stwierdzające nieważność uchwały Nr XVII/179/16 Rady Miejskiej

stwierdzające nieważność uchwały Nr XVII/179/16 Rady Miejskiej

Katowice, 11 maja 2016 r.
WOJEWODA ŚLĄSKI
NR NPII.4131.1.222.2016
ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE
Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym
(tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 446)
stwierdzam nieważność
uchwały Nr XVII/179/16 Rady Miejskiej Wodzisławia Śląskiego z dnia 31 marca 2016r. w
sprawie ustalenia regulaminu określającego rodzaje świadczeń przyznawanych w ramach pomocy
zdrowotnej dla nauczycieli korzystających z opieki zdrowotnej oraz warunki i sposób ich
przyznawania, w całości - jako sprzecznej z art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. Karta
Nauczyciela (tekst jedn. Dz. U. z 2014r. poz. 191 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”,
.
Uzasadnienie
Przedmiotową uchwałą podjętą na sesji w dniu 31 marca 2016r. Rada Miejska
Wodzisławia Śląskiego ustaliła regulamin określający rodzaje świadczeń przyznawanych w ramach
pomocy zdrowotnej dla nauczycieli korzystających z opieki zdrowotnej oraz warunki i sposób ich
przyznawania.
Podstawę prawną do podjęcia uchwały w powyższej materii stanowi przepis art. 72 ust. 1
ustawy. Zgodnie z jego treścią „niezależnie od przysługującego nauczycielowi i członkom jego
rodziny prawa do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego, organy prowadzące szkoły przeznaczą
corocznie w budżetach odpowiednie środki finansowe z przeznaczeniem na pomoc zdrowotną dla
nauczycieli korzystających z opieki zdrowotnej oraz określą rodzaje świadczeń przyznawanych w
ramach tej pomocy oraz warunki i sposób ich przyznawania”. Z redakcji zacytowanego wyżej
przepisu wynikają dla organu prowadzącego – w tym wypadku kompetencje organu prowadzącego
wykonuje Rada Miejska Wodzisławia Śląskiego – dwa obowiązki. Pierwszy z nich, dotyczący
corocznego przeznaczenia w budżetach odpowiednich środków finansowych z przeznaczeniem na
pomoc zdrowotną, powinien być zrealizowany przez Radę poprzez zabezpieczenie w budżecie
odpowiednich środków w drodze uchwały budżetowej. Drugi zaś obowiązek, dotyczący określenia
rodzaju przyznawanych świadczeń a także warunków i sposobu ich przyznania, wymaga podjęcia
uchwały, będącej aktem prawa miejscowego.
Wskazany wyżej przepis ustawy jest normą o charakterze iuris cogentis i zawiera
jednocześnie upoważnienie do wydania aktu prawa miejscowego. Z uwagi na to, uregulowania
wydawanego na jego podstawie aktu prawnego powinny być sformułowane w taki sposób, aby
kompleksowo wypełniały zakres przekazanych przez ustawodawcę uprawnień. Niespełnienie
natomiast którejkolwiek z przesłanek w nim zawartych skutkuje bezwzględną nieważnością
uchwały.
Tymczasem w opinii organu nadzoru przedmiotowa uchwała nie wyczerpuje w pełni
dyspozycji przepisu art. 72 ust. 1 ustawy. Przyjęte bowiem przez Radę postanowienia regulaminu,
stanowiącego załącznik Nr 1 do niniejszej uchwały nie określają warunków przyznawania pomocy
zdrowotnej dla nauczycieli korzystających z opieki zdrowotnej - jednego z elementów
obligatoryjnych wymaganych przepisem art. 72 ust. 1 ustawy.
Id: AFC8F594-699B-4AF2-8BE7-8DD2D8852E28. Podpisany
Strona 1
Ponadto w § 5 Załącznika Nr 1 do uchwały Rada Miejska określiła podmiot uprawniony
do rozpatrywania wniosków o przyznanie pomocy zdrowotnej. Zgodnie z treścią tego przepisu
wniosek o udzielenie pomocy zdrowotnej rozpatruje Komisja powołana przez Prezydenta Miasta w
skład której wchodzą osoby wymienione w § 5 ust. 1 pkt 1-3 regulaminu.
Uchwała nie zawiera odrębnego przepisu wskazującego organ uprawniony do przyznania
omawianego świadczenia. Natomiast regulacja zawarta w § 5 ust. 5 regulaminu pozwala na
przyjęcie wniosku, że komisja jest podmiotem, który zarówno rozpatruje wnioski, jak i decyduje o
przyznaniu pomocy. Z kolei kompetencja Prezydenta Miasta ogranicza się tylko do zatwierdzenia
protokołu przedstawionego przez Komisję. Tym samym, w ocenie organu nadzoru, Rada wadliwie
określiła podmiot podejmujący decyzję co do przyznania świadczeń zdrowotnych nauczycielom.
Na skutek wadliwości wskazanego unormowania, regulacja przyjęta w Załączniku nr 1 do uchwały
nie wyczerpuje w pełni dyspozycji przepisu art. 72 ust. 1 Karty Nauczyciela. Rada nie określiła
bowiem wyczerpująco sposobu przyznawania świadczeń na pomoc zdrowotną dla nauczycieli
korzystających z opieki zdrowotnej.
Uchwała określająca rodzaje świadczeń przyznawanych w ramach pomocy zdrowotnej dla
nauczycieli oraz warunki i sposób ich przyznawania, ze względu na generalny i powszechny
charakter jej unormowań oraz z uwagi na istnienie wyraźnego upoważnienia ustawowego do jej
podjęcia, stanowi - o czym była już mowa wyżej - akt prawa miejscowego w rozumieniu art. 40 ust.
1 ustawy gminnej. Rada gminy obowiązana jest ściśle przestrzegać zakresu upoważnienia
udzielonego przez ustawę do podjęcia przedmiotowego aktu. Uchwała rady gminy, będąca aktem
prawa miejscowego, jest jednocześnie źródłem powszechnie obowiązującego prawa na obszarze
danej gminy (art. 87 ust. 2 Konstytucji), musi zatem respektować zakres delegacji zawartej w
aktach prawnych wyższego rzędu. Zatem nie uregulowanie warunków przyznawania pomocy
zdrowotnej dla nauczycieli, jak również niewyczerpujące unormowanie kwestii sposobu
przyznawania omawianych świadczeń, skutkuje brakiem wypełnia dyspozycji w/w przepisu Karty
Nauczyciela. Uchwała nie zawiera bowiem minimum postanowień, które zgodnie z zapisem
ustawowym powinna określać, a zatem nie realizuje w pełni upoważnienia wynikającego ze
wskazanego przepisu.
Równocześnie wymaga podkreślenia, iż z normatywnego charakteru przedmiotowej
uchwały wynika konieczność formułowania jej postanowień jedynie na podstawie i w granicach
upoważnienia ustawowego. Oznacza to, że w jej treści nie mogą znaleźć się regulacje nie
znajdujące uzasadnienia w normie zawierającej delegację ustawową do jej podjęcia.
Biorąc pod uwagę brzmienie art. 72 ust. 1 ustawy organ nadzoru stwierdza, że ponad
delegację ustawową wykracza postanowienie przyjęte w § 4 ust. 3 zdanie drugie załącznika Nr 1 do
uchwały oraz załącznik do niniejszego regulaminu. Powołany przepis (jak i żaden inny przepis
obowiązującego prawa) nie uprawnia rady do określania w niniejszej uchwale wzoru wniosku o
udzielenie pomocy zdrowotnej dla nauczycieli korzystających z opieki zdrowotnej. Jest to materia
związana z wykonywaniem Regulaminu i należy do wyłącznej kompetencji organu wykonawczego
gminy. Wyłącznie organ wykonawczy gminy dysponuje uprawnieniem do określenia wzoru
wniosku, który będzie składać uprawniony podmiot ubiegający się o uzyskanie pomocy zdrowotnej.
Wskazać należy, że stosownie do treści art. 30 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym wójt
wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa oraz określa sposób
wykonywania uchwał (art. 30 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym). Rada Miejska nie jest
uprawniona do regulowania tych materii w przedmiotowej uchwale. Kwestionowane regulacje
wkraczają bowiem w kompetencje Prezydenta Miasta.
W ocenie organu nadzoru również regulacja zawarta w § 6 ust. 1 – 3 przedmiotowego
regulaminu określająca wysokość pomocy zdrowotnej dla nauczyciela nie mieści się w granicach
upoważnienia ustawowego, określonego w przepisie art. 72 ust. 1 ustawy. Powołany przepis
upoważnia radę gminy wyłącznie do ustalenia rodzajów świadczeń przyznawanych w ramach tej
pomocy oraz warunków i sposobu ich przyznawania. Natomiast ustalenie wysokości pomocy
zdrowotnej dla nauczyciela nie jest ani „rodzajem świadczenia" (gdyż to pojęcie obejmuje
Id: AFC8F594-699B-4AF2-8BE7-8DD2D8852E28. Podpisany
Strona 2
wyłącznie formę pomocy - finansową lub rzeczową), ani „warunkiem” przyznania pomocy
(warunek, to bowiem przesłanka, jaką spełniać musi nauczyciel, aby skutecznie ubiegać się o
pomoc określoną w uchwale, np. długotrwała choroba, zakup lekarstw itp.), ani też „sposobem
przyznawania pomocy,” który jest niczym innym, jak procedurą według której określone prawo
nauczyciela jest realizowane (np. konieczność załączenia odpowiednich dokumentów). Z
dyspozycji tego przepisu nie wynika zatem uprawnienie do uregulowania w drodze aktu prawa
miejscowego kwestii wysokości świadczeń przyznawanych w przedmiotowym zakresie.
Mając powyższe na uwadze, uchwałę Nr XVII/179/16 Rady Miejskiej Wodzisławia
Śląskiego z dnia 31 marca 2016r., ze względu na wyżej opisane nieprawidłowości, należy uznać za
wadliwą, co czyni stwierdzenie jej nieważności w całości uzasadnionym i koniecznym.
Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze służy skarga do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Gliwicach, za pośrednictwem Wojewody Śląskiego, w terminie 30 dni od
dnia doręczenia rozstrzygnięcia.
Stwierdzenie nieważności uchwały wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa w zakresie
objętym stwierdzeniem nieważności, z dniem doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego.
z up. Wojewody Śląskiego
Dyrektor Wydziału Nadzoru Prawnego
Krzysztof Nowak
Id: AFC8F594-699B-4AF2-8BE7-8DD2D8852E28. Podpisany
Strona 3