docLegal Newsletter - D.Dobkowski sp.k. stowarzyszona z KPMG w
download 
Reklamacja Transkrypt
Legal Newsletter - D.Dobkowski sp.k. stowarzyszona z KPMG w
D.Dobkowski sp.k. Maj 2011 Legal Newsletter • Europejski nakaz zapłaty • Dokumenty bankowe w sporze z konsumentem • Wybrane aspekty transgranicznego połączenia banku krajowego z instytucją kredytową • KC zgoda inwestora • Zanieczyszczenie – sprzedaż gruntu • Zmiany w prawie • Kontakt LEGAL NEWSLETTER Europejski Nakaz Zapłaty jako efektywna metoda dochodzenia wierzytelności w Unii Europejskiej Przepisy prawa wspólnotowego ustanawiające postępowanie w sprawie Europejskiego Nakazu Zapłaty uzupełnione regulacjami wewnętrznymi państw członkowskich udostępniły wierzycielom mechanizm jednolitego, szybkiego i skutecznego dochodzenia w Unii Europejskiej1 bezspornych, wymagalnych w dniu wniesienia, pozwu roszczeń pieniężnych o ustalonej wysokości. automatycznie. Oznacza to, że wierzyciel np. z Niemiec czy z Holandii może prowadzić przeciwko dłużnikowi w Polsce egzekucję na podstawie Europejskiego Nakazu Zapłaty uzyskanego w Niemczech lub Holandii, gdyż nakaz ten będzie w Polsce traktowany jak tytuł egzekucyjny pochodzący od polskich organów. Sprawa, w której może być wydany Europejski Nakaz Zapłaty, musi być sprawą cywilną lub handlową o transgranicznym charakterze, tj., w której przynajmniej jedna ze stron ma miejsce stałego zamieszkania lub pobytu w państwie członkowskim innym niż państwo członkowskie sądu rozpoznającego sprawę. 1 z wyjątkiem Danii, gdyż Dania nie uczestniczy w przyjęciu rozporządzenia (WE)Nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiającego postępowanie w sprawie europejskiego nakazu zapłaty, nie jest nim związana ani nie uczestniczy w jego stosowaniu. Jak działa mechanizm europejskiego postępowania nakazowego? Uruchamia go złożenie pozwu na formularzu A. Formularze są przewidziane również dla orzeczeń sądu jak i dla sprzeciwu pozwanego. Z perspektywy wierzyciela posługiwanie się ujednoliconymi formularzami, dostępnymi w każdym z języków Unii Europejskiej, opartymi w swej konstrukcji na jednakowych kodach niezależnie od wersji językowej, stanowi istotne ułatwienie w dochodzeniu roszczeń przed sądem innego państwa członkowskiego, ograniczając przy tym problemy językowe. Formularze służą również zautomatyzowaniu postępowania, gdyż pozew może być złożony także za pomocą środka komunikacji elektronicznej, akceptowanego przez państwo członkowskie wydania i dostępnego sadowi wydania, a badanie pozwu może mieć postać procedury zautomatyzowanej. Pozew powinien zawierać uzasadnienie roszczenia, w tym opis okoliczności wskazanych jako podstawa roszczenia. Jednocześnie ustanowiony został wymóg zawarcia w pozwie wyłącznie opisu dowodów na poparcie roszczenia, bez konieczności ich załączenia. Konstrukcja europejskiego postępowania nakazowego zakłada ponadto przyspieszenie procedury sądowej. Ustawodawca wspólnotowy zdaje sobie sprawę, że w dochodzeniu roszczeń czas jest sprzymierzeńcem wierzyciela. Dlatego też sąd ma co do zasady obowiązek wydać nakaz w terminie 30 dni od wniesienia pozwu, a pozwany natomiast ma 30 dni na wniesienie sprzeciwu. Zwieńczeniem konstrukcji Europejskiego Nakazu Zapłaty są regulacje dotyczące jego wykonalności w Unii Europejskiej. Europejski nakaz zapłaty, który stał się wykonalny w państwie wydania, jest uznawany i wykonywany w innych państwach członkowskich © 2011 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce. Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International. Małgorzata Miszkin-Wojciechowska Radca Prawny E: [email protected] LEGAL NEWSLETTER Dokumenty bankowe w sporze z konsumentem Trybunał Konstytucyjny orzekł, że istniejące w postępowaniu cywilnym z udziałem konsumenta uprzywilejowanie ksiąg bankowych i wyciągów z tych ksiąg jest niezgodne z Konstytucją. Artykuł 95 ustawy Prawo bankowe przewiduje, że księgi rachunkowe banków i sporządzone na podstawie tych ksiąg wyciągi mają moc prawną dokumentów urzędowych w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych. W postępowaniu cywilnym, na podstawie art. 244 oraz 252 k.pc. dokumenty bankowe, mające moc dokumentów urzędowych, korzystają ze szczególnej mocy dowodowej, zgodnie z którą istnieje domniemanie prawdziwości roszczeń banków wynikających z tych dokumentów, natomiast ciężar dowodu spoczywa na stronie przeciwnej, jeżeli chce kwestionować fakty w nich zawarte. W wyroku z 15 marca 2011 roku (sygn. P 7/09) Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 95 ustawy Prawo bankowe w związku z art. 244 par.1 i 252 k.p.c., w części, w jakiej nadaje moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych banku w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, jest niezgodny z art. 2, art. 32 ust 1 zdanie pierwsze i art. 76 Konstytucji. konsumentów pod kątem nowej sytuacji prawnej wynikającej z wyroku Trybunału. Należy podkreślić, że wyrok Trybunału nie wpływa w żaden sposób na dalszą możliwość korzystania przez banki z instytucji bankowego tytułu egzekucyjnego. Z uwagi na fakt, że wyrok Trybunału nie usuwa całkowicie z porządku prawnego art. 95 ustawy Prawo bankowe, a jedynie stwierdza jego niezgodność z Konstytucją w przypadku postępowania cywilnego z udziałem konsumenta jego stosowanie będzie wysoce utrudnione i może budzić wątpliwości przy stosowaniu w konkretnych sprawach, należy się spodziewać, że ustawodawca wprowadzi odpowiednie zmiany w przepisach prawa. Art. 95 ustawy Prawo bankowe utraci moc obowiązującą w zakresie wskazanym przez wyrok Trybunału w dniu opublikowania wyroku w Dzienniku Ustaw (do dnia 30 marca 2011 roku wyrok nie został opublikowany). W postępowaniu cywilnym między przedsiębiorcą-bankiem a pozwanym konsumentem, konsekwencją art. 95 ustawy Prawo bankowe jest zmiana reguł dowodowych, zmuszająca konsumenta do wykazania, że nie jest on dłużnikiem z tytułu zobowiązań wynikających z ksiąg bankowych. Dodatkowo, co do zasady moc prawna dokumentów urzędowych jest związana z wykonywaniem zadań publicznych, a nie działalnością podmiotów prywatnych, jakimi są banki. Istniejące uprzywilejowanie dokumentów banków, będących podmiotami profesjonalnymi, w sporze z konsumentem nie znajduje zdaniem Trybunału żadnego uzasadnienia, także w przymiocie publicznego zaufania, jakie przysługuje bankom. Dlatego Trybunał stwierdził, że stanowi to naruszenie zasady równości stron w postępowaniu oraz konstytucyjnych zasad sprawiedliwości społecznej, równości wobec prawa oraz ochrony praw konsumentów. W związku z wyrokiem Trybunału spory z udziałem konsumentów będą musiały być poddane ogólnym zasadom postępowania cywilnego, zgodnie z którymi bank będzie zmuszony udowodnić istnienie i/lub wysokość długu konsumenta, a dokumenty bankowe będą traktowane tak jak inne dokumenty prywatne i nie będą mogły już być podstawą np. wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Konsekwencją wyroku Trybunału będzie także konieczność dokonania przez banki przeglądu procedur wewnętrznych wykorzystywanych przy czynnościach bankowych z udziałem © 2011 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce. Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International. Joanna Grajecka Radca Prawny E: [email protected] LEGAL NEWSLETTER Wybrane aspekty transgranicznego połączenia banku krajowego z instytucją kredytową W ostatnich latach można obserwować wyraźne tendencje konsolidacyjne w polskim sektorze bankowym. Od niedawna polskie prawo stwarza dodatkową możliwość konsolidacji z udziałem banków krajowych (tj. banków z siedzibą na terytorium Polski), polegającą na dopuszczalności połączenia banku krajowego z instytucją kredytową. Możliwość połączenia banku krajowego z instytucją kredytową wynika wprost z art. 124 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (dalej „Prawo bankowe”), zgodnie z którym bank może połączyć się tylko z innym bankiem albo instytucją kredytową, po uzyskaniu zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego (pod pojęciem „instytucji kredytowej” Prawo bankowe nakazuje rozumieć podmiot mający swoją siedzibę za granicą Rzeczypospolitej Polskiej na terytorium jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej, prowadzący we własnym imieniu i na własny rachunek, na podstawie zezwolenia właściwych władz nadzorczych, działalność polegającą na przyjmowaniu depozytów lub innych środków powierzonych pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym i udzielaniu kredytów lub na wydawaniu pieniądza elektronicznego). Reżim prawny połączeń transgranicznych, w tym połączeń banków krajowych działających w formie spółek akcyjnych z instytucjami kredytowymi, został co do zasady uregulowany w przepisach Kodeksu spółek handlowych („KSH”). Z art. 491 § 11 KSH można w pewnym uproszczeniu wywieść, że bank krajowy prowadzący działalność w formie spółki akcyjnej może połączyć się z instytucją kredytową będącą spółką kapitałową (w rozumieniu prawa, któremu instytucja kredytowa podlega, co do zasady prawa państwa, w którym instytucja ta ma siedzibę). Sposób przeprowadzenia przedmiotowego połączenia jest w pewnym stopniu zbliżony do prawnego reżimu połączeń z udziałem wyłącznie spółek krajowych. Istnieją przy tym podstawy do przyjęcia, iż transgraniczne połączenie może przybrać dwojaką formę: połączenia przez przejęcie (per incorporationem) lub połączenia przez zawiązanie nowej spółki (per unionem). Ani przepisy KSH, ani Prawa bankowego nie ograniczają liczby banków krajowych ani instytucji kredytowych mogących brać udział w połączeniu transgranicznym (przeciwnie, pewne regulacje KSH wprost odnoszą się do sytuacji, w której w połączeniu uczestniczy więcej niż jeden podmiot krajowy, np. art. 5164 § 2 KSH). Przeprowadzenie transgranicznego połączenia banku krajowego z instytucją kredytową jest w praktyce dość skomplikowanym przedsięwzięciem. O jego złożoności świadczyć może choćby ilość informacji, które powinny się znaleźć w najważniejszym dokumencie tzw. fazy menedżerskiej (przygotowawczej) procedury łączeniowej – w planie połączenia. Na szczególną uwagę zasługuje ten element planu transgranicznego połączenia, © 2011 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce. Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International. który KSH nazywa w art. 5163 pkt 10 „procedurami, według których zostaną określone zasady udziału pracowników w ustaleniu ich praw uczestnictwa w organach spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej, zgodnie z odrębnymi przepisami”. Warto przy tym zasygnalizować, że nieprzypadkowo w literaturze przedmiotu wskazuje się, iż konieczność ochrony wybranych praw pracowników łączących się spółek, w szczególności przestrzegania praw pracowników do uczestnictwa w organach podmiotu przejmującego/nowo zawiązanego może w pewnych sytuacjach stanowić istotny mankament procedury transgranicznego łączenia się spółek. Najważniejszym skutkiem procedury transgranicznego łączenia banku krajowego z instytucją kredytową (stanowiącym jednocześnie jeden z największych prawnych walorów tego procesu), jest zasadniczo cywilno- i administracyjnoprawna sukcesja wszystkich praw i obowiązków podmiotu przejmowanego (lub łączącego się przez zawiązanie nowego podmiotu), następująca z dniem połączenia. Podkreślenia wymaga również – wynikająca wprost z art. 51617 ust. 1 zd. 1 KSH – niedopuszczalność uchylenia albo stwierdzenia nieważności uchwały o połączeniu po dniu połączenia. Anna Jóźwicka Aplikant Radcowski E: [email protected] LEGAL NEWSLETTER KC – zgoda inwestora Inwestor i wykonawca odpowiedzialni za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy - możliwe? Tak, ale pod pewnymi warunkami. W interesie podwykonawcy robót budowlanych leży, aby inwestor miał możliwość zapoznania się z istotnymi postanowieniami umowy wykonawcy z podwykonawcą, w szczególności z tymi regulacjami, które określają zakres odpowiedzialności inwestora za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy. Powyższe wnioski płyną z orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2010 r. (II CSK 210/10), które odnosi się do niezwykle istotnej, z punktu widzenia interesów podwykonawców, kwestii odpowiedzialności gwarancyjnej inwestora, który po spełnieniu pewnych warunków ponosi, wraz z wykonawcą, solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy. Warunki odpowiedzialności inwestora w umowie o roboty budowlane regulują przepisy kodeksu cywilnego. W niektórych wypadkach inwestor może być odpowiedzialny za zapłatę wynagrodzenia nie tylko wykonawcy, z którym podpisuje umowę o roboty budowlane, ale także podwykonawcom, z którymi umowę zawiera wykonawca. Zgodnie z art. 6471 kc do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą wymagana jest zgoda inwestora. Może ona zostać wyrażona zarówno wprost przez ustne lub pisemne złożenie oświadczenia o wyrażeniu zgody lub w sposób dorozumiany. Przytoczony przepis określa warunki skuteczności zgody wyrażonej w sposób dorozumiany, poprzez tzw. milczącą aprobatę. A zatem jeżeli inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy. W razie wyrażenia zgody inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę. Powyższa zasada odnosi się również odpowiednio do umów zawieranych z dalszymi podwykonawcami. Co jednak dzieje się w sytuacji, gdy formalna procedura nie zostanie dochowana (lub fakt ten nie może zostać udowodniony przed sądem), a istnieją podstawy do uznania, że inwestor w sposób dorozumiany mógł zgodzić się na zawarcie umowy z podwykonawcą? Tę kwestię rozstrzyga przytoczone we wstępie orzeczenie Sądu Najwyższego. Rozstrzygnięcie Sądu wydane zostało na tle następującego stanu faktycznego. Wykonawca zawarł z podwykonawcą umowę, na mocy której podwykonawca zobowiązał się świadczyć swoje usługi przy budowie elektrowni wiatrowej. Umowa została zawarta pod prawem austriackim, zawierała klauzulę arbitrażową i klauzulę poufności zakazującą ujawniania jej treści podmiotom trzecim, © 2011 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce. Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International. bez stosownej zgody drugiej strony. Podwykonawca był obecny w trakcie negocjacji inwestora z wykonawcą, poprzedzających zawarcie powyższej umowy, jako przyszły i jedyny podwykonawca. Z umowy zawartej pomiędzy inwestorem a wykonawcą wynikało, że inwestor akceptuje osobę podwykonawcy oraz zakres prac, zaś samo zawarcie umowy z podwykonawcą wymaga dodatkowo uzyskania zgody inwestora. Mimo żądań inwestora, umowa wykonawcy z podwykonawcą nigdy nie została mu formalnie przedstawiona. Odmawiając jej przedstawienia strony zasłaniały się klauzulą poufności. Po niecałym roku od rozpoczęcia realizacji inwestycji, podwykonawca odstąpił od umowy z wykonawcą i na mocy art. 6471 § 5 kc zażądał zapłaty wynagrodzenia od inwestora, przekazując mu jednocześnie odpis tej umowy. Inwestor odmówił spełnienia jego żądań i sprawa trafiła do sądu. Sądy obu instancji stwierdziły, że nie ma podstaw do przyjęcia odpowiedzialności inwestora, ponieważ inwestor nie znał treści umowy podwykonawczej. Podzielając to stanowisko Sąd Najwyższy stwierdził, że warunkiem skuteczności wyrażenia zgody przez inwestora w sposób dorozumiany, inny niż poprzez milczącą zgodę, jest znajomość istotnych postanowień umowy podwykonawczej, w szczególności odnoszących się do wysokości wynagrodzenia podwykonawcy i sposobu jego określenia. Źródłem tej wiedzy może być zarówno wykonawca jak i podwykonawca. W ocenie Sądu samo wyrażenie przez inwestora zgody na osobę podwykonawcy oraz ogólna znajomość zakresu robót, a także dopuszczenie do ich wykonywania, nie mogą skutkować objęciem inwestora odpowiedzialnością za zapłatę wynagrodzenia dla podwykonawcy. W takim wypadku nie można mówić, aby inwestor wyraził zgodę na zawarcie tej umowy, nawet w sposób dorozumiany. Dla podwykonawcy ważne jest zatem, aby w razie sporu co do tego czy zgoda została skutecznie wyrażona, móc wykazać, że inwestor znał treść umowy podwykonawczej, w szczególności postanowień odnoszących się do wysokości i zasad ustalania wynagrodzenia podwykonawcy lub ewentualnie, że miał możliwość zapoznania się z tym postanowieniami. Katarzyna Zwolińska-Sosnowska Radca Prawny E: [email protected] LEGAL NEWSLETTER Nabycie nieruchomości – odpowiedzialność z tytułu jej zanieczyszczenia Tylko pozornie transakcje kupna sprzedaży nieruchomości mogą wydawać się stosunkowo proste do przeprowadzenia. Dla nabywców stanowią nierzadko drogę najeżoną pułapkami. Jedną z kwestii, które należy wziąć pod uwagę jest ryzyko nabycia zanieczyszczonej nieruchomości. Nieruchomości pod inwestycje przemysłowo są często „odzyskiwane” z terenów zakładów przemysłowych. Częstym problemem są, zatem podziemne instalacje lub niezauważalne na pierwszy rzut oka zanieczyszczenia gruntu. W sytuacji zakupu nieruchomości od pierwotnego właściciela, łatwo można dowiedzieć się o rodzaju prowadzonej działalności na analizowanym terenie. Ustalenie profilu prowadzonej dotychczas działalności pozwala na ocenę, jakich ewentualnie zanieczyszczeń szukać. Z reguły jednak sprzedający kupuje grunt „oczyszczony z zabudowań” od pośrednika i nie ma żadnej dokumentacji terenu, ani wiedzy o wcześniejszej historii działki, ani rzeczywiście prowadzonej działalności. to nie można wykluczyć pojawienia się zanieczyszczeń na skutek przepływu wód podziemnych z działki sąsiedniej. Sama umowa powinna zawierać postanowienia odnoszące się po pierwsze do stanu działki i braku zanieczyszczeń. Po drugie, powinna określać obowiązki stron i sposób ponoszenia kosztów na wypadek ujawnienia zanieczyszczenia w przyszłości. Umowa może także zawierać oświadczenia stron odnośnie do dotychczasowego wykorzystywania działki i jej wcześniejszego przeznaczenia. Takie postanowienia może w przyszłości okazać się pomocne w dochodzeniu odpowiedzialności od zbywcy. Nasze zabiegi, choćby najstaranniejsze nie uchronią nas w całości przed ryzykiem ujawnienia zanieczyszczenia po pewnym czasie. Wtedy przydatna może okazać się zatrzymana część ceny, jako zabezpieczenie na wypadek ujawnienia rzeczonych „wad” nieruchomości. Zgodnie z art. 22 ust.1. ustawy o zapobieganiu szkód w środowisku i ich naprawie, ponoszenie kosztów działań zapobiegawczych i naprawczych obciąża podmiot korzystający ze środowiska (zasada: „zanieczyszczający płaci”). Wyjątkiem od tej reguły jest art. 22 ust. 2 w.w. ustawy, zgodnie z którym podmiot korzystający ze środowiska nie ponosi kosztów przeprowadzenia działań zapobiegawczych lub naprawczych m. in. w sytuacji gdy zostały one spowodowane przez inny podmiot oraz wystąpiły mimo zastosowania przez podmiot korzystający ze środowiska właściwych środków bezpieczeństwa. Powołana ustawa wprowadziła istotną cenzurę czasową dla różnych sytuacji zanieczyszczonych nieruchomości. W myśl art. 35 ust. 2 ww. ustawy do szkód w środowisku dotyczących powierzchni ziemi wyrządzonych przed dniem 30 kwietnia 2007 r. stosuje się przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska w brzmieniu dotychczasowym. O tym czy należy stosować przepisy nowej ustawy czy przepisy dotychczasowe, jest czas wyrządzenia szkody w środowisku albo okoliczność, że szkoda powstała na skutek działalności zakończonej do tej daty. Jest to o tyle ważne, że dotychczas, pod rządami ustawy o ochronie środowiska (art.102) rekultywacja gruntu obciążała, co do zasady, podmiot władający nieruchomością, to niezależnie od tego czy miał wpływ na zanieczyszczenie środowiska. Jeżeli zatem po zakupie nieruchomości okaże się, że została zanieczyszczona, a zanieczyszczenie nastąpiło przed dniem 30 kwietnia 2007 r, to co do zasady, jego nabywca (właściciel, użytkownik wieczysty) jest odpowiedzialny za usunięcie zanieczyszczenia. Zakup nieruchomości powinien zostać zatem poprzedzony zbadaniem działki pod kątem ewentualnych zanieczyszczeń. Jest to o tyle ważne, że nawet, jeżeli działka będąca przedmiotem transakcji nie była używana w sposób mogący ją zanieczyszczać, © 2011 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce. Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International. Michał Wołoszczuk Radca Prawny E: [email protected] LEGAL NEWSLETTER Zmiany w prawie – ogólne Ochrona danych osobowych 7 III 2011 r., po blisko trzech latach od momentu złożenia projektu przez Prezydenta RP, weszła w życie największa, od 2004 r., nowelizacja Ustawy o ochronie danych osobowych (Dz.U.2010.229.1497). Nowelizacja wprowadza do ustawy szereg istotnych zmian – w znaczący sposób rozszerza kompetencję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (GIODO), modyfikuje definicję zgody na przetwarzanie danych, uchyla normy określające zasady i tryb udostępniania danych osobowych w celu włączenia do zbioru, wprowadza nowy przepis karny, kontrolę wykonywania przepisów o ochronie danych osobowych oraz modyfikuje niektóre zasady przetwarzania danych osobowych. Księgi wieczyste i hipoteka Od 20 II 2011 r. obowiązuje Ustawa z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2010.131.1075) znosząca podział hipotek na zwykłe i kaucyjne. W efekcie, jedną hipoteką można zabezpieczyć zarówno kwotę główną kredytu, jak i odsetki oraz inne należności uboczne wierzyciela. Jedną hipoteką zabezpieczymy kilka wierzytelności przysługujących tej samej osobie, a także kilka wierzytelności przysługujących różnym osobom. W drugim wypadku występuje jednak ograniczenie muszą to być wierzytelności służące sfinansowaniu tego samego przedsięwzięcia. Rozwiązanie to umożliwi dogodne i elastyczne zabezpieczenie wierzytelności uczestników konsorcjum wierzycieli. Zakłada się, że uczestnicy konsorcjum powołają administratora hipoteki, który będzie zawierał z właścicielem nieruchomości umowę o ustanowienie hipoteki i wykonywał prawa i obowiązki wierzyciela hipotecznego we własnym imieniu, lecz na rachunek wierzycieli, których wierzytelności są objęte zabezpieczeniem. Kolejną zasadniczą zmianą zmierzającą do uelastycznienia hipoteki jest wprowadzenie możliwości zastąpienia zabezpieczonej wierzytelności inną wierzytelnością tego samego wierzyciela. Dzięki temu możliwe jest wielokrotne wykorzystanie tej samej hipoteki, co obniży koszty ustanowienia zabezpieczenia. Zmiana podmiotu hipoteki będzie ustawowym skutkiem przeniesienia wierzytelności hipotecznej. Rozwiązanie to przesądza sporną dotychczas kwestię, czy w celu przeniesienia wraz z zabezpieczoną wierzytelnością hipoteki strony muszą zawrzeć osobną umowę przenoszącą hipotekę. Ustawa przewiduje wprowadzenie hipoteki właściciela w przypadku, gdy dojdzie do skupienia w jednym ręku wierzytelności hipotecznej oraz własności obciążonej nieruchomości bez wygaśnięcia zabezpieczonej wierzytelności. Hipoteka nie wygaśnie, a właściciel będzie mógł przenieść zabezpieczoną wierzytelność wraz z hipoteką o dotychczasowym pierwszeństwie na inną osobę. Podobną funkcję pełni instytucja rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym. Właściciel nieruchomości może - w granicach wygasłej hipoteki - ustanowić na jej miejscu nową hipotekę albo przenieść na nie, za zgodą uprawnionego, którąkolwiek z hipotek obciążających nieruchomość. © 2011 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce. Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International. Jeżeli hipoteka wygaśnie tylko częściowo, właściciel może rozporządzać opróżnionym miejscem hipotecznym w tej części. Do tej pory miejsce po opróżnionej hipotece zajmowała następna będąca w kolejce, a nowa trafiała na ostatnie miejsce. Uprawnienie do przeniesienia hipoteki na opróżnione miejsce dotyczy „którejkolwiek z hipotek obciążających nieruchomość”, a więc zarówno hipoteki umownej, jak i przymusowej. Ustawa o ograniczaniu barier administracyjnych Redukcja zbędnych zaświadczeń i zezwoleń, możliwość przedkładania kopii dokumentów, zwiększenie dostępu do wykonywania wolnych zawodów oraz ułatwienia przy przekształceniach przedsiębiorstw - to główne założenia Ustawy o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców, której ostateczny tekst uchwalono 25 III 2011 r., na 88. posiedzeniu Sejmu. Nowa regulacja zmienia ponad 90 aktów prawnych. Zmiany zaproponował Rząd. Akt czeka na publikację. Poza kilkoma wyjątkami, nowe regulacje mają obowiązywać od 1 VII 2011 r. Kodeks spółek handlowych 25 II 2011 r. Sejm uchwalił Ustawę o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw. Zmiany polegają na wprowadzeniu alternatywnego modelu tworzenia spółki z o.o., który ma przyspieszyć, ułatwić i obniżyć koszty jej rejestracji. 17 III 2011 r. ustawą zajął się Senat. Izba pozytywnie oceniła proponowane rozwiązania, część z nich postanowiła poprawić. Senat uznał m.in., że należy doprecyzować, w którym momencie następuje skuteczne zawarcie umowy. Zgodnie z poprawioną regulacją nastąpi to z chwilą wprowadzenia do systemu teleinformatycznego wszystkich danych koniecznych do zawarcia umowy i po opatrzeniu ich podpisem elektronicznym. By usunąć wątpliwości interpretacyjne Senat zaproponował, aby elektroniczny wniosek o wpis do KRS mógł być opatrzony każdym podpisem elektronicznym, który spełnia wymagania konieczne do jego składania przez osoby zawierające umowę spółki. Ponadto senatorowie zrezygnowali z warunku, iż każda zmiana umowy spółki zawartej przy wykorzystaniu wzorca umowy ma następować w formie aktu notarialnego oraz z konieczności umieszczenia w protokole notarialnym jednolitego tekstu umowy spółki w razie dokonywania jej pierwszej zmiany w drodze uchwały wspólników. Kolejna z poprawek modyfikuje przepisy upoważniające. Senat uznał, że przepisy wykonawcze związane z zawieraniem umowy z wykorzystaniem wzorca powinny być wydane na podstawie upoważnienia zawartego w Kodeksie spółek handlowych, natomiast przepisy wykonawcze związane z rejestrowaniem spółki - w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym. Sejm przyjął poprawki Senatu, ustawę opublikowano 6 V 2011 r. (Dz. U. 2011.92.531). Kontakt D.Dobkowski sp. k. ul. Chłodna 51 00-867 Warszawa T: +48 (22) 528 13 00 F: +48 (22) 528 13 09 E: [email protected] www.kpmg.pl/ddobkowski © 2011 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce. Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International.
