Link do prezentacji

WYBRANE MODELE
USTROJOWE
WSPÓŁCZESNYCH
PAŃSTW
DEMOKRATYCZNYCH
USTRÓJ POLITYCZNY
Ogół regulacji prawnych, które
dotyczą organizacji, kompetencji
a także wzajemnych powiązań
organów władzy państwowej.
Ustrój polityczny jest nazywany
również systemem politycznym.
SYSTEM PREZYDENCKI
ZAŁOŻENIA :
• MONIZM WŁADZY WYKONAWCZEJ prezydent pełni funkcję zarówno głowy
państwa oraz premiera. Mianuje on ministrów,
którzy nie tworzą rządu jako samodzielnego
organu władzy wykonawczej
• ROZDZIELNOŚĆ WŁADZ - parlament nie może
zażądać ustąpienia prezydenta, a prezydent
nie może rozwiązać parlamentu, nie ma też
inicjatywy ustawodawczej
• PREZYDENT MA PRAWO WETA
ZAWIESZAJĄCEGO – może zgłosić
sprzeciw wobec ustaw
• PREZYDENT PONOSI
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
KONSTYTUCYJNĄ –
odpowiedzialność za naruszenie
konstytucji i ustaw
• PARLAMENT, PREZYDENT I SĄD NAJWYŻSZY
- reprezentując różne rodzaje władzy,
spełniają swoje funkcje w sposób niezależny
Ich władza opiera się na 3 podstawowych
zasadach :
1. Niepołączalność stanowisk w Parlamencie i
administracji federalnej.
2. Brak odpowiedzialności politycznej
prezydenta przed Parlamentem.
3. Niemożliwość rozwiązania Parlamentu przez
prezydenta
WYSTĘPOWANIE SYSTEMU
PREZYDENCKIEGO
• Stany Zjednoczone Ameryki
• Ameryka Łacińska
• kraje afrykańskie
STANY ZJEDNOCZONE
AMERYKI
• Republika prezydencka
• Na czele państwa stoi prezydent, obecnie
Barack Obama
• Stany Zjednoczone są federacją. W jej skład
wchodzi 50 stanów, które posiadają odrębne
władze ustawodawcze, wykonawcze i
sądownicze, oraz Dystrykt Kolumbia
• Stolica : Waszyngton
BIAŁY DOM - siedziba prezydenta
KAPITOL - siedziba Kongresu
USA
OBECNY PREZYDENT USA
Barack Obama
PREZYDENT USA
• Jest wybierany na 4 letnią kadencję w wyborach
powszechnych
• Może powtórzyć swoją kadencję tylko raz
• Jest głową państwa i szefem rządu
• Powołuje wszystkich sekretarzy stanu,
dyrektorów CIA (Centralna Agencja
Wywiadowcza), FBI (Federalne Biuro Śledcze),
ambasadorów i sędziów Sądu Najwyższego
• Kieruje polityką zagraniczną
• Jest naczelnym dowódcą sił zbrojnych
• Występuje z orędziem do narodu
KONGRES
Składa się z 2 izb :
• IZBY REPREZENTANTÓW – aby móc być
członkiem tej izby należy mieć ukończone 25 lat i
być obywatelem amerykańskim. Składa się ona z
435 osób. Kadencja Izby trwa 2 lata.
Przewodniczącym jest speaker.
• SENATU - aby móc być członkiem tej izby należy
mieć ukończone 30 lat i być obywatelem
amerykańskim. Składa się z 100 członków i każdy
stan wybiera 2 senatorów, którzy są wybierani na
okres 6 lat, a co 2 lata wybierana jest 1/3 składu
Senatu. Przewodniczącym jest wiceprezydent
Stanów Zjednoczonych.
FUNKCJE KONGRESU
1. LEGISLACYJNA – uchwala ustawy. W razie
poprawek do Konstytucji Kongres ma jedyne
prawo do ich proponowania. Uchwala
ustawy budżetowe, ustala podatki i przyznaje
kredyty na działalność rządu.
2. KONTROLNA – zatwierdza nominacje
prezydenckie i traktaty. Należy do niego
prawo do postawienia w stan oskarżenia i
skazania członków administracji federalnej,
w tym prezydenta.
MAPA USA
SYSTEM PARLAMENTARNOGABINETOWY
ZAŁOŻENIA :
• DUALIZM WŁADZY WYKONAWCZEJ są dwa organy władzy wykonawczej:
głowa państwa oraz rząd z
premierem na czele
• OGRANICZONE KOMPETENCJE
GŁOWY PAŃSTWA - funkcja
reprezentacyjna
• POWIĄZANIE I WZAJEMNA
KONTROLA WŁADZY WYKONAWCZEJ
I USTAWODAWCZEJ - rząd ponosi
przed Parlamentem
odpowiedzialność za swoje decyzje
polityczne. Parlament może udzielić
mu wotum nieufności. Rząd ma
inicjatywę ustawodawczą i może
wystąpić do prezydenta z wnioskiem
o rozwiązanie Parlamentu.
WYSTĘPOWANIE SYSTEMU
PARLAMENTARNO-GABINETOWEGO
• Wielka Brytania
• Włochy
• Hiszpania
• Dania
• Szwecja
• Norwegia
• kraje Beneluksu
• Niemcy
WIELKA BRYTANIA
• Dziedziczna monarchia parlamentarna
• Królową jest Elżbieta II z dynastii Windsorów;
panuje od 1952 r.
• Władza ustawodawcza należy do Parlamentu
(Izba Gmin i Izba Lordów), a wykonawcza do
Gabinetu
• Monarcha jest organem władzy wykonawczej i
ustawodawczej
• Premier obecny David Cameron
• Wielka Brytania nie ma spisanej konstytucji
ŹRÓDŁA PRAWA KONSTYTUCYJNEGO :
• prawo stanowione np. Wielka Karta Swobód
• prawo precedensowe np. orzeczenia sądów
• konwenanse konstytucyjne, czyli utarte
sposoby postępowania w pewnych sprawach
W Wielkiej Brytanii odróżnia się pojęcia rządu i
gabinetu. Rząd to cały aparat administracji
państwowej opłacany ze skarbu państwa.
Właściwym organem władzy wykonawczej
jest zaś gabinet złożony z premiera i
ministrów.
KRÓLOWAELŻBIETA II
PREMIER(partia
konserwatywna)DAVID CAMERON
NAJWAŻNIEJSZE KONWENANSE
• Skład gabinetu określa premier, nie
monarcha
• Urząd premiera obejmuje lider partii,
która zwyciężyła w wyborach
• Odpowiedzialność przed Parlamentem
ponosi cały rząd
• Głowa państwa nie ponosi
odpowiedzialności politycznej
MONARCHA
• decyzje podejmuje minister w
imieniu monarchy lub
monarcha na wniosek ministra
• król panuje, ale nie rządzi
• król ma prawo do udzielania
rad, zachęcania i ostrzegania
PARLAMENT
Składa się z 2 izb:
1. IZBA LORDÓW
• składa się z lordów duchownych (26
biskupów anglikańskich) oraz świeckich,
mianowanych dożywotnio przez
monarchę na wniosek premiera
• ma prawo weta zawieszającego w
stosunku do uchwał Izby Gmin
• pełni funkcję sądu apelacyjnego
2. IZBA GMIN
• składa się z 659 członków wybieranych
na 5 lat
• uchwala budżet i ustawy
• kontroluje rząd, ma prawo uchwalić
wotum nieufności wobec premiera,
ministra lub całego rządu (w praktyce
funkcja ta jest ograniczona, ponieważ
premier jest jednocześnie szefem partii,
która dysponuje większością miejsc z
Izbie Gmin)
GABINET
•
•
•
•
Składa się z premiera i ministrów
Określa główne kierunki polityki państwa
Posiada inicjatywę ustawodawczą
Premier ma silną pozycję, sprawuje faktyczną
władzę
• Obsadza najwyższe stanowiska w państwie
• Decyduje o rozwiązaniu Parlamentu
• Swobodnie dokonuje zmian w Gabinecie
PAŁAC BUCKINGHAM-SIEDZIBA
ELŻBIETY II
10 DOWNING STREET-siedziba
premiera
WŁOCHY
• Od 1861 r. Włochy były monarchią
• W latach 1922-1943 faktyczną władze
sprawował faszystowski przywódcaBenito Mussolini
• Po zakończeniu II wojny światowej w
1946 r. przyjęto republikę jako formę
rządów; Włochy stały się państwem
unitarnym
• Obecny prezydent Giorgio Napolitano
• Obecny premier Mario Monti
PREZYDENT-GIORGIO
NAPOLITANO
PREMIERMARIO MONTI
PARLAMENT
Składa się z 2 izb :
1. IZBA DEPUTOWANYCH(izba niższa)
• 630 deputowanych wybieranych na 5 lat
2. SENAT(izba wyższa)
• 315 senatorów wybieranych na 5 lat
• Obie izby pełnią funkcję legislacyjną,
zatwierdzają przygotowany przez rząd budżet,
ogłaszają stan wojny, upoważniają prezydenta
do ratyfikacji umów międzynarodowych.
PALAZZO DI MONTECITORIO - siedziba
Parlamentu włoskiego
PREZYDENT
• Wybierany na wspólnym posiedzeniu obu
izb na 7-letnią kadencję
• Kandydat musi mieć ukończone 50 lat i
posiadać pełnię praw politycznych
• Mianuje osoby na określone stanowiska,
sędziów
• Jest głównodowodzącym sił zbrojnych
• Wyznacza termin wyborów do obu izb
oraz zwołuje ich pierwsze posiedzenie
RZĄD
• Składa się z przewodniczącego czyli
premiera, zastępcy i ministrów
• Premier kieruje polityką rządu
• Rząd uczestniczy w procesie legislacyjnym
• Rząd ponosi odpowiedzialność za swoją
działalność przed parlamentem
• Każda z izb może na wniosek co najmniej
1/10 członków izb przyjąć wniosek o wotum
nieufności
NIEMCY
•
•
•
•
•
Republika federalna
Głową państwa jest prezydent Joachim Gauck
Przewodniczący Bundestagu Norbert Lammert
Kanclerz Niemiec Angela Merkel
Niemcy to federacja składająca się z 16
landów, które mają własne parlamenty, rządy i
sądy
• Władza ustawodawcza należy do Parlamentu
Związkowego i Rady Związkowej, a
wykonawcza do rządu z kanclerzem na czele
PRZEWODNICĄCY
BUNDESTAGU NORBERT LAMMERT
KANCLERZ ANGELA
MERKEL
PREZYDENT JOACHIM
GAUCK
RZĄD
• Składa się z kanclerza i ministrów
• Ma prawo inicjatywy ustawodawczej
• Ma prawo weta zawieszającego wobec ustaw
KANCLERZ
•
•
•
•
Stoi na czele władzy wykonawczej
Kieruje rządem
Nadzoruje politykę gospodarczą państwa
Swobodnie decyduje o składzie rządu
PREZYDENT
• Jest wybierany na 5-letnią kadencję
• Pełni funkcję reprezentacyjną
• Wskazuje kandydata na kanclerza
PARLAMENT
Składa się z :
1. IZBY ZWIĄZKU-BUNDESTAG
• Składa się z minimum 598 członków
wybieranych na 4 lata
• Uchwala budżet i ustawy
• Ma prawo zmiany konstytucji
• Uczestniczy w powoływaniu kanclerza
• Kontroluje rząd
2. RADA ZWIĄZKU (Bundesrat)
• Składa się z 69 członków będących
delegatami rządów krajowych
• Ma prawo weta zawieszającego wobec ustaw
Bundestagu
• Ma prawo weta absolutnego wobec ustaw
dotyczących federacji
• Ma prawo inicjatywy ustawodawczej
SIEDZIBA BUNDESTAGU
SYSTEM MIESZANY
(PÓŁPREZYDENCKI)
ZAŁOŻENIA
• Silna pozycja wybieranego w wyborach
powszechnych prezydenta, których kontroluje
rząd i premiera
• Ukształtowany przez prezydenta Charles’a de
Gaulle’a
• Posiada największy autorytet w państwie
• Odejście od zasad nadrzędności Parlamentu
• System polityczny oparty na V Republice
FRANCJA
• Na czele państwa stoi prezydent
François Hollande
• Szef rządu Jean-Marc Ayrault
• Kompetencje organów państwa
określa konstytucja z 1958 r.
• Władza ustawodawcza należy do
parlamentu , a wykonawcza do rządu
i prezydenta, jednak to prezydent
jest realnym szefem państwa
PREZYDENT FRANÇOIS HOLLANDE
SZEF RZĄDU –
JEAN-MARC
AYRAULT
PREZYDENT
•
•
•
•
Wybierany na 5 lat
Sprawuje nadzór nad polityką zagraniczną
Posiada prawo zarządzenia referendum
Powołuje i odwołuje rząd oraz obsadza
najwyższe stanowiska
• Jest faktycznym szefem rządu
• Ma prawo rozwiązania parlamentu oraz prawo
weta wobec jego ustaw
RZĄD
• Składa się z premiera i ministrów
• Realizuje politykę państwa
• Kieruje administracją oraz siłami
zbrojnymi
• Ma inicjatywę ustawodawczą
oraz tworzy prawo
PARLAMENT
Składa się z :
1. SENATU
• 343 senatorów
• Kadencja trwa 9 lat, a co 3 lata zmieniana jest 1/3
składu
2. ZGROMADZENIA NARODOWEGO
• 577 deputowanych wybieranych na 5 lat
Parlament nie obsadza stanowisk premiera i
prezydenta. Ma ograniczone uprawnienia
ustawodawcze, ratyfikuje umowy
międzynarodowe. Ma uprawnienia kontrolne w
stosunku do rządu i prawo udzielenia mu wotum
nieufności.
SYSTEM PARLAMENTARNOKOMITETOWY
ZAŁOŻENIA
• Parlament jest reprezentantem narodu , ma
pełnię władzy w państwie, a pozostałe organy
są mu podporządkowane
• Rząd jest komitetem wykonawczym
parlamentu, ma inicjatywę ustawodawczą
• Głowa państwa nie ma jasno określonych
kompetencji
SZWAJCARIA
• Szwajcaria jest republiką związkową
• W skład federacji wchodzi 26
kantonów, które mają znaczny
stopień niezależności, własne
konstytucje, władze ustawodawcze
i wykonawcze
• Władza ustawodawcza należy do
Zgromadzenia Związkowego, a
wykonawcza do Rady Związkowej
• Obecny prezydent Eveline WidmerSchlumpf
EVELINE WIDMER-SCHLUMPF
PREZYDENT ZWIĄZKOWY
• Wybierany na rok przez Zgromadzenie spośród
członków Rady
• Przewodniczy Radzie Związkowej (nie jest głową
państwa)
• Pełni funkcje reprezentacyjne
RADA ZWIĄZKOWA
• Składa się z 7 członków wybieranych na 4 lata
• Jest komitetem wykonawczym Zgromadzenia
Związkowego
• Kieruje i zarządza państwem
• Posiada inicjatywę ustawodawczą
ZGROMADZENIE ZWIĄZKOWE
1. RADA NARODOWA
Składa się z 200 posłów wybieranych na 4 lata
2. RADA KANTONÓW
Składa się z 46 radców wybieranych na 4 lata
Zgromadzenie uchwala ustawy i budżet.
Dokonuje zmian w konstytucji, ratyfikuje
umowy międzynarodowe. Wybiera i kontroluje
Inne organy związkowe np. Radę Związkową.
Rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy
organami.
ŹRÓDŁA
TEKST PREZENTACJI
- podręcznik WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE - Operon
- Vademecum - Operon 2012
GRAFIKA
SZWAJCARIA
FRANCJA
STANY ZJEDNOCZONE
NIEMCY
WIELKA BRYTANIA
WŁOCHY
OPRACOWAŁY: JOANNA ZABŁOCKA & INGA KAŹMIERCZAK
KLASA III B