Spis treści 1. CO TO JEST BIZNESPLAN

Transkrypt

Spis treści
1. CO TO JEST BIZNESPLAN? .........................................................................................2
2. STRUKTURA BIZNESPLANU.......................................................................................3
2.1. STRESZCZENIE BIZNESPLANU. ........................................................................................3
2.2. OPIS PRODUKTU LUB USŁUGI ..........................................................................................3
2.3. ZESPÓŁ ZARZĄDZAJĄCY.................................................................................................3
2.4. RYNEK I KONKURENCJA .................................................................................................4
2.5. MARKETING I SPRZEDAŻ ................................................................................................5
2.5.1. Produkt ..................................................................................................................6
2.5.2. Cena .......................................................................................................................6
2.5.3. Miejsce ...................................................................................................................6
2.5.4. Promocja i reklama ................................................................................................8
2.6. SYSTEM BIZNESOWY I ORGANIZACJA ..............................................................................8
2.6.1. System biznesowy ...................................................................................................8
2.6.2. Organizacja.......................................................................................................... 12
2.7. HARMONOGRAM REALIZACJI........................................................................................ 13
2.8. MOŻLIWOŚCI I ZAGROŻENIA ......................................................................................... 14
2.9. PLAN FINANSOWY I ŹRÓDŁA FINANSOWANIA ................................................................ 15
2.9.1. Planowanie finansowe .......................................................................................... 15
2.9.2. Obliczanie stopy zwrotu zainwestowanego kapitału .............................................. 16
2.9.3. Podstawowe zasady rachunkowe .......................................................................... 16
ZOSTAŃ PRZEDSIĘBIORCĄ – TWORZENIE BIZNESPLANU
1. Co to jest biznesplan?
Podjęcie
działalności
gospodarczej
wymaga
odpowiedniego
przygotowania.
Właściwie opracowany biznesplan wyznaczy cele firmy i określi sposób ich realizacji, a także
ułatwi jej funkcjonowanie na rynku. Biznesplan jest pomocny przy rozpoczęciu działalności,
jej sfinansowaniu a także w zarządzaniu firmą. Nie istnieją reguły co do objętości planu. Dla
małej firmy powinno wystarczyć około 10 stron, dla większej, w zależności od rozmiarów
przedsięwzięcia, od 30 do 50.
Biznesplan
-
to plan gospodarczy firmy, przedstawiający koncepcję jej rozwoju oraz wynik końcowy;
to realistyczna ocena firmy i jej potencjału
-
ujawnia słabe i mocne strony pomysłu, sprawdza jego realność, ułatwia przedsiębiorcy
osiągnąć wyznaczony cel
-
jest niezbędny w przypadku wystąpienia o kredyt lub pożyczkę na uruchomienie lub
rozwój działalności gospodarczej. Żaden bank ani inna poważna instytucja finansowa nie
udzieli pożyczki ani kredytu bez konkretnego planu działania i jego kosztów. Podstawą
udzielenia kredytu czy pożyczki jest pewność pożyczkodawców czy inwestorów, że dane
przedsięwzięcie przyniesie zysk
Podstawowe elementy biznesplanu:

streszczenie,

opis produktu lub usługi, cel firmy,

zespół zarządzający,

rynek i konkurencja,

plan marketingowy,

system biznesowy i organizacja,

harmonogram realizacji,

możliwości i zagrożenia,

plany finansowe i finansowanie.
.
2
2. Struktura biznesplanu
2.1. Streszczenie
Streszczenie to samodzielny element biznesplanu będący przejrzystym, przekonującym i
zwięzłym opisem pomysłu. Ma zainteresować osoby podejmujące decyzje naszym pomysłem
na biznes. Od niego może zależeć, czy pozostała część biznesplanu w ogóle zostanie
przeczytana.
Streszczenie powinno zawierać:

nazwę przedsiębiorstwa oraz nazwiska właścicieli,

określenie wysokości niezbędnych środków inwestycyjnych i plan ich wykorzystania,

koncepcję rozwoju firmy,

przewidywane zyski z zaangażowanych środków.
2.2. Opis produktu lub usługi
Punktem wyjścia dla podjęcia działalności gospodarczej jest innowacyjny produkt lub
usługa. W biznesplanie musi znaleźć się ich opis ze szczególnym uwzględnieniem cech, które
odróżniają produkt od tych, które już istnieją na rynku. Konieczne jest omówienie funkcji,
jaką spełnia produkt lub usługa oraz korzyści, jaką dzięki niemu uzyska klient. Dostępność na
rynku porównywalnych produktów lub usług oferowanych przez konkurencję wymusza
przekonywujący sposób opisania wartości dodanej, jaką zaoferuje klientom nowy produkt lub
usługa. Charakteryzując nasz produkt/usługę musimy odpowiedzieć sobie na wiele pytań:
- kto będzie odbiorcą naszej oferty?
- jaką wartość oferuje klientowi produkt-usługa?
- jakich kooperantów potrzebujemy aby wytworzyć produkt?
- jakie konkurencyjne produkty istnieją na rynku lub są opracowywane?
- na czym polega innowacyjność oferty?
2.3. Zespół zarządzający
Ta część biznesplanu poświęcona jest organizacji firmy. Powinny się w niej znaleźć
charakterystyki osób zarządzających firmą: ich wykształcenie, doświadczenie i osiągnięcia
zawodowe. Omawiając kwalifikacje kadry zarządzającej należy uwzględnić zwłaszcza te
umiejętności, które są szczególnie istotne dla realizacji poszczególnych części planu. Warto
3
również wspomnieć o doradcach takich jak: doświadczeni przedsiębiorcy, księgowi, firmy PR
czy inni specjaliści. Są to kontakty, które w przyszłości można będzie wykorzystać.
2.4. Rynek i konkurencja
Aby planowane przedsięwzięcie odniosło sukces konieczna jest dogłębna znajomość
rynku i konkurencji, które należy analizować według takich kryteriów jak: wielkość rynku i
możliwości jego rozwoju, segmentacja rynku i konkurencja.
2.4.1. Wielkość rynku i możliwości jego rozwoju
Występowanie potencjalnie dużego rynku zbytu na dany produkt lub usługę, ułatwi
dynamiczny rozwój firmy. Wielkość rynku powinna być podana w liczbach, z
uwzględnieniem liczby klientów, liczby sprzedawanych jednostek oraz spodziewanej
wielkości obrotów w PLN. Decydujące znaczenie mają nasze przewidywania co do rozwoju
rynku. W biznesplanie należy wskazać główne czynniki, które mogą mieć wpływ na rozwój
danej branży (np. technologia, rozwój infrastruktury) oraz omówić ich znaczenie dla firmy.
W tym celu należy przeprowadzić poszukiwanie danych zewnętrznych. Wymaga to
kreatywności i umiejętnej analizy zaobserwowanych zjawisk. Pomocne będą wszystkie
dostępne źródła, w tym literatura fachowa (np. czasopisma, badania rynkowe, opracowania
naukowe), bazy teleadresowe dla danej branży, stowarzyszenia, fundacje i agencje rządowe
(np. biura statystyczne, izby handlowe, zrzeszenia pracodawców, biura patentowe itp.), banki
badań branżowych, ogólnie dostępne bazy danych, Internet, wywiady. Pomocne jest
zasięganie opinii szerokiego kręgu osób. Przed przystąpieniem do poszukiwania danych
dobrze jest sporządzić plan, który umożliwi sprawniejsze weryfikowanie i analizowanie
zdobytych informacji.
Zebranie informacji jest wstępem do dokonania analizy oraz szacunkowego
wyliczenia i wyciągnięcia wniosków co do możliwości powodzenia przedsięwzięcia. W jaki
sposób interpretować zebrane dane? Po pierwsze - należy opierać się na sprawdzonych
faktach i liczbach tak, aby szacunkowe wyliczenie można było łatwo zweryfikować, a trudno
zakwestionować. Po drugie - szacunkowe wyliczenie musi być logiczne. Niedopuszczalne jest
opierania się na przypuszczeniach. Po trzecie - należy porównywać dane z różnych źródeł. Po
czwarte - trzeba być kreatywnym i szukać alternatywnych źródeł informacji.
4
2.4.2. Segmentacja rynku
Do autora biznesplanu należy wybór kryteriów segmentacji. Należy pamiętać,
że liczbę klientów w każdym segmencie rynku i ich zachowanie trzeba konkretnie
zdefiniować i udokumentować na podstawie dostępnych danych. Celem segmentacji jest
określenie konkretnej grupy klientów, do których adresowany będzie dany produkt. Po
określeniu i opisaniu poszczególnych segmentów należy określić przewidywaną wysokość
przychodów ze sprzedaży w danym okresie. Trzeba tu wziąć pod uwagę swoją strategię
sprzedaży i zachowanie konkurencji.
Przykładowe kryteria segmentacji klientów dla rynków towarów konsumpcyjnych:
miejsce zamieszkania: kraj, miasto/wieś,
dane demograficzne: gęstość zaludnienia, wiek, płeć, zawód, wykształcenie, stan cywilny;
zachowanie: częstotliwość używania produktu, sposób zakupu, wykorzystanie;
zamożność: miesięczne dochody i wydatki.
Przykładowe kryteria segmentacji klientów dla rynków towarów przemysłowych:
dane demograficzne: wielkość firmy, branża, lokalizacja;
działalność: stosowana technologia (np. cyfrowa, analogowa);
sposób dokonywania zakupów: zakupy scentralizowane/zdecentralizowane, kryteria
wyboru dostawców, zakupy na podstawie umów ramowych, bezpośrednio od dostawców;
czynniki sytuacyjne: pilna potrzeba, wielkość zamówienia, częstotliwość zamówień.
2.4.3. Konkurencja
Istotną kwestią jest określenie głównych konkurentów i zbadanie ich pozycji na rynku.
Wobec wszystkich konkurencyjnych firm należy stosować te same kryteria, np. wysokość
obrotów, wielkość przychodów ze sprzedaży, wysokość cen, udział w rynku, pozycję
kosztową, ofertę produktów/usług, obsługę klienta, docelowe segmenty klientów, kanały
dystrybucji.
2.5. Marketing i sprzedaż
Dobrze zaplanowane działania marketingowe i sprzedaż produktu są jednym z
najistotniejszych elementów przesądzających o powodzeniu przedsięwzięcia. Dla tych działań
najistotniejsze są: produkt, cena, miejsce i sposób dystrybucji, promocja i reklama..
5
2.5.1. Produkt
Wstępna analiza pomysłu na produkt pozwoliła nam na określenie jego
najważniejszych cech. Po przeanalizowaniu różnych segmentów klientów, należy
zdecydować, czy produkt wymaga modyfikacji, aby trafiać w potrzeby klientów. W związku
z tym rodzi się pytanie, czy wystarczy jeden produkt dla wszystkich segmentów, czy też kilka
wariantów dostosowanych do potrzeb poszczególnych segmentów.
2.5.2. Cena
Cena towaru wynosi tyle, ile klienci gotowi są za niego zapłacić. Zaprzecza to tezie, że
cenę ustala się na podstawie poniesionych kosztów. Koszty stanowią wprawdzie jeden z
czynników wpływających na cenę, ale stosunek kosztów do ceny ma decydujące znaczenie
tylko wtedy, gdy cena nie przyniesie w najbliższej przyszłości zwrotu kosztów.
Cena zależy całkowicie od wartości produktu w oczach klientów. Sporządzając
biznesplan określiliśmy już wartość produktu dla klienta. Teraz należy wyznaczyć przedział
cenowy opierając się na szacowanej wartości naszego produktu dla klienta.
Proponowaną cenę możemy ewentualnie skorygować po rozmowach z potencjalnymi
klientami. Nasza strategia cenowa zależy od tego czy chcemy szybko wejść na rynek
przyciągając klientów niską ceną, czy raczej od początku uzyskać jak najwyższą stopę
zwrotu?
Nowe firmy z reguły wolą pozyskać niewielką grupę rentownych klientów, z
następujących powodów:

nowy produkt pozycjonowany jest jako „lepszy” od dotychczasowych, co uzasadnia
wyższą cenę,

wyższe ceny pozwalają na ustalenie wyższej marży i umożliwiają nowej firmie
sfinansowanie własnego rozwoju (z zysków finansowane są nowe inwestycje i firma nie
będzie potrzebować zewnętrznych inwestorów),

strategia szybkiego wejścia na rynek wymaga zwykle dużych inwestycji na wstępie, co
zwiększa ryzyko inwestycyjne, którego na początku lepiej unikać.
2.5.3. Miejsce
Produkt lub usługa, którą zaoferujemy muszą być dostarczone klientowi. Wybór
kanału dystrybucji uzależniony jest od różnych czynników, np.: jaka jest planowana liczba
klientów? Czy będą to firmy czy osoby fizyczne? Jaki sposób dokonywania zakupów
preferują klienci? Czy sposób użycia produktu trzeba będzie klientom wyjaśniać? Czy mieści
6
się on w górnym czy w dolnym przedziale cenowym? Ważne jest również ustalenie, czy firma
sama zajmie się dystrybucją, czy zleci to innej firmie. Wybór kanału dystrybucji związany
jest między innymi z decyzjami marketingowymi.
2.5.4. Sposoby dystrybucji
Sposoby dystrybucji można podzielić na dwie kategorie: bezpośredni i pośredni.
Przykładowe kanały dystrybucji:
-
detaliści zewnętrzni – produkty sprzedawane są przez sprzedawców detalicznych, którzy
mają łatwy dostęp do potencjalnego klienta,
-
przedstawiciele zewnętrzni – wyspecjalizowane firmy występują jako agenci prowadzący
dystrybucję towarów różnych producentów,
-
licencja franchisingowa – firmę (filię większego przedsiębiorstwa) uruchamia i prowadzi
franszyzobiorca, który uiszcza opłatę licencyjną, podczas gdy franszyzodawca kontroluje
politykę firmy (przykład McDonald’s),
-
hurtownicy – mała firma może mieć kłopoty z utrzymywaniem kontaktów z dużą liczbą
sprzedawców detalicznych. Może ją w tym wyręczyć hurtownik posiadający bieżące
kontakty handlowe z detalistami,
-
sklepy firmowe – sprzedaż w sklepie firmowym może być optymalnym rozwiązaniem,
gdy kluczowe znaczenie dla sukcesu produktu ma starannie zaaranżowany proces
sprzedaży produktu, a potrzeby rynku może zaspokoić niewielka liczba sklepów,
-
własna sieć sprzedaży bezpośredniej – przedstawiciele handlowi zatrudniani są przede
wszystkim wówczas, gdy produkt jest bardzo skomplikowany (np. produkty kapitałowe) i
wymaga dużej wiedzy o produkcie,
-
mailing – wybrani klienci otrzymują ulotki reklamowe/informacyjne pocztą. Bazy danych
adresów posortowane według pożądanych kryteriów, można zakupić od firm
gromadzących bazy danych,
-
centrum telefoniczne –można zachęcać klientów do zamówienia produktu przez telefon, w
ten sposób można dostarczać proste produkty wielu klientom bez konieczności zakładania
sklepów w całym regionie,
-
Internet – Internet to stosunkowo nowy kanał dystrybucyjny, za pośrednictwem którego
można dotrzeć do bardzo dużej liczby klientów ponosząc minimalne koszty. Niestety w
Polsce mała dostępność do Internetu wciąż poważnie ogranicza jego zastosowanie.
7
2.5.5. Promocja i reklama
Aby potencjalni klienci mogli dokonać zakupu naszego produktu, muszą o nim
usłyszeć. Akcje reklamowe i promocyjne mają za zadanie przyciągnąć uwagę, informować,
przekonywać i wzbudzać zaufanie. Strategia komunikacyjna ma na celu wyjaśnienie
klientom, czy jest nasz produkt lub usługa oraz przekonać, że spełnia ich potrzeby lepiej niż
rozwiązania konkurencyjne oferowane na rynku. Istnieją różne sposoby promocji i reklamy:
-
klasyczna reklama – ogłoszenia w prasie, radiu, telewizji, kinie, nternecie;
-
marketing bezpośredni – bezpośrednie przesyłanie (mailing) ulotek wybranym klientom,
telemarketing, Internet (e-mail), rozdawanie ulotek na ulicy;
-
public relations – artykuły prasowe na temat produktu/usługi, firmy lub właścicieli firmy,
napisane przez pracowników firmy lub wynajętego dziennikarza;
-
wystawy, targi;
-
wizyty u klientów.
Reklama i promocja są drogie, trzeba więc wykorzystywać je umiejętnie i jak najbardziej
efektywnie. Należy starannie skalkulować, na jakie wydatki na reklamę i promocję firma
może sobie pozwolić i odpowiednio dobrać sposób przekazu. Najlepsze efekty przynosi
przekaz skierowany bezpośrednio do docelowego klienta.
2.6. System biznesowy i organizacja
2.6.1. System biznesowy
Każde zadanie w ramach przedsięwzięcia składa się z szeregu powiązanych ze sobą
działań, które tworzą tzw. system biznesowy firmy. Model systemu biznesowego pokazuje,
jakie czynności należy wykonać, aby przygotować produkt końcowy i dostarczyć go
klientowi. Dla ułatwienia czynności grupuje się w bloki funkcyjne. Zdefiniowanie systemu
biznesowego pomaga przemyśleć sposób, w jaki firma ma funkcjonować. Typowy system
biznesowy, jednakowy dla prawie wszystkich branż i przedsięwzięć, przedstawia poniższy
schemat.
OGÓLNY SYSTEM BIZNESOWY PRZEDSIĘBIORSTWA
Badania i rozwój
Produkcja
Marketing
8
Sprzedaż
Obsługa/serwis
Model ten można wykorzystać jako punkt wyjścia przy tworzeniu własnego systemu.
Zaadoptowany do sytuacji i uszczegółowiony, na pewno przyda się w praktyce. Na przykład
w systemie biznesowym producenta proces produkcyjny można podzielić na poszczególne
etapy takie jak: zakup surowców, przetwarzanie, produkcja podzespołów i montaż.
Konkretny model będzie odpowiadał potrzebom danego przedsięwzięcia, a jego
kształt zależeć będzie miedzy innymi od branży, w jakiej działa firma. System działania
producenta komputerów będzie zupełnie inny niż system działania sieci restauracji typu fastfood. A system funkcjonowania domu towarowego może się znacznie różnić od systemu
funkcjonowania firmy zajmującej się bezpośrednią sprzedażą towarów, nawet jeśli handlują
takim samym towarem. Nasz system powinien być logiczny, konsekwentny i kompletny.
Ważne jest także, aby nie był zbyt skomplikowany.
Planując system biznesowy należy skupić się na głównych działaniach. Zespół
zarządzający firmą składający się z trzech do pięciu członków nie będzie w stanie wykonać
wszystkich zadań z braku wszystkich koniecznych umiejętności, albo po prostu z nadmiaru
obowiązków. Dlatego trzeba starannie przemyśleć, w jaki sposób dokonać podziału prac, aby
firma i jej pracownicy byli jak najbardziej wydajni.
Gdy zostanie już ustalone, jakie działania składają się na system funkcjonowania
naszej firmy, wybierz spośród nich te, które lepiej będzie można zrealizować we współpracy z
innymi przedsiębiorstwami. Obecnie w wielu branżach obserwuje się tendencję do
specjalizacji.
Specjalizacja jest szczególnie istotna w przypadku nowopowstałych firm. Powinny
one koncentrować się na kilku wybranych działaniach w ramach opisanego systemu. Na
początku swojej działalności nawet gigant w branży oprogramowań – Microsoft – skupił się
wyłącznie na opracowaniu systemu DOS, pozostawiając wszystkie inne działania w ramach
systemu biznesowego w gestii IBM.
Zlecenie poszczególnych zadań podwykonawcom
Po określeniu głównego obszaru działalności firmy i zaprojektowaniu jej systemu
biznesowego, należy zastanowić się, kto najlepiej zrealizuje poszczególne zadania.
Wykonanie zadań wykraczających poza główną domenę działalności firmy powinno być
zlecone podmiotom zewnętrznym. Również funkcje związane np.: z księgowością i
zarządzaniem kadrami mogą być wykonywane przez firmę zewnętrzną. W przypadku
9
każdego zadania należy się zastanowić czy firma wykona je sama, czy też zleci na zewnątrz.
Decyzje tego typu musza być podejmowane świadomie, po starannym rozważeniu wszystkich
argumentów za i przeciw. Współpracę z dostawcą czy kooperantem trudno jest potem zerwać
z dnia na dzien. Podejmując decyzje warto odwołać się do następujących kryteriów:
Znaczenie strategiczne
Aspekty działalności, które najbardziej przyczyniają się do uzyskania przez firmę
przewagi nad konkurencja, mające dla niej znaczenie strategiczne powinny pozostawać pod
bezpośrednią kontrola zespołu zarządzającego. Firma technologiczna nie może przecież
zaniechać prowadzenia badań, a producent towarów konsumpcyjnych nie zleci na zewnątrz
działań marketingowo-promocyjnych.
Umiejętności
Każde działanie firmy wymaga określonych umiejętności, których może brakować
zespołowi zarządzającemu. W związku z tym zespól musi się zastanowić, czy w danej
sytuacji lepiej będzie wykonać zadanie samemu, zdobywając w tym celu potrzebne
umiejętności, czy raczej zlecić jego realizację wyspecjalizowanej firmie. Specjaliści mogą
wypełnić zadanie lepiej i taniej.
Dostępność
Zanim zdecydujemy się na wynajęcie firmy zewnętrznej, powinniśmy upewnić się,
czy na pewno spełni ona nasze wymagania. O ile to możliwe, negocjuj z kilkoma
podwykonawcami. W ten sposób wynegocjujesz lepsze warunki i dowiesz się więcej o
kupowanej usłudze. Jeżeli na rynku nie ma firmy, która oferuje potrzebne nam usługi, być
może znajdzie się kooperant gotowy zdobyć nowe umiejętności, aby zaspokoić potrzeby
naszej firmy.
Formy współpracy
Nowopowstające firmy powinny zastanowić się, jakiego rodzaju współpracy oczekują.
Każdy rodzaj stałej współpracy ma swoje wady i zalety.
Współpraca luźna
Jest to współpraca niewiążąca, bez prawnych zobowiązań. Obie strony mogą się z niej
łatwo wycofać. Współpraca doraźna jest typowa dla produktów masowych, codziennych
usług i standardowych części, w przypadku których łatwo jest znaleźć nowych kupców i
sprzedawców.
Współpraca bliska
10
Wiąże się z dużym stopniem wzajemnej zależności kontrahentów. Ten rodzaj
współpracy typowy jest dla wyspecjalizowanych produktów/usług, w przypadku których obu
stronom trudno byłoby zmienić kooperantów aby sprzedać bądź kupić duże ilości produktu
(np. specjalistycznych części) w krótkim czasie. Zaletą bliskiej współpracy jest
bezpieczeństwo wynikające z łączącej obie strony wzajemnej zależności oraz możliwość
skoncentrowania się na zadaniach, które dana firma wykonuje najlepiej.
Aby współpraca rozwinęła się w trwałą i korzystną dla obu stron relację spełnione
muszą być następujące czynniki:
Obopólna korzyść.
Współpraca musi być korzystna dla obu stron, w przeciwnym razie trudno będzie ją
utrzymać.
Wspólne ryzyko i inwestycje.
Współpraca obejmuje wspólne podejmowanie ryzyka. Na przykład dostawca
posiadający umowę na wyłączność może znaleźć się w trudnej sytuacji, kiedy odbiorca
zacznie kupować mniej oferowanego przez dostawcę towaru (np. części). Takie zagrożenie
istnieje zwłaszcza wtedy, gdy dostawca zakupił wyspecjalizowany sprzęt do produkcji tych
akurat części i nie może łatwo przestawić się na produkcje elementów dla innych odbiorców
i zleceniodawców. Z drugiej strony, również nabywca może mieć problemy, kiedy główny
dostawca przestanie dostarczać potrzebne mu części (z powodu bankructwa, pożaru, strajku
itp.) Należy wiec od samego początku mieć na uwadze tego rodzaju ryzyko i finansowe
konsekwencje oraz być może uwzględnić je w umowie.
Rozwiązanie współpracy
Stosunki miedzy firmami, podobnie jak miedzy ludźmi, mogą stawać się coraz
bardziej napięte i w konsekwencji doprowadzić do konfliktu uniemożliwiającego
kontynuowanie współpracy. Umowa o nawiązaniu współpracy powinna więc zawierać
szczegółowe warunki wycofania się z niej.
Opracowując biznesplan należy uwzględnić potencjalnych stałych kooperantów i
określić formę ewentualnej współpracy. Współpraca pozwoli nowej firmie czerpać korzyści z
doświadczeń firm już istniejących i skupić się na własnych zadaniach. Dzięki współpracy
firma będzie rozwinąć się szybciej niż działając w pojedynkę.
Lokalizacja firmy
Określ planowaną lokalizację siedziby firmy. Na początku nie powinno się zawierać
długoterminowych umów najmu. Może bowiem zaistnieć potrzeba szybkiej zmiany siedziby
11
w związku z rozwojem firmy. Podstawowe kryteria wyboru lokalizacji firmy to miedzy
innymi:
uwarunkowania prawne: podatki/ulgi podatkowe, zezwolenia na produkcje,
uwarunkowania ekonomiczne: wysokość bezrobocia, ceny gruntu, ceny wynajmu
powierzchni biurowych, wysokość wynagrodzeń,
bliskość rynków zbytu, dostawców, kontrahentów (w zależności od produktu),
dostęp do wyspecjalizowanego personelu i usług (szczególnie ważne w niektórych branżach).
2.6.2. Organizacja firmy i przydzielanie zadań
Niezwykle ważne jest jasne rozdzielenie zadań i obowiązków oraz stworzenie prostej
struktury organizacyjnej firmy. Sposób zarządzania przedsiębiorstwem musi być elastyczny i
dawać się łatwo przystosować do nowych okoliczności. Należy się przygotować na
możliwość wielokrotnej reorganizacji firmy w ciągu pierwszych kilku lat.
Zdecyduj,
kto będzie odpowiedzialny za poszczególne obszary biznesowe
(przydzielanie zadań). Gdy funkcje związane z zarządzaniem, zasobami ludzkimi, finansami i
administracją zostaną przydzielone, firma zacznie sprawnie funkcjonować. Jeżeli struktura
organizacyjna nie będzie zbyt skomplikowana, każdy pracownik będzie wiedział, jakie są
jego zadania i samodzielnie je wykonywał. Z drugiej strony, każdy powinien być w stanie w
razie potrzeby zastąpić innego członka zespołu.
Plan zatrudnienia
W miarę rozwoju firmy niezbędne staje się systematyczne planowanie kwestii
związanych z zatrudnianiem nowych osób. Rozwój firmy pociągnie za sobą konieczność
zatrudnienia nowych pracowników, których trzeba będzie przeszkolić i wdrożyć do pracy.
Prosta struktura organizacyjna ułatwi sporządzenie opisów stanowisk i poszukiwanie
odpowiednich pracowników. Znalezienie osób z odpowiednimi kwalifikacjami może być
niełatwe mimo dużego bezrobocia.
Często trzeba będzie się uciec do „podkradania” pracowników konkurencji. Biorąc
pod uwagę, że okres wypowiedzenia w Polsce wynosi z reguły trzy miesiące, będzie to
wymagać planowania z dużym wyprzedzeniem.
W
planie
zatrudnienia
należy
uwzględnić
całkowity
koszt
zatrudnienia
(wynagrodzenia i pośrednich kosztów pracy), który umieszcza się w rachunku wyników,
załączonym do biznesplanu. Koszty zatrudnienia pracowników zależą od szeregu czynników,
12
takich jak: branża, kwalifikacje, stanowisko. Pośrednie koszty pracy mogą wynieść nawet
ponad 50% kwoty wynagrodzenia.
2.7. Harmonogram realizacji
Szczegółowy harmonogram wdrożenia pomoże nam zaplanować i dokładnie
przemyśleć koncepcję rozwoju firmy. Potencjalnym inwestorom natomiast ułatwi zrozumieć
nasz plan.
Poszczególne zadania, które mamy zrealizować dobrze jest pogrupować w pakiety
robocze. Każdy pakiet należy z kolei podzielić na kolejne etapy, z których każdy powinien
być zakończony osiągnięciem konkretnego celu.
Nasz plan składa się z serii zdarzeń (następujących jedno po drugim lub
równocześnie), które są w mniejszym lub większym stopniu ze sobą powiązane. Ciąg
czynności, w którym opóźnienie jednej powoduje opóźnienie dla całego projektu, jest
nazywany „ścieżką krytyczną”. Jeśli bardzo zależy nam na czasie, konieczne będzie
zapewnienie sprawnej i szybkiej realizacji zadań znajdującej się na naszej ścieżce krytycznej.
Ryzyko jest czynnikiem, który należy ograniczać jak najwcześniej, np. badania rynku
możemy przeprowadzić we wstępnej fazie, nie czekając na moment wejścia naszego
przedsiębiorstwa na rynek. W sytuacji kiedy odpowiednio wcześnie przeprowadzone badania
rynku wykażą, że nasze przedsiębiorstwo ma szansę odnieść sukces, możemy wykorzystać tę
informację w dalszym procesie planowania. Planowanie realistyczne zwiększa szanse
powodzenia naszego przedsięwzięcia dzięki analizie koniecznych czynności oraz ich
współzależności.
Skutki planowania zbyt optymistycznego
Planowanie zbyt optymistyczne stwarza podwójne zagrożenie. Przede wszystkim
istnieje duże prawdopodobieństwo niepowodzenia całego przedsięwzięcia, bardzo szybko
możemy też utracić zaufanie naszych wspólników. Zgodnie założeniami biznesplanu zasoby
materialne są akumulowane bardzo szybko, rośnie także zatrudnienie, lecz proporcjonalnie
wzrastają też koszty. Środki finansowe są wykorzystywane w bardzo szybkim tempie.
Możliwe jest także wystąpienie opóźnień np. w pracy nad nowym produktem, w
wejściu na rynek, lub osiągnięciu założonej sprzedaży. Opóźnia się uzyskanie przychodów a
jednocześnie rosną koszty utrzymania zasobów niewykorzystywanych. Przedsiębiorstwo już
nie tylko księguje straty, ale realnie traci pieniądze.
13
Nieuniknionym skutkiem jest wyczerpanie się środków finansowych przed
osiągnięciem spodziewanego sukcesu. Aby wyciągnąć firmę z kryzysu potrzeba nowych
funduszy. W tej sytuacji, jeśli nie uda się znaleźć inwestorów - przedsiębiorstwo upada. Jeżeli
jednak znajdą się inwestorzy, zwykle oznacza to dla właścicieli zmniejszenie ich udziałów w
firmie lub nawet całkowitą utratę kontroli nad przedsiębiorstwem.
Skutki planowania pesymistycznego.
Planowanie pesymistyczne lub zbyt ostrożne wydaje się mniejszym złem. W takiej
sytuacji wspólnicy mogą być miło zaskoczeni rozwojem firmy, który jest szybszy niż
zakładano. Niestety planowanie zbyt pesymistyczne może mieć również bardzo poważne
skutki negatywne.
2.8. Możliwości i zagrożenia
Każde przedsięwzięcie obciążone jest pewnym ryzykiem. Źródłem zagrożeń może być
sama firma (np. sposób jej zarządzania) jak również czynniki zewnętrzne (np. warunki
rynkowe). Należy mieć na uwadze, że poziom ryzyka i jego źródła mogą się zmieniać.
Ocena ryzyka polega w dużym stopniu na umiejętności przewidywania. Można jej
dokonać w oparciu o pewne założenia, zwykle przedstawiane w formie scenariuszy, które
ułatwiają przeprowadzenie symulacji rozwoju firmy w zależności od warunków. Biznesplan
powinien zawierać nie więcej niż trzy takie scenariusze. Zazwyczaj są to:
scenariusz bazowy – najbardziej prawdopodobny
scenariusz optymistyczny – pokazuje rozwój sytuacji w przypadku spełnienia się
najbardziej optymistycznych przewidywań i założeń.
scenariusz pesymistyczny – pokazuje rozwój sytuacji przy pojawieniu się wszystkich
przewidywanych zagrożeń i realizacji najbardziej pesymistycznych założeń.
Ćwiczenie to ma na celu określenie marginesu błędu, gdyby okazało się,
że rzeczywistość odbiega
nieco od założeń.
Zaleca się
sporządzenie
najbardziej
optymistycznego i najbardziej pesymistycznego scenariusza wydarzeń z uwzględnieniem
najważniejszych parametrów. W ten sposób można realistycznie określić możliwości rozwoju
firmy i poziom ryzyka. Kalkulacje takie pozwolą inwestorom ocenić, na ile realistyczne są
nasze plany oraz lepiej oszacować ryzyko związane z ich inwestycją.
W scenariuszach należy zmieniać wartości różnych parametrów (np. ceny i obrotów), aby
przekonać się, jak zmienione warunki mogą wpływać na najważniejsze dane liczbowe
(analiza wrażliwości).
14
2.9. Plan finansowy i źródła finansowania
Przede wszystkim należy zastanowić się ile pieniędzy potrzeba na założenie i
prowadzenie przedsiębiorstwa. Dla ustalenia tego możemy posłużyć się planem finansowym
opartym na założeniach, które przyjęliśmy przy pracy nad koncepcją rozwoju firmy. Kolejne
ważne pytanie dotyczy ilości środków płynnych (gotówki), do których powinniśmy mieć stały
dostęp, aby firma była w stanie regulować swoje bieżące płatności. Jest to najważniejsze
zadanie w zakresie planowania finansowego. Trzecie pytanie to w jaki sposób i skąd możemy
uzyskać niezbędne fundusze. W większości przypadków założyciele są w stanie dostarczyć
jedynie drobną część potrzebnych funduszy. Znalezienie inwestorów jest zatem sprawą
kluczową.
2.9.1. Planowanie finansowe
Przedsiębiorstwo
powinno
dysponować
danymi
na
temat
najważniejszych
wskaźników określających finansową sytuację firmy. Chodzi tu przede wszystkim o
wysokość generowanego zysku/straty, przepływ gotówki i wysokość kapitału, jaki będzie
nam potrzebny w procesie realizacji biznesplanu.
Biznesplan powinien zawierać plan finansowy firmy. Bardzo szczegółowe wyliczenia
finansowe nie są konieczne, gdyż wszelkie prognozy nie są dokładne, a w szczególności te
dotyczące nowo powstającego przedsiębiorstwa. Zwykle dobre wrażenie robi na inwestorach
przedstawienie kilku starannie przemyślanych wyliczeń i wskaźników. Nasz biznesplan
powinien dawać odpowiedź na następujące pytania:
ile pieniędzy firma potrzebuje i w jakim okresie czasu?
jakich zysków można spodziewać po wprowadzeniu firmy na rynek?
na jakich założeniach oparte są prognozowane wyniki?
Informacje te pozwolą inwestorom zorientować się, na ile przedstawione przez nas dane
są realistyczne i czy traktować nasz projekt jako dobrą inwestycję na przyszłość.
Co powinien zawierać plan finansowy załączony do biznesplanu?
 rachunek przepływów pieniężnych (planowanie płynności)
 rachunek wyników,
 bilans,
 prognoza na okres 3-5 lat, wykraczająca przynajmniej o jeden rok poza moment
15
przekroczenia progu rentowności, czyli poza moment uzyskania dodatnich
przepływów pieniężnych,
 szczegółowy plan finansowy na pierwsze 2 lata (w ujęciu miesięcznym lub
kwartalnym),
 plany roczne.
Wszystkie podane liczby muszą opierać się na racjonalnych założeniach (w planie należy
podać tylko główne założenia).
2.9.2. Obliczanie stopy zwrotu zainwestowanego kapitału
Z punktu widzenia inwestora, wszystkie środki zaangażowane w nową firmę
przynoszą początkowo ujemne przepływy gotówkowe. W momencie, kiedy firma przekroczy
próg rentowności, dodatnie przepływy gotówkowe nie zostaną natychmiast wypłacone w
postaci dywidendy, ale zostaną wykorzystane do wzmocnienia bilansu. Gotówka wróci do
inwestorów w momencie ich wyjścia z inwestycji. Ponieważ przepływy pieniężne będą miały
miejsce na przestrzeni kilku lat, muszą zostać zdyskontowane, to znaczy obliczone w
odniesieniu do teraźniejszości (obliczenie odsetek i odsetek skumulowanych). Czynnik
dyskonta można obliczyć stosując następujący wzór:
1
Czynnik dyskonta =
(1+r)T
gdzie:
r = stopa dyskonta w procentach,
T = rok, w którym odbywa się przepływ pieniędzy.
Do obliczenia zwrotu z inwestycji stosuje się metodę wewnętrznej stopy zwrotu (IRR,
z ang. internal rate of return). Wewnętrzna stopa zwrotu to stopa procentowa, przy której
zdyskontowana suma wszystkich dodatnich i ujemnych przepływów pieniężnych wynosi
zero. Większość kalkulatorów i arkuszy kalkulacyjnych posiada funkcję obliczania IRR, np.
w programie Excel jest to funkcja IRR(). Wewnętrzną stopę zwrotu można też obliczyć
„ręcznie”.
2.9.3. Podstawowe zasady rachunkowe
Zestawienia rachunkowe składają się z trzech części – rachunku zysków i strat
(rachunku wyników), bilansu i rachunku przepływów pieniężnych.
Rachunek zysków i strat pokazuje wyniki finansowe na przestrzeni pewnego okresu czasu,
zwykle jednego roku. Jest to lista wszystkich wydatków i przychodów firmy, która spełnia
16
dwa zadania. Po pierwsze pokazuje wynik (zysk lub stratę) działalności firmy w danym
okresie czasu. Pokazuje również, jakie elementy składają się na wyniki firmy i w jaki sposób
są one ze sobą powiązane. Możemy na przykład zobaczyć, jaki procent całości kosztów
stanowią wydatki na wynagrodzenia pracowników lub jaką część całych przychodów
stanowią koszty materiałowe.
Bilans obrazuje sytuację finansową firmy w danym momencie, zwykle jest to koniec roku.
Bilans zawiera stan aktywów i pasywów firmy danego dnia. Przez aktywa rozumie się
wszystkie składniki majątku firmy, a przez pasywa źródła ich finansowania. Tym samym
oznacza to, że suma aktywów i suma pasywów muszą być sobie równe, a bilans prezentuje
źródła kapitału, jakim firma dysponuje oraz sposób, w jaki kapitał ten jest inwestowany.
Jednak najważniejszym wyliczeniem przy planowaniu i wprowadzaniu firmy na rynek
jest rachunek przepływów pieniężnych. Jest to informacja dla założycieli i inwestorów na
temat ilości środków płynnych, jakie zostały wydane lub wytworzone przez firmę w danym
okresie. Przepływy pieniężne są rzeczywistym wskaźnikiem dochodowości firmy. Wskaźnik
ten może być obliczony bezpośrednio na podstawie przychodów i wydatków firmy lub też
można go uzyskać pośrednio z bilansu i rachunku wyników. Przepływy pieniężne pokazują
czy działalność firmy pochłania czy też wytwarza gotówkę. W trakcie działalności
przedsiębiorstwa są okresy, gdy przepływ gotówki jest ujemny, zwłaszcza we wstępnej fazie
rozwoju
firmy.
Suma
tych
ujemnych
przepływów
to
wymagane
finansowanie
przedsiębiorstwa.
Jeżeli osoba zakładająca firmę nie ma doświadczenia w planowaniu finansowym,
zdecydowanie zalecamy zasięgnięcie rady ekspertów ( np. doradców podatkowych czy
księgowych). Warto pamiętać, że większość firm upada ze względu na brak planowania
finansowego.
17
JAK NAPISAĆ BIZNES PLAN
Biznes plan - business plan, plan gospodarczy firmy przedstawiający jej zamierzenia rozwojowe,
argumenty dowodowe jego realności oraz syntetyczny wynik końcowy. Jest on realistyczną oceną
firmy i jej potencjału.
Nowoczesne przedsiębiorstwo, które ma już swoje miejsce na rynku, a także dopiero co
wkraczające na konkurencyjny rynek, posługuje się w zarządzaniu biznes planem, który zawiera
elementy planu rozwoju, inwestycji, organizacji, marketingu, sprzedaży i finansów. Biznes plan
poprawnie i realnie opracowany jest doskonałym narzędziem dla właściciela firmy w procesie
zarządzania. Często taki plan jest dokumentem wymaganym przy staraniach o kredyt bankowy.
Opracowanie dobrego, funkcjonalnego i realnego biznes planu jest niełatwe z uwagi na zmienność
czynników i wiele niewiadomych. Taki plan może przygotować zespół ludzi odpowiednio
przygotowanych metodycznie i doświadczonych, znających problematykę przedsiębiorstwa,
prawa podatkowego i rachunkowości. Potrzebna jest dobra znajomość metod badania rynku,
analizy i diagnozy ekonomiczno-finansowej oraz prognozy gospodarczej. Wynika stąd wniosek, że
dobry biznes plan to poważny dokument do celów kierowania w dłuższym horyzoncie czasowym.
Mając taki biznes plan, opracowany profesjonalnie, łatwiej będzie kierować przedsiębiorstwem i
zasilać z różnych źródeł finansowania: kredytów pożyczek, leasingu, środków różnych fundacji.
Nowo powstałe firmy prywatne na ogół posługują się krótkookresowym biznes planem, zwykle
rocznym lub dwuletnim. Nowa firma stoi w obliczu największego ryzyka, niepewności, braku
doświadczeń działania na rynku, zewnętrznych barier, a zatem zasięg czasowy biznes plan nie
powinien przekraczać roku lub dwóch lat. Tylko formy doświadczone, mające miejsce na rynku
mogą wydłużać okres planowania. W każdym biznes planie nowoutworzonej firmy powinny być
szerzej opisane poniższe tematy: koncepcja zdobycia miejsca na rynku, cele gospodarcze i
finansowa strategia działania:
przedsiębiorstwa jako całości
najważniejszych odcinków działalności
pojedynczego produktu lub towaru
jakości oferowanych usług lub finalnych wyrobów
inwestowanie w rozwój, środki osiągania założonych celów:
osobowe (zatrudnienie odpowiednich pracowników)
organizacyjne
finansowe
techniczne
metody wspomagające:
promocja, reklama, informacja
marketing aktywny
nowoczesne metody sprzedaży
ocena zagrożeń i barier ocena szans i możliwości ustalenie progu rentowności w skali ogólnej i
szczegółowej wyliczenie wskaźników ekonomiczno-finansowych dla okresu planowanego.
Przy planowaniu działalności inwestycyjnej celowe jest opracowanie rachunku ekonomicznego
inwestycji. Pożądane są rachunki bilansowe i kalkulacyjne, a w tym szczególnie: bilans oraz
rachunek strat i zysków, rachunek płynności finansowej, rachunek kalkulacyjny kosztów i cen. Nie
możemy zapominać, wszystkie fakty i informacje zawarte w biznes planie powinny być napisane
klarownie i systematycznie. Oczywiście dobry biznes plan powinien przekonywać, że firma posiada
coś do zaoferowania i jest poważnym partnerem w interesach.
Celem biznes planu jest przedstawienie przyszłego kształtu przedsiębiorstwa. Biznes plan:
Ułatwia uzyskanie odpowiedzi na kluczowe pytania dotyczące Twojej przyszłej firmy oraz kontrolę
realizacji planów. Opracowując go na papierze doskonalisz umiejętności w zarządzaniu firmą oraz
masz możliwość regularnego korygowania błędnych pomysłów.
Ułatwia określenie wielkości środków finansowych potrzebnych do finansowania Twojej firmy.
Jest dokumentem umożliwiającym uzyskanie środków finansowych z banku lub od inwestorów.
Jest dokumentem informującym pracowników jak również instytucje zewnętrzne o zamierzeniach
Twojej firmy. Biznes plan sprzyja realizmowi.
Zagadnienia, które możesz uwzględnić pisząc biznes plan.
Opis przedsięwzięcia:
cele
18
prezentacja produktu, usługi
Firma:
ogólna charakterystyka przedsiębiorstwa
struktura firmy ( forma własności )
plan produkcji ( usług )
produkt (charakterystyka branży, cele i plan handlowy firmy, przewidziana sprzedaż wraz z
oceną ryzyka )
plan działania oparty na etapach realizacji rocznego planu firmy z odniesieniem do oceny
rezultatów: poziom produkcji, poziom sprzedaży, cena itd.
Plan marketingowy.
Analiza finansowa:
stan finansów firmy czyli bilans i rezultat finansowy roku ubiegłego
przewidywania
finansowanie projektu ( kapitał własny, kredyt )
bieżący stan finansowania
referencje finansowe
Plan organizacyjny.
Zakończenie i załączniki.
Zadania:
Wybór strategii działania
Poszukiwanie partnerów
Uzyskanie środków finansowych
Oszacowanie ryzyka
Ocena rynku (segmentu)
Poznanie konkurencji
Ocena branży (sektora)
Określenie potrzeb finansowych
Oszacowanie przychodów i kosztów
Ocena mocnych i słabych stron
Przedstawienie koncepcji rozwoju
Co nam daje Biznes Plan?
Konkurencyjność oferowanych produktów/usług (koszt, jakość, cena)
Plan marketingowy dla wszystkich produktów/usług z uwzględnieniem wielkości i wzrostu rynku,
konkurencji i pozycji przedsiębiorstwa na rynku, polityki cenowej, kanałów dystrybucji i sposobów
promocji
Kluczowe czynniki sukcesu i analiza (silne i słabe strony przedsiębiorstwa oraz szanse i zagrożenia
w otoczeniu przedsiębiorstwa).
Wyznaczenie optymalnej struktury organizacyjnej w celu zdynamizowania przepływu informacji i
maksymalizacji sprawności działania przedsiębiorstwa
Kompleksowa ocena przeszłej i bieżącej sytuacji finansowej.
Szczegółowa projekcja przychodów i kosztów.
Prognoza przepływów pieniężnych.
Prognoza bilansu.
Określenie wartości przedsiębiorstwa.
Określenie okresu zwrotu inwestycji.
Oszacowanie niezbędnej wielkości zadłużenia dla zrealizowania inwestycji.
Po co?
A. Funkcja informacyjna biznes planu
19
Każde przedsięwzięcie wymaga zaangażowania środków finansowych na
jego realizację. Biznes Plan pozwala poinformować potencjalnych
kredytodawców o naszych celach i sposobie ich realizacji. Prawidłowy
biznes plan zapewnia ich, że firma zarządzana jest efektywnie, chroni przed
podejmowaniem nieuzasadnionego ryzyka, przewiduje różne scenariusze
na wypadek zmian w otoczeniu itd. Biznes plan pozwala poprzez dokładne
poinformowanie kredytodawców o naszym przedsięwzięciu, zdobyć na nie
źródła finansowania. Biznes plan jest dowodem na to, że firma dysponuje
odpowiednimi obliczeniami, analizami, różnymi scenariuszami rozwoju w
zależności od zmieniających się warunków otoczenia, co zwiększa zaufanie
potencjalnych kredytodawców do niej i realizowanego przez nią
przedsięwzięcia.
B. Funkcja kontrolna
Bez względu na to czy przedsięwzięcie polega na założeniu niewielkiego sklepiku czy na
wdrożeniu zaawansowanego, międzynarodowego projektu informatycznego, firma musi
posiadać dokument, który określa w jaki sposób chcemy zrealizować postawiony sobie cel.
Co, kiedy i za ile zostanie kupione, jakie są kolejne etapy realizacji projektu, jego
harmonogram i inne. Biznes plan pozwala stale kontrolować stopień realizacji projektu oraz
czy przewidywane wskaźniki (np. wielkość sprzedaży za konkretny okres) pokrywają się z
naszymi zamierzeniami (bo przecież na ich podstawie określony został okres planowanego
finansowania zewnętrznego, na taki okres wzięty został kredyt i tylko odsetki za taki kredyt
ujęte są w przewidywanych kosztach). Każde odchylenie od planu powinno być
wychwytywane i analizowane tak aby wprowadzić konieczne działania korygujące.
Prawidłowo napisany plan pozwala na taką kontrolę.
C. Funkcja informacji wewnętrznej
Kolejną bardzo ważną funkcją biznes planu jest jej funkcja wewnętrzna,
która polega na określeniu strategii rozwoju dla przedsiębiorstwa i
napisaniu swego rodzaju przewodnika z informacjami o przyszłym
kształcie i kierunkach rozwoju firmy. Biznes plan pełni w tym przypadku
funkcję planu operacyjnego, z którego korzystają poszczególne wydziały
przedsiębiorstwa. Dodatkowo firma, która dokładnie informuje
pracowników o swoich planach jest lepiej przez nich postrzegana co
przyczynia się to do większej identyfikacji pracowników z celami firmy.
20
Jak?
A. Przejrzystość i przyswajalność
Biznes plan powinien być przejrzysty oraz łatwy do przyswojenia. Musimy pamiętać, że
czytać go będzie ktoś, kto wcale nie musi mieć dużej wiedzy o naszym sektorze i nie musi
znać typowego dla branży żargonu. Biznes plan musi przekonać pracownika banku do
przyznania kredytu a nie wprawić go w zakłopotanie w związku z faktem, że połowa tekstu
jest dla niego niezrozumiała. Biznes plan powinien być opracowany w oparciu standardowy
układu i zawierać wszystkie typowe rozdziały. Jeżeli przygotowujemy go celem przedłożenia
tylko jednej instytucji (lub kiedy jedna z nich jest najważniejsza) warto spytać się o to czy
instytucja ta ma swój standardowy układ, który proponuje przedsiębiorcom do zastosowania.
Mamy wtedy pewność, że jego przejrzystość będzie odpowiadała potrzebom czytającego.
B. Wiarygodność
Prognozując przychody warto posłużyć się danymi dostarczonymi przez wiarygodne badania
(np. znana firma badająca sektor). Nie można dopuścić do znacznego przeszacowania
prognozowanych przychodów (wzbudzi to podejrzenia oceniającego jak również zwiększy
ryzyko niepowodzenia przedsięwzięcia już po otrzymaniu finansowania). Z drugiej strony
należy pamiętać o tym, że oceniający biznes plany z zasady obniżają prognozowaną sprzedaż
i zwiększają prognozowane koszty aby upewnić się czy przy mniej optymistycznym
scenariuszu przedsięwzięcie nadal jest opłacalne i tylko takim przyznają kredyt. Oczywiście
znacznie bardziej dotyczyć to będzie banków niż funduszy venture capital, które są znacznie
bardziej skłonne akceptować większe ryzyko (ale przy większych przewidywanych zyskach).
C. Pisz to na co czytający zwracają uwagę
Bank wysoko oceni biznes plan gdzie dużo uwagi poświęconej zostanie formom
zabezpieczenia inwestycji. Jeżeli piszemy biznes plan aby przekonać instytucję publiczną do
zaangażowania środków budżetowych musimy podkreślić gotowość stosowania procedur
wydatkowania pieniędzy zgodnych z Ustawą o Zamówieniach Publicznych. W przypadku
inwestorów prywatnych musimy zwrócić uwagę na umiarkowany stopień ryzyka, który
związany jest z inwestycją.
Zawartość
21
1. Streszczenie
W streszczeniu przedstaw wszystkie kluczowe zagadnienia, które
omawiane są w biznes planie. Streszczenie przygotowywane jest na
końcu pisania biznes planu i jego zadaniem jest przykuć uwagę
czytającego oraz przekonać go, że warto poświęcić czas na dokładne,
dalsze jego zgłębienie. Tutaj także przedstaw swoje cele. Pamiętaj, że
muszą być one konkretne, mierzalne, osiągalne i zaplanowane do
realizacji w określonym czasie. Nie można napisać, że „sprzedaż wzrośnie
znacznie” ale, że planujemy ją zwiększyć np. o 10% w ciągu 12 miesięcy.
2. Przedsiębiorstwo
W tym miejscu się przedstaw. Oprócz danych teleadresowych, podaj
strukturę własności, krótki opis obecnej działalności, obecną kondycję
finansową firmy, jej historię, lokalizację, zatrudnienie i wszystko to co
uważasz za ważne z punktu widzenia projektu (np. certyfikat ISO,
renomowani odbiorcy i inne).
3. Produkt lub usługa
Opisz swój produkt, porównując go do produktów konkurencji. Weź pod
uwagę cenę, trwałość produktu, obsługę, serwis, wygląd, opakowanie.
Wyróżnij te cechy, które sprawiają, że Twój produkt uważasz za lepszy w
stosunku do produktów innych firm (np. lepszej jakości komponenty).
Jeżeli Twój produkt jest bardziej zaawansowany technologicznie, określ
jak długo utrzymasz tą przewagę i co będziesz robił aby ją utrzymać.
4. Analiza rynku
Analiza rynku składa się z kilku elementów:
22
Analiza branży
Analiza branży to trendy, które ją charakteryzują, tempo rozwoju, faza
rozwoju (czy branża znajduje się w
fazie wzrostu, dojrzałości czy
schyłkowej).
Identyfikacji przedsiębiorstw działających w branży oraz głównych
konkurentów
Z kim będziesz konkurował? Jakie są ich słabe i mocne strony? Gdzie jest
ich źródło przewagi konkurencyjnej (produkt, cena, dystrybucja, marka,
zarządzanie, technologia, potencjał finansowy)? Czy napotkają na
szanse, których Ty nie będziesz miał lub zagrożenia, które Ciebie ominą?
Segmentacji rynku
Podziel rynek na grupy o podobnych cechach takie jak wiek, dochód,
miejsce, preferencje (czym się kierują – marką, jakością produktu, jego
ceną) i inne. Określ segment, do którego kierować będziesz swoje
produkty.
Źródła przewagi konkurencyjnej
Jakie są źródła przewagi konkurencyjnej w Twojej branży (np. możliwość
finansowania budowy z własnych środków w sektorze budownictwa)?
Czy Ty je posiadasz?
23
5. Strategia
Strategia cenowa
W jaki sposób ustalane są ceny (suma kosztów plus marża; cena
zbliżona
do
cen
na
podobne
produkty
firm
konkurencyjnych)?
Obowiązuje jedna cena dla wszystkich klientów czy stosowane są rabaty?
Jeśli tak to jakimi kryteriami się kierujesz przy udzielaniu rabatów (typ
klienta, wartość zamówienia, długość współpracy z odbiorcą i inne)?
Strategia promocyjna
W jaki sposób klienci informowani są o Twoich produktach? Wachlarz
działań jest tutaj bardzo szeroki. Możesz zastosować bezpośredni mailing
do potencjalnych klientów, reklamę prasową, radiową, telewizyjną,
plakaty i wielkoformatowe tablice reklamowe, ulotki i wiele innych. Aby
działania promocyjne były skuteczne, musisz wybrać jeden lub kilka
sposobów najodpowiedniejszych dla Twoich klientów. Czy prowadzisz
badania
kosztu
pozyskania
klienta
wg
poszczególnych
rodzajów
promocji? Który rodzaj promocji jest najtańszy?
Strategia dystrybucji
Gdzie
Twoi
przedstawicieli
klienci
będą
handlowych,
mogli
nabyć
stałych
produkt?
odbiorców
Czy
(sklepy
posiadasz
detaliczne,
hurtownie, sieci handlowe)? Jaki jest koszt sprzedaży wg poszczególnych
kanałów dystrybucji? Poprzez który kanał dystrybucji sprzedajesz
najwięcej?
24
6. Dokumentacja techniczna i technologia
Jeżeli
zamierzasz
coś
produkować
lub
budować
musisz
mieć
dokumentację techniczną produktu oraz wykorzystywanej technologii lub
odpowiednio projekt budowlany. Koniecznie też przedstaw wszelkie
pozwolenia na budowę, plan zagospodarowania terenu i inne dokumenty
potwierdzające, że jesteś poważnym partnerem np. dla banku.
Jeżeli sprzedaż produktu wymaga zezwoleń, wymagany jest certyfikat
jakości lub bezpieczeństwa, którego jeszcze ich nie posiadasz to opisz jak
wygląda procedura ich otrzymania oraz jaki się z tym wiąże koszt.
7. Organizacja
Jeżeli
prowadzisz
jednoosobową
działalność
gospodarczą
i
nie
zatrudniasz pracowników to oczywiście ten punkt możesz pominąć. Jeżeli
jednak zatrudniasz pracowników to ta część biznes planu jest bardzo
ważna. Opisując strukturę firmy starasz się udowodnić, że jest ona
efektywnie zarządzana. Jaką strukturę organizacyjną zastosowałeś w
swojej firmie? Masz do wyboru m.in. funkcjonalną (finanse, produkcja,
marketing i inne); przedmiotową (np. wg rodzajów produktów);
geograficzną lub mieszaną. Kto jest odpowiedzialny za realizację
poszczególnych etapów przewidzianych w harmonogramie działań?
8. Analiza finansowa
W zależności od długości trwania projektu, należy przedstawić prognozę
zysków i strat, prognozę przepływów finansowych oraz prognozę bilansu.
Dodatkowo można przygotować arkusz kalkulacyjny, w którym liczone
będą podstawowe wskaźniki, za pomocą których monitorować będziesz
25
realizację projektu. Monitorować należy płynność, stopień wykorzystania
aktywów, stopę zwrotu z inwestycji i inne w zależności od potrzeb.
Wykonane prognozy pozwolą określić dokładne zapotrzebowanie na
kapitał co z kolei pozwoli zminimalizować jego koszt.
Ciekawe linki
Polecamy wizytę na stronie http://www.unido.pl, gdzie znajdziecie
Państwo, oprócz ciekawych informacji dotyczących działalności UNIDO
także poradnik „Co to jest biznes plan?”.
BIZNES PLAN
(WZÓR)
projekty inwestycyjne
załącznik do wniosku o dofinansowanie realizacji Projektu
ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego realizowanego
w ramach ZPORR 2004-2006
Priorytet 3 Rozwój lokalny
Działanie 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa
Biznes plan może być sporządzony zgodnie z załączonym wzorem, wzorem i szczegółową
instrukcją przygotowaną przez właściwą Instytucję Wdrażającą lub w innej formie, pod
warunkiem, że zawiera następujące informacje z następujących zakresów:
L.p. zakres przedmiotowy analizy/informacji w biznes-planie
26
odnośne punkty
formularza
wniosku
1
2
3
4
5
6
7
8
rentowność inwestycji
polityka zatrudnienia
cel inwestycji
opis inwestycji
uzasadnienie
okres realizacji
produkt (efekt bezpośredni, dostawy, roboty budowlane), rezultat
(wpływ inwestycji na funkcjonowanie firmy ) oraz oddziaływanie
(spodziewany efekt po 2 – 5 latach od zakończenia inwestycji)
wykaz kosztów kwalifikowanych i niekwalifikowanych
3.1 3.2
8.1 8.2 8.3
17
18
19
21.1 21.2
22.1 22.2 22.3
23
SPIS TREŚCI
SEKCJA A INFORMACJE OGÓLNE O WNIOSKODAWCY
A-1 Dane wnioskodawcy
Proszę o podanie następujących danych dotyczących wnioskodawcy
1. Pełna nazwa przedsiębiorcy
2. Adres, siedziba firmy
3. Lokalizacja działalności przedsiębiorstwa –
proszę o podanie miejsca wykonywania
działalności wraz z oddziałami
4. Osoba uprawiona do kontaktu w sprawach
dotyczących wniosku
A-2 Charakterystyka działalności przedsiębiorstwa
Proszę zaprezentować w skrócie przedsiębiorstwo, zakres działalności, rodzaj wytwarzanych
produktów/ świadczonych usług. Proszę określić charakter jego własności i podać informację o
ewentualnych udziałowcach przedsiębiorstwa.
1. Data rozpoczęcia działalności
2. Udziałowcy
3. Przedmiot i zakres działalności
A-3 Dodatkowe informacje i referencje
W toku oceny wniosku, być może zaistnieje potrzeba zgromadzenia dodatkowych bądź sprawdzenia
podanych informacji (zawsze z zapewnieniem poufności informacji). Proszę wskazać jedną lub dwie
osoby (np. dostawca, odbiorca, pracownik administracji lokalnej), z którymi będziemy mogli się w tym
27
celu skontaktować.
Osoba 1
Osoba 2
1. Imię i nazwisko
2. Adres
3. Miejsce zatrudnienia
4. Zajmowane stanowisko
5. Numer telefonu / telefaksu
A-4 Dane autora planu przedsięwzięcia
Jeśli niniejszy dokument został przygotowany samodzielnie, to tabelę należy pozostawić nie
wypełnioną. Jeśli natomiast korzystano z pomocy innej osoby (innych osób) lub firmy, należy podać jej
(ich) dane.
1. Nazwisko i imię autora
2. Nazwa firmy
3. Adres
4. Numer telefonu kontaktowego telefaksu
SEKCJA B PLAN MARKETINGOWY
B-1 Produkt / usługa
Proszę napisać czy inwestycja wspierana ze środków ZPORR będzie wiązała się z rozpoczęciem nowej działalności gospodarczej, czy
też oznaczać będzie rozwój już prowadzonej działalności np. poprzez wprowadzenie na rynek nowego produktu/ usługi lub zwiększ enie
podaży już produkowanych produktów/ usług? Proszę opisać swój produkt/ usługę). Pokazać w jaki sposób różni się on od produktów
konkurencji i na czym polega jego przewaga?
1. Co jest celem przedsięwzięcia:
Wprowadzenie nowych produktów lub usług
Modernizacja sprzętu lub wyposażenia
Wzrost zdolności produkcyjnych przedsiębiorstwa (ilościowo)
Inne (jakie)
2. Proszę opisać krótko
dotychczasowe produkty i usługi
3. Proszę opisać nowe produkty i
usługi oraz określić dla nich rynek
4. Proszę podać w jaki sposób
produkt różni się od produktów/
usług konkurencji. Czy jest to
nowy produkt na rynku?
5. Jeśli przedsięwzięcie wiąże się
z zaoferowaniem nowego
produktu/ usługi, proszę wskazać
jego zalety różnicujące go od
innych istniejących produktów/
usług..
B-2 Rynek
Proszę wypełnić poniższą tabelę podając, gdzie i w jaki sposób będzie prowadzona sprzedaż (z wyróżnieniem dotychczasowych i
nowych usług / produktów).
28
1. Kim są nabywcy produktów i usług? Proszę
podać szacunkową liczbę potencjalnych klientów.
Czy produkty i usługi są przeznaczone na rynek
lokalny, regionalny, krajowy lub eksport?
2. Jakie są oczekiwania i potrzeby nabywców
odnośnie produktów i usługi
3. Czy popyt na produkt/ usługę będzie ulegał
sezonowym zmianom? Jeśli tak, jak będą
minimalizowane skutki tej sezonowości?
B-3 Konkurencja na rynku
Proszę wskazać głównych konkurentów na rynku i zastanowić się, jaka będzie ich reakcja na uruchomienie nowego przedsięwzięcia oraz
wprowadzenia produktu (usługi) na rynek? Czy dokonają oni obniżenia cen swoich produktów (usług), czy uruchomią dodatkową akcję
promocyjną, a może zachowają się w jeszcze inny sposób? Jaka będzie wtedy reakcja Wnioskodawcy?
1. Proszę podać możliwie szczegółowe dane o głównych konkurentach. Proszę dokonać oceny ich
produktów/ usług w skali od 1 (ocena najniższa) do 10 (ocena najwyższa) w porównaniu do własnego
produktu. Należy wstawić oceny w kolumnach 2, 3, 4 oraz wyliczyć średnią w kolumnie 5.
Nazwa
Jakość
Cena
Reklama /
Średni wynik
promocja
punktowy
Oferta
wnioskodawcy
Konkurent 1
Konkurent N
2. Proszę opisać potencjalne działania
swoich konkurentów oraz swoją reakcję
na te działania.
B-4 Dystrybucja i promocja
Proszę opisać w jaki sposób będzie prowadzona sprzedaż i promocja. Proszę pamiętać, że są różne
metody promowania dóbr i usług i część z nich może być nieodpowiednia dla proponowanego produktu
/ usługi.
1. W jaki sposób odbywa się sprzedaż?
2. W jaki sposób klienci są oraz będą informowani o
produktach / usługach? Proszę opisać formę promocji
/ reklamy.
3. Jakie są relacja kosztów bezpośrednich (sprzedaż,
reklama, pakowanie, dystrybucja) w stosunku do
kosztów całkowitych?
B-5 Cena
Proszę opisać zaplanowaną politykę cenową, biorąc pod uwagę, że wielkość obrotu będzie od niej
uzależniona.
Dane dotyczące poszczególnych lat powinny być tożsame z sekcją B- 6, E.
1. Proszę wyjaśnić aktualnie stosowane ceny oraz określić poziom planowany. Należy podać
informację dotyczącą wszystkich głównych produktów / usług (dane dla podobnych kategorii oferty
można grupować w ramach jednego produktu lub usługi).
Rok
2 rok ....
Produkt / usługa
1 rok ....
3 rok ....
4 rok ....
5 rok ....
bazowy/okres
bieżący*
1
2
29
Etc.
2. Dlaczego zastosowano ceny
określone w pkt. 1? Proszę podać
uzasadnienie odnoszące się do
sytuacji rynkowej, jakości, zmian
w kosztach, itp.
3. Jakie są warunki płatności (podać w % przychodów)
Sprzedaż za gotówkę
Płatność w terminie 14 dni
Płatność w terminie 30 dni
Termin płatności dłuższy niż 30
dni
* W przypadku prognoz należy określić okres 5 lat od roku, w którym realizacja projektu
ulega zakończeniu.
Rok bazowy/okres bieżący dla wnioskodawców działających mniej niż 12 miesięcy przed
dniem złożenia wniosku – należy przyjąć:
- dane wykonane na dzień złożenia wniosku (w wielu przypadkach tożsame z bilansem
otwarcia), a jako pierwszy rok prognozy stan na ostatni dzień roku kalendarzowego, w którym
jest składany wniosek (tylko w takim przypadku dopuszcza się aby rok prognozy był tym
samym rokiem kalendarzowym, którym jest rok bazowy), albo
- jeśli wnioskodawca działający mniej niż 12 miesięcy przyjął za rok bazowy pełny rok
kalendarzowy, 1 rok prognozy jest już kolejnym rokiem kalendarzowym.
Rok bazowy/okres bieżący dla wnioskodawców działających dłużej niż 12 miesięcy przed
dniem złożenia wniosku – należy przyjąć dane na ostatni dzień zakończonego roku
obrotowego (kalendarzowego).
Każdy z kolejnych lat prognozowanych przedstawia dane na ostatni dzień roku obrotowego
(kalendarzowego).
B-6 Prognoza sprzedaży
Poniżej należy oszacować wielkość sprzedaży. Miara ta pozwoli dokonać oceny spodziewanego
sukcesu.
Dane dotyczące poszczególnych lat powinny być tożsame z sekcją B- 5, E.
1. Proszę podać wielkość sprzedaży (w sztukach, jednostkach, itp.) produktów / usług w kolejnych
okresach. Należy uwzględnić wszystkie pozycje oferty wymienione w tabeli B-5.
Rok
2 rok ....
Produkt /usługa
1 rok ....
3 rok ....
4 rok ....
5 rok ....
bazowy/okres
bieżący
1
2
Etc.
2. Proszę uzasadnić, że podane
powyżej wielkości są realne i
wyjaśnić, kiedy osiągnięta
zostanie wartość docelowa.
30
B-7 Przychody
Poniżej należy określić przewidywane przychody ze sprzedaży podstawowych produktów / usług.
Należy tego dokonać na podstawie danych z tabeli B-5 oraz B-6.
Rok
2 rok ....
Produkt /usługa
1 rok ....
3 rok ....
4 rok ....
5 rok ....
bazowy/okres
bieżący
1
2
Etc.
Ogółem
Uwaga: wartość “Ogółem” (ze sprzedaży podstawowych produktów i usług) należy odnieść do przychodów ze sprzedaż produktów i
usług ogółem, o których mowa w rachunku zysków i strat. TU .......................................... należy określić w PLN w artość przychodów ze
sprzedaży innych produktów i usług nie wymienionych wśród pozycji podstawowych. Wartość ogółem w tabeli B-7 oraz wartość podana
powyżej powinna być równa wartości podanej w wierszu “sprzedaż produktów i usług” w tabeli E-2.
SEKCJA C ZATRUDNIENIE I PERSONEL
C-1 Personel wnioskodawcy
Proszę scharakteryzować poziom i strukturę zatrudnienia w przedsiębiorstwie. Należy podać
informacje o aktualnym stanie zatrudnienia i wielkości przewidywanej. Należy uzasadnić (w przypadku
tworzenia nowych miejsc pracy), jakie osoby będą zatrudniane lub jakie stanowiska pracy zostaną
likwidowane.
Proszę pamiętać, aby uwzględnić płace wszystkich tych osób w odpowiednim wierszu w tabeli E-2.
1. osoby zatrudnione w
pełnym wymiarze czasu
pracy
2. pozostałe osoby :
3. Ogółem:
4. Proszę opisać nowo tworzone stanowiska pracy (opis stanowiska, zakres czynności na każdym
stanowisku oraz sposób rekrutacji). Jaki jest związek pomiędzy istotą inwestycji oraz tymi stanowiskami
pracy?
4.1 stanowisko 1:
4.2 stanowisko 2:
4.3 stanowisko N:
5. Szacunkowa liczba
stanowisk likwidowanych
oraz przyczyny zamykania
tych stanowisk.
C-2 Kadra kierownicza
Pozycja przedsiębiorstwa jest często determinowana kwalifikacjami osób prowadzących firmę. W
poniższej tabeli należy przeanalizować doświadczenie i umiejętności, które posiada kadra kierownicza
wnioskodawcy.
Osoba odpowiedzialna za Osoba odpowiedzialna za Osoba odpowiedzialna za
zarząd
finanse
sprzedaż
Imię i nazwisko
Wiek
Wykształcenie
Doświadczenie
Stanowisko
31
SEKCJA D PLANOWANA INWESTYCJA
Podatek od towarów i usług (VAT) jest wydatkiem kwalifikującym się do objęcia
wsparciem, jeśli zgodnie z odrębnymi przepisami krajowymi beneficjentowi (przedsiębiorcy)
nie przysługuje prawo jego późniejszego zwrotu lub odliczenia od należnego podatku od
towarów i usług.
D-1 Opis planowanej inwestycji
Należy przedstawić zakres planowanej inwestycji (np. budowa, zakup maszyn i urządzeń, itp.) oraz
wskazać jakie efekty ona przyniesie (np. wzrost sprzedaży, obniżka kosztów, podniesienie jakości, itp.).
W pkt. 1-2 należy odnieść się do całokształtu działań, wskazując na udział w nim kosztów
kwalifikowanych a w 3 jedynie do kosztów kwalifikowanych.
1. uzasadnienie inwestycji:
2. Zakres inwestycji (wymienić planowane działania wraz z uzasadnieniem, wskazując wszystkie
planowane nakłady):
Rodzaj działania / kosztów
Uzasadnienie
Koszty (PLN)
1.
n.
RAZEM
(PLN):
3. Wymienić jedynie koszty kwalifikowalne w ramach działań do zrealizowania
Rodzaj działania / kosztów
Uzasadnienie
Koszty (PLN)
1.
n.
RAZEM
(PLN):
Kurs
4,7894
wymiany
RAZEM
(EUR)
D-2 Aktualne zdolności wytwórcze
Aby posiadać ofertę produktów lub usług, niezbędne są środki produkcji, np. maszyny, urządzenia,
zaplecze materiałowe oraz pomieszczenia. Proszę aktualny wymienić zakres dostępu do takich
środków.
1. Czy wnioskodawca posiada
niezbędne pomieszczenia? Czy należy
zwiększyć ich powierzchnię lub
lokalizację?
2. Proszę opisać ww. pomieszczenia
(wielkość powierzchni, warunki, itp.).
Rodzaj
Rok produkcji
Szacunkowy koszt
3. Proszę określić zasoby techniczne
maszyny/urządzenia
D-3 Informacja o planowanej inwestycji
1. Jaka wygląda proces techniczny produkcji lub
32
oferowania usług w przypadku planowanej
inwestycji.
2. Proszę podać specyfikację techniczną
planowanych maszyn i urządzeń oraz uzasadnić,
że jest ona adekwatna do wymagań
przedsięwzięcia.
SEKCJA E SYTUACJA EKONOMICZNO-FINANSOWA
E-1 Uproszczony bilans
Bilans przedstawia zasoby przedsiębiorstwa oraz źródła ich finansowania. Format wymaganego
bilansu jest uproszczony. Aktywa muszą równać się pasywom
Rok bazowy/ 1 rok .... 2 rok .... 3 rok .... 4 rok .... 5 rok ....
Aktywa
okres bieżący
MAJĄTEK TRWAŁY (A do G):
A/ wartości niematerialne i prawne
B/ grunty
C/ budynki i budowle
D/ maszyny i urządzenia
E/ inwestycje rozpoczęte
F/ długoterminowe papiery wartościowe
G/ pozostały majątek trwały
MAJĄTEK OBROTOWY (H do K):
H/ należności i roszczenia
I/ zapasy
J/ środki pieniężne
K/ pozostały majątek obrotowy
AKTYWA RAZEM
(MAJĄTEK TRWAŁY I OBROTOWY)
Pasywa
Rok
1 rok
bazowy/okres
bieżący
PASYWA DŁUGOTERMINOWE (L do N)
L/ fundusze własne
M/ zobowiązania długoterminowe (bez
kredytów i pożyczek)
N/ kredyty i pożyczki długoterminowe
PASYWA KRÓTKOTERMINOWE (O do R)
O/ zobowiązania krótkoterminowe (bez
kredytów i pożyczek)
P/ kredyty i pożyczki krótkoterminowe
R/ pozostałe pasywa
PASYWA RAZEM
(DŁUGO- I KRÓTKOTERMINOWE):
33
....
2 rok ....
3 rok
....
4 rok
....
5 rok
....
E-2 Rachunek zysków i strat
Rachunek ten dostarcza informacji, jak dochodowe jest przedsiębiorstwo. Należy przedstawić rzetelne
dane.
Rok
1 rok
2 rok ....
3 rok ....
4 rok ....
5 rok ....
Pozycja
bazowy/okres ....
bieżący
A. Przychody ogółem, w tym:
Sprzedaż produktów i usług
Sprzedaż materiałów i towarów
Zmiana stanu produktów
Zyski nadzwyczajne
Pozostałe przychody
B. Koszty ogółem:
Amortyzacja
Materiały i energia
Wynagrodzenia i pochodne
Zakup usług
Koszty finansowe (np. odsetki)
Sprzedaż towarów w cenie nabycia
Podatki
Pozostałe koszty
Straty nadzwyczajne
C. Dochód (strata) brutto: A-B
D. Podatek dochodowy
E. Zysk netto
Uzasadnienie zmiany wielkości w
najważniejszych pozycjach
E-3 Prognoza przepływów gotówkowych
Prognoza przepływów gotówkowych jest elementem planowania finansowego. Wskazuje
zapotrzebowanie na środki pieniężne. Poniższy rachunek przepływów pieniężnych jest zgodny z
Ustawą o rachunkowości Dz. U. 02.76.694 (z ostatecznymi zmianami 2003.04.24 Dz. U.03.60.535)
A. Przepływy środków pieniężnych z działalności
operacyjnej
n
1
n+1
I. Zysk (strata) netto
II. Korekty razem
1. Amortyzacja
2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych
3. Odsetki i udziały w zyskach
(dywidendy)
4. Zysk (strata) z działalności
inwestycyjnej
5. Zmiana stanu rezerw
6. Zmiana stanu zapasów
34
n+2
n+3
n+4
n+5
7. Zmiana stanu należności
8. Zmiana stanu zobowiązań
krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek
i kredytów
9. Zmiana stanu rozliczeń
międzyokresowych
10. Inne korekty
III. Przepływy pieniężne netto z
działalności operacyjnej (I ± II)
B. Przepływy środków pieniężnych z działalności
inwestycyjnej
n
n+1
n+2
n+3
n+4
n+5
I. Wpływy
1. Zbycie wartości niematerialnych i
prawnych oraz rzeczowych aktywów
trwałych
2. Zbycie inwestycji w nieruchomości
oraz wartości niematerialne i prawne
3. Z aktywów finansowych, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach
- zbycie aktywów finansowych,
- dywidendy i udziały w zyskach
- spłata udzielonych pożyczek
długoterminowych
- odsetki
- inne wpływy z aktywów finansowych
4. Inne wpływy inwestycyjne
II. Wydatki
1. Nabycie wartości niematerialnych i
prawnych oraz rzeczowych aktywów
trwałych
2. Inwestycje w nieruchomości oraz
wartości niematerialne i prawne
3. Na aktywa finansowe, w tym:
a) w jednostkach powiązanych
b) w pozostałych jednostkach
- nabycie aktywów finansowych
- udzielone pożyczki długoterminowe
4. Inne wydatki inwestycyjne
działalności inwestycyjnej (I-II)
C. Przepływy środków pieniężnych z działalności
finansowej
n
n+1
I. Wpływy
1. Wpływy netto z wydania udziałów
(emisji akcji) i innych instrumentów
35
n+2
n+3
n+4
n+5
kapitałowych oraz dopłat do kapitału
2. Kredyty i pożyczki
3. Emisja dłużnych papierów
wartościowych
4. Dotacje
5. Inne wpływy finansowe
II. Wydatki
1. Nabycie udziałów (akcji) własnych
2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz
właścicieli
3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli,
wydatki z tytułu podziału zysku
4. Spłaty kredytów i pożyczek
5. Wykup dłużnych papierów
wartościowych
6. Z tytułu innych zobowiązań
finansowych
7. Płatności zobowiązań z tytułu umów
leasingu finansowego
8. Odsetki
9. Inne wydatki finansowe
działalności finansowej (I-II)
D. Przepływy pieniężne netto razem
(A.III ± B.III ± C.III)
E. Bilansowa zmiana stanu środków
pieniężnych, w tym
- zmiana stanu środków pieniężnych z
tytułu różnic kursowych
F. Środki pieniężne na początek
okresu
G. Środki pieniężne na koniec okresu
(F ± D), w tym
- o ograniczonej możliwości
dysponowania
Podpis wnioskodawcy:
Imię i nazwisko
Data, miejscowość
......................................................................... ....................................................................
BIZNES PLAN PRZEDSIĘWZIĘCIA
36
I.
Charakterystyka przedsięwzięcia.
(rodzaj podejmowanej działalności; planowane zakupy inwestycyjne, budowa,
rozbudowa, modernizacja; lokalizacja, powierzchnia; forma własności lokalu, umowy
najmu lub dzierżawy)
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………..
II.
Opis przedsięwzięcia
(opis produktu lub usługi – główne cechy, zalety, przewagi konkurencyjne, zawarte
umowy na najbliższy okres zapewniające zbyt, posiadane patenty i znaki towarowe,
zapewnienie jakości produktu, usługi; przygotowanie inwestycji do realizacji)
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………..
III.
Badania i ocena rynku
37
(przewidywany popyt na produkt lub usługi, możliwości zmiany profilu produkcji, główni
konkurenci; przewidywane kierunki zbytu, sprzedaży; główni dostawcy i odbiorcy –
nazwa, udział procentowy, sposób zapłaty; tendencje rozwojowe rynku, sezonowość
popytu; podstawowe elementy marketingu stosowane przez firmę)
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………..
IV.
Opis przyjętych założeń technicznych, ekonomicznych i finansowych.
(możliwości produkcyjne, dochodzenie do pełnych zdolności planowanej wielkości
produkcji, ilościowo i wartościowo, poziom sprzedaży towarów i usług, jednostkowe
ceny, jednostkowe koszty zmienne, koszty stałe, marże zysku, zmiana kapitału
obrotowego)
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………..
V.
Prognozowane wielkości ekonomiczno – finansowe
38
A. Kalkulacja wyniku finansowego:
Lp.
1.
2.
a)
b)
c)
d)
e)
3.
4.
5.
6.
7.
Wyszczególnienie
Przewidywane przychody z działalności:
- produkcyjnej
- handlowej
- usługowej
Przewidywane koszty:
koszty zakupu:
- surowców
- materiałów, części zamiennych
- towarów
- usług
wynagrodzenia pracowników z narzutami (ZUS,FP,FGŚP)
amortyzacja
odsetki od kredytów i pożyczek, umów leasingowych
pozostałe koszty (czynsz, podatek od nieruchomości, energia,
woda, telefon, ryczałty, ubezpieczenie majątkowe, poczta,
reklama)
Saldo zmiany zapasów:
- zapas początkowy
- zapas końcowy
Zysk/Strata brutto
ZUS właściciela
Podatek dochodowy
Zysk/Strata netto
Przewidywany średni m-c
B. Prognozowany r-k zysków i strat, bilans i przepływy finansowe – Formularz M:
VI.
Zagrożenia związane z realizacją przedsięwzięcia
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
podpis Wnioskodawcy/Poręczyciela *
Miejscowość,data
………………………………………
……………………………………….
39

Spis treści 1. CO TO JEST BIZNESPLAN

Transkrypt

Podobne dokumenty

Plakat - PoczytajMY

biznesplan

Profesjonalny biznesplan - Rzeszowska Agencja Rozwoju

Konkurs „Młody Przedsiębiorca”

tutaj - Home.pl

zostań - Wygraj Sukces

Ostatnia edycja szkolenia „ABC przedsiębiorczości” przed

Program szkolenia

(Microsoft PowerPoint - wyk\263ad_\(2\)_druk.ppt)

Szkolenie: Biznes Plan - załącznik do wniosku o dofinansowanie