PSO - śpiew solowy

Przedmiotowy system oceniania
Państwowej Szkoły Muzycznej I i II st. im. M. Karłowicza
w Katowicach
Przedmiot główny: Śpiew solowy
Cele PSO



Informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć
Pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu jego rozwoju oraz motywowanie go do
dalszej pracy
Dostarczanie rodzicom (opiekunom) i nauczycielom innych przedmiotów informacji
o postępach i uzdolnieniach ucznia oraz ewentualnych trudnościach w uczeniu się
Formy oceniania umiejętności przedmiotowych






Popisy klasowe, sekcyjne i międzysekcyjne
Przesłuchania szkolne i pozaszkolne
Egzaminy klasyfikacyjne
Koncerty
Konkursy
Aktywność: frekwencja, przygotowanie do zajęć, stopień opanowania zadanego
materiału
Treści nauczania
1. Historia wokalistyki, budowa organu głosowego i jego higiena.
2. Prawidłowe funkcjonowanie organu głosowego.
3. Technika śpiewu.
4. Interpretacja muzyczna z uwzględnieniem znajomości kanonów stylu i formy muzycznej.
5. Czytanie a vista.
6. Samodzielna praca nad utworem.
7. Technika pracy nad opanowaniem pamięciowym utworu i praktyka estradowa.
8. Muzykowanie zespołowe.
9. Literatura wokalna.
Osiągnięcia uczniów
1.Znajomość budowy aparatu głosowego, jego części i zasad ich wzajemnego współdziałania
( nos, podniebienie, krtań, płuca, przepona).
Znajomość zasad higieny głosu.
2. Opanowanie prawidłowej postawy, swobodnego posługiwania się aparatem oddechowym
z uwzględnieniem znaczenia artykulacyjnego poszczególnych elementów.
Opanowanie zasad prawidłowej emisji i umiejętności biegłego wykonywania wokaliz.
3. Doskonalenie techniki śpiewu z uwzględnieniem:
- kształtowania samogłosek i spółgłosek
- właściwego wdechu i wydechu
- odpowiedniej pracy przepony
- opanowania umiejętności korekty intonacji
- wypracowanie prawidłowego ataku dźwięku
- stosowanie legata jako podstawowej formy artykulacji
- wyrabianie nawyku precyzji wymowy.
4. Umiejętność frazowania i operowania zróżnicowaną barwą i sposobami artykulacji.
Interpretowanie utworu zgodnie z jego budową formalną i charakterem epoki.
Umiejętność posługiwania się dynamiką i agogiką.
Rozumienie pojęć muzycznych, samodzielne odnajdowanie środków wyrazu i określanie
charakteru utworu.
Indywidualna interpretacja utworu.
5. Umiejętność samodzielnego i bezbłędnego odczytania tekstu nutowego.
Umiejętność prawidłowego czytania a vista utworów o różnym stopniu trudności we
właściwym tempie.
6. Umiejętność samodzielnego przygotowania łatwego utworu pod względem technicznowykonawczym.
Umiejętność samodzielnej pracy nad utworem ( pokonywanie trudnych miejsc, opanowanie
pamięciowe utworu).
Umiejętność świadomego ćwiczenia i właściwej współpracy z akompaniatorem.
7. Umiejętność koncentrowania się i pokonywania tremy podczas wykonywania utworu.
Umiejętność osiągnięcia swobody podczas występu estradowego.
Umiejętność dokonywania właściwej samooceny wykonania utworu.
Posługiwanie się różnymi formami zapamiętywania.
8. Umiejętność muzykowania zespołowego.
9. Opanowanie literatury wokalnej w następującym zakresie: wprawki i ćwiczenia różnych
autorów, pieśni i arie klasyczne, romantyczne i współczesne.
Klasa I
Treści nauczania: zadania techniczno-wykonawcze
-praca nad oceną charakterystyki głosu i możliwości jego rozwoju ( skala, granice rejestrów,
barwa, dynamika).
-elementarne wiadomości z zakresu emisji i higieny głosu ( oddychanie, fonacja, artykulacja,
rezonans, rejestry)
-kształtowanie prawidłowej postawy śpiewaczej, elastyczność aparatu fonacyjnego i
oddechowego, poprawnej artykulacji.
-formowanie prawidłowej pracy muskulatury aparatu głosowego i eliminowanie zbędnych
napięć mięśniowych oraz wad artykulacyjnych.
-wyrabianie podstawowych nawyków ruchowych mięśni fonacyjnych i oddechowych, a w
szczególności nawyku rozwarcia krtani.
-ćwiczenia całej skali głosu ze szczególną koncentracją pracy w średnicy głosu.
-ćwiczenia legato, ćwiczenia dynamiki, rozróżnianie trzech rodzajów ataku dźwięku.
Ćwiczenia głosowe na wszystkich samogłoskach w połączeniu ze spółgłoskami.
-pobudzanie wyobraźni dźwiękowej i wrażliwości intonacyjnej.
Roczne wymagania repertuarowe
-
10 etiud wokalnych
3 arie starowłoskie
2 utwory polskiego kompozytora
5 utworów dowolnych
Kryteria oceniania
zgodnie ze stopniem realizacji treści nauczania i wymagań repertuarowych
Ocenę celującą – otrzymuje uczeń spełniający wymagania na ocenę bardzo dobrą,
wyróżniający się indywidualnością artystyczną, realizujący program wyższych lat nauki.
Ocena: bardzo dobry
- śpiew naturalny, wolny od wszelkich napięć i usztywnień krtani ( głównie w średnicy)
- elementarne umiejętności w zakresie oddychania oraz prawidłowego otwarcia aparatu
głosowego.
- prawidłowo formowane samogłoski i spółgłoski.
- dobra dykcja
- bezbłędne odczytywanie tekstu
właściwe fazowanie
- bezbłędne opanowanie pamięciowe utworu
- systematyczna praca
Ocena: dobry
głos prowadzony prawidłowo, aczkolwiek z drobnymi niedoskonałościami (drobny
szmer w głosie, brak naturalnej wibracji)
- pojedyncze błędy intonacyjne
- odczytywanie tekstu z drobnymi błędami
- frazowanie, dynamika nie zawsze właściwie realizowane
- drobne potknięcia pamięciowe
- praca nie zawsze systematyczna
Ocena: dostateczny
- śpiew mało swobodny ( siłowy, zaciśnięty aparat głosowy)
- błędy intonacyjne wynikające z wadliwej emisji głosu
- mało precyzyjna dykcja
- tekst odczytywany z licznymi błędami
- mała wrażliwość na frazowanie
- słabe opanowanie pamięciowe utworu
- brak systematyczności w pracy
- długi czas realizacji utworów
Ocena: dopuszczający (ocena nie promuje do następnej klasy)
- śpiew siłowy
- całkiem usztywniony i zaciśnięty aparat głosowy
- wadliwa intonacja
- zaburzenia w funkcjonowaniu rejestrów głosowych ( nadużywanie rejestru
piersiowego)
- niezgodność z tekstem muzycznym
- brak wyczucia frazy
- niesystematyczna praca
brak postępów w nauce
Ocenę niedostateczną - otrzymuje uczeń, który nie rokuje nadziei na dalszy rozwój,
nie spełnia wymogów edukacyjnych na ocenę dopuszczającą.
Klasa II wokalna
Treści nauczania: zadania techniczno-wykonawcze
-
-
ogólne wiadomości z zakresu anatomii i fizjologii krtani
rozwijanie techniki oddychania
pobudzanie rezonansu i wysokiej pozycji głosu
wyrabianie świadomego posługiwania się rejestrami głosu ze szczególnym
uwzględnieniem rejestru głowowego
wypracowanie dźwięcznej i nośnej średnicy głosu w powiązaniu z podparciem
oddechowym
ćwiczenia legato i staccato. Prawidłowy atak dźwięku.Ćwiczenia dynamiki
praca nad techniką ucznia przy pomocy dobieranych indywidualnie ćwiczeń
artykulacyjnych w zależności od cech jego głosu
pobudzanie wrażliwości emocjonalnej w stosunku do utworu wokalnego z
uwzględnieniem tekstu literackiego oraz faktury muzycznej
kierowanie próbami samodzielnego opracowania łatwego utworu z tekstem literackim
lub wokalizy
Roczne wymagania repertuarowe (minimum programowe)
-
-
6 etiud wokalnych
4 arie starowłoskie
2 utwory klasyczne
2 utwory polskiego kompozytora
2 utwory dowolne
Kryteria oceniania,
zgodnie ze stopniem realizacji treści nauczania i wymagań repertuarowych.
Ocenę celującą – otrzymuje uczeń spełniający wymagania na ocenę bardzo dobrą,
wyróżniający się indywidualnością artystyczną, realizujący program wyższych lat nauki.
Ocena: bardzo dobry
- swobodny, naturalny śpiew pozbawiony napięć i usztywnień
- wyrównany dźwięk w skali danego głosu
- prawidłowo otwarty aparat głosowy
- dobrze funkcjonujące rezonatory głosowe
- elementarne umiejętności oddechowe
- prawidłowa dykcja
- bezbłędne odczytanie tekstu muzycznego
- właściwe frazowanie, przekonywująca interpretacja
- bezbłędne opanowanie pamięciowe utworu
systematyczna praca
Ocena: dobry
- głos prowadzony prawidłowo, aczkolwiek z drobnymi niedoskonałościami (drobny
- szmer w głosie, brak wibracji)
- słabo wyrównane rejestry głosowe
- drobne błędy intonacyjne wynikające z błędów emisyjnych
-
-
niezbyt precyzyjna dykcja
frazowanie, artykulacja, dynamika – nie zawsze do końca realizowane
odczytanie tekstu z drobnymi błędami
drobne potknięcia pamięciowe
praca nie zawsze systematyczna
Ocena: dostateczny
- napięcia i usztywnienia aparatu głosowego
- duży szmer w głosie
- forsowanie dźwięku
- błędy intonacyjne wynikające z błędnej emisji
- mało czytelna dykcja
- tekst odczytany z licznymi błędami
- mała wrażliwość na frazowanie
- słabe opanowanie pamięciowe
- brak systematycznej pracy
- długi czas realizacji utworów
Ocena: dopuszczająca ( ocena nie promuje do następnej klasy)
- śpiew siłowy, forsujący
- zaciśnięta krtań
- zaburzenia rejestrów głosowych
- wadliwa intonacja
- mało zrozumiała dykcja
- niezgodność z tekstem muzycznym
- brak wyczucia frazy
- niesystematyczna praca
- brak postępów w nauce
Ocenę niedostateczną – otrzymuje uczeń, który nie rokuje nadziei na dalszy rozwój, nie
spełnia wymogów edukacyjnych na ocenę dopuszczającą.
Klasa III wokalna
Treści nauczania: zadania techniczno-wykonawcze
-
podsumowanie wiadomości o podstawach nauki śpiewu
omawianie cech stylów muzycznych w aspekcie poznawanej techniki wokalnej
utrwalanie techniki oddychania oraz wysokiej pozycji głosu
uszlachetnianie barwy głosu przez koordynację funkcji rezonatorów i rejestrów głosowych
ćwiczenia legato, staccato i niektóre ozdobniki- w zależności od repertuaru
ćwiczenia dynamiki od mp – p i mf –f
wypracowanie nośnej i dźwięcznej artykulacji oraz sugestywnej dykcji w przerabianych
utworach.
- wnikliwa praca nad interpretacją utworu z zastosowaniem poznanych środków
technicznych- odpowiednich do treści utworu.
- powierzanie uczniowi samodzielnego opracowania łatwych utworów z zastosowaniem
odpowiednich elementów techniki oraz czytania a vista łatwego repertuaru wokalnego.
Roczne wymagania repertuarowe (minimum programowe)
-
4 etiudy wokalne
4 arie starowłoskie
2 utwory klasyczne
2 utwory polskie
2 utwory niemieckiego romantyka
4 utwory dowolne
Kryteria oceniania
zgodnie ze stopniem realizacji treści nauczania i wymagań repertuarowych
Ocenę celującą - otrzymuje uczeń spełniający wymagania na ocenę bardzo dobrą,
wyróżniający się indywidualnością artystyczną, realizujący program wyższych lat nauki.
Ocena: bardzo dobry
- postępy w technice oddechowej
- swobodne ,naturalne prowadzenie głosu
- wyrównany dźwięk w skali głosu
- swobodne posługiwanie się głosem w skali półtoraoktawowej
- precyzyjna i zrozumiała dykcja
- umiejętność różnicowania dynamicznego
różnorodna, prawidłowa artykulacja (legato, staccato, ozdobniki)
- bezbłędne odczytanie tekstu
- właściwe frazowanie
- bezbłędne opanowanie pamięciowe utworu
- realizacja utworów o najwyższym stopniu trudności dla całego roku
- systematyczna i świadoma praca
Ocena: dobry
- prawidłowy, lecz nie zawsze swobodny sposób prowadzenia głosu
- drobne błędy intonacyjne wynikające z technicznych błędów
- niewielkie błędy dykcyjne
- wyrównany dźwięk w prawie całej skali głosu
- frazowanie, artykulacja, dynamika realizowane mało dokładnie
- odczytywanie utworu z drobnymi błędami
- realizacja utworów o średnim stopniu trudności
- praca nie zawsze świadoma i systematyczna
Ocena: dostateczny
- śpiew mało swobodny( miejscami ściśnięty lub forsujący)
- niezadowalająca nośność dźwięku
- ograniczona skala głosu
- błędy intonacyjne wynikające z braków technicznych
- mało zrozumiała dykcja
- tekst odczytany z licznymi błędami
- mała wrażliwość na frazowanie
- słabe opanowanie pamięciowe
- realizacja utworów o najniższym stopniu trudności
- brak systematyczności w pracy
- długi okres realizacji utworu
Ocena: dopuszczająca ( ocena nie promuje do następnej klasy)
- siłowa, forsująca fonacja
-
ograniczona skala głosu
brak podparcia oddechowego
wadliwa intonacja
niezrozumiała dykcja
niezgodność z tekstem muzycznym
brak wyczucia frazy
realizacja utworów z niższego roku nauki
nie zrealizowanie minimum programowego
niesystematyczna praca
brak postępów w nauce
Ocena: niedostateczna – jak w klasie II
Klasa IV wokalna
Treści nauczania: zadania techniczno-wykonawcze
-
-
wymagania świadomego posługiwania się umiejętnościami technicznymi z poprzednich lat
nauki na odpowiednim repertuarze wokalnym
analiza stylów w powiązaniu z techniką wokalną w przerabianych utworach
stosowanie techniki oddychania pozwalające na swobodne śpiewanie od piano do forte
wypracowanie estetycznej ciepłej barwy głosu z przewagą zabarwienia głowowego.
wykształcenie umiejętności śpiewania mezza voce w całej skali w oparciu o technikę
oddechową i wyrównanie rejestrów.
osiągnięcie elastyczności w całej skali głosu w ćwiczeniach rozległych pasaży i gam.
wypracowanie umiejętności stosowania w wykonywanych utworach odpowiednich
rodzajów dźwięku, zabarwienia, a także ozdobników i dynamiki oraz posługiwanie się
prawidłową artykulacją z wykorzystaniem rezonansu poszczególnych głosek
praca nad sugestywną ekspresją wykonywanych utworów wokalnych z zastosowaniem
opanowanych elementów techniki wokalnej
czytanie a vista utworów wokalnych
Roczne wymagania repertuarowe
-
4 etiudy wokalne
2 arie starowłoskie
utwór J .S. Bacha
utwór W. A. Mozarta + 1 utwór klasyczny innego kompozytora
3 utwory polskie ( w tym jeden współczesny)
2 pieśni okresu Romantyzmu
2 utwory XX wieku
aria operowa
4 utwory dowolne
Kryteria oceniania
zgodnie ze stopniem realizacji treści nauczania i wymagań repertuarowych
Ocenę celującą – otrzymuje uczeń spełniający wymagania oceny bardzo dobry, wyróżniający
się indywidualnością artystyczną, realizujący program o wysokim stopniu trudności, ponadto
wykazujący się osiągnięciami na szczeblu regionalnym lub ogólnopolskim
Ocena: bardzo dobry
- swobodne, wolne od napięć prowadzenie głosu
- sprawna technika oddechowa
- głos wyrównany w całej skali
- prawidłowa praca rezonatorów
- umiejętność śpiewania od piano do forte ,jak również techniką mezza voce
- umiejętność prawidłowego artykułowania legato, staccato, ozdobników
- sugestywna i zrozumiała dykcja
- bezbłędne odczytanie tekstu
- zaplanowana dynamika
- prawidłowa interpretacja, sugestywna ekspresja
- bezbłędne opanowanie pamięciowe
- czytanie a vista niezbyt skomplikowanych utworów
- opanowanie estradowe
- systematyczna i świadoma praca
Ocena: dobry
- prawidłowy, lecz nie zawsze swobodny sposób prowadzenia głosu
- niezbyt elastyczne poruszanie się w całej skali głosu
- pojedyncze błędy intonacyjne
- niewielkie błędy dykcyjne
- odczytanie tekstu z drobnymi błędami
- frazowanie, artykulacja, dynamika – mało dokładnie realizowane
- drobne potknięcia pamięciowe
- realizacja utworów o średnim stopniu trudności
- praca nie zawsze systematyczna
Ocena: dostateczna
- mało swobodny sposób prowadzenia głosu ( forsowanie, zaciśnięcie krtani, szmery)
- niezadowalająca technika oddechowa
- ograniczona skala głosu
- głos mało wyrównany rejestrowo
- frazowanie, dynamika, artykulacja realizowane mało dokładnie
- błędy intonacyjne
- tekst odczytany z licznymi błędami
- mała wrażliwość na frazowanie
- słabe opanowanie pamięciowe
- realizacja utworów o najniższym stopniu trudności
- brak systematyczności pracy
- długi okres realizacji utworów
Ocena: dopuszczająca ( uniemożliwia dopuszczenie do dyplomu oraz ukończenie
klasy IV-tej)
- siłowa, forsująca fonacja
-
niesprawna technika oddechowa
niewyrównane rejestry
wadliwa intonacja
niezrozumiała dykcja
niezgodność z tekstem muzycznym
brak wyczucia frazy
niesystematyczna praca
niezrealizowane minimum programowe
brak postępów w nauce
Ocenę niedostateczną – otrzymuje uczeń, który nie spełnia wymagań na ocenę
dopuszczającą.