Kraj zachodz cego sâo ca

GEOGRAFIA REGIONALNA
Kraj zachodzcego soca
Kiedy pod koniec VII wieku Arabowie przybyli na wybrzee w okolicach dzisiejszej
Casablanki, zobaczyli zachodzce w Atlantyku soce. Zrozumieli, e podbój jest
zakoczony. Dalej rozpocieraa si tylko ogromna woda. Pozostawao im skierowa si
na pustynne poudnie lub do lecej za Supami Herkulesa Hiszpanii. Okoliczne tereny
nazwali za Maghrib, od okrelenia muzumaskiej modlitwy, odmawianej po zmroku.
Mateusz Żemła
D
zisiejszy Maghreb, to pojcie
geograficznie szersze, obejmujce równie Algieri i Tunezj,
jednak to wanie „Maghrib”, czyli
obecne Królestwo Maroka jest najdalej na zachód wysunitym przyczókiem islamskiego wiata. Gdyby si
spiera o szczegóy, dalej ley Dakar
i Przyldek Zielony, tam jednak islam
nie tworzy tak zwartej kultury, jest
przemieszany zlokalnymi wierzeniami.
Nie ma te tam Arabów.
Berberowie
Nawet w samym Maroku wida
silne wpywy przedislamskie. Du
cz
mieszkaców
stanowi
Berberowie (szacunki s róne, mówi
si o10 mln z35 mln ogólnej ludnoci). Plemiona mieszkajce na terenach pónocno-zachodniej Afryki, na
dugo przed przybyciem naje
d
ców
ze Wschodu. Zachowali oni wwikszoci sw bogat kultur, nie „roztopili si” wmorzu kultury arabskiej,
nie zostali te wymordowani jak
ich pobratymcy, Guanczowie, po
zdobyciu Wysp Kanaryjskich przez
Hiszpanów.
Wprawdzie berberyjski „etos”
to czsto puapka dla spragnionych
egzotyki turystów, ale nie mona nie
doceni wpywu tej grupy etnicznej
na marokask kultur czy nawet
polityk. Wszkoach, obok arabskiego ifrancuskiego naucza si dialektów
berberyjskich. Napisy, w dziwnym
odmiennym od arabskiego alfabecie,
wida nie tylko w maych wioskach
wgórach Atlasu, ale te wwikszych
miastach, za wiele nazw miejscowoci ma pochodzenie berberyjskie.
Niezawodn wskazówk jest litera
„t” na pocztku ikocu, np. nazywany „maym Marrakeszem” Taroudant
czy pooony wAntyatlasie Tafraout.
Wspópraca Berberów z Arabami
na przestrzeni wieków ukadaa si
dobrze. Tak jest i dzisiaj. Rdzenni
mieszkacy Atlasu s lojalnymi poddanymi króla Mohammeda VI.
Sahara Zachodnia
Berberyjka z Atlasu Wysokiego
1
2
20
Wspóczesne Maroko od lat zmaga
si zinnym narodowociowym problemem Sahar Zachodni. Ta
dawna hiszpaska kolonia w 1975
roku zostaa zajta przez uczestników synnego „Zielonego Marszu”,
kiedy to na wezwanie króla Hassana
II kilkaset tysicy cywilów wkroczyo
na terytorium, zktórego wycofaa si
administracja hiszpaska. Lansowana
przez monarch idea „Wielkiego
Maroka” bya jednak sprzeczna
z interesami rdzennej ludnoci Saharyjczyków, którzy chwycili za
bro w walce o prawo do niepodlegoci. Wojna midzy partyzantami Polisario1 a armi marokask
trwaa, ze zmiennym szczciem,
do pocztku lat 90. Teoretycznie,
bowiem wymiana ognia zdarza si
do dzi, mimo zawieszenia broni.
Mauretania, która równie rocia
sobie prawo do czci terytorium
dawnego Rio de Oro2, szybko zrezygnowaa po ataku Saharyjczyków na
Nouakchott w1978 roku.
Od kilkunastu lat trwa nieco chybotliwe status quo. Maroko opanowao wybrzee oraz zachodni cz
terytorium i odgrodzio si murem
od czci wschodniej opanowanej przez Polisario i bdcej terytorium Saharyjskiej Arabskiej Republiki
Demokratycznej. Naciski ONZ sprawiy, e Maroko zgodzio si zorganizowa referendum decydujce
o losie Sahary Zachodniej. Jednak
do dzi nie ma wiadomoci ochoby
przyblionym jego terminie. Zreszt
intensywna kolonizacja marokaska
przesdziaby jego wynik. W gównych miastach regionu Al-Ujun
iDachli ciko spotka Saharyjczyka.
Wikszo yje w kontrolowanej
przez Polisario czci regionu oraz
w Algierii. Ten kraj od pocztku
wspiera walk Saharawi3 o niepod-
Ludowy Front Wyzwolenia As-Sakijja al-Hamra iRio de Oro, organizacja wyzwolecza, prowadzca walk partyzanck zMarokiem, w1978 r. proklamowaa powstanie
Saharyjskiej Arabskiej Republiki Demokratycznej, ródo: Encyklopedia PWN
hiszp. Zota rzeka, do 1978 r. cz hiszpaskiej kolonii, obecnie okupowana przez Maroko
Geografia w szkole ] nr 5/2013