kłakówna Z.A., Steczko I., Wiatr K., Sztuka pisania.
Klasy 1-3 gimnazjum, Kraków 2004.
Warsztaty pisania: przedmiot do wyboru;
ćwiczenia: rok II semestr 1. – 15 godzin, semestr 2. – 15 godzin;
punkty ECTS: 4
1. Cele przedmiotu: wykształcenie umiejętności sporządzania pisemnych prac różnego
rodzaju, od typowo literackich, jak opowiadanie czy esej, po praktyczne, jak CV, list
motywacyjny, sprostowanie. Przygotowanie do adiustacji tekstu literackiego
i posługiwania się materiałami źródłowymi.
2. Treści merytoryczne: sposoby wykorzystania składniowych i fleksyjnych środków
stylistycznych, gier słownych, ironii i antyironii jako celowych zabiegów
stylistycznych; znaczenie eufonii w organizacji tekstu literackiego; style językowe
(zwłaszcza różnice pomiędzy językiem mówionym i pisanym); praktyczne stosowanie
polisemów, synonimów i homonimów; posługiwanie się mową zależną i pozornie
zależną; wprowadzanie cytatów; sporządzanie następujących tekstów: esej, reportaż,
recenzja, opowiadanie, CV, list motywacyjny, odwołanie, sprostowanie, ogłoszenie
zaproszenie.
3. Wymagania wstępne: nie ma.
4. Kadra akademicka: dr Janusz Hurnik.
5. Metody nauczania: prace pisemne, dyskusja.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność na zajęciach, oceny z prac pisanych
na zajęcia.
8. Literatura: Bralczyk J., Słowo o słowie, Warszawa 2009; Krzan K., Praktyczny kurs
pisarstwa, Warszawa 2009; Kuziak M., Rzepczyński S., Jak pisać, Warszawa 2008;
Kuziak M., Rzepczyński S., Sztuka pisania po polsku, Warszawa 2008. MajewskaTworek A., Piekot T., Wolańska E., Jak pisać i redagować, Warszawa 2009;
Majewska-Tworek A., Piekot T., Sztuka pisania. Przewodnik po tekstach użytkowych,
37
Warszawa 2008; Poprawnie po polsku, pod red. Kubiak-Sokół A., Warszawa 2009;
Wolański A., Edycja tekstów, Warszawa 2009.
Przedmioty specjalnościowe :
(specjalność animacja kultury)
Polskie i europejskie instytucje kultury: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
wykład: rok II semestr 4. – 15 godzin;
kod przedmiotu: 08.0-07-02-D/40
punkty ECTS: 1
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studenta z podstawowymi formami instytucji
kulturalnych w Polsce i w Europie.
2. Treści merytoryczne: historia instytucji kultury w Polsce i w Europie; organizacja
kultury w Polsce i Europie – instytucje rządowe i pozarządowe; sposoby finansowania
działań w dziedzinie kultury; zasady funkcjonowania i organizacji instytucji
kulturalnych; udział państwa w tworzeniu i funkcjonowaniu instytucji kultury; typy
instytucji kulturalnych, instytucje i formy instytucjonalne; centra kultury, muzea,
teatry, filharmonie, galerie, biblioteki, zbiory i archiwa w Polsce i na świecie.
3. Wymagania wstępne: wiedza ogólnohumanistyczna.
4. Kadra akademicka:
5. Metody nauczania: metoda podawcza, referat, konsultacje regularne, konsultacje
dla studentów indywidualnej organizacji studiów.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywne uczestnictwo w zajęciach.
8. Literatura (wybór): Civilisation of integrated Europe: studies in cultural
perspectives: glossary, red. J. Beynon, Łódź 2001; Europa - szansa dla kultury:
Polska w europejskich programach kulturalnych = Europe - chance for culture:
Poland in the European cultural programmes, Warszawa 2004; Instytucje kultury
w Polsce, oprac. M. Krzywińska, Warszawa 2000; Dzieje teatru w Polsce, red.
T. Sivert, kolejne tomy; K. Dobrzański, A. Wartecki, Wybrane zagadnienia
organizacji i zarządzania instytucjami kultury, Poznań 2004; strona internetowa
www.culture.pl.
Diagnozowanie potrzeb kulturalno – oświatowych: przedmiot fakultatywny ograniczonego
wyboru;
punkty ECTS: 4
38
1. Cele przedmiotu: studenci poznają sposoby diagnozowania jakości ofert kulturowych
i kulturotwórczych w Małej Ojczyźnie, w RP, UE i „globalnej wiosce”
2. Treści merytoryczne: poznanie wielu definicji kultury (materialna, niematerialna,
duchowa, postfiguratywna, prefiguratywna, dialog kultur); aktywności wyrastające
z zapotrzebowania studentów na określony rodzaj kultury (filharmonia, teatr, galerie);
narzędzia diagnozy i oceny
3. Wymagania wstępne: studenci powinni posługiwać się nową technologią (programy
excel, word; e-mail).
4. Kadra akademicka: dr Wiga Bednarkowa
5. Metody nauczania: wykład interaktywny
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność na zajęciach + egzamin praktyczny
7. Język wykładowy: język polski z elementami języka francuskiego i angielskiego
8. Literatura: M. Mead Kultura i tożsamość; K. Kalin Analiza transakcyjna na co dzień,
E. Berne W co grają ludzie; www.edunews.pl
Metodyka działania w kulturze: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 1
1. Cele przedmiotu: studenci poznają sposoby animowania dla kultury i w kulturze,
upowszechniania ofert kulturowych i kulturotwórczych w Małej Ojczyźnie, w RP, UE
i „globalnej wiosce”; sposoby pozyskiwania wiedzy i zarządzania wiedzą.
2. Treści merytoryczne: metodyka działania w obszarze kultury materialnej,
niematerialnej i duchowej kultur: postfiguratywnej i prefiguratywnej; metodyka
uprawiania dialogu kultur (socjokonstruktywizm) i aktywności wyrastającej
z zapotrzebowania studentów na określony rodzaj kultury: filharmonię, teatr, galerie,
słowo pisane; wielorakie inteligencje odbiorców kultury (konstruktywizm); analiza
transakcyjna jako „fotografia” postawy nauczyciela-animatora.
3. Wymagania wstępne: studenci powinni posługiwać się nową technologią (Internet,
multimedia).
4. Kadra akademicka: dr Wiga Bednarkowa.
5. Metody nauczania: wykład interaktywny.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność na zajęciach, samoocena + ocena grupy
7. Język wykładowy: język polski z elementami języka francuskiego i angielskiego.
8. Literatura: Bednarkowa W., O! Słoń przed stopniami! O szkolnym ocenianiu,
Kraków 2000; Buehl D., Strategie aktywnego nauczania, czyli jak efektywnie nauczać
i skutecznie uczyć się, Kraków 2004; M. Mead Kultura i tożsamość; K. Kalin Analiza
transakcyjna na co dzień, E. Berne W co grają ludzie; www.edunews.pl; wybrane
artykuły.
Metodyka popularyzowania wiedzy: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 1
39
1. Cele przedmiotu: studenci poznają sposoby pozyskiwania wiedzy i zarządzania
wiedzą.
2. Treści merytoryczne: poznanie wielorakich inteligencji, analizy transakcyjnej jako
„fotografii” postawy animatora i nauczyciela, technik aktywizacji indywidualnej
i grupowej; konstruktywizm, socjokonstruktywizm, konektywizm; eutyfronika.
multimedia).
4. Kadra akademicka: dr Wiga Bednarzowa.
8. Literatura: M. Mead Kultura i tożsamość; K. Kalin Analiza transakcyjna na co dzień,
E. Berne W co grają ludzie; www.edunews.pl; wybrane artykuły nt. eutyfroniki,
recentywizmu, globalizacji i „pokolenia Y”.
Warsztaty edukatorskie: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: studenci poznają metodę aktywną i techniki aktywizowania (NLP,
socjotechniki w reklamach i w mediach).
2. Treści merytoryczne: metoda aktywna (H.Gardner, wielorakie inteligencje –
konstruktywizm); techniki współpracy i pracy w grupie (socjokonstruktywizm); analiza
transakcyjna - diagnoza postawy edukatora.
multimedia).
5. Metody nauczania: warsztaty, symulacje, działania aktywne.
8. Literatura: Bednarkowa W., O! Słoń przed stopniami! O szkolnym ocenianiu,
Kraków 2000; Buehl D., Strategie aktywnego nauczania, czyli jak efektywnie nauczać
i skutecznie uczyć się, Kraków 2004; M. Mead Kultura i tożsamość; K. Kalin Analiza
transakcyjna na co dzień, E. Berne W co grają ludzie; www.edunews.pl; wybrane
artykuły
Animacja kultury w środowisku: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
ćwiczenia, rok II semestr 4. – 30 godzin;
punkty ECTS: 3
40
1. Cele przedmiotu: studenci jako animatorzy kultury
2. Treści merytoryczne: współpraca z Biblioteką Główną, szpitalem, ośrodkiem
pomocy społecznej + zaliczenie 3 tyg. praktyki ciągłej
multimedia).
5. Metody nauczania: warsztaty, symulacje, działania aktywne (socjokonstruktywizm) +
elementy form kształcenia na odległość (konektywizm).
6. Metody oceny pracy studenta: egzamin po 4. sem. + zal. praktyki ciągłej.
8. Literatura: dokumentacje z Kampanii na Rzecz Uczenia Się, www.edunews.pl;
wybrane artykuły.
Czytanie dzieł literackich: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: kształtowanie umiejętności funkcjonalnego wyboru i opisu
wybranych dzieł literackich w działaniach na rzecz animacji kultury w różnych
środowiskach. Doskonalenie umiejętności analizy i interpretacji dzieł w odniesieniu
do licznych kontekstów kultury współczesnej. Wykorzystanie takich „narzędzi” opisu
badawczego jak: struktura, semantyka, narratologia, komunikacja, dyskurs.
2. Treści merytoryczne: struktura i semantyka dzieła literackiego, problemy teorii
i ewolucji gatunków, konstrukcji świata przedstawionego, kompozycji, narratologii,
komunikacji literackiej,form dyskursu, teorii i ontologii dzieła, zagadnienie prawdy
w dziele literackim, teoria procesu historycznoliterackiego, teoria procesu twórczego,
kategorie opisu dzieła, wersyfikacja, teoria języka, stylistyka, genologia.
Znaczeniowtwórcza aktywność czytelnika.
3. Kadra akademicka: dr Leszek Będkowski, dr Janusz Hurnik.
4. Wymagania
wstępne:
zaliczony
kurs
obejmujący
wprowadzenie
do literaturoznawstwa, poetykę z analizą i interpretacją, teorię komunikacji,
współczesną kulturę literacką.
5. Metody nauczania: ćwiczenia laboratoryjne, projekty (opracowanie sposobów
recepcji dzieła z uwzględnieniem socjologii środowisk).
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność na zajęciach, praca semestralna (projekt
działań animatorskich dotyczących wybranego dzieła).
8. Literatura: R. Handke, Poetyka dzieła literackiego. Instrumenty lektury, Warszawa
2008; Czytanie tekstów kultury. Metodologia – Badania – Metodyka, red. B. Myrdzik,
I. Morawska, Lublin 2007; Poetyka bez granic, red. W. Bolecki W. Tomasik,
Warszawa 1995; E. Stankiewicz, Poetyka i sztuka słowa, Kraków 1996l P. Stockwell,
Poetyka kognitywna. Wprowadzenie, Kraków 2006; S. Greenblatt, Poetyka kulturowa,
Kraków 2007.
41
Czytanie dzieł artystycznych: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 1
1. Cele przedmiotu: wykształcenie umiejętności wartościowania zjawisk artystycznych
w powiązaniu z diagnozowaniem potrzeb środowiskowych w pracy animatora kultury;
przygotowanie do samodzielnego opisu wybranego dzieła artystycznego
(np. plastycznego, muzycznego, teatralnego, filmowego) jako tekstu kultury.
2. Treści merytoryczne: podstawowe kategorie estetyczne; wybrane zagadnienia
z historii stylów i konwencji estetycznych; wzorcowe analizy i interpretacje
wybranych dzieł sztuki (plastycznej, muzycznej, teatralnej, filmowej); samodzielne
próby analizy i interpretacji wybranych dzieł sztuki.
3. Wymagania wstępne: zaliczony przedmiot Wiedza o kulturze.
4. Kadra akademicka: dr hab. Anna Wypych-Gawrońska prof. AJD, dr Dorota Utracka,
dr. hab. Elżbieta Hurnik prof. AJD, dr hab. Robert Zawadzki prof. AJD, dr hab.
Agnieszka Czajkowska prof. AJD.
5. Metody nauczania: ćwiczenia, konsultacje regularne, konsultacje dla studentów
indywidualnej organizacji studiów.
6. Metody oceny pracy studenta: ocena udziału w zajęciach, zaliczenie pracy z analizy
i interpretacji wybranego dzieła artystycznego.
8. Literatura: Eco U., Historia piękna, Poznań 2005; Tatarkiewicz Wł., Dzieje sześciu
pojęć, Warszawa 1988; Gołaszewska M., Kultura estetyczna, Warszawa 1989;
Gołaszewska M., Estetyka współczesności, Kraków 2001; Kalaga M., Mgławice
dyskursu. Podmiot, tekst, interpretacja, Kraków 2001; wybrana praca z zakresu
historii sztuk plastycznych, muzyki, teatru i filmu (np. Dębicki J., Historia sztuki;
malarstwo, rzeźba, architektura, Warszawa 1998, Kowalska M., ABC historii muzyki,
Kraków 2001; Historia teatru, red. J.Russell –Brown, Warszawa 1999; Płażewski J.,
Historia filmu, Wrocław 1995); De Rynck P., Jak czytać malarstwo: rozwiązywanie
zagadek, rozumienie i smakowanie dzieł dawnych mistrzów, Kraków 2005; Thomson
J., Jak czytać malarstwo współczesne, Kraków 2006; Piekarski R., Problem wartości
poznawczych literackiego i filmowego dzieła sztuki, Gdańsk 1993; Balme Ch.,
Wprowadzenie do nauki o teatrze, Warszawa 2002; Ubersfeld A., Czytanie teatru I,
Warszawa 2002; Interpretacja dzieła filmowego, red. W.Godzic, Kraków 1993;
Czytanie tekstów kultury : metodologia, badania, metodyka, pod red. B. Myrdzik,
I. Morawskiej, Lublin 2007.
Czytanie tekstów medialnych: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu:
2. Treści merytoryczne: istota komunikatów medialnych; „pakt faktograficzny”.
Podstawy genologii w mediach. Składniki tekstu prasowego – lid, tytuł i ich funkcje.
Zapowiedzi jako główna strategia współczesnej komunikacji medialnej.
Wartościowanie języka w mediach. Mechanizmy perswazyjne (manipulacyjne)
42
3.
4.
5.
6.
7.
8.
w mediach; główne środki językowe i stylistyczne (stereotypy, konotacje,
etykietowanie, ironia); perswazja, manipulacja jako postępowanie wartościujące.
Językowe mechanizmy kreowania intencjonalnego obrazu świata (medialnego obrazu
rzeczywistości). Medialny obraz świata a wizerunek odbiorcy. Specyfika komunikacji
internetowej. Sposoby aktywności nadawcy w Internecie. Krytyczne korzystanie
z zasobów sieciowych.
Wymagania wstępne:
Kadra akademicka:
Metody nauczania:
Metody oceny pracy studenta: aktywność na zajęciach, kolokwium.
Literatura: (wybór): J. Bralczyk, Język na sprzedaż, Gdańsk 2004; Dziennikarstwo
i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński, Kraków 2000; J. Fras, Dziennikarski
warsztat językowy, Wrocław 2005; J. Grzenia, Komunikacja językowa w Internecie,
Warszawa 2006; Język polski jako narzędzie komunikacji we współczesnym świecie,
red. J. Mazur, M. Rzeszutko-Iwan, Lublin 2007; Język, społeczeństwo, wartości, red.
E. Laskowska, I. Benenowska, M. Jaracz, Bydgoszcz 2008; Język w mediach
masowych, red. J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska, Warszawa 2000; Komunikowanie
(się) w mediach elektronicznych. Język, edukacja, semiotyka, red. M. Filiciak, G.
Ptaszek, Warszawa 2009; Kreowanie światów w języku mediów, red. P. Nowak, R.
Tokarski, Lublin 2007; Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie
tysiącleci, red. W. Pisarek, Kraków 1999; M. Wojtak, Analiza gatunków prasowych,
Lublin 2008; K. Wolny-Zmorzyński, A. Kaliszewski, W. Furman, Gatunki
dziennikarskie. Teoria – praktyka – język, Warszawa 2006.
Współczesna komunikacja literacka: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: zapoznanie z komunikacyjnym ujmowaniem lektury (interpretacji)
tekstu literackiego oraz wybranymi aspektami współczesnej sytuacji komunikacyjnej
literatury; doskonalenie umiejętności zróżnicowania interpretacji tekstu literackiego,
rozpoznawania oczekiwań odbiorców literatury i umiejętności prowadzenia dyskursu
o literaturze.
2. Treści merytoryczne: proces komunikacji literackiej; relacje osobowe w literackiej
komunikacji a zróżnicowanie interpretacji tekstu literackiego; funkcje tekstu
literackiego; style odbioru; wpływ społecznej sytuacji komunikacyjnej na odbiór
utworów; formy udostępniania literatury i komunikacja literacka w kulturze
współczesnej: kultura masowa, literatura obiegów popularnych a literatura „wysoka”,
literatura w Internecie, kontekst audiowizualny literatury.
3. Wymagania wstępne: wiedza z zakresu poetyki oraz współczesnej kultury
literackiej.
5. Metody nauczania: ćwiczenia, konsultacje.
6. Metody oceny pracy studenta: kolokwium
43
8. Literatura: M. Adamiec, Dzieło literackie w sieci: pomysły, hipotezy i interpretacje z
pogranicza wiedzy o literaturze, kultury masowej i współczesnej technologii, Gdańsk
2004; E. Balcerzan, Perspektywy „poetyki odbioru” [w zbiorze:] Problemy teorii
literatury, seria 2, Wrocław 1976; M. Głowiński, Style odbioru. Szkice o komunikacji
literackiej, Kraków 1977; U. Eco, Lector in fabula, przeł. Piotr Salwa, Warszawa
1994; Czytelnik modelowy, przeł. P. Salwa, „Pamiętnik Literacki” 1987, z. 2.; R. W.
Kluszczyński, Interaktywność - właściwość odbioru czy nowa jakość sztuki/kultury?
[w zbiorze:] Estetyczne przestrzenie współczesności, red. A. Zeidler –Janiszewska,
Warszawa 1996; P. Kowalski, Miejsce literatury w kulturze popularnej [w zbiorze:]
Polonistyka w przebudowie, t. 2., Kraków 2005; J. Lalewicz, Komunikacja językowa i
literatura, Wrocław 1975; Mechanizmy komunikacyjne „twórczej zdrady”, „Teksty”
1974; Liternet. Literatura i internet, Kraków 2002; Henryk Markiewicz, Obrazowość
a ikoniczność literatury, w: Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1984; A. Okopień –
Sławińska, Relacje.osobowe w literackiej komunikacji [w zbiorze:] Problemy teorii
literatury, seria 2, Warszawa 1976; J. Płuciennik, Literatura, głupcze! Laboratoria
nowoczesnej kultury literackiej, Kraków 2009.
Praktyka komunikowania, przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 1
1. Cele przedmiotu: kształcenie kompetencji komunikacyjnej i kreatywności
w zachowaniach komunikacyjnych, świadomości stylistyczno-gatunkowej,
właściwego i sprawnego redagowania i komponowania różnego typu tekstów, a także
umiejętności skutecznego komunikowania i wybierania strategii zachowań
językowych najodpowiedniejszych w komunikowaniu interpersonalnym związanym
z działalnością kulturalną człowieka.
2. Treści merytoryczne: podstawowe pojęcia: komunikowanie, rozumienie, wyrażanie,
motywacje psychologiczne w komunikacji, uwarunkowania społeczne komunikacji
językowej. Warunki tworzące akt komunikacji, komunikacja werbalna a komunikacja
pozawerbalna. Akty mowy wg J. Austina: lokucja, illokucja, perlokucja. Akty mowy:
predykatywne, imperatywne i laudatywne. Klasyfikacja aktów mowy wg J. Searle’a.
Skuteczność i fortunność wypowiedzi. Zasady kooperacji Grice’a. Kulturowe
uwarunkowania aktów mowy, kompetencja komunikacyjna: językowa, społeczna,
pragmatyczna. Funkcje języka i wypowiedzi. Etyka słowa. Etykieta językowa. Typy
aktów etykiety językowej – praktyczna realizacja wybranych gatunków użytkowych.
Właściwości stylu urzędowego. Kształcenie umiejętności pisania najrozmaitszych
tekstów: podań, listów prywatnych i urzędowych. Sprawność językowa a skuteczność
komunikacyjna - umiejętność prowadzenia wywiadów z twórcami kultury,
dziennikarzami i politykami. Promocja książki i innych typów działalności
kulturalnej. Komunikat reklamowy – jego cele i właściwości: środki językowe
i strategie stosowane w reklamie: perswazja, wartościowanie i magia, metaforyka
i frazeologia, konotacje kulturowe jako tworzywo językowego obrazu świata reklam,
gry językowe, styl oficjalny i potoczny w reklamie, gramatyka tekstów reklamowych
(analiza form nominalnych i werbalnych), składnia tekstu reklamowego, budowa
sloganu reklamowego. Praktyczna realizacja gatunku.
44
polszczyzny (zaliczenie z gramatyki opisowej języka polskiego, stylistyki
praktycznej).
5. Metody nauczania: konwersatorium – omówienie wskazanej literatury, ćwiczenia
redakcyjno-stylistyczne.
sprawdzian, prezentacja.
8. Literatura: (wybór – szczegółowa literatura podawana jest przez prowadzącego
na pierwszych zajęciach): Bralczyk J., Język na sprzedaż, wyd. 2, Gdańsk 2004;
Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Lublin 1994; Język w komunikacji,
pod red. G. Habrajskiej, t. 1-3, Łódź 2001; Język, kultura – kompetencja kulturowa,
pod red. F. Gruczy, Warszawa 1992; Język perswazji publicznej, pod red.
K. Mosiołek-Kłosińskiej i T. Zgółki, Poznań 2003; Język w marketingu, pod red.
K. Michalewskiego, Łódź 2008; Marcjanik M., Grzeczność w komunikacji językowej,
Warszawa 2007; Murdoch A., Prezentacje i wystąpienia w public relations, Warszawa
2000; Public relations instytucji użyteczności publicznej, pod red. E. Hopego, Gdańsk
2005; Nowak R., Reklama – podręcznik, Warszawa 2005; Tworzydło D., Wróbel G.,
Promocja – sztuka komunikacji, Rzeszów 1999; Zwoliński A., Słowo w relacjach
społecznych, Kraków 2003.
Przedmioty specjalnościowe:
(specjalność nauczycielska)
Metodyka nauczania języka polskiego (I): przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
ćwiczenia: rok II semestr 4. – 45 godzin; wykład: rok II semestr 4. – 15 godzin
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: student potrafi przygotować się do pracy w zreformowanej szkole
podstawowej, to znaczy nabywa umiejętności kształcenia polonistycznego
(kulturowego, językowego, literackiego).
2. Treści merytoryczne: studenci poznają Podstawę programową języka polskiego
i nabywają umiejętności: nawiązywania kontaktu z uczniem i radzenia sobie
z problemami dydaktycznymi i wychowawczymi (agresja, nadpobudliwość, dysleksja,
dysgrafia, dysortografia); wybierania programu nauczania i podręcznika,
projektowania koncepcji lekcji na określony temat z wykorzystaniem multimediów,
zastosowaniem technik aktywizujących, dynamicznej treści kształcenia i ewaluacji;
opracowywania konspektów lekcji, dokonywania analizy lekcji (hospitacja
diagnozująca) w szkołach ćwiczeń.
3. Wymagania wstępne: studenci powinni posługiwać się nową technologią, umieć
zarządzać głosem (emisja głosu), znać literaturę przeznaczoną dla dzieci.
4. Kadra akademicka: prof. dr hab. Henryk Gradkowski, dr Leszek Będkowski,
dr Dorota Holajda
45
5. Metody nauczania: wykład interaktywny; ćwiczenia – co tydzień 3 godz.: 2 godz.
prowadzenie lekcji przez studenta + 1 godz. ewaluacja lekcji oraz omówienie zajęć
planowanych; dyskusja; praca w małych grupach; drama; praca z tekstem praktyka
ciągła w szkole podstawowej.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność na zajęciach, samodzielne prowadzenie
lekcji, opracowanie konspektu lekcji, egzamin.
8. Literatura: Podstawa programowa MEN, programy kształcenia i podręczniki
dla szkoły podstawowej; Adryjanek A., Uczeń z dysleksją w szkole: podręcznik nie
tylko dla polonistów, Gdynia 2004; Bednarkowa W., O! Słoń przed stopniami!
O szkolnym ocenianiu, Kraków 2000; Pankowska R., Edukacja przez dramę,
Warszawa 1997; Pawłowska R., Metodyka ćwiczeń w czytaniu, Gdańsk 2003;
Polański E., Dydaktyka ortografii i interpunkcji, Warszawa 1987; Taraszkiewicz M.,
Jak uczyć jeszcze lepiej?, Warszawa 2003; Uryga Z., Kosętka H. /red./, Kłopotliwy
problem – badanie polonistycznych osiągnięć uczniów, Kraków 2001 oraz literatura
odnośna do tematyki lekcyjnej; zalecane czasopisma: „Język Polski w Szkole
Podstawowej”, „Nowa Polszczyzna”; www.edunews.pl
Metodyka nauczania języka polskiego (II): przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
ćwiczenia: rok III semestr 5. – 45 godzin; wykład: rok III semestr 5. – 15 godzin
punkty: ECTS: 7
1. Cel przedmiotu: rozumienie istoty, roli, zakresu języka polskiego jako przedmiotu
szkolnego nauczania w kontekście historycznym i ze względu na aktualną zmianę
cywilizacyjną z uwzględnieniem wieku uczniów.
2. Treści merytoryczne: język polski jako przedmiot szkolnego nauczania; kształcenie
językowe (istota problemu; stanowiska i ich konsekwencje dla sposobów
formułowania celów, doboru materiału i kształtowania lekcji); praca
nad umiejętnością tworzenia wypowiedzi pisemnej; metodyka lektury utworów
literackich; praca nad pojęciem teatru i dramatu; kształtowanie pojęć
teoretycznoliterackich; kształcenie odbiorcy przekazów dostępnych za pośrednictwem
mediów masowych; obraz jako przekaz informacji i nie tylko, komunikacja za pomocą
obrazu; kontekst w nauczaniu; rozwijanie zdolności twórczych; pojęcie
podmiotowości; problem kanonu lektur; metody, techniki, formy nauczania; lekcja
języka polskiego – pojęcie, typy, możliwa organizacja; samodzielne kształtowanie
programu nauczania; kryteria oceny i doboru podręczników szkolnych; wymagania
i sposoby oceniania uczniów.
3. Wymagania wstępne: udział w ćwiczeniach praktycznych w szkole, znajomość
psychologii rozwojowej wieku szkolnego.
4. Kadra akademicka: prof. dr hab. Zofia Agnieszka Kłakówna, dr Wiga Bednarkowa,
dr hab. Grzegorz Majkowski
5. Metody nauczania: wykład z elementami dyskusji; Metody nauczania:ćwiczenia,
dyskusja, praca z tekstem, drama, praca w grupach; (samoocena + ocena grupy) 2
godz. prowadzenie lekcji przez studenta + 1 godz. ewaluacja lekcji oraz omówienie
zajęć planowanych; praktyka ciągła w szkole gimnazjalnej.
6. Metody oceny pracy studenta: egzamin ustny (po 6. semestrze). Wymagane: dłuższe
spójne wypowiedzi na wylosowane tematy (dwa), podjęcie inicjowanej
46
przez egzaminatora rozmowy związanej z wylosowanymi tematami (zagadnienia,
i odpowiadająca im literatura podane). Ćwiczenia: 2 godz. prowadzenie lekcji przez
studenta + 1 godz. ewaluacja lekcji oraz omówienie zajęć planowanych; praktyka
ciągła w szkole podstawowej. Ocenie podlegają: osadzenie wypowiedzi w literaturze
przedmiotu; orientacja co do rozmaitości stanowisk i ich istoty; umiejętność
krytycznej analizy referowanych stanowisk; umiejętność osadzenia problemu
w praktyce (krytyczna analiza własnych doświadczeń wyniesionych z praktyk oraz
rozmaitych rozwiązań podręcznikowych); konstrukcja wypowiedzi; językowa
realizacja wystąpienia; udział w rozmowie egzaminacyjnej; samodzielność myślowa
na tle literatury przedmiotu.
8. Literatura: dokumenty oświatowe, w tym Podstawa programowa; fragmenty książek
na temat kształcenia językowego autorstwa: Klemensiewicza, Tokarskiego,
Jaworskiego, Nagajowej, Wierzbickich, Anny Dyduchowej; Gadamer H.-G., Człowiek
i język, [w:] Rozum, słowo, dzieje, Warszawa 2000; Searle J.R., Mowa jako działanie,
[w:] Umysł, język, społeczeństwo. Filozofia i rzeczywistość, Warszawa 1999; Devlin.
K., Nauka o języku, [w:] Żegnaj, Kartezjuszu, Warszawa 1999; fragmenty książek
na temat kształcenia literackiego autorstwa: B. Chrząstowskiej, Z. Urygi, B. Myrdzik;
W. Żuchowska, Ścieżka medialna. Otoczenie informacyjne, Kraków 2004; ocenianie:
W. Bednarkowa. O! Słoń przed stopniami. O szkolnym ocenianiu, WE, Kraków 2000.
Psychologia: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
wykład: rok II semestr 3. – 30 godzin, semestr 4.. – 30 godzin;
punkty ECTS: 4
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z obszarem zainteresowań psychologii jako
nauki o człowieku, poznanie mechanizmów kształtujących zachowania człowieka
i jego relacje ze światem oraz uwarunkowań i praktycznych metod oddziaływania
wychowawczego, dydaktycznego i wspomagania rozwoju uczniów.
2. Treści merytoryczne: psychologia jako nauka o człowieku – przedmiot, cele,
metody, koncepcje psychologiczne człowieka, biologiczne podstawy zachowania,
podstawowe formy nabywania doświadczenia indywidualnego, charakterystyka
procesów poznawczych, podstawowe formy regulacji zachowania: emocje
i motywacje, psychologia różnic indywidualnych, fazy rozwoju człowieka, społeczne
podstawy zachowania – spostrzeganie społeczne, procesy grupowe, konformizm,
postawy, patologie społeczne (agresja, stereotypy i uprzedzenia), podstawowe
umiejętności interpersonalne w procesie dydaktycznym i wychowawczym,
psychologiczne mechanizmy wychowania, charakterystyka podstawowych środowisk
wychowawczych: rodzina, szkoła, rówieśnicy, specjalne wyzwania edukacyjne –
trudności szkolne i wychowawcze, wybrane metody poznawania uczniów.
3. Wymagania wstępne: brak.
4. Kadra akademicka: dr Monika Stawiarska-Lietzau.
5. Metody nauczania: uczestnictwo w wykładzie, samodzielne studiowanie literatury.
6. Metody oceny pracy studenta: egzamin.
8. Literatura: Aronson E., Człowiek istota społeczna, Warszawa 1996, Aronson E.,
Psychologia społeczna. Serce i umysł, Warszawa 1998, Bee H., Psychologia rozwoju
człowieka, Poznań 2004, Mika S., Psychologia społeczna, Warszawa 1987,
47
Przetacznik-Gierowska M., Włodarski Z., Psychologia wychowawcza, t.1
i 2,Warszawa 1998, Rathus S., Psychologia współczesna, Gdańsk 2004, Zimbardo P.,
Ruch F., Psychologia i życie, Warszawa 1988.
Pedagogika: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
ćwiczenia: rok I semestr 2. – 15 godzin; rok II semestr 3. – 30 godzin; wykład: rok I semestr
2. – 15 godzin;
punkty ECTS: 5
1. Cele przedmiotu: poznanie różnych koncepcji pedagogicznych, poznanie pracy
placówek wychowawczych.
2. Treści merytoryczne: poznanie najistotniejszych poglądów pedagogicznych
z obszaru drugiej połowy XIX i XX wieku.
3. Wymagania wstępne: umiejętność selekcjonowania wiedzy, zdolność syntetycznego
i analitycznego myślenia.
4. Kadra akademicka: dr Grażyna Pietruszewska, dr Dorota Holajda.
5. Metody nauczania: wykład interaktywny, praca w grupach, dyskusja, drama.
6. Metody oceny pracy studenta: kolokwium, esej, aktywność na zajęciach.
8. Literatura: Chamaj L., Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku, wyd. dow.;
Godlewska M., Krawcewicz S., Wujek T., Pedagogika. Podręcznik akademicki, wyd.
dow.; Kwieciński Z., Śliwerski B., Pedagogika. Podręcznik akademicki, tom 1, 2,
Warszawa 2003; Pilch T., Zasady badań pedagogicznych, Warszawa 2005;
Szkudlarek T., Śliwerski B., Wzywania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki, wyd.
dow.
Emisja głosu z kulturą żywego słowa: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
ćwiczenia: rok II, semestr 3. – 30 godzin;
punkty ECTS: 3
1. Cele nauczania: zaznajomienie z podstawowymi zagadnieniami higieny głosu,
a także z zasadami prawidłowego oddechu i prawidłowej emisji głosu; doskonalenie
sprawności artykulacyjnej; kształcenie umiejętności w dziedzinie ekspresji mowy
i żywego słowa.
2. Treści merytoryczne: proces mówienia, narządy mowy, zaburzenia mowy, higiena
i terapia; metodyka pracy nad emisją głosu i wymową: oddychaniem (uruchomienie
oddechu przeponowo-brzusznego oraz wydłużanie fazy wydechu), fonacją,
rezonansem i artykulacją; prawidła poprawnej wymowy polskiej ze szczególnym
uwzględnieniem samogłosek nosowych, zbitek spółgłoskowych, upodobnień
fonetycznych oraz fonetyki międzywyrazowej; zasady akcentowania w języku
polskim; środki ekspresji w sztuce żywego słowa; ekspresja mowy w tekstach
48
3.
4.
5.
6.
7.
8.
użytkowych; recytatorska interpretacja tekstów literackich; interpretacja literatury
dla dzieci; metody upowszechniania kultury żywego słowa.
Wymagania wstępne: umiejętności w posługiwaniu się mową i głosem na poziomie
szkoły ponadgimnazjalnej; znajomość podstaw fonetyki języka polskiego.
Kadra akademicka: dr Zbyszek Jędrzejewski, dr Małgorzata Dawidziak-Kładoczna.
Metody nauczania: konwersatorium i zajęcia warsztatowe (metodyka pracy
nad emisją i wymową, próby recytatorskiej interpretacji tekstów literackich).
Metody oceny pracy studenta: ocena udziału w zajęciach warsztatowych
i konwersatoryjnych, kolokwium z zakresu wiedzy teoretycznej; realizacja ćwiczeń
artykulacyjnych, a także interpretacja głosowa tekstów literackich.
Literatura (wybór): Emisja głosu nauczyciela, red. M. Przybysz-Piwko, Warszawa
2006; Gawrońska M., Podstawy wymowy i impostacji głosu, Wrocław 2001;
Kotlarczyk M., Podstawy sztuki żywego słowa, Warszawa 1965; Logopedia. Pytania
i odpowiedzi. Podręcznik akademicki, T. I, Wydanie 2, Opole 2003; Lubaś W.,
Urbańczyk S., Podręczny słownik poprawnej wymowy polskiej, Warszawa 1990;
Łastik A., Poznaj swój głos…, Warszawa 2006; Mikuta M., Kultura żywego słowa,
Częstochowa 2001; Prawidła poprawnej wymowy polskiej, oprac. Z. Klemensiewicz,
uzup. S. Urbańczyk, Wydanie 7, 8, Kraków 1988, 1995; Toczyska B., Elementarne
ćwiczenia dykcji, Gdańsk 2003.
Elementy logopedii: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
Ćwiczenia: rok I, semestr 2. – 15 godzin;
punkty ECTS: 1
1. Cele przedmiotu: zapoznanie z pracą narządów artykulacyjnych i podstawowymi
wadami wymowy.
2. Treści merytoryczne: studenci zapoznają się z podstawowymi wadami wymowy
(alalią, dyslalią, jąkaniem, wadami związanymi z uszkodzeniem słuchu),
ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu, czyli dysleksją, dysgrafią
i dysortografią, które są przyczynami niepowodzeń w nauce szkolnej oraz poznają
metodę fonetyczną służącą do wywoływania głosek (ze szczególnym akcentem na:
opis artykulacyjny głosek polskich, np. szeregu szumiącego: š, ž, č; wywoływanie
głosek z głosek wyjściowych – prawidłowo artykułowanych, np. rozwijanie z d głoski
r, z t + s głoski c, itd.; kształcenie słuchu fonologicznego i fonetycznego). Student
poznaje także podstawowe zasady diagnozy i terapii.
3. Wymagania wstępne: student zna podstawy systemu fonetycznego i finologicznego
języka polskiego.
4. Kadra akademicka: dr hab.Grzegorz Majkowski, prof. AJD.
5. Metody nauczania: ćwiczenia, regularne konsultacje.
6. Metody oceny pracy studenta: zaliczenie ćwiczeń na podstawie sprawdzianów
pisemnych (2), czynnego udziału w zajęciach, obecności na zajęciach.
8. Literatura (wybór): Bochenek A., Reicher M., 1990, Anatomia człowieka, t.1:
Anatomia głowy, kości, stawy i wiązadła. Mięśnie, Warszawa; Bull T.R., 1997,
Kolorowy atlas diagnostyki otolaryngologicznej, tłum. J. Pospiech, Poznań; Demel G.,
1999: Elementy logopedii, Warszawa; Domowa encyklopedia medyczna, 1991: red.
49
E. Towpik, Warszawa; Pruszewicz A., red., 1992: Foniatria kliniczna, Warszawa;
Higiena głosu śpiewaczego, 1990: Skrypty i Podręczniki 20, red. J. Krassowski,
Gdańsk; Jastrzębowska G., red., 1996: Podstawy logopedii, Opole; Kania J.T., 1982:
Szkice logopedyczne, Warszawa; Lubaś W., Urbańczyk S., 1990: Podręczny słownik
poprawnej wymowy polskiej, Warszawa; Łastik A., 2002: Poznaj swój głos,
Warszawa; Minczakiewicz E., 2005: Logopedia. Wybrane zagadnienia z materiałami
do ćwiczeń, Kraków; Prawidła poprawnej wymowy polskiej, 1989: red.
Z. Klemensiewicz, Warszawa; Rocławski B., 1986: Poradnik fonetyczny dla
nauczycieli, Warszawa; Styczek I., 1979: Logopedia, Warszawa; Toczyska B., 1997:
Sarabanda w chaszczach, Gdańsk; Toczyska B., 1998: Łamańce z dykcją, Gdańsk;
Walczak-Deleżyńska M., 2001: Aby język giętki... Wybór ćwiczeń artykulacyjnych
od J. Tennera do B. Toczyskiej, Wrocław; Zalesska-Kręcicka M., Kręcicki T., 1998:
Zarys otolaryngologii, Warszawa.
Ewaluacja w dydaktyce: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 1
1. Cele przedmiotu: studenci poznają różne rodzaje ewaluacji i narzędzia, którymi się
one posługują.
2. Treści merytoryczne: ewaluacja różnicująca, opisowa, ekspercka, dialogowa;
technokratyczne narzędzia kontroli (pomiar dydaktyczny) a humanistyczne procedury
wspierania rozwoju (kaizen w jakości).
3. Wymagania wstępne: studenci powinni posługiwać się nową technologią (programy
Excel, Word; e-mail).
7. Język wykładowy: język polski z elementami języka francuskiego i angielskiego.
8. Literatura: Ewaluacja w szkole (oprac. H. Mizerek, A. Hildebrandt); Ewaluacja w
edukacji (oprac. L. Korporowicz); www.edunews.pl.
Literatura dla dzieci i młodzieży: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
ćwiczenia: rok II, semestr 3. – 15 godzin;
punkty ECTS: 3
1. Cel przedmiotu: zrozumienie relacji między historią dzieciństwa a literaturą
dla dzieci i młodzieży jako tzw. literaturą osobną oraz literaturą o adresie
uniwersalnym; relacje między wiedzą o literaturze dla dzieci i młodzieży a metodyką
nauczania języka polskiego.
50
2. Treści merytoryczne: pojęcie dzieciństwa, problemy związane z zanikaniem
paradygmatu dzieciństwa we współczesności; uzasadnienia dla pojęć: literatura
osobna, wspólna, uniwersalna; lektura: indywidualna, szkolna; style odbioru; funkcje
literatury dla dzieci i młodzieży; czytelnicze motywacje i czytelnicze bariery;
wartościowanie tekstów adresowanych do dzieci i młodzieży; problemy literackiego
i kulturowego kanonu; lektura i analiza przykładów utworów dawnych
i współczesnych z naciskiem na współczesne.
3. Wymagania wstępne: praktyka w zakresie analizy i interpretacji utworów literackich;
znajomość zagadnień z zakresu psychologii dzieci i młodzieży w wieku szkolnym;
znajomość podstawowych zagadnień z zakresu teorii literatury.
4. Kadra akademicka: prof. dr hab. Zofia Agnieszka Kłakówna.
5. Metody nauczania: krytyczna lektura prac teoretycznych – pisemne sprawozdania
z lektur, dyskusja; analiza utworów literackich adresowanych do dzieci i młodzieży.
6. Metody oceny pracy studenta: podstawa – wypowiedzi ustne prezentowane podczas
zajęć; pisemne streszczenia tekstów teoretycznych zadanych do lektury; prezentacja
rezultatów samodzielnie przeprowadzonej analizy utworu z listy lektur szkolnych
(ustna na ocenę).
8. Literatura: fragmenty następujących prac: Ariés Ph., Historia dzieciństwa, Gdańsk
1995; Baluch A., Ceremonie literackie, a więc obrazy, zabawy i wzorce w utworach
dla dzieci, Warszawa 1996; Bettelheim B., Cudowne i pożyteczne. O znaczeniach
i wartościach baśni, Warszawa 1984; Cieślikowski J., Literatura osobna, Warszawa
1986; Fromm E., Zapomniany język, Warszawa 2009, Leszczyński G., Literatura
i książka dziecięca. Słowo – obiegi – konteksty, Warszawa 2003; Mead M., Kultura
i tożsamość. Studium dystansu międzypokoleniowego, Warszawa 2000; Papuzińska J.
Zatopione królestwo. O polskiej literaturze fantastycznej XX wieku dla dzieci
i młodzieży, Warszawa 2008; Postman N., W stronę XVIII stulecia. Jak przeszłość
może doskonalić naszą przyszłość, Waksmund R., Od literatury dla dzieci
do literatury dziecięcej, Wrocław 2000.
(specjalność medialno-redaktorska)
Gatunki dziennikarskie: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
wykład: rok II semestr 3. – 15 godzin
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z poetyką najważniejszych gatunków
dziennikarskich oraz historią ich rozwoju; przedstawienie specyfiki odbioru (lektury)
tekstów dziennikarskich; wykształcenie umiejętności rozpoznawania cech różnych
gatunków prasowych: informacyjnych i publicystycznych w konkretnych tekstach;
kształtowanie umiejętności odróżniania informacji od wartościowania w tekstach
medialnych.
51
2. Treści merytoryczne: zasady typologii i klasyfikacji tekstów dziennikarskich;
informacja a ocena w tekstach dziennikarskich; podstawowe zagadnienia związane
ze stylistyką tekstów informacyjnych i publicystycznych oraz selekcją i doborem
materiału dziennikarskiego; poetyka gatunków dziennikarskich ze szczególnym
uwzględnieniem tekstów prasowych: wzmianki, zapowiedzi, notatki prasowej,
wywiadu, reportażu, sylwetki, komentarza, recenzji, felietonu.
3. Wymagania wstępne: udział w zajęciach wynika z przewidzianego planu zajęć.
4. Kadra akademicka: dr Elżbieta Wróbel.
5. Metody nauczania: wykład interaktywny, prezentacje multimedialne.
8. Literatura: Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński, Kraków
1996; J. Adamski, O warsztacie dziennikarskim, Warszawa 2002; T. Lis,
K. Skowroński, M. Ziomecki, ABC dziennikarstwa. Wskazówki i porady nie tylko
dla początkujących,Warszawa 2002; M. Wojtak, Analiza gatunków prasowych.
Podręcznik dla studentów dziennikarstwa i kierunków pokrewnych, Lublin 2008;
M. Wojtak, Gatunki prasowe, Lublin 2004; K. Woly-Zmorzyński, A. Kaliszewski,
W. Furman, Gatunki dziennikarskie: teoria, praktyka, język, Warszawa 2006.
Media w kulturze współczesnej: przedmiot specjalnościowy;
wykład: rok II semestr 4. - 15 godzin
punkty ECTS: 1
1. Cele przedmiotu: celem przedmiotu jest zapoznanie z rolą mediów w kulturze XX
wieku, a także ukazanie sposobów oddziaływania mediów na kulturę i kształtowania
kultury przez media.
2. Treści merytoryczne: uczestnictwo mediów w procesie komunikacji z perspektywy
kulturowej, wpływ mediów na kształtowanie kultury, początki cywilizacji medialnej,
wpływ mediów (radia, kina, muzyki rozrywkowej) na rozwój kultury elitarnej
i masowej, ewolucja ikonosfery (od ilustracji, przez fotografię i kino do telewizji),
utrwalanie muzyki i słowa, media cyfrowe (znaczenie internetu w kulturze), nowe
media i multimedia w kulturze masowej, mediatyzacja współczesnego świata (visual
culture i kultura symulacji), globalizacja w mediach a tożsamość kulturowa, wpływ
techniki na media i kulturę (koncepcje Virilio i Flussera – podkrytyczne teorie
mediów).
3. Wymagania wstępne: wiedza ogólna na poziomie maturalnym.
5. Metody nauczania: wykład z elementami prezentacji.
6. Metody oceny pracy studenta: test pisemny na przedostatnich zajęciach.
8. Literatura (wybór): Jędrzejewski S., Radio w komunikacji społecznej, rola
i tendencje rozwojowe, Warszawa 2003; Kajtoch W., Kultura w mediach – media
w kulturze, „Zeszyty Prasoznawcze” 1996 nr 3-4; Kultura masowa, red. Cz. Miłosz,
Kraków 2002; Krzysztofek K., Szczepański M., Zrozumieć rozwój. Od społeczeństw
tradycyjnych do informacyjnych, Katowice 2002; Kultura, media, społeczeństwo, red.
D. Wadowski, Lublin 2007; Łuszczek K., Nowoczesna telewizja, czyli bliskie
spotkania z kulturą masową, Tychy 2004; Media audiowizualne, red. W. Godzic,
Warszawa 2010; McLuhan M., Zrozumieć media. Przedłużenia człowieka, Warszawa
52
2004; Nowe media w komunikacji społecznej XX wieku, red. M. Hopfinger, Warszawa
2002; Ostrowicki M., Wirtualne realis. Estetyka w epoce elektroniki, Kraków 2006;
Postman N., Triumf techniki nad kulturą, Warszawa 1995; Pułka L., Kultura mediów
i jej spektakle, Wrocław 2004; Rifkin J., Wiek dostępu. Nowa kultura
hiperkapitalizmu, Wrocław 2004; Sokołowski M., Kultura, media, komunikacja
wiary: wybrane problemy aksjologii w społeczeństwie informacyjnym, Olsztyn 2007;
Sokołowski M., Media wobec kulturowych przemian współczesności, Olsztyn 2003;
Strinati D., Wprowadzenie do kultury popularnej, Poznań 1998.
Język mediów – specyfika i przemiany: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
wykład: rok II semestr 3. - 15 godzin
punkty ECTS: 3
1. Cel przedmiotu: zaznajomienie studentów ze specyfiką języka mediów, jego
wyróżnikami, cechami funkcjonalnymi. Ukazanie głównych tendencji rozwojowych
współczesnego języka mediów w kontekście przemian kulturowych (ponowoczesność,
wizualizacja kultury itp.), przedstawienie wpływu języka mediów na komunikowanie
publiczne (oraz przemiany w tym zakresie).
2. Treści merytoryczne: media – rys historyczny, wydarzenia przełomowe (techniczne,
polityczne, społeczne, kulturowe) dla rozwoju mediów i sposobu ich funkcjonowania.
Istota komunikatów medialnych; „pakt faktograficzny”. Polszczyzna w mediach na tle
innych odmian. Przemiany języka w mediach po roku 1989; homogenizacja mediów
i ich języka; media elektroniczne jako technologia dominująca i ich wpływ na media
tradycyjne . Cechy języka w mediach – opis głównych tendencji współczesnych.
Upotocznienie dyskursu medialnego i jego przejawy. Język w mediach jako nośnik
wartości. Aksjologia w rzeczywistości zmediatyzowanej i jej wykładniki językowe.
Formy kreatywności językowej istotne dla realizowania zakładanych intencji
komunikatu, budowania medialnej wizji świata. Perswazja i manipulacja w mediach;
perswazja
jako
postępowanie
wartościujące;
mechanizmy
perswazyjne
(manipulacyjne), główne środki językowe i stylistyczne. Język w Internecie i jego
status; teksty prymarnie i wtórnie internetowe. Typy komunikacji internetowej;
charakterystyka pragmatycznojęzykowa wybranych gatunków internetowych.
3. Wymagania wstępne: znajomość podstawowych zagadnień z teorii komunikacji,
teorii kultury.
5. Metody nauczania: metoda podawcza, wykład interaktywny.
6. Metody oceny pracy studenta: obecność na wykładach, egzamin po semestrze 3.
na pierwszych zajęciach):
Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer,
E. Chudziński, Kraków 2008; Goban-Glas T., Media i komunikowanie masowe.
Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, Warszawa 2002; Grzenia J.,
Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa 2006; Język w mediach masowych,
red. J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska, Warszawa 2000; Język polski jako narzędzie
komunikacji we współczesnym świecie, red. J. Mazur, M. Rzeszutko-Iwan, Lublin
2007; Kreowanie światów w języku mediów, red. P. Nowak, R. Tokarski, Lublin
53
2007; Manipulacja w języku, red. P. Krzyżanowski, P. Nowak, Lublin 2004;
Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek,
Kraków 1999; Translokacje w mediach, red. A. Woźny, Wrocław 2003; Studia
nad językiem, informacją i komunikacją, red. W. Krzemińska, P. Nowak, Poznań
2003.
Wiedza o książce i ruchu wydawniczym: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
wykład: rok II semestr 4. – 15 godzin
punkty ECTS: 1
1. Cele przedmiotu: zapoznanie z budową i układem treści w książce, historią kodeksu
i bibliotek oraz ruchem wydawniczym, tzn. rodzajami wydawnictw, wydawnictwami
niezależnymi i cenzurą, wydawcami i rynkiem książki.
2. Treści merytoryczne: książka w formie kodeksu, foliał, manuskrypt, inicjał,
iluminacja i jej typy, ilustracje w książce; książka od starożytności do książki
współczesnej, inkunabuł; pisma drukarskie, rodzaje czcionek, skład, łamanie tekstu,
pierwszy edytor tekstu, skład komputerowy, upowszechnienie DTP. Budowa książki
współczesnej: fizyczna budowa książki, budowa zawartości książki, definicja książki.
Rodzaje wydawnictw: zwarte, ciągłe, seryjne, polskie wydawnictwa literackie; zasady
wydawania książki.
4. Kadra akademicka: dr Beata Cisowska.
5. Metody nauczania: prezentacje, prelekcje.
6. Metody oceny pracy studenta: znajomość literatury przedmiotu, uczestnictwo
w zajęciach, samodzielne przygotowanie prezentacji.
8. Literatura (wybór): Bieńkowska B. Chamerska B., Tysiąc lat książki i bibliotek
w Polsce, Warszawa 1982; Bieńkowska B., Chamerska H., Zarys dziejów książki,
Warszawa 1987; Encyklopedia wiedzy o książce, Wrocław 1971; Głombiowski K.,
Szwejkowska H., Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i średniowieczu,
Warszawa 1983; Gryczowie Józef i Alodia, Historia książki i bibliotek w zarysie,
Warszawa 1959; Szantó T., Pismo i styl, Wrocław 1986; Szyndler B., I książki mają
swoją historię, Warszawa 1992.
Gatunki prasowe: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
wykład: rok III semestr 5. – 30 godzin
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: kształtowanie umiejętności redagowania tekstów prasowych
realizujących wzorce konkretnych gatunków informacyjnych i publicystycznych;
kształcenie umiejętności oddzielania informacji od wartościowania w pisanych
przez siebie tekstach; wyrobienie podstawowych umiejętności i nawyków związanych
z warsztatem pracy dziennikarza; nabycie umiejętności zredagowania gazety.
54
2. Treści merytoryczne: poetyka gatunków prasowych: wzmianki, zapowiedzi, notatki
prasowej, wywiadu, reportażu, sylwetki, komentarza, recenzji, felietonu; budowa
i stylistyka tekstu prasowego a wartościowanie i oddzielanie informacji od ocen;
zmiany znaczenia tekstu wynikające z selekcji i układu materiału dziennikarskiego;
warsztat pracy dziennikarza.
5. Metody nauczania: ćwiczenia.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność podczas zajęć, przygotowanie tekstów
o określonej specyfice gatunkowej.
8. Literatura (wybór): Adamski J., O warsztacie dziennikarskim, Warszawa 2002;
Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński, Lis T., Skowroński K.,
Ziomecki M., ABC dziennikarstwa. Wskazówki i porady nie tylko
dla początkujących, Warszawa 2002; Wojtak M., Analiza gatunków prasowych.
Podręcznik dla studentów dziennikarstwa i kierunków pokrewnych, Lublin 2008;
Wojtak M, Gatunki prasowe, Lublin 2004; Woly-Zmorzyński K., Kaliszewski A.,
Furman W., Gatunki dziennikarskie: teoria, praktyka, język, Warszawa 2006.
Retoryka użytkowa: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
ćwiczenia: rok II semestr 4. – 15 godzin, rok III semestr 5. – 15 godzin
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: przegląd i charakterystyka najważniejszych kategorii retorycznych,
kształtowanie umiejętności skutecznego mówienia i przemawiania, prowadzenia
rozmowy, sztuka żywego słowa, prezentacja elementów erystyki. Przegląd
i charakterystyka najistotniejszych pojęć i terminów funkcjonujących w dziedzinie
sztuki perswazji. Umiejętność posługiwania się w praktyce technikami retorycznymi,
perswazyjnymi i erystycznymi.
2. Treści merytoryczne: przedmiot i zakres retoryki, podział retoryki. Kategorie:
inventio, compositio, elocutio. Charakterystyka mówcy, kategoria nadawcy. Kategoria
odbiorcy (słuchacza), zdobywanie wiedzy o odbiorcach, zwroty do odbiorcy, pytania
retoryczne techniki ingracjacji, dowartościowanie odbiorcy, przekonywanie odbiorcy,
prawa perswazji. Płaszczyzna porozumienia. Miejsca wspólne (loci communes).
Konstruowanie przemówienia. Dowodzenie i argumentowanie. Styl przemówienia.
Elementy stylistyki. Środki retoryczne, semantyczne (tropy). Retoryczne środki
składniowe. Prawa perswazji przydatne w praktyce retorycznej. Techniki perswazyjne
skoncentrowane na samoocenie. Techniki erystyczne według Artura Schopenhauera.
Technika erystyczna: uogólnienie, ad hominem (ex concessis), subtelne rozróżnienie.
Technika erystyczna: nieistotne uściślenie, mutatio controversiae, fabrykowanie
konsekwencji. Technika erystyczna: teza lub antyteza, exemplum in contarium,
retorsio argumenti, ad verecundiam. Technika erystyczna: ad auditores, nienawistna
kategoria pojęć, za pomocą motywów na wolę, potok bezsensownych słów,
wyprowadzenie z równowagi. Metody obrony przed technikami erystycznymi.
3. Wymagania wstępne: student powinien posiadać wiadomości z dziedziny teorii
literatury, literatury antycznej.
55
5. Metody nauczania: konwersatoria obejmujące program przedmiotu; praktyczne
ćwiczenia, komponowanie mów i wystąpień na różne okoliczności i tematy;
konsultacje indywidualne.
6. Metody oceny pracy studenta: ocena aktywności na zajęciach; egzamin ustny
sprawdzający wiedzę teoretyczną, wykazanie się umiejętnościami praktycznymi,
polegającymi na ułożeniu i wygłoszeniu przemówienia, przeprowadzeniu wywiadu,
dyskusji, sporu, itp.
8. Literatura: Aitchison J, Ziarna mowy. Początki i rozwój języka, przeł. M. SylurskaDerwojed, Warszawa 2002; Arystoteles, Retoryka, przełożył, wstępem i komentarzem
opatrzył H. Podbielski; Auerbach E., Mimesis. Rzeczywistość przedstawiona
w literaturze Zachodu, przełożył Z. Żabicki, Warszawa 1968; Bachtin M., Estetyka
twórczości słownej, przeł. D. Ulicka, Warszawa 1986;Batko A., Sztuka perswazji czyli
język wpływu i manipulacji, Gliwice 2005; Bobryk J., Jak tworzyć rozmawiając.
Skuteczność rozmowy, Warszawa 1995; Bortnowski S., Warsztaty dziennikarskie,
Warszawa 1999; Bralczyk J, O języku polskiej propagandy politycznej lat
siedemdziesiątych, Warszawa 2001;Cialdini R. B., Wywieranie wpływu na ludzi.
Teoria i praktyka, przeł. B. Wojciszke, wyd. 2, Gdańsk 1995;Cyceron, O mówcy,
przeł. E. Rykaczewski, w: Pisma krasomówcze i polityczne M.T. Cycerona, Poznań
1873; Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer i E. Chudziński, Kraków 1999;
Fras J., dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 1999; Głogowski Wł., Bez słowa.
Komunikacyjna funkcja zachowań niewerbalnych, Warszawa 1999.
Adiustacja i korekta tekstu: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 2
1. Cel przedmiotu: zapoznanie studentów z zasadami przygotowania tekstów: regułami
typograficznymi, sposobami adiustacji, redakcji i korekty materiałów wydawniczych;
nabycie umiejętności praktycznych związanych z przedmiotem.
2. Treści merytoryczne: wiadomości wstępne z zakresu edytorstwa i typografii,
struktury i kompozycji książki, szeregowania elementów publikacji i segmentacji
tekstu; znaki korektorskie; umiejętność odnalezienia najczęstszych błędów i
dokonania korekty; podstawowe reguły i normy wydawnicze; redakcja przypisów,
bibliografii, indeksów.
3. Wymagania wstępne: umiejętność tworzenia przypisów i bibliografii.
4. Kadra akademicka: mgr D. Jaworski.
5. Metody nauczania: ćwiczenia praktyczne – korekta tekstów, elementy metody
podającej.
6. Metody oceny pracy studenta: obecność na zajęciach, aktywne uczestnictwo,
kolokwium zaliczeniowe.
8. Literatura (wybór): Bańko M., Mały słownik wyrazów kłopotliwych, Warszawa
2003; Chwałowski R., Typografia typowej książki, Gliwice 2002; Ossuchowska B.,
Poradnik autora, tłumacza i redaktora, Warszawa 2004; Podracki J., Słownik
interpunkcyjny języka polskiego z zasadami przestankowania, Warszawa 1998;
Polański E., Zasady pisowni i interpunkcji, Warszawa 2008; Wolańska E., Jak pisać
i redagować. Poradnik redaktora, Warszawa 2009.
56
Stylistyka i redagowanie tekstów medialnych: przedmiot fakultatywny ograniczonego
wyboru;
laboratoria: rok II semestr 4. – 30 godzin
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów ze specyfiką podstawowych gatunków
prasowych – ich funkcją, stylistyką, środkami językowymi służącymi wyrażaniu treści
informacyjnych, ocen, wartościowania; nabycie umiejętności pisania oraz
redagowania podstawowych tekstów informacyjnych i publicystycznych
(w zależności od profilu nadawcy, projektowanego odbiorcy, głównych intencji/
funkcji tekstu).
2. Treści merytoryczne: specyfika komunikacji w mediach tradycyjnych, cechy
komunikatów medialnych, tekst a jego odbiorca, analiza i opis cech tekstów
informacyjnych oraz publicystycznych, zjawisko mieszania form gatunkowych.
Językowe środki wyrażania ocen, wartościowania; strategie perswazyjne i ich
wykładniki. Metodyka pracy nad tekstem prasowym; poszukiwanie, przygotowywanie
i opracowywanie materiałów dziennikarskich. Podstawy dziennikarskiego warsztatu
pisarskiego; elementy struktury tekstu; tytuł (nagłówek) tekstu prasowego: forma,
funkcje pragmatyczne; funkcja nadtytułu/podtytułu, lidu w powiązaniu z nagłówkiem;
spójność tekstu.
Cechy dobrego tekstu (okeślonego gatunkowo); ćwiczenia
w poprawnym budowaniu tekstów medialnych; korekta tekstów.
teorii kultury, systemu języka polskiego; orientacja w zakresie gatunków
dziennikarskich, tendencji w jezyku mediów.
5. Metody nauczania: ćwiczenia w terenie (redakcje prasowe o różnym profilu, biura
rzeczników instutucji publicznych – umiejętność gromadzenia materiału do pracy);
ćwiczenia w grupach, praca indywidualna (analiza tekstów prasowych; redagowanie
tekstów, korekta); krytyczna analiza literatury przedmiotu, dyskusja.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność na zajęciach, prace pisemne, znajomość
literatury przedmiotu (kolokwium).
na pierwszych zajęciach): Abecadło dziennikarza, red. A. Niczyperowicz, Poznań
1996; Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Baura, E. Chudziński, Kraków 2008;
Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 2005; Loewe I., Gatunki
paratekstowe w komunikacji medialnej, Katowice 2007; Media i społeczeństwo. Nowe
strategie komunikacyjne, red. M. Sokołowski, Toruń 2008; Media wobec kulturowych
przemian współczesności, red. M. Sokołowski, Olsztyn 2003; Pisarek W., Nowa
retoryka dziennikarska, Kraków 2002; Wojtak M., Gatunki prasowe, Lublin 2004;
Wojtak M., Analiza gatunków prasowych, Lublin 2008; Wolny-Zmorzyński K.,
Kaliszewski A., Furman W., Gatunki dziennikarskie. Teoria – praktyka – język,
Warszawa 2006.
57
Stylistyka i redagowanie tekstów użytkowych: przedmiot obowiązkowy – specjalność
medialno-redaktorska;
ćwiczenia: rok II semestr 4. – 30 godzin.
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów ze specyfiką komunikacji publicznej,
kategorią oficjalności, stylistycznymi i gatunkowymi właściwościami tekstów
ukształtowanych w jej obszarze, funkcjami tekstów i ich organizacją; nabycie
umiejętności redagowania tekstów użytkowych: listów, pism urzędowych i tekstów
okolicznościowych.
2. Treści merytoryczne: charakterystyka komunikowania publicznego, kategoria
oficjalności i nieoficjalności, pojęcie stylu i tekstu użytkowego, rodzaje tekstów
użytkowych, stylistyczny i gatunkowy opis tekstów użytkowych, zasady redagowania,
analiza tekstów, zasady tworzenia tekstów PR (informacja, sprostowanie,
zaproszenie).
3. Wymagania wstępne: znajomość językowych podstaw redagowania tekstu.
5. Metody nauczania: lektura zadanych prac, dyskusja, referat, indywidualna praca
studenta.
6. Metody oceny pracy studenta: znajomość literatury przedmiotu, aktywne
uczestnictwo w zajęciach, zaliczenie sprawdzianów cząstkowych, samodzielne
przygotowanie tekstów o określonej specyfice gatunkowej.
na pierwszych zajęciach): Boniecka B., Przełamywanie paradygmatu gatunkowostylistycznego tekstu życiorysu, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t.1, Mowy piękno
wielorakie, red. D. Ostaszewska, Katowice 2000; Horst B., Problemy typologii
i klasyfikacji tekstów użytkowych, „Pamiętnik Literacki 1979, z. 3; Polszczyzna
na co dzień, red. M. Bańko, Warszawa 2006; Wojtak M., Genologia tekstów
użytkowych, [w:] Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo- wiedza o języku –
wiedza o kulturze – edukacja, t. 1, przewodnicząca zespołu redakcyjnego
M. Czermińska, Kraków 2005; Wojtak M., Stylistyka tekstów użytkowych – wybrane
zagadnienia, [w:] Język – teoria – dydaktyka, red. B. Grzeszczuk, Rzeszów 1999;
Zaśko-Zielińska M., Majewska-Tworek A., Piekot T., Sztuka pisania. Przewodnik
po tekstach użytkowych, Warszawa 2008.
Stylistyka i redagowanie tekstów internetowych: przedmiot fakultatywny ograniczonego
wyboru;
laboratoria: rok III, semestr 5. – 30 godzin.
punkty ECTS: 2
58
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów ze specyfiką komunikacji językowej
w Internecie, swoistością tekstów i gatunków internetowych; nabycie umiejętności
przygotowania, redagowania i organizacji tekstów dla witryn/stron internetowych,
redagowanie tekstów mailingowych.
2. Treści merytoryczne: ogólne właściwości komunikacji internetowej (dialogowość,
spontaniczność, kolokwialność, sytuacyjność, multimedialność, dynamiczność,
nieograniczony zasięg), transformacje semantyczne w komunikacji elektronicznej,
typy komunikacji (konwersacyjny, e-mailowy, hipertekstowy); hipertekst i jego cechy.
Cechy dziennikarstwa internetowego; typy mediów w internecie; źródła informacji
do tekstów internetowych. Gatunki dziennikarstwa internetowego – cechy
stylistyczne, funkcjonalne, zasady redagowania wybranych gatunków (np. news,
raport, relacja, artykuł). Specyfika głównych segmentów tekstu internetowego: tytuł,
lid – stylistyka i pragmatyka. Język i kompozycja dziennikarskich tekstów
internetowych (zróżnicowanie stylowe: styl depeszowy, prasowy, komentujący,
blogowy; styl wizualny, diagramowy). Planowanie układu strony internetowej
(newsowej, tematycznej); partateksty witryny, grafika, linki, elementy interaktywne
(ankieta, sonda, forum, czat); pozycjonowanie stron, sposoby ich promocji.
Właściwości pragmalingwistyczne e-maili.
stylistyki i innych kursowych przedmiotów językoznawczych; orientacja w zakresie
gatunków dziennikarskich, tendencji w jezyku mediów.
5. Metody nauczania: ćwiczenia w grupach, praca indywidualna (analiza tekstów
internetowych; redagowanie tekstów, korekta); krytyczna analiza literatury
przedmiotu, dyskusja.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność na zajęciach, prace pisemne, znajomość
literatury przedmiotu (kolokwium).
na pierwszych zajęciach): Dialog a nowe media, red. M. Kita, J. Grzenia, Katowice
2004; Olszański L., Dziennikarstwo internetowe, Warszawa 2006; Grzenia J.,
Komunikacja językowa
w Internecie, Warszawa 2006; Język w mediach
elektronicznych, red. J. Podracki, E. Wolańska, Warszawa 2008; Komunikowanie (się)
w mediach elektronicznych: język, edukacja, semiotyka, red. M. Filiciak, G. Ptaszek,
Warszawa 2009; Miczka T., O zmianie zachowań komunikacyjnych. Konsumenci
w nowych sytuacjach audiowizulanych, Katowice 2002; Nowe media. Nowe
interpretacje, red. M. Sokołowski, Warszawa 2010; Oblicza Internetu, (t. I-IV), red.
M. Sokołowski, Elbląg 2004-2007; Tekst (w) sieci, t.1, Tekst, język, gatunki, red.
D. Ulicka, Warszawa 2009; Wilk E., Nawigacje słowa. Strategie słowa w przekazach
audiowizualnych, Kraków 2000.
Językowe podstawy redagowania tekstu: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok II semestr 3. – 15 godzin,
punkty ECTS: 2
59
1. Cele przedmiotu: zapoznanie z podstawowymi pojęciami z zakresu redagowania
tekstu, tekstologii; rozwijanie sprawności poprawnego tworzenia tekstu – ćwiczenie
umiejętności poprawnego komponowania struktur tekstowych (ze szczególnym
uwzględnieniem kompozycji akapitu); doskonalenie umiejętności dokonywania
różnorodnych operacji na tekście (porządkowanie, segmentacja tekstu, streszczanie,
parafrazowanie, cytowanie).
2. Treści merytoryczne: pojęcie tekstu, kryteria tekstowości, zasady redagowania
tekstu, podstawy komunikatywności tekstu, tworzenie tekstu poprawnie
zbudowanego, działania na tekście.
5. Metody nauczania: lektura zadanych prac, dyskusja, prezentacja multimedialna,
analiza tekstów.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywne uczestnictwo w zajęciach, zaliczenie
sprawdzianów cząstkowych, znajomość literatury przedmiotu, samodzielna analiza
budowy tekstów, pisemne przygotowanie analizy struktury wybranego tekstu.
na pierwszych zajęciach): Billingham J., Redagowanie tekstów, tłum. A. Dąbrowska,
Warszawa 2006; Bugajski M., Język w komunikowaniu, Warszawa 2006; Formy
i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, red. K. Mosiołek-Kłosińska,
Warszawa 2001.; Jak pisać i redagować?, red. A. Majewska-Tworek, A. Wolański,
E. Wolańska, M. Zaśko-Zielińska i inni, Warszawa 2009; Osuchowska B., Poradnik
autora, tłumacza i redaktora, Warszawa 2005; Polszczyzna na co dzień, red.
M. Bańko, Warszawa 2006; Wierzbicka E., Wolański A., Zdunkiewicz-Jedynak D.,
Podstawy stylistyki i retoryki, Warszawa 2008; Wilkoń A., Spójność i struktura tekstu,
Kraków 2002; Zaśko-Zielińska, M. Majewska-Tworek A., Piekot T., Sztuka pisania.
Przewodnik po tekstach użytkowych, Warszawa 2008.
Komputerowa edycja tekstu: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
laboratoria: rok II, semestr 3 – 15 godzin, semestr 4 – 15 godzin
punkty ECTS: 2
1. Cel przedmiotu: zaznajomienie studentów z edytorem tekstu Word; wykształcenie
umiejętności składu i łamania tekstów.
2. Treści merytoryczne: tworzenie środowiska pracy aplikacji; wprowadzanie i edycja
tekstu – formatowanie czcionki i akapitu; projektowanie koncepcji edytorskiej
publikacji; praca ze stylami; edycja grafiki i wykresów – włamywanie w tekst;
projektowanie i edycja tabel; edycja wzorów; przypisy – rodzaje i edycja; spis treści –
tworzenie ręczne i automatyczne; sporządzanie indeksu; nanoszenie korekty
i współpraca z korektorem.
3. Wymagania wstępne: podstawowe umiejętności w zakresie obsługi komputera.
4. Kadra akademicka: mgr Piotr Gospodarek.
5. Metody nauczania: elementy wykładu, zajęcia praktyczne.
6. Metody oceny pracy studenta: obecność na zajęciach, aktywne uczestnictwo
w zajęciach, kolokwium zaliczeniowe.
60
8. Literatura (wybór): Chwałowski R., Typografia typowej książki, Gliwice 2002;
Dunin J., Wstęp do edytorstwa, Łódź 2003; Felici J., Kompletny przewodnik
po typografii. Zasady doskonałego składania tekstu, Gdańsk 2006; Ossuchowska B.,
Poradnik autora, tłumacza i redaktora, Warszawa 2004; Wolańska E. i inni, Jak pisać
i redagować. Poradnik redaktora. Wzory tekstów użytkowych, Warszawa 2009.
Widowiskowość w komunikacji kulturowej: przedmiot fakultatywny ograniczonego
wyboru;
punkty ECTS: 1
1. Cele przedmiotu: wprowadzenie do problematyki widowisk jako aktów
komunikacji kulturowej.
2. Treści merytoryczne: teatr w świecie widowisk; podstawowe gatunki teatralne
w polskiej i europejskiej tradycji kulturowej (teatry dramatyczne, muzyczne,
baletowe, lalkowe); teatr a inne dziedziny sztuki i media (literatura, architektura,
sztuki plastyczne, muzyka, teatr a media audiowizualne, teatr a estetyka popkultury);
polskie „widowiska kulturowe” (obrzędy, ceremoniały, performanse...);
ku antropologii widowisk.
3. Wymagania wstępne: elementarna wiedza teatrologiczna uzyskana na I i II roku
studiów.
Jędrzejewski.
5. Metody nauczania: konwersatoria na temat literatury przedmiotu oraz wybranych
przedstawień z bieżącego repertuaru Teatru im. A. Mickiewicza w Częstochowie
i filmowych zapisów polskiej i europejskiej klasyki teatralnej.
8. Literatura (wybór): Antropologia widowisk: zagadnienia i wybór tekstów, oprac.
A. Chałupnik [et al.] ; wstęp i red. Leszek Kolankiewicz, Warszawa 2005;
Kolankiewicz L., Dziady. Teatr Święta Zmarłych, Gdańsk 1999; Kosiński D., Teatra
polskie. Historie, Warszawa 2010; Limanowski M., Był kiedyś teatr Dionizosa, wstęp
i oprac. Z. Osiński, Warszawa 1994; Osiński Z., Pamięć Reduty. Osterwa,
Limanowski, Grotowski, Gdańsk 2003; Raszewski Z., Teatr w świecie widowisk,
Warszawa 1991; Rytuał, dramat, święto, spektakl : wstęp do teorii widowiska
kulturowego, red. J. J. MacAloon, przekł. K. Przyłuska-Urbanowicz ; posł. do wyd.
pol. W. Dudzik, Warszawa 2009; Sławińska I., Teatr w myśli współczesnej.
Ku antropologii teatru, Warszawa 1990; Teatr – media – kultura, red. D. Fox,
E. Wąchocka, Katowice 2006; Teatr w kulturze. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac.
W. Dudzik, L. Kolankiewicz, Warszawa 1991.
Audiowizualność w kulturze: przedmiot specjalnościowy;
punkty ECTS: 1
61
1. Cele przedmiotu: zdobycie przez studentów wiedzy, czym jest audiowizualność
i jakie jest jej miejsce w kulturze współczesnej; wykształcenie umiejętności analizy
współczesnych zjawisk kultury audiowizualnej, ze szczególnym uwzględnieniem
miejsca filmu.
2. Treści merytoryczne: audiowizualność jako kategoria poznawcza współczesności;
filozofia i antropologia wobec audiowizualności; od „Galaktyki Gutenberga”
do współczesnego pisma obrazkowego; przestrzenie audiowizualne: prasa, radio,
telewizja, film, plakat, fotografia, komiks, reklama, obraz cyfrowy; ewolucja starych
i nowych mediów; strategia patrzenia i odbioru audiowizualnego; elementy analizy
tekstów filmowych, reklamowych, telewizyjnych; analiza tekstów kultury
pod względem ich audiowizualności; miejsce przekazów audiowizualnych
we współczesnej kulturze – relacje audiowizualności i popkultury, udział w życiu
społecznym i oddziaływaniu masowym.
3. Wymagania wstępne: podstawowe wiadomości z zakresu historii kultury i historii
kina.
4. Kadra akademicka: dr hab. prof. AJD Adam Regiewicz
praca z tekstem audiowizualnym, prezentacja.
6. Metody oceny pracy studenta: systematyczna ocena aktywności na zajęciach,
referat, praca pisemna semestralna.
8. Literatura (wybór): Banaszkiewicz K., Nikt nie rodzi się telewidzem: człowiek,
kultura, audiowizualność, Kraków 2000; Gołębiewska M., Demontaż atrakcji, Gdańsk
2003; Hopfinger M., Audiowizualność kultury i kultura audiowizualności,
[w:] Kultura audiowizualna u progu XXI wieku, Warszawa 1997; Jenkins H., Kultura
konwergacji, Warszawa 2006; Krajewski M., Kultury kultury popularnej, Poznań
2003; Levinson P., Miękkie ostrze, Warszawa 1999; Manowich L., Język nowych
mediów, Warszawa 2006; Media audiowizualne, red. W. Godzic, Warszawa 2010;
Merdam A.P., Muzyka jako zachowanie symboliczne, „Res Facta” 1982, nr 9; Nowe
media w komunikacji społecznej XX wieku, red. M. Hopfinger, Warszawa 2002;
Pejzaże audiowizualne; telewizja, wideo, komputer, red. A. Gwóźdź, Kraków 1997;
Pitrus A., Zrozumieć reklamę, Kraków 1999; Sontag S., O fotografii, Kraków 2009;
Szyłak J., Komiks i okolice kina, Gdańsk 2000; Wittkower R., Interpretacja symboli
wizualnych [w:] Symbole i symbolika, red. M. Głowiński, Warszawa 1990; Wiedza
o kulturze, cz.IV, Audiowizualność w kulturze, oprac. J. Bocheńska, A. Kisielewska,
M. Pęczak, Warszawa 1993.
62
OPIS PRZEDMIOTÓW REALIZOWANYCH
NA KIERUNKU FILOLOGIA POLSKA
Rok akademicki 2010/2011
STUDIA DRUGIEGO STOPNIA (magisterskie uzupełniające)
STACJONARNE
Przedmioty kształcenia podstawowego
Teoria kultury: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok I semestr 1. – 15 godzin; wykład: rok I semestr 1. – 15 godzin;
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z genezą pojęcia „kultura” w jego
nowoczesnym ujęciu historycznym oraz z przemianami pojęcia „kultura” w formacji
postmodernistycznej; uświadomienie studentom różnorodności związków i styczności
kultury z wieloma dziedzinami aktywności ludzkiej oraz form uczestnictwa
w kulturze; ukazywanie możliwości kulturowej interpretacji rzeczywistości w jej
różnych wymiarach: etycznym, estetycznym, socjologicznym, religijnym,
filozoficznym, historycznym; odsłanianie związków między teoriami kultury
a aspektami życia codziennego (antropologiczne dyskursy codzienności); budowanie
świadomości kulturowego zwrotu, transkulturowości (badania transdyscyplinowe)
we współczesnym dyskursie humanistycznym.
2. Treści merytoryczne: definicje kultury – historyczna ewolucja koncepcji pojęcia
„kultura” od starożytności po wiek XX; wyróżnienie głównych tendencji w sposobach
interpretowania pojęcia „kultury” (ujęcia filozoficzne, historyczne, antropologiczne,
socjologiczne); kultura jako język; języki kultury (dyskursy); teoria kultury a estetyka
(aspekt kulturologiczny); kultura jako zbiór tekstów kultury oraz problem komunikacji
społecznej; kultura jako złożony system otwarty oraz komponenty stałe tego systemu
(konstanty kulturowe); ewolucja i teoria systemów (zmienność i trwanie, krytyka idei
postępu); kultura, cywilizacja, dialog, postęp, chaos, kosmos, czas jako pojęcie
graniczne; interdyskursy teorii kultury i komunikacji; typologia kultur (monolityczne,
pluralistyczne, produkcyjne, reprodukcyjne, imitacyjne, czyli naśladownicze);
etnodyskursy kulturowe; antropologia kulturowa w dobie ponowoczesnej
i postnowoczesnej.
3. Wymagania wstępne: podstawowa wiedza z zakresu literaturoznawstwa, filozofii,
historii kultury ze szczególnym uwzględnieniem europejskiego dziedzictwa
kulturowego.
4. Kadra akademicka: dr hab. prof. AJD Lucyna Rożek.
63
5. Metody nauczania: heureza, referowanie, praca z tekstem (eksplikacja, analiza),
dyskusja, wykład, konsultacje.
6. Metody oceny pracy studenta: egzamin ustny po semestrze 1.
8. Literatura (wybór): Antropologia kultury. Zagadnienia i wybór tekstów, wstęp i red.
A. Mencwel, Warszawa 2005; Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, red.
M. Kempny, E. Nowacka, Warszawa 2003; Bagby Ph., Wiedza o kulturze.
Antropologia kultury, Warszawa 2000; Barker Ch., Studia kulturowe. Teoria
i praktyka, przeł. A. Sadza, Kraków 2005; Benedict R., Wzory kultury, Warszawa
2002; Burszta W.J., Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań 1998;
Clifford J., Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka, przeł.
E. Dżurak, J. Iracka, E. Klekot, M. Krupa, S. Sikora, M. Sznajderman, Warszawa
2000; Fleischer M., Teoria kultury i komunikacji. Systemowe i ewolucyjne podstawy,
Wrocław 2002 Łotman J., Kultura i eksplozja, przeł. i wstęp B. Żyłko, Warszawa
1999; Zachariasz A. L., Kultura. Jej status i poznanie. Wprowadzenie
do relatywistycznej teorii kultury, Rzeszów 2001.
Polskie i europejskie dziedzictwo kulturowe: przedmiot obowiązkowy;
punkty ECTS: 1
1. Cele przedmiotu: zapoznanie z kategoriami materialnego i niematerialnego
dziedzictwa kulturowego oraz z zabytkami i zjawiskami tworzącymi polską
i europejską tradycję kulturową; wykształcenie umiejętności dostrzegania roli
dziedzictwa kulturowego wobec zjawisk i przemian współczesności.
2. Treści merytoryczne: początki kultury europejskiej
i polskiej; historyczne
uwarunkowania
zjawisk kulturowych, prądów estetycznych, kierunków
filozoficznych, tendencji w sztuce; dorobek kulturowy kolejnych epok od antyku
po wiek XXI; zabytki dziedzictwa materialnego i niematerialnego polskiego
i europejskiego na liście UNESCO; ponadczasowe kategorie kulturowe w kontekście
różnych okresów oraz zjawisk kultury współczesnej.
3. Wymagania wstępne: wiedza ogólnohumanistyczna na poziomie licencjatu.
4. Kadra akademicka: dr hab. Anna Wypych-Gawrońska, prof. AJD.
5. Metody nauczania: konwersatoria w oparciu o literaturę przedmiotu.
8. Literatura (wybór): Białostocki J., Sztuka cenniejsza niż złoto. Opowieść o sztuce
europejskiej naszej ery, Warszawa 2006; Bieńkowska E., Spór o dziedzictwo
europejskie. Między świętym a świeckim, Warszawa 1999; Bujak A., Światowe
dziedzictwo. Polska na liście UNESCO, koncepcja i graf. L. Sosnowski, tekst
K. Czyżewski, wstęp T. Orłowski, Kraków 2004; Dziedzictwo chrześcijańskiego
Wschodu i Zachodu. Między pamięcią a oczekiwaniem, pod red. U. Cierniak,
J. Grabowskiego, Częstochowa 2006; Dziedzictwo kulturowe w XXI wieku. Szanse
i wyzwania, red. M. A. Murzyn, J. Purchla, Kraków 2007; Hanczakowski M., Epoki
literackie od antyku do współczesności, Bielsko-Biała 2001; Kopaliński Wł., Słownik
mitów i tradycji kultury, Warszawa 2007; Kowalski P., Kultura magiczna. Omen,
przesąd, znaczenie, Warszawa 2007; Pruszyński J., Dziedzictwo kultury Polski. Jego
64
straty i ochrona prawna, t. 1 i 2, Kraków 2001; Religie świata. Wierzenia, bogowie
i święte księgi, pod. red. B. Kaczorowskiego, Warszawa 2006.
Przedmioty kształcenia kierunkowego
Tradycje biblijne i antyczne w literaturze: przedmiot obowiązkowy;
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: przedstawienie roli i znaczenia Biblii i kultury antycznej
w dziejach cywilizacji i kultury światowej, europejskiej i polskiej. Przejawy
niektórych nawiązań, reminiscencji, wpływów Biblii i kultury antycznej
we współczesnej kulturze i literaturze. Charakterystyka zjawisk wielostronnego,
wzajemnego oddziaływania Biblii oraz myśli i dzieł pisarzy antycznych na kulturę
umysłową Europy, w tym również Polski; określenie roli i wkładu Biblii i antyku
w cywilizację i kulturę Europy.
2. Treści merytoryczne: geneza, czas, powstawanie Biblii. Twórcy Biblii. Hebrajski,
aramejski, grecki jako języki Biblii. Tłumaczenia Biblii na języki nowożytne. Rola
tych przekładów. Oddziaływania Biblii na kulturę europejską i polską. Biblijne
inspiracje w literaturze i kulturze europejskiej i polskiej. Rola i znaczenie świata
antycznego. Język grecki i łaciński. Religie świata antycznego. Znaczenie mitologii.
Forma i treść literatury świata antycznego. Filozofia. Sokrates. Platon. Arystoteles.
Humanitas Graeca et Romana jako siły witalnej polskiej kultury umysłowej
i estetycznej. Zagadnienie aktu twórczego w tradycji antycznej , biblijnej oraz
w wybranych utworach polskich autorów na przestrzeni wieków (Kochanowski, Pieśń
II 24; Sarbiewski, De perfecta poesi; Słowacki, Testament mój; Tuwim, Do losu;
Szymborska, Radość pisania; Miłosz, Sens). Sposoby wykorzystania tematów
mitologicznych. Topos prometejski w Wielkiej improwizacji (Dziady cz. III),
w utworze Dies irae Kasprowicza oraz Tangu Sławomira Mrożka. Topos wędrówki.
Nawiązania do biblijnych i homeryckich motywów wędrówki w literaturze polskiej.
Sposoby wykorzystania tematów biblijnych ( Mickiewicz, Dziady cz. III – Widzenie
ks. Piotra, Norwid, Klaskaniem mając…; Coś ty Atenom…; Broniewski, Ballady
i romanse). Frazeologia biblijna i antyczna w języku polskim. Nawiązania do Biblii
i antyku w poezji XX wieku ( Ważyk,Lekcja antyku; Ostrołęcki, Syzyf; Szymborska,
Na wieży Babel; Herbert, Dlaczego klasycy, Jonasz, Domysły na temat Barabasza).
3. Wymagania wstępne: student powinien posiadać wiadomości z dziedziny literatury
antycznej, podstaw języka łacińskiego, teorii literatury, wiedzy o kulturze.
4. Kadra akademicka: dr hab. prof. AJD Robert Zawadzki, dr Katarzyna Janus
5. Metody nauczania: aktywizowanie studentów podczas zajęć. Konserwatoria
obejmujące program przedmiotu; lektura, analiza, interpretacja, konsultacje
indywidualne.
6. Metody oceny pracy studenta: ocena aktywności na zajęciach; kolokwium pisemne
sprawdzające wiedzę teoretyczną o Biblii niektórych aspektach świata antycznego;
praca zaliczeniowa pisana w domu, poświęcona tematyce zaproponowanej studentowi
65
przez prowadzącego zajęcia. Warunki wpisu i zaliczenia przedmiotu: student zaliczy
kolokwium teoretyczne sprawdzające wiedzę o Biblii i niektórych aspektach świata
antycznego; przedłoży pracę zaliczeniową napisaną na zaproponowany
przez prowadzącego temat.
8. Literatura: Antologia tragedii greckiej: Ajschylos, Prometeusz w okowach;
Orestesa; Arystofanes, Komedie, przeł., wst. i przyp. J. Ławińska – Tyszkowska,
Wrocław 1991;Benoit P., Studia biblijne i archeologia, Poznań 196;. Bocian M,
Leksykon postaci biblijnych, Kraków 1998;Brandstaetter R., Krąg biblijny, Warszawa
1986;Bukowski K., Biblia a literatura. Antologia, Warszawa 1984;Chodkowski R. R.,
Teatr grecki, Lublin 2003; Dowleg T., Przewodnik biblijny, Warszawa 1989; Koziara
S, Frazeologia biblijna w języku polskim, Kraków 2001; Sofokles, Król Edyp;
Antygona; Eurypides, Medea; Trojanki), przełożył S. Srebrny, K. Morawski,
J. Łanowski, wybrał i opracował S. Stabryła, Kraków 1989.
Literatura polska do 1939 roku (I): przedmiot obowiązkowy;
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: Prezentacja najwybitniejszych polskich twórców (pisarzy i poetów)
i ich dzieł, analiza tych utworów, charakterystyka najistotniejszych problemów
i zjawisk kulturowo.
2. Treści merytoryczne: Omówienie najistotniejszych cech poszczególnych epok
literackich, najwybitniejszych twórców i ich dzieł. Epoka staropolska. Średniowiecze.
Przegląd kronik. Przegląd utworów poetyckich. Renesans. Pojęcia „humanizmu”,
„renesansu” i ich źródła.. Początki renesansu w Polsce i poezja polsko-łacińska.
W kręgu języka polskiego: Biemat z Lublina, Jan z Koszyczek, Mikołaj Rej. Andrzej
Frycz Modrzewski i Stanisław Orzechowski. Łukasz Górnicki. Jan Kochanowski.
Schyłkowy okres odrodzenia w Polsce. Barok. Poeci metafizyczni. Maciej Kazimierz
Sarbiewski. Daniel Naborowski i Jan Andrzej Morsztyn. Recepcja marinizmu
w Polsce. Sielanka w Polsce,. Gofred abo Jeruzalem wyzwolona Tassa –
Kochanowskiego. Wojna chocimska Wacława Potockiego. Samuel Twardowski.
Pamiętniki J. Ch. Paska. Poezja późnego baroku. Oświecenie w Europie i w Polsce.
Czasy Stanisława Augusta. Franciszek Ksawery Dmochowski i jego Sztuka
rymotwórcza. Konfederacja Barska. Znaczenie czasopism, teatr, scena polska okresu
oświecenia. Założenia epoki romantyzmu, sytuacja polityczna i społeczna Polski,
główne kierunki, nurty, prądy literackie. Mickiewicz. Słowacki. Krasiński.
Pozytywizm. Sienkiewicz. Prus. Orzeszkowa. Poezja okresu pozytywizmu. Asnyk.
Konopnicka. Młoda Polska i literatura do 1939 roku. St. Wyspiański, G. Zapolska, T.
Rittner, St. Przybyszewski, K.P. Tetmajer, J. Kasprowicz, L. Staff. B Leśmian, Wł. St.
Reymont, Wł. Orkan, W. Berent. Okres Dwudziestolecia. Poezja, proza, dramat.
Bilans okresu. Bilans literatury polskiej do 1939 r.
3. Wymagania wstępne: Student powinien posiadać podstawowe wiadomości z historii
literatury polskiej i teorii literatury.
5. Metody nauczania: Konserwatoria obejmujące program przedmiotu; analiza
wybranych utworów literackich. Aktywizowanie studentów podczas zajęć.
66
6. Metody oceny pracy studenta: Ocena aktywności na zajęciach; praca zaliczeniowa,
kolokwium ustne sprawdzające wiedzę teoretyczną.
8. Literatura: Hernas Cz., Barok, Warszawa 1998;Hutnikiewicz A., Młoda Polska,
Warszawa 1999;Klimowicz M., Oświecenie, Warszawa 1998;Kwiatkowski J.,
Dwudziestolecie międzywojenne, Warszawa 2002; Markiewicz H., Pozytywizm,
Warszawa 1999;Michałowska T., Średniowiecze, Warszawa 1997; Witkowska A., R.
Przybylski, Romantyzm, Warszawa 1998;Ziomek J., Renesans, Warszawa 1998.
Literatura polska do 1939 roku (II): przedmiot obowiązkowy;
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: utrwalenie i pogłębienie znajomości epoki wieszczów oraz jej
wpływu na kolejne epoki literatury i kultury – europejskiej i narodowej.
2. Treści merytoryczne: przypomnienie i poszerzenie kontekstu kulturowego epoki
romantyzmu. Główne problemy ideologii polskiego romantyzmu; rola „cezury
politycznej” – powstania listopadowego. Mickiewicz i jego naśladowcy. Słowacki
mistyczny. Krasiński – epistolograf. Norwid – romantyk przeciw romantyzmowi.
Miejsce Aleksandra Fredry w kulturze epoki. Poeci i prozaicy drugiego planu, ich rola
w kulturze krajowej.
3. Wymagania: pogłębiona znajomość epoki i jej znaczenia w dziejach kultury
narodowej.
4. Kadra akademicka: dr hab. Henryk Gradkowski, prof. AJD; dr hab. Agnieszka
Czajkowska, prof. AJD; mgr Ewelina Mika.
5. Metody nauczania: przygotowywanie i wygłaszanie referatów, dyskusja.
kolokwium.
8. Literatura (wybór): Gradkowski H., Zygmunt Krasiński – dzieje recepcji
(na podstawie dzieł literaturoznawców i autorów podręczników szkolnych), Jelenia
Góra 2010; Janion M., Światopogląd polskiego romantyzmu. [w:] Proces historyczny
w literaturze i sztuce, pod red. Janion M. i Piorunowej A., Warszawa 1967;
Kowalczykowa A., Dramat i teatr romantyczny, Warszawa 1997; Maciejewski M.,
Narodziny powieści poetyckiej w Polsce, Wrocław 1970; Nasze pojedynki
o romantyzm, pod red. Siwickiej D. i Bieńczyka M., Warszawa 1995; Opacki I.,
Poezja romantycznych przełomów. Szkice , Wrocław 1972; Sudolski Z., Krasiński.
Opowieść biograficzna, Warszawa 1997; Sudolski Z., Norwid. Opowieść
biograficzna, Warszawa 2003; Sudolski Z., Słowacki. Opowieść biograficzna,
Warszawa 1996; Weintraub W., Poeta i prorok. Rzecz o profetyzmie Mickiewicza,
Warszawa 1982.
Literatura polska do 1939 r. (III): przedmiot obowiązkowy
punkty ECTS: 3
67
1. Cele przedmiotu: poznanie nowatorskich, oryginalnych zjawisk literackich
piśmiennictwa artystycznego lat 1864-1918. Zapowiedzi awangardowych tendencji
literatury I połowy XX wieku. Dwujęzyczność pisarzy pozytywistycznych
i młodopolskich. Niepowtarzalne artystycznie "zjawiska osobne".
2. Treści merytoryczne: lektura biografii artystycznych zapomnianych a oryginalnych
twórców z lat 1864 – 1918, eksplikacja fragmentów dzieł z wyeksponowaniem ich
nowatorskich tendencji, konteksty estetyczne i filozoficzne, tradycjonalizm
i nowatorstwo literackie.
3. Wymagania
wstępne:
dobra
znajomość
podstawowych
zagadnień
historycznoliterackich lat 1864 – 1918.
4. Kadra akademicka: dr hab. Elżbieta Hurnik, prof. AJD; dr hab. Ireneusz Sikora,
prof. AJD.
5. Metody nauczania: analiza tekstów, dyskusja.
6. Metody oceny pracy studenta: kolokwium, praca pisemna (interpretacja tekstu
literackiego).
8. Literatura (wybór): Ihnatowicz E., Literatura polska drugiej połowy XIX wieku
(1864-1914), Warszawa 2000; Lekcje czytania. Eksplikacje literackie, część II,
oprac.Labuda A. W., Wrocław 1999; Poezja II połowy XIX wieku (pozytywizm Młoda Polska), wstęp, wybór tekstów i oprac. Bajda J., Wrocław 2007; Ratajczak W.,
Literatura polska XIX wieku, Poznań 2008; Ratuszna H., Błysk obrazu. Z zagadnień
krótkich form narracyjnych w literaturze Młodej Polski, Toruń 2009; Wokół
twórczości drugiego pokolenia pozytywistów polskich, pod red. Mazur A., Opole
2004.
Krytyka literacka: przedmiot obowiązkowy;
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: rozszerzenie i uzupełnienie wiedzy o literaturze polskiej XX wieku
w kraju i na emigracji. Ukazanie funkcji krytyki literackiej na tle historii literatury
oraz wobec innych działów literaturoznawstwa. Zapoznanie z głównymi gatunkami
wypowiedzi krytycznej, przygotowującej studentów do samodzielnych prób
krytycznoliterackich.
2. Treści merytoryczne: główne nurty ideologiczne i estetyczne polskiej krytyki
literackiej XX wieku w kraju i na emigracji. Najwybitniejsze postaci polskiej krytyki;
zasadnicze dyskusje, spory i debaty krytyczne XX wieku. Analiza dzieła literackiego
w perspektywie dyskursu krytycznego.
3. Wymagania wstępne: student powinien interesować się aktualnym dyskursem
krytycznym i śledzić wypowiedzi krytyczne, ukazujące się w różnego typu mediach
(prasa, Internet, telewizja).
5. Metody nauczania: analiza wybranych tekstów krytycznych, możliwość
indywidualnej konsultacji u prowadzącego przedmiot.
68
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność i zaangażowanie studenta; ocena
sprawności warsztatowej pisanych recenzji ukazujących się aktualnie książek;
kolokwium pisemne.
8. Literatura: Antologia polskiej krytyki literackiej na emigracji (1945 – 1985), wybór,
wstęp i biogramy, J. Dąbała, Lublin 1992; Badania nad krytyką literacką, seria I, red.
J. Sławiński, Wrocław 1974; Badania nad krytyką literacką, seria 2, red.
M. Głowiński, Wrocław 1984; „Kartografowie dziwnych podróży”. Wypisy z polskiej
krytyki literackiej XX wieku, red. M. Wyka, Kraków 2004; D. Skórczewski, Spory
o krytykę literacką w Dwudziestoleciu, Kraków 2002; Sporne postaci polskiej
literatury współczesnej. Krytycy, pod red. A. Brodzkiej-Wald i T. Żukowskiego,
Warszawa 2003.
Polska literatura współczesna i najnowsza: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok I semestr 1. – 15 godzin, semestr 2. – 15 godzin;
punkty ECTS: 5
1. Cele przedmiotu: uzupełnienie i rozszerzenie wiedzy studentów o polskiej literaturze
najnowszej (zagadnienia poruszane w ramach zajęć z literatury polskiej XX wieku
ulegają znacznemu pogłębieniu).
2. Treści merytoryczne: próba oceny nowych zjawisk w literaturze: art-ziny, blogi, eliteratura. Kreacyjne działanie nowych nurtów zarówno w literaturze jak i w krytyce
literackiej. Główne kierunki przemian w literaturze polskiej końca XX wieku
i początku XXI wieku - analiza znaczących tekstów literackich, różnych nurtów
w życiu literackim i kulturalnym (nagroda NIKE, paszporty "Polityki" itp.)
oraz miejsce mediów i Internetu w życiu kulturalnym.
3. Wymagania wstępne: znajomość tekstów literackich epok wcześniejszych, zjawisk
związanych z kulturą. Wykorzystanie narzędzi poznanych na zajęciach z teorii
literatury, poetyki, analizy i interpretacji dzieła literackiego.
4. Kadra akademicka: dr hab. Elżbieta Hurnik prof. AJD, dr Janusz Hurnik.
5. Metody nauczania: konwersatorium, konsultacje indywidualne.
6. Metody oceny pracy studenta: ocena aktywności na zajęciach, kolokwium ustne lub
pisemne (formę kolokwium ustala na początku zajęć prowadzący).
8. Literatura: Była sobie krytyka... Wybór tekstów z lat dziewięćdziesiątych
i pierwszych, w oprac. i ze wstępem D. Nowackiego i K. Uniłowskiego, Katowice
2003; Czapliński P., Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976-1996, Kraków 1997;
Czapliński P., Śliwiński P., Literatura polska 1976-1998. Przewodnik po prozie
i poezji, Kraków 1999; Czapliński P., Efekt bierności. Literatura w czasie normalnym,
Kraków 2004; Drewnowski T., Próba scalenia. Obiegi – wzorce - style, Warszawa
1997; Filipiak I., Kultura obrażonych, Warszawa 2003; Inny, inna, inne. O inności
w kulturze, pod red. M. Janion, C. Snochowskiej-Gonzales, K. Szczuki, Warszawa
2004; Kosowska E., Antropologia literatury. Teksty, konteksty, interpretacje,
Katowice 2003; Lektury polonistyczne. Literatura współczesna, t.1, pod red. R. Nycza
i J. Jarzębskiego, Kraków 1997; Literatura polska 1990-2000, t.1 i 2, pod red.
T. Cieślaka i K. Pietrych, Kraków 2003; Marecki P., Stokfiszewski I., Witkowski M.,
Tekstylia. O "rocznikach siedemdziesiątych", Kraków 2002; Ritz G., Nić w labiryncie
69
pożądania. Gender i płeć w literaturze polskiej od romantyzmu do postmodernizmu,
Warszawa 2002; Skudrzyk A., Witosz B., Sławek E.J., Wojtak M., Style literatury
(po roku 1956), Katowice 2002; Sporne sprawy polskiej literatury współczesnej,
pod red. A. Brodzkiej i L. Burskiej, Warszawa 1998.
Teoria literatury: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia, rok I , semestr 1 – 15 godzin; wykład – 15 godzin
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: synteza wiedzy z zakresu poetyki (stylistyki, wersyfikacji,
genologii,
budowy świata
przedstawionego),
przygotowanie
studentów
do samodzielnej pracy badawczej, tj. opisu i interpretacji dzieła literackiego oraz
innych tekstów kultury; prezentacja najważniejszych „spornych i bezspornych”
problemów teoretycznoliterackich odnoszących się do szeroko rozumianej kultury,
z czego wynika antropologiczna motywacja teorii literatury, teorii, która ma być nie
tylko opisem „literackości”, „językowej organizacji” tekstów kultury, lecz także
sztuką interpretacji egzystencjalnych (epistemologicznych i aksjologicznych)
kontekstów literatury i nowoczesnego literaturoznawstwa.
2. Treści merytoryczne: teoria literatury i teorie literatury w perspektywie nowoczesnej
i ponowczesnej; zwrot kulturowy w literaturoznawstwie; formuły „literaturyzacji”
i „literackości”: M. Bachtin, R. Jakobson, W. Szkłowski, J. Culler, J. Derrida i inni;
polska refleksja literaturoznawcza: S. Dąbrowski, H. Markiewicz, D. Ulicka; szkoła
rosyjskiego i amerykańskiego formalizmu; Bachtin i poststrukturalizm; strukturalizm
de Saussure’a; praska szkoła strukturalizmu; pojęcie poetyckości i struktury
artystycznej jako systemu; strukturalizm i krytyka literacka (Genette, Todorov,
Łotman, Barthes); semiotyka: od starożytności do współczesności; świat jako
uniwersum znaków wg Peirce’a; świat jako sieć tekstów kultury i literatury; zwrot
narratologiczny; polska szkoła komunikacji literackiej; hermeneutyka i jej nurty;
intertekstualność; poststukturalizm i postmodernizm; dekonstrukcja i literatura;
feminizm; badania genderowe; szkoła pragmatyzmu; wspólnota interpretacyjna i jej
konsekwencje dla teorii; historyzm i poetyka historii; poetyka kultury; badania
kulturowe i literaturoznawstwo; dyskursy postkolonialne.
3. Wymagania wstępne: podstawowa wiedza literaturoznawcza.
4. Kadra akademicka: dr Artur Żywiołek.
5. Metody nauczania: prezentacja, heureza, praca z tekstem (eksplikacja, analiza),
dyskusja.
6. Metody oceny pracy studenta: kolokwium i egzamin pisemny.
8. Literatura (wybór): Burzyńska A., Markowski M.P., Teorie literatury XX wieku.
Antologia i podręcznik, Kraków 2006; Gadamer H.G., Język i rozumienie, Warszawa
2003; seria: Tematy Teoretycznoliterackie. Archiwum przekładów „Pamiętnika
Literackiego”, red. M. Głowiński: Alegoria, Groteska, Psychoanaliza, Ironia,
Narratologia; Kuźma E., Modele komunikacji literackiej we współczesnych
doktrynach literaturoznawczych, [w:] Sporne i bezsporne problemy współczesnej
wiedzy o literaturze, red. W. Bolecki, R. Nycz, Warszawa 2002; Łotman J., Struktura
tekstu artystycznego, Warszawa 1984; Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia
i problemy, red. M.P. Markowski, R. Nycz, Kraków 2006; Postmodernizm. Antologia
70
przekładów, red. R. Nycz, Kraków 1997; Ricoeur P., Egzystencja i hermeneutyka.
Rozprawy o metodzie, Warszawa 1975; Rosner K., Narracja, tożsamość, czas,
Kraków 2003; Sławiński J., Próby teoretycznoliterackie, Kraków 2001.
Semiotyka tekstów kultury: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: przygotowanie do rozumienia istoty pojęcia „semiotyka kultury”,
pojmowanego jako zbiór tekstów kultury i systemów znaków, kształtowanie
umiejętności czytania tekstów kultury.
2. Treści merytoryczne: semiotyka jako wstęp do teorii kultury; semiotyka jako nauka
pogranicza – kontekst: literaturoznawczy, psychologiczny, obyczajowy, artystyczny
(gest artystyczno-estetyczny); semiotyka kultury jako zbiór tekstów kultury; definicja
tekstu kultury i jego wyróżniki; tekst kultury jako realizacja systemu semiotycznego
(„ikona”, „indeks”, „system”, „symbol” wg Ch.S. Peirce’a, T. Todorowa, „symbol
archetypowy” wg Ph. Wheelwrighta i H.-G. Gadamera); „tekst”, „kod”, „matryca”,
„wtórne systemy modelujący” (Łotman, Kristeva, Barthes, Bogatyriew, Gombrich,
Todorov, Gadamer, Culler); tekst literacki a tekst kultury; symbol wśród tekstów
kultury; znak literacki wobec innych systemów semiotycznych (muzyka — literatura,
plastyka — literatura, film —literatura, socjologia — literatura, mit — literatura itd.);
semiotyczna teoria teatru jako system znaków; semiotyka teatralna jako
wielopoziomowy system znaków (wieloznakowość sztuki teatralnej: opera,
pantomima, balet); znaki teatralne wobec znaków plastyki i muzyki; semiotyczny
system znaków teatralnych w interpretacji np. P. Bogatyriewa; typologia mowy
teatralnej w ujęciu mowy semiotycznej; metateza, synonim, realizacja metafory,
alegorie i symbole wg teorii H.-G. Gadamera, stereotypy postaci alegorycznych;
semiotyczna funkcja maski w teatrze, zmiana masek, gra maskami, maska i kostium
teatralny, nakładanie masek; teatr ludowy w ujęciu semiotycznym — jako odmiana
zbiorowej gry aktora z publicznością, gra rolami, gra w czystej postaci; pejzaż jako
tekst kultury; znakowy porządek kodów sztuki filmowej; semiotyka a teoria
informacji wg U. Eco; znakowość rytuałów religijnych i mitycznych; modelujący
system świata baśni, symbole duszy; moda a obyczaje i świat sztuki; kulturowosemiotyczny obraz miasta; analiza semiotyczna przestrzeni świątynnej, symbole
w architekturze sakralnej.
3. Wymagania wstępne: podstawowa wiedza o kulturze.
4. Kadra akademicka: dr hab., prof. AJD Lucyna Rożek.
5. Metody nauczania: ćwiczenia i konsultacje.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywne uczestnictwo w zajęciach, kolokwium
pisemne, praca kontrolna na ocenę.
8. Literatura (wybór): Barthes R., Podstawy semiologii, przeł. A. Turczyn, Kraków
2009; Eco U., Czytanie świata, przeł. M. Woźniak, Kraków 1999; Eco U., Pejzaż
semiotyczny, Milano 1968; Eco U., Semiologia życia codziennego, Warszawa 1998;
Eco U., Teoria semiotyki, przeł. M. Czerwiński, Kraków 2009; Fleischer M., Teoria
kultury i komunikacji, Wrocław 2002; Semiotyka kultury, wyb. i oprac. E. Janus
i M.R. Mayenowej, przedm. S. Żółkiewski, Warszawa 1997; Ziomek J., Symbol wśród
tekstów kultury, [w:] tenże, Prace ostatnie. Literatura i nauka o literaturze, Warszawa
71
1994.
Ewolucja stylów i języka: przedmiot obowiązkowy;
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: usystematyzowanie wiedzy na temat przemian języka polskiego
jako narzędzia komunikacji w okresie od X do końca XX wieku, przedstawienie
syntezy przemian polskiego systemu językowego i kierunku ewolucji języka,
uświadomienie związków między historią języka a wpływem czynników
zewnętrznojęzykowych (politycznych, społecznych, kulturowych itp.), doskonalenie
analizy językowej i interpretacji tekstów pochodzących z różnych wieków; ukazanie
typu i kierunku ewolucji stylów funkcjonalnych polszczyzny historycznej.
2. Treści merytoryczne: ewolucja odmian językowych polszczyzny zróżnicowanych
regionalnie, socjalnie i funkcjonalnie, będących syntezą zmian w formach zachowań
językowych oraz sposobów używania języka narodowego. Usystematyzowanie
wiedzy o ewolucji języka polskiego we wszystkich jego podsystemach (fonetycznofonologicznego, fleksyjnego, słowotwórczego i składniowego) oraz zasobu
leksykalnego w aspekcie odmian i stylów języka. Analiza językowo-stylistyczna
tekstów pochodzących z różnych epok zróżnicowanych regionalnie, socjalnie i
funkcjonalnie.
3. Wymagania wstępne: student zna pojęcie języka jako narzędzia porozumiewania się.
5. Metody nauczania: dyskusja, metoda problemowa, referat, ćwiczenia stylistycznointerpretacyjne.
6. Metody oceny pracy studenta: zaliczenie ćwiczeń na podstawie sprawdzianów
pisemnych, czynnego udziału w zajęciach, obecności na zajęciach, egzamin po
semestrze 2.
8. Literatura (szczegółowa literatura podawana jest przez prowadzącego na pierwszych
zajęciach): Bizior R., O języku Jędrzeja Kitowicza, Częstochowa 2000; Borawski S.,
Furdal A., Wybór tekstów do historii języka polskiego, Warszawa 2003; Historyczna
stylistyka polszczyzny artystycznej. Teoria, praktyka, konteksty, red. J. Brzeziński, K.
Maćkowiak, C. Piątkowski, Wrocław-Warszawa-Kraków 2003; Język religijny
dawniej i dziś I, red. S. Mikołajczak, ks. T. Węcławski, Poznań 2004; Kowalska A., Z
historii polszczyzny ogólnej i regionalnej, Katowice 2002; Kucała M., Polszczyzna
dawna i współczesna. Studia i szkice, Kraków 2000; Odmiany polszczyzny XVII wieku,
red. H. Wiśniewska i Cz. Kosyl, Lublin 1992; Polszczyzna regionalna w okresie
renesansu i baroku, Wrocław 1984; Skubalanka T., Historyczna stylistyka języka
polskiego, Wrocław 1982; Studia z historii języka polskiego i stylistyki historycznej,
red. Cz. Kosyl, Lublin 2001; Wyderka B., „Przedziwny wszędzie”. O stylu Mikołaja
Sępa-Szarzyńskiego na tle tendencji stylistycznych polskiego renesansu, Opole 2002.
Zróżnicowanie współczesnej polszczyzny: przedmiot obowiązkowy;
72
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: poszerzenie i usystematyzowanie wiedzy oraz doskonalenie
umiejętności rozpoznawania i identyfikowania na podstawie właściwości
językowo-stylistycznych różnych odmian i stylów funkcjonalnych współczesnej
polszczyzny.
2. Treści merytoryczne: wewnętrzne zróżnicowanie współczesnej polszczyzny –
kryteria wydzielania odmian i stylów funkcjonalnych. Omówienie wybranych
klasyfikacji.
Terytorialne
zróżnicowanie
języka
polskiej
wspólnoty
komunikatywnej: odmiana ogólna a odmiany regionalne, dialekty i gwary ludowe,
dialekty polonijne i kresowe, miejska polszczyzna mówiona. Socjalne
zróżnicowanie współczesnej polszczyzny: odmiany środowiskowe (socjolekty) i
zawodowe (profesjolekty), języki subkultur. Odmiany mówione a odmiany pisane
polszczyzny, oficjalny a nieoficjalny wariant ustnej odmiany polszczyzny ogólnej.
Style funkcjonalne pisanej odmiany ogólnej: styl potoczny, naukowy i
popularnonaukowy, urzędowy, religijny, publicystyczny. Zmiany w zachowaniach
komunikacyjnych: odmiana medialna, specyfika komunikacji internetowej, język
reklamy.
3. Wymagania wstępne: znajomość systemowych właściwości polszczyzny w
aspekcie synchronicznym i diachronicznym (zaliczenie z gramatyki opisowej
języka polskiego, stylistyki praktycznej, gramatyki historycznej).
5. Metody nauczania: dyskusja – omówienie wskazanej literatury jako podstawy
teoretycznej, metoda problemowa, referat, ćwiczenia praktyczne – analiza tekstów
gwarowych oraz reprezentujących różne style funkcjonalne
sprawdzian.
8. Literatura (szczegółowa literatura podawana jest przez prowadzącego na
pierwszych zajęciach): Grabias S., Język w zachowaniach społecznych, Lublin
1997; Grzenia J., Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa 2006; Język w
prawie, administracji i gospodarce, red. K. Michalewski, Łódź 2010; Kołodziejek
E., Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin 2005; Kultura i język mediów,
red. M. Tomaś, Kraków 2007; Najnowsze dzieje języków słowiańskich. Język
polski, red. S. Gajda, Opole 2001; Ożóg K., Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku.
Wybrane zagadnienia, wyd. 2, Rzeszów 2004; Współczesny język polski, red. J.
Bartmiński, Lublin 2001; Współczesny język polski. Wybór opracowań 2: Warianty
języka, red. J. Bartmiński, J, Szadura, Lublin 2003; Współczesne odmiany języka
narodowego, red. K. Michalewskiego, Łódź 2004.
Sztuka komunikowania: przedmiot obowiązkowy;
punkty ECTS: 3
73
1. Cele przedmiotu: wyposażenie w wiedzę dotyczącą strategii konwersacyjnych oraz
nabycie umiejętności sprawnego komunikowania w mowie i piśmie, w sytuacjach
formalnych i nieformalnych.
2. Treści merytoryczne: podstawowe pojęcia: akty mowy; skuteczność i fortunność
wypowiedzi; perswazja, argumentacja i manipulacja w komunikacji. Środki ekspresji
w sztuce żywego słowa (tempo, dynamika, intonacja, barwa, wyrazistość słowa, fraza,
pauza...). Wiedza i umiejętności mówcy. Redagowanie i wygłaszanie rozmaitych
gatunków i form wypowiedzi, m.in.: wypowiedzi krytycznoliterackiej, laudacji, głosu
w dyskusji naukowej/popularnonaukowej. Wystąpienie o charakterze politycznym.
Prezentacja. Gatunki internetowe: post internetowy i blog.
3. Wymagania wstępne: znajomość podstawowych zasad gramatyki współczesnego
języka polskiego oraz zasad poprawnej wymowy.
4. Kadra akademicka: dr Zbyszek Jędrzejewski.
5. Metody nauczania: konwersatoria z zakresu teoretycznych podstaw sztuki
komunikacji, ćwiczenia w redagowaniu i wygłaszaniu tekstów, regularne konsultacje.
6. Metody oceny pracy studenta: ocena wiedzy teoretycznej oraz umiejętności jej
zastosowania w różnych formach wypowiedzi, dokonana na podstawie aktywności
studentów podczas zajęć
8. Literatura (wybór): Awdiejew A., Pragmatyczne podstawy interpretacji
wypowiedzeń, Kraków 1987; Bachtin M., Estetyka twórczości słownej,
Warszawa1986; Cialdini R.B., Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka,
Gdańsk2001; Detz J., Sztuka przemawiania, Gdańsk 2004; Hogan K., Psychologia
perswazji, Warszawa 1996; Język w komunikacji, red. G. Habrajska, Łódź 2001;
Lewandowska-Tarasiuk E., Sztuka wystąpień publicznych, czyli jak zostać dobrym
mówcą, Warszawa 2001; Marciszewski W., Sztuka dyskutowania, Warszawa 1994;
Ożóg K., Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów
2001; Perelman C., Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja, Warszawa2002.
Teoria języka: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok I semestr 1. – 15 godzin; wykład: rok I semestr 1. – 15 godzin
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: student potrafi wskazać na rolę języka jako narzędzia
porozumiewania się, rozróżnić system języka od użycia systemu językowego, odnieść
problem funkcji języka do zagadnienia funkcji tekstu/wypowiedzi, wyróżnić funkcje
społeczne języka, wskazać na znak językowy w funkcji komunikatywnej i w funkcji
poznawczej, wskazać na przesunięcia w funkcjonowaniu języka, dokonać próby
definicji języka, odnieść się refleksyjnie do znaczenia funkcji języka dla stylów
funkcjonalnych polszczyzny (wprowadzenie i nawiązanie do przedmiotu: Ewolucja
stylów i języka).
2. Treści merytoryczne: pojęcie funkcji; langage – langue – parole, funkcja języka a f.
mowy, znaków mowy, tekstu; system języka a użycie systemu; schemat komunikacji
językowej K. Bühlera, R. Jakobsona. Funkcje języka wg K. Bühlera, R. Jakobsona,
Martineta, L. Zawadowskiego, A. Furdala i innych, funkcje języka
i tekstu/wypowiedzi wg R. Grzegorczykowej. Model języka jako organonu
(narzędzia); płaszczyzna deiktyczna języka i wyrazy wskazujące; płaszczyzna
74
3.
4.
5.
6.
7.
8.
symboliczna języka i wyrazy nazywające; zjawisko anafory i katafory, denotacja
a konotacja. Funkcja komunikatywna, emocjonalna, impresywna, symboliczna,
ekspresywna, poznawcza; rola działań językowych w społecznościach ludzkich:
socjalizująca, kulturotwórcza. Znak językowy (wg A. Furdala). Biologiczne podłoże
znaku; znak – deklaracja stosunku do rzeczywistości; znak językowy w funkcji
komunikatywnej i w funkcji poznawczej; cechy znaku językowego. Przesunięcia
w funkcjonowaniu języka. Sygnały przedjęzykowe (sygnały, symptomy); rozpad
komunikatu na jednostki abstrakcyjne; przesunięcia w funkcjonowaniu języka. Próba
definicji języka. Funkcje języka a style funkcjonalne (wprowadzenie i nawiązanie
do przedmiotu: Ewolucja stylów i języka – I r., FP-SU, sem. II, ćw.).
Wymagania wstępne: student zna pojęcie języka jako narzędzia porozumiewania się.
Kadra akademicka: dr hab. Grzegorz Majkowski.
Metody nauczania: wykład i ćwiczenia, regularne konsultacje.
Metody oceny pracy studenta: wykład - egzamin ustny po semestrze 1.; zaliczenie
ćwiczeń na podstawie sprawdzianów pisemnych (2), czynnego udziału w zajęciach,
obecności na zajęciach.
Literatura (wybór): Literatura: Bühler K., Teoria języka. O językowej funkcji
przedstawiania, tłum. J. Koźbiał, Kraków 2004 (prwd. Jena 1934); Furdal A.,
Językoznawstwo otwarte, Wrocław 2000; Jakobson R., W poszukiwaniu istoty języka.
Wybór pism, t. I-II, wybór, red. naukowa i wstęp M.R. Mayenowa, Warszawa 1989;
Jakobson R., Poetyka w świetle językoznawstwa, [w:] Współczesna teoria badań
literackich za granicą. Antologia, t. II oprac. H. Markiewicz, Kraków 1972, s. 23-69;
Martinet A, Podstawy lingwistyki funkcjonalnej, tłum. L. Zawadowski, Warszawa
1970; Milewski T., Teoria, typologia i historia języka, Kraków 1993; de Saussure F.,
Cours de linguistiqe générale, Paris 1916/1991 (polski przekład: Kurs jezykoznawstwa
ogólnego, przeł. K. Kasprzyk, wstęp i przypisy K. Polański, wyd. 2., popr.,
Warszawa); Weinsberg A., Językoznawstwo ogólne, Warszawa 1983.
Metodologia badań nad językiem: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia, rok I semestr 2. – 30 godzin;
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: ukazanie przedmiotu badań lingwistycznych i zapoznanie
z najnowszymi metodami badawczymi lingwistyki XX i XXI wieku.
2. Treści merytoryczne: językoznawstwo dwudziestowieczne w opozycji
do językoznawstwa dziewiętnastowiecznego. System i struktura języka. Strukturalizm.
Metody
badawcze
w
stylistyce
językoznawczej.
Psycholingwistyka
i socjolingwistyka. Osiągnięcia lingwistyki tekstu. Statystyka językoznawcza. Metody
badawcze semantyki strukturalnej i kognitywnej. Lingwistyka pragmatyczna
i kulturowa.
3. Wymagania wstępne: student powinien posiadać podstawowe wiadomości z zakresu
gramatyki opisowej i historycznej.
4. Kadra akademicka: dr hab., prof. AJD, Maria Lesz-Duk.
5. Metody nauczania: ćwiczenia w grupach i regularne konsultacje.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywne uczestnictwo studenta w ćwiczeniach. Praca
semestralna i kolokwium ustne na ocenę na zakończenie ćwiczeń
75
8. Literatura (szczegółowa literatura podawana jest przez prowadzącego na pierwszych
zajęciach): Anusiewicz J., Lingwistyka kulturowa, Wrocław 1994; Boniecka B.,
Lingwistyka tekstu. Teoria i praktyka, Lublin 1999; Wilkoń A., Typologia odmian
współczesnej polszczyzny, Katowice 2000; Encyklopedia językoznawstwa ogólnego,
Wrocław 1999; Przyczynki do metodologii lingwistyki, red. J. Pogonowski, T. Zgółka,
Poznań 1996.
Metodologia badań literackich: przedmiot obowiązkowy;
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: lektura najważniejszych tekstów metodologicznych i opis
dwudziestowiecznych
problemów
literaturoznawczych;
przygotowanie
do samodzielnej pracy badawczej, dostrzeganie związków między tekstem jako
przedmiotem badań a przyjętą strategią badawczą oraz poszukiwanie i odkrywanie
własnej tożsamości metodologicznej.
2. Treści merytoryczne: dziejowość „metodologii badań literackich”, zarys historii
doktryn
literaturoznawczych;
formalizm,
fenomenologia,
psychoanaliza,
strukturalizm,
semiotyka,
hermeneutyka,
intertekstualność,
dekonstrukcja,
konstruktywizm. Interpretacja i nadinterpretacja, powstawanie znaczeń, semantyka,
semiotyka, „semioza”, formy narracji, dyskurs, metaforyzacja, alegoryzacja, symbol
i alegoria, mimesis, mit; feminizm w badaniach literaturoznawczych (ginokrytyka),
badania genderowe. Nowa teoria historiografii, nowy historyzm (poetyka historii,
poetyka kultury); antropologia literatury – badania kulturowe; postkolonializm.
3. Wymagania wstępne: podstawowa wiedza z zakresu literaturoznawstwa.
4. Kadra akademicka: dr hab. prof. AJD Lucyna Rożek.
5. Metody nauczania: praca z tekstem, analiza tekstu naukowego, komentarz naukowy,
prezentacja, dyskusja, polemika, praca w grupach, referowanie.
6. Metody oceny pracy studenta: praca kontrolna, kolokwium, aktywne uczestnictwo
w zajęciach.
8. Literatura (wybór): Ciało i tekst. Feminizm w literaturoznawstwie – antologia
szkiców, red. A. Nasiłowska, Warszawa 2001; Dekonstrukcja w badaniach literackich,
red. R. Nycz, Gdańsk 2000; Foucault M., Słowa i rzeczy. Archeologia nauk
humanistycznych, przekł. T. Komendant, Gdańsk 2006; Greenblatt S., Poetyka
kulturowa. Pisma wybrane, red. i wstęp K. Kujawińska-Courtney, Kraków 2007;
Konstruktywizm w badaniach literackich, red. E. Kuźma, A. Skrendo, J. Madejski,
Kraków 2006; Krytyka feministyczna: siostra teorii i historii literatury, red.
G. Borkowska, L. Sokorska, Warszawa 2000; Kulturowa teoria literatury. Główne
pojęcia i problemy, red. M.P. Markowski i R. Nycz, Kraków 2006; Markowski M.P.,
Burzyńska A., Teorie literatury XX wieku. Podręcznik i antologia tekstów, t. 1-2,
Kraków 2006; Mitosek Z., Teorie badań literackich, Warszawa 2004; Psychoanaliza
i literatura, wyb. P. Dybel, M. Głowiński, Gdańsk 2001.
76
Przedmioty do wyboru
Przestrzenie literatury: przedmiot fakultatywny, ograniczonego wyboru;
ćwiczenia: rok I, semestr 2. – 15 godzin;
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z różnymi sposobami definiowania
przestrzeni w literaturze i innych dyskursach kulturowych; ćwiczenie umiejętności
wyszukiwania komponentów przestrzeni w utworach literackich w powiązaniu
z różnymi kontekstami kulturowymi; doskonalenie warsztatu analizy i interpretacji
dzieła literackiego w odniesieniu do współczesnych teorii geografii humanistycznej;
rozwijanie umiejętności krytycznej lektury tekstów naukowych.
2. Treści merytoryczne: znaczenie kategorii przestrzeni w literaturoznawstwie; sposoby
istnienia przestrzeni w różnych rodzajach i gatunkach literackich oraz w różnych
dziedzinach sztuki; przestrzeń a formy ekspresji artystycznej; zagadnienia tzw.
„geopoetyki” (przestrzeń i miejsce we współczesnych praktykach kulturowych);
literatura w przestrzeni komunikacji intermedialnej i transkulturowej.
3. Wymagania wstępne: opanowanie podstawowych terminów literackich oraz
umiejętność zastosowania ich w analizowaniu utworów.
4. Kadra akademicka: dr hab. prof. AJD Adam Regiewicz; dr Dorota Utracka.
praca z tekstem literackim, referowanie, opracowanie materiału na podstawie
wskazanej bibliografii.
6. Metody oceny pracy studenta: systematyczna ocena aktywności studentów
8. Literatura (wybór): Buczyńska-Garewicz H., Miejsca, strony, okolice. Przyczynek
do fenomenologii przestrzeni, Kraków 2006; Estetyczne przestrzenie współczesności,
red. A. Zeidler-Janiszewska, Warszawa 1996; Foucault M., Inne przestrzenie, przeł.
A. Rejak-Majewska, „Teksty Drugie” 1995, nr 6; Genette G., Przestrzeń i język, przeł.
A. W. Labuda, „Pamiętnik Literacki” 1978, z. 1; Odyseje nasze byle jakie: droga,
przestrzeń i podróżowanie w kulturze współczesnej, red. P. Kowalski, Wrocław 2002;
Pisanie miasta, czytanie miasta, red. A. Zeidler-Janiszewska, Poznań 2007;
„Pod wielkim dachem nieba” Granice, migracje i przestrzeń we współczesnym
społeczeństwie, red. nauk. W. Muszyński, E. Sikora, Toruń 2009; Przestrzeń
i literatura, red. J. Sławiński, A. Okopień-Sławińska, Wrocław 1978 i wyd. nast.;
Przestrzeń w języku i kulturze. Analiza tekstów literackich i wybranych dziedzin sztuki,
red. J. Adamowski, Lublin 2005; Rewers E., (Post)-polis. Wstęp do filozofii
ponowoczesnego miasta, Kraków 2005; Rybicka E., Formy labiryntu w prozie polskiej
XX wieku, Kraków 2000; Rybicka E., Geopoetyka (o mieście, przestrzeni i miejscu we
współczesnych praktykach kulturowych), [w:] Kulturowa teoria literatury. Główne
pojęcia i problemy, red. M.P. Markowski i R. Nycz, Kraków 2006; Rybicka E.,
Modernizowanie miasta. Zarys problematyki urbanistycznej w nowoczesnej literaturze
polskiej, Kraków 2005; Toporow W.N., Przestrzeń i rzecz, przeł. B. Żyłko, Kraków
2003; Tuan Yi-Fu, Przestrzeń i miejsce, przeł. A. Morawińska, Warszawa 1987;
Wędrować, pielgrzymować, być turystą… Podróż w dyskursach kultury. Studia, red.
P. Kowalski, Opole 2003; Wstęp do „Poetyki przestrzeni”, przeł. W. Błońska,
77
[w:] Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, oprac.
H. Markiewicz, Kraków 1972 i wyd. nast.
Przestrzenie literatury: przedmiot fakultatywny, ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: przygotowanie studenta do świadomego odczytywania różnych
kontekstów kulturowych w odbiorze literatury w jej powiązaniu z filozofią, estetyką,
teorią kultury, socjologią, etnologią, historią sztuki, antropologią kulturową, językiem
mediów.
2. Treści merytoryczne: różne znaczenia przestrzeni w kulturze: przestrzeń
w literaturze jako nadrzędny element porządku świata przedstawionego (typologie),
przestrzeń kulturowa, przestrzeń estetyczna w dziele sztuki - reistyczna (miejsce
i rzecz), symboliczna, intertekstualna, przestrzeń wartości, przestrzeń duchowomentalna, interprzestrzeń komunikacyjna (przestrzeń obiegów literatury), przestrzeń
intermedialna. Kulturowe paradygmaty geopoetyki - współczesne zdobycze geografii
humanistycznej. Estetyczne przestrzenie współczesności. Problematyka przestrzeni
w literaturoznawstwie XX i XXI wieku. Tradycje podróżopisarstwa w literaturze
współczesnej. Kategorie miejsca, drogi, labiryntu, granicy, pogranicza i ich znaczenie
w kulturze. Metaforyczne i symboliczne znaczenia opozycji: góra - dół, zamknięte otwarte, własne - cudze, sacrum - profanum, dom - bezdomność, centrum - peryferia.
Filozoficzno- kulturowe źródła nomadyzmu w dobie ponowoczesnej (implikacje
literackie). Topografie oniryczne - poetyka przestrzeni w ujęciu G. Bachelarda.
Ideowe i stylistyczne czytanie przestrzeni - J. Starobinski. Semiotyczno - kulturowe
perspektywy czytania przestrzeni. Miejsca święte w kulturze. Mityczne przestrzenie
współczesności wobec form dyskursu tożsamościowego na wybranych przykładach
z literatury polskiej XX i XXI wieku. Przestrzenie intermedialne. Interteksty
przestrzeni. Analiza porównawcza kodów przestrzennych w różnych tekstach kultury
(język, sztuki wizualne, muzyka, architektura). Teleologia i aksjologia komunikacji.
Literatura wobec dialogu: kultura, antropologia, język mediów i reklamy.
3. Wymagania wstępne: umiejętność interpretacji tekstu literackiego, znajomość
podstawowych zagadnień z zakresu historii, historii sztuki, teorii literatury.
4. Kadra akademicka: dr hab., prof. AJD Agnieszka Czajkowska.
5. Metody pracy: czytanie i interpretacja tekstów kultury.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność na zajęciach, zaliczenie kolokwium.
8. Literatura: Benjamin W., Pasaże, Kraków 2001; Eco U., Czytanie świata, Kraków
1999; Eco U., Semiologia życia codziennego, Warszawa 1996; Eco U., Sztuka i piękno
w średniowieczu, Kraków 1994; Eliade M., Historia wierzeń i idei religijnych, t. I i II,
Warszawa 1988 i 1994; Emblematy rozumu, Warszawa 1997; Głowiński M., Mity
przebrane, Kraków 1990; Ojczyzny słowa. Narracyjne wymiary kultury, red.
J. W. Burszta i W. Kuligowski, Poznań 2002; Ortega y Gasset J., Velazquez i Goya,
Warszawa 1993; Panas W., W kręgu metody semiotycznej, Lublin 1991; Przestrzeń
i literatura, red. M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, Warszawa 1978; Przybylski
R., Pustelnicy i demony, Kraków 1994; Rewers E., Post-polis. Wstęp do filozofii
ponowoczesnego miasta, Kraków 2006; Rybicka E., Geopoetyka (o mieście,
78
przestrzeni i miejscu we współczesnych teoriach i praktykach kulturowych),
w: Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy, red. Markowski M. P.,
Nycz R., Kraków 2006; Rybicka E., Modernizowanie miasta. Zarys problematyki
urbanistycznej w nowoczesnej literaturze polskiej, Kraków 2003; Semiotyka dziejów
Rosji, wyb. i przekł. Żyłko B., Łódź 1993; Starobinski J., Przejrzystość i przeszkoda,
Warszawa 2000; Toporow W., Miasto i mit, Gdańsk 2000; Tuan Yi-Fu, Przestrzeń
i miejsce, Warszawa 1987.
Przedmioty specjalnościowe i specjalizacyjne:
(Specjalność nauczycielska)
Etyka i aksjologia w komunikacji pedagogicznej: przedmiot fakultatywny ograniczonego
wyboru;
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: student rozumie istotę „koncepcji filozoficznych człowieka” i etyki
postępowania.
2. Treści merytoryczne: dwubiegunowość tradycyjnych koncepcji filozoficznych
(utylitaryzm a idealizm); hermeneutyka a współczesna koncepcja człowieka
recentywistycznego (homo eutyfronicus i homo ludens); sposoby negocjowania
i ustalania hierarchii wartości.
3. Wymagania wstępne: studenci powinni posługiwać się nową technologią, znać
podstawy filozofii.
5. Metody nauczania: wykład interaktywny; techniki aktywizujące.
8. Literatura: Lipman M., Sharp A.M., Oscanyan F.S., Filozofia w szkole; Vardy P.,
Grosch G., Etyka; Scruton R., Przewodnik po filozofii dla inteligentnych; Kotarbiński
T., O szczęściu; wybrane artykuły z filozofii, etyki, metod aktywnych.
Metodyka nauczania języka polskiego: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
ćwiczenia: rok I semestr II . – 30 godzin;
punkty ECTS: 1
1. Cele przedmiotu: student potrafi przygotować się do pracy w szkołach
ponadgimnazjalnych, to znaczy nabywa umiejętności kształcenia polonistycznego
(kulturowego, językowego, literackiego) na poziomie podstawowych i rozszerzonych
wymagań Nowej Matury.
2. Treści merytoryczne: studenci poznają Podstawę programową języka polskiego
i standardy egzaminacyjne do Nowej Matury; nabywają umiejętności: projektowania
79
3.
4.
5.
6.
7.
8.
lekcji na poziomie podstawowym i rozszerzonym; wybierania programu nauczania
i podręcznika, projektowania koncepcji lekcji na określony temat z wykorzystaniem
multimediów, zastosowaniem technik aktywizujących, dynamicznej treści kształcenia
i ewaluacji; opracowywania konspektów lekcji, dokonywania analizy lekcji
(hospitacja diagnozująca) w szkołach ćwiczeń.
Wymagania wstępne: studenci powinni posługiwać się nową technologią, umieć
zarządzać głosem (emisja głosu), znać współczesne trendy w literaturze i kulturze,
zaliczyć metodykę nauczania języka polskiego w szkole podstawowej i w gimnazjum
oraz odpowiednie praktyki ciągłe w szkole podstawowej i gimnazjum, a także zajęcia
z poetyki i stylistyki.
Kadra akademicka: dr hab. Adam Regiewicz prof. AJD, dr W. Bednarkowa,
dr A. Żywiołek
Metody nauczania: ćwiczenia – co tydzień 1 godz.: 2 godz. prowadzenie lekcji przez
studenta + 1 godz. ewaluacja lekcji oraz omówienie zajęć planowanych; praktyka
ciągła w szkole ponadgimnazjalnej.
Metody oceny pracy studenta: aktywność na zajęciach (samoocena + ocena grupy),
samodzielne prowadzenie lekcji, opracowanie konspektu lekcji, egzamin po 9 sem.
Język wykładowy: język polski
Literatura: rozporządzenia MEN (Dzienniki Urzędowe, strona internetowa - w miarę
potrzeby i zachodzących zmian); Bortnowski S., Scenariusze półwariackie czyli
poezja współczesna w szkole, Warszawa 1997; Budrewicz Z., Jędrychowska M.,
Z uczniem pośrodku. Podmiotowa dydaktyka literatury, języka, kultury, Kraków 1999;
Falkowski S., Stępień E., Żyrafa czyli po co i jak czytać poetów współczesnych,
Warszawa 2000; Łojek Ł., Panfil V., Ścieżki edukacyjne w szkole ponadgimnazjalnej,
Warszawa 2003; Myrdzik B., Rola hermeneutyki w edukacji polonistycznej, Lublin
1999; Nowoczesność i tradycja w kształceniu literackim, red. B. Myrdzik, Lublin
2000; Uryga Z., Godziny polskiego, Warszawa 1996; Wyzwania pedagogiki medialnej.
Nowe perspektywy XXI wieku, red. M. Sokołowski, Lublin 2001; www.edunews.pl.
Pogranicza i korespondencje sztuk: przedmiot obowiązkowy;
ćwiczenia: rok I, semestr 2. – 30 godzin;
punkty ECTS: 1
1. Cele przedmiotu: wykształcenie umiejętności charakteryzowania powinowactwa
literatury i innych sztuk oraz wskazywania podobieństw i różnic w semantyce
wypowiedzi artystycznych; ćwiczenie sprawności warsztatowo-metodologicznych
w zakresie przekładu intersemiotycznego.
2. Treści merytoryczne: przegląd podstawowych terminów estetycznych; synteza
i dialog sztuk w świetle współczesnej komparatystyki interdyscyplinarnej:
charakterystyka wzajemnych zależności literatury i muzyki, literatury i plastyki,
literatury i teatru dramatycznego oraz muzycznego, a także literatury i filmu;
prezentacja problematyki syntezy sztuk na przykładzie dzieł wielotworzywowych;
różnice w semantyce wybranych wypowiedzi literackich, teatralnych, filmowych
i operowych; wprowadzenie w problematykę pogranicza sztuk we współczesnych
mediach; omówienie kluczowych zagadnień zwrotu ikonicznego w naukach
o literaturze i kulturze; dyskursy „inter-art” jako aktualne tropy badawcze
współczesnej humanistyki.
3. Wymagania wstępne: zainteresowanie sztuką i kulturą.
80
4. Kadra akademicka: dr hab. prof. AJD Anna Wypych-Gawrońska, dr Dorota Utracka.
5. Metody nauczania: indywidualna i zbiorowa praca z tekstami literackimi
i naukowymi, prezentacje multimedialne, udział w koncertach i wystawach, dyskusja,
indywidualne konsultacje dla studentów.
6. Metody oceny pracy studenta: systematycznie oceniania aktywność na zajęciach,
praca kontrolna, egzamin.
8. Literatura: Bajda J., Poezja a sztuki piękne. O świadomości estetycznej i wyobraźni
plastycznej Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Warszawa 2003; Biała A., Literatura
i malarstwo. Korespondencje sztuk, Warszawa – Bielsko-Biała 2009; Bielska-
Krawczyk J., Widzialne i niewidzialne. Twórczość Gustawa Herlinga-Grudzińskiego,
Kraków 2004; Cieślak R., Oko poety. Poezja Różewicza wobec sztuk wizualnych,
Gdańsk 1999; Czekalski S., Intertekstualność i malarstwo. Problemy badań nad
związkami międzyobrazowymi, Poznań 2006; Czermińska M., Gotyk i pisarze. Topika
opisu katedry, Gdańsk 2005; Dziadek A., Obrazy i wiersze. Z zagadnień interferencji
sztuk w polskiej poezji współczesnej, Katowice 2004; Hejmej A., Muzyka
w literaturze. Perspektywy komparatystyki interdyscyplinarnej, Kraków 2008;
Hopfinger M., Kultura audiowizualna u progu XXI wieku, Warszawa 1997; Interakcje
sztuk: literatura, malarstwo, ekfraza, red. D. Heck, Wrocław 2008;
Intersemiotyczność: literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie), red. S. Balbus,
A. Hejmej, J. Niedźwiedź, Kraków 2004; Kielak D., Figury kryzysu. Rzeźba
w młodopolskiej powieści o artyście, Warszawa 2007; Kudelska D., Juliusz Słowacki
sztuki plastyczne, Lublin 1997; Mocarska-Tycowa Z., Tropy przymierzy: o literaturze
dziewiętnastowiecznej i miejscach jej zbliżeń z malarstwem, Toruń 2005; Muzyka
w literaturze, red. A. Hejmej, Kraków 2002; Okoń W., Sztuki siostrzane. Malarstwo
i literatura w Polsce w II połowie XIX wieku. Wybrane zagadnienia, Wrocław 1992;
Pogranicza i korespondencje sztuk, red. T. Cieślikowska i J. Sławiński, Wrocław
1980; Praz M., Mnemosyne. Rzecz o powinowactwie literatury i sztuk plastycznych,
Warszawa 1981; Ut pictura poesis, red. M. Skwara, S. Wysłouch, Gdańsk 2006;
Wypych-Gawrońska A., Literatura w operze. Adaptacje dramatyczno-muzyczne
utworów literackich do 1918 roku, Częstochowa 2005; Wysłouch S., Literatura
a sztuki wizualne, Warszawa 1994; Wysłouch S., Literatura i semiotyka, Warszawa
2001; Zeidler-Janiszewska A., „Visual Culture Studies” czy antropologicznie
zorientowana „Bildwissenschaft”? O kierunkach zwrotu ikonicznego w naukach
o kulturze, „Teksty Drugie” 2006, nr 4; Zmysł wzroku, zmysł sztuki. Prywatna historia
sztuki Zbigniewa Herberta, red. J. M. Ruszar, Lublin 2006; Z pogranicza literatury
i sztuki, red. Z. Mocarska-Tycowa, Toruń 1996.
Specjalizacja: edukacja czytelnicza i medialna
Medialne programy komputerowe: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
laboratoria: rok II semestr 9. – 15 godzin; rok II semestr 10. – 15 godzin;
kod przedmiotu: 11.3-07-00-E/25
punkty ECTS: 9
1. Cele przedmiotu: umiejętność doboru i merytorycznego wykorzystania (w całości
lub wybranym i odpowiednio technicznie przygotowanym fragmencie)
profesjonalnych programów multimedialnych – w zależności od potrzeb np.
81
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
dydaktycznych, naukowych, wychowawczych, rozrywkowych, terapeutycznych itp.
Kompetentne wykorzystywanie materiałów po uprzedniej ocenie ich walorów
technicznych i merytorycznych.
Treści merytoryczne: poznanie wybranych programów multimedialnych dostępnych
na rynku. Ocena aktualnych prezentacji multimedialnych dostępnych
w częstochowskich placówkach kulturalnych.
Wymagania wstępne: umiejętność posługiwania się sprzętem komputerowym
i oprogramowaniem na poziomie osiąganym przez absolwenta szkoły średniej.
Umiejętność formułowania wypowiedzi o charakterze recenzyjnym.
Kadra akademicka: dr Grażyna Pietruszewska – Kobiela.
Metody nauczania: zajęcia w pracowni komputerowej, zajęcia w lub muzeum,
w Domu Literatury – do wyboru, w zależności od ekspozycji. Konsultacje regularne
i w indywidualnych przypadkach.
Metody oceny pracy studenta: esej – recenzja.
Literatura: programy z serii Klik, Edu – romy (gimnazjum), słowniki i encyklopedie
multimedialne z zakresu sztuk plastycznych, muzyki, programy pomocne w pracy
w mediach, programy terapeutyczne – np. Dyslektyk.
Adaptacje teatralne dzieł literackich: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
kod przedmiotu: 03.3-07-01- E/26
punkty ECTS: 7
1. Cele przedmiotu: wykształcenie umiejętności charakteryzowania związków
i odrębności dzieła literackiego i teatralnego, zdobycie wiedzy o zależnościach
literatury i teatru.
2. Treści merytoryczne: charakterystyka wzajemnych zależności literatury i teatru,
zagadnienia adaptacji (interpretacji) jako konkretyzacji dzieła literackiego;
problematyka adaptacji w świetle różnych teorii badawczych; wybrane aspekty
problematyki odczytywania dramatu ze szczególnym uwzględnieniem kwestii wizji
teatralnej; problematyka miejsca dramatu w wielotworzywowej sztuce teatralnej;
analiza i interpretacja wybranych adaptacji teatralnych.
3. Wymagania wstępne: licencjat uzyskany na studiach humanistycznych lub
artystycznych.
Jędrzejewski.
5. Metody nauczania: ćwiczenia, projekcje filmowych zapisów przedstawień
teatralnych, konsultacje regularne, konsultacje dla studentów indywidualnej
organizacji studiów.
6. Metody oceny pracy studenta: ocena aktywności na zajęciach, kolokwium
z literatury wskazanej przez prowadzącego zajęcia.
8. Literatura (wybór): Baluch W., Scena teatru, scena mentalna. Proces interpretacji
w ujęciu kognitywnym, Kraków 2005; Ciechowicz J., Czy arcydzieła literackie
na scenie umierają? [w:] Od symbolizmu do post-teatru, red. E. Wąchocka, Warszawa
1996; „Dziady” od Wyspiańskiego do Grzegorzewskiego, red. T. Kornaś
i G. Niziołek, Kraków 1999; Kosętka H., Adaptacje sceniczne dzieł Henryka
Sienkiewicza; Kraków 1997; Pavis P., Słownik terminów teatralnych, słowo wstępne
82
napisała A. Ubersfeld, przeł., oprac. i uzup. opatrz. S. Świontek, Wrocław, Warszawa,
Kraków 1998, 2002; Problemy teorii dramatu i teatru, t. 1, red. J. Degler, Wrocław
2003; Puchalska I., Sztuka adaptacji: literatura romantyczna w operze
dziewiętnastowiecznej, Kraków 2004; Ratajczakowa D., Obrazy narodowe
w dramacie i teatrze, Wrocław 1994; Tradycja romantyczna w teatrze polskim,
pod red. D. Kosińskiego, Kraków 2007; Wypych-Gawrońska A., Literatura w operze.
Adaptacje dramatyczno-muzyczne utworów literackich w Polsce do 1918 roku,
Częstochowa 2005.
Adaptacje filmowe dzieł literackich: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
kod przedmiotu: 03.4-07-01- E/27
punkty ECTS: 7
1. Cele przedmiotu: wykształcenie u studenta umiejętności charakteryzowania
związków i różnic pomiędzy dziełem literackim a dziełem filmowym; wykształcenie
umiejętności rozróżniania pojęć adaptacja i ekranizacja; elementy prawidłowej analizy
dzieła filmowego; pojęcia przekładu intersemiotycznego i filmu jako sztuki
syntetycznej.
2. Treści merytoryczne: pojęcia adaptacji i ekranizacji, typy adaptacji; adaptacja jako
interpretacja, komentarz, polemika; film jako przekład intersemiotyczny; gatunki
filmowe a gatunki literackie; język literatury a język filmu; najważniejsze polskie
adaptacje dzieł literackich; projekcie wybranych adaptacji dzieł literackich; elementy
analizy dzieła filmowego.
3. Wymagania wstępne: podstawowe wiadomości z zakresu historii kina, znajomość
gatunków literackich i filmowych.
5. Metody nauczania: analiza tekstów naukowych, dyskusja, analiza nagrań filmowych.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność, kolokwium sprawdzające.
8. Literatura (wybór): Encyklopedia kina, red. T. Lubelski, Kraków 2003; Film
w ogrodzie sztuk, red. S. Bobowski, Wrocław 2006; Haltof M., Kino polskie, przeł.
M. Przylipiak, Gdańsk 2004; Helman A., Ostaszewski J., Historia myśli filmowej,
Gdańsk 2007; Helman A., Twórcza zdrada: filmowe adaptacje literatury, Poznań
1998; Interpretacja dzieła filmowego: teoria i praktyka, red. E.Nurczyńska-Fidelska,
P. Sitarski, Łódź 1995; Kałużyński Z., Raczek T., Perły kina. Leksykon filmowy
na XXI wiek, t. 2, Ekranizacje literatury, Michałów-Grabina 2005; Kołodyński A.,
Zarębski K. J., Słownik adaptacji filmowych, Bielsko-Biała 2005; Ogonowska A.,
Tekst filmowy we współczesnym pejzażu kulturowym, Kraków 2004; Płażewski J.,
Historia filmu: 1895 – 2000, Warszawa 2001; Słownik filmu, red. R. Syski, Kraków
2005.
Analiza lingwistyczna tekstów medialnych: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru
(specjalizacyjny);
punkty ECTS: 2
83
1. Cele przedmiotu: umiejętność rozpoznawania i funkcjonalnej oceny środków
językowych charakterystycznych dla przekazów medialnych (z uwzględnieniem
płaszczyzny stylistycznej, pragmatycznej, aksjologicznej); określanie
strategii
dyskursywnych i ich językowych wykładników w mediach tradycyjnych
i elektronicznych.
2. Treści
merytoryczne:
narzędzia
badawcze
lingwistyki
kulturowej
i komunikacjonizmu. Język wypowiedzi medialnych – media tradycyjne,
elektroniczne. Prototypy (wzorce gatunkowe) i ich konkretyzacje – analiza
i wartościowanie środków językowych w takich gatunkach i formach wypowiedzi,
jak: reklama, sms, tabloid. Fakty i oceny – wykładniki językowe. Teksty internetowe –
metody i płaszczyzny opisu (właściwości komunikacji w Internecie, klasyfikacja
gatunków internetowych, zróżnicowanie polszczyzny w Internecie). Funkcje tekstów
medialnych. Agresja w mediach. Onomastyka medialna.
3. Wymagania wstępne: znajomość podstawowych zagadnień z zakresu stylistyki
i teorii komunikacji.
5. Metody nauczania: praktyczne zajęcia – analiza tekstów (w grupie, indywidualnie),
streszczenia / omówienia wybranej literatury przedmiotu, dyskusja.
6. Metody oceny pracy studenta: prace i ćwiczenia pisemne (kilka w semestrze – jako
efekt praktycznych zajęć indywidualnych lub grupowych, m. in.: pragmatyczna
analiza smsów, krytyczna analiza tabloidów), referat (omówienie specyfiki wybranego
gatunku internetowego), aktywność na zajęciach.
8. Literatura (wybór): Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński,
Kraków 2004; Grzenia J., Komunikacja językowa w internecie, Warszawa 2007; Język
w mediach elektronicznych, red. J. Podracki, E. Wolańska, Warszawa 2008; Język
perswazji publicznej, red. K. Mosiołek, T. Zgółka, Poznań 2003; Kamińska-Szmaj I.,
Słowa na wolności, Wrocław 2001; Lewiński P., Retoryka reklamy, Wrocław 2001;
Piekot T., Dyskurs polskich wiadomości prasowych, Kraków 2006; Pisarek W., Nowa
retoryka dziennikarska, Kraków 2002; Wilk E., Nawigacje słowa. Strategie słowa
w przekazach audiowizualnych, Kraków 2000; Wojtak M., Gatunki prasowe, Lublin
2004.
Formy komunikacji medialnej: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
ćwiczenia: rok I semestr 2. – 30 godzin; wykład: rok I, semestr 1. – 15 godzin;
punkty ECTS: 5
1. Cele przedmiotu: wprowadzenie studentów w historyczne, socjologiczne, kulturowe,
lingwistyczne aspekty komunikacji masowej oraz ukazanie różnorodnych form
komunikowania medialnego; ukazanie specyfiki (w tym gatunkowej) poszczególnych
mediów (prasa, radio, telewizja, Internet). Wykształcenie umiejętności analizy
tekstów medialnych oraz samodzielnego projektowania i konstruowania wypowiedzi
zróżnicowanych gatunkowo.
2. Treści merytoryczne: rys historyczny mediów, wydarzenia przełomowe (techniczne,
polityczne, społeczne, kulturowe) dla rozwoju mediów i sposobu ich funkcjonowania.
Istota komunikatów medialnych. Genologia w mediach. Gatunki dziennikarskie i ich
dominanty. Podstawy dziennikarskiego warsztatu pisarskiego/językowego (elementy
struktury tekstu; środki językowo-stylistyczne; nacechowanie elementów językowych,
sprawność i skuteczność komunikacji; etyka słowa). Nowe gatunki medialne jako
84
3.
4.
5.
6.
7.
wyznaczniki współczesnej kultury masowej. Główne etapy pracy nad tekstem
prasowym (gromadzenie informacji, opracowanie planu, rozłożenie akapitów, wersja
wstępna, ostateczna, korekta – spójność semantyczna, przejrzystość i logika treści,
poprawność i spójność gramatyczno-stylistyczna); projektowanie i samodzielne
tworzenie tekstów zróżnicowanych gatunkowo.
Wymagania wstępne: znajomość podstawowych zagadnień z zakresu stylistyki, teorii
komunikacji.
Kadra akademicka: dr Dorota Suska, mgr Zdzisław Makles.
Metody nauczania: metoda podawcza, wykład interaktywny; ćwiczenia w grupach,
praca indywidualna (analiza tekstów prasowych; redagowanie tekstów, korekta);
krytyczna analiza literatury przedmiotu, dyskusja.
Metody oceny pracy studenta: prace pisemne (kilka w semestrze – jako efekt
praktycznych zajęć indywidualnych lub grupowych); kolokwia z zakresu literatury
przedmiotu; pisemna praca semestralna, egzamin po semestrze 2.
na pierwszych zajęciach): Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński,
Kraków 2008; Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 2005; Goban-Klas T.,
Cywilizacja medialna: geneza, ewolucja, eksplozja, Warszawa 2005; Goban-Klas T.,
Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu,
Warszawa 2002; Język polski jako narzędzie komunikacji
we współczesnym
świecie, red. J. Mazur, M. Rzeszutko-Iwan, Lublin 2007; Kreowanie światów w języku
mediów, red. P. Nowak, R. Tokarski, Lublin 2007; Media wobec kulturowych przemian
współczesności, red. M. Sokołowski, Olsztyn 2003; Wojtak M., Gatunki prasowe, Lublin
2004; Wojtak M., Analiza gatunków prasowych, Lublin 2008; Wolny-Zmorzyński K.,
Kaliszewski A., Furman W., Gatunki dziennikarskie: teoria, praktyka, język, Warszawa
2006.
Literatura obiegów popularnych: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: rozszerzenie wiedzy o literaturze w kontekście kultury masowej;
zapoznanie z literaturą obiegów popularnych XX wieku i właściwą jej sytuacją
komunikacyjną ze szczególnym uwzględnieniem współczesnej literatury popularnej;
przygotowanie do profesjonalnego odbioru i wartościowania utworów należących
do literatury popularnej.
2. Treści merytoryczne: tradycje literatury obiegów popularnych; formy i gatunki
(charakterystyka wybranej odmiany); literatura popularna a kultura masowa;
wartościowanie literatury popularnej; literatura popularna a obieg wysokoartystyczny;
adaptacje filmowe / teatralne utworów zaliczanych do literatury popularnej; miejsce
literatury popularnej we współczesnej edukacji.
3. Wymagania wstępne: wiedza z poetyki, analizy dzieła literackiego oraz komunikacji
literackiej.
4. Kadra akademicka: dr Beata Cisowska.
85
5. Metody nauczania: dyskusja nad tekstem, analiza tekstów z komentarzem,
prezentacje.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność na zajęciach, kolokwium.
8. Literatura (wybór): Broch H, Kilka uwag o kiczu i inne eseje, Warszawa 1998; Eco
U., Superman w literaturze masowej: powieść popularna - między retoryką
a ideologią, Warszawa 1996; Tolkien J. R.R. - recepcja polska: studia i eseje, red.
Lichański J. Z., Warszawa 1996; Kowalski P., Niebezpieczne światy masowej
wyobraźni. Studia o literaturze i kulturze popularnej, Opole 1996; Kuncewicz P,
Tolkien, czyli świat, [w:] Samotni wobec historii, Warszawa 1967; Literatura i kultura
popularna, red. Żabski T., t. 1-10, Wrocław 1992-2002; A. Martuszewska, Ta trzecia.
Problemy literatury popularnej, Gdańsk 1997; Martuszewska A., Pyszny J., Romanse
z różnych sfer, Wrocław 2003; Melosik Z., Trębicki G., Fantasy ? ewolucja gatunku,
Kraków 2007; Zgorzelski A., Fantastyka, utopia, science fiction: ze studiów nad
rozwojem gatunków, Warszawa 1980.
Historia pisma i książki: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
wykład: rok I, semestr 2. - 15 godzin;
punkty ECTS: 3:
1. Cele przedmiotu: zapoznanie z historią pisma różnych kultur, powstawaniem
pierwszych książek i bibliotek. Przedstawienie ewolucji druku i drukarni oraz
stosunku do książki w różnych epokach i kulturach.
2. Treści merytoryczne: przedpiśmienne sposoby komunikacji - pismo wyrazowe,
fonetyczne; historia pisma: starożytny Egipt, pismo koptyjskie, hieratyczne
i demotyczne, okres prekolumbijski, pismo arabskie, greckie, łacińskie, pismo
Braille'a; wygląd i budowa książek; wynalezienie czcionki ruchomej; książka
w formie kodeksu; książka w krajach starożytnego Wschodu, starożytnej Grecji
i Rzymu; książka bizantyjska i arabska; książka w państwie Karola Wielkiego;
książka gotycka; książka renesansowa, rozwój i rola drukarstwa; książka baroku;
problem cenzury; książka we wczesnym oświeceniu polskim.
4. Kadra akademicka: dr B. Cisowska.
5. Metody nauczania: odczyty z elementami prezentacji.
6. Metody oceny pracy studenta: obecność na zajęciach i kolokwium.
8. Literatura: Bieńkowska B. Chamerska B., Tysiąc lat książki i bibliotek w Polsce,
Warszawa 1982; Bieńkowska B., Chamerska H., Zarys dziejów książki, Warszawa
1987; Encyklopedia wiedzy o książce, Wrocław 1971; Głombiowski K., Szwejkowska
H., Książka rękopiśmienna i biblioteka w starożytności i średniowieczu, Warszawa
1983; Szantó T., Pismo i styl, Wrocław 1986; Szyndler Bartłomiej, I książki mają
swoją historię, Warszawa 1992; K. Maleczyńska, Historia ksiązki i jej funkcji
społecznej, Wrocław 1987; P. Buchwald - Pelcowa, Historia literatury i historia
ksiązki, Kraków 2005; Sztuka książki. Historia, teoria, praktyka, pod red, M. Tomzy,
Wrocław 2003.
86
Wykład monograficzny: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
wykład: rok I semestr 2. - 15 godzin
punkty ECTS: 1
1. Cel przedmiotu: w ramach przedmiotu metodyka nauczania języka polskiego wykład
monograficzny pt. „Problemy lektury szkolnej”. Cel: wyeksponowanie specyfiki lektury
szkolnej w odróżnieniu od innych sytuacji czytania literatury oraz od poziomu nauczania
(szkoła podstawowa, gimnazjum, liceum, rozważenie pytania o funkcje lektury szkolnej
w kontekście sporów o (1) lekturowy kanon, (2) doniesień o kryzysie czytelnictwa, (3)
badań opisujących skutki cywilizacyjnej zmiany mediów drukowanych na elektroniczne,
zaprezentowanie możliwych rozwiązań metodycznych;
2. Treści merytoryczne: zakres pojęcia „lektura” oraz „lektura szkolna”; sposoby
traktowania lektury szkolnej jako podstawa różnic między rozmaitymi projektami
edukacyjnymi; problem kanonu kulturowego i szkolnej listy lektur, określanie
i organizowanie warunków sensownej lektury szkolnej, lektura jako sposób
na rozeznawanie się w świecie i impuls do rozmowy o ludzkiej kondycji; pojęcie
„czytania panoramicznego” (ogarnianie problematyki całego utworu), „czytania przez
lupę” (reguły sensownego wyboru fragmentów utworu do lektury), „czytanie
w kontekście” (dobór rozmaitych kontekstów lekturowych); metody i formy pracy
lekcyjnej poświęcanej lekturom na przykładach rozwiązań metodycznych dotyczących
klas IV-VI szkoły podstawowej, gimnazjum, liceum;
3. Wymagania wstępne: znajomość utworów literackich, na których przykładzie
prezentowana będzie problematyka wykładu – zob. niżej punkt „Literatura”;
4. Kadra akademicka: prof. dr hab. Zofia Agnieszka Kłakówna.
5. Metody nauczania: wykład z elementami rozmowy.
6. Metody oceny pracy studenta: obecność i włączanie się na zaproszenie wykładowcy
w tok prezentowanych rozważań poprzez formułowanie pytań i komentarzy.
8. Literatura ze względu na:
– klasy 4-6 szkoły podstawowej m.in. do: Niekończącej się historii oraz Momo
Endego;
– gimnazjum m.in. do: tekstów dawnych i współczesnych ukazujących w różny
sposób życie herosa – mitycznego „bohatera o tysiącu twarzy” (zob. książkę
J. Campbella pod takim tytułem), legendy arturiańskie, historia Heraklesa, Pieśń
o Rolandzie, Don Kichot Cervantesa, Władca pierścieni Tolkiena, I części Fausta
Goethego;
– liceum m.in. do: Potopu Sienkiewicza (zwłaszcza obrona Częstochowy), Ludzi
bezdomnych Żeromskiego (zwłaszcza fragment opisujący spotkanie u doktora
Czernisza), fragmentów Dziennika 1953-1956 Gombrowicza; także do Braci
Karamazow Dostojewskiego (analiza Legendy o Wielkim Inkwizytorze).
Wykład monograficzny: Ślady obecności średniowiecza w literaturze i kulturze
współczesnej
wykład: rok I, sem. 2., 15 godz.
punkty ECTS: 1
1. Cele przedmiotu: ukazanie Średniowiecza jako kultury żywotnej i znaczącej
87
2.
3.
4.
5.
6.
dla zrozumienia kultury współczesnej; dostrzeżenie zależności między znakami
Średniowiecza a tekstami kultur późniejszych; ukazanie ciągłej obecności
Średniowiecza w tekstach i zjawiskach kultury XX wieku, ale także uświadomienie
tradycji i wątków literatury średniowiecznej, ówczesnego Modelu świata, które
ulegając licznym i różnorodnym przetworzeniom, nadal są tworzywem współczesnej
kultury (także kultury masowej: kinematografii, RPG, muzyki rozrywkowej).
Treści merytoryczne: wprowadzenie pojęć: „średniowieczność”, „ślad obecności”,
„dawność w literaturze”; przedstawienie stanu badań nad „średniowiecznością”,
omówienie Modelu jako średniowiecznej koncepcji świata, przedstawienie koncepcji
kultury XX wieku jako „nowego średniowiecza” N. Bierdiajewa oraz U. Eco;
romantyczne i modernistyczne obrazy średniowiecza w literaturze; rewokacje
i restytucje motywów i toposów średniowiecznych w literaturze XX w.: motywy
franciszkańskie, arturiańskie, rycerskie, historyczne, baśniowe, gotyckie itd.;
średniowieczność w kulturze popularnej: w filmie, muzyce, programach
rozrywkowych; omówienie koncepcji: „archeologia” H.U. Gumbrechta,
„amerykańskie muzeum” U. Eco, kultura ksero J. Baudrillarda, makietyzacja kultury.
Wymagania wstępne: student winien wykazać się znajomością literatury i kultury
Średniowiecza.
Kadra akademicka: dr hab. prof. AJD Adam Regiewicz.
Metody nauczania: wykład z elementami prezentacji oraz analizy tekstów kultury,
Metody oceny pracy studenta: systematyczna ocena aktywności studentów
8. Literatura: Bierdiajew M., Nowe Średniowiecze. Los człowieka we współczesnym
świecie, tłum. H. Paprocki, Warszawa 2003; Czermińska M., Gotyk i pisarze, Gdańsk
2010; Eco U., Semiologia życia codziennego, przekł. J. Ugniewska, P. Salwa,
Warszawa 1998; Gumbrecht H.U., Użyteczność historii (uobecnienie i odkupienie),
[w:] Pamięć, etyka i historia, red. E. Domańska, Poznań 2002; Janion M., Estetyka
średniowiecznej Północy, [w:] taż, Czas formy otwartej, Warszawa 1984; Kaczmarek
M., Dawność kulturowa w literaturze XX wieku, [w:] Słownik literatury polskiej XX
wieku, Wrocław – Warszawa – Kraków 1993; Kruszyńska A., Średniowieczność
w literaturze i kulturze XX wieku, Pułtusk 2008; Lewis C., Odrzucony obraz, przekł.
W. Ostrowski, Warszawa 1986; Regiewicz A., Ślady obecności średniowiecznego
wizerunku inkwizytora i civitas diaboli w polskiej literaturze fantasy po roku 1989,
Zabrze 2009; Skarga B., Ślad i obecność, Warszawa 2002.
Specjalizacja: edukacja dziennikarska
Retoryka dziennikarska: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
ćwiczenia: rok I semestr 1. – 15 godzin; rok I semestr 2. – 15 godzin;
punkty ECTS: 4
1. Cele przedmiotu: wyposażenie studenta w wiedzę teoretyczną i operacyjną
umożliwiającą tworzenie skutecznych wypowiedzi medialnych; kształtowanie
88
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
sprawności funkcjonalnego użycia środków retorycznych, chwytów erystycznych
i różnych mechanizmów oddziaływania perswazyjnego.
Treści merytoryczne: funkcje retoryki; rodzaje i style retoryczne. Główne figury
i tropy retoryczne. Figury a argumenty retoryczne. Wybrane techniki erystyczne
(wg Artura Schopenhauera). Interpersonalność perswazji; perswazja, manipulacja
werbalna i niewerbalna. Zagadnienia wpływu, perswazji i manipulacji w mediach.
Środki retoryczne w wybranych gatunkach i typach wystąpień/ tekstów publicznych.
Wymagania wstępne: znajomość podstawowych zagadnień z zakresu stylistyki,
teorii komunikacji. Zaliczenie przedmiotów: Wstęp do językoznawstwa, Kultura
języka, Przemiany współczesnej polszczyzny.
Kadra akademicka: dr hab. Robert Zawadzki prof. AJD.
Metody nauczania: ćwiczenia (15 tygodni),
praktyczne zajęcia (w grupie,
indywidualne), streszczenia wybranej literatury przedmiotu.
Metody oceny pracy studenta: pisemna praca semestralna; prace pisemne (jako efekt
praktycznych analiz, przygotowywanych wprawek), kolokwia obejmujące zagdanienia
teoretyczne.
Literatura (wybór): szczegółowa literatura podawana jest przez prowadzącego
na pierwszych zajęciach J. Bralczyk, Język na sprzedaż, Gdańsk 2004; Język perswazji
publicznej, red. K. Mosiołek-Kłosińska, T. Zgółka, Poznań 2003; M. Korolko, Sztuka
retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1998; W. Pisarek, Nowa retoryka
dziennikarska, Kraków 2002; M. Rusinek, Między retoryką a retorycznością, Kraków
2003.
Media w Polsce i na świecie: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
wykład: rok I , semestr 1. – 15 godzin;
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów ze współczesnymi systemami medialnymi
w Polsce i na świecie, kształtowanie się tradycji dziennikarskich, typologia mediów
i ich udział na rynku informacyjnym w Polsce i na świecie.
2. Treści merytoryczne: modele systemów medialnych na świecie; wydawcy prasy
w Polsce (periodyzacja, cenzura zaborcza, prasa gadzinowa w czasie II wojny
światowej, prasa w czasach PRL u emigracyjna działalność prasowa, wolny rynek
prasy po 1989) i na świecie (prasa USA, w Niemczech, UK i Francji – udział prasy
w działalności polityczno-niepodległościowej, „żółta prasa”, tabloidyzacja prasy,
koncerny Bertelsmana i Springera); media elektroniczne w Polsce i na świecie; rola
radia w przekazie masowym (złote czasy radia, Radio Wolna Europa); telewizja
publiczna i prywatna (lokalne i regionalne środki masowego przekazu); multimedia
i media telematyczne; specyfika współczesnego rynku medialnego; medialne zjawiska
kultury masowej.
3. Wymagania wstępne: wiedza na poziomie ogólnym.
5. Metody nauczania: wykład z elementami prezentacji, konsultacje regularne,
89
8. Literatura (wybór): Adamowski J., Golka B., Stasiak-Jazukiewucz E., Wybrane
zagraniczne systemy informacji masowej, Warszawa 1996; Bartoszcze R., Prasa radio
i telewizja w krajach UE, Kraków 1997; Dobek-Ostrowska B., Media masowe
na świecie. Modele systemów medialnych i ich dynamika rozwojowa, Wrocław 2007;
Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer i E. Chudziński, wyd. III, Kraków 2004;
Jenkins H., Kultura konwergencji: zderzenie starych i nowych mediów, Warszawa
2006; Kluszczyński R., Społeczeństwo informacyjne. Cyberkultura. Sztuka
multimediów, Kraków 2002; Transformacja systemów medialnych w krajach Europy
Środkowo-Wschodniej po 1989 r., red. B. Dobek-Ostrowska, Wrocław 2002;
W świecie mediów, red. E. Nurczyńska-Fidelska, Kraków 2001.
Dziennikarskie gatunki prasowe: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
ćwiczenia: rok II semestr 4. – 30 godzin; wykład: rok II semestr 4. – 15 godzin;
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: przygotowanie studenta do pracy nauczyciela – opiekuna
szkolnych kół zainteresowań oraz nauczania języka polskiego w klasach o profilu
dziennikarskim. Zwiększenie praktycznych umiejętności studentów.
2. Treści merytoryczne: zasady typologii i klasyfikacji dziennikarskich tekstów
prasowych. Podstawowe zagadnienia związane ze stylistycznym ukształtowaniem
tekstów informacyjnych i publicystycznych. Poetyka gatunków dziennikarskich:
wzmianka, zapowiedź, notatka prasowa, wywiad, reportaż, sylwetka, komentarz,
felieton. Kwestie selekcji i doboru materiału dziennikarskiego. Dorobek wybitnych
dziennikarzy i reportażystów XX wieku (M. Wańkowicz, K. Pruszyński,, A. JantaPołczyński, K. Wrzos, R. Kapuściński, H. Krall). Ważnym elementem ćwiczeń będzie
samodzielne sporządzanie tekstów dziennikarskich w oparciu o wiedze teoretyczną
zdobytą w trakcie wykładu oraz innych przedmiotów objętych specjalizacją edukacja
medialna.
3. Wymagania wstępne: zaliczenie wcześniejszych przedmiotów z zakresu specjalizacji
edukacja medialna objętych tokiem studiów.
5. Metody nauczania: wykład interaktywny; prezentacja multimedialna; analiza
wybranych tekstów prasowych; samodzielne pisanie tekstów informacyjnych
i publicystycznych; istnieje możliwość indywidualnej konsultacji u prowadzącego
przedmiot.
6. Metody oceny pracy studenta: ocena stopnia zaangażowania i aktywności studenta;
ocena sprawności warsztatu dziennikarskiego; praca pisemna (reportaż lub felieton),
której ocena zostaje wpisana do indeksu; kolokwium końcowe z tematyki ćwiczeń
i umiejętności praktycznych; egzamin z wiedzy teoretycznej.
8. Literatura: Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński,
J. Adamski, Warszawa 2002: O warsztacie dziennikarskim, Warszawa 2002; T. Lis,
K. Skowroński, M. Ziomecki, ABC dziennikarstwa. Wskazówki i porady nie tylko
dla początkujących, Warszawa 2002; M. Wojtak, Analiza gatunków prasowych,
Lublin 2004; K. Woly-Zmorzyńsk, A. Kaliszewski, W. Furman, Gatunki
dziennikarskie: teoria, praktyka, język, Warszawa 2006; M. Worsowicz, Gatunki
prasowe. Poradnik dla uczniów i nie tylko..., Łódź 2006.
90
Metodyka dziennikarstwa prasowego: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
ćwiczenia: studia II stopnia, rok I, semestr 2 – 15 godzin;
punkty ECTS:
1. Cele przedmiotu: ukazanie procesu powstawania tekstu dziennikarskiego.
2. Treści merytoryczne: źródła tematów dziennikarskich, etapy pracy nad tekstem,
budowa tekstu, rola tytułu i leadu, struktura redakcji prasowej, planowanie wydań
gazety, specyfika gazetki szkolnej, rola fotografii w prasie.
3. Wymagania wstępne: znajomość zagadnień z zakresu gatunków dziennikarskich,
wiedza z zakresu stylistyki i retoryki.
4. Kadra akademicka: mgr Bożena Więckowska.
5. Metody nauczania: analiza materiałów prasowych, redagowanie tekstów, analiza
makiety gazetowej, ćwiczenia redakcyjne, grupy dyskusyjne.
6. Metody oceny pracy studenta: praca zaliczeniowa: tekst dziennikarski,
publicystyczny, praca na zajęciach – aktywność.
8. Literatura: Adams S., Hicks W., Wywiad dziennikarski, Kraków 2007; Bortnowski
S., Warsztaty dziennikarskie, Warszawa 1999; Fras J., Dziennikarski warsztat
językowy, Wrocław 1999; Furman W., Kaliszewski A., Wolny-Zmorzyński K.,
Gatunki dziennikarskie. Specyfika ich tworzenia i redagowania, Rzeszów 2001;
Magdoń A., Reporter i jego warsztat, Poznań 2000; Maziarski J., Anatomia reportażu,
Kraków 1966; O warsztacie dziennikarskim, red. J. Adamowski, Warszawa 2002;
Olszański L., Dziennikarstwo internetowe, Warszawa 2006; Pisarek W., Nowa
retoryka dziennikarska, Kraków 2002; Poradnik dla dziennikarzy z Europy Środkowej
i Wschodniej, red. M. F.Malette, Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, Warszawa
1990.
Podstawy dziennikarstwa radiowego i telewizyjnego: przedmiot fakultatywny
ograniczonego wyboru;
konwersatoria, rok II, sem 3., -15 godzin, sem.4 – 15 godz.;
punkty ECTS: 9
1. Cele przedmiotu: przedstawienie form i gatunków dziennikarskich stosowanych
w radiu i telewizji, teoria i praktyka dziennikarstwa radiowego i telewizyjnego,
zapoznanie studentów z podstawowym sprzętem i oprogramowaniem komputerowym
wykorzystywanym w mediach elektronicznych, zapoznanie z pracą w studiu i terenie.
2. Treści merytoryczne: radiowe i telewizyjne gatunki dziennikarskie: informacja
prosta, informacja złożona, zasady zbierania i tworzenia informacji, depesza
dźwiękowa, wypowiedź, relacja, migawka telewizyjna, mini-reportaż radiowy
i telewizyjny, radiowy reportaż dźwiękowy, reportaż radiowy i telewizyjny. Gatunki
trudne: wywiad, słuchowisko radiowe, felieton, komentarz, debata telewizyjna.
Podstawy pracy reporterskiej w terenie, studio montażowe i podstawy montażu,
91
3.
4.
5.
6.
7.
8.
podstawy pracy w studiu emisyjnym. Emisja, barwa, ustawienie dźwięku i głosu,
dykcja.
Wymagania wstępne: zaliczenie wszystkich dotychczasowych zajęć przewidzianych
programem studiów.
Kadra akademicka: mgr Zdzisław Makles – dziennikarz Polskiego Radia –
kierownik Studia w Częstochowie.
Metody nauczania: wykłady i ćwiczenia.
Metody oceny pracy studenta: ocena aktywności na zajęciach; kolokwium pisemne
sprawdzające wiedzę teoretyczną, wykazanie się umiejętnościami praktycznymi
polegającymi na przygotowaniu materiałów radiowych bądź telewizyjnych w oparciu
o wiedzę teoretyczną, zredagowanie informacji, depeszy, przygotowanie
samodzielnego nagrania, montowanie materiału, ocena barwy głosu, dykcji
i prezentacji przed kamerą.
Literatura: Bortnowski S., Warsztaty dziennikarskie, Warszawa 2003;
Dziennikarstwo i świat mediów, praca zbior. Z. Bauera i E. Chudzińskiego, Kraków
2004; Fras J., Dziennikarski warsztat językowy, Wrocław 1999; Wojtak M., Gatunki
prasowe, Lublin 2004; Wolny K., Reportaż, poradnik dla słuchaczy studiów
dziennikarskich, Rzeszów 1995.
Literatura a kultura popularna: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 7
1. Cele przedmiotu: rozszerzenie wiedzy o literaturze w kontekście współczesnej
kultury masowej; zapoznanie ze stanem badań nad literaturą i kulturą popularną;
ukazanie związków pomiędzy literaturą i kulturą popularną.
2. Treści merytoryczne: literatura popularna a literatura obiegu „wysokiego”, pojęcia
pokrewne; stan badań nad literaturą popularną; kultura masowa i jej wpływ
na literaturę oraz odbiór literatury: komercja, rola mediów, kultura „instant”,
„homogenizacja’, seryjność, Internet, gry komputerowe; konieczność poszerzenia
filologicznych procedur interpretacyjnych.
3. Wymagania wstępne: wiedza z poetyki, analizy dzieła literackiego oraz komunikacji
literackiej.
4. Kadra akademicka: Zakład Literatury Polskiej XX w i Najnowszej
5. Metody nauczania: ćwiczenia, konsultacje
6. Metody oceny pracy studenta: kolokwium, recenzja.
8. Literatura (wybór): Adamiec M., Dzieło literackie w sieci: pomysły, hipotezy
i interpretacje z pogranicza wiedzy o literaturze, kultury masowej i współczesnej
technologii, Gdańsk 2004; Broch H., Kilka uwag o kiczu i inne eseje, Warszawa
1998; Eco U., Superman w literaturze masowej: powieść popularna - między retoryką
a ideologią, Warszawa 1996; Formy literatury popularnej, red. A. OkopieńSławińska, Wrocław 1975; Godzic W., Oglądanie i inne przyjemności kultury
popularnej, Kraków 1996; Kłoskowska M., Kultura masowa. Krytyka i obrona,
Warszawa 2005; Kołak P., Kultura masowa jako produkt reklamowo-marketingowy,
Toruń 2005; Kowalski P., Niebezpieczne światy masowej wyobraźni. Studia
o literaturze i kulturze popularnej, Opole 1996; Literatura i kultura popularna, red.
92
T. Żabski, t. 1-10, Wrocław 1992-2002 (wybrane artykuły); Między słowem
a obrazem, red. M. Jakubowska i in., Kraków 2005; Polonistyka w przebudowie,
Kraków 2005 (część; Literatura i kultura popularna); Pułka L., Kultura mediów i jej
spektakle na tle przemian komunikacji społecznej i literatury popularnej, Wrocław
2004; Storey J., Studia kulturowe i badania kultury popularnej: teorie i metody,
Kraków 2003.
Literatura a kultura filmowa i audiowizualna: przedmiot fakultatywny ograniczonego
wyboru;
punkty ECTS: 7
1. Cele przedmiotu: zdobycie wiedzy na temat związków literatury z różnymi
przejawami i formami kultury audiowizualnej (ekranizacja, adaptacja); wykształcenie
umiejętności analizy porównawczej dzieł literackich i ich wizualizacji; gatunki
dziennikarskie służące do opisu realizacji filmowych dzieł literackich.
2. Treści merytoryczne: audiowizualność w kulturze; miejsce filmu we współczesnej
kulturze; literatura a film (pojęcia adaptacji i ekranizacji); historia kina
ze szczególnym uwzględnieniem powiązań z literaturą; film jako przekład
intersemiotyczny; warstwa obrazowa dzieła literackiego, a warstwa obrazowa dzieła
filmowego; elementy analizy dzieła filmowego; rola prasy i Internetu w dobie
„nowych mediów”; gatunki dziennikarskie służące do opisu filmu.
3. Wymagania wstępne: podstawowe wiadomości z zakresu historii kina oraz
umiejętności analizy porównawczej.
5. Metody nauczania: ćwiczenia, konsultacje regularne, konsultacje dla studentów
8. Literatura: Chyła W., Kultura audiowizualna (w stulecie ekranu w kulturze). Poznań
1999. Encyklopedia kina. red. T. Lubelski. Kraków 2003; Film i audiowizualność
w kulturze, red. J. Bocheńska, I. Kurz, S. Kuśmierczyk. Warszawa 2002; Film
w ogrodzie sztuk. red. S.Bobowski. Wrocław 2006; Haltof M., Kino polskie, przeł.
M. Przylipiak. Gdańsk 2004; Helman A., Twórcza zdrada: filmowe adaptacje
literatury. Poznań 1998; Hopfinger M., Kultura audiowizualna u progu XXI wieku.
Warszawa 1997; Interpretacja dzieła filmowego: teoria i praktyka, red. E.NurczyńskaFidelska, P. Sitarski. Łódź 1995; Jackiewicz A., Moja filmoteka. Literatura i teatr
w filmie. Warszawa 1989; Kałużyński Z., Raczek T., Perły kina. Leksykon filmowy
na XXI wiek, t. 2, Ekranizacje literatury. Michałów-Grabina 2005; Kołodyński A.,
Zarębski K. J., Słownik adaptacji filmowych. Bielsko-Biała 2005; Kompendium
terminologii filmowej. oprac. W. Dąbal, P. Andrzejew. Warszawa 2005; Korsak Z.,
Kultura filmowa - edukacja filmowa: koncepcje, badania, uwarunkowania.Włocławek
2004; Nowe nawigacje: współczesna kultura audiowizualna, red. P. Kletowski,
M. Wrona. Kraków 1999; Ogonowska A., Tekst filmowy we współczesnym pejzażu
kulturowym. Kraków 2004; Płażewski J., Historia filmu 1895-2005. Warszawa 2007;
Słownik filmu, red. R. Syski. Kraków 2005; Wiek ekranów. Przestrzenie kultury
93
widzenia, red. A. Gwóźdź, P. Zawojski. Kraków 2002; Witek P., Kultura. Film.
Historia. Metodologiczne problemy doświadczenia audiowizualnego. Lublin 2005.
Wykład monograficzny: Środki
wykład: rok I semestr 2. – 15 godzin;
punkty ECTS: 1
masowego
przekazu:
przedmiot
fakultatywny
1. Cele przedmiotu: przedstawienie historii mediów oraz ich roli specyfiki
we współczesnym świecie, a także ich wzajemnych relacji.
2. Treści merytoryczne: podstawowe pojęcia i koncepcje komunikowania masowego;
system mediów współczesnych ogólnopolskich i lokalnych; prasa, radio, telewizja –
rys historyczny i funkcja; specyfika nowych mediów we współczesnym świecie,
poglądy na temat roli cenzury
3. Wymagania wstępne: wiedza na poziomie ogólnym, maturalnym.
4. Kadra akademicka: dr Małgorzata Dawidziak-Kładoczna
5. Metody nauczania: wykład, konsultacje regularne, konsultacje dla studentów
indywidualnej organizacji studiów
6. Metody oceny pracy studenta: test pisemny na przedostatnich zajęciach.
8. Literatura: Barwise P., Media, Warszawa 2000; Dobek-Ostrowska B., Media
masowe na świecie. Modele systemów medialnych i ich dynamika rozwojowa,
Wrocław 2007; Hallin D., Mancini P., Systemy medialne – trzy modele mediów,
Kraków 2007; Dziennikarstwo i świat mediów, pod red. Z. Bauera i E. Chudzińskiego,
wyd. III, Kraków 2004; Media i dziennikarstwo w Polsce 1989-1995, pod red.
G. Koppera, I. Rutkiewicza i K. Schliep, Kraków 1996; Mrozowski M., Między
manipulacją a poznaniem, Warszawa 1991; Media, rozwój, integracja europejska,
pod red. S. Lisa, Tarnów 2001; Mielczarek T., Monopol, pluralizm, koncentracja.
(Środki komunikowania masowego w Polsce w latach 1989-2006), Kielce 2007;
Prasa, radio i telewizja w Polsce. Zarys dziejów, pod red. D. Grzelewskiej, Warszawa
1999; Studia nad mediami i komunikowaniem masowym, pod red. J. Fras, Toruń 2007;
Środki masowej informacji w Polsce po likwidacji cenzury, red. J. Adamowski,
Warszawa 2000.
(specjalność: edukacja kulturowa)
Instytucje kulturalne i ochrona dóbr kultury: przedmiot fakultatywny ograniczonego
wyboru;
wykład: rok I semestr 2. – 15 godzin;
punkty ECTS: 2
94
1. Cele przedmiotu: zdobycie przez studentów wiedzy o funkcjonowaniu instytucji
kulturalnych i ochronie dóbr kultury w Polsce i w innych krajach.
2. Treści merytoryczne: zasady organizacji i działania instytucji kultury – ujęcie
historyczne i współczesne; instytucje kultury w ramach organizacji państwowych
w Polsce i w Europie; typy instytucji kulturalnych, instytucje i formy instytucjonalne;
centra kultury, muzea, teatry, filharmonie, galerie, biblioteki, zbiory i archiwa
w Polsce i na świecie; częstochowskie i regionalne instytucje kultury; uregulowania
prawne w zakresie ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego obowiązujące
w Polsce i Unii Europejskiej; organizacje zajmujące się ochroną i restytucją
zabytków; finansowanie ochrony, konserwacji i rewitalizacji zabytków.
3. Wymagania wstępne: wiedza ogólnohumanistyczna uzyskana na poziomie studiów
licencjackich
4. Kadra akademicka: Zakład Kulturoznawstwa.
5. Metody nauczania: wykład, konsultacje regularne, konsultacje dla studentów
indywidualnej organizacji studiów
8. Literatura: Grad J., Kaczmarek U., Organizacja i upowszechnianie kultury w Polsc:
zmiany modelu, Poznań 1996; Prawelska-Skrzypek G., Polityka kulturalna polskich
samorządów: wybrane zagadnienia, Kraków 2003; Dzieje teatru w Polsce, red.
T. Sivert, kolejne tomy; Madejski P., Wojna i kultura: instytucje kultury polskiej
w okupacyjnych realiach Generalnego Gubernatorstwa 1939 – 1945, Warszawa 2005;
Dobrzański K., Wartecki A., Wybrane zagadnienia organizacji i zarządzania
instytucjami kultury, Poznań 2004; Strona internetowa www.culture.pl
Animacja kulturowa: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 4
1. Cele przedmiotu: studenci jako animatorzy kultury.
2. Treści merytoryczne: współpraca z Biblioteką Główną, szpitalem, ośrodkiem
pomocy społecznej.
multimedia).
5. Metody nauczania: warsztaty, symulacje, działania aktywne (socjokonstruktywizm) +
elementy form kształcenia na odległość (konektywizm).
8. Literatura: dokumentacje z Kampanii na Rzecz Uczenia Się, www.edunews.pl;
wybrane artykuły
Media w kulturze: przedmiot przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
wykład: rok I, semestr 1. – 15 godzin;
punkty ECTS: 2
95
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z dziejami i typologią mediów, ich specyfiką
i oddziaływaniem we współczesnym świecie oraz ich rolą w kulturze.
2. Treści merytoryczne: dzieje prasy, radia, telewizji i mediów telepatycznych
z uwzględnieniem porównania systemów medialnych w Europie, na świecie
i w Polsce; wpływ mediów na kształtowanie się zjawisk kulturowych ze szczególnym
uwzględnieniem przenikania się mediów i literatury; media jako komunikowanie
masowe, stare i nowe media, działalność cenzury w kontekście rozwoju kultury;
media a kultura współczesna: media w kulturze i kultura o mediach; rola Internetu
we współczesnym świecie mediów – koncepcja społeczeństwa informatycznego;
ekonomiczne aspekty funkcjonowania mediów.
3. Wymagania wstępne: ogólna wiedza na temat teorii mediów.
5. Metody nauczania: wykład z elementami prezentacji i analizy tekstów medialnych,
6. Metody oceny pracy studenta: systematyczna ocena aktywności studentów
8. Literatura (wybór): Bajka Z., Historia mediów, Kraków 2008; Barwise P., Media,
Warszawa 2000; Dziennikarstwo, media, społeczeństwo, red. S. Mocek, Warszawa
2005; Goban-Klas T., Media i komunikowanie masowe, Warszawa 2005; McLuhan
M., Zrozumieć media, Warszawa 2004; Media audiowizualne, red. W.Godzic,
Warszawa 2010; Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku, red.
M.Hopfinger, Warszawa 2005; Pokrzycka L., Mich W., Media a demokracja, Lublin
2007; Postman N., Technopol. Triumf techniki nad kulturą, Warszawa 2004; Prasa,
radio i telewizja w Polsce. Zarys dziejów, red. D. Grzelewska, Warszawa 1999;
W świecie mediów, red. E. Nurczyńska-Fidelska, Kraków 2001.
Język promocji i reklamy: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 4
1. Cele przedmiotu: umiejętność rozpoznawania środków językowych i strategii
stosowanych w reklamie, umiejętność kreowania własnych komunikatów
reklamowych
2. Treści merytoryczne: język promocji i reklamy jako nowa odmiana stylowa
współczesnej polszczyzny i element strategii marketingowych. Typy i rodzaje reklam.
Cechy komunikatu reklamowego (nadawca i odbiorca, cele komunikatu reklamowego,
sposób przekazywania informacji, psychologiczne prawa rządzące kolejnością treści
przekazywanych w komunikacie reklamowym). Środki językowe i strategie
stosowane w reklamie: perswazja, wartościowanie i magia, metaforyka i frazeologia,
konotacje kulturowe jako tworzywo językowego obrazu świata reklam, gry językowe,
styl oficjalny i potoczny w reklamie, gramatyka tekstów reklamowych (analiza form
nominalnych i werbalnych), składnia tekstu reklamowego, tekst reklamy
a poprawność językowa. Budowa sloganu reklamowego.
96
polszczyzny (zaliczenie z gramatyki opisowej języka polskiego, stylistyki praktycznej,
kultury języka).
5. Metody nauczania: konwersatorium – omówienie wskazanej literatury jako podstawy
teoretycznej, ćwiczenia praktyczne – analiza językowa tekstów reklamowych,
redagowanie własnych tekstów reklamowych.
6. Metody oceny pracy studenta: obecność i aktywność na zajęciach, opracowanie
projektu reklamy i promocji dowolnego artykułu.
8. Literatura (wybór): Bogunia-Borowska M., Reklama jako tworzenie rzeczywistości
społecznej, Kraków 2004; Bralczyk J., Język na sprzedaż, Warszawa 1996;
Komunikowanie się w marketingu, pod red. K. Mruka, Kraków 2004; Skowronek K.,
Reklama. Studium pragmalingwistyczne, Kraków 1993; Zboralski M., Nazwy firm
i produktów, Warszawa 2000. Szczegółowa literatura podawana jest przez
prowadzącego na pierwszych zajęciach.
Polskie zwyczaje komunikacyjne: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 4
1. Cele przedmiotu: zapoznanie studentów z ewolucją komunikacyjnej natury tekstu
determinującej jego organizację i semantykę.
2. Treści merytoryczne: akty mowy, rama modalna, znaczenie pragmatyczne,
perswazyjne. Tekst jako ośrodek relacji osobowych, osadzający go w pewnych
sytuacjach i konwencjach komunikacyjnych (sposoby włączania jednej wypowiedzi
w inną, dialogiczność, intertekstualność, metatekst) oraz w społecznym obiegu (pisma
propagandowo-polityczne, użytkowe, dokumenty życia społecznego, np. druki ulotne,
diariusze, uniwersały, katalogi wydawnicze i księgarskie, informatory itp.)
3. Wymagania wstępne: student zna pojęcie języka jako narzędzia porozumiewania
się.
4. Kadra akademicka: dr hab. Grzegorz Majkowski.
5. Metody nauczania: ćwiczenia, regularne konsultacje.
6. Metody oceny pracy studenta: aktywność podczas zajęć.
8. Literatura (wybór): Bralczyk J., Język na sprzedaż, Warszawa 1996; Duszak A,
Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa 1998; Furdal A.,
Językoznawstwo otwarte, Wrocław 2000; Galasiński D., Chwalenie się jako
perswazyjny akt mowy, Kraków 1992; Grabias S., Język w zachowaniach społecznych,
Lublin 1994; Grzegorczykowa R., Problem funkcji języka i tekstu w świetle teorii
aktów mowy, [w:] Język a kultura, t. 4, 1991, s. 11-28; Język a kultura, t. 6, Polska
etykieta językowa, pod red. J. Anusiewicza i M. Marcjanik, Wrocław; Pajdzińska A.,
Jak mówimy o uczuciach, [w:] Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin
1999, s. 83-101; Puzynina J., Język wartości, Warszawa 1992; Wierzbicka A., Akt
mowy, [w:] Semiotyka i struktura tekstu, red. M. R. Mayenowa, Warszawa 1973.
97
Gatunki wypowiedzi publicznej: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: zapoznanie z podstawowymi wiadomościami z zakresu genologii
lingwistycznej ze szczególnym uwzględnieniem zasad organizujących gatunki
wypowiedzi publicznej; wykształcenie sprawności interpretacyjnych gatunków
wypowiedzi publicznej oraz przygotowanie studentów do samodzielnego tworzenia
ich.
2. Treści merytoryczne: metody badań nad gatunkiem; pojęcie gatunku, specyfika
komunikowania publicznego; gatunki informacyjne na przykładzie notatki prasowej –
analiza struktury gatunkowej, cechy stylistyczne, redagowanie notatki; gatunki
publicystyczne na przykładzie felietonu (wyznaczniki językowe subiektywizmu
i charakteru opiniotwórczego); specyfika wywiadów prasowych, radiowych
i telewizyjnych (przeprowadzenie wywiadu); gatunki telewizyjne – typologia,
charakterystyka stylistyczna, analiza struktury wybranych gatunków (m.in. teleturniej,
talk show, magazyn ekonomiczny, program informacyjny, telenowela dokumentalna);
Internet jako tygiel rozmaitych gatunków wypowiedzi publicznej; reklama społeczna
– cechy gatunkowe, analizy, redagowanie; list otwarty jako szczególna forma petycji,
komunikacja polityczna z genologicznego punktu widzenia; gatunki kampanii
wyborczych.
3. Wymagania wstępne: znajomość podstawowych zagadnień z zakresu wiedzy
o mediach oraz nauki o języku.
5. Metody nauczania: dyskusja, referat, omawianie lektury, ćwiczenia w redagowaniu
gatunków publicznych, analiza tekstów.
6. Metody oceny pracy studenta: analiza i redagowanie tekstów (notatka prasowa,
felieton, wywiad), referat na ocenę (wybrany gatunek telewizyjny).
8. Literatura (wybór): Dialog a nowe media, red. M. Kita, J. Grzenia, Katowice 2004;
Furman W., Gatunki dziennikarskie: specyfika ich tworzenia i redagowania, Rzeszów
2000; Furman W., Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Gatunki dziennikarskie.
Teoria - praktyka – język, Kielce 2007; Godzic W., Telewizja i jej gatunek, Kraków
2004; Grzenia J., Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa 2007; Ożóg K.,
Język w służbie polityki, Rzeszów 2004; Steciąg M., Retoryczność wywiadu
a dynamika stylistyczna odmiany medialnej,[w] Gatunki mowy i ich ewolucja. T.3:
Gatunek a odmiany funkcjonalne, red. D. Ostaszewska, Katowice 2007; Sztuka
pisania. Przewodnik po tekstach użytkowych, red. M. Zaśko-Zielińska, A. MajewskaTworek, T. Piekot, Warszawa 2008; Wojtak M., Analiza gatunków prasowych. Lublin
2008; Wojtak M., Gatunki prasowe. Lublin 2004.
Komparatystyka literacko – kulturowa i intersemiotyczna: przedmiot fakultatywny
ćwiczenia: rok II semestr 3. – 15 godzin; semestr 4. – 15 godzin;
punkty ECTS: 8
98
1. Cele przedmiotu: - uświadomienie holistycznego wymiaru istnienia różnych
przekazów artystycznych i intermedialnych form ich odbioru;- zapoznanie studentów
z aktualnymi kierunkami zwrotu kulturowego w dyskursie humanistycznym
i perspektywami badań kontekstualnych i transdyscyplinowych; - kształcenie
umiejętności interpretowania różnych tekstów kultury w drodze ich przekładu
intersemiotycznego i transmedialnego; - odsłanianie istoty i pragmatyki badań
interdyscyplinarnych wobec
dyskursu teoretycznoliterackiego, komparatystyki
kulturowej, filozofii kultury, teorii i morfologii kultury oraz metod analizy artefaktów
kulturowych; - wzbogacenie warsztatu metodologicznego o techniki opisu zjawisk
artystycznych w kontekście różnych dyskursów kultury.
2. Treści merytoryczne: wyjaśnienie pojęcia „komparatystyka kulturowa”
i „komparatystyka interdyscyplinarna” wraz w jej terminologicznymi pochodnymi –
„interdyscyplinarność”, „intersemiotyczność”, „intermedialność”, „komparatystyka
międzyartystyczna”, „badania transdyscyplinowe”, „intertekstualność” (w szerokim
rozumieniu), „polidyskursywność” e.t.c. oraz prezentowanie świadectw praktyki
badawczej w tym zakresie;opis różnych poziomów znaczeniowych komparatystyki
kulturowej, form jej ujawniania się we współczesnej teorii literatury i kultury, która
eksponując to, co fundamentalne dla swych dyscyplin asymiluje poznawczo sferę
szeroko rozumianej pograniczności; zapoznanie studentów ze współczesnymi
tendencjami rozwojowymi w naukach humanistycznych XX i XXI wieku
zmierzającymi do zmiany ich paradygmatu w ślad za zmianą współczesnego modelu
kultury i jej statusu pojęciowego; doskonalenie praktyk poznawczych polegających na
przełamywaniu reguły hermetyczności dyskursów na rzecz dialogicznego
nacechowania kultury oraz przenikania się kodów, estetyk, systemów znakowych,
pojęciowych a także ustabilizowanych praktyk metodologicznych; ukazywanie
szerokiego spektrum zjawisk związanych z kulturowym zakorzenieniem
współczesnych dyskursów nauki oraz ciągłym poszerzaniu ich pojemności poprzez
ogląd tych samych zjawisk kultury przez pryzmat różnych punktów widzenia,
wymienne użycie różnej aparatury badawczej – literaturoznawczej, kulturoznawczej,
socjologicznej, filozoficznej, psycho- i socjolingwistyczej w jej związkach
z dyskursami polityki, ekonomii, prawa, medycyny, ekologii, informatyki etc.;
ukazanie istoty tzw. „badań kulturowych” (poetyka kultury) – nowy historyzm
a inne szkoły badań nad kulturą; badania z zakresu etnogenezy literatury (kulturowa
lokalność); wielokulturowość a tzw. kultura etnosów, problematyka „dyskursów
mniejszościowych”; antropologizacja dyskursu literaturoznawczego;omówienie
głównych problemów z zakresu socjologii literatury i kultury (literatura jako praktyka
społeczna i jako instytucja; literatura jako krytyka społeczna; społeczne
uwarunkowania odbioru literatury; krytyka literacka jako zjawisko socjologiczne).
3. Wymagania wstępne: student winien mieć opanowane treści z zakresu historii
literatury, teorii literatury, semiotyki tekstów kultury oraz metodologii badań
literackich/kulturoznawczych, obowiązujące w programach na poziomie studiów
I stopnia i wykazywać znajomość podstaw z historii sztuki, teatrologii, filmoznawstwa
i ogólnej wiedzy o kulturze. Wymagane jest opanowanie warsztatu analizy
i interpretacji dzieła literackiego, modeli i technik czytania dzieł literackich oraz
przekazów kultury medialnej.
4. Kadra akademicka: dr hab. Lucyna Rożek, prof. AJD; dr hab. Agnieszka
Czajkowska; dr Dorota Utracka; dr Artur Żywiołek
5. Metody nauczania: ćwiczenia – 15 godzin w semestrze 3 i 15 godzin w semestrze 4.
6. Metody oceny pracy studenta: egzamin ustny po semestrze 4.
99
8. Literatura: Ch. Barker, Studia kulturowe. Teoria i praktyka, Kraków 2005S.
Greenblatt, Poetyka kulturowa. Pisma wybrane, Kraków 2006 ; Kulturowa teoria
literatury. Główne pojęcia i problemy, red. M. P. Markowski, R. Nycz, Kraków
2006Ut pictura poesis, red. M. Skwara, S. Wysłouch, Gdańsk 2006 A.Hejmej, Muzyka
w literaturze. Perspektywy komparatystyki interdyscyplinarnej, Kraków 2008
A.Hejmej, Interdyscyplinarność i badania komparatystyczne, w: Literatura i wiedza,
red. W. Bolecki i E. Dąbrowska, Warszawa 2006.M. Hopfinger, Kultura
audiowizualna u progu XXI wieku, Warszawa 1997E. Szczęsna, Poetyka mediów,
Warszawa 2007;S. Wysłouch, Literatura a sztuki wizualne, Warszawa 1994S.
Wysłouch, Literatura i semiotyka, Warszawa 2001; Anatomia dyskursu. Wiedza
o literaturze z punktu widzenia obserwatora III, red. B. Balicki, B. Ryż, E. Szczerbuk,
Wrocław 2008 P. Kowalski, Popkultura i humaniści, Kraków 2004S. Czekalski,
Intertekstualność i malarstwo. Problemy badań nad związkami międzyobrazowymi,
Poznań 2006 A.Dziadek, Obrazy i wiersze. Z zagadnień interferencji sztuk w polskiej
poezji współczesnej, Katowice 2004;H. Belting, Antropologia obrazu. Szkice do nauki
o obrazie, przeł. M. Bryl, Kraków 2007 Formacje dyskursywne w kulturze, językach
i literaturze europejskiej, red. L. Rożek, Częstochowa 2005.Intersemiotyczność.
Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie). Studia, red. S. Balbus, A. Hejmej,
J. Niedźwiedź, Kraków 2004;A.Wypych-Gawrońska, Literatura w operze. Adaptacje
dramatyczno-muzyczne utworów literackich do 1918 roku, Częstochowa 2005 Kicz,
tandet, jarmarczność w kulturze masowej XX wieku, red. L. Rożek, Częstochowa 2000
Piękno w sieci. Estetyka i nowe media, red. K. Wilkoszewska, Kraków 1999;
M. Gołaszewska, Estetyka współczesności, Kraków 2001;
Obiegi literatury: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: poszerzenie wiedzy o literaturze pod kątem historycznych
i współczesnych zmian
zachodzących w sytuacji komunikacyjnej właściwej
dla różnych obiegów literatury; wykształcenie umiejętności interpretowania
oraz wartościowania utworów należących do różnych obiegów; wykształcenie
umiejętności dostrzegania w tekstach kultury konwencji charakterystycznych
dla różnych obiegów.
2. Treści
merytoryczne: charakterystyka
społecznych obiegów
literatury
ze szczególnym uwzględnieniem tradycji (odmian) literatury popularnej oraz cech
i funkcji literatury dla młodzieży; role pisarzy w poszczególnych obiegach literackich;
relacje między literaturą popularną a wysokoartystyczną; trzeci obieg; style odbioru i
kręgi czytelnicze; upowszechnianie i odbiór literatury w kontekście zjawisk
charakterystycznych dla kultury współczesnej (kultura „instant”, „homogenizacja”,
audiowizualność, „galaktyka tekstowa”, społeczeństwo „sieciowe”).
3. Wymagania wstępne: podstawowa wiedza o komunikacji językowej i literackiej,
wiedza z zakresu historii literatury polskiej.
4. Kadra akademicka: dr Leszek Będkowski.
5. Metody nauczania: ćwiczenia, konsultacje.
100
8. Literatura (wybór): Adamczykowa Z, Literatura dla dzieci. Funkcje – kategorie –
gatunki, Warszawa 2001; Adamiec M., Dzieło literackie w sieci: pomysły, hipotezy
i interpretacje z pogranicza wiedzy o literaturze, kultury masowej i współczesnej
technologii, Gdańsk 2004; Dmitruk K., Kultura popularna - obieg - literatura,
Wrocław 1992; Głowiński M., Style odbioru, Kraków 1977; Hopfinger M., Kultura
audiowizualna u progu XXI wieku, Kowalski P., Niebezpieczne światy masowej
wyobraźni. Studia o literaturze i kulturze popularnej, Opole 1996. Lalewicz J.,
Socjologia komunikacji literackiej, Wrocław 1985; Marecki P., Liternet. Literatura
i Internet, Kraków 2002; Relacje między kulturą wysoką i popularną w literaturze,
języku i edukacji, pod red. B. Myrdzik i M. Karwatowskiej, Lublin 2005; Słownik
literatury popularnej, pod red. T. Żabskiego, Wrocław 2006.
Czytanie teatru: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 3
1. Cele przedmiotu: poznanie teoretycznych podstaw analizy i interpretacji dzieła
teatralnego oraz wykształcenie umiejętności samodzielnego opisu dzieła teatralnego
jako tekstu kultury (w tym próby krytycznoteatralnego)
2. Treści merytoryczne: zapis a opis przedstawienia; najnowsze propozycje
metodologiczne; wzorcowe opisy przedstawień wybitnych krytyków teatralnych;
samodzielne analizy i interpretacje przedstawień teatrów dramatycznych i teatru TV.
3. Wymagania wstępne: licencjat uzyskany na studiach humanistycznych lub
artystycznych
4. Kadra akademicka: dr Zbyszek Jędrzejewski, dr hab. Anna Wypych-Gawrońska,
prof. AJD
5. Metody nauczania: ćwiczenia, pokazy filmowych zapisów przedstawień teatralnych,
konsultacje regularne, konsultacje dla studentów indywidualnej organizacji studiów
6. Metody oceny pracy studenta: ocena udziału w zajęciach, zaliczenie pracy z analizy
i interpretacji przedstawienia teatralnego „żywego planu” lub teatru TV.
8. Literatura: Baluch W., Scena teatru, scena mentalna. Proces interpretacji w ujęciu
kognitywnym, Kraków 2005; Gender – dramat – teatr, red. A. KuligowskaKorzeniowska, M. Kowalska, Kraków 2001; Krytycy teatralni XX wieku, red.
E. Udalska, Wrocław 1992; Mity teatru XX wieku: od Stanisławskiego do Kantora,
Kraków 1995; Polska krytyka teatralna lat 1944-1980, red. E. Udalska, Katowice
1986; Raszewski Z., Sto przedstawień w opisach polskich autorów, Warszawa 1993;
Sinko G., Opis przedstawienia teatralnego – problem semiotyczny, Wrocław 1982;
Sławińska I., Odczytywanie dramatu, Warszawa 1988; oraz literatura do przedmiotu:
„Teatr i widowiskowość w kulturze”
Czytanie filmu i przekazów audiowizualnych: przedmiot fakultatywny ograniczonego
wyboru;
101
punkty ECTS: 6
1. Cele przedmiotu: wykształcenie u studentów umiejętności właściwego odbioru
przekazów audiowizualnych; zdobycie przez studentów wiedzy na temat
multimedialności w kulturze współczesnej; zdobycie umiejętności analizy dzieła
audiowizualnego.
2. Treści merytoryczne: czym jest i w jaki sposób można scharakteryzować
audiowizualność; audiowizualność jako kategoria poznawcza współczesności;
elementy składowe przekazu audiowizualnego (dźwięk, obraz); współczesne formy
i gatunki audiowizualne; wybrane metody badawcze filmoznawstwa; film jako
przekład intersemiotyczny; analiza wybranego dzieła filmowego; analiza
wybranego(innego niż film) przekazu audiowizualnego.
3. Wymagania wstępne: podstawowe wiadomości z zakresu historii kina.
5. Metody nauczania: analiza tekstów naukowych, dyskusja, konsultacje regularne,
konsultacje dla studentów indywidualnej organizacji studiów
8. Literatura: Chyła W., Kultura audiowizualna (w stulecie ekranu w kulturze). Poznań
1999. Film i audiowizualność w kulturze, red. J. Bocheńska, I. Kurz, S. Kuśmierczyk.
Warszawa 2002. Helman A., Twórcza zdrada: filmowe adaptacje literatury, Poznań
1998. Hopfinger M., Kultura audiowizualna u progu XXI wieku, Warszawa 1997.
Korsak Z., Kultura filmowa - edukacja filmowa: koncepcje, badania, uwarunkowania,
Włocławek, 2004. Nowa audiowizualność – nowy paradygmat kultury, red. E. Wilk
Eugeniusz, I. Pasterczyk-Kolasińska. Kraków 2008. Nowe media w komunikacji
społecznej XX wieku, red. M. Hopfinger, Warszawa 2002. Nowe nawigacje:
współczesna kultura audiowizualna, red. P. Kletowski, M. Wrona, Kraków 1999.
Witek P., Kultura. Film, Historia. Metodologiczne problemy doświadczenia
audiowizualnego, Lublin 2005.
Psychologia komunikacji z elementami public relations: przedmiot fakultatywny
wykład: rok I, semestr 1. – 15 godzin;
punkty ECTS: 2
1. Cele przedmiotu: rozwijanie podstawowych umiejętności z zakresu komunikacji
interpersonalnej, niezbędnych w kształtowaniu relacji.
2. Treści merytoryczne: komunikacja werbalna i pozawerbalna. Znaczenie spójności
sygnałów. Analiza wybranych form komunikacji. Tworzenie prawidłowych nawyków
komunikacyjnych. Kształtowanie umiejętności sprawnego komunikowania się
z przedstawicielami różnych środowisk. Bariery w komunikacji interpersonalnej.
Autoakceptacja i autoprezentacja. Znaczenie „pierwszego wrażenia”, budowanie
pozytywnego obrazu własnej osoby. Elementy asertywności.
3. Wymagania wstępne: brak.
4. Kadra akademicka: dr Agnieszka Miklewska
5. Metody nauczania: wykład
102
6. Metody oceny pracy studenta: praktyczne wykorzystanie treści wykładowych
(samodzielne przygotowanie własnej, krótkiej prezentacji)
8. Literatura: Aronson E., Wilson T. D., Akert R. M. (2008). Psychologia społeczna.
Serce i umysł. Poznań: Wydawnictwo Zyski S-ka; Leary, M. (2003). Wywieranie
wrażenia na innych. O sztuce autoprezentacji. Gdańsk: GWP; McKay M., Davis M.,
Fannig P. (2001). Sztuka skutecznego porozumiewania się. Gdańsk: GWP; Pratkanis
A., Aronson E. (2003). Wiek propagandy. Warszawa: PWN; Stewart J. (2003). Mosty
zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej. Warszawa: PWN.
Promocja i marketing w kulturze: przedmiot fakultatywny ograniczonego wyboru;
punkty ECTS: 4
1. Cele przedmiotu: zdobycie przez studentów podstawowej wiedzy o zasadach
marketingu w kulturze oraz umiejętności promowania kultury.
2. Treści merytoryczne: marketing i public relations w instytucjach kultury;
podstawowe pojęcia teorii reklamy, wpływu społecznego, autoprezentacji; formy
działania w kulturze; ramy instytucjonalnych działań animacyjnych; sposoby
zarządzania instytucjami kultury.
3. Wymagania wstępne: wiedza ogólnohumanistyczna uzyskana na poziomie studiów
licencjackich
5. Metodyka nauczania: wykład, konsultacje regularne, konsultacje dla studentów
6. Metody oceny pracy studenta: aktywne uczestnictwo w zajęciach
Literatura: Grad J., Kaczmarek U., Organizacja i upowszechnianie kultury w Polsc: zmiany
modelu, Poznań 1996; Upowszechnianie kultury - wyzwaniem dla edukacji kulturalnej, red.
K. Olbrycht, E. Konieczna, J. Skutnik, Toruń 2008; Baverstock A., Marketing
w wydawnictwie: fantazja czy rzeczywistość? przeł. G. Łuczkiewicz, Kraków 1996; Blythe J.,
Komunikacja marketingowa, przekł. G. Górska, Warszawa 2002; Marketing turystyczny
regionu, red. S. Kuśmierski, Kielce 2003; Tworzydło D., Wróbel G., Promocja - sztuka
komunikacji, Rzeszów 1999; Zając M., Promocja książki dziecięcej: podręcznik akademicki,
Warszawa 2002; Pomieciński A., Reklama w kulturze współczesnej : studium
103

opis przedmiotów realizowanych na kierunku filologia polska

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wniosek o powtarzanie przedmiotu TiR

MK_21_11_4 Pracownia sztuki społecznej

Hodowla zwierząt towarzyszących i wolno żyjących

Sylabus przedmiotu

Sylabus przedmiotu - Syjon

III ROK – Pedagogika opiekuńcza z terapią

HARMONOGRAM ZJAZDÓW rok szkolny 2010/2011 Szkoły

Ochrona przyrody - Wydział Biologiczno-Chemiczny