Program własny koła teatralnego „Arlekin”

PROGRAM WŁASNY
KOŁA TEATRALNEGO
„ARLEKIN”
Autor: Bożena Prażmo, Zespół Szkół w Kocku
Okres realizacji: II semestr roku szkolnego 2011/12,
I i II semestr 2012/2013
1
WSTĘP
Teatr szkolny jest ciekawym i atrakcyjnym środkiem wspomagającym
edukację szkolną. W definicji W. Okonia to „jedna z form pozalekcyjnych lub
pozaszkolnych zajęć młodzieży, polegająca na wystawianiu sztuk teatralnych z
udziałem uczniów w charakterze aktorów, scenarzystów, reżyserów,
charakteryzatorów i organizatorów widowni; niekiedy nawet w roli autorów
wypowiedzi scenicznych bądź większych utworów,[...] ma duże znaczenie
wychowawcze: granie roli scenicznej umożliwia młodzieży szkolnej przeżycie
cudzych doznań i uczuć, spojrzenie na świat ze stanowiska innych osób, a przez
to wzbogacenie własnej osobowości i przezwyciężenie własnych niedostatków
charakteru”.
Teatr daje możliwość zbliżenia uczniów do szeroko rozumianej kultury,
poszerzenia i kształtowania wiedzy oraz umiejętności uczestników zajęć. W
trakcie spotkań uczniowie poszukują własnych środków artystycznego
wyrazu, pracują nad perfekcją słowa i ruchu. Uczniowie, realizując powierzone
zadania, uczą się odpowiedzialności za siebie i za wszystkich kolegów biorących
udział w spektaklu. Pracują nad swoim charakterem, kształtują umiejętność
samodyscypliny i skupiania uwagi, ćwiczą pamięć dzięki uczeniu się tekstów.
Inspiracją do opracowania programu koła teatralnego jest moje
doświadczenie w pracy z dziećmi, które przejawiały zainteresowanie teatrem,
lubiły prezentować się na scenie, bardzo chętnie wystawiały krótkie formy
teatralne, recytowały utwory literackie i wykazywały potrzebę aktywnego
działania.
Adresatem programu jest kilkunastu uczniów klasy IV, skupiających się w
zespole teatralnym „Arlekin”. Grupa, w zmiennym składzie, istnieje już 4 lata.
Jej działalność nie jest nastawiona na osiąganie wybitnych sukcesów
artystycznych, ale na zaspokojenie potrzeby rozwijania wyobraźni twórczej,
uczenie pokonywania stresu i nabierania pewności siebie, budzenie
zainteresowania literaturą piękną oraz ubarwianie życia szkolnego.
2
CELE GŁÓWNE
Udział w zajęciach koła teatralnego ma umożliwić:
 wzbogacenie i rozszerzenie wiedzy i słownictwa z zakresu edukacji
teatralnej,
 rozwinięcie umiejętności, które umożliwią uczestnikom zajęć
amatorską działalność teatralną,
 wspieranie rozwoju ucznia oraz kształtowanie jego wrażliwości,
wyobraźni i poczucia estetyki,
 integracja grupy teatralnej poprzez wspólne działania.
CELE SZCZEGÓŁOWE
W wyniku realizacji programu uczeń:
 zdobędzie podstawową wiedzę o teatrze,
 pozna różne formy sztuki teatralnej,
 zapozna się z tworzywem literackim, jakim jest scenariusz i tekst
przeznaczony do recytacji,
 rozwinie zdolności aktorskie, recytatorskie, plastyczne, muzyczne
i taneczne,
 umiejętnie zaprezentuje się na scenie oraz wyrazi uczucia i stany
emocjonalne poprzez gesty, ruch, mowę ciała i mimikę,
 wykorzysta w praktyce zdobytą wiedzę (zaprojektuje i stworzy
scenografię- dekorację teatralną i kostiumy, dobierze rekwizyty,
wygłosi w sposób twórczy różnorodne teksty z pamięci
z zachowaniem zasad kultury żywego słowa),
 umocni poczucie własnej wartości,
 rozwinie wyobraźnię, pomysłowość i kreatywność,
 rozwinie zdolności artystyczne,
 udoskonali umiejętność współpracy w grupie i poczucie
odpowiedzialności za powierzone zadania,
3
 nabędzie umiejętność skutecznego porozumiewania się w różnych
sytuacjach.
TREŚCI NAUCZANIA I WYCHOWANIA
Proponowane treści nauczania i wychowania:
1. Poznajemy teatr:
 wprowadzenie w historię i zasady procesu twórczego w teatrze,
 przypomnienie słownictwa związanego z teatrem, wyjaśnienie
pojęć,
 różne formy sztuki teatralnej: teatr żywego planu, teatr cieni,
kukiełkowy, pantomima,
 oglądanie spektakli teatralnych w wykonaniu aktorów, wyjścia do
teatru na przedstawienia, omówienie obejrzanego przedstawienia.
2. Praca z tekstem:
 doskonalenie techniki głośnego czytania z uwzględnieniem
ekspresji słownej,
 ćwiczenia w czytaniu z podziałem na role,
 recytacja utworów poetyckich lub fragmentów prozy,
 przedstawienie ruchem sytuacji, przysłowia (pokazywanie i
odczytywanie uczuć, emocji i stanów wewnętrznych za pomocą
ruchów, mimiki).
3. Szkolne warsztaty teatralne:
 aktywna lektura tekstów,
 ćwiczenia dykcji i siły głosu,
 przygotowanie przedstawień teatralnych:
opracowanie
scenariusza, projektowanie i tworzenie scenografii- dekoracji
teatralnej i kostiumów, dobór rekwizytów, tworzenie układu
choreograficznego do muzyki, wygłaszanie w sposób twórczy
różnorodnych tekstów z pamięci z zachowaniem zasad sztuki
mówienia i recytacji,
 prezentowanie przygotowanych przedstawień teatralnych.
4
4. Treści wychowania:
 budowanie pozytywnego obrazu własnego ,,ja” i zaspokajanie
poczucia bezpieczeństwa,
 uczenie sposobów radzenia sobie z własnymi emocjami,
 kształcenie i doskonalenie umiejętności współpracy w grupie i
poczucia odpowiedzialności za powierzone zadania,
 integracja zespołu teatralnego poprzez realizację wspólnych zadań.
PRZYKŁADOWE ZADANIA
I SPOSOBY ICH REALIZACJI
1. Opracowanie Słownika terminów teatralnych, niezbędnego na
zajęciach koła:
 sporządzenie listy słów używanych na zajęciach,
 uporządkowanie ich w kolejności alfabetycznej,
 wyjaśnienie znaczenia wyrazów za pomocą dostępnych słowników,
 wykonanie ilustracji.
2. Przygotowanie przedstawienia:
 opracowanie scenariusza,
 przydział ról i praca z tekstem,
 przygotowanie rekwizytów, scenografii i podkładu muzycznego,
 nauka piosenki lub opracowanie prostego układu
choreograficznego,
 projektowanie strojów,
 prezentacja przedstawienia.
OPIS ZAŁOŻONYCH OSIĄGNIĘĆ UCZNIA
Przewidywane osiągnięcia ucznia:
1. Wzbogacenie słownictwa uczestników o pojęcia związane z teatrem.
5
2. Rozwinięcie umiejętności wygłaszania fragmentów prozy oraz utworów
poetyckich poezji z zastosowaniem odpowiedniej intonacji, znaków
przystankowych, modulacji i siły głosu, a także z wykorzystaniem
sposobów poruszania się na scenie.
3. Wykonanie przez uczniów prac plastycznych i technicznych związanych z
przygotowaniem dekoracji do przedstawienia teatralnego, scenografii,
dobór rekwizytów.
4. Rozwinięcie umiejętności współpracy z rówieśnikami i z nauczycielem.
PROCEDURY OSIĄGANIA SZCZEGÓŁOWYCH
CELÓW EDUKACYJNYCH
1. Warunki realizacji programu:
Program będzie realizowany w ciągu trzech semestrów w ramach zajęć
koła teatralnego, prowadzonych raz w tygodniu w wymiarze 1 godziny.
W okresie intensywnych prób zajęcia będą odbywać się częściej, w zależności
od potrzeby.
2. Program opiera się na aktywizujących metodach nauczania, takich jak:
 metoda obserwacji i pokazu- oglądanie spektakli teatralnych w
wykonaniu aktorów i innych dziecięcych grup teatralnych,
 metody słowne, np. wykład informacyjny, udzielanie instrukcji i
objaśnień służących nabywaniu przez dzieci różnych umiejętności
teatralnych oraz zasad współżycia w grupie, a także pobudzaniu
uczuć, procesów poznawczych, wyobraźni i motywacji,
 metoda inscenizacji- umożliwia realizację wielu ćwiczeń w czytaniu
i opracowywaniu tekstów, mówieniu,
 drama - rozwija wyobraźnię, fantazję, wrażliwość emocjonalną, a
także plastykę ciała.
3. Główne formy pracy stosowane podczas zajęć koła teatralnego:
 praca indywidualna (indywidualna praca z tekstem, gry sceniczne,
ćwiczenia mimiczne, ruchowe),
6
 praca zespołowa (drama, gry sceniczne, przygotowanie scenografii
i oprawy muzycznej, przygotowanie przedstawienia i prezentacja
przed publicznością).
4. Przykładowe środki dydaktyczne:
 tomiki wierszy,
 scenariusze przedstawień,
 komputer,
 płyty DVD,
 przybory i materiały plastyczne,
 proste rekwizyty.
OCENIANIE UCZNIÓW
W trakcie realizacji zadań projektu zastosuje się wyłącznie formy
oceniania kształtującego, a zwłaszcza formy dialogu z uczniem, któremu
zostaną przekazane informacje zwrotne. Działają one mobilizująco do pracy i
sprzyjają uczniowskiej samoocenie.
EWALUACJA PROGRAMU
Ewaluacja będzie prowadzona przez cały okres realizacji programu
poprzez obserwację zachowań uczniów, rozmowy z nimi, wystawiane
spektakle, jak również po zrealizowaniu programu. Celem ewaluacji będzie
sprawdzenie, czy zajęcia koła teatralnego przyczyniają się do rozwoju
aktywności twórczej i zaspokajają podstawowe potrzeby psychofizyczne
uczniów uczestniczących w programie.
Ważnym narzędziem pomiaru dostarczającym informacji i wskazówek do
udoskonalania programu i podnoszenia skuteczności podejmowanych
przedsięwzięć będą także ankiety skierowane do uczestników zajęć i ich
7
rodziców. Powinny one dostarczyć informacji na temat przydatności zajęć koła
teatralnego.
LITERATURA
Literatura:
1. Broszkiewicz Barbara, Jarek Jerzy, Warsztaty edukacji teatralnej, Wrocław
2009
2. Kubiczek M., Kółko teatralne w szkole podstawowej i gimnazjum,
Warszawa 2003
3. Okoń W., Nowy Słownik Pedagogiczny, Warszawa 1996
4. Schejbal Maria, Scenariusz – czyli jak opowiadać historie w teatrze,
Bielsko-Biała 2006
Opracowała
………………………………………..
8