Akai SynthStation49

t
test
Akai
SynthStation49
Klawiatura sterująca
Grzegorz Bartczak
Podobnie jak było to w przypadku mniejszej wersji, także ta
klawiatura pozwala na podłączenie urządzenia firmy Apple
do dedykowanego gniazda, bez potrzeby używania kabli czy
przejściówek. Możliwości klawiatury nie ograniczają się naturalnie wyłącznie do sterowania aplikacjami zainstalowanymi
na iPadzie. Port USB pozwala bowiem na podłączenie jej do
komputera PC lub Mac i pracę jako „zwykła” klawiatura sterująca bez potrzeby montowania tabletu.
OPIS
SynthStation49 wyposażono w czterooktawową
pełnowymiarową
klawiaturę oraz dziewięć podświetlanych padów. Zarówno klawisze
jak i pady są dynamiczne (te drugie
wysyłają ponadto komunikaty Channel Aftertouch), jednakże nie mamy
żadnej możliwości regulacji krzywej
VELOCITY. Każe to przypuszczać, że
producent określając odgórnie tylko jedno ustawienie reakcji na dynamikę gry musiał pójść na pewien
44
W
roku 2010 firma Akai wprowadziła do oferty
klawiaturę sterującą SynthStation25 wyposażoną w stację dokującą dla iPhone’a. W tym samym
roku światło dzienne ujrzał tablet marki Apple i można
było się spodziewać, że za jakiś czas w ofercie firmy
pojawi się też klawiatura umożliwiająca podłączenie
do niej iPada. Rzeczywiście Akai rozpoczęło prace nad
większym modelem SynthStation. Trochę to trwało
(w tym czasie ukazała się już druga i trzecia generacja
tabletu), ale w końcu SynthStation49 trafił na rynek.
Jakie są jego możliwości? Przekonajmy się…
kompromis. Oznacza to z kolei, że nie każdemu do końca
może ono odpowiadać – szczególnie w odniesieniu do padów. Tak czy inaczej, bez większych problemów możemy
uzyskiwać przy pomocy klawiszy i padów różne wartości
VELOCITY, co nie zawsze jest możliwe w przypadku ich ekranowych odpowiedników.
Centralne miejsce panelu SynthStation49 zajmuje stacja dokująca dla tabletu firmy Apple. O ile iPad pierwszej generacji
(najgrubszy z wszystkich trzech) daje się zamontować bez
potrzeby używania żadnych dodatków, to aby „dwójka” lub
„trójka” trzymała się stabilnie trzeba zastosować
znajdujący się w komplecie adapter niwelujący różnice w grubości. Po zamontowaniu iPada zmienia się on niejako w niemal
10-calowy, dotykowy wyświetlacz SynthStation49. Co więcej, mamy możliwość ustawienia go w różnych
pozycjach, zarówno niemal
pionowo, pochylony pod
różnymi kątami, a także
zupełnie płasko. To bardzo
wygodne, zwłaszcza jeśli
10 | 2012
t
test
pracować będziemy z klawiaturą w różnych warunkach – siedząc lub stojąc.
Prawą stronę panelu zajmuje sekcja przycisków dedykowanych
do obsługi aplikacji firmy Akai, nie bez przyczyny noszącej taką
samą nazwę (dokładniej rzecz biorąc to ona była pierwsza…).
Jako że klawiatura pełni jednocześnie funkcję interfejsu audio
dla iPada do dyspozycji mamy wyjścia liniowe (L, R) typu jack
1/4” pozwalające na podłączenie monitorów czy innego systemu nagłośnieniowego, a także stereofoniczne
wyjście słuchawkowe typu jack 1/8”.
Z wyjściami tymi połączone jest
bezpośrednio pokrętło VOLUME
umieszczone na panelu i służące do globalnej regulacji poziomu sygnału pochodzącego z iPada,
a opuszczającego gniazda SynthStation49.
Oprócz wyjść audio, na tylnej ściance testowanej klawiatury umieszczono ponadto wejście
dla kontrolera nożnego (SUSTAIN), port USB służący
do komunikacji z komputerem (tylko MIDI) oraz gniazdo do
którego podłączymy znajdujący się w komplecie zasilacz.
Gdy pracujemy wyłącznie z tabletem, zasilana przez niego jest
nie tylko klawiatura, ale także iPad, zatem nie ma obawy, że
podczas grania wyczerpie się nam bateria. Jeśli z kolei będziemy pracować tylko z aplikacjami komputerowymi, wystarczy
nam kabel USB. SynthStation49 pozwala też na jednoczesną
pracę z tabletem i komputerem, a co za tym idzie sterowanie
w tym samym czasie dwoma różnymi instrumentami wirtualnymi. W sytuacji takiej wystarczy co prawda zasilanie przez USB,
ale musimy pamiętać że iPad nie będzie wtedy ładowany.
Zarówno klawiatura jak i pady są fabrycznie przypisane do
konkretnych kanałów MIDI – odpowiednio pierwszego i dziesiątego. O ile w przypadku aplikacji oraz wtyczek
pracujących w trybie OMNI, czyli odbierających
komunikaty ze wszystkich kanałów jednocześnie
kwestia ta jest niezauważalna, to są wirtualne
instrumenty, w których np. nie możemy skorzystać z padów. Z drugiej strony, jeśli mamy aplikację – w iPadzie lub komputerze – oferującą
Multitimbral to mamy możliwość przypisania
różnych barw do klawiatury i padów (podobna sytuacja jest w aplikacji SynthStation,
gdzie pady są przypisane na stałe do partii
perkusyjnej).
Klawiaturę możemy transponować w zakresie ±2 oktaw. Oczywiście zmiany rozpoznawane są zarówno przez aplikacje
w tablecie jak również instrumenty
programowe w komputerze. Inaczej sprawa wygląda w przypadku
2012 | 10
padów, do których „na sztywno” przypisane są konkretne
komunikaty Note ON/OFF wyzwalające dźwięki o określonej
wysokości. Nie mamy żadnej
możliwości ich zmiany, a szkoda… Wiadomo, że zaprogramowano je z myślą o sekcji
perkusyjnej aplikacji SynthStation, ale skoro klawiatura może
współpracować także z innymi instrumentami wirtualnymi
można by o takiej funkcji pomyśleć…
Tak jak zaraz po zamontowaniu iPada klawiatura jest gotowa
do współpracy z tabletem, tak samo bezproblemowo wygląda połączenie z komputerem.
Po podłączeniu SynthStation49 kablem USB
do „peceta” czy „maka”, klawiatura
jest automatycznie wykrywana i instalowana bez
potrzeby sięgania po specjalne sterowniki. Po instalacji jest ona
widoczna w systemie jako jedno wejście i jedno wyjście MIDI.
TABLET I KOMPUTER
SynthStation49 może służyć do sterowania dowolnymi aplikacjami dla systemu iOS obsługującymi sterowniki CoreMIDI,
a także instrumentami wirtualnymi zainstalowanymi w komputerze PC lub Mac – zarówno wtyczkami wewnątrz programu DAW jak i takimi, które pracują jako samodzielne aplikacje.
W ramach testu sprawdziłem klawiaturę z kilkunastoma muzycznymi aplikacjami na iPadzie (w tym oczywiście SynthStation), jak również z różnymi wtyczkami VST oraz instrumentami działającymi w trybie stand alone.
Żadna z zainstalowanych na tablecie aplikacji nie miała problemów z rozpoznaniem SynthStation49 (wliczając w to
syntezator Animoog wymagający ręcznego potwierdzenia). Każdym z tym
45
t
test Akai SynthStation49
firmy Akai. Okazuje się jednak, że wysyłają one komunikaty Control Change – oczywiście tylko o zaprogramowanych przez producenta numerach. Jeśli
zatem któryś z naszych instrumentów wirtualnych
na iPada (lub komputerowych) udostępnia funkcję
MIDI LEARN możemy teoretycznie przypisać przyciski do rozmaitych parametrów. W praktyce okazuje
się jednak, że sposób działania przycisków (wartość
maksymalna w momencie wduszenia, minimalna po
puszczeniu) uniemożliwia stosowanie ich chociażby
do przełączania ustawień. Jedynym kontrolerem,
który faktycznie możemy zaprogramować używając
funkcji MIDI LEARN i wykorzystać praktycznie jest
kółko MODULATION.
SYNTHSTATION
instrumentów można było bez problemu sterować klawiszami,
a większość reagowała także na komunikaty wysyłane przez
pady (jak wspomniałem wcześniej ma to związek z pracą na
określonym kanale MIDI). Współpraca z aplikacjami zainstalowanymi w komputerze przebiega podobnie jak w przypadku
tych na tablecie. Możemy zatem bezproblemowo sterować
wirtualnymi instrumentami korzystając z klawiatury i padów
– jeśli jest taka możliwość to również niezależnie. Obojętnie
czy pracujemy z iPadem czy z komputerem, nie ma też żadnych problemów z reakcją na działanie kontrolerów PITCH
BEND i MODULATION, a także jak już wspomniałem transpozycję oktawową.
Klawiatura SynthStation49 została skonstruowana przede
wszystkim z myślą o wykorzystaniu jej do grania korzystając
z wirtualnych instrumentów (na tablecie bądź komputerze),
czy też nagrywania przy pomocy programów DAW lub edytorów nut. Jako że jest ona dedykowana do współpracy z iPadem i zainstalowanymi na nim aplikacjami, nie wyposażono jej
w programowalne kontrolery pozostawiając kwestię sterowania parametrami dotykowemu ekranowi i wirtualnym pokrętłom, suwakom i przełącznikom udostępnianym przez interfejsy graficzne poszczególnych instrumentów programowych.
Dostępne na panelu SynthStation49 przyciski pełnią swoją fabrycznie przypisaną funkcję jedynie w połączeniu z aplikacją
46
Jako że testowana klawiatura jest dedykowana do
współpracy z aplikacją SynthStation, nie sposób
nie poświęcić jej nieco więcej miejsca. Kosztujący
1.59 EUR program firmy Akai dostępny jest od kilku miesięcy
w wersji 3.0, której odmiana na iPada zyskała zupełnie nowy
interfejs graficzny dający użytkownikowi dostęp do większej
ilości parametrów, które można edytować w poszczególnych
„zakładkach”. Dzięki temu nie musimy sięgać do menu czy
szukać konkretnych funkcji na różnych podstronach.
SynthStation to złożony instrument wirtualny oferujący cztery partie – syntezator polifoniczny, dwa syntezatory monofoniczne oraz sekcję perkusyjną. Tor syntezy wszystkich trzech
syntezatorów jest identyczny, a składają się na niego trzy
oscylatory z mikserem, modulatorem kołowym i generatorem szumu, filtr o przełączanej charakterystyce, dwa generatory obwiedni ADSR oraz generator LFO. Do dyspozycji mamy
64 presety, które stanowią dość zróżnicowany zestaw barw
syntezatorowych. Znajdziemy wśród nich przedstawicieli
najbardziej typowych barw (Lead, Pad, Bass) jak i programy,
które trudniej sklasyfikować jednoznacznie. Co więcej, barwy
poszczególnych typów zróżnicowane są też pod względem
charakteru brzmienia – od łagodnych po bardziej „drapieżne”. Każdy z trzech syntezatorów udostępnia także arpeggiator dzięki czemu już fabrycznie niektóre barwy dostępne
są w formie sekwencji. Wszystkie barwy możemy edytować
i nadpisywać. Zarówno syntezator polifoniczny jak i oba monofoniczne wyposażono dodatkowo w sekcję z kontrolerem
(w każdym do wyboru dwa tryby pracy
– pad XY lub joystick) umożliwiającym
przypisanie dwóch różnych parametrów do poszczególnych osi i ich regulację w czasie rzeczywistym. W przypadku sekcji perkusyjnej mamy z kolei
możliwość nie tylko wyboru jednego
z ponad 50 zestawów perkusyjnych
(podobnie jak presety syntezatorowe są one zróżnicowane pod względem „pochodzenia” i charakteru),
ale także niezależnie odstroić każdy
z dziewięciu padów (a dokładniej
przypisany do niego dźwięk), jak
również określić dla niego poziom
10 | 2012
t
test
wyjściowy oraz położenie w panoramie. Startowe
okno PERFORM daje jednoczesny dostęp do wszystkich czterech partii instrumentalnych (perkusja,
syntezator polifoniczny i dwa monofoniczne) oraz
miksera i efektów. Mikser dostępny w tym oknie
pozwala nie tylko sterować poziomem głośności
każdego z czterech instrumentów składowych SynthStation (bądź wyciszyć któryś z nich zupełnie), ale
także określić poziom wysyłki do procesora efektów. Do dyspozycji mamy cztery różne algorytmy
(Delay, Flange, Phaser, Chorus). Ważną częścią SynthStation jest pokładowy sekwencer. Pozwala on
nagrywać sekwencje o długości maks. 8 taktów,
które następnie można łączyć w bardziej złożone
utwory. Sekwencje tworzyć możemy zarówno rejestrując po prostu to co gramy używając poszczególnych partii instrumentalnych (z możliwością dogrywek) lub wykorzystując okno GRID EDIT z edytorem
przypominającym znany z komputerowych sekwencerów PIANO ROLL. W nietypowy sposób rozwiązano eksport
sekwencji i utworów. Są one przesyłane przez Wi-Fi do komputera podłączonego do tej samej sieci bezprzewodowej co
tablet, po czym z podanego w aplikacji adresu internetowego
możemy pobrać zarówno pliki audio (.ogg) jak i MIDI.
Wróćmy jeszcze to współpracy testowanej klawiatury z aplikacją SynthStation, bowiem, w tej konfiguracji możemy
w pełni korzystać z przycisków umieszczonych na panelu. Pozwalają one na szybkie i wygodne przełączanie partii
R
E
K
instrumentalnych, zmianę barw, sekwencji i utworów (jedynie
aby przejść z okna PERFORM do edycji poszczególnych partii
musimy skorzystać z ekranu). Do dyspozycji mamy też przyciski transportu. Trzeba przyznać, że wszystkie te dedykowane przyciski bezproblemowo spełniają swoją rolę, a do tego
czynią obsługę aplikacji wygodniejszą. Mimo wszystkich zalet
interfejsu dotykowego, czasem łatwiej jest bowiem wcisnąć
odpowiedni (i do tego większy) przycisk niż odpowiadającą
mu ikonę na ekranie. Warto zauważyć, że komunikacja jest
L
A
M
A
43-200 Pszczyna ul. Wojska Polskiego 23/2
tel. 32 210 40 75, kom 501 011 005
2012 | 10
www.mastersound.pl
47
t
test Akai SynthStation49
tu dwustronna i zmiany dokonywane na ekranie są
odbierane przez odpowiednie przyciski.
PODSUMOWANIE
W połączeniu z tabletem klawiatura SynthStation49
zamienia się w hybrydowy instrument, którego
możliwości kreowania barw są naturalnie zależne od
zainstalowanych aplikacji. Klawiatura nie ogranicza
się jedynie do obsługi „własnej” aplikacji (chociaż
tylko z nią odkrywa w pełni możliwości dostępnych
na panelu kontrolerów), ale może z powodzeniem
współpracować z zainstalowanymi na iPadzie instrumentami innych producentów, wspierającymi
sterowniki CoreMIDI. Jako, że wśród dostępnych
w internetowym sklepie nie brakuje naprawdę interesujących i profesjonalnych aplikacji, możemy
w oparciu o SynthStation49 i tablet „zbudować” instrument charakteryzujący się sporym potencjałem.
Dzięki specjalnej stacji dokującej (do tego z regulacją nachylenia) montaż iPada jest szybki i prosty. Do zalet tego
rozwiązania zaliczyć możemy nie tylko stabilność połączenia
i wygodę obsługi, ale także zapewnienie ładowania baterii
oraz przesyłanie sygnałów audio do wyjść umieszczonych na
tylnej ściance klawiatury. Nie musimy martwić się o żadne
dodatkowe kable czy przejściówki ani specjalne uchwyty. Po
stronie plusów zapisać trzeba także możliwość współpracy
z komputerem z wykorzystaniem portu USB. Oczywiście SynthStation49 ma też swoje ograniczenia – chociażby te związane z niemożnością pełnego dostosowania działania klawiatury i padów do potrzeb i upodobań użytkownika. Oferując
cztery oktawy, testowana klawiatura jest dość kompaktowa,
ale być może w przyszłości w ofercie firmy znajdzie się też
wersja z jeszcze większą ilością klawiszy. SynthStation49 powstała głównie z myślą o obsłudze wirtualnych instrumentów
zainstalowanych na podłączonym do niej tablecie i z tej roli
wywiązuje się bardzo dobrze. Integracja klawiatury z tabletem sprawia, że tworzą one razem całkiem interesujące połączenie, po które sięgnąć mogą osoby chcące wykorzystywać
iPada do celów muzycznych.
DANE TECHNICZNE
Klawiatura
dynamiczna, 49 klawiszy
Pady
9 dynamicznych
Kontrolery
PITCH BEND, MODULATION,
przyciski do obsługi aplikacji SynthStation
Wejścia/wyjścia
AUDIO OUT (L, R),
słuchawkowe [jack 1/8”], SUSTAIN, USB
Wymiary
737 × 330 × 191 mm
Ciężar
3.4 kg
Sugerowana cena
950 PLN
PLUSY I MINUSY
integracja tabletu z klawiaturą
bezproblemowa współpraca z aplikacjami
możliwość współpracy z komputerem
brak możliwości dostosowania klawiatury i padów do
upodobań użytkownika
Do testu dostarczył:
Audiostacja
ul. Główna 20A
03-113 Warszawa
tel. (022) 6161398
Internet: www.audiostacja.pl,
www.akaipro.com
48
10 | 2012