Test konkurs przyrodniczy

kod
2012/2013
liczba punktów
KONKURS
PRZEDMIOTOWY
Z PRZYRODĄ NA TY
ETAP rejonowy
Województwo kujawsko – pomorskie
Instrukcja dla ucznia.
Test składa się z 23 zadań. Na jego rozwiązanie masz 70 minut. JeŜeli nie potrafisz wykonać zadania
pomiń je, a następnie wróć do niego później. Wszystkie polecenia czytaj uwaŜnie, odpowiedzi zapisuj
starannie. W zadaniach wielokrotnego wyboru prawidłową odpowiedź zaznacz krzyŜykiem X.
W
razie
pomyłki
krzyŜyk naleŜy
otoczyć
kółkiem, a prawidłową odpowiedź zaznaczyć X.
Odpowiedzi do zadań otwartych naleŜy wpisywać w miejscach wskazanych przy zadaniach. Przy
kaŜdym zadaniu podana jest liczba punktów, którą moŜesz uzyskać.
śyczymy powodzenia!
1. (0 - 4) Zadanie dotyczy podziału administracyjnego Polski. Uzupełnij poniŜsze zdania tak,
aby były prawdziwe.
W Polsce jest (wpisz liczbę) …………………...….. województw, które dzielą się na mniejsze jednostki
administracyjne (podaj ich nazwę) ………………..………….., te podzielone są na ……………………….
Największym województwem w Polsce jest ………………………….….……………………… ze stolicą
w …………………………….. . Najmniejszym województwem jest ……………………..……………., ze
stolicą w …………………………. . Szczecin jest stolicą województwa ………………………………….. .
2
2. (0 - 4) Powierzchnia województwa dolnośląskiego wynosi około 20 tys. km . Mieszka tu
około 3000000 ludzi. Na podstawie podanego wzoru oblicz gęstość zaludnienia na tym terenie.
W odpowiedzi podaj równieŜ jednostkę gęstości zaludnienia.
Gęstość zaludnienia = liczba osób : powierzchnię
Obliczenia: …………………………………………………………………………………………..
Odpowiedź: …………………………………………………………………………………………..
3. (0 - 2) Zadanie dotyczy sąsiadów Polski. Uzupełnij zdania tak, aby były prawdziwe.
Na północnym wschodzie Polska graniczy z ………….………………… .Stolicą tego kraju jest
……………………….. . Od północy Polska graniczy z (podaj nazwę kraju) ………………………………
1
4. (0 - 1) W jakiej części Europy połoŜona jest Polska?
A. Europa Północna
B. Europa Wschodnia
C. Europa Środkowa
5. (0 - 3) Niektóre granice Polski to granice naturalne przebiegające wzdłuŜ rzek.
Na zamieszczonej mapie Polski odpowiednio wpisz cyfrę 1, 2 i 3 w miejscu, w którym granica
biegnie wzdłuŜ rzeki. Uzupełnij tabelę wpisując nazwę rzeki oraz nazwę państwa, z którym
graniczy Polska.
Mapa do zadania 5 i 6
Cyfra
Nazwa rzeki
Nazwa państwa, z którym
graniczy Polska
1
2
3
Źródło: „Sprawdziany z przyrody dla kl. V”, Nowa Era, 2006 ( dostosowano do potrzeb zadania).
6. (0 - 4) Opisy dotyczą niektórych najstarszych miast w Polsce. Podaj odpowiednio przy
literze A, B, C i D nazwę miasta, którego dotyczy opis. WskaŜ na mapie miejsca połoŜenia miast
wpisując przy zaznaczonych punktach odpowiednią literę.
A. W tym mieście zachował się dom kronikarza Jana Długosza. Jedną z atrakcji turystycznych
miasta jest labirynt podziemi, które powstawały od XIV wieku i słuŜyły jako magazyny kupieckie.
B. W tym mieście, w gotyckim kościele znajduje się słynny ołtarz Wita Stwosza oraz najstarsza
wyŜsza uczelnia w Polsce.
C. Miasto z koziołkami na wieŜy ratusza.
D. Miasto ze słynnym Ŝurawiem, największym dźwigiem portowym średniowiecznej Europy.
A. ………………………… B. ………………………… C. ………………………… D. ………………………
7. (0 - 2) Do podanego w tabeli typu lasu dobierz spośród podanych charakterystyczną dla
niego: grupę drzew, rodzaj gleby i skałę macierzystą. W tabelę wpisz odpowiednie oznaczenia
literowe.
Grupy drzew:
a) grab, dąb, lipa, klon
b) sosna, świerk, brzoza
Rodzaj gleby:
a) czarnoziem
b) gleba brunatna
c) mady
d) gleba bielicowa
Skała macierzysta:
a) less
b) glina
c) piasek
d) osady rzeczne
Typ lasu
Grupa drzew
c) jesion, olcha, topola
Rodzaj gleby
d) buk
Skała macierzysta
Bór
Grąd
2
8. (0 - 1) Rysunek przedstawia meandrującą rzekę. Wpisz w odpowiednim miejscu literę A lub B
wskazującą brzeg podmywany oraz ten, na którym osadza się materiał skalny.
Brzeg podmywany wskazuje litera: ………
Brzeg, na którym osadza się materiał
skalny wskazuje litera:…….
Źródło:” Przyroda” kl. IV, Operon, 2008 (dostosowano do potrzeb zadania).
9. (0 - 5) PoniŜej podano opisy krain geograficznych Polski oznaczone literami A - E. Przeczytaj
te opisy, a następnie wykonaj dwa polecenia.
Opisy krain geograficznych:
A. Kraina z wyspą Wolin i klifami.
B. Jest jednym z najcieplejszych obszarów Polski. Ma łagodny klimat i Ŝyzne gleby. Występują tu duŜe
złoŜa rudy miedzi.
C. Kraina z obszarami poniŜej poziomu morza.
D. Kraina geograficzna Polski z Puszczą Kampinoską.
E. Jest przykładem regionu rolniczego. Krajobraz falisty lub pagórkowaty urozmaicają wąwozy
lessowe.
Polecenie I
Na podstawie opisu uzupełnij tabelę wpisując odpowiednio przy literze nazwę pasa oraz nazwę
krainy geograficznej.
Polecenie II
Na mapie Polski wstawiono owale określające połoŜenie
opisanych krain geograficznych. Wpisz w owale litery
odpowiadające opisanym krainom.
Kraina
Nazwa pasa
Nazwa krainy
A
B
C
D
E
Źródło: „Sprawdziany z przyrody dla kl. V”, Nowa Era, 2006 dostosowano do potrzeb zadania).
10. (0 - 4) Zdania dotyczą budowy roślin. Skreśl niepotrzebne wyrazy tak, aby zdania były
prawdziwe.
A. Mech płonnik jest przytwierdzony do podłoŜa za pomocą korzonków / chwytników.
B. Przeniesienie pyłku na znamię słupka to zapylenie / zapłodnienie.
C. Wypustki komórek skórki korzenia pobierające wodę z solami mineralnymi to włoski /włośniki.
D. Zielony barwnik roślin umoŜliwiający przeprowadzenie fotosyntezy to chloroplast / chlorofil.
3
11. (0 - 2) Rysunek przedstawia zapis sposobów odŜywiania się bakterii. Uzupełnij zapis
wpisując w odpowiednie miejsca poniŜsze określenia:
samoŜywność,
pasoŜyty,
cudzoŜywność,
saprofity,
Ŝyjące w symbiozie
ODśYWIANIE SIĘ
BAKTERII
np. bakterie zielone
np. bakterie glebowe
np. salmonella
np. bakterie przewodu
pokarmowego
12. (0 - 3) Prezentowane zdania dotyczą grzybów. Jeśli zdanie jest prawdziwe wstaw literę P,
jeśli fałszywe to literę F.
A. Grzyby wielokomórkowe zbudowane są ze strzępek. …. ………..
B. Podczas grzybobrania zbieramy jedynie owocniki grzybów. ………..
C. DroŜdŜe to grzyby jednokomórkowe rozmnaŜające się płciowo przez pączkowanie. ……….
D. Wszystkie grzyby z wyjątkiem gąski zielonej są organizmami cudzoŜywnymi. ………
E. Trującego muchomora sromotnikowego moŜna pomylić z gąską zieloną. ……..
F. Trufle to grzyby cenione za walory smakowe. ……..
13. (0 - 3) Wpisz odpowiednio w tabelę podane gatunki roślin.
mech płonnik, sosna zwyczajna, bez lilak, klon zwyczajny, świerk pospolity, pióropusznik strusi
Rośliny zarodnikowe
Rośliny nagonasienne
Rośliny okrytonasienne
14. (0 - 3) Rysunek przedstawia proces zapłodnienia roślin okrytonasiennych. Uzupełnij opis
rysunku podając odpowiednie brakujące nazwy
i dokończ zdanie.
Nasiono powstaje z: ……………………………………
Źródło: „Tajemnice przyrody” kl. V, Nowa Era, 2008 (dostosowane do potrzeb zadania).
4
15. (0 - 3) Prezentowane rośliny wytwarzają róŜne owoce. Podane nazwy roślin zapisz
odpowiednio w tabeli.
malina,
leszczyna,
Rośliny wytwarzające owoce
pojedyncze suche
fasola,
czereśnia,
pomidor,
Rośliny wytwarzające owoce
pojedyncze mięsiste
poziomka
Rośliny wytwarzające owoce
zbiorowe
16. (0 - 1) Jakiego stanu skupienia ciał dotyczy ten opis? Cząsteczki przyciągają się bardzo
słabo, są luźno rozrzucone w przestrzeni, poruszają się chaotycznie we wszystkich kierunkach.
A. ciało stałe
B. ciecz
C. gaz
17. (0 - 7) Opisy siedmiu parków narodowych występujących w Polsce oznaczono literami
A – G. Uzupełnij tabelę podając przy literze odpowiednią nazwę parku narodowego. Przy
wpisywaniu nazw parków uŜyj skrótu PN. Rozpoznaj na mapie połoŜenie opisanych parków
narodowych oznaczonych numerami 1 – 13 i wpisz odpowiednio w tabelę.
A. Obejmuje dolinę rzeki z jej rozlewiskami oraz przyległe bagna i torfowiska. Jest największym
parkiem narodowym w Polsce.
B. Najmłodszy park narodowy w Polsce.
C. Park z Maczugą Herkulesa i Grotą Łokietka.
D. Park gdzie występują gołoborza oraz lasy jodłowo-bukowe zwane Puszczą Jodłową.
E. Park połoŜony na Pojezierzu Suwalskim. Symbolem parku jest bóbr.
F. Park, w którym ochronie podlegają torfowiska i lasy oraz wiele gatunków roślin i zwierząt między
innymi Ŝółw błotny. Symbolem parku jest Ŝuraw.
G. Park ze skalnymi labiryntami.
Litera
oznaczająca
opis
Numer
na
mapie
Nazwa parku narodowego
A
B
C
D
E
F
G
Źródło: „Sprawdziany z przyrody dla kl. V”, Nowa Era, 2008( dostosowano do potrzeb zadania).
18. (0 - 1) Zaznacz organizm jednokomórkowy tworzący zielony nalot na korze drzew.
A. euglena
B. pierwotek
C. ameba
D. okrzemka
5
19. (0 - 3) Prezentowane zdania dotyczą roślin, które moŜesz spotkać w najbliŜszym otoczeniu
oraz ich właściwości leczniczych i trujących. Jeśli zdanie jest prawdziwe wstaw literę P, jeśli
fałszywe to literę F.
A. Niektóre rośliny doniczkowe takie jak geranium czy aloes, mają właściwości lecznicze. ……….
B. Wśród roślin doniczkowych zdarzają się takie, które zawierają substancje trujące na przykład
oleander, kroton, cyklamen. ……….
C. Kwitnący jesienią zimowit podobny do krokusa jest rośliną leczniczą. …….
D. Trującymi owocami dla człowieka są między innymi owoce śnieguliczki i jemioły. …….
20. (0 - 1) Zaznacz mieszaninę jednorodną.
A. mleko
B. sok owocowy
C. woda z kredą
D. Ŝwir z piaskiem
21. (0 - 1) Zaznacz narząd, który pomaga trawić tłuszcze oraz oczyszcza krew z niepoŜądanych
substancji wprowadzanych do organizmu wraz z pokarmem i napojami.
A. trzustka
B. wątroba
C. nerki
D. Ŝołądek
22. (0 - 1) Rysunek przedstawia ruch powietrza w sali lekcyjnej po otwarciu drzwi na korytarz.
Przeanalizuj rysunek i zastanów się jaki jest związek między temperaturą, a ruchem powietrza.
Następnie w poniŜszym zdaniu skreśl niepotrzebne wyrazy tak, aby opisywało ono prawidłowo
przedstawioną na rysunku sytuację.
Powietrze zimniejsze/ cieplejsze jest lŜejsze/cięŜsze
i dlatego wpływa/wypływa dołem/górą, a płomień
świecy skierowany jest do środka/na zewnątrz
pomieszczenia .
Źródło: „Doświadczenia na lekcjach przyrody”, Nowa Era, 2006 (dostosowano do potrzeb
zadania).
23. (0 - 1) Rysunek przedstawia kształt menisku wklęsły i wypukły utworzony na powierzchni
cieczy. Obserwowane zjawisko zachodzi w zaleŜności od działania sił spójności w cieczy i sił
przylegania cząsteczek cieczy do naczynia. Przeanalizuj rysunek i w odpowiednie kółka wstaw
znak mniejszości „<” lub większości „>”.
Źródło: „Tajemnice przyrody” kl. V, Nowa Era, 2008.
siły przylegania
siły spójności
Menisk wklęsły
siły przylegania
siły spójności
Menisk wypukły
Źródło: „Doświadczenia na lekcjach przyrody”, Nowa Era, 2006(dostosowano do potrzeb zadania).
6