Osłabienie słuchu, głuchota, hałas

OSŁABIENIE SŁUCHU, GŁUCHOTA, HAŁAS
Narząd słuchu umożliwia rozwój intelektualny człowieka.
Słuch pozwala na przekazywanie wiadomości w codziennych rozmowach, umożliwia wymianę idei
i opinii .
Ucho, czyli narząd statyczno-słuchowy mieści w sobie dwa narządy: słuchu i równowagi.
Dzieli się ono na ucho zewnętrzne, środkowe i wewnętrzne .Ucho zewnętrzne i środkowe pełnią rolę
przewodzeniową dla bodźca słuchowego czyli przewodzą fale dźwiękowe.
Ucho wewnętrzne zwane błędnikiem jest narządem odbiorczym zmysłu słuchu i równowagi.
Głuchoty i osłabienie słuchu dzielimy na przewodzeniowe i odbiorcze. Przewodzeniowe to te, które
dotyczą ucha zewnętrznego i środkowego. Natomiast głuchoty odbiorcze dotyczą ucha wewnętrznego
i struktur mózgu gdzie znajdują się ośrodki słuchowe.
Są też głuchoty mieszane dotyczące struktur przewodzeniowych i odbiorczych.
Najczęściej występujące osłabienie słuchu typu przewodzeniowego to: korki woskowinowe,
zapalenie ucha środkowego i otoskleroza (choroba polegająca na zarastaniu kosteczek słuchowych). Są
to zmiany najczęściej odwracalne po leczeniu zachowawczym lub zabiegowym.
Głuchoty odbiorcze powstają przy uszkodzeniach ucha wewnętrznego i uszkodzeniach mózgowych. Do
uszkodzeń tych prowadzą choroby bakteryjne i wirusowe ( zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
świnka, odra, płonica, błonica, grypa) , urazy głowy, związki ototoksyczne ( sole metali ciężkich, różne
związki chemiczne, leki takie jak: niektóre antybiotyki, leki moczopędne, salicylany, leki
przeciwnowotworowe ) i działanie hałasu.
Należy wspomnieć również o głuchocie starczej czyli osłabieniu słuchu pojawiającym się wraz
z wiekiem. Jest to niedosłuch spowodowany starzeniem się organizmu bez działania dodatkowych
szkodliwych czynników. Nasila się wyraźnie po 40 roku życia.
Hałas jest jednym z głównych czynników uszkadzających słuch. Za hałas uważamy te dźwięki, które
odczuwamy w sposób przykry, które utrudniają naszą pracę, wypoczynek, zakłócają sen.
Działanie patogenne hałasu dotyczy też układu krążenia, układu pokarmowego, nerwowego i gruczołów
dokrewnych. Może on być przyczyną choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, choroby
nadciśnieniowej i nerwic.
Ogólnie przyjmuje się, że uszkodzenie słuchu zależy od okresu narażenia na hałas, jego
parametrów akustycznych oraz wrażliwości osobniczej.
Wyższe natężenia, wyższe częstotliwości i dłuższy czas narażenia powodują większe uszkodzenia
słuchu. Hałas impulsowy jest bardziej szkodliwy niż hałas ciągły.
Nie są znane skuteczne metody leczenia upośledzeń słuchu powstałych w wyniku urazu
akustycznego. Pozostają więc działania profilaktyczne poprzez zmniejszanie natężenia hałasu
i konsekwentne noszenie ochronników słuchowych. Stosuje się wyciszanie źródeł hałasu, izolowanie
tych źródeł od ludzi oraz wytłumianie fal dźwiękowych. Ochronniki indywidualne słuchu to: wkładki
do uszu, nauszniki ochronne i hełmy. Wkładki do uszu stosuje się przy niewielkim hałasie. W hałasie
przekraczającym 80 dB powinno stosować się nauszniki ochronne. Przy hałasie bardzo dużym powyżej
110 dB stosujemy hełmy. Wszystkie te ochrony mają za zadanie obniżenie poziomu hałasu
docierającego do narządu słuchu.
Ważną rolą w profilaktyce odgrywają badania okresowe. U pracowników pracujących w hałasie
powyżej 85 dB wykonuje się badania audiometryczne początkowo co 1 rok, a następnie co 2 lata.
Chronimy więc słuch bo większe lub mniejsze zaburzenia słuchu występują co najmniej u 10 % ogółu
ludności w Polsce. Według danych amerykańskich w wieku powyżej 65 lat występuje osłabienie słuchu
u około30% ludzi. Jeszcze raz podkreślam, że większość uszkodzeń słuchu typu odbiorczego jest
nieodwracalna i nie poddaje się leczeniu.
Słuch można protezować aparatami słuchowymi. Obecnie są one coraz lepsze, mniejsze ale
i droższe i niestety są to tylko protezy.
W ostatnich latach w przypadku całkowitej głuchoty stosowane są wszczepy wewnątrzślimakowe. Są to
urządzenia elektroniczne wszczepiane bezpośrednio do struktur ucha wewnętrznego. Operacje te są
bardzo drogie stosowane głównie u dzieci i osób młodych całkowicie nie słyszących.
Pamiętajmy więc żeby unikać hałasu, a gdy już musimy przebywać w strefie zagrożonej to
stosujmy ochronniki słuchu.
Sławomir Pluciński
Lek.med. laryngolog