Drodzy Przyjaciele - Departament Dialogu i Partnerstwa Społecznego

Szanowni Państwo!
Najważniejszą intencją zwołania I Kongresu Wojewódzkich Komisji Dialogu
Społecznego „OD FISKALIZMU I KONFLIKTÓW DO WSPÓŁPRACY” jest pilna
konieczność Debaty uzasadnionej w zaproszeniu, zaś skromnym pretekstem: 15-lecie
Związku Pracodawców Polska Miedź, zrzeszonego w Pracodawcach RP – aktywnego członka
Wojewódzkiej Komisji Dialogu Społecznego we Wrocławiu. Ważną okolicznością jest
10-lecie wojewódzkich komisji dialogu społecznego w Polsce.
Będziemy się starali, aby na naszym spotkaniu zostały poruszone najważniejsze,
wspólne problemy związane z rozwojem Dialogu Społecznego prowadzonego na poziomie
regionalnym.
Komitet Naukowy Kongresu:
1. Prof. Ryszard Herbut, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Politologii.
2. Prof. Dariusz Doliński, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej we Wrocławiu.
3. Prof. Jacek Sroka, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Politologii.
4. Prof. Robert Wiszniowski, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Politologii.
5. Dr Monika Gładoch, Uniwersytet im. Kardynała S. Wyszyńskiego w Warszawie,
Wydział Prawa
6. Dr Aldona Wiktorska-Święcka, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Politologii
7. Dr hab. Marek Wróblewski, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Studiów
Międzynarodowych.
I Kongres WKDS będzie się składał z trzech części:
1. Wykład otwierający debatę: prof. Ryszard Herbut, Dyrektor Instytutu Politologii
Uniwersytetu Wrocławskiego „Deliberacja i governance jako perspektywa
analizy relacji władza-społeczeństwo”.
2. Wprowadzenie do Panelu I: prof. Jacek Sroka, Instytut Politologii Uniwersytetu
Wrocławskiego, dr Monika Gładoch, Wydział Prawa Uniwersytetu im. Kardynała
S. Wyszyńskiego „Dobre praktyki rozwiązywania konfliktów społecznych”.
3.
Wprowadzenie do Panelu II: prof. Dariusz Doliński, Szkoła Wyższa Psychologii
Społecznej we Wrocławiu, dr Aldona Wiktorska-Święcka „Międzypodmiotowa
współpraca na poziomie regionalnym”.
4. Wprowadzenie do Panelu II: prof. Robert Wiszniowski, Instytut Politologii
Uniwersytetu Wrocławskiego, dr hab. Marek Wróblewski, Instytut Studiów
Międzynarodowych Uniwersytetu Wrocławskiego: „Wpływ dialogu na tworzenie
prawa i zintegrowanych rozwiązań w obliczu procesu europeizacji”.
5. Podsumowujący moduł plenarny.
Panele dyskusyjne dotyczyć będą następujących obszarów problemowych:
Panel 1. Dobre praktyki rozwiązywania konfliktów społecznych.
Panel prowadzą prof. Jacek Sroka, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Politologii oraz dr
Monika Gładoch, Uniwersytet im. Kardynała S. Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział
Prawa
Fiskalizm i bariery administracyjne, np. podatki lokalne, uzyskiwanie zezwoleń,
koncesji, uzgodnień - przykłady dobrych praktyk. Standardy i dobre praktyki w zapewnieniu
pokoju społecznego w stosunkach pracy.
Teza 1: Dolny Śląsk staje w obliczu ważnych wyzwań o charakterze kulturowym.
Sprostanie im zdecyduje o kierunku przyszłego rozwoju regionu
Komentarz: W bliskim czasie, na drodze do modernizacji polskich regionów ujawnią się
nowe bariery wynikające z kolizji o podłożu kulturowym, które – jak pokazują przykłady
innych krajów – pojawiają się w momentach przechodzenia do tzw. ponowoczesności w
życiu społecznym i w sferze publicznej oraz do postfordyzmu w gospodarce – w związku z
tym pojawia się potrzeba zdefiniowania najważniejszych problemów związanych z kolejnym
etapem zmian w polskich regionach
Teza 2: Mając na uwadze nadchodzące wyzwania należy dokonać przeglądu oraz
oceny funkcjonowania istniejących w regionie instytucji dialogowych, gdyż to właśnie one
mogą przyczyniać się zarówno do przyspieszania pozytywnych zmian, jak i do ich
zablokowania.
Komentarz: Niezbędne jest dokonanie ewaluacji istniejących rozwiązań dialogowych i
koordynacyjnych
oraz
rzetelne
porównanie
ich
ze
skutecznymi
mechanizmami
wykorzystywanymi w krajach notujących jednoznaczne sukcesy rozwojowe.
Teza 3: W najbardziej pożądanym scenariuszu przyszłości zmiany powinny być
wprowadzane w sposób uzgodnieniowy. Tak właśnie należy budować sprzyjający im klimat
społeczny oraz projektować rozwiązania wykorzystujące w sposób optymalny zarówno
szanse rysujące się przed Dolnym Śląskiem, jak i dostępne w regionie zasoby.
Komentarz: Zmiany należy wprowadzać stosując mechanizmy deliberacyjne, ich
wykorzystanie powinno poszerzyć formułę dialogu zarówno o nowe idee, koncepcje,
strategie, jak również o nowych aktorów.
Teza 4: Mechanizmy uzgodnieniowe powinny być niezwłocznie zrekonstruowane w
taki sposób, aby wspomagały kreację innowacji w regionie. Przy czym głównym kryterium
stanowiącym o przydatności poszczególnych innowacji należy uczynić dynamikę
dolnośląskich rynków pracy uzupełnioną o kontekst edukacyjny.
Komentarz: Korekta funkcjonowania dialogu na poziomie regionalnym powinna zmierzać
do wspierania innowacyjności w ścisłym powiązaniu z dynamiką regionalnego oraz lokalnych
rynków pracy – przede wszystkim należy dążyć do zmniejszenia luki pomiędzy edukacją a
rynkami pracy w województwach.
Teza 5: Zrekonstruowany w postulowany sposób dialog regionalny powinien
stanowić forum, które – w rozsądnym czasie i w ścisłej współpracy z ekspertami – będzie w
stanie oszacować dystans rozwojowy dzielący Dolny Śląsk od regionów bardziej
rozwiniętych. Krokiem następnym byłoby podjęcie prac nad projektem zmniejszania tego
dystansu.
Komentarz: Posługując się odnowionym w ten sposób dialogiem należy rozpocząć działania,
których celem byłoby określenie cech oraz rozmiarów luki modernizacyjnej w
poszczególnych regionach, a także określanie wpływu, jaki wywiera ona na rzeczywisty
kształt powiązań instytucjonalnych pomiędzy edukacją a rynkami pracy.
Teza 6: Wśród przyszłych rozwiązań należałoby poważnie wziąć pod uwagę
możliwość budowania partnerstw wspierających zmiany wzorowanych na istniejących w
obszarze UE rozwiązaniach.
Komentarz: Szansą na przyspieszenie zmian mogłoby być tworzenie regionalnych
(lokalnych) koalicji prorozwojowych, np. z udziałem nauczycieli i środowisk obywatelskich.
Celem takich działań powinien być skuteczniejszy monitoring regionalnych (lokalnych)
rynków pracy, a także tworzenie regionalnych macierzy kompetencji.
Panel 2. Międzypodmiotowa współpraca na poziomie regionalnym.
Panel poprowadzą Prof. Dariusz Doliński, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej we
Wrocławiu, oraz Dr Aldona Wiktorska-Święcka, Uniwersytet Wrocławski, Instytut
Politologii.
Międzypodmiotowa współpraca na poziomie lokalnym. Otwarta współpraca w ramach
Partnerstwa Publiczno-Prywatnego, Ustawy o Zamówieniach Publicznych, innowacyjności,
edukacji. Tworzenie warunków dla rozwoju dialogu i społeczeństwa obywatelskiego.
Przykłady dobrych praktyk.
Teza 1: Dla skutecznego i efektywnego zarządzania rozwojem regionalnym niezbędne
jest praktyczne zastosowanie europejskiej koncepcji governance.
Komentarz: Pojęcie regional governance określa kompleksową strukturę sterowania w
regionie jako uzupełnienie sterowania rynkowego i państwowego; chodzi tu o regionalne
kooperacje, będące reakcją na regionalno-funkcjonalne zależności infrastrukturalne,
gospodarcze, oczekiwania poprawy zdolności konkurencyjnej w zglobalizowanym świecie;
na płaszczyźnie regionalnej dochodzi do coraz bardziej widocznego trendu, iż w wyniku
globalizacji zanikają określone tradycyjne granice, co dla płaszczyzny regionalnej i lokalnej
oznacza, że regionalne konstelacje łączą ze sobą różne logiki działania lub muszą być
sterowane/koordynowane. Debata związana z governance odnosi się w praktyce do
następujących zagadnień: Zarządzanie czy rządzenie? Współpraca czy rywalizacja?
Konsensus czy konflikt?)
Teza 2: Instytucje formalne i nieformalne stymulatorami rozwoju regionalnego.
Komentarz: nowego rodzaju formy kooperacji regionalnej łączą zróżnicowanych aktorów
(polityków regionalnych, przedsiębiorstwa, organizacje pozarządowe), którzy postępują
według zróżnicowanych logik działania. Oznacza to, że łączą w zbiorowym działaniu
zorientowanych terytorialnie aktorów (politycy lokalni) z aktorami zorientowanymi
funkcjonalnie (przedsiębiorstwa); muszą połączyć aktorów kompetentnych z aktorami
kooperacyjnymi; muszą zintegrować przyzwyczajonych do sterowania hierarchicznego
aktorów z tymi, którzy podporządkowują się działaniom solidarnym i ideowym; muszą
również połączyć w zespół aktorów o orientacji lokalnej z takimi, którzy są zorientowani
przede wszystkim poza swój region).
Teza 3: Partnerstwo jako mechanizm efektywnego i skutecznego rozwoju
regionalnego.
Komentarz: Partnerstwo jest formą trwałej, efektywnej, ukierunkowanej na cele i transfer
wiedzy – współpracy, w której podmioty nawzajem się wzbogacają, otwierając na bogactwo
doświadczeń innych i na odmienne sposoby myślenia; partnerstwo jest jedną z podstawowych
zasad Unii Europejskiej, a doświadczenia z pierwszych lat obecności Polski w Unii wskazują,
iż efektywny rozwój nie może obejść się bez partnerstwa. Według Unii Europejskiej
partnerstwa mają do odegrania kluczową rolę we wsparciu przemian mających na celu
stworzenie społeczeństwa i gospodarki opartej na wiedzy. Ich wkład potrzebny jest nie tylko z
powodu radykalnych zmian na rynku pracy, ale także ze względu na konieczność zapewnienia
wspólnego rozumienia wszystkich elementów, które potrzebne są do stworzenia dynamicznej
gospodarki – od zasobów ludzkich poprzez pomysły do rynku. Podobne podejście
reprezentują kluczowe organizacje, w tym gospodarcze (np. OECD, Bank Światowy), ale też
ONZ.
Celem panelu jest pokazanie praktyk polskich i europejskich regionów w zakresie
wdrażania konkretnych rozwiązań związanych z wdrażaniem regional governance. W
związku z aktualnymi rozwiązaniami prawnymi w Polsce pokazane zostaną w sposób
szczególny przykłady związane z funkcjonowaniem dialogu obywatelskiego i społecznego na
szczeblu regionalnym. W panelu wezmą udział m.in. przedstawiciele Rady Działalności
Pożytku Publicznego.
Panel 3. Wpływ dialogu na tworzenie prawa i zintegrowanych rozwiązań w obliczu
procesu europeizacji.
Panel prowadzą Prof. Robert Wiszniowski, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Politologii
oraz Dr hab. Marek Wróblewski, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Studiów
Międzynarodowych.
Wpływ dialogu na tworzenie prawa. Legislacja. Dialog konsultacyjny jako jedno z
ważnych podstaw tworzenia dobrego prawa i subsydiarności. Przykłady dobrych praktyk.
Misja, kompetencje i uprawnienia WKDS – uwagi do Ustawy o Trójstronnej Komisji ds.
Społeczno Gospodarczych i Wojewódzkich Komisji Dialogu Społecznego.
Teza 1: Dążenie do poprawy sprawności państwa wiązać należy z usprawnieniem
mechanizmów legislacyjnych i metod zarządzania. Paradoksalnie jednak takie podejście staje
się w konsekwencji procesem osłabiającym de facto „szczególną pozycję państwa
arbitralnego i wysoce spolityzowanego (upartyjnionego)”. Dzieje się tak, dlatego że w
konsekwencji należy skonfrontować ten wspomniany polityczny model państwa z
menedżerskim, pragmatycznym z punktu widzenia interesu społecznego (publicznego).
Teza 2: Koncepcja nowego zarządzania państwem typu governance jest traktowana
jako realna alternatywa (szansa) wobec zdeformowanego państwa „spolityzowanego”.
Dotychczasowy klasyczny modelu państwa prawnego „eroduje” na korzyść modelu państwa
obywatelskiego (np. P. Drucker, The Sickness of Government, 1978).
Teza 3: Obecna rola państwa w kontekście postępów dokonanych przez samorządy,
autonomiczne
agendy,
instytucje
globalne
i
organizacje
pozarządowe
podlega
przeobrażeniom (choć oczywiście nie znika). Można to określać (charakteryzować) jako
konieczna (wymuszona) modernizację państwa. Otóż, w dzisiejszych warunkach klasyczny
(tradycyjny) model państwa prawnego staje się niezdolny (niewydolny) do generowania, a
nawet podtrzymywania zaufania publicznego i realizacji coraz bardziej złożonych potrzeb
społecznych (np. w sferze konstruowania budżetu czy adekwatnych i racjonalnych aktów
prawnych).
Teza 4: Pojawia się konieczność modernizacji państwa w obliczu narastającego
procesu europeizacji. Nabiera na znaczeniu makro i mikrozarządzanie – dwie grupy metod
zarządzania we współczesnych państwach. Na poziomie makrozarządzania są to metody
bezpośrednio związane ze specyfiką funkcjonowania państw europejskich w ramach UE
(klasyczna metoda wspólnotowa oraz otwarta metoda koordynacji oraz decentralizacji polityk
unijnych – sektorowych). Poziom mikrozarządzania obejmuje, m.in. specyficzne metody
stosowane w poszczególnych organizacjach, tj. wprowadzenie systemu delegacyjnego
(agencyjnego), outsourcing zadań, nowe metody zarządzania kadrami, finansami czy
działaniami, a także większą transparentność administracji, wdrażanie standardów
profesjonalizmu, apolityczność urzędników, testowanie i usprawnianie procedur prawnych
itd.
Teza 5: Decentralizacja Unii Europejskiej z wykorzystaniem wielopoziomowego
partnerstwa (multi-level partnership) została zainicjowana wobec narastającej krytyki
zarządzania w UE, o hermetycznym, apublicznym charakterze (kwestia deficytu demokracji
na poziomie UE).
Komentarz: W Białej Księdze (A White paper. European Commission, Brussels,
COM(2001)428, 2001) pojawiła się propozycja Komisji, a dotycząca, m.in. wprowadzenia
kontraktów trójstronnych (tripartite contracts) pomiędzy UE, państwem członkowskim i
wskazanymi władzami terytorialnymi (Uchwała Parlamentu Europejskiego dotycząca roli
władz lokalnych i regionalnych w integracji europejskiej z 14 stycznia 2003 r., 2002/2141), a
następnie
znalazło
to
swoje
rozwinięcie
w
komunikacie
Komisji
Europejskiej
(Communication from the Commission. A Framework for Targed-based Tripartite Contracts
and Agreements between the Community, the States and Regional and Local Authorities,
Bruksela 11.12.2002, COM(2002)709). W kolejnych dokumentach Komisji Europejskiej (np.
w ramach publikowanych raportów kohezyjnych, The Report on Economic and Social
Cohesion) wprowadza się mechanizmy zdecentralizowanego zarządzania rozwojem
regionalnym,
a
precyzyjniej
–
zdecentralizowanie
struktur
programowych
i
implementacyjnych oraz zapewnienie silnych i efektywnie działających regionalnych struktur
administracyjnych. W tym układzie pojawia się kwestia określenia swobód prawnych (lub
limitacji)
w
dysponowaniu
przez
samorządy
państw
członkowskich
funduszami
strukturalnymi w sferze realizowania interesu regionalnego (dekoncentracja zasobów i
środków publicznych).
Będziemy niezmiernie wdzięczni za przesłanie na adres Biura WKDS we Wrocławiu
( e-mail: [email protected]) w terminie do 24 maja 2011 r. własnych uwag i
problemów.
Prezydium Wojewódzkiej Komisji Dialogu Społecznego we Wrocławiu:
Aleksander Marek Skorupa
Wojewoda Dolnośląski
Rafał Jurkowlaniec
Marszałek Województwa Dolnośląskiego
Ilona Antoniszyn-Klik
Wicewojewoda Dolnośląska
Feliks Dębicki (FZZ)
Kazimierz Kimso (NSZZ Solidarność)
Zbigniew Ładziński (ZRzP)
Marek Woron (BCC)
Bogdan Jeż (PKPP Lewiatan)
Andrzej Kalisz (Pracodawcy RP)
Andrzej Otręba (OPZZ)
Komitet Organizacyjny:
Wojewódzka Komisja Dialogu Społecznego we Wrocławiu
Związek Pracodawców Polska Miedź