Zasady tworzenia tekstów

Zasady tworzenia tekstów
Tworzone dokumenty powinny charakteryzowa si odpowiedni czytelno ci , zrozumiało ci
oraz estetyk , aby ten, kto b dzie je obrabiał lub drukował nie musiał si denerwowa , e na
przykład nie mo e dobrze wykona justowania.
Uwagi ogólne
1. Nie pozostawia si jednowyrazowych wyrazów, spójników (na przykład „i” lub „w”) na
ko cu linii tekstu. Jest twarda spacja: „Shift+Ctrl+Spacja”, która nie jest drukowana, a ł czy
s siednie wyrazy (w MS Wordzie).
2. Nie pozostawia si wyrazów lub fragmentów wyrazów o długo ci mniejszej ni 5-7 znaków
w ostatniej linii akapitu.
Komentarz do 1. i 2. – wdowy, szewce, sieroty – prosz sobie poczyta .
3. W tek cie głównym nale y stosowa czcionk nie mniejsz ni 12 punktów – wa ne jest, aby
rozmiar czcionki był proporcjonalny do rozmiaru kartki papieru. Dla formatu A4 rozmiar ten
wynosi 12 punktów.
4. Klawisz spacji słu y tylko do wstawiania pojedynczych odst pów mi dzy wyrazami.
5. Odst p (spacje) stawia si zawsze po znakach przestankowych.
6. Ten znak: „–” jest my lnikiem, a ten „-” jest dywizem, czyli ł cznikiem. Przed i po dywizie
nie ma spacji.
7. Nie stawia si spacji przed znakiem przestankowym. Znaki interpunkcyjne (kropk , przecinek, rednik, wykrzyknik, znak zapytania itp.) stawia si zawsze bezpo rednio po wyrazie.
Komentarz – naprawd warto przeczyta sobie kilka stron ze słownika ortograficznego na temat
interpunkcji.
8. Je li u ywane s nawiasy, po spacji stawia si nawias otwieraj cy „(”. Po nawiasie otwieraj cym nie stawia si spacji, lecz wpisuje od razu wyraz. Równie nie stawia si spacji pomi dzy wyrazem w nawiasie a nawiasem zamykaj cym „)”. Spacj wstawia si dopiero po
nawiasie zamykaj cym. Wskazówka ta dotyczy równie u ywania cudzysłowu.
9. Nie nale y u ywa zbyt du o ró nych krojów czcionek (zwykle u ywa si do 3 ró nych krojów) – taki tekst powoduje rozproszenie uwagi czytaj cego i jest nieczytelny.
10. Nale y pisa czcionk o stałym rozmiarze. Je li chce si wyró ni tytuł, rozmiary czcionek
nie powinny si ró ni o wi cej ni o jeden stopie (1,2 raza).
11. Umieszczanie zbyt wiele tekstu na stronie spowoduje utrat jego czytelno ci, a w efekcie
zm czenie czytelnika. Najlepszy efekt uzyskuje si przez umieszczenie na stronie około
dwóch tysi cy znaków (ok. 30 linii z 60-70 znakami w linii).
12. Tytuły rozdziałów (podrozdziałów), podpisy rysunków i tytuły tabel nie ko cz si kropk .
Podpisy, podobnie jak tytuły nie powinny by zbyt długie.
13. Warto ci (liczby) oddziela si spacj od jednostek wielko ci fizycznych. Nie robi si tego ze
stopniami, minutami i sekundami wielko ci k towych, procentami i podobnymi.
14. Je li tekst jest dłu szy ni par stron, to warto je numerowa .
15. I na koniec, ale nie ostatnie: tekst wiadczy o oddaj cym, dlatego nale y go przeczyta przed
oddaniem. Je li jest to w formie wydruku, to trzeba przeczyta wydruk przed oddaniem, a nie
tylko tekst na ekranie. Przy dłu szych tekstach lub poprawianych wielokrotnie, albo pisanych
od dłu szego czasu dobrze jest poprosi kogo , kto nie zna si na temacie, aby przeczytał ten
tekst. Je li s w tpliwo ci co do brzmienia i stylu danego zdania – gło ne przeczytanie z reguły wyja nia spraw (acz nie zawsze).
Wci cia i wolne przestrzenie
Dokument, w którym upchano maksymalnie du o tre ci sprawia na potencjalnym odbiorcy od
razu odpychaj ce wra enie. Dlatego nie nale y tworzy zbyt długich akapitów. Odległo ci miedzy akapitami mog by wi ksze ni pomi dzy pojedynczymi wierszami. Nale y te uwa a na
rozmieszczanie tekstu na stronie. Tekst nie powinien w jednym miejscu by
gdy pozostała cz
ci ni ty, podczas
strony zostanie pusta.
Czcionki
Bardzo istotnym zagadnieniem jest umiej tny dobór czcionek. Istnieje pewna niepisana zasada,
której przestrzega wi ksza cz
wydawnictw i redakcji czasopism, a która głosi, e: dla uzyska-
nia ładnych wydruków warto stosowa do tytułów oraz wyró nionych tekstów czcionki bezszeryfowe, natomiast do zwykłego tekstu czcionki szeryfowe.
Czcionki bezszeryfowe to np. Arial,
,
itp., a czcionki szeryfowe to Cou-
rier, Times New Roman, Bookman Old Style itp. Ró nica polega na tym, e czcionki szeryfowe posiadaj u góry i u dołu liter dodatkowe zako czenia.
M - czcionka bezszeryfowa
M - czcionka szeryfowa
Polskoj zyczne czcionki
Najwa niejsze czcionki pokazano poni ej (rozmiar pokazanych czcionek wynosi 12 punktów):
Arial –
ł ó
–
Courier –
ł ó
ł ó
,
MS Sans Serif –
MS Serif –
ł
ó o Y?
ł óo Y?
–
Times New Roman –
ł ó
–
Bardzo cz ste rzeczy
przy pomocy kogo – „maj c kogo za pomocnika, korzystaj c z czyich usług, poparcia, pomocy”
za pomoc czego – „posługuj c si czym , u ywaj c czego ”
własno
– „to, co kto posiada; rzecz własna, mienie, maj tek”
wła ciwo
– cz ciej w lm „to, co jest charakterystyczne dla danej osoby lub rzeczy; cecha”
porówna co z czym , a nie co do czego
temperatura ma tylko liczb pojedyncz
krótsza długo
fali
Teksty powstałe jako tłumaczenia i podobne
W j zyku angielskim funkcjonuje termin high, który mo e oznacza zarówno wysoki, jak i du y.
Najcz ciej odpowiada mu w terminologii polskiej du y, a studenci z upodobaniem u ywaj
słowa wysoki, pisz c np. o wysokim pr dzie. Podobnie jest z angielskim terminem low, który
przecie nie zawsze oznacza niski. Znacznie cz ciej chodzi o słowo mały.
Nie nale y tłumaczy artykułów – nale y je przeczyta ze zrozumieniem i robi notatki z ka dego przeczytanego akapitu.
Cytowania
Nale y je robi mo liwie cz sto, szczególnie tam, gdzie pojawiaj si warto ci liczbowe. Trzeba
podawa nazwiska – autorzy publikuj c artykuł zgadzaj si na to. Pierwszy autor nie musi by
kierownikiem/szefem grupy badawczej czy laboratorium. Je li autorów jest dwóch nale y poda
obu: Franek i Janek [65]. Je li jest ich wi cej, to mo na napisa tak: Franek i in. [65].
Wszelkie rysunki i ilustracje brane z publikacji (artykuły, ksi ki, strony internetowe) musz
mie podane ródło. Najlepiej na ko cu podpisu.