(Microsoft PowerPoint - wyk\263ad_\(2\)_druk.ppt)

Transkrypt

(Microsoft PowerPoint - wyk\263ad_\(2\)_druk.ppt)
Zasady warsztatów
BIZNESPLAN
• Warsztat a nie wykład
• Mój pomysł jest
najwaŜniejszy
• BranŜa informatyczna
• Wszelkie pytania dotyczące zakresu
warsztatów moŜna kierować w ciągu 7 dni
na adres @ prowadzącego
Grzegorz Wojtkowiak
[email protected]
http://www.startup-it.pl/
1
http://www.startup-it.pl/
2
Zasady warsztatów
• Obrona własnych projektów
• Pytania do indywidualnych koncepcji
• Elastyczność rozwaŜanych kwestii
Biznesplan a plan biznesu
Efekt:
Draft własnych biznesplanów
http://www.startup-it.pl/
3
Istota biznesplanu
http://www.startup-it.pl/
4
Co to jest biznes plan?
• SłuŜy właścicielom i kierownictwu firmy
jako podstawowy „dokument”*
wspomagający zarządzanie wszystkimi
przedsięwzięciami firmy.
• Biznesplan a plan biznesu
• Planujemy wszystko, ale nie wszystko
przelewamy na papier
*Biznesplan nie musi być dokumentem
http://www.startup-it.pl/
5
http://www.startup-it.pl/
6
1
Studium
wykonalności
Co to jest biznes plan?
• Jest zestawem dokumentów (analiz i programów),
Czy układ
– zasobów,
– czynności,
– zdarzeń,
– warunków
w których na podstawie oceny sytuacji strategicznej
firmy oraz danych historycznych zawarta jest projekcja
celów firmy i sposobów ich osiągnięcia,
przy uwzględnieniu wszystkich istniejących
uwarunkowań (finansowych, rynkowych,
marketingowych, organizacyjnych, kadrowych i
technologicznych).
jest wystarczający do realizacji celu?
Przykład: niedoszacowanie kosztów,
niedocenienie konkurencji
Obejmuje on okres bieŜący oraz okres od 3 do 5
następnych lat.
http://www.startup-it.pl/
7
Po co tworzyć?
http://www.startup-it.pl/
8
Biznes plan pomocny jest w:
• Po co robimy biznesplan?
• Konkretyzowaniu koncepcji działania
• Ustaleniu metod i sposobów ich osiągania
przy uwzględnieniu wszystkich
istniejących ograniczeń
• Kontroli prawidłowego przebiegu realizacji
przedsięwzięcia
– Dla siebie… zarządu, właścicieli, rady
nadzorczej
– Dla inwestora / sponsora / nabywcy
– Dla banku / funduszu inwestycyjnego
– Dla pozyskania funduszy UE
– Dla wspólnika
• By „sprzedać” swoje przedsięwzięcie
http://www.startup-it.pl/
9
Jaki dla kogo?
10
Kto powinien go opracowywać?
• Przyszły inwestor woli czytać biznes plan
przygotowany przez menedŜerów
zarządzających firmą, a nie księgowych
czy konsultantów.
• Analityk finansowy czyta liczby.
• Dla wizjonera istotna jest innowacyjna
idea.
http://www.startup-it.pl/
http://www.startup-it.pl/
Przedsiębiorca, wspólnicy, pracownicy:
• Specjaliści w danej dziedzinie
• Osoby odpowiedzialne za realizację
Ci którzy planują przedsięwzięcia
11
http://www.startup-it.pl/
12
2
Objętość i dylemat: forma-treść
Czy korzystać z pomocy zew.?
Zakres zwyczajowej pomocy doradców
• Omówienia struktury biznes planu i nadzorowania
procesu jego tworzenia
• Zapoznania kadry menedŜerskiej ze stosowanymi
technikami i procedurami planistycznymi
• Przygotowania strony formalnej biznes planu (np.
planów finansowych, podatkowych i marketingowych)
• Sporządzenia opinii przed wysłaniem planu do inwestora
http://www.startup-it.pl/
13
Lokaty oszczędności nie zrobię w kiosku
bankowym w supermarkecie – ale chętnie
poŜyczę stamtąd pieniądze.
• Treść bez formy nie zostanie „sprzedana”
• Forma bez treści zrobi wraŜenie ale nie
przejdzie szczegółowej weryfikacji
http://www.startup-it.pl/
14
Jak obszerny powinien być biznes plan?
• Na tyle obszerny, aby wyczerpywał
zawarte w nim tematy
• Na tyle krótki, aby podtrzymać
zainteresowanie czytających (długie
dokumenty są mało komunikatywne)
Uwaga na proporcje między poszczególnymi
częściami
http://www.startup-it.pl/
15
Jak dokładny powinien być biznes plan?
Wszystkie plany jako minimum powinny zawierać
informacje na temat:
- Wielkości oczekiwanych środków finansowych
wraz z określeniem terminów, w których będą
one potrzebne
- Szczegółowych projektów przeznaczenia
środków finansowych
- Sposobów osiągania załoŜonych celów
- Oczekiwanych wpływów finansowych z
proponowanych przedsięwzięć
http://www.startup-it.pl/
Szczegółowość biznesplanu zaleŜy od:
• Celu (inwestycja, rozwój, rozpoczęcie
przedsięwzięcia)
• Podmiotu do którego jest skierowany
• Skomplikowania przedsięwzięcia (ilości
procesów)
• Wielkości zaangaŜowanych zasobów
http://www.startup-it.pl/
16
Odpowiedzialność i ochrona
interesów „planującego”
• Czy ktoś moŜe skopiować mój biznesplan?
– Zobowiązania do zachowania poufności
– Weryfikacja odbiorcy treści
• Czy biznesplan jest ofertą?
• Czy muszę wypełnić wskazane plany?
– Czy biznesplan jest załącznikiem innej umowy?
– Jakie są warunki dokonywania zmian?
17
http://www.startup-it.pl/
18
3
Czy zamieszczać informacje poufne?
POMYSŁ
Formy zabezpieczeń dla nieufnych
przedsiębiorców:
- Oznaczenie biznes planu jako „handlowopoufny” lub „prywatno-poufny”
- Przed przedłoŜeniem planu inwestorom
upewnienie się, czy nie mają oni sprzecznych
interesów
- Pominięcie w planie danych uwaŜanych za
poufne i przesłanie inwestorom planu w formie
wyciągu
http://www.startup-it.pl/
19
Skąd się biorą pomysły
20
Wybór formy prawnej
…z głowy, z przypadku, z hobby, z doświadczeń, z
twórczości, wiedzy, obserwacji
…być lepszym od konkurentów
• Czy moŜna zacząć w branŜy, na której się nie
znamy?
Jak ocenić pomysł?
• Czy ktoś kupi mój produkt usługę?
• Dlaczego moja oferta jest lepsza?
• Na czym polega moja nisza?
http://www.startup-it.pl/
http://www.startup-it.pl/
Podstawowe pytania:
z kim?
Po co?
Na jak długo?
W jakiej skali?
Jak szybki rozwój?
Jakie jest ryzyko (ile go akceptuje)?
Czy znam się na przepisach prawnych?
Ile mam kapitału?
Jak chcę go pozyskać?
21
http://www.startup-it.pl/
22
Na początku:
Opis przedsięwzięcia
Na początek
PODSUMOWANIE
– Jak obszerny?
– Jak podzielony?
– Jak szczegółowy?
Charakter
– Czytelny dla laika
– Interesujący dla profesjonalisty
– Konkretny
– Zawierający najwaŜniejsze parametry projektu
http://www.startup-it.pl/
23
http://www.startup-it.pl/
24
4
CEL
• Sformułowanie celu głównego
– Sformułowanie celów szczegółowych
(finansowych, organizacyjnych, rzeczowych)
Elementy biznesplanu
• Jaki powinien być cel
•
•
•
•
•
•
osiągalny,
mierzalny,
pozytywny,
etyczny,
ścisły,
zrozumiały
http://www.startup-it.pl/
25
Aspekty formalne budowy
biznesplanu
26
Przedstawienie „planującego”
• Historia podmiotu lub planowany sposób
jego powstania
• Podstawowe dane finansowe podmiotu
(niekiedy równieŜ wspólników)
• Kadra zarządzająca
• Opis posidanych zasobów
• Wymogi stawiane przez banki • Wymogi stawiane przez instytucje
pośredniczące w ramach programów UE • Oczekiwania inwestorów i partnerów
gospodarczych
• Wykorzystywanie źródeł zewnętrznych, w tym
wyników, badań, materiałów poufnych
• Załączanie umów, CV itp.
• Prawa i licencje.
http://www.startup-it.pl/
http://www.startup-it.pl/
27
Misja, wizja i strategia
http://www.startup-it.pl/
28
Opis przedsięwzięcia – usługa/produkt
Przedstawiane tylko dla duŜych
przedsięwzięć lub dla inwestorów „nonprofit”.
Przedstawienie zakresu
– Rzeczowego (co, ile, o jakich parametrach
uŜytkowych)
– Czasowego (jak długo, w jakich etapach;
narzędzia: wykresy Geanta, sieciowe, ścieŜek
przebiegu, ryby)
– Przestrzennego (gdzie)
– Dla kogo (wstęp do analizy rynku)
Misja istnienia.
Wizja sposobu działania.
Strategia realizacji celów długookresowych.
• RozróŜnienie inwestycji od produkcji
http://www.startup-it.pl/
29
http://www.startup-it.pl/
30
5
Plan techniczny
Plan organizacyjny, zasoby ludzkie
Dylemat: przedstawiać know-how czy nie?
Dylemat: zakres szczegółowości?
• Sposób zarządzania
• Osoby zaangaŜowane (specjaliści),
kluczowe postacie
• Dostępność kadry, moŜliwość rozwoju
• Sposób podziału kompetencji,
obowiązków, odpowiedzialności
• Koszty
Obowiązkowe:
• Technologia, koszt,
czas, efektywność, ryzyko,
• Źródło technologii, materiału, surowca
• PROCES
http://www.startup-it.pl/
31
Plan marketingowy
32
Analiza rynku/ otoczenia
• Zasady marketingu na rynku (por. AdSense)
• Działania marketingowe
– Koszt
– Czas
– Skuteczność
– Zasady mierzenia
• Analiza 4p
• Odbiorcy (kto, ile, gdzie, jak często…)
• Dostawcy (konkurencja)
• Konkurencja produktu i firmy (bezpośrednia i
pośrednia; substytuty)
• Bariery wejścia / wyjścia
• Ryzyka
Dołączenie zewnętrznych statystyk i analiz (por.
wymogi banków)
http://www.startup-it.pl/
33
Analiza PEST
•
•
•
•
http://www.startup-it.pl/
http://www.startup-it.pl/
34
Analiza ryzyka
P olitical
E conomic
S ocial
T echnological
Ryzyka: kaŜdego aspektu działalności
Ludzie
Technologia
Sposób prezentacji • Identyfikacja ryzyka
• MoŜliwości kontroli o obserwacji
• Czynności minimalizujące ryzyko
…analiza otoczenia
http://www.startup-it.pl/
35
http://www.startup-it.pl/
36
6
Zagadnienie ryzyka przedsięwzięć
opisanych w biznes planie
• Ustalenie wszystkich moŜliwych zagroŜeń
oraz kroków podejmowanych przez
kierownictwo firmy, aby uchronić się przed
nimi albo zniwelować ich wpływ
• Przeciwstawienie rodzajów ryzyka z
przewidywanymi korzyściami
Wybrane ryzyka
•
•
•
•
•
•
SprzedaŜ
Technologia
Kapitał obrotowy
Ludzie
Konkurencja
Koszty
Przykład Eko Power
http://www.startup-it.pl/
37
Załączniki
38
Przedstawienie całościowe
Odnośniki głównego tekstu.
Wszystko co moŜe stanowić odrębną całość.
Plan wdroŜenia uwzględniający:
• Podstawowe przepływy finansowe
(nakłady, koszty, przychody, spłaty)
• Kluczowe czynności (inwestycja,
rozpoczęcie sprzedaŜy itp..)
• Elementy zaangaŜowania inwestora /
banku (wypłata kapitału, spłata, osiąganie
zysków, odkupienie udziałów)
•
•
•
•
•
•
Szczegółowe badania, wyniki
Odrębne dokumenty
Cv osób zarządzających
Dane techniczne urządzeń
Plany, koncepcje, grafiki
Szczegółowe wyliczenia
finansowe, harmonogramy
• (…)
http://www.startup-it.pl/
http://www.startup-it.pl/
39
http://www.startup-it.pl/
40
Wybrane problemy
• Jak optymistycznie?
– Kiedy spłacić
– Jak zabezpieczyć
FINANSE • Czy wypłacać sobie
wynagrodzenie?
• Kiedy podzielić zyski?
• Jaki okres prognozy?
• Jak szczegółowo?
http://www.startup-it.pl/
41
http://www.startup-it.pl/
42
7
Zalecane jest przygotowanie biznes
planów w przynajmniej 3 wariantach:
Harmonogram rzeczowo-finansowy
• Prawdopodobnym
• Pesymistycznym
• Optymistycznym
Czynność
Koszt / przychód
Wydatek / wpływ
Czas
Warto równieŜ przygotować scenariusz
„niespodziankowy” ;-)
http://www.startup-it.pl/
43
http://www.startup-it.pl/
Podstawowe kategorie
Narzędzia analizy finansowej • Nakłady i źródła finansowania
• Przychody i koszty
• Przepływy pienięŜne
http://www.startup-it.pl/
44
•
•
•
•
45
Podstawowe wskaźniki analizy finansowej
Obliczanie NPV i IRR (polecam wikipedie)
Próg rentowności
Analiza wraŜliwości
http://www.startup-it.pl/
46
Wybrane narzędzia
•
•
•
•
STRONA TECHNICZNA DOKUMENTU
Format pliku
Techniki prezentacji, style, spisy treści
Ortoghrafia i literufki
Grafy, wykresy, mapy myśli
MindMapper, MS Visio, Autokształty Office
http://www.startup-it.pl/
47
http://www.startup-it.pl/
48
8
• Wykresy Geanta • Analiza SWOT
• Analiza 4p
Narzędzia w biznesplanie
– Product
– Price
– Promotion
– Place
– „People”
http://www.startup-it.pl/
49
Analiza 7s (McKinsey)
50
• Benchmarking – naśladowanie (nie
plagiat) i nauka od najlepszych
– Strategy – strategia
– Structure – struktura organizacyjna
– Systems – procesy, informacje, wszelkie
połączenia w organizacji
– Style – style zarządzania
– Staff – ludzie
– Superordinate Goals – cele długookresowe
– Skills – dominujące zdolności organizacji
http://www.startup-it.pl/
http://www.startup-it.pl/
• Metody scenariuszowe – przydatne dla
prezentacji wariantów i opcji (nie tylko
finansowych)
• Model łańcucha wartości – wyróŜnienie
funkcji podstawowych i pomocniczych
51
• Ujęcie procesowe – zamiast
funkcjonalnego
http://www.startup-it.pl/
52
WERYFIKACJA
• Myślenie sieciowe – idea interesariuszy
http://www.startup-it.pl/
53
http://www.startup-it.pl/
54
9
„Podręcznik kontrolera”
Oczekiwania róŜnych instytucji
Poznaj odbiorcę swojego biznesplanu:
• Kto będzie oceniał
• Jakie są jego kompetencje
• Co jest dla niego najwaŜniejsze
•
•
•
•
•
•
•
Uwaga: projekty w róŜnych fazach oceniane są
przez róŜnych specjalistów.
Dlaczego ten jest lepszy? Dlaczego robi to on a
nie jego konkurenci?
http://www.startup-it.pl/
55
Programy UE
Bank
Inwestor finansowy
Inwestor branŜowy
Business Angel
Inkubator przedsiębiorczości
Wspólnik
http://www.startup-it.pl/
56
Dokonywanie zmian
„Plan jest niczym.
Planowanie jest wszystkim”
[…]
Zmiana jest jedyna rzeczą stałą:
• Jaką podpisałem umowę? Czy umoŜliwia ona
zmiany? Jaka jest procedura zmian?
• Czy zmiana wpłynie istotnie na ocenę?
• Ile zmian dokonuję i jak często?
• Czy mój projekt został juŜ oceniony?
http://www.startup-it.pl/
57
Źródła pozyskiwania kapitału
ŹRÓDŁA KAPITAŁU
http://www.startup-it.pl/
58
Komu wysyłać
• Przyszły inwestor woli czytać biznes plan
przygotowany przez menedŜerów
zarządzających firmą, a nie księgowych czy
konsultantów.
• Rozesłanie biznes planu do wielu instytucji jest
niewskazane
• Nie wszyscy inwestorzy będą zainteresowani tą
inwestycją jeśli odczują, Ŝe będą konkurować z
duŜą liczbą innych inwestorów
http://www.startup-it.pl/
59
http://www.startup-it.pl/
60
10
Pułapki na przedsiębiorców
Pułapki na przedsiębiorców
• Umowa inwestycyjna
• Problemy z umowami z funduszami UE
• Banki
– Parametry analizy finansowej (poziom
zadłuŜenia, płynność)
– Obowiązki informacyjne
– Nierównowaga stron przy podpisywaniu
umowy
– Zasady oprocentowania
– Zasady dokonywania zmian
– Zakres i szczegółowość kontroli
– Utrzymanie efektów projektu
– Otrzymywanie dofinansowania
• Prawo pierwokupu
http://www.startup-it.pl/
• Co jest napisane „małym druczkiem”
61
http://www.startup-it.pl/
Excel zniesie wszystko, papier jest cierpliwy
… trudniej jednak to obronić.
PORADY PRAKTYKA
•
•
•
•
http://www.startup-it.pl/
62
63
Inwestor branŜowy kupuje ludzi
Inwestor finansowy kupuje pieniądze
Bank kupuje zaufanie
Fundusze kupują rozwój i administrację
http://www.startup-it.pl/
64
ZAKOŃCZENIE
[email protected]
http://www.startup-it.pl/
65
11