MiditeCH - Audiostacja

test
MidiTech
minicontrol-32,
i2-mini 32
Klawiatury sterujące
tekst
Grzegorz Bartczak
Chociaż swym wyglądem sprawiają na niektórych
wrażenie jakby ich miejsce było w sklepie z zabawkami,
mini-klawiatury sterujące są jak najbardziej
pełnoprawnymi kontrolerami MIDI, które sprawdzą się
w różnych sytuacjach. Oczywiście wielkość klawiszy oraz
zakres jak i mechanizm klawiatury nie pozwalają na tak
szeroki wachlarz zastosowań jak w przypadku modeli
z pełnowymiarową klawiaturą, ale programowalne
kontrolery dają często zbliżone możliwości sterowania.
Dużym plusem takich klawiatur jest ich mobilność
i możliwość zabrania ze sobą w dowolne miejsce razem
z laptopem czy tabletem. Niemiecka firma MidiTech ma
w swej ofercie kilka takich mini-klawiatur, a jednym
z najnowszych modeli jest minicontrol-32, który trafił
właśnie do naszej redakcji.
64
OPIS
Jak przystało na klawiaturę sterującą
o zmniejszonych klawiszach, także ogólne
gabaryty minicontrol-32 są raczej kompaktowe. Również kontrolery umieszczone
na panelu testowanego modelu zostały dostosowane wielkością. Chodzi tu głównie
o kółka PITCH BEND i MODULATION,
bo inne kontrolery także w większych
klawiaturach mają niekiedy podobne rozmiary. Testowana klawiatura bez problemu
zmieści się w plecaku czy torbie dzięki
czemu możemy zabrać ją ze sobą w trasę
czy na wakacje.
minicontrol-32 wyposażono w dynamiczną mini-klawiaturę obejmującą nieco
ponad dwie i pół oktawy czyli 32 klawisze.
Ponadto mamy możliwość transpozycji
oktawowej w zakresie ±4 oktaw. Co więcej,
możliwa jest też transpozycja w zakresie
±12 półtonów (obie funkcje możemy łączyć
dla jeszcze większego zakresu). Chociaż
11 / 2016
test
mamy tu do czynienia z typowymi mini-klawiszami, producent
zadbał o możliwość wyboru krzywej VELOCITY. Do wyboru
mamy trzy ustawienia (NORMAL, HEAVY, SOFT) i choć trudno
w przypadku takiej klawiatury odczuwać wyraźną zmianę to plus
dla producenta że o tym pomyślał.
Panel minicontrol-32 jest niemal „po brzegi” zapełniony różnego
rodzaju kontrolerami, a ponadto każdy z 32 klawiszy pełni jednocześnie rolę przycisku funkcyjnego. Do dyspozycji mamy cztery
enkodery, 8 dynamicznych padów, suwak oraz kółka PITCH BEND
i MODULATION, a także osiem przycisków funkcyjnych. Zamontowane tu enkodery czyli gałki „bez końca” mają wyraźnie wyczuwalne
zapadki. Jak zwykle, zastosowanie takich a nie innych pokręteł ma
swoje plusy i minusy, a wszystko zależy od tego czym przy ich pomocy będziemy sterować. Chociaż padów jest osiem to dzięki przełączanym bankom (A/B) mamy ich niejako dwa razy więcej. Suwak służy
standardowo do regulacji głośności, choć nie każda aplikacja reaguje
na jej ruchy. Do kontrolerów PITCH BEND i MODULATION przypisane są na stałe ich „tytularne” komunikaty.
Poza portem USB służącym do pobierania zasilania i komunikacji z komputerem (PC, Mac) lub tabletem (iOS; tu oczywiście
potrzebna będzie odpowiednia przejściówka), do dyspozycji mamy
jedynie wejście dla kontrolera nożnego SUSTAIN.
W komplecie z klawiaturą otrzymujemy darmowy zestaw oprogramowania, a instrukcje dotyczące możliwości pobrania każdego
z programów i ich aktywacji bądź rejestracji znajdują się na załączonej ulotce. W skład pakietu wchodzą takie aplikacje jak: Magix
Samplitude Pro X2 Silver, Magix Independence, IK Multimedia
Amplitube CS, Toontrack EZMix 2 Lite, Waldorf Edition LE 2,
Image-Line PoiZone oraz Makemusic Finale Notepad.
KONTROLERY I USTAWIENIA
Zarówno suwak jak i enkodery mogą wysyłać nie tylko dowolne
komunikaty CONTROL CHANGE, ale także PITCH BEND
i AFTERTOUCH. Możemy też przypisać do nich komunikaty PROGRAM CHANGE i zmieniać przy ich pomocy barwy
w sterowanym instrumencie wirtualnym (oczywiście o ile
reaguje on na tego typu komunikaty). Co więcej, zarówno suwak
jak i enkodery mogą zostać zaprogramowane tak, aby wysyłały
komunikaty NOTE ON/OFF. Trudno sobie raczej wyobrazić
aby ktoś „grał” potencjometrami ale taką możliwość producent
udostępnia. Kółka PITCH BEND i MODULATION nie dają się
11 / 2016
edytować i wysyłają tylko komunikaty
przypisane do nich fabrycznie.
Dynamiczne pady mogą pracować
w czterech różnych trybach. W podstawowym (PAD) wysyłają one komunikaty
NOTE ON/OFF na 10 kanale MIDI czyli
jak łatwo się domyśleć służą do wyzwalania
barw perkusyjnych. Drugi tryb (NOTE)
to niemal to samo tyle że pady pracują
na kanale pierwszym. Wybierając któryś
z pozostałych trybów sprawiamy że pady
będą wysyłały komunikaty CONTROL
CHANGE lub PROGRAM CHANGE.
Tryb pracy zmieniany jest globalnie dla
wszystkich 16 padów i nie możemy określić
go indywidualnie dla każdego z nich.
Chociaż części powyższych ustawień
możemy dokonać z poziomu klawiatury
(dlatego też do wszystkich klawiszy przypisane są konkretne funkcje i parametry)
to można sięgnąć też po dedykowane oprogramowanie oferujące więcej możliwości.
Edytor programowy dostępny na stronie
internetowej producenta i nie wymagający
instalacji, znacznie ułatwia nam programowanie kontrolerów oraz zmiany globalnych
parametrów. Aplikacja jest przeznaczona
dla komputerów z systemem Windows,
a jej interfejs graficzny jest na tyle prosty
i przejrzysty że nikt nie powinien mieć
problemów z jego obsługą.
Z poziomu edytora możemy też wybrać
wspólny, globalny kanał MIDI dla klawiatury, padów oraz kontrolerów PITCH BEND
i MODULATION. Z kolei programując
suwak i enkodery można wybrać niezależnie konkretny kanał MIDI dla każdego
z nich (trzeba przy tym uważać bo kanały
oznaczone są od 0 do 15). Edytor daje też
możliwość wyboru krzywej VELOCITY
oraz parametrów związanych z dodatkowymi funkcjami o których za chwilę. Program
65
test
umożliwia też zapisanie ustawień i ich późniejsze wywoływanie
z dysku komputera, a także przesyłanie do klawiatury.
INNE FUNKCJE
Klawiatura minicontrol-32 oferuje nie tylko programowalne kontrolery ale także dodatkowe funkcje. Pierwszą z nich jest arpeggiator oferujący cztery różne przebiegi (UP, DOWN, RANDOM,
CHRN) i możliwość regulacji zakresu (maks. 4 oktawy). Możemy
także określić rozdzielczość, a do wyboru mamy sześć wartości
(od całej nuty do trzydziestodwójki). Do ręcznego „nabijania”
tempa służy przycisk TAP. Dzięki funkcji LOCK możemy „zablokować” arpeggio, które będzie odtwarzane dalej nawet po zdjęciu
ręki z klawiatury.
Druga funkcja – CHORD – pozwala wyzwalać całe akordy
poprzez naciśnięcie tylko jednego klawisza. Co więcej, nie musi to
być standardowy trójdźwięk durowy gdyż wykorzystując przyciski
transpozycji oktawowej możemy zmieniać skład akordu wykorzystując inne interwały, a dostępne są m.in. akordy zmniejszone,
septymowe, suspendowe czy zwiększone. Zarówno w przypadku
funkcji CHORD jak i arpeggiatora możemy wybrać jedną z sześciu
skal (poza „normalną” do wyboru mamy durową i molową, pentatoniczną durową, bluesową durową oraz hinduską).
Testowana klawiatura została ponadto wyposażona w metronom (BEAT), który jest przypisany do 10 kanału MIDI. Tak jak
dla arpeggiatora możemy dla niego ustawić ręcznie tempo oraz
wybrać jedną z sześciu wartości rytmicznych. Do tego jeszcze
dochodzi możliwość określenia ilości jednostek metrycznych po
których przypada akcent.
66
I2-MINI 32
Razem z minicontrol-32 otrzymaliśmy też drugą klawiaturę
o zbliżonych gabarytach – i2-mini 32. Ten model jest o wiele
skromniejszy, gdyż poza klawiszami mamy do dyspozycji jedynie
kontrolery PITCH BEND i MODULATION – takie same jak
w minicontrol-32 – oraz mały suwak VOLUME. Nie mamy możliwości ich zaprogramowania i podobnie jak klawiatura pracują one
na pierwszym kanale MIDI. W modelu i2-mini 32 klawiatura jest
dynamiczna i obejmuje oczywiście 32 mini-klawisze. Możliwa jest
transpozycja – zarówno w zakresie ±12 półtonów jak i ±4 oktaw.
Jako że do obsługi tych funkcji służą oddzielne pary przycisków,
możemy je łączyć, co oznacza że maksymalny zakres to ±5 oktaw.
Do komunikacji z innymi urządzeniami (komputer, tablet, smartfon) służy port USB, a poza nim dostępne jest wejście SUSTAIN.
Ze względu na brak dodatkowych kontrolerów, klawiatura
ta charakteryzuje się mniejszym ciężarem niż minicontrol-32.
Także sama obudowa jest z tego powodu nieco inna. Nie mamy tu
żadnych dodatkowych funkcji czy możliwości zmiany ustawień.
Po prostu podłączamy i2-mini 32 do komputera czy tabletu i już.
11 / 2016
test
Zarówno klawisze jak i kontrolery
wywiązują się z powierzonych im
zadań. W komplecie z tą klawiaturą
znajduje się taki sam pakiet oprogramowania co w przypadku minicontrol-32.
PODSUMOWANIE
Z powodu swego niepozornego wyglądu – a szczególnie swoich rozmiarów – minicontrol-32 może wywoływać z początku uśmiech. Jednak wbrew pierwszemu
wrażeniu już po krótkim obcowaniu z klawiaturą widać że
w praktyce mamy tu do czynienia z pełnoprawnym kontrolerem MIDI. Oczywiście mini-klawisze nie pozwolą nam na wirtuozerskie popisy (tym bardziej przy zakresie nieco ponad dwóch
oktaw), ale też nie z myślą o tym zostały one tu zastosowane.
Wbrew pozorom nie brakuje jednak sytuacji, w których klawiatura o tak małych rozmiarach może się nam przydać. Jak pisałem
wcześniej, minicontrol-32 bez problemu zmieści się w torbie czy
plecaku i jeśli będąc w podróży zechcemy w wolnej chwili (mając
pod ręką laptop bądź tablet z odpowiednim oprogramowaniem)
naszkicować jakiś projekt muzyczny to wtedy tak mała klawiatura
może przyjść nam z pomocą. Oczywiście mając do dyspozycji
programowalne kontrolery nie musimy ograniczać się jedynie do
„wklepywania nutek”. Co więcej, po taką klawiaturę z padami
i enkoderami sięgnąć mogą także osoby, które szukają kompaktowego kontrolera umożliwiającego wyzwalanie próbek czy pętli
oraz regulacji kilku parametrów w wykorzystywanym instrumencie programowym czy innego typu aplikacji. Także obecność
dodatkowych funkcji takich jak arpeggiator czy metronom może
okazać się przydatna. Dedykowany edytor programowy sprawia że
możemy przygotować sobie różne konfiguracje ustawień kontrolerów, a potem w razie potrzeby przesyłać je do klawiatury.
Druga z opisywanych klawiatur ma dużo skromniejsze możliwości kontroli, ale jeśli nie potrzebujemy programowalnych
manipulatorów a jedynie podręcznej, miniaturowej klawiatury
chociażby do „grania na tablecie” to i2-mini 32 może być czymś
dla nas. Zarówno we współpracy z komputerem jak i tabletem obie
klawiatury zachowują się stabilnie, a przede wszystkim działają od
razu po podłączeniu.
11 / 2016
kompaktowe
wymiary
różnorodność
programowalnych
kontrolerów
(minicontrol-32)
Do testu dostarczył:
Audiostacja
ul. Kolejowa 93/95
05-092 Łomianki
tel. (22) 1225300
Internet: www.audiostacja.pl,
www.miditech.de
dodatkowe funkcje
(minicontrol-32)
dane techniczne
Klawiatura
Kontrolery
Wejścia/wyjścia
Sugerowane ceny
dynamiczna, 32 mini-klawisze
VOLUME, PITCH BEND, MODULATION; tylko
minicontrol-32 – 4 enkodery, 8 dynamicznych
padów (×2 banki)
USB [typ B], SUSTAIN
319 PLN (minicontrol-32), 225 PLN (i2-mini 32)
67