1 - IPEX

KOMISJA
EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 24.4.2014 r.
COM(2014) 240 final
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
z wykonania rozporządzenia (WE) nr 1921/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie przekazywania danych statystycznych na temat
wyładunków produktów rybołówstwa w państwach członkowskich
PL
PL
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
z wykonania rozporządzenia (WE) nr 1921/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie przekazywania danych statystycznych na temat
wyładunków produktów rybołówstwa w państwach członkowskich
1. WPROWADZENIE (ZAKRES, KONTEKST, PRAWODAWSTWO KRAJOWE)
Art. 10 rozporządzenia (WE) nr 1921/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
przekazywania danych statystycznych na temat wyładunków produktów rybołówstwa w
państwach członkowskich (zwanego dalej rozporządzeniem o wyładunkach) stanowi co
następuje: „W terminie do 19 stycznia 2010 r., a następnie co trzy lata, Komisja przedstawia
Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie z oceny danych statystycznych
opracowanych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, a w szczególności w odniesieniu do
ich istotności i jakości. Sprawozdanie to zawiera również analizę efektywności systemu
stosowanego do gromadzenia i opracowywania danych statystycznych pod względem
kosztów i wskazuje najlepsze praktyki umożliwiające państwom członkowskim zmniejszenie
nakładu pracy oraz zwiększenie użyteczności i poprawę jakości danych statystycznych”.
Niniejsze sprawozdanie dokumentuje postępy, jakich dokonały państwa członkowskie i kraje
EFTA w odniesieniu do przepisów rozporządzenia o wyładunkach nakładających na państwa
członkowskie wymóg, by co roku przedstawiały dane dotyczące masy, postaci, przeznaczenia
i średniej ceny produktów rybołówstwa wyładowanych na terytorium państwa
członkowskiego ze statków pochodzących z UE i EFTA.
Informacje gromadzone na mocy rozporządzeń dotyczących systemu kontroli1 zgodnie ze
wspólną polityką rybołówstwa (WPRyb) dowodzą, że wiele danych administracyjnych
pochodzi z dzienników połowowych, deklaracji wyładunkowych, dokumentów sprzedaży
oraz świadectw przejęcia przedstawianych do celów monitorowania kwot połowowych oraz
egzekwowania przepisów, które to dokumenty stanowią główne źródło danych dla państw
członkowskich.
2. CHARAKTER I ZAKRES INFORMACJI
2.1. Gromadzenie danych i źródła danych
Najważniejszymi administracyjnymi źródłami danych o połowach i wyładunkach są dzienniki
połowowe, dokumenty sprzedaży i deklaracje wyładunkowe. Rozporządzenie Rady (WE) nr
1224/2009 oraz rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 404/2011 zobowiązuje
szyprów statków o długości całkowitej powyżej 10 m do prowadzenia dzienników
połowowych i przekazywania zarejestrowanych informacji jak najszybciej w ciągu 24 godzin,
nawet w przypadku braku połowu. W dziennikach połowowych zapisuje się dane w trakcie
działalności i muszą one zawierać szacunkowe określenie masy w relacji pełnej dla danego
połowu. Są one bardzo użyteczne do przypisywania połowów do łowisk, obliczania nakładu
pracy przy połowie oraz do kontroli krzyżowych. W przypadku statków o długości poniżej 10
1
PL
Rozporządzenie Rady (WE) nr 1224/2009 z dnia 20 listopada 2009 r. ustanawiające wspólnotowy system
kontroli w celu zapewnienia przestrzegania przepisów wspólnej polityki rybołówstwa, zmieniające
rozporządzenia (WE) nr 847/96, (WE) nr 2371/2002, (WE) nr 811/2004, (WE) nr 768/2005, (WE) nr
2115/2005, (WE) nr 2166/2005, (WE) nr 388/2006, (WE) nr 509/2007, (WE) nr 676/2007, (WE) nr
1098/2007, (WE) nr 1300/2008, (WE) nr 1342/2008 i uchylające rozporządzenia (EWG) nr 2847/93,
(WE) nr 1627/94 oraz (WE) nr 1966/2006 (Dz.U. L 343 z 22.12.2009, s. 1).
2
PL
m państwa członkowskie zobowiązane są monitorować połowy w oparciu o techniki kontroli
wyrywkowej.
Dokumenty sprzedaży przekazuje się organom odpowiedzialnym za pierwsze wprowadzenie
ryb do obrotu (agentowi statku lub zarejestrowanemu centrum aukcyjnemu). Obejmują one
informację o ilości każdego z wyładowanych gatunków, postaci oraz wartości każdego
produktu, a także o statku dokonującym wyładunku. W większości przypadków informacje te
są ograniczone do gatunków podlegających kwotom połowowym. W przeszłości szacunki
dotyczące działalności połowowej dokonywano wyłącznie na podstawie informacji
specjalistycznych.
2.2. Systemy gromadzenia danych w państwach członkowskich i krajach EFTA
Belgia – Statki belgijskie prowadzą połowy wyłącznie na północno-wschodnim i wschodnim
Atlantyku (obszar 27), głównie na Morzu Północnym (IVb i IVc) oraz we wschodniej części
La Manche (VIId). Źródłem danych są dokumenty administracyjne (dzienniki połowowe,
deklaracje wyładunkowe i dokumenty sprzedaży). Pierwsza sprzedaż musi odbywać się w
jednym z trzech centrów aukcyjnych (Zeebrugge, Ostenda i Nieuwpoort), przy czym połów z
małych statków może być sprzedawany bezpośrednio konsumentom w Ostendzie. Karty
sprzedaży przekazywane są Służbie ds. Rybołówstwa Morskiego (Dienst Zeevisserj) w dniu
wyładunku.
Bułgaria – Statki bułgarskie prowadzą połowy na Morzu Śródziemnym i Morzu Czarnym
(obszar 37), głównie na podobszarze 37.4.2. Dane pochodzą ze źródeł administracyjnych
(dzienników połowowych, deklaracji wyładunkowych i dokumentów sprzedaży)
przekazywanych Krajowej Agencji ds. Rybołówstwa i Akwakultury (NAFA). NAFA
wymaga, by dokumenty dotyczące pierwszej sprzedaży były przesyłane w ciągu 48 godzin od
wyładunku.
Cypr – Inspektorat Rybołówstwa gromadzi dane ze źródeł administracyjnych (dzienniki
połowowe) w odniesieniu do statków o długości całkowitej równej lub przekraczającej 10 m.
Gromadzenie danych dotyczących rybołówstwa i opracowywanie sprawozdań leży w
kompetencjach Departamentu Rybołówstwa i Badań Morskich Ministerstwa Rolnictwa,
Zasobów Naturalnych i Środowiska.
Dania – Dane pochodzą ze źródeł administracyjnych (dzienniki połowowe, deklaracje
wyładunkowe i dokumenty sprzedaży) i są gromadzone centralnie przez Duńską Dyrekcję
Rybołówstwa. Pierwsza sprzedaż ryb przez rybaków niekomercyjnych jest w Danii
zabroniona; wszyscy bezpośredni nabywcy muszą być zarejestrowani w Duńskiej Dyrekcji
Rybołówstwa i przedstawiać jej dokumenty sprzedaży w wersji elektronicznej lub papierowej.
Około 90 % dokumentów sprzedaży przesyłanych jest elektronicznie.
Niemcy – Niemieckie statki prowadzą połowy na Atlantyku północno-wschodnim, północnozachodnim i środkowo-wschodnim oraz na południowo-wschodnim Oceanie Spokojnym
(obszary 27, 21, 34 i 87). Źródłem danych są dokumenty administracyjne (dzienniki
połowowe, deklaracje wyładunkowe i dokumenty sprzedaży). Są one przekazywane
Federalnej Agencji ds. Rolnictwa i Żywności za pośrednictwem organizacji producentów oraz
organów krajów związkowych.
Estonia – Statki estońskie prowadzą połowy na Atlantyku północno-zachodnim (obszar 21) i
północno-wschodnim (obszar 27 – Bałtyk) oraz na wodach śródlądowych (obszar 05).
Źródłem danych są dokumenty administracyjne (dzienniki połowowe, deklaracje
wyładunkowe, dokumenty sprzedaży oraz dokumenty przeładunku i transportu). Statki o
długości całkowitej poniżej 12 m wypełniają dziennik połowowy dotyczący połowów
przybrzeżnych zgodnie z estońskim prawodawstwem krajowym. W przypadku
PL
3
PL
elektronicznego przekazywania danych wymagane jest dostarczenie dwa razy w miesiącu
papierowych kopii dokumentacji. Pierwsi nabywcy ryb mają obowiązek przekazania
dokumentów sprzedaży drogą elektroniczną właściwym organom (w przypadku rybołówstwa
komercyjnego – Ministerstwu Rolnictwa); kilka przedsiębiorstw prywatnych również wybrało
tę formę.
Irlandia – Statki irlandzkie prowadzą połowy na północno-wschodnim Atlantyku (obszar
27). Źródłem danych są dokumenty administracyjne (dzienniki połowowe, deklaracje
wyładunkowe, dokumenty sprzedaży oraz dokumenty zbieraczy skorupiaków). Dane są
gromadzone w portach przez Irlandzki Urząd Ochrony Rybołówstwa Morskiego. Według
przekazywanych informacji Irlandia wprowadza znaczne zmiany w systemach gromadzenia
danych w celu ułatwienia ich gromadzenia drogą elektroniczną, jak tego wymaga
prawodawstwo Unii Europejskiej.
Grecja – Statki greckie prowadzą połowy na północno-wschodnim i środkowo-wschodnim
Atlantyku oraz na Morzu Śródziemnym (obszary 27, 34 i 37) i pozyskują informacje w
drodze badań statystycznych. W stosunku do rybołówstwa „dalekomorskiego” stosowane jest
badanie w formie pełnego spisu, a do rybołówstwa „pełnomorskiego” na obszarze 37 oraz
rybołówstwa przybrzeżnego – badanie wyrywkowe. Badania prowadzi grecki Krajowy Urząd
Statystyczny. Grecja prowadzi pełny spis statków pod grecką banderą, dokonujących
połowów „dalekomorskich”. Połowy pełnomorskie i przybrzeżne obciążone są dużym błędem
wynikającym z niewielkiego odsetka udzielonych odpowiedzi (50 %); dla obliczenia
rozbieżności stosuje się technikę wyrywkową.
Hiszpania – Sektor rybołówstwa w Hiszpanii jest duży i zróżnicowany; za dostarczanie
danych i ich jakość odpowiadają różne agencje. Dane są na pierwszym etapie pozyskiwane
przez władze regionalne, a następnie porównywane centralnie. Istnieje siedem różnych źródeł
administracyjnych służących do zestawiania danych o wyładunkach, w tym dzienniki
połowowe, dokumenty sprzedaży, deklaracje transferu, deklaracje wyładunkowe oraz
informacje od organizacji producentów ryb. Dane z różnych źródeł są gromadzone w
zintegrowanej bazie danych dotyczącej połowów i wyładunków.
Francja – Za dostarczanie danych i ich jakość odpowiada przede wszystkim Urząd ds.
Rybołówstwa i Akwakultury (BSPA), działający w ramach Ministerstwa Ekologii,
Zrównoważonego Rozwoju i Energii. Dane o istotnych połowach tropikalnych gatunków
tuńczyka są przekazywane przez Instytut Badań i Rozwoju (DPMA). Statki francuskie
działają głównie na północno-wschodnim Atlantyku, Morzu Śródziemnym i Oceanie
Indyjskim. Źródła administracyjne (dzienniki połowowe, deklaracje wyładunkowe i
dokumenty sprzedaży) zapewniają dobry zakres informacji o rybołówstwie na Atlantyku. Dla
obszarów, gdzie dane administracyjne nie są wystarczająco miarodajne, szczególnie w
odniesieniu do Morza Śródziemnego, uzupełnia się badaniami wyrywkowymi. Francja od
pewnego czasu znacząco inwestuje w modernizację i udoskonalenie systemu gromadzenia
danych dotyczących rybołówstwa.
Włochy – Włochy prowadzą połowy na obszarze 37. Obecnie istnieją pewne trudności w
gromadzeniu danych dla obszarów 34 i 51. W odniesieniu do obszaru 37 prowadzone są
badania wyrywkowe (dla pozostałych obszarów – spisy). Z dzienników połowowych
pochodzą jedynie dane o połowach tuńczyka błękitnopłetwego; są one gromadzone przez
Ministerstwo Rolnictwa, Żywności i Leśnictwa (MIPAAF). Narodowy Instytut Statystyczny
(Istituto nazionale di Statitistica – ISTAT) gromadzi dane dla obszarów 34 i 51, zaś Instytut
Badań Gospodarczych w zakresie Rybołówstwa i Akwakultury (Instituto di Ricerche
Economiche per la Pesca e l’Acquacoltura – IREPA) zajmuje się obszarem 37. ISTAT
odpowiada za koordynację przesyłania sprawozdań do Eurostatu. Włochy mają dużą liczbę
PL
4
PL
małych statków (o długości całkowitej poniżej 12 m). Około 99 % statków prowadzi
działalność na wodach przybrzeżnych wokół Półwyspu Apenińskiego. Około dwóch trzecich
z nich to małe jednostki używające biernych narzędzi połowowych. Gromadzenie danych
odbywa się w drodze uwzględniającego wiele zmiennych badania wyrywkowego populacji
podzielonej według obszaru, wielkości statków oraz stosowanych narzędzi połowowych.
Metodologia badań pozwala na ograniczenie błędu wynikającego z badań wyrywkowych do
przedziału tolerancji wynoszącego 3,5 %. Uwzględnia się również błędy wynikające z braku
odpowiedzi; problem ten rozwiązuje się przez odpowiedni dobór próby. Nieliczne statki
(około 10) poławiające na obszarach 34 i 51 przekazują dane za pośrednictwem
kwestionariusza, lecz ze względu na niski wskaźnik otrzymywanych odpowiedzi w
nadchodzących latach metodologia gromadzenia danych dla tych obszarów zostanie
zmieniona (wykorzystanie danych administracyjnych). W chwili obecnej nie jest możliwe
dostarczenie danych w odniesieniu do tych obszarów.
Łotwa – Statki łotewskie prowadzą połowy na wodach północno-zachodniego Atlantyku na
obszarach: 27 (podrejony Ia, IIa, III a-d, XIVa-b itd.), 21 (podrejony 3L, 3M, 3K, 1F itd.)
oraz 34 (podrejony 1.13, 1.31, 1.32 itd.). Za przekazywanie danych odpowiada głównie
Departament Rybołówstwa Ministerstwa Rolnictwa, ale gromadzeniem danych zajmują się
inne instytucje. Są to Służba ds. Środowiska przy Ministerstwie Ochrony Środowiska i
Rozwoju Regionalnego, Instytut Bezpieczeństwa Żywności, Zdrowia Zwierząt i Środowiska
(BIOR) działający przy Ministerstwie Rolnictwa oraz Centralne Biuro Statystyczne
podlegające Ministerstwu Gospodarki. Źródłem danych są dokumenty administracyjne:
dzienniki połowowe, dokumenty sprzedaży i deklaracje wyładunkowe. Na Łotwie
obowiązkowa jest rejestracja nabywców ryb w centralnym rejestrze i ich certyfikacja co trzy
lata. Nabywcy ryb mają obowiązek przekazywania elektronicznych dokumentów sprzedaży
(lub ich papierowych kopii) w terminie 48 godzin od dokonania sprzedaży.
Litwa – Litwa prowadzi połowy na Atlantyku północno-wschodnim, północno-zachodnim i
środkowo-wschodnim, a także na południowym Pacyfiku. Za gromadzenie i przetwarzanie
danych odpowiada Departament Rybołówstwa Ministerstwa Rolnictwa. Pierwotnym źródłem
danych są dzienniki połowowe i deklaracje wyładunkowe. Litwa twierdzi, że posiada
zintegrowany automatyczny system przetwarzania i zatwierdzania danych o połowach i
wyładunkach.
Malta – Za gromadzenie danych odpowiada Dyrekcja ds. Kontroli Rybołówstwa działająca w
ramach Ministerstwa Zasobów i Spraw Wiejskich (MRRA); dane są przekazywane do
Eurostatu przez Krajowy Urząd Statystyczny (Dział Statystyki Rolnej i Rybołówstwa). Statki
maltańskie poławiają na Morzu Śródziemnym (obszar 37, podobszar 15). W odniesieniu do
jednostek dłuższych niż 10 m stosuje się spisy: w tym celu wykorzystuje się dane z
dzienników połowowych i kuponów sprzedaży.
Niderlandy – Statki holenderskie prowadzą połowy na północno-wschodnim i środkowowschodnim Atlantyku oraz na południowo-wschodnim Pacyfiku (obszary 27, 34 i 87).
Źródłem danych są dokumenty administracyjne (dzienniki połowowe, deklaracje
wyładunkowe, dokumenty przeładunku i transportu oraz dokumenty sprzedaży). Dane
gromadzone są przez Ministerstwo Gospodarki i przekazywane Eurostatowi przez Urząd
Statystyczny. Niderlandy stosują zasady regulujące sprzedaż ryb w upoważnionych
placówkach za pośrednictwem organizacji producenckich. Elektroniczne dokumenty
sprzedaży są przekazywane w terminie 48 godzin od sprzedaży.
Polska – Głównym źródłem informacji są dzienniki połowowe i dokumenty sprzedaży.
Odpowiedzialność za gromadzenie i przekazywanie danych spoczywa na Departamencie
Rybołówstwa w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
PL
5
PL
Portugalia – Za dostarczanie danych statystycznych do Eurostatu odpowiada Dyrekcja
Generalna ds. Zasobów Naturalnych, Bezpieczeństwa i Służb Morskich. Portugalia posiada
dużą i zróżnicowaną flotę krajową, o znacznej różnorodności zależnie od strefy połowu.
Dominują tradycyjne małe otwarte drewniane kutry rybackie. Najważniejsze obszary to
północno-wschodni, zachodni i środkowo-wschodni Atlantyk. Ważną rolę odgrywają także
odbywające się przy użyciu sznurów haczykowych połowy miecznika na Oceanie
Atlantyckim i Indyjskim (a na Ocenie Indyjskim także rekina błękitnego). Dane pozyskiwane
są głównie z dzienników połowowych, deklaracji wyładunkowych oraz dokumentów
sprzedaży. Świeże lub schłodzone ryby muszą być sprzedawane przez rynki regulowane i
wypełnia się dokumenty sprzedaży. Średnia cena ryb przetwarzanych na morzu brana jest z
deklaracji wyładunkowych.
Rumunia – Rumunia aktywnie działa w wyłącznej strefie ekonomicznej Morza Czarnego
(obszar 37). Źródłem danych są dane administracyjne: dzienniki połowowe, dokumenty
sprzedaży i dokumenty transportu. Dokumenty gromadzone są przez regionalnych
inspektorów Krajowej Agencji Rybołówstwa i Akwakultury (NAFA). NAFA zestawia te
informacje i przekazuje do Eurostatu.
Słowenia – Odpowiedzialność za gromadzenie i przekazywanie danych spoczywa na
Ministerstwie Rolnictwa i Środowiska, Słoweńskim Instytucie Badawczym Rybołówstwa
oraz Urzędzie Statystycznym Republiki Słowenii. Flota słoweńska prowadzi połowy na
północnym Adriatyku (obszar 37). Źródłem danych są dokumenty administracyjne. Wymaga
się, aby wszystkie statki uzupełniały dzienniki połowowe, co gwarantuje pełny ogląd
połowów dokonanych przez flotę. Informacje dotyczące cen gromadzone są na podstawie
dokumentów sprzedaży i kwestionariuszy badań. Dzięki tej metodzie otrzymana informacja o
cenie obejmuje większość wszystkich wyładunków w ujęciu ilościowym, z wyjątkiem
wyładunków niewielkich ilości ryb (mniej niż 50 kg) sprzedawanych na użytek własny i które
nie muszą być rejestrowane za pomocą dokumentów sprzedaży.
Finlandia – Główna odpowiedzialność za gromadzenie danych z zakresu rybołówstwa, ich
przekazywanie oraz jakość spoczywa na Fińskim Instytucie Badawczym Zwierzyny Łownej i
Rybołówstwa. Rejestry utrzymywane są przez Ministerstwo Rolnictwa i Leśnictwa. Fińskie
statki dokonują połowów jedynie na Morzu Bałtyckim. Źródła danych obejmują wersję
dziennika połowowego UE w przypadku floty powyżej 10 m. Sprzedaż bezpośrednia
gatunków objętych kwotami jest regulowana, przy czym obowiązkowych zgłoszeń należy
dokonać w ciągu 48 godzin od wyładunku.. Informacje dotyczące sprzedaży gatunków
nieobjętych kwotami są uzupełniane przy pomocy badań największych hurtowych
przedsiębiorstw rybołówstwa.
Szwecja – Za gromadzenie i przekazywanie danych odpowiada Szwedzka Agencja
Zarządzania Zasobami Morskimi i Wodnymi. Źródłem danych są dane administracyjne, w
tym dzienniki połowowe, dokumenty sprzedaży, deklaracje wyładunkowe, a w przypadku
floty przybrzeżnej – miesięczne (lub nawet codzienne) dzienniki. Jednostki powyżej 12 m
przekazują dzienniki połowowe drogą elektroniczną za pomocą systemu ERS, natomiast
mniejsze jednostki wykorzystują papierowe dzienniki połowów. Karty sprzedaży są
gromadzone centralnie, w postaci elektronicznej albo papierowej, a rybacy przybrzeżni mają
możliwość składania dzienników przybrzeżnych drogą elektroniczną, przez bezpieczny portal
internetowy.
Zjednoczone Królestwo – Najważniejszą rolę odgrywają połowy na północno-wschodnim
Atlantyku (obszar 27). Flota przybrzeżna jest liczna i koncentruje się głównie na gatunkach
nieobjętych kwotami, ale też na znacznej części niektórych gatunków objętych kwotami
połowowymi. Zjednoczone Królestwo posiada także niewielką flotę dalekomorską,
PL
6
PL
zarejestrowaną w Zjednoczonym Królestwie, ale z siedzibą za granicą i tam działającą. Za
gromadzenie danych odpowiadają poszczególne inspektoraty rybołówstwa Anglii, Szkocji,
Walii i Irlandii Północnej. Dane te są gromadzone i przekazywane do Eurostatu przez
Organizację Zarządzania Zasobami Morskimi, pozarządowy publiczny organ wykonawczy,
który otrzymał swoje uprawnienia na mocy ustawy o obszarach morskich i przybrzeżnych z
2009 r. W przypadku jednostek powyżej 10 m długości dostarczane są dane ze źródeł
administracyjnych (dzienników połowowych, dokumentów sprzedaży oraz deklaracji
wyładunkowych).
Islandia – Islandzkie statki rybackie dominują głównie na wodach północno-wschodniego
Atlantyku, w mniejszym stopniu także na Atlantyku północno-zachodnim i południowym.
Metodologia zestawiania statystyk dotyczących połowów i wyładunków nie różni się
zasadniczo od metodologii przyjętej w państwach członkowskich UE. Dane pozyskiwane są z
dzienników połowowych. Islandia ściśle reguluje pierwszą sprzedaż ryb, a wszystkie
wyładunki muszą być dokonywane w wyznaczonych portach i ważone na certyfikowanych
wagach. Obowiązek sprawozdawczy dotyczy zarówno nabywców, jak i przetwórców ryb.
Odpowiedzialność za gromadzenie danych i przesyłanie ich do Eurostatu spoczywa na
Islandzkiej Dyrekcji ds. Rybołówstw oraz islandzkim Urzędzie Statystycznym. Chociaż obie
instytucje dysponują tymi samymi źródłami danych, mogą pojawić się rozbieżności, kiedy
Dyrekcja ds. Rybołówstwa dostarcza dane bezpośrednio, ponieważ pozyskuje je z bazy
danych poddawanej ciągłej aktualizacji.
Norwegia – Statki norweskie dokonują połowów na północno-wschodnim Atlantyku (obszar
27), północno-zachodnim Atlantyku (obszar 21) oraz na Oceanie Arktycznym (obszar 48 i
88). Za gromadzenie danych dotyczących rybołówstwa odpowiedzialna jest Norweska
Dyrekcja ds. Rybołówstwa. Źródłem danych są dane administracyjne, obejmujące dzienniki
połowowe, deklaracje wyładunkowe i dokumenty sprzedaży. Elektroniczne dzienniki
połowowe przekazywane codziennie Dyrekcji ds. Rybołówstwa i przez nią przechowywane
zawierają informacje o połowach ze wszystkich jednostek o długości 15 m lub dłuższych.
Statki o długości od 12 do 15 m dokonujące połowów w obszarze ICES IIIa przedkładają
elektroniczne dzienniki połowowe od początku stycznia 2013 r. Dane z deklaracji
wyładunkowych oraz dokumentów sprzedaży gromadzone są przez sześć różnych organizacji
sprzedaży i regularnie przesyłane w postaci dokumentów elektronicznych do Dyrekcji ds.
Rybołówstwa. Zgodnie z prawem norweskim rybackie organizacje sprzedaży mają wyłączne
prawo do całej sprzedaży bezpośredniej przez norweskich i zagranicznych rybaków. Karta
sprzedaży obejmuje dane dotyczące wyładunków dokonywanych w portach krajowych i
zagranicznych przez statki norweskie oraz wyładunków dokonywanych przez statki
zagraniczne w Norwegii. Zgodnie z wymaganiami prawa norweskiego każdy dokument
sprzedaży zawiera informacje dotyczące statku, rybaków, nabywców, gatunku, typu produktu,
obszaru połowu, narzędzi, ilości i wartości itd. W karcie sprzedaży należy również zawrzeć
informacje dodatkowe: o miejscu i dacie wyładunku, dacie wyjścia w morze i dacie powrotu.
Do celów statystycznych i administracyjnych podawane są również inne informacje
dotyczące ochrony i przeznaczenia. Zgodnie z umowami o kontroli Norwegia przekazuje
informacje na temat wyładunków dokonywanych w Norwegii przez zagranicznych rybaków
państwu, pod którego banderą pływa dana jednostka.
2.3. Jakość danych
Metody gromadzenia informacji o połowach są względnie spójne w całej Europie. Rzetelność
statystyk zależy od:
PL
7
PL
•
dokładności dokumentów przedkładanych przez sektor rybołówstwa organom
krajowym;
•
kontroli jakości przeprowadzanych przez państwa członkowskie.
Wiele państw członkowskich stosuje już narzędzia elektroniczne przy przeprowadzaniu
kontroli krzyżowych danych ze źródeł administracyjnych. Różne źródła danych, takie jak
satelitarny system monitorowania statków (VMS) oraz inspekcje pokładowe i w portach,
zapewniają spójność informacji zapisanych w dziennikach połowowych, deklaracjach
wyładunkowych i przeładunkowych oraz dokumentach sprzedaży. Wspomniane źródła
danych stanowią spis wymaganych informacji, tak że w przypadku jednostek o długości 10 m
lub większych wyrywkowe badania statystyczne nie są stosowane. Wszelkie luki w zakresie
danych uzupełniane są badaniami statystycznymi, które mogą obejmować wszystkie lub
niektóre działania związane z rybołówstwem.
Obowiązują surowe przepisy dotyczące terminów dostarczania dokumentów sprzedaży,
dzienników połowowych i deklaracji wyładunkowych; terminy te są w większości
przypadków przestrzegane, kiedy wyładunki odbywają się na terytorium danego państwa
członkowskiego. W szczególnych przypadkach danych dostarczanych drogą elektroniczną ich
aktualizacja dokonywana jest codziennie.
Państwa członkowskie często donoszą o problemach z opóźnieniami w otrzymywaniu
dokumentów sprzedaży dotyczących wyładunku w innym państwie członkowskim lub kraju
trzecim. Opóźnienia w przekazywaniu danych mogą prowadzić do rozbieżności między
pozornie identycznymi informacjami przesyłanymi do Eurostatu i do innych służb Komisji
(DG MARE) dla celów monitorowania kwot. Wynika to głównie z faktu, że państwa
członkowskie nieustannie aktualizują informacje. Różnice statystyczne mogą również
wynikać z różnych terminów składania sprawozdań.
Jakkolwiek państwa członkowskie starają się w miarę możliwości uzupełniać swoje rejestry
jak najszybciej po zakończeniu sezonu połowowego, bazy danych pozostają otwarte dla
potrzeb korekty, chociaż ogólnie rzecz biorąc w ciągu pół roku po roku referencyjnym
dokonuje się niewielu istotnych aktualizacji.
Wprowadzenie systemów komputerowych wyeliminowało wiele problemów podczas
rejestrowania statystyk w dziedzinie rybołówstwa. Osiągnięto wysoki poziom wiarygodności,
zwłaszcza w odniesieniu do gatunków objętych kwotami. Należy zauważyć, że w przypadku
gatunków nieobjętych kwotami nadal konieczna jest dalsza poprawa gromadzenia danych
dotyczących wyładunków.
Większość państw członkowskich spełnia wymogi dotyczące zakresu, wiarygodności i
terminowości przekazywanych danych określone w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 1382/91
z dnia 21 maja 1991 r.2 oraz rozporządzeniu Rady (EWG) 2104/93 z dnia 22 lipca 1993 r.3 w
odniesieniu do ilości i średniej ceny produktów rybołówstwa wyładowanych przez UE i EOG
na ich terytorium. Informacje te muszą być przekazywane w ciągu sześciu miesięcy od końca
roku referencyjnego.
2
3
PL
ROZPORZĄDZENIE RADY (EWG) NR 1382/1991 z dnia 21 maja 1991r. w sprawie przekazywania
danych na temat wyładunków produktów rybołówstwa w państwach członkowskich (Dz.U. L 133 z
28.5.1991).
Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2104/93 z dnia 22 lipca 1993 r. zmieniające rozporządzenie (EWG)
nr 1382/91 w sprawie przekazywania danych na temat wyładunków produktów rybołówstwa
w państwach członkowskich (Dz.U. L 191 z 31.7.1993).
8
PL
Niektóre państwa członkowskie – Bułgaria, Dania, Finlandia, Hiszpania, Malta, Polska,
Słowenia i Włochy – zgłosiły, że w przypadku braku informacji o cenie jej wartość zostaje
oszacowana w oparciu o średnie ceny dla danego gatunku. Aby zapobiec takiej sytuacji w
przyszłości, Irlandia stosuje ceny orientacyjne dla poszczególnych gatunków, co pozwoli
ograniczyć błędy przy wprowadzaniu danych przez nabywców ryb w systemie krajowym.
Estonia w tym przypadku wykorzystuje bezpośrednią komunikację dla każdego przypadku
oddzielnie. W Zjednoczonym Królestwie dokumenty sprzedaży są uzupełniane przez inne
dostępne źródła informacji (np. statki biorące udział w połowach skorupiaków są
zobowiązane do wypełniania dzienników działalności i przedstawiania ich odpowiednim
organom). Aby zapewnić pełne informacje na temat działalności połowowej, te dodatkowe
źródła wykorzystuje się w powiązaniu z danymi dotyczącymi wyładunków.
W ostatniej ocenie zgodności z wymogami w zakresie danych statystycznych Eurostat
stwierdził, że Grecja nie spełnia wymogów. Grecja zadeklarowała jednak, że obecna sytuacja
zostanie skorygowana najpóźniej na początku 2014 r. Niemcy dość późno przesłały dane w
związku z czym ich dane dotyczące wyładunków nie były kompletne. Do dyrektora
odpowiedzialnego za statystyki sektorowe i regionalne przesłano zatem oficjalne pismo z
prośbą o unikanie tego typu problemów w przyszłości.
Polska, Rumunia i Irlandia, mimo iż spełniają wymogi określone w rozporządzeniach, nie
reagują na czas na kontrole weryfikacyjne przeprowadzane przez Eurostat w celu
monitorowania jakości danych.
3. WNIOSKI
Dane dostarczane do Eurostatu są w większości przypadków gromadzone zgodnie z
procedurami dla celów kontroli i wykonawczych. Państwa członkowskie nie informują o
żadnych szczególnych różnicach metodologicznych dotyczących informacji dostarczanych
służbom Komisji. Wykorzystanie danych administracyjnych do celów statystycznych
gwarantuje, że dodatkowe obciążenie kosztami sektora rybołówstwa jest niewielkie.
Rzetelność danych zapewniana jest także przez kontrole krzyżowe z działań nadzorczych.
Wzrastające zastosowanie metod elektronicznego gromadzenia danych poprawiło zarówno
terminowość, jak i dokładność informacji. W wielu państwa członkowskich trwają prace nad
wdrożeniem systemów zgodnych ze zmieniającymi się wymogami europejskimi.
W poprzednim sprawozdaniu (z 2010 r.) niektóre państwa członkowskie zgłosiły problemy
związane z korzystaniem z współczynników przeliczeniowych, które były różne w
poszczególnych państwach. Kwestia ta została rozwiązana dzięki przyjęciu rozporządzenia
wykonawczego Komisji (UE) nr 404/20114, w którym określono, w załącznikach XIII, XIV
oraz XV, wszystkie współczynniki służące do przeliczania masy ryb przechowywanych lub
przetworzonych na masę ryb w relacji pełnej. Przeliczniki te należy stosować do produktów
rybołówstwa znajdujących się na statkach lub produktów przeładowywanych lub
wyładowywanych przez statki rybackie UE. W odniesieniu do pozostałych gatunków/postaci
nieuregulowanych wspomnianym rozporządzeniem stosuje się krajowe współczynniki
przeliczeniowe.
Następujące czynniki są ważne dla osiągnięcia efektywności pod względem kosztów:
PL
-
zmniejszenie obciążenia dostawców danych poprzez harmonizację formatów i
planowania terminów, jak również zwiększanie wymiany danych i ich dostępności;
4
ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) nr 404/2011 z dnia 8 kwietnia 2011 r.
ustanawiające szczegółowe przepisy wykonawcze do rozporządzenia Rady (WE) nr 1224/2009
ustanawiającego wspólnotowy system kontroli w celu zapewnienia przestrzegania przepisów wspólnej
polityki rybołówstwa (Dz.U. L 112 z 30.4.2011).
9
PL
-
koordynacja gromadzenia danych ze innymi służbami Komisji;
-
koordynacja prac nad rozwojem narzędzi gromadzenia danych, mająca na celu
ułatwienie krzyżowych kontroli jakości między różnymi źródłami i bazami danych.
Powyższe elementy przyczynią się do optymalnego wykorzystania wszystkich dostępnych
źródeł danych administracyjnych w sektorze rybołówstwa, w szczególności tych opartych na
monitorowaniu, kontroli i nadzorze, powszechnie stosowanych we wszystkich państwach
członkowskich. Źródła te stanowią kompletny spis i wyrywkowe badania statystyczne nie są
stosowane. Dodatkowo wszelkie braki w danych mogą być uzupełniane badaniami
statystycznymi „ad hoc”, takimi jak badania dotyczące danych w zakresie zatrudnienia.
Odnotowano pewne trudności w gromadzeniu szczegółowych i dokładnych danych w
przypadku tradycyjnych statków rybacki ze względu na dużą liczbę takich jednostek i miejsc
wyładunku. Tego rodzaju flota prowadzi różne połowy w zależności od pory roku. Ponadto
brak VMS lub dzienników połowowych utrudnia kontrolę takich wyładunków.
Ograniczenie częstotliwości sprawozdań dotyczących jakości zmniejsza obciążenie państw
członkowskich. Dane nadal są wartościowych źródłem informacji dla formułowania polityki i
zarządzania rynkami w ramach wspólnej polityki rybołówstwa.
Większość państw członkowskich wypracowało własne systemy kontroli krzyżowych i
ostrzeżeń, które przyczyniły się do unikania błędów w danych przekazywanych z różnych
źródeł, zgodnie z nowymi wymogami określonymi w przepisach dotyczących kontroli. W
związku z tym konieczna jest dalsza współpraca między DG MARE i Eurostatem w zakresie
wymiany poglądów i doświadczeń dotyczących weryfikacji i wymiany danych w celu
ograniczenia podwójnej sprawozdawczości państw członkowskich.
Należy również zauważyć, że w porównaniu z poprzednimi sprawozdaniami nastąpiła
poprawa pod względem kompletności i terminowości przekazywanych kwestionariuszy. W
niniejszym sprawozdaniu wskazuje się jednak również na konieczność dalszych postępów w
kierunku poprawy jakości danych statystycznych na temat wyładunków.
W celu uzyskania dokładniejszych informacji o jakości źródeł administracyjnych
wykorzystywanych przez państwa członkowskie Eurostat planuje przegląd swojego
sprawozdania dotyczącego kwestionariuszy jakości danych statystycznych na temat
wyładunków. Przewiduje się również wsparcie techniczne Eurostatu dla państw
członkowskich, które o nie wystąpią.
Należy również podkreślić, że Eurostat nie posiada kompetencji do monitorowania
przekazywanych informacji wymaganych na mocy przepisów wspólnej polityki rybołówstwa.
Rozważone zostaną konkretne działania mające na celu ograniczenie obciążenia
sprawozdawczego państw członkowskich i unikanie podwójnej sprawozdawczości, dzięki
czemu lepiej wykorzystywane będą również zasoby Komisji. Realizacja wspomnianych
działań może przyczynić się do poprawy wskaźnika wykorzystania danych statystycznych
pod względem efektywności kosztowej i jest zgodne z rozporządzeniem (WE) nr 223/2009
Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie statystyki europejskiej5.
5
PL
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) nr 223/2009 z dnia 11 marca
2009 r. w sprawie statystyki europejskiej oraz uchylające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i
Rady (WE, Euratom) nr 1101/2008 w sprawie przekazywania do Urzędu Statystycznego Wspólnot
Europejskich danych statystycznych objętych zasadą poufności, rozporządzenie Rady (WE) nr 322/97 w
sprawie statystyk Wspólnoty oraz decyzję Rady 89/382/EWG, Euratom w sprawie ustanowienia
Komitetu ds. Programów Statystycznych Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 87 z 31.3.2009).
10
PL