Wydanie 5, czerwiec 2010 r. - Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa
Transkrypt
Wydanie 5, czerwiec 2010 r. - Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa
EkoTechProdukt Newsletter Wydanie 5, czerwiec 2010 r. Szanowni Czytelnicy, w tym wydaniu: cele projektu badawczego EkoTechProdukt wpł yw warunków meteorologicznych na dział anie preparatów mikrobiologicznych demonstracja ś rodków ekologicznych Zespółredakcyjny Innowacyjne technologie dla zdrowia czł owieka Jednym z celów projektu jest rozwój przyjaznych dla ś rodowiska naturalnego i zdrowia czł owieka innowacyjnych technologii, biopreparatów i ś rodków ochrony roś lin do produkcji ekologicznej. Opracowanie technologii uprawy roś lin, W ostatnich latach w Polsce i na ś wiecie coraz czę ś ciej z wykorzystaniem mikroorganizmów podejmowane są aktywne dział ania zwią zane ze strategią (bakterie zrównoważ onego biopreparatów rozwoju rolnictwa. Ich celem jest i m.in. glebowych grzyby mikoryzowe), doglebowych uzyskiwanie wysokiej jakoś ci plonów i zdrowej ż ywnoś ci, i przy zachowaniu równowagi biologicznej ekosystemów. ochronnych, Skupiająsięone na zapewnieniu optymalnego zaopatrzenia ochrony roś lin w skł adniki pokarmowe oraz utrzymaniu należ ytej Dzię ki ich zastosowaniu znacznemu ż yznoś ci gleby. Efekty takie uzyskuje się m.in. poprzez ograniczeniu ulegnie stosowanie syntetycznych ś rodków produkcji, ekologicznych ś rodków produkcji roś lin, będą cych coraz bardziej powszechną alternatywą dla dolistnych oraz substancji przyczyni ś rodowiska si ę do naturalnego. stosowanie np. nawozów oraz pestycydów. Wyniki projektu mogąznaleź ćzastosowanie w uprawie stosowanych dotychczas ś rodków. wielu gatunków roś lin sadowniczych, warzywnych i ozdobnych. Bardzo waż nym aspektem będzie ocena wpł ywu spoż ywanych owoców (uzyskanych w ramach projektu), na kondycjęzdrowotnąkonsumentów. Realizacja projektu przebiega w 4 w peł ni zintegrowanych blokach tematycznych: Blok 1: utworzenie SYMBIO BANK-u (kolekcji symbiotycznych mikroorganizmów) i opracowanie innowacyjnych biopreparatów wzbogaconych mikrobiologicznie; Blok 2: badanie efektywnoś ci dział ania innowacyjnych biopreparatów; Przykł adem takich dział ań jest innowacyjny projekt Blok 3: opracowanie technik aplikacji biopreparatów; realizowany przez Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa Blok 4: upowszechnianie i wdraż anie opracowanych im. Szczepana Pienią ż ka w Skierniewicach: „Opracowanie technologii. innowacyjnych produktów i technologii dla Projekt realizowany jest przez konsorcjum dwóch ekologicznej uprawy roślin sadowniczych”, który partnerów: otrzymałdofinansowanie w ramach Poddział ania 1.3.1 POIG im. „Projekty i Uniwersytetu Medycznego w Łodzi (UM). Uczestnicząw nim rozwojowe”, na mocy umowy z Oś rodkiem Przetwarzania Informacji (OPI). podpisanej Instytutu Szczepana Sadownictwa Pienią ż ka w i Kwiaciarstwa Skierniewicach (ISK) takż e podwykonawcy: Instytut Ochrony Roś lin (IOR) EkoTechProdukt Newsletter • wydanie 5 • czerwiec 2010 2 w Poznaniu, Uniwersytet Warszawski (UW), Szkoł a Gł ówna konsumentów owoców ekologicznych i konwencjonalnych Gospodarstwa (truskawki, wiś ni i jabł oni), w celu oceny ich kondycji Wiejskiego (SGGW) oraz Politechnika Koszalińska (PK). zdrowotnej. Zakończenie projektu przewidziane jest na marzec 2014 roku. Obecnie w każ dym z bloków realizowane sądział ania, m.in. rozpoczęto doś wiadczenia in vitro analiz Dr Lidia Sas-Paszt krwi Artykułjest zamieszczony na stronie www.opi.org.pl Warunki meteorologiczne jako jeden z ważnych czynników warunkujących dział anie preparatów mikrobiologicznych Pozyskiwanie owoców z sadów ekologicznych jest wymienionego produktu). Zdecydowano o ich samodzielnym odpowiedziązapotrzebowania na ż ywnoś ćwyprodukowaną aplikowaniu nie bez uż ycia chemicznych ś rodków produkcji. Również testowanymi produktami. Pozostał e produkty ochronne zwiększają ca siętroska o ś rodowisko naturalne czł owieka oparte na wybranych ś rodkach ochrony roś lin zawierających przyczynia się do wprowadzania w sadownictwie metod, spinosad, olej parafinowy, mydł o potasowe oraz wyciągi które sąprzyjazne dla przyrodniczego otoczenia czł owieka. roś linne był y wprowadzane na uprawęosobno w odstę pie Dotychczasowa każ da strategia ochrony roś lin sadowniczych czasowym, zakł ada udział chemicznych ś rodków ochrony roś lin. mikroorganizmów. Produkcja natomiast w systemie ekologicznym polega uzasadnione gł ównie na aktywizowaniu mechanizmów samoregulacji wymienionych preparatów na kolonizacjęprzez poż yteczne przyrody. Preparaty oparte na bazie mikroorganizmów mogą mikroorganizmy. co ł ą cząc ich najmniej bezpoś rednio siedmiu Opóź nienie moż liwoś cią to dni, od z innymi aplikacji wydawał o się być negatywnego wpł ywu przyczyniaćsiędo tego przez oddział ywania antagonistyczne i konkurencyjne w stosunku do organizmów patogenicznych. W ramach trzeciego zadania badawczego projektu EkoTechProdukt, kontynuował cykl Instytut Ochrony doś wiadczeń z Roś lin–PIB wykorzystaniem preparatów opartych na Phytium oligandrum, Trichoderma asperellum i Cryptococcus albidus. Badania obejmują preparaty mikrobiologiczne, które stosowano na plantacjach wiś ni, jabł oni oraz truskawek. Zabiegi wykonywane są w formie nalistnych oprysków, w terminach skorelowanych z fazami rozwojowymi konkretnych roś lin sadowniczych z uwzględnieniem przebiegu procesu infekcji przez najważ niejsze grzyby patogeniczne. W celu poszukiwania W sadach wiś niowym i jabł oniowym wykonano trzy moż liwoś ci kompleksowej ochrony przed szkodnikami i chorobami w projekcie badawczym uwzglę dniono również zabiegi ochronne, na plantacji truskawki zrobiono ich dwa. inne ś rodki ochronne oparte na wyciągach roś linnych, oleju Wyciągi roś linne dostarczane komercyjnie, a uzyskiwane ze parafinowym oraz spinosadzie. skrzypu, pokrywy i pioł unu, stosowano w koncentracji 2%. Po wykonanych zabiegach oceniono zdrowotnoś ćdrzew Na podstawie badań ubiegł orocznych dopracowano mikrobiologicznych jabł oniowych (oceniano wystę powanie mą czniaka jabł oni, opartych na Trichoderma asperellum (Trifender WP) parcha jabł oni, kwieciaka jabł kowca i zwójkowatych) i Pythium oligandrum (Polyversum) i Cryptococcus albidus i (YieldPlus), które wprowadzano na uprawęjużna początku stwierdzono problemów z pozostał ymi agrofagami. Na sezonu plantacji truskawki oceniono zdrowotnoś ć roś lin oraz metodykę aplikowania wegetacyjnego preparatów (z wyjątkiem ostatniego wiś niowych pod kątem obecnoś ci moniliozy. Nie EkoTechProdukt Newsletter • wydanie 5 • czerwiec 2010 3 wystę powanie zagroż eńze strony szkodników. Oceniano tam obserwowano wystę powania na drzewach przę dziorków, równieżwystę powanie entomofauny poż ytecznej. mszyc ani owadów poż ytecznych. Bardzo nietypowy przebieg warunków pogodowych Powyż sze wnioski nasuwają przypuszczenie, ż e w okresie wiosennym – szczególnie podczas wykonywania w skrajnych warunkach pogodowych należ y zastosować zabiegów rozwiązania, w fazie kwitnienia spowodował trudnoś ci które uwzględniają zarówno rozwój z aplikacjąpreparatów. Nasunę ł y sięrównieżwą tpliwoś ci patogenów chorobowych, jak i moż liwoś ci kolonizacji związane z moż liwoś ciąspł ukiwania przez ulewne deszcze wprowadzanych mikroorganizmów poż ytecznych. naniesionych i mikroorganizmów zastosowanych preparatów. jabł oniowym i pozostał ych po W roku bież ącym jedynie stan zdrowotny uprawy truskawki jest bardzo zadawalający. Z owadów szkodliwych stwierdzono pojedyncze osobniki kwieciaka wiosennych ocen, zabiegów i obserwacji zespółbadawczy malinowca oraz pojedyncze naliś ciaki ((Phyllobius spp.) zaopiniował , ż e nie i pluskwiaki, które jednak nie stanowił y problemu. Nie O sadzie roś linnych jak dokonaniu wniosków. W wycią gów poż ytecznych, należ y formuł ować ostatecznych sł abszej skutecznoś ci zabiegów mikro- obserwowano przę dziorków. Nie stwierdzono również biologicznych zdecydował y warunki meteorologiczne (silne niepokoją cych objawów poraż enia chorobami. Spoś ród opady oraz niskie temperatury, zarówno w czasie dnia, jak entomofauny poż ytecznej zanotowano liczne gatunki i w nocy). Zdecydowano, ż e istnieje koniecznoś ćzwiększenia biedronkowatych oraz owady spoś ród kusakowatych częstotliwoś ci oprysków mikrobiologicznych oraz zabiegów (Staphylinidae) z wyciągami roś linnymi, mając na uwadze, iż w roku ż ywiących się mszycami. Stwierdzono również wysoką bież ącym róż norodnoś ć pająków. zanotowano wczesne wystę powanie parcha jabł oni. preparatów i omomił kowatych (Cantaridae) Efektywnoś ć testowanych mikrobiologicznych jest zadawalają ca, aczkolwiek niepokojącym faktem jest niepowtarzalnoś ć wyników uzależ niona od nieprzewidywalnych warunków meteorologicznych. Po wegetacyjnych skrajnie o niecał ych 2 róż nych sezonach warunkach meteorologicznych należ y bardzo ostroż nie formuł ować wnioski. W pierwszym obserwowano, bowiem zastosowania wybranych sezonie wyraź nie wegetacyjnym pozytywny preparatów efekt ekologicznych. Obecnie wydaje się, ż e przy duż ym nasileniu poraż enia i silnej presji infekcyjnej należ y zweryfikować poglądy zwią zane z czę stotliwoś ciązabiegów. Niestety kreująone wię ksze koszty nakł adów ś rodków finansowych oraz pracy W roku bież ą cym, w sadzie wiś niowym stwierdzono fizycznej. bardzo wysoki stopieńporażenia moniliozą. Podobnie jak w przypadku meteorologiczne. w stanie jabł oni Preparaty zaważ ył y tutaj mikrobiologiczne zabezpieczyć plantacji przed warunki nie był y tą chorobą, Zważ ywszy, iżTrichoderma asperellum wymaga dla swojego rozwoju temperatury w przedziale 8-350 C, podczas gdy w nocy temperatury osiągał y niż sze wartoś ci. Na plantacji notowano nawet najwyż szy stopień poraż enia moniliozą się gają cy do 100%. Przy panujących wyją tkowo niskich temperaturach powietrza, samodzielne opryski mikrobiologiczne nie był y w stanie ochronićdrzew przed brunatną zgnilizną drzew pestkowych. Jednocześ nie nie Dr Jolanta Kowalska, dr Dorota Remlein-Starosta, dr Dariusz Droż dż yński Instytut Ochrony Roś lin – PIB w Poznaniu EkoTechProdukt Newsletter • wydanie 5 • czerwiec 2010 4 Demonstracja ekologicznych środków W dniach 11 maja i 2 czerwca 2010 r. odbyłsię w sadzie ekologicznym w Dąbrowicach pokaz ś rodków ekologicznych biologicznie czynnych uż ywanych do nawoż enia roś lin w ramach dwóch z dziesię ciu pakietów badawczych - 4 i 5 o treś ci „Rozwój ekologicznych metod produkcji szkół karskiej i produkcji owoców z zastosowaniem ekologicznych środków produkcji”. Drugą demonstrację ś rodków ekologicznych zorganizowano na począ tku czerwca w czasie „Otwartych Drzwi’ i był a ona poł ą czona z panelem dyskusyjnym prowadzonym na tematy zwią zane z zasadami uprawy ekologicznej roś lin sadowniczych przy wykorzystaniu biopreparatów pokazanych na wystawie. Prof. dr hab. Zygmund S. Grzyb W demonstracji zorganizowanej na początku okresu wegetacji roś lin, udziałwzię ł o 28 osób. Wś ród nich byli szkół karze i przedstawiciele wię kszoś ci dział ów naukowych ISK. Obiektem badawczym gdzie wcześ niej stosowano zabiegi był y jabł onie odmiany ‘Topaz’ i ‘Ariwa’ bę dące w stadium kwitnienia oraz wiś nie odmiany ‘Debreceni Botermo’ i ‘Sabina’ a takż e plantacja truskawki z odmianami ‘Honeoye’ i ‘Elsanta’ oraz szkół ka okulantów wyż ej wymienionych odmian drzew owocowych. Kalendarium najbliższych wydarzeń XIX Krajowa Wystawa Rolnicza - Doż ynki Jasnogórskie 2009 Częstochowa, 4 -5 wrześ nia 2010 r 12th International Workshop on Fire Blight Warszawa,16-20 sierpnia 2010 Wizyta uczestników konferencji w Pracowni Rizosfery ISK w dniu 18 sierpnia w celu zapoznania sięz projektem EkoTechProdukt. „Szlakiem Unijnych Projektów” 21 i 28 sierpnia 2010 r. Wycieczka organizowana pod patronatem Urzędu Marszał kowskiego Województwa Łódzkiego w ramach promocji projektów realizowanych z programów operacyjnych Narodowej Strategii Spójnoś ci popularyzacja projektu EkoTechProdukt. Seminarium „Warsztaty ekologiczne” Doś wiadczalny Sad Ekologiczny w Nowym Dworze 08 wrześ nia 2010 r. VI Rolniczy Festiwal Nauki 2010 Brwinów, 16 wrześ nia 2010 r. XXXIII Skierniewickie Święto Kwiatów Owoców i Warzyw - XIII Targi Ogrodniczo-Rolne Skierniewice, 18-19 wrześ nia 2010 r. EkoTechProdukt Newsletter • wydanie 5 • czerwiec 2010 XLVI Ogólnopolska Naukowa Konferencja Sadownicza "NAUKA PRAKTYCE". Skierniewice, 29-30 wrześ nia 2010 r 5 III Ogólnopolska Konferencja Odmianowa Roś lin Sadowniczych Grójec, 27 listopada 2010 r. III Festiwal Jabł ka Pał ac Chojnata, 3 paź dziernika 2010 r. Kontakt Kierownik projektu: dr Lidia Sas-Paszt, tel.: 046 834 5235, e-mail: [email protected] Koordynator projektu: dr Eligio Malusa, e-mail: [email protected] Biuro projektu: mgr Agnieszka Peł ka, tel. 046 834 53 06, e-mail: [email protected] mgr Barbara Klimczyk, tel. 046 834 53 06, e-mail: [email protected] Działpromocji i upowszechniania projektu: dr Barbara Michalczuk, tel.: 046 832 57 50, e-mail: [email protected] Egzemplarz bezpł atny współ finansowany przez UnięEuropejskąze ś rodków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnegow ramach Dział ania 1.3. Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, Poddział anie 1.3.1.