Program edukacji teatralnej z elementami dramy

„tu...tam...”
PROGRAM EDUKACJI TEATRALNEJ
z elementami dramy
ZSS Nr 8 w Łodzi
Opracowała:
mgr Małgorzata Bartoszewska
Spis treści
Strona
1. Misja programu ...................................................
3
2. Wstęp..................................................................
4
3. Założenia programowe........................................
6
4. Cele ogólne .........................................................
7
5. Cele szczegółowe ................................................
8
6. Procedury osiągania celów .................................
9
7. Treści...................................................................
10
8. Przewidywane osiągnięcia...................................
13
9. Tematyka zajęd ...................................................
14
10.Ewaluacja ............................................................
21
11. Literatura ...........................................................
30
2
„Nie zadawaj dzieciom gwałtu nauczaniem tylko niech się tym bawią,
wtedy łatwiej potrafisz dostrzec
do czego każdy zdolny jest z natury.”
Platon
Misja programu
Zmagając się z codziennością, przechodzimy przez życie wchodząc w przeróżne
role, dotykamy rzeczy interesujących i mniej ważnych, dane jest nam uczestniczyd
w podniosłych chwilach i cichych, osobistych uroczystościach, oglądamy „ dzianie się”
świata i sami w nim działamy.
„Życie to teatr”?, a my jesteśmy w nim aktorami?,
a ten prawdziwy … czymże, więc jest?......
…..to miejsce, z którego wychodzi się, jako ktoś inny?, pełny refleksji?, przemyśleo?,
postanowieo?, bo zobaczyliśmy i już wiemy?...
Teatr to miejsce, w którym dzieje się "magia"?....
W życiu sami tworzymy magię, bo doświadczamy świata wszystkimi zmysłami,
"przymierzamy role", w której nam jest do twarzy?, czy jest ciasna czy mamy
przestrzeo, życie to też teatr, a my gramy w nich swoje role.
Który lepszy, który prawdziwszy, ten za kotarą sceny, czy ten, którego możemy
dotknąd.....?
3
Wstęp
Teatr pozwala młodemu człowiekowi
kształtowad własną wizję świata,
w takim stopniu, na jaki nie pozwala realne życie. W teatrze, właśnie, uaktywnia się
fantazja dziecka, a także jego marzenia i zainteresowania.
Zajęcia teatralne poszarzają i kształtują szeroko pojętą wiedzę ucznia. W trakcie
spotkao uczniowie rozwijają swoje umiejętności: aktorskie, literackie, plastyczne,
wokalne, a także organizacyjne. Poprzez ekspresję mają możliwośd uzewnętrznienia
siebie, swoich skrywanych emocji, radości, lęków i obaw.
Mając na uwadze indywidualny, harmonijny rozwój dziecka, proponuję, oprócz
typowej edukacji teatralnej, zajęcia prowadzone metodą dramy.
Jest to metoda
pracy odchodząca
od "suchych"
metod
podających,
od stresującego oceniana umiejętności ucznia, posiadająca obok walorów
dydaktycznych, nieocenione zalety wychowawcze. Pozwala na działanie, uruchamia
wyobraźnię, odwołuje się do doświadczeo dzieci, pozwala kreowad różne sytuacje,
wchodzid w role i przeżywad. Buduje więzi między uczniami, kształci ich wrażliwośd,
wzmacnia poczucie wartości.
"Udział w dwiczeniach prowadzonych tą metodą uczy wartościowania, wyciągania
wniosków i argumentowania, a tym samym przygotowuje młodego człowieka
do dorosłego życia, ponieważ drama, poprzez wchodzenie w różne role, daje
możliwośd obserwowania i przeżywania nie tylko reakcji wypływających z osobistych
doświadczeo, lecz także tych, które wynikają z roli. Daje okazję spojrzenia z dystansu
i przeanalizowania sytuacji problemowych, nazwania emocji, które im towarzyszą,
zrozumienia lepiej siebie i innych oraz trenowania nowych zachowao i umiejętności".
Jest ona skuteczną metodą pracy, gdyż angażuje nie tylko na umysł,
ale też uczucia i emocje. Identyfikacja i utożsamienie z odgrywanymi podczas
improwizacji postaciami, to właściwie istota dramy. Daje poczucie bezpieczeostwa,
gdyż wykorzystywane w dramie improwizacje pozwalają przeżyd te doświadczenie
4
w bezpiecznych warunkach, w tzw. płaszczu roli, bez ponoszenia realnych
konsekwencji swoich działao, ale z możliwością wyciągnięcia wniosków.
Drama przez swój specyficzny sposób pracy kształtuje umiejętności społeczne
i intelektualne uczestników, takie jak: praca w grupie, współdziałanie, empatii,
pozwala również na wyrażenie siebie — własnych uczud, myśli i doświadczeo.
Drama powoduje pozytywne zmiany w młodzieży, dlatego jest wysoce skuteczną
metodą w pracy z dziedmi hospitalizowanymi i długotrwale przebywającymi
poza domem rodzinnym.
Myślę, że zajęcia te staną się dla dzieci przyjemnością, a oni sami będą bardziej,
wrażliwi, optymistyczni, staną się pewni własnych emocji.
5
Założenia programowe
Program Edukacji Teatralnej z elementami dramy przeznaczony dla uczniów
ZSS
Nr
8
jest zgodny
z
rozporządzeniem Ministra
Edukacji
Narodowej
z dnia 6 stycznia 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego programów
wychowania przedszkolnego, programów nauczania i podręczników
(Dz. U. 2009 r., Nr 4, poz. 18) oraz pozwala na realizację rozporządzenie Ministra
Edukacji Narodowej z dnia 23 marca 2009 roku zmieniającego rozporządzenie
w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 54,
poz. 442) i jest również zgodny z art.42 ust.2 pkt. 2b Karty Nauczyciela.
Założeniem Programu jest wspomaganie rozwoju uczniów w zakresie
kształtowania osobowości oraz rozwijania uzdolnieo artystycznych, zainteresowao
humanistycznych, jak również pragnących poszerzad wiedzę o kulturze i doskonalid
sprawnośd komunikowania się.
 Program jest przeznaczony do realizacji w ramach godzin zgodnie art. 42
ust. 2, pkt. 2 a i b Karty Nauczyciela, dotyczącej czasu pracy i obowiązków
nauczycieli od roku szkolnego 2010/2011.
 Adresatami Programu są uczniowie klas IV- VI szkoły podstawowej
oraz klas I-III gimnazjum Zespołu Szkół Specjalnych Nr 8 w Łodzi.
 Program uwzględnia potrzeby i możliwości poznawcze, intelektualne,
emocjonalne uczniów.
 Jest dostosowany do warunków organizacyjnych i lokalowych szkoły.
 Program Edukacji Teatralnej promuje nowoczesne metody, a w szczególności
elementy dramy, jako metodę terapeutyczną w pracy z dziedmi i młodzieżą.
 Głównym założeniem Programu jest rozwijanie ważnych sprawności
umysłowych,
umożliwiających
wykorzystywanie
coraz
umiejętności
szersze
przyswajanie
psychologicznych,
wiedzy,
społecznych
oraz wrodzonego talentu, czyli takich, jak: pozytywne myślenie radzenie sobie
6
ze stresem i tremą, swoboda w nawiązywaniu kontaktów międzyludzkich,
umiejętnośd radzenia sobie w życiu publicznym.
 Cele i treści programu będą realizowane na zajęciach Koła Teatralnego.
 Niektóre
treści
mogą
byd
wykorzystywane
podczas
innych
zajęd
dydaktycznych, jak i podczas zajęd pozalekcyjnych.
 Rozpoczęcie realizacji programy przewidziane jest na rok szkolny 2011/2012.
 Realizacja
programu
jest
zaplanowana
na
dwa
semestry
i
może
byd powtarzana corocznie.

Program jest otwarty i może ulegad zmianom.
 W realizacji niektórych zadao są przewidziane:
- współpraca z Biblioteką Miejską Łódź- Górna– filia Nr 3,
-spotkania z aktorami, reżyserami, ludźmi teatru, filmu, sztuki.
 Autorem programu jest mgr Małgorzata Bartoszewska- nauczyciel języka
polskiego w Zespole Szkół specjalnych Nr 8 w Łodzi.
Cele ogólne
 Wspomaganie dziecka w jego całościowym rozwoju (intelektualnym,
emocjonalnym i fizycznym).
 Przygotowanie do świadomego uczestnictwa w kulturze i obcowania ze sztuką.
 Rozwijanie wrażliwości estetycznej.
 Wyrównywanie dysproporcji rozwojowych.
 Rozbudzanie zainteresowao teatrem.
7
Cele szczegółowe
 Wprowadzenie w dziedzictwo kultury narodowej, europejskiej i światowej.

Przygotowanie do odbioru dzieła literackiego, plastycznego, muzycznego.
 Zdobycie podstawowej wiedzy teoretycznej związanej z teatrem.
 Uwrażliwienie na sztukę.
 Podnoszenie poziomu kulturalnego uczniów poprzez pobudzanie do działao
artystycznych (rozwijanie zdolności aktorskich, recytatorskich, plastycznych
i muzycznych) oraz polonistycznych ( czytanie, pisanie, tworzenie scenariuszy
inscenizacji, gazetki).
 Rozwijanie umiejętności poszukiwania, porządkowania i wykorzystania
informacji z różnych źródeł.
 Dwiczenie posługiwania się bezpośrednimi (obserwacja) i pośrednimi
( przedstawienie teatralne, film, książki) metodami poznawania rzeczywistości.
 Wyposażenie uczniów w umiejętności umożliwiające im amatorską działalnośd
teatralną (dwiczenia dykcji, oddechowe, modulacja głosu, wyrażanie stanów
emocjonalnych i uczud poprzez gesty, ruch i mimikę).
 Próby niwelowanie wad wymowy, poprzez dwiczenia aparatu artykulacyjnego.
 Rozwijanie umiejętności pracy w zespole ( planowanie, wystawianie inscenizacji).
 Kształtowanie pozytywnych cech charakteru ( tolerancja, życzliwośd, szacunek,
odpowiedzialnośd).
 Kształtowanie umiejętności wyrażania swoich przeżyd, nastrojów i emocji
za pomocą gestów, ruchu i mimiki.
 Stworzenie warunków do rozładowania emocji.
 Współuczestnictwo w działalności kulturalnej środowiska.
 Wdrażanie
do
łatwiejszego
nawiązywania
kontaktów
międzyludzkich,
odnajdywania swego miejsca w grupie, bezkonfliktowego współdziałania w niej.
 Wzmacnianie poczucia własnej wartości poprzez zwalczanie tremy, nieśmiałości,
pokonywanie leku przed wystąpieniem przed grupą.
8
Procedury osiągania celów
1. Organizowanie spotkao edukacyjnych wzbogacających wiedzę o teatrze.
2. Dwiczenia z kultury żywego słowa: czytanie, recytacja.
3. Zabawy poprawiające koncentrację – słuchanie i zapamiętywanie.
4. Stosowanie technik teatralnych.
5. Wdrażanie elementów dramy, jako podstawy ekspresji scenicznej: (zabawy
fabularne, improwizacje grupowe, animacja przedmiotu, budowanie scenografii,
zabawy z elementami kostiumu).
6. Praca metodą elementów dramy dla kształtowania emocjonano-społecznego
wizerunku ucznia.
7. Interpretacja głosowa i sceniczna tekstów.
8. Przygotowywanie spektakli, inscenizacji na bazie lektur i tekstów autorskich.
9. Prezentacja przedstawieo na scenie własnej dla szkoły, rodziców, środowiska.
10. Wizyty w „teatrze” ( nagrania z przedstawieo teatralnych): oglądanie
profesjonalnych
spektakli,
przeżywanie
widowisk,
dyskusje
na
temat
przedstawienia.
11. Rozmowy z ludźmi teatru.
12. Wykorzystanie muzyki w tworzeniu własnych spektakli.
13. Konfrontowanie swoich umiejętności poprzez udział w przeglądach teatralnych,
turniejach wiedzy o teatrze.
14. Spotkania z instruktorami teatralnymi.
15. Wykonywanie elementów dekoracji, rekwizytów, przygotowywanie kostiumów.
16. Tworzenie i uzupełnianie słownika teatralnego.
17. Redagowanie tekstu scenariusza, zaproszenia, ogłoszenia, tworzenia plakatu
i afisza teatralnego.
18. Prowadzenie dokumentacji działao poprzez redagowanie gazetki koła.
19. Udział w imprezach szkolnych.
9
Treści programowe
I.
Kształcenie językowo – literackie.
II.
Kultura, sztuka, tradycja.
III.
Działania twórcze.
IV.
Działania wychowawcze.
V.
Działania wspomagające.
I. Kształcenie językowo – literackie
1. Elementy dramy pozwalające na łatwe poznawanie, rozumienie i odczuwanie
tekstów literackich - techniki dramowe:
-rozmowa;
-wywiad- improwizowana rozmowa w konwencji wywiadu, konferencji prasowej,
sondy ulicznej, itp.;
- list- pisanie listu "w imieniu";
-artykuł prasowy;
-scenka improwizowana- przedstawienie dalszego ciągu sytuacji problematycznej;
-dwiczenia rozwijające wrażliwośd słuchowa i wzrokową.
2. Mówienie w sposób płynny, wyrazisty artykulacyjnie i przejrzysty intencjonalnie,
dwiczenia usprawniające aparat mowy, poprawa słuchu.
3. Płynne,
poprawne
artykulacyjnie
głośne
czytanie
tekstów
oraz
ciche
ze zrozumieniem.
4. Wygłaszanie z pamięci wierszy i fragmentów prozy.
5. Inicjowanie i rozwijanie różnych form wypowiedzi ustnej.
6. Rozpoznawanie i wyrażanie intencji w sposób werbalny.
7. Praca z tekstem - pisanie scenariuszy, zawiadomieo i zaproszeo na spektakle,
tworzenie słowniczka teatralnego.
10
II. Kultura, sztuka, tradycja:
1. Poznanie typów teatrów.
2. Zaznajomienie z historią i specyfiką teatru aktorskiego.
3. Rozróżnianie elementów budowy teatru (greckiego i współczesnego).
4. Stosowanie w czynnym słownictwie terminów związanych z teatrem, np. scenograf,
charakteryzator, choreograf, reżyser, kostium, antrakt.
5. Poznanie warsztatu pracy aktora, środków ekspresji.
III. Działania twórcze:
1. Zapoznanie z różnymi formami teatralnymi i ze sposobem powstawania spektakli.
2. Tworzenie i prezentacja spektakli teatralnych na bazie tekstów własnych i opartych
na klasyce literackiej.
3. Poznanie i stosowanie właściwej modulacji i intonacji głosu, poprawna dykcja,
mimika i gest.
4. Stosowanie elementów dramy:
-dialog-rozwijane wyobraźni, krytycznego myślenia, empatii;
-rzeźba- wyraża postawy i emocje, wykorzystywanie plastyki ciała, gestu i mimiki,
- inscenizacja-spontaniczne wdrażanie problemów;
- technika stop- klatki- zamrożenie ekspresji stanu emocjonalnego;
- "gorące krzesło";
-wprawki dramowe- dwiczenia intonacyjne( językowe), ruchowe, mimiczne,
- gry dramowe- z wyobrażonymi przedmiotami, w wymyślonych sytuacjach
i przestrzeni.
5. Podejmowanie działao plastyczno- techniczno – muzycznych: wykonywanie afiszy,
plakatów, podkładów muzycznych, projektów scenografii, kostiumów.
6. Udział w konkursach i przeglądach teatralnych.
7. Rejestrowanie wydarzeo kamerą VHS i aparatem fotograficznym.
11
IV. Działania wychowawcze:
1. Prowadzenie gier, zabaw i dwiczeo dramowych w celu przełamania nieśmiałości,
wzbogacania wyobraźni i umiejętnego wyrażania emocji i uczud w sposób werbalny
i niewerbalny.
2. Wspólne przygotowywanie spektakli i przedstawieo w atmosferze życzliwości
i pomocy koleżeoskiej.
3. Kształtowanie poczucia odpowiedzialności i dyscypliny podczas zajęd.
4. Stwarzanie szans odniesienia sukcesu.
5. Motywowanie do pracy nad sobą i przygotowanie do przyszłego kształcenia swoich
umiejętności.
V. Działania wspomagające:
1. Uczestniczenie w życiu kulturalnym szkoły poprzez udział w imprezach kulturalnych
( przedstawienia, spotkania z aktorami, twórcami, rówieśnikami z zaprzyjaźnionych
szkół).
2. Współpraca z przedstawicielami radia, telewizji, kina, teatru, Akademii Muzycznej.
3. Organizowanie konkursu wiedzy o teatrze.
12
Przewidywane osiągnięcia
W realizacji programu zajęd pozalekcyjnych nie stosuje się oceniania wyrażonego
stopniem szkolnym. Wyniki osiągnięd uczniów objętych programem ujawniają się podczas
obserwacji i analizy w ich działao. Osiągnięcia te będą widoczne poprzez:
1. Znajomośd i stosowanie w codziennym języku pojęd dotyczących: tworzywa
teatralnego, budowy teatru, ludzi teatru, różnych form i technik teatralnych.
2. Płynne czytanie z zachowaniem poprawności artykulacyjnej i modulacji głosu.
3. Samodzielne i swobodne korzystanie z technik dramowych w czasie zajęd, prób
i inscenizacji.
4. Korzystanie z zasobów ekspresji scenicznej: wprawki i gry dramowe (zabawy
fabularne, improwizacje grupowe, animacja przedmiotu, budowanie scenografii,
zabawy z elementami kostiumu).
5. Stosowanie nabytych umiejętności artystycznych, teatralnych, plastycznych,
muzycznych poprzez udział w przedstawieniach teatralnych.
6. Umiejętne korzystanie z zasobów warsztatu aktorskiego ( ruch, głos, mimika,
ciało).
7. Umiejętne redagowanie tekstu scenariusza, zaproszenia, ogłoszenia.
8. Umiejętną współpracę z rówieśnikami, nauczycielami wyrażającą się
w panowaniu nad własnymi emocjami, samokrytyce i dyscyplinie.
9. Gromadzenie i wykorzystywanie materiałów do gazetki koła i słownika teatralnego
z wykorzystaniem technologii komputerowej oraz inny źródeł.
10. Rozwijanie poczucia przynależności do grupy i przyjmowanie odpowiedzialności
za wykonanie zadania.
11. Dzięki poczuciu własnej wartości promuje pozytywne wzorce zachowao.
12. Przygotowanie i przeprowadzenie krótkiego turnieju wiedzy o teatrze w ramach
obchodów Międzynarodowego Dnia Teatru.
13. Wypowiadanie się w ankietach ewaluacyjnych stworzonych dla uczniów.
13
Tematyka zajęć
Obszar
tematyczny
Organizacja
zespołu
Lp.
Temat zajęć
Treści programowe
Osiągnięcia uczniów
1.
Poznajmy się
Ustalenie zasad pracy
Kola Teatralnego
Integracja młodzieży.
Rozpoznanie
możliwości
i własnych oczekiwao
2.
Teatr antyczny Geneza teatru
antycznego- kult
Dionizosa, przestrzeo
teatralna, twórcy
teatru: Ajschylos,
Sofokles, Eurypides,
zasady wystawiania
sztuk
na scenie ( liczba
aktorów, stroje,
maski, rola chóru),
gatunki dramatyczne
Losy teatru
Historia teatru i jego
wpływ na rozwój
kultury
Zna genezę teatru,
potrafi wyodrębnid:
orchestrę,
proscenium, skene,
theatron i parodos,
zna twórców teatru
i zasady wystawiania
sztuk na scenie
w starożytnym
teatrze, rozróżnia
gatunki dramatyczne
Elementy
historii teatru,
teatr
współczesny
3.
4.
Czym jest
teatr?
Wyjaśnienie pojęcia
"teatr", zadania ludzi
pracujących w teatrze
( aktor, reżyser,
sufler, operator,
inspicjent,
charakteryzator,
choreograf);
terminów:
Monolog, dialog,
mimika, gest, mowa
ciała, pantomima,
akt, antrakt
14
Określa wpływ teatru
na rozwój kultury
poprzez okresy
historyczne.
Potrafi wyjaśnid
znaczenie słowa "
teatr" oraz wyróżnid
zawody związane
z teatrem
5.
Różne rodzaje
teatru
Teatr lalki, teatr cieni, Rozróżnia rodzaje
teatr z udziałem
spektakli teatralnych
żywego aktora,
monodram, teatr
muzyczny, operetka,
balet pantomima, itp.
Zna i stosuje techniki
prawidłowego
oddychania
Techniki
oddychania
6.
Oddychamy
przez nos
i zwiększamy
pojemnośd
płuc
Dwiczenia
oddechowe
przez nos, nauka
oddychania
przeponą, w celu
zwiększenia
pojemności płuc,
dwiczenia
wzmacniające
mięśnie oddechowe
i zwiększające
ruchomośd klatki
piersiowej
Dwiczenia
wymowy
7.
Moje narządy
mowy
Rozluźnianie aparatu
artykulacyjnego
mowy, dwiczenie
warg, języka, krtani
Zna i stosuje dwiczenia
rozluźniające aparat
mowy
Wymawianie sylab
z każdorazowym
wydłużaniem
samogłosek,
wymawianie
samogłosek od
szeptu do krzyku,
legato
i staccato
Dwiczenia dykcji:
prawidłowo wymawia
samogłoski ustne
i nosowe
Dwiczenia mające
na celu ustalenie
hierarchii wyrazów
w zdaniu,
przenoszenie akcentu
na różne wyrazy
w zdaniu
Prawidłowo wymawia
wyrazy
kilkusylabowe
z wyróżnieniem jednej
sylaby
( akcent wyrazowy)
8-9.
Wymawiamy
samogłoski
i spółgłoski
10.
Głośne
czytanie
samogłosek
wybranych
z tekstu
zachowując
rytm wiersza
15
11.
Pierwsze
czytanie
Dwiczenia słowne,
czytanie z podziałem
na role
Rozumie
i identyfikuje się
z rolą
12-13.
Interpretacja
czytanego
tekstu
literackiego
Umiejętnośd
wcielania sie
w wymyślone
postacie, rozmowa
o swoich uczuciach
i liczenie się
ze zdaniem innych
Prawidłowo
interpretuje czytany
tekst
W świecie
dźwięków
Zabawy- "Dziwne
dźwięki",
powtarzanie
usłyszanych
dźwięków,
rozróżnianie
w szumie i gwarze
określonych
dźwięków,
naśladowanie
odgłosów
Rozpoznaje
i naśladuje sytuacje,
przedmioty po ich
charakterystycznych
odgłosach
15.
Efekty
dźwiękowe
16.
Słuchanie to
wielka sztuka
Zabawy-odgadywanie Uważnie słucha
zdarzeo, sytuacji
i określa sytuacje
na podstawie
lub zdarzenie
odgłosów z otoczenia na podstawie
odgłosów
dobiegających
z najbliższego
otoczenia
Słuchanie opowiadao, Słucha uważnie,
pytao, poleceo,
rozumie, co
instrukcji
przekazuje rozmówca,
prowadzącego
wykonuje polecenia
Słuchanie i
14.
zapamiętywanie
16
17.
Koncentrujmy
się
Zabawy i gry
dydaktyczne,
polegające na
dwiczeniu
koncentracji uwagi,
warunkiem
uczestnictwa w grze
jest umiejętnośd
powtarzania słów,
czynności po kolei,
od początku zabawy
Wyszukiwanie
szczegółów,
zapamiętywanie
rzeczy ułożonych
odpowiedniej
kolejności, w różnych
stosunkach do siebie,
zapamiętywanie zdao
Doskonali
koncentrację
18-19.
Dobrze
pamiętam
Na co nas
stad?
Dwiczenia i zabawy,
w których uczniowie
dwiczą mimikę, ruch,
gest
Zna cudze
i własne możliwości
i oczekiwania
21-22.
Integrujemy
się
Pokonywanie barier
Psychicznych,
otwarcie sie,
budowanie zaufaniatechniki dramowe
Otwarcie sie przed
innymi uczestnikami
zajęd poprzez
dwiczenia i zadania
23.
O prawdzie
i aktorstwie
Umiejętnie dyskutuje,
dobiera argumenty,
zna zasady kulturalnej
konwersacji
24.
Świadomośd
ciała i jego
możliwości
Dialog o prawdzie
i kłamstwie w życiu
codziennym, prawda,
jako podstawa
aktorstwa,
"list widza
do aktora",
wywiad z aktorem
Rzeźba, stop-klatka,
żywe obrazy
25.
Techniki
dramowe
Debiut młodego 20.
aktora
Elementy
dramy
Bycie w roli
17
Rozwija pamięd
słuchową i wzrokową
Ocenia swój wygląd,
możliwości ruchowe,
postrzega fizycznośd,
jako atut pracy aktora
Postrzega różnice
miedzy dramą
a teatrem
26-27.
Pantomima
28-29.
30.
31.
32.
Warsztat
młodego aktora
Modeluje postaciwyrażanie różnych
nastrojów, maska,
jako element
wyrażania ekspresji
Telefon zaufania
Rozwiązuje
List, dialog, wywiad
konfliktowe
zagadnienia
przez zaangażowanie
wyobraźni, emocji
"Coś z niczego"
Dwiczy
wyobraźnię
i improwizację
"Gorące krzesła"
Konstruktywne myśli
pomimo absurdalnych
i sprzecznych
informacji
"Płaszcz eksperta"
Jasne, zwięzłe
i zrozumiałe
przekazanie nowych
treści edukacyjnych
Krytycznie ocenia
Świadomośd plastyki i swoje ciało,
trójwymiarowości
spostrzeżenia
własnego ciała
dotyczące ciała
w przestrzeni
33.
Moje ciało to
też aktor
34-35.
Plastyczny
teatr ruchu
Warsztat plastyki
ciała i jego
możliwości
Posiada umiejętności
współgrania na scenie
mowy i ciała,
wprowadza elementy
pantomimy
36.
Gesty
i spojrzenia
Czystośd
i wymownośd gestu,
spojrzenia, granie
twarzą i mimiką
Dwiczy umiejętności
operowania w grze
aktorskiej twarzą,
wyrazem twarzy,
mimiką i gestem
37.
Czym jest
choreografia?
Podstawy
choreografii
Uświadamia sobie
potrzebę włączenia
taoca w teatrze
38-39.
Różne rodzaje
taoca
Zajęcia warsztatowe,
podstawy walca,
tanga, poloneza,
taoców Latino
Zna podstawowych
kroków popularnych
taoców towarzyskich
18
Ekspresja - siła
przekazu
scenicznego,
Teatr lalki
40.
Bogactwo
form ekspresji
Pojęcie etiudy
teatralnej i jej
budowa
Zna i wie,
jak wykorzystad ruch,
dźwięk, światło,
elementy dramy
do budowania etiud
Sprawne i poprawne
buduje etiudy
z wykorzystaniem
ruchu dźwięku,
elementów dramy,
przedstawia ruchem
określone sytuacje
41-42.
Uczymy się
przez ruch
Zabawy fabularne:
"Mycie garnków,
"Jestem chory",
" Kotek", "Ślimak",
" Zły pies", itp.
43-44.
45-46.
Wczuwamy się Zabawy fabularne:
w sytuację
"Zegar", "
Samochód",
" Wiatr", "Drzewo", ·
" Trzęsienie ziemi"
Efekty
Zabawy fabularne:
dźwiękowe
"Zawody"
47-48.
Znaczenie
gestów
49-50.
Zataoczyd
swoje uczucia
Wyrażanie emocji
poprzez taniec
i jego figury, taoce
żywiołów i taoce
w kręgu
Właściwe dobiera
figury tanecznej
do wyrażanych
stanów
emocjonalnych
51.
Lalka
w teatrze
Rodzaje lalek i ich
konstrukcja: kukiełka,
marionetka, pacynka,
jawajka, lalki teatru
cieni
Właściwe nazywa
rodzaje lalek
Potrafi naśladowad
różne zjawiska
przyrodnicze
Rozpoznaje
i naśladuje rodzaje
wykonywanych prac
po ich
charakterystycznych
odgłosach
Gry dramatyczneRozumie i stosuje
przedstawianie
powszechne gesty:
scenek za pomocą rąk Klaskanie- radośd,
opuszczanie rakrezygnacja. Uścisk
dłoni- serdecznośd
pięśd- groźba, itp.
19
To oni tworzą
teatr
52.
Jak poruszają
sie lalki?
Podstawowe techniki
animacji lalek,
dwiczenia w
poruszaniu lalkami
Wykonuje
i animuje lalkami
53.
Zabawa
maskami
54.
Jestem
reżyserem
Maska w teatrze, jej
animacja, dwiczenia
w animacji masek
Obowiązki reżysera,
konsekwencja na
scenie, próba,
odpowiedzialnośd
twórcy
Wykonywanie
i umiejętne
animowanie maskami
Zna i rozumie rolę
reżysera
Obowiązki
scenarzysty, wizja
spektaklu, adaptacja
dzieła
Wybiera odpowiedni
repertuar
i umiejętne
dostosowuje
go do potrzeb grupy
teatralnej
Potrafi, trafne
i ciekawe
wykorzystuje różne
materiały
w celu osiągnięcia
jak najlepszego efektu
Krytyczne omawia
własne wrażenia
na temat roli, podnosi
sprawnośd wyraźnego
czytania i mówienia
55.
56.
57.
Premiera
tuż...tuż
Jestem
scenarzystą
Strona
techniczna
sztuki
Przygotowanie
projektów dekoracji,
strojów, rekwizytów,
oświetlenia zgodnych
z wizją
przedstawienia
Przygotowanie Przydział ról
do spektaklu
(dublerzy), samopoczucie w roli
58.
Pierwszy
plan... na
planie
Próby głosowe praca Podnosi sprawności
nad postawą, mimiką, dykcji, intonacji
gestem
głosowej
59.
Od nich też
wiele zależy...
Postaci
drugoplanowe
żywe elementy
scenografii- chór,
balet
Doskonali swoje
umiejętności
artystycznych,
kulturalne wyraża
swoje opinie
60-62.
Połączmy
nasze siły
Próba całego zespołuinterpretacja
głosowa, ruch
sceniczny, kolejnośd
scen
Właściwe zachowuje
się podczas próby,
szanuje trud innych
osób
20
6365.
Próba
generalna
66-67.
Zapraszamy
na nasz
występ- afisz
teatralny
68-70
Już
premiera!!!
Próba
z uwzględnieniem
scenografii,
kostiumów
i rekwizytów, muzyki,
oświetlenia
Lista gości, reklama,
zaprojektowanie
i wykonanie plakatów
i zaproszeo
Profesjonalnie
zachowuje na scenie,
potrafi wykorzystywad
rekwizyty, kostiumy
zgodnie
z ich funkcją
Ciekawe redaguje
plakaty, reklamy
i zaproszenia
Rejestrowanie
spektaklu kamerą
video, sesja
zdjęciowa
Samoocena i
samokrytyka, jako
wytyczne do dalszej
pracy i doskonalenie
warsztatu aktorskiego.
Zakooczenie
Przedstawiony Program Edukacji Teatralnej zwraca szczególną uwagę
na zdobywanie wiedzy z zakresu literatury i sztuki poprzez przeżywanie i zabawę.
W trakcie jego realizowania uczniowie nabywają umiejętności posługiwania się
językiem, doceniają piękno dzieł literackich, nabierają pewności siebie, integrują się
z grupą, rozwijają swoje zainteresowania.
Propozycje tematów, jak i metod zostały tak dobrane, aby dziecko przebywające
w szkole przyszpitalnej, mogło uczestniczyd w każdych zajęciach, bez względu
na stopieo realizacji programu w szkole macierzystej.
21
Ewaluacja
Ewaluacja programu Koła Teatralnego będzie przeprowadzana systematycznie
w trakcie jego realizacji poprzez:
 obserwację zachowao uczniów,
 rozmowy z uczniami.
 dwiczenia praktyczne.
Natomiast po zrealizowaniu programu, tj., na koniec roku szkolnego 2011/2012
poprzez:
 zbieranie informacji ( sukcesy – porażki),
 przygotowanie prezentacji dorobku Koła w postaci gazetki z fotografiami
z występów oraz projekcji fragmentów nagranych filmów,
 ankiety skierowane do uczniów objętych programem i ich rodziców
Wyniki badania pomogą oszacowad, jakośd podjętych działao oraz ukierunkują mnie
na przeprowadzenie ewentualnej korekty.
Ewaluacją objęte zostaną następujące zagadnienia:
- efektywnośd programu (stopieo zrealizowania i wyrazistośd celów, słabe i mocne
punkty w realizacji programu na przyszłośd),
- zawartośd merytoryczna,
- zróżnicowanie form i metod pracy z uczniem,
- stopieo motywacji i zainteresowania uczniów,
- stopieo spełnienia oczekiwao dzieci i przydatności treści w procesie dydaktycznowychowawczym,
22
Przykładowe narzędzia wykorzystane w ewaluacji w trakcie trwania programu:
 „Tarcza strzelecka”, która polega na zaznaczaniu przez uczniów swojego
udziału na zajęciach w odpowiednim miejscu na tarczy podzielonej na pola
odpowiednio:
wiedza/pomoce,
zaangażowanie/atmosfera,
koncentracja
uwagi/prowadzący oraz współpraca z innymi/koledzy,
 „Kosz na śmieci i walizka” - umieszczone na tablicy lub ścianie symbole
śmietnika i walizeczki są miejscem, gdzie uczniowie po zajęciach przyczepiają
małe karteczki z odpowiedzią na pytania:
-, „Co podobało ci się na dzisiejszych zajęciach i chciałbyś zabrad ze sobą?”
-, „Co Ci się dzisiaj nie podobało i co chciałbyś wyrzucid z pamięci?”
 „dokoocz zdanie” to ankieta, która dostarcza prowadzącemu wielu informacji
na temat zajęd, atmosfery czy emocji uczniów związanych z wykonywanymi
przez nie zadaniami.
Przykładowe początki zdao do dokooczenia przez dzieci:
-
Jestem z siebie zadowolony, ponieważ…
-
Na zajęciach najbardziej podobało mi się …
-
Na zajęciach najbardziej przeżywałem…
-
Dobrze czułem się w granej przez siebie roli, ponieważ…
-
Nie czułem się najlepiej w granej roli, gdyż…
-
Dobrze grałem swoją rolę, bo…
-
Dzisiaj zrozumiałem…
23
Ankieta ewaluacyjna wstępna
dla uczestników koła teatralnego
Witam Cię na zajęciach Koła Teatralnego!.
Pierwsze spotkanie zespołu to wzajemne poznawanie się. Cieszę się, że chcesz byd
członkiem naszego zespołu. Chciałabym, abyś czuł(a) się dobrze i swobodnie. W tym
celu przygotowałam krótką ankietę. Pomoże ona poznad Twoje zainteresowania oraz
oczekiwania związane z pracą na zajęciach.
1. Dlaczego zainteresowały Cię zajęcia koła teatralnego?
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
2. Czego chciałbyś\ chciałabyś się nauczyd podczas zajęd?
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
3. Czy lubisz występowad i jeśli tak, to, dlaczego?
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
4. Czy brałeś\ brałaś już udział w przedstawieniach? Jakich? Kiedy? Gdzie?
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
5. Podkreśl, których tekstów literackich, uczysz się chętniej i szybciej na pamięd:
- poezji (wierszy),
- prozy
24
6. Jakie cechy i umiejętności powinien, według Ciebie, posiadad aktor?
...............................................................................................................................
...............................................................................................................................
7. Rola -postad- najodpowiedniejsza dla Ciebie, lub jaką chciałabyś zagrad, to:
...............................................,ponieważ................................................................
.
Dziękuję za wypełnienie ankiety
25
Anonimowa ankieta ewulacyjna dla uczestników koła teatralnego.
Chciałabym dowiedzied się, co sądzicie o tematyce i sposobie prowadzenia zajęd koła
teatralnego. Ankieta będzie wskazówką i podpowie, co należy w nich zmienid,
spełniała Wasze oczekiwania, a zajęcia były naprawdę atrakcyjne.
1. Spotkania koła teatralnego są dla Ciebie:
a) bardzo ciekawe
b) ciekawe
c) nudne
2. Najbardziej podoba Ci się na zajęciach
.................................................................................................................
3. Nudzisz się, gdy:
...................................................................................................................................
4. Jesteś członkiem koła teatralnego, ponieważ: ( podkreśl wszystkie prawdziwe
odpowiedzi)
a)
b)
c)
d)
e)
masz zorganizowany czas wolny
wśród grupy są Twoi koledzy
masz okazję zaprezentowad swoje umiejętności
interesujesz się teatrem
inne
powody,
(jakie?)............................................................................................................
5. Do udziału w zajęciach najbardziej motywuje Cię: (podkreśl wybraną
odpowiedź)
a) luźna atmosfera
b) pochwała nauczyciela
c) inne,
(jakie?).................................................................................................................
....
6.
Spełnienie Twoich oczekiwao związanych z udziałem w spotkaniach koła
uzyskujesz
poprzez: ( podkreśl wszystkie prawdziwe odpowiedzi)
26
a) grupową zabawę podczas dwiczeo dramowych
b) pracę nad scenariuszem
c) grę aktorską
7. Po zajęciach czujesz się: (podkreśl wybraną odpowiedź)
a) odprężony
b) zadowolony
c) zmęczony
d) znudzony
8. W
nauczycielu
prowadzącym
koło
najbardziej
się............................................,
podoba
mi
nie lubię, gdy............................................................................
Dziękuję za wypełnienie ankiety
27
Anonimowa ankieta ewulacyjna
dla rodziców uczestników koła teatralnego.
Drodzy Paostwo. Jestem opiekunem szkolnego koła teatralnego.
Chciałabym poznad Waszą opinie na temat uczestnictwa syna\córki w zajęciach koła.
Proszę o wypełnienie anonimowej ankiety.
1. Czy czas spotkao koła jest dogodny dla dziecka?
Tak
Nie
2. Czy jesteście Paostwo zadowoleni, że syn\córka uczęszcza na zajęcia koła?
Dlaczego?
......................................................................................................................
3. Chętnie prezentowało swoje umiejętności przed rodziną i znajomymi:
zawsze
często
czasami
rzadko
nigdy
rzadko
nigdy
rzadko
nigdy
4. Przeżywało sukcesy i porażki całej grupy:
zawsze
często
czasami
5. Czuło się kimś ważnym w zespole:
zawsze
często
czasami
28
6. Czy zauważyli Paostwo, że realizowany program zajęd teatralnych
wpłynął na
postawę Waszego dziecka?
W jaki sposób? Proszę je krótko opisad. Zmiany mogą dotyczyd:
a) zachowania
b) stosunku do nauki , np. przedmiotu (jakiego?)
c) wypowiadania się
d) samodzielności
e) zdobycia nowych umiejętności (jakich?)
f) innych postaw (jakich?)
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
................................................................................................
Dziękuję za wypełnienie ankiety
29
11. LITERATURA
1. Wójcik E., 'Metody aktywizujące w pedagogice grup', 2008
2. Kania I., 'Jak towarzyszyd uczniom w rozwoju społeczno-zawodowym?'
Gry szkoleniowe i scenariusze zajęd do pracy z młodzieżą, 2010
3. Kubiczek B., Metody aktywizujące: Jak nauczyd uczniów uczenia się?
Poradnik nauczyciela', 2007
4. Siedlicki A., 'Byd aktorem: Podstawy techniki aktorskiej' 2010
5. Siedlicki A., 'Sekrety techniki aktorskiej: Jak uczyd?', 2007
6. Szymaoska A.M., Szymczak A.,'....Z fantazją i humorem-czyli teatr
w szkole', 2004
7. Toczyska B., 'Łamaoce z dedykacją', 2009
8. Decker F. Walker, Jonas F. Soltis, 'Program i cele kształcenia', 2000
9. Raszewski Z., Krótka historia teatru polskiego, Warszawa 1977.
10.. Hausbrandt A, Elementy wiedzy o teatrze, Warszawa 1982.
11. Gołaczyoska M., Mozaika współczesności. Teatr alternatywny w Polsce po roku
1989. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. Wrocław 2002.
12. Pankowska K., Edukacja przez dramę, WSiP, Warszawa 1996.
13. Dziedzic A., Pichalska J., Świderska E., Drama na lekcjach języka polskiego, WSiP,
Warszawa 1995
14. Chrzanowska A, Szoplik K., Zabawy i dwiczenia logopedyczne – Poradnik dla
logopedów, nauczycieli i rodziców, Wydawnictwo Akademickie, Białystok 2004.
15.Gudro M., Drama w szkole podstawowej, Warszawa 1994.
16. Machulska H., Pruszkowska A., Tatarowicz J., Drama w szkole podstawowej,
warszawa 1997
30
31