Program szkolenia z zakresu bezpieczeństwa działań w środowisku

KOMENDA GŁÓWNA
PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ
BIURO SZKOLENIA
Program szkolenia z zakresu bezpieczeństwa
działań w środowisku pożaru dla
funkcjonariuszy wykonujących zadania
antyterrorystyczne
Warszawa 2014
Kierownik zespołu redagującego:
st. kpt. Marcin Szewerniak – Kierownik zespołu przedmiotowego realizacji efektów
kształcenia zwalczania pożarów w Szkole Aspirantów PSP w Krakowie, Wydział
Kształcenia Zawodowego.
Opracowanie merytoryczne:
1. kpt. Tyberiusz Koniuch – Szkoła Aspirantów PSP w Krakowie, Wydział
Kształcenia Zawodowego,
2. bryg. Paweł Pruś – Szkoła Aspirantów PSP w Krakowie, Wydział Centrum
Szkolenia Ochrony Ludności i Dóbr Kultury,
3. st. kpt. Łucja Rozwadowska – Szkoła Aspirantów PSP w Krakowie, Wydział
Kształcenia Zawodowego,
Konsultacja metodyczna:
Biuro Szkolenia Komendy Głównej PSP.
AKCEPTUJĘ
SPIS TREŚCI
ZAŁOŻENIA DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZE ............................................ 4
I
1
2
3
II
CEL SZKOLENIA .................................................................................................. 4
SYLWETKA ABSOLWENTA .................................................................................... 4
W ARUNKI PRZYJĘCIA NA SZKOLENIE ..................................................................... 5
REALIZACJA PROCESU DYDAKTYCZNEGO.................................................. 6
1
2
3
ORGANIZACJA SZKOLENIA ................................................................................... 6
ZALECENIA I WSKAZÓWKI METODYCZNE ................................................................ 7
PLAN NAUCZANIA ................................................................................................ 9
TREŚCI KSZTAŁCENIA ................................................................................... 10
III
ZAGROŻENIA W ŚRODOWISKU POŻAROWYM PODCZAS DZIAŁAŃ TAKTYCZNYCH........ 10
ŚRODKI OCHRONY OSOBISTEJ............................................................................ 12
BEZPIECZEŃSTWO POŻAROWE BUDYNKÓW MIESZKALNYCH I UŻYTECZNOŚCI
PUBLICZNEJ............................................................................................................. 15
1
2
3
IV
LITERATURA.................................................................................................... 19
1
2
POZYCJE LITERATUROWE .................................................................................. 19
MATERIAŁY POMOCNICZE .................................................................................. 19
ZAŁĄCZNIK – WZÓR ZAŚWIADCZENIA ............................................................... 20
3
Warszawa, dnia
I
1
października 2014 r.
ZAŁOŻENIA DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZE
Cel szkolenia
Celem szkolenia jest przygotowanie funkcjonariuszy biorących bezpośredni
udział w działaniach antyterrorystycznych do przyjęcia postaw i zachowania się
w sytuacji rozwoju pożaru wewnętrznego, a także korzystania z urządzeń
przeciwpożarowych, podręcznego sprzętu gaśniczego rozmieszczonego w obiekcie
oraz pracy z zastosowaniem środków ochrony indywidualnej.
2
Sylwetka absolwenta
Po ukończeniu kursu słuchacz powinien:
a. w sferze poznawczej:
− opisywać proces spalania i wyliczać sposoby przerywania spalania;
− opisywać produkty spalania oraz sposoby transferu ciepła w warunkach
pożaru;
− wymieniać zagrożenia występujące podczas pracy w środowisku pożaru;
− wyjaśniać proces oddychania i skutki niedotlenienia organizmu;
− przedstawiać podział i budowę sprzętu ochrony układu oddechowego;
− omawiać zasady przygotowania do pracy sprzętu ochrony układu
oddechowego;
− wymieniać rodzaje środków ochrony osobistej;
− omawiać zasady eksploatacji środków ochrony osobistej;
− opisywać palność materiałów i elementów budowlanych oraz ich
zachowanie w warunkach pożaru;
− wymieniać klasyfikację budynków ze względu na przeznaczenie i sposób
użytkowania;
− opisywać warunki ewakuacji w budynkach oraz zagrożenia od instalacji
użytkowych;
b. w sferze praktycznej:
− posługiwać się podręcznym sprzętem gaśniczym;
− dobierać środki gaśnicze;
− przewidywać zagrożenia rozwijającego się pożaru;
4
− przygotowywać do pracy sprzęt ochrony układu oddechowego;
− pracować w sprzęcie ochrony układu oddechowego oraz środkach
ochrony osobistej;
− rozpoznawać kierunki ewakuacji i rozmieszczenia podręcznego sprzętu
gaśniczego;
c. w sferze motywacyjnej, mieć ukształtowane postawy:
− odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych;
− odpowiedzialności za stan techniczny sprzętu i urządzeń;
− gotowości do działania.
3
Warunki przyjęcia na szkolenie
W szkoleniu mogą uczestniczyć funkcjonariusze realizujący zadania
antyterrorystyczne, którzy posiadają umiejętności z zakresu udzielania pierwszej
pomocy oraz posiadają okresowe badania lekarskie, aktualne na czas trwania
szkolenia i zostali skierowani przez właściwego przełożonego.
5
II REALIZACJA PROCESU DYDAKTYCZNEGO
1
Organizacja szkolenia
a. Szkolenie należy realizować dla grupy liczącej nie więcej niż10 słuchaczy.
b. Na szkoleniu stosuje się następujące rodzaje zajęć dydaktycznych, zwanych
dalej „zajęciami dydaktycznymi”: zajęcia teoretyczne i zajęcia praktyczne.
c. Na realizację szkolenia przewidziano 36 godzin dydaktycznych, w tym:
− rozpoczęcie i zakończenie szkolenia – 1 godzina dydaktyczna,
− zajęcia dydaktyczne – 35 godzin dydaktycznych,
d. Zajęcia dydaktyczne na szkoleniu należy realizować w liczbie do 8 godzin
dydaktycznych dziennie.
e. Szkolenie organizowane jest w szkołach Państwowej Straży Pożarnej.
f. Podstawą organizacji procesu dydaktycznego na szkoleniu jest plan
nauczania. Plan nauczania zawiera wymiar godzinowy zajęć dydaktycznych
przewidzianych do realizacji na szkoleniu.
g. Podstawową formą nauczania jest lekcja, której odpowiada jedna godzina
dydaktyczna. Jedna godzina dydaktyczna trwa 45 minut. Dopuszcza się
łączenie maksymalnie dwóch godzin dydaktycznych, bez konieczności
wprowadzania przerwy między tymi godzinami.
h. Proces dydaktyczny na szkoleniu realizują:
− wykładowcy,
− instruktorzy.
i. Wykładowcy realizują teoretyczne i praktyczne zajęcia dydaktyczne,
natomiast instruktorzy realizują tylko i wyłącznie praktyczne zajęcia
dydaktyczne.
j. Do prowadzenia zajęć dydaktycznych uprawnieni są funkcjonariusze
Państwowej Straży Pożarnej posiadający wymagane kwalifikacje zawodowe
i przygotowanie pedagogiczne.
k. Wykładowcy muszą posiadać przygotowanie pedagogiczne rozumiane, jako:
− ukończenie studiów pedagogicznych I-go lub II-go stopnia,
bądź jako
− ukończenie kursu pedagogicznego bądź studiów podyplomowych
organizowanych dla nauczycieli bez przygotowania pedagogicznego.
Dopuszcza się możliwość prowadzenia zajęć dydaktycznych przez
wykładowców
będących
w
trakcie
uzyskiwania
przygotowania
pedagogicznego.
l.
Instruktorzy muszą posiadać przygotowanie pedagogiczne rozumiane jako
ukończenie co najmniej kursu pedagogicznego dla instruktorów praktycznej
nauki zawodu.
6
m. Warunkiem zaliczenia szkolenia jest:
− obecność na zajęciach dydaktycznych przewidzianych w planie
nauczania,
− zaliczenie zadań praktycznych przewidzianych w obszarze nauczania.
n. Ocenianie bieżące osiągnięć edukacyjnych słuchacza w trakcie zajęć
dydaktycznych obejmuje zadania praktyczne wykonywane przez słuchacza.
o. Do oceniania zadań praktycznych stosuje się pomiar sprawdzający
jednostopniowy. Pomiar sprawdzający jednostopniowy opiera się na skali
ocen:
− zaliczył (słuchacz wykonał zadanie),
− nie zaliczył (słuchacz nie wykonał zadania).
p. Słuchacze, którzy ukończyli szkolenie otrzymują zaświadczenie według wzoru
określonego w załączniku do niniejszego programu.
2
Zalecenia i wskazówki metodyczne
a. Zajęcia praktyczne należy prowadzić dla jednej grupy szkoleniowej, o której
jest mowa w pkt. 1 lit. a.
b. Prowadzący zajęcia, w trakcie realizacji tematów przewidzianych w planie
nauczania powinni zwracać szczególną uwagę na:
− używanie obowiązującej terminologii,
− wykorzystywanie do ćwiczeń tylko sprzętu sprawnego pod względem
technicznym oraz zgodnie z przeznaczeniem,
− wykonywanie czynności zgodnie z zasadami i procedurami ratowniczymi,
− kształtowanie pożądanych umiejętności oraz koniecznych nawyków.
c. W trakcie szkolenia należy zapewnić warunki do realizacji głównego celu
szkolenia oraz efektów szczegółowych m. in. poprzez:
− przestrzeganie zasad nauczania,
− łączenie metod asymilacji wiedzy z metodami samodzielnego
dochodzenia do wiedzy.
d. Zajęcia teoretyczne należy realizować w salach dydaktycznych spełniających
warunki higieny szkolnej, wyposażonych w środki dydaktyczne.
e. Zajęcia praktyczne należy realizować na poligonach pożarniczych, w komorze
rozgorzeniowej, komorze dymowej oraz na stanowiskach ćwiczebnych.
f. Podczas zajęć praktycznych należy przestrzegać zasad z zakresu
bezpieczeństwa i higieny pracy.
g. Zajęcia praktyczne należy poprzedzić instruktażem stanowiskowym, który
prowadzi kierownik ćwiczeń lub instruktor. Celem instruktażu jest zapoznanie
słuchaczy z tematyką i celem ćwiczeń oraz omówienie ich przebiegu zgodnie
z opracowanym konspektem zajęć.
h. W toku ćwiczeń instruktor kontroluje poprawność wykonania powierzonych
zadań, a w razie zauważenia nieprawidłowości, na bieżąco koryguje błędy
w ramach instruktażu indywidualnego, bądź grupowego. W instruktażu
7
końcowym prowadzący powinien podsumować zajęcia, przeanalizować
najczęściej popełniane błędy, wskazać ich źródło oraz sposób prawidłowego
wykonania czynności.
8
3
Plan nauczania
Lp. Nazwa bloku tematycznego
1. Zagrożenia w środowisku pożarowym podczas działań
taktycznych
2. Środki ochrony osobistej
3. Bezpieczeństwo pożarowe budynków mieszkalnych
i użyteczności publicznej
RAZEM
T– zajęcia teoretyczne,
P– zajęcia praktyczne,
R – zajęcia teoretyczne i zajęcia praktyczne razem.
9
Liczba godzin
T
P
R
7
6
13
8
6
14
8
–
8
23
12
35
III TREŚCI KSZTAŁCENIA
1
Zagrożenia w środowisku pożarowym podczas działań taktycznych
Lp. Temat
1. Proces spalania
2. Pożar i jego rozwój
3. Mechanizmy gaśnicze
RAZEM
1.1
1.1.1
Proces spalania – 3T
Materiał nauczania:
−
−
−
−
−
−
1.1.2
Liczba godzin
T
P
R
3
–
3
2
4
6
2
2
4
7
6
13
Proces spalania;
Spalanie dyfuzyjne, kinetyczne;
Spalanie gazów, cieczy i ciał stałych;
Produkty spalania;
Zjawisko wybuchu;
Granice wybuchowości.
Cele szczegółowe:
W wyniku realizacji tematu słuchacz powinien:
−
−
−
−
−
1.2
1.2.1
Pożar i jego rozwój – 2T, 4P
Materiał nauczania:
−
−
−
−
1.2.2
wyjaśnić elementy niezbędne do procesu spalania;
wyjaśnić różnicę między spalaniem dyfuzyjnym a kinetycznym;
omówić sposób spalania gazów, cieczy i ciał stałych;
omówić zagrożenia ze strony produktów spalania;
wyjaśnić pojęcie granic wybuchowości.
Wymiana ciepła w warunkach pożaru;
Fazy rozwoju pożaru wewnętrznego;
Zagrożenia podczas pracy w środowisku pożaru;
Zjawisko rozgorzenia i wstecznego ciągu płomieni.
Cele szczegółowe:
W wyniku realizacji tematu słuchacz powinien:
− przewidzieć zagrożenia rozwijającego się pożaru;
− opisać strefę neutralną;
− opisać konwekcję, promieniowanie i przewodzenie;
10
− wyjaśnić różnicę między rozgorzeniem, a wstecznym ciągiem płomieni;
− wymienić zagrożenia występujące podczas pracy w środowisku pożaru;
1.3
1.3.1
Mechanizmy gaśnicze – 2T, 2P
Materiał nauczania:
− Mechanizmy gaśnicze;
− Rodzaje środków gaśniczych;
− Dobór środków gaśniczych.
1.3.2
Cele szczegółowe:
W wyniku realizacji tematu słuchacz powinien:
−
−
−
−
−
1.4
omówić mechanizmy gaśnicze;
scharakteryzować środki gaśnicze;
dobrać środek gaśniczy do sytuacji;
wyjaśnić skuteczność rozproszonego i zwartego prądu wody;
omówić zagrożenia podczas nieodpowiedniego podawania wody.
Uwagi do realizacji bloku tematycznego
Zagadnienia związane z procesem spalania oraz parametrami rozwoju pożarów
powinny być realizowane w formie zajęć instruktażowych w warunkach poligonowych
oraz w laboratoriach, na stanowiskach umożliwiających właściwą symulację
i obserwację procesów.
Na zajęciach praktycznych z tematu „Pożar i jego rozwój” należy przeprowadzić
ćwiczenia w komorze rozgorzeniowej.
Uzupełnienie wiedzy w tym zakresie może również stanowić emisja filmów
dydaktycznych dotyczących zjawiska pożaru.
11
2
Środki ochrony osobistej
Lp. Temat
1. Ubrania ochronne
2. Sprzęt ochrony układu oddechowego
3. Sprzęt ochrony osobistej i podręczny sprzęt gaśniczy
RAZEM
2.1
2.1.1
Liczba godzin
T
P
R
2
2
4
4
2
6
2
2
4
8
6
14
Ubrania ochronne – 2T, 2P
Materiał nauczania:
− Rodzaje ubrań ochronnych stosowanych w jednostkach ochrony
przeciwpożarowej;
− Typy ubrań chroniących przed promieniowaniem cieplnym i płomieniem;
− Zasady przygotowania, ubierania i zdejmowania ubrań specjalnych
chroniących przed promieniowaniem cieplnym i płomieniem;
− Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w ubraniach specjalnych
chroniących przed promieniowaniem cieplnym i płomieniem;
− Typy ubrań chroniących przed czynnikami chemicznymi;
− Zasady przygotowania, ubierania i zdejmowania ubrań specjalnych
chroniących przed czynnikami chemicznymi;
− Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w ubraniach specjalnych
chroniących przed czynnikami chemicznymi;
− Dekontaminacja wstępna;
− Sposoby łączności w ubraniach specjalnych chroniących przed czynnikami
chemicznymi.
2.1.2
Cele szczegółowe:
W wyniku realizacji tematu słuchacz powinien:
− wymienić rodzaje i omówić przeznaczenie ubrań ochronnych stosowanych
w jednostkach ochrony przeciwpożarowej;
− wymienić typy i rozróżnić elementy składowe ubrań specjalnych
chroniących przed promieniowaniem cieplnym i płomieniem;
− omówić zasady przygotowania, ubierania i zdejmowania ubrań
specjalnych chroniących przed promieniowaniem cieplnym i płomieniem;
− założyć ubranie specjalne chroniące przed promieniowaniem cieplnym
i płomieniem;
− zdjąć ubranie specjalne chroniące przed promieniowaniem cieplnym
i płomieniem;
− wykonać pracę w ubraniu specjalnym chroniącym przed promieniowaniem
cieplnym i płomieniem;
12
− wymienić typy i omówić przeznaczenie oraz zastosowanie ubrań
chroniących przed czynnikami chemicznymi;
− omówić zasady przygotowania, ubierania i zdejmowania ubrań
specjalnych chroniących przed czynnikami chemicznymi;
− założyć ubranie specjalne chroniące przed czynnikami chemicznymi;
− zdjąć ubranie specjalne chroniące przed czynnikami chemicznymi;
− wykonać pracę w ubraniu specjalnym chroniącym przed czynnikami
chemicznymi;
− przygotować stanowisko do dekontaminacji wstępnej;
− omówić sposoby łączności w ubraniach specjalnych chroniących przed
czynnikami chemicznymi;
− utrzymywać łączność podczas pracy w ubraniu specjalnym chroniącym
przed czynnikami chemicznymi.
2.2
2.2.1
Sprzęt ochrony układu oddechowego – 4T, 2P
Materiał nauczania:
−
−
−
−
−
−
−
Proces oddychania a produkty spalania;
Przeznaczenie sprzętu ochrony układu oddechowego;
Budowa i podział sprzętu ochrony układu oddechowego;
Aparaty powietrzne butlowe ze sprężonym powietrzem;
Maski do aparatu powietrznego butlowego ze sprężonym powietrzem;
Parametry techniczno-użytkowe sprzętu ochrony układu oddechowego;
Zasady przygotowania aparatu ochrony układu oddechowego do pracy
oraz konserwacji po skończonej pracy;
− Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w sprzęcie ochrony układu
oddechowego.
2.2.2
Cele szczegółowe:
W wyniku realizacji tematu słuchacz powinien:
wyjaśnić proces oddychania;
omówić wpływ efektów spalania na proces oddychania;
omówić przeznaczenie sprzętu ochrony układu oddechowego;
omówić budowę sprzętu ochrony układu oddechowego;
rozróżnić elementy budowy aparatu powietrznego butlowego ze
sprężonym powietrzem;
− przedstawić zasadę działania aparatu powietrznego nadciśnieniowego;
− omówić i rozróżnić elementy budowy maski do aparatu powietrznego
butlowego ze sprężonym powietrzem;
− omówić zasady przygotowania do pracy aparatu powietrznego butlowego
ze sprężonym powietrzem i maski;
−
−
−
−
−
13
− omówić zasady pracy w aparacie powietrznym butlowym ze sprężonym
powietrzem;
− przygotować się do pracy w aparacie powietrznym butlowym;
− zamontować i zdemontować butlę aparatu powietrznego;
− sprawdzić, dopasować i założyć maskę od aparatu powietrznego;
− omówić zasady konserwacji aparatów powietrznych butlowych ze
sprężonym powietrzem.
2.3
2.3.1
Sprzęt ochrony osobistej i podręczny sprzęt gaśniczy – 2T, 2P
Materiał nauczania:
−
−
−
−
−
−
2.3.2
Ekwipunek osobisty strażaka;
Grupy sprzętu pożarniczego;
Rodzaje podręcznego sprzętu gaśniczego;
Budowa i podział gaśnic;
Zasady stosowania podręcznego sprzętu gaśniczego;
Rodzaje sprzętu burzącego.
Cele szczegółowe:
W wyniku realizacji tematu słuchacz powinien:
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
2.4
wymienić sprzęt wchodzący w skład ekwipunku osobistego strażaka;
omówić znaczenie ekwipunku osobistego;
wymienić grupy sprzętu pożarniczego;
wymienić sprzęt wchodzący w skład poszczególnych grup sprzętu
pożarniczego;
omówić przeznaczenie podręcznego sprzętu gaśniczego;
wymienić rodzaje podręcznego sprzętu gaśniczego;
rozróżnić i omówić budowę poszczególnych typów gaśnic;
objaśnić informacje zawarte na etykiecie gaśnicy;
zastosować podręczny sprzęt gaśniczy;
wymienić i rozróżnić rodzaje sprzętu burzącego;
wykonać pracę z zastosowaniem poszczególnego sprzętu burzącego.
Uwagi do realizacji bloku tematycznego
W ramach realizacji bloku słuchacz musi zaliczyć test w komorze dymowej zgodnie
z Częścią B pkt 2 „Zasad wyposażania i wykorzystania komór dymowych
w Państwowej Straży Pożarnej” z 2013 r.
14
3
Bezpieczeństwo pożarowe budynków mieszkalnych i użyteczności
publicznej
Lp. Temat
1. Charakterystyka materiałów i wyrobów budowlanych i ich
reakcji na ogień
2. Elementy budynków i ich funkcje
3. Odporność ogniowa elementów budynku
4. Przeznaczenie budynków i ich klasyfikacja pożarowa
5. Wymogi ewakuacyjne dla pomieszczeń i budynków
6. Instalacje w budynkach jako źródła zagrożeń
7. Instalacje zabezpieczające w budynkach
RAZEM
3.1
3.1.1
Liczba godzin
T
P
R
1
–
1
1
1
1
2
1
1
8
–
–
–
–
–
–
–
1
1
1
2
1
1
8
Charakterystyka materiałów i wyrobów budowlanych i ich reakcji na
ogień – 1T
Materiał nauczania:
− Podstawowe pojęcia o naprężeniach występujących w materiałach
budowlanych;
− Charakterystyka materiałów i wyrobów budowlanych: kamienie naturalne,
kamienie sztuczne, ceramika, szkło, drewno, stal, tworzywa sztuczne,
żelbet;
− Zachowania materiałów i wyrobów budowlanych w warunkach
pożarowych.
3.1.2
Cele szczegółowe:
W wyniku realizacji tematu słuchacz powinien:
− wymienić i scharakteryzować materiały i wyroby budowlane: kamienie
naturalne, kamienie sztuczne, ceramikę, szkło, drewno, stal, tworzywa
sztuczne, żelbet;
− odróżnić materiały budowlane od wyrobów budowlanych;
− wymienić podstawowe naprężenia przenoszone przez materiały
budowlane;
− scharakteryzować zachowanie materiałów i wyrobów budowlanych
w warunkach pożarowych.
15
3.2
3.2.1
Elementy budynków i ich funkcje – 1T
Materiał nauczania:
− Rodzaje elementów budynków: fundamenty, ściany, słupy, belki, stropy,
stropodachy, więźba dachowa, schody, drzwi, okna, balkony, izolacje;
− Podział elementów budynku ze względu na przenoszone obciążenia;
− Funkcje elementów budynku: nośne i nienośne;
− Systemy konstrukcyjne budynków.
3.2.2
Cele szczegółowe:
W wyniku realizacji tematu słuchacz powinien:
dokonać podziału i opisać poszczególne elementy budynku;
rozróżnić elementy budynku;
omówić konstrukcje elementów budowlanych;
wymienić i zdefiniować obciążenia przenoszone przez poszczególne
elementy budynku;
− rozpoznać system konstrukcyjny w budynku;
− opisać zachowanie systemu konstrukcyjnego budynku w warunkach
pożarowych.
−
−
−
−
3.3
3.3.1
Odporność ogniowa elementów budynku – 1T
Materiał nauczania:
−
−
−
−
3.3.2
Pojęcie odporności ogniowej elementów budynku;
Miara odporności ogniowej;
Stany graniczne nośności, szczelności i izolacyjności ogniowej;
Kryteria podstawowe i uzupełniające odporności ogniowej.
Cele szczegółowe:
W wyniku realizacji tematu słuchacz powinien:
− omówić pojęcie „odporność ogniowa elementów budynku”;
− wymienić i opisać stany graniczne nośności, szczelności i izolacyjności
ogniowej;
− scharakteryzować odporność ogniową elementów budynku w zależności
od materiałów z jakich są wykonane oraz konstrukcji elementu.
3.4
3.4.1
Przeznaczenie budynków i ich klasyfikacja pożarowa – 1T
Materiał nauczania:
− Podstawowe parametry budynków decydujące o jego bezpieczeństwie;
− Przeznaczenie budynków zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi;
− Kategorie zagrożenia ludzi;
16
− Rodzaje klas odporności pożarowej budynków oraz ich zastosowanie;
− Podział budynków na strefy pożarowe.
3.4.2
Cele szczegółowe:
W wyniku realizacji tematu słuchacz powinien:
− wymienić rodzaje budynków: mieszkalnych, użyteczności publicznej,
zamieszkania zbiorowego, itp.;
− wymienić i zdefiniować rodzaje pomieszczeń: przeznaczonych
i nieprzeznaczonych na pobyt ludzi, powierzchni użytkowych
i nieużytkowych, itp.;
− zdefiniować istotne części budynków: kondygnacja, kondygnacja
nadziemna, podziemna, antresola, suteryna, piwnica, itp.;
− podać przykłady budynków zamieszkania zbiorowego, użyteczności
publicznej,
pomieszczeń
przeznaczonych
na
pobyt
ludzi
i nieprzeznaczonych na pobyt ludzi;
− wymienić kategorie zagrożenia ludzi i wskazać do jakich budynków się ją
stosuje;
− scharakteryzować poszczególne kategorie zagrożenia ludzi;
− zdefiniować strefę pożarową.
3.5
3.5.1
Wymogi ewakuacyjne dla pomieszczeń i budynków – 2T
Materiał nauczania:
− Warunki ewakuacji w budynkach: drogi ewakuacyjne, przejście, dojście,
wyjście ewakuacyjne;
− Parametry dróg ewakuacyjnych i przejść;
− Oznakowanie ewakuacyjne i rozmieszczenia podręcznego sprzętu
gaśniczego oraz urządzeń przeciwpożarowych;
− Możliwości wykorzystania wind do celów ewakuacyjnych.
3.5.2
Cele szczegółowe:
W wyniku realizacji tematu słuchacz powinien:
określić co to jest droga ewakuacyjna i jaki jest cel ewakuacji;
rozróżnić przejście od dojścia ewakuacyjnego;
podać dopuszczalne wielkości przejść i dojść ewakuacyjnych;
podać parametry, wysokości, szerokości, dróg ewakuacyjnych;
rozpoznać kierunek do wyjścia ewakuacyjnego;
odnaleźć miejsce usytuowania podręcznego sprzętu gaśniczego oraz
urządzeń przeciwpożarowych;
− wyjaśnić możliwości stosowania wind do celów ewakuacyjnych.
−
−
−
−
−
−
17
3.6
3.6.1
Instalacje w budynkach jako źródła zagrożeń – 1T
Materiał nauczania:
− Zagrożenia powodowane przez instalacje użytkowe stosowane
w budynkach (instalacje gazowe, elektryczne, centralnego ogrzewania,
wentylacyjne, spalinowe i oddymiające, odgromowe, teletechniczne);
− Rodzaje mediów stanowiących zagrożenia i ich charakterystyka.
3.6.2
Cele szczegółowe:
W wyniku realizacji tematu słuchacz powinien:
−
−
−
−
3.7
3.7.1
wymienić instalacje użytkowe w budynku;
scharakteryzować media stosowane w instalacjach użytkowych;
wymienić możliwości stosowania zabezpieczeń instalacji;
omówić zagrożenia wynikające ze stosowania instalacji użytkowych oraz
różnych mediów występujących w instalacjach użytkowych.
Instalacje zabezpieczające w budynkach – 1T
Materiał nauczania:
− Instalacje zabezpieczające w budynkach (oświetlenia awaryjnego,
oddymiające, sygnalizacyjno-alarmowe, stałe urządzenia gaśnicze,
dźwiękowy system ostrzegawczy);
− Zachowanie instalacji zabezpieczających w przypadku powstania
zagrożeń w budynku.
3.7.2
Cele szczegółowe:
W wyniku realizacji tematu słuchacz powinien:
− wymienić instalacje zabezpieczające w budynku;
− omówić zasady działania instalacji zabezpieczających;
− omówić metody likwidacji zagrożeń w czasie awarii i pożarów przez
instalacje zabezpieczające.
18
IV LITERATURA
1
Pozycje literaturowe
1) Gil D., Wyposażenie osobiste i ochronne strażaka, Szkoła Podoficerska
Państwowej Straży Pożarnej, Bydgoszcz 2004.
2) Gil D., Sprzęt ratowniczy, Szkoła Podoficerska Państwowej Straży Pożarnej,
Bydgoszcz 2004.
3) Guzowski P., Pawłowski R., Ranecki J., Ubrania ochrony przeciwchemicznej,
Szkoła Aspirantów Państwowej Straży Pożarnej, Poznań 1997.
4) Guzowski P., Ubiory ochronne, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży
Pożarnej, Poznań 2004.
5) Kociołek K. T. (red.), Fizykochemia spalania i środki gaśnicze, Fundacja
Edukacja i Technika Ratownictwa, Warszawa 2005.
6) Mizerski A., Sobolewski M., Król B., Piany gaśnicze, Warszawa 2006.
7) Mizerski A., Sobolewski M., Środki gaśnicze – Ćwiczenia laboratoryjne,
SGSP, Warszawa 1997
8) Mizerski A., Sobolewski M., Król B., Zastosowanie pian do gaszenia pożarów,
SGSP, Warszawa 2002.
9) Pofit-Szczepańska M., Wybrane zagadnienia z chemii ogólnej, fizykochemii
spalania i wybuchu oraz rozwoju pożarów, Szkoła Aspirantów Państwowej
Straży Pożarnej, Kraków 2007.
10) Śmiełowski B., Gaśnice i agregaty, cz. I, Szkoła Aspirantów Państwowej
Straży Pożarnej, Kraków 1996.
11) Śmiełowski B., Gaśnice i agregaty, cz. II, Szkoła Aspirantów Państwowej
Straży Pożarnej, Kraków 1997.
12) Wilczkowski S., Środki gaśnicze, Szkoła Aspirantów Państwowej Straży
Pożarnej, Kraków 1999.
Materiały pomocnicze
2
1)
2)
3)
4)
Dokumentacja techniczno-ruchowa urządzeń i sprzętu.
Instrukcje użytkowe.
Materiały informacyjne firm i producentów, katalogi wyrobów, prospekty.
Akty normatywne.
19
Załącznik – wzór zaświadczenia
ZAŚWIADCZENIE
............................................................................................................................
(imię i nazwisko)
urodzony(a) dnia ................................. r.
w ........................................................... woj. .............................................................
ukończył(a)
Szkolenie z zakresu bezpieczeństwa działań w środowisku pożaru
dla funkcjonariuszy wykonujących zadania antyterrorystyczne
Training on safety of response in fire environment for officers
performing anti-terrorist duties
przeprowadzone w ...................................................................................................
w dniach ..............................................................................
według programu z dnia .............................................................................................
zatwierdzonego przez ................................................................................................
.....................................................................................................................................
......................................................., dnia ...........................r.
(miejscowość)
Nr ......................
ORGANIZATOR
..............................................
(pieczęć, podpis)
20
Program szkolenia
Lp. Nazwa tematu
1. Zagrożenia w środowisku pożarowym podczas działań
taktycznych
1.1 Proces spalania
1.2 Pożar i jego rozwój
1.3 Mechanizmy gaśnicze
2. Środki ochrony osobistej
2.1 Ubrania ochronne
2.2 Sprzęt ochrony dróg oddechowych
2.3 Sprzęt ochrony osobistej i podręczny sprzęt gaśniczy
3. Bezpieczeństwo pożarowe budynków mieszkalnych
i użyteczności publicznej
3.1 Charakterystyka materiałów i wyrobów budowlanych i
ich reakcji na ogień
3.2 Elementy budynków i ich funkcje
3.3 Odporność ogniowa elementów budynku
3.4 Przeznaczenie budynków i ich klasyfikacja pożarowa
3.5 Wymogi ewakuacyjne dla pomieszczeń i budynków
3.6 Instalacje w budynkach jako źródła zagrożeń
3.7 Instalacje zabezpieczające w budynkach
RAZEM
T– zajęcia teoretyczne,
P– zajęcia praktyczne,
R – zajęcia teoretyczne i zajęcia praktyczne razem.
21
Liczba godzin
T
P
R
7
6
13
3
2
2
8
2
4
2
–
4
2
6
2
2
2
3
6
4
14
4
6
4
8
–
8
1
–
1
1
1
1
2
1
1
23
–
–
–
–
–
–
12
1
1
1
2
1
1
35