vademecum dyplomanta

WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄDZANIA
OCHRONĄ PRACY
w Katowicach
WYDZIAŁ NAUK TECHNICZNYCH
ZARZĄDZANIE I INŻYNIERIA PRODUKCJI
VADEMECUM
DYPLOMANTA
Opracował: dr inż. Maciej Puchała
Katowice 2015
SPIS TREŚCI
1.
Proces dyplomowania ..................................................................................................3
2.
Istota pracy dyplomowej ..............................................................................................4
3.
Zawartość pracy dyplomowej ......................................................................................6
4.
3.1.
Strona tytułowa .....................................................................................................6
3.1.
Spis treści ..............................................................................................................7
3.2.
Wstęp ....................................................................................................................8
3.3.
Treść właściwa ......................................................................................................8
3.3.1.
Podział tekstu.................................................................................................8
3.3.2.
Wykorzystanie cudzego dorobku intelektualnego .......................................10
3.3.3.
Wzory i równania matematyczne ................................................................10
3.3.4.
Rysunki ........................................................................................................ 11
3.3.5.
Tabele...........................................................................................................13
3.4.
Zakończenie i wnioski ........................................................................................14
3.5.
Literatura .............................................................................................................14
3.6.
Spisy i załączniki ................................................................................................17
3.6.1.
Spis tabel .....................................................................................................17
3.6.2.
Spis rysunków .............................................................................................17
3.6.3.
Załączniki ....................................................................................................18
Wymagania edycyjne .................................................................................................18
4.1.
Wytyczne redagowania prac ...............................................................................18
4.2.
Typografia tekstu ................................................................................................19
5.
Zewnętrzna forma pracy ............................................................................................20
6.
Złożenie pracy ............................................................................................................20
7.
Egzamin dyplomowy .................................................................................................21
2
1. PROCES DYPLOMOWANIA
Proces dyplomowania realizowany jest we WSZOP przez ostatnie trzy semestry studiów
na studiach pierwszego stopnia i ostatnie dwa semestry studiów na studiach drugiego stopnia.
Studia pierwszego stopnia kończą się nadaniem przez Uczelnię tytułu zawodowego inżyniera,
zaś studia drugiego stopnia tytułu zawodowego magistra. Absolwenci, po złożeniu egzaminu
dyplomowego, zgodnie z Polską Klasyfikacją Edukacyjną (Dz. U., 2003, nr 98, poz. 895)
zdobywają wykształcenie wyższe zawodowe.
Za proces dyplomowania na Wydziale odpowiada Dziekan, który może powołać
pełnomocnika ds. dyplomowania dla każdego kierunku studiów.
1) Promotorem pracy dyplomowej może być nauczyciel akademicki posiadający stopień
naukowy.
2) Na wniosek Dziekana promotorem pracy mogą być osoby spoza Uczelni, jeżeli
posiadają kwalifikacje naukowe określone w ust.1.
3) Promotorów zatwierdza Rada Wydziału na dany rok akademicki.
Student, wybierając promotora, powinien kierować się zakresem jego zainteresowań
naukowo-dydaktycznych. Powinny być one merytorycznie związane z kierunkiem studiów,
który kończy student i wybraną przez niego tematyką pracy.
Przygotowanie studenta do realizacji pracy dyplomowej i złożenia egzaminu
dyplomowego jest realizowane w ramach seminarium dyplomowego.
Seminarium dyplomowe umożliwia zaprezentowanie założeń i rezultatów pracy
dyplomowej oraz nabycie umiejętności w przygotowaniu i przedstawieniu krótkich
prezentacji.
Seminarium dyplomowe składa się z dwóch części:
1) obowiązkowych zajęć realizowanych w grupie seminaryjnej, związanych ze
studiowaną specjalnością
2) indywidualnych konsultacji z promotorem.
Seminarium ma na celu m.in.:
1) przedstawienie
wymagań
merytorycznych,
formalnych
i
edytorskich
pracy
dyplomowej
2) wskazanie jak poszukiwać, dobierać i wykorzystywać materiały źródłowe
3) omówienie zagadnień naukowych związanych ze studiowanym kierunkiem studiów
i specjalnością oraz przedstawienie zagadnień egzaminacyjnych
4) praktyczne zweryfikowanie umiejętności prezentacji pracy przez dyplomantów.
3
Na studiach pierwszego stopnia (inżynierskich) warunkiem zaliczenia seminarium jest:
1) na semestrze V - obecność na zajęciach oraz złożenie Karty zgłoszenia tematu pracy
dyplomowej (wzór – zał. Nr 1).
2) na semestrze VI - aktywny udział w zajęciach oraz złożenie Karty pracy dyplomowej
(wzór – zał. Nr 2).
3) na semestrze VII - aktywność podczas indywidualnych konsultacji odnotowana
w Karcie Konsultacyjnej (WZÓR – zał. Nr 8) oraz złożenie ostatecznej wersji pracy
dyplomowej.
Na studiach drugiego stopnia (magisterskich) warunkiem zaliczenia seminarium jest:
4) na semestrze II - aktywność podczas indywidualnych konsultacji odnotowana
w Karcie Konsultacyjnej (wzór – zał. Nr 8) oraz złożenie Karty pracy dyplomowej
(wzór – zał. Nr 2).
1) na semestrze III - aktywność podczas indywidualnych konsultacji odnotowana
w Karcie Konsultacyjnej (wzór – zał. Nr 8) oraz złożenie ostatecznej wersji pracy
dyplomowej.
Uwaga - do końca semestru I należy złożyć Kartę zgłoszenia tematu pracy dyplomowej.
2. ISTOTA PRACY DYPLOMOWEJ
Praca dyplomowa powinna odzwierciedlać wiedzę i umiejętności właściwe dla
odpowiedniego stopnia studiów, poziomu i profilu kształcenia. Temat pracy dyplomowej
powinien być związanym z kierunkiem lub/i specjalnością studiów.
Praca dyplomowa (inżynierska, magisterska) jest pisemnym, własnym opracowaniem
monograficznym zgodnym z ustalonym tematem. Powinna mieć charakter projektowy lub
zawierać rozwiązanie projektowe konkretnego zagadnienia. Pożądane jest ukierunkowanie
pracy na rozwiązywanie problemów praktycznych. Integralna częścią pracy może być model
urządzenia, konstrukcja, program komputerowy itp.
Praca inżynierska może mieć charakter teoretyczny lub może zawierać opis wykonanych
badań eksperymentalnych i obserwacji z natury. Polega na zastosowaniu metod inżynierskich
do osiągnięcia celu pracy. Jej autor wykazuje się kreatywnością, umiejętnością logicznego
i obiektywnego prezentowania informacji.
Praca magisterska polega na samodzielnym rozwiązaniu zadania w ramach jednej lub
kilku dyscyplin naukowych zgodnych z kierunkiem i specjalnością studiów. Jej autor
wykazuje się pogłębioną wiedzą oraz umiejętnością jej zastosowania w zakresie podjętego
4
tematu. Dodatkowo wykazuje się biegłością poszukiwania i wykorzystania piśmiennictwa
wspierającego cel / tezę pracy.
Praca dyplomowa może posiadać charakter pracy zespołowej, w szczególności jeżeli ma
charakter projektowy (wykonanie modelu będącego treścią dociekań, przedstawienie utworu
artystycznego itp.) lub aplikacyjny (jest dedykowana konkretnemu odbiorcy), przy czym
zespół zasadniczo powinien liczyć od 2 do 3 osób.
1) Każdy członek zespołu niezależnie składa pracę dyplomową oraz zdaje egzamin
dyplomowy.
2) Prace dyplomowe członków zespołu powinny być powiązane wspólnym tematem,
a cele szczegółowe pracy dyplomowej powinny precyzować indywidualny wkład
każdego autora.
3) Każda ze wspólnych części pracy dyplomowej musi być przypisana jej autorowi,
np. w spisie treści.
W pracy dyplomowej należy wykazać znajomość źródeł informacji odnoszących się do jej
obszaru problemowego, właściwy dobór literatury w zakresie podjętego tematu oraz
umiejętności autora w zakresie:
1) właściwego skomponowania pracy
2) logicznej argumentacji
3) prawidłowego wyciągania wniosków
4) merytorycznego uzasadnienia prezentowanych twierdzeń
5) stosowania przez dyplomanta metod badawczych właściwych dla danej dziedziny.
Pracę dyplomową powinno cechować:
1) jasne, precyzyjne, ścisłe i obiektywne przedstawienie przedmiotu pracy z wyraźnym
zaznaczeniem wyników własnych autora na tle opublikowanych materiałów
źródłowych
2) przejrzysty układ treści pracy
3) kompletność opracowania
4) poprawność językowa pod względem stylistycznym i gramatycznym
5) zachowywanie reguł edytorskich zgodnie z niniejszym Vademecum.
Praca dyplomowa nie jest chronologicznym opisem przebiegu badan teoretycznych lub
praktycznych, ani włożonego wysiłku. Nie jest to również podręcznik dydaktyczny ani własne
przedstawienie szerokiego zakresu wiedzy Merytoryczna stronę pracy dyplomowej określa
promotor, opiekujący się dyplomantem piszącym pracę.
5
Praca dyplomowa składa się z szeregu elementów stanowiących logiczna całość
i zazwyczaj obecnie ma formę wydruku komputerowego. Powinna być oprawiona w sztywną
okładkę.
Ocena wyglądu pracy zależy nie tylko od sposobu jej oprawienia, ale też od wielkości
i kroju czcionki, gęstości druku, od umiejętnego formułowania tytułów i zapisywania ich
odpowiednim krojem pisma, od sposobu wykonania i rozmieszczenia rysunków i tabel oraz
od przejrzystości spisów.
Objętość pracy zależy głównie od rodzaju tematu. Nie należy dokonywać zabiegów
mających na celu sztuczne zwiększenie lub zmniejszenie objętości pracy. Prace dyplomowa
pisze się w bezokoliczniku.
Pracę dyplomowa należy złożyć w dziekanacie wraz z dokumentami określonymi przez
Uczelnię w terminach podanych studentom w semestrze przedostatnim.
3. ZAWARTOŚĆ PRACY DYPLOMOWEJ
1) Praca dyplomowa powinna zawierać:
a) okładkę
b) stronę tytułową (wzór – załączniki Nr 3a lub 3b)
c) spis treści, wstęp, rozdziały i zakończenie lub podsumowanie i/lub wnioski
d) spis rysunków (jeżeli występują)
e) spis tabel (jeżeli występują)
f) literaturę
2)
Częścią
składową
pracy
dyplomowej
mogą
być
dodatkowo
załączniki,
w szczególności mapy, plany, diagramy, większe zestawienia tabelaryczne, które
powinny być wykorzystane w tekście pracy poprzez powołanie się na nie
i poinformowanie o ich zamieszczeniu na końcu pracy.
3)
Praca dyplomowa powinna być oprawiona bez możliwości wyjmowania czy zmiany
stron. Strony należy ponumerować.
Praca nie powinna zawierać żadnych sentencji ani dedykacji, w szczególności dla rodziny,
promotora oraz innych osób.
3.1.
STRONA TYTUŁOWA
Strona tytułowa musi zawierać:
1) nazwę oraz miejsce siedziby uczelni
2) nazwę wydziału
6
3) nazwę kierunku
4) nazwę specjalności
5) temat pracy
6) imię i nazwisko promotora wraz ze stopniem lub tytułem naukowym
7) imię i nazwisko autora pracy
8) zapis Przyjmuję pracę i dopuszczam do egzaminu dyplomowego oraz datę i podpis promotora
9) rok egzaminu dyplomowego
Na stronie tytułowej należy stosować:
lewy margines — 3,5 cm,
prawy margines — 1,5 cm,
górny i dolny margines — 2,5 cm.
Na stronie tytułowej stosuje się czcionkę szeryfową Times New Roman.
Stopień lub tytuł naukowy promotora należy wpisać zgodnie ze spisem promotorów
podanym na stronie internetowej Uczelni i zatwierdzonym przez Dziekana.
3.1. SPIS TREŚCI
Merytoryczna struktura spisu treści zależy od autora i promotora pracy. Znormalizowany
jest jedynie układ spisu. Podstawową bazą spisu są rozdziały. Ich ilość może być dowolna
i może sie kształtować w zależności od szczegółowego podziału opracowywanego
zagadnienia. Spis treści musi być kompletny, to znaczy, że ma zawierać informacje o
wszystkich składowych elementach pracy. Ze względu na duża różnorodność tematyki prac
we WSZOP oraz interdyscyplinarność prac, poszczególne rozdziały mogą być dzielone na
podrozdziały pierwszego i drugiego stopnia (o ile zachodzi taka potrzeba).
Oznaczenie liczbowe podrozdziałów jest następujące:
podrozdziały pierwszego stopnia – dwie liczby rozdzielone kropka np. 2.1.
podrozdziały drugiego stopnia – trzy liczby rozdzielone kropkami np.2.1.1.
W spisie treści wiersze poszczególnych podrozdziałów posiadają wcięcia o szerokości
numeru tytułu wyższego rzędu.
Pozycji: literatura, spis tabel, spis rysunków i załączniki nie numeruje się.
Spis treści zawiera również numeracje stron, na których rozpoczynają się uwzględnione
w spisie pozycje.
Tytułów rozdziałów i podrozdziałów nie należy justować.
7
3.2. WSTĘP
Wstęp jest jedna z najważniejszych części pracy dyplomowej. Stanowi syntetyczny,
logicznie sformułowany przewodnik po treści pracy. Zabezpiecza on piszącego, który we
wstępie przedstawia zakres swojego opracowania, eliminując różne poboczne zagadnienia,
związane z tematem. Ich brak mógłby wywołać na przykład krytyczne uwagi recenzenta.
Zaleca się aby wstęp pisać dwukrotnie. Pierwszy raz po sformułowaniu planu, jako
metodyczna pomoc podczas pracy nad kolejnymi rozdziałami tekstu pracy a drugi raz po
napisaniu całości, aby zapewnić całkowitą zgodność wstępu z treścią pracy inżynierskiej lub
magisterskiej.
Zestaw pożądanych elementów wstępu obejmuje:
1) motywy podjęcia tematu
2) ścisłe wyodrębnienie przedmiotu pracy
3) stan omawianego zagadnienia
4) określenie zakresu rzeczowego, czasowego i przestrzennego przedmiotu pracy
5) rodzaju źródeł, z których autor(ka) korzystał(a)
6) określenie celu pracy.
Wymienione wyżej elementy wstępu pracy dyplomowej nie powinny zajmować zbyt
dużej ilości stron znormalizowanego tekstu. Cel pracy należy uwypuklić innym rodzajem
czcionki stosując kursywę (może być barwna).
3.3. TREŚĆ WŁAŚCIWA
3.3.1. Podział tekstu
Podstawowym podziałem pracy dyplomowej jest podział na rozdziały. Podział ten
powinien spełniać następujące warunki:
1) obrazować podział treści pracy oraz ostateczne szczegółowe uporządkowanie tej treści
2) powinien być przejrzysty, logicznie spójny, nie dający możliwości niezamierzonych
powtórzeń.
Rozdziały powinny dzielić się wewnętrznie według jednego wzoru, na podrozdziały
pierwszego i drugiego stopnia. W zależności od potrzeb mogą być dwa wyjątki:
1) w pracy mogą się znajdować rozdziały, które w ogóle nie dzielą się wewnętrznie
2) w pracy mogą być rozdziały, których podział wewnętrzny jest krótszy (tylko
podrozdziały 1-go stopnia).
8
Rozdziały i podrozdziały numeruje się cyfrowo wielorzędowo (podrozdział 4.1). Pisanie
numeru rozdziału i podrozdziału rozpoczyna się od lewego marginesu. Tytuły pisze się bez
używania skrótów za pomocą czcionki bezszeryfowej Arial.
Wszystkie tytuły rozdziałów i podrozdziałów należy odpowiednio wyróżnić graficznie.
Wyróżnia się je za pomocą:
1) rodzaju liter
2) wielkości odstępów przed i po tytule.
Tytuły rozdziałów należy pisać pogrubionymi wersalikami o wielkości większej
o 2 punkty od wielkości pisma tekstu tj. czcionka 14-to punktowa. Podtytuły pierwszego
stopnia pisze się pogrubionymi wersalikami, czcionka 12-to punktowa. Podtytuły drugiego
stopnia pisze się pogrubiona czcionka 12-to punktowa.
Aby podkreślić znaczenie tytułu należy zastosować następujące reguły dotyczące
odstępów:
1) interlinia pomiędzy ostatnim wierszem poprzedniego rozdziału a tytułem następnego,
lub ostatnim wierszem poprzedniego podrozdziału a tytułem następnego, powinna być
równa 1,5 wielkości pisma podstawowego plus 12 punktów
2) interlinia pomiędzy tytułem a pierwszym wierszem rozdziału powinna wynosić
1,5 wielkości czcionki pisma podstawowego plus 6 punktów
3) interlinia pomiędzy tytułem a podtytułem lub dwoma podtytułami powinna wynosić
również 1,5 wielkości pisma podstawowego plus 12 punktów.
Niezależnie od szczegółowości podziału całego tekstu na formalne części składowe
tj. rozdziały i podrozdziały, wyróżnia się elementy pracy nieoznaczone ani tytułem, ani
specjalną numeracją - są nimi akapity.
Są to odrębne fragmenty tekstu będące zwykle wyodrębnioną całością treściową. Akapity
można wyróżniać dwoma sposobami:
1) w pierwszym wierszu akapitu stosuje się wcięcie o szerokości czterech spacji
2) pomiędzy wierszami dwóch akapitów pozostawia się zwiększoną interlinie wynoszącą
wielkość pisma podstawowego plus 6 punktów.
Poszczególne akapity mogą być wyróżnione śródtytułami nie numerowanymi, pisanymi
kursywa.
W przypadku stosowania wyrównania obustronnego przez justowanie należy włączyć
opcje „dziel wyrazy automatycznie do 2”
9
3.3.2. Wykorzystanie cudzego dorobku intelektualnego
Wykorzystywanie cudzego dorobku intelektualnego oraz własnych źródeł informacji
o zdarzeniach, zjawiskach, rzeczywistości itd. musi być w pracy udokumentowane. Gdy
cudze, oryginalne myśli przejmuje się bez podania źródła, jest to niedozwolony plagiat.
Cytowanie spełnia trzy podstawowe funkcje:
1) wskazywanie źródeł wykorzystywanych informacji, poglądów, stanowisk itp.
2) wzbogacanie tekstu zasadniczego dodatkowymi informacjami
3) ukazywanie w różny sposób, np. polemiczny, złożoności tematu, poglądów,
okoliczności itp.
W pracach inżynierskich dotyczących nauk technicznych stosuje się cytowanie za pomocą
odnośników. Sposobu tego używa się w celu zaoszczędzenia miejsca i osiągnięcia większej
zwartości pracy. Polega on na wstawianiu, w nawiasie kwadratowym numeru pozycji
literaturowej ze spisu zawartego w punkcie „Literatura”. Pozycję tą wstawia się:
1) na końcu ostatniego zdania dotyczącego cytatu, przed kropka
2) na końcu zdania, przed dwukropkiem, w przypadku stosowania numeracji lub
punktatorów.
Jeżeli cytowanie obejmuje większa partię materiału to numer pozycji literaturowej
umieszcza się na końcu akapitu obejmującego cytowany materiał. W jednym nawiasie
kwadratowym można wstawić numery dowolnej ilości pozycji literaturowych, jednak należy
zachować uporządkowanie według wzrastającej wartości cyfr np. [4,17,45,103].
3.3.3. Wzory i równania matematyczne
Wzory matematyczne należy pisać za pomocą edytora równań np. Microsoft Equation 3,0,
centralnie, w poziomie, umieszczone na stronie. Pod wzorem należy podać objaśnienia,
występujących po raz pierwszy w pracy oznaczeń literowych oraz ich wymiarów
w jednostkach miar układu SI. Obok wzoru, dosunięty do prawego marginesu, powinien być
podany, w przypadku stosowania numeracji, umieszczony w nawiasie okrągłym, numer
kolejny wzoru, co przykładowo pokazano poniżej.
F
So
(1.)
W pracach zawierających niezbyt dużą ilość wzorów stosuje się numeracje kolejną
(1,2,3,...), zaś w pracach, w których znajduje się duża ilość wzorów można stosować
numeracje zawierającą oznaczenie rozdziału oraz numer kolejny wzoru w danym rozdziale
10
(np. 4.1, 4.2, 4.3,). Wzory mogą być zależnościami funkcjonalnymi lub wzorami
użytkowymi. W pierwszym przypadku można pisać wzory bez podawania jednostek miar,
w drugim, obok wzoru należy podać w nawiasie kwadratowym jednostkę miary
w układzie SI.
3.3.4. Rysunki
Jednym z podstawowych elementów prac inżynierskich i magisterskich są rysunki.
Umożliwiają one przedstawienie w sposób jasny, prosty tego, czego nie da się przedstawić
tekstem w sposób opisowy lub możliwe jest do opisania za pomocą długiego i niezbyt
czytelnego tekstu.
Aby uprościć strukturę pracy jako rysunki traktuje się:
właściwe rysunki kreskowe
wykresy
schematy
fotografie.
Wszystkie rodzaje rysunków mogą być wykonywane różnymi technikami. Rysunki mogą
być wykonywane ręcznie lub komputerowo, techniką czarno-białą, dodatkowo z różnymi
odcieniami szarości lub techniką kolorową. Rysunki mogą być umieszczone:
na stronach tekstowych bez otaczania tekstem
na stronach tekstowych z otaczaniem tekstem
jako całostronicowe pionowe
jako całostronicowe poziome.
Umieszczenie rysunków na stronie może być realizowane przez:
bezpośrednie wykonanie rysunku za pomocą komputera
skanowanie
techniką kserograficzną
wklejanie zdjęć do pracy
bezpośrednie umieszczanie zdjęć fotografii cyfrowej.
Rysunek na stronie tekstowej umieszcza się po odwołaniu się na niego w tekście. Jeżeli
brak jest na tej stronie miejsca, to należy tekst pisać dalej a rysunek umieścić na początku
strony następnej. Rysunki całostronicowe należy zawsze umieszczać na stronie następnej po
odwołaniu.
Rysunki numeruje się kolejno w całej pracy.
11
Wykonując rysunki należy zwrócić uwagę na techniczną stronę ich realizacji. Najcieńsza
linia, która jest widoczna po wydrukowaniu, ma grubość 0,1 mm. Najmniejsza litera, która
można odczytać na rysunku ma wysokość około 1,5 mm. Lepiej widoczne są linie nieco
grubsze tj. 0,2 mm i litery większe tj. 2 – 2,5 mm, co odpowiada czcionce 8 – 10-cio
punktowej.
Tytuły rysunków umieszcza się centralnie pod rysunkiem czcionką 11-to punktową,
szeryfową Times New Roman (rys.1). W wyjątkowych przypadkach tytuł rysunku umieszcza
się, po prawej stronie rysunku.
Na rysunkach całostronicowych poziomych tytuł rysunku umieszcza się po prawej stronie
arkusza rysunku.
Wszystkie rysunki musza być powiązane z tekstem. Można to zrobić w dwojaki sposób:
1) przez odwołanie się do rysunku np.:
Schemat tensometru mechanicznego przedstawia rysunek 1.
2) przez zastosowanie nawiasu w tekście np.:
Na wykresie rozciągania w układzie naprężenie – wydłużenie względne przedstawiono
przebieg naprężeń umownych i naprężeń rzeczywistych (rys.2).
Objaśnienia oznaczeń liczbowych lub literowych, występujących na rysunku pisze się pod
Le
tytułem czcionka 10-cio punktowa (rys.2).
Rys.1. Schemat tensometru mechanicznego [4]
12
F
S0
1
h=Ru
=
2
g=Rm
)
rz
F
S
b=Re
(
=
rz
%
Rys.2. Wykres rozciągania w układzie naprężenie – wydłużenie względne [4]
1 – wykres naprężeń umownych σ,
2 – wykres naprężeń rzeczywistych σrz
3.3.5. Tabele
Tabele,
stanowiące
również
istotny
element
pracy,
musza
spełniać
postulat
„samoobjaśnialności”, to znaczy tytuł tabeli i treść nagłówków powinny zawierać całą
potrzebną informację, tak aby można było zrozumieć sens tabeli bez poszukiwania
dodatkowych objaśnień w tekście pracy.
Tabele mogą być wykonywane w dowolny sposób, w zależności od potrzeb pracy oraz od
odczucia estetycznego autora.
Tytuł tabeli umieszcza się nad tabelą. Tytuł tabeli należy pisać czcionką szeryfową, 11-to
punktowa np.:
Tabl.8. Zestawienie wyników pomiarów wilgotności powietrza w hali produkcyjnej
Wszystkie pola tabeli powinny być wypełnione. Jeżeli dana wielkość różni się od zera
mniej niż dokładność wartości przyjęta dla pozostałych wartości w tabeli - do tabeli wpisuje
się zero. Jeżeli dane zjawisko w ogóle nie występuje - pisze się pozioma kreskę (-), zaś jeżeli
brak jest informacji - wpisuje się kropkę (.). Gdy dane pole tabeli nie ma sensu
- wpisuje się (x).
Tabele umieszcza się w tekście lub jako całostronicowe. Obowiązują tutaj takie same
zasady jak dla rysunków (omówione w punkcie 3.3.4). Również zasady odwoływania się do
tabel są takie same jak dla rysunków.
Należy stosować kolejną numerację tabel dla całej pracy.
13
3.4. ZAKOŃCZENIE I WNIOSKI
Cześć pracy zwana zakończeniem w zależności od tematu i struktury pracy może mieć
różną konstrukcje. Może też nosić różną nazwę np. wnioski, zakończenie, podsumowanie itp.
Zawsze dobrze napisane zakończenie musi być zwieńczeniem zapowiedzianego we
wstępie, a zrealizowanego w pracy zadania, niezależnie od dziedziny zainteresowań
i przedmiotu pracy. Wynika z tego, że:
1) musi
istnieć
bezpośredni
związek
między
wstępem,
częścią
zasadniczą
i zakończeniem; zakończenie nie jest elementem nowym lecz częścią całości
2) zakończenie nie może być miejscem, w którym dyplomant wprowadza nowe fakty,
dane lub dowody prezentowanych wyników
3) zakończenie stanowi uogólnienie zagadnienia opracowywanego w pracy oraz miejsce
wyciągnięcia wniosków
4) w zakończeniu można wyeksponować refleksję o tym, dlaczego osiągnięto taki a nie
inny wynik, co może być nawiązaniem do możliwości dostępu do źródeł lub
możliwości przeprowadzenia określonego doświadczenia
5) w zakończeniu można przedstawiać dalsze perspektywy i proponowane kierunki
badania zagadnienia, wynikającego z tematu pracy.
3.5. LITERATURA
Literaturę stanowią materiały źródłowe różnego typu. Zalicza się do nich:
1) wydawnictwa zwarte
2) wydawnictwa ciągłe
3) wydawnictwa specjalne
4) wydawnictwa elektroniczne.
Wydawnictwa zwarte to wszelkiego rodzaju druki ukazujące się jako całość czyli jednolub wielotomowe książki, skrypty i materiały konferencyjne. Podstawową zasadą ich
cytowania jest podawanie danych w następującej kolejności:
nazwisko, inicjały imion (dwukropek) tytuł (kropka) nazwa wydawnictwa (przecinek)
miejsce wydania i rok wydania
Dane dotyczące książek i skryptów podaje się w następujący sposób:
książki i skrypty pojedynczych autorów:
Mannion A.M.: Zmiany środowiska Ziemi. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001
książki i skrypty wielu autorów:
14
Falkowska L., Korzeniewski K.: Chemia atmosfery. Wydawnictwo Uniwersytetu
Gdańskiego, Gdańsk 1998
W przypadki ilości autorów większej od 3 można podawać trzy pierwsze nazwiska
dodając „i inni”.
książki i skrypty będące pracą zbiorową:
Praca zbiorowa pod red. Cz. Jury i H. Krzanowskiej: Leksykon biologiczny. Wiedza
Powszechna, Warszawa 1992
Dane dotyczące materiałów konferencyjnych podaje się w następujący sposób:
nazwisko i inicjały imion autora referatu (dwukropek) tytuł referatu (kropka) „materiały
konferencji” nazwa konferencji (przecinek) miejsce konferencji data konferencji:
Wessely R., Woźniacki W., Gemza J., Matysik Cz.: Najnowsze osiągnięcia w dziedzinie
stosowania oleju opałowego jako paliwa zastępczego w wielkich piecach. Materiały
konferencji „Postęp techniczny w energetyce hutniczej”, Kraków 10.1974
Wydawnictwa ciągłe są to wszelkiego rodzaju publikacje ukazujące się w pewnych
określonych lub nieokreślonych odstępach czasu. Posiadają one wspólny tytuł i oznaczenie
kolejności poprzez numeracje bieżącą lub określenie wskazujące na chronologie ich
ukazywania się (np. miesięcznik, kwartalnik, rocznik). Do wydawnictw tych zalicza się:
czasopisma,
gazety,
dzienniki urzędowe.
Dane dotyczące publikacji w czasopismach i gazetach podaje się w następujący sposób:
nazwisko i inicjały imion autorów publikacji (dwukropek) tytuł publikacji (kropka) tytuł
czasopisma lub gazety, numer czasopisma lub gazety (przecinek) rok wydania:
Sikora A.: Sprawność reagowania na sygnały świetlne i akustyczne u operatorów urządzeń
transportowych w hutnictwie. Hutnik, nr 7-8, 1970
Dane dotyczące publikacji zawartych w dziennikach urzędowych tj. Dzienniku Ustaw,
Monitorze Polskim, Dziennikach Urzędowych poszczególnych ministerstw lub województw
podaje się w następujący sposób:
ustawa (rozporządzenie) „organ wydający” z dnia „data wydania” tytuł ustawy
(rozporządzenia) (kropka) nazwa dziennika publikującego (przecinek) rok publikowania
(przecinek) numer dziennika (przecinek) numer pozycji:
15
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 23 lipca 2004 roku w
sprawie rodzajów dyplomów i tytułów zawodowych oraz wzorów dyplomów wydawanych
przez uczelnie. Dziennik Ustaw, 2004, nr 182, poz. 1881
Do wydawnictw specjalnych zalicza się:
literaturę patentową,
opisy patentowe,
normy,
mapy,
ikonografię,
materiały reklamowe,
materiały firmowe,
materiały niepublikowane.
Literatura patentowa są to oficjalne wydawnictwa Urzędu Patentowego RP. Dane
dotyczące pierwszych siedmiu grup są podobne lecz często wymagające indywidualnego
podejścia. Zasadą jest rozpoczynanie opisu materiału od tytułu. Podawanie autorskich
materiałów niepublikowanych wymaga każdorazowo uzyskania zgody autora. Dane
dotyczące wydawnictw niepublikowanych podaje się w następujący sposób:
nazwisko i inicjały imion autorów (dwukropek) tytuł (kropka) określenie rodzaju pracy
(np. praca badawcza)(kropka) nazwa instytucji, w której wykonano pracę (przecinek)
miejscowość, w której ma siedzibę instytucja rok opracowania dodatkowa informacja
(niepublikowana):
Wessely R.: Opracowanie metody określania rozkładów ciśnień. Praca badawcza. Instytut
Metalurgii Żelaza, Gliwice 1998 (niepublikowana)
Wydawnictwa elektroniczne są to wszystkie dokumenty, których źródłem jest ekran
komputera. Podstawowe dane opisujące wydawnictwa elektroniczne są takie same jak dla
wydawnictw
drukowanych.
Dodatkowo
muszą
być
one
uzupełnione
elementami
specyficznymi dla dokumentów elektronicznych tj.:
określenie rodzaju nośnika,
adres internetowy,
data dostępu.
Rodzaj nośnika np.: [Internet], [dyskietka], [CD], [CD-ROM] itp. zawsze pisze się
w nawiasie kwadratowym. Adres internetowy należy wpisywać bardzo dokładnie, w całości.
Bardzo długie adresy, nie mieszczące się w jednym wierszu, można dzielić jedynie na jakimś
16
specyficznym znaku np. /, ?, # itp. Datę dostępu pisze się również w nawiasie kwadratowym
i poprzedza słowem dostęp. Dane dotyczące wydawnictw elektronicznych podaje się
w następują0cy sposób:
nazwisko i inicjały imion autorów (dwukropek) tytuł (kropka) wydawca (przecinek)
[rodzaj nośnika] adres internetowy [data dostępu]:
Buszko J., Kartanas E.: Baza danych „Motyle dzienne Polski”. Uniwersytet Mikołaja
Kopernika w Toruniu – Instytut Ekologii i Ochrony Środowiska, [Internet]
http://motyle.biol.uni.torun.pl [dostęp 6.01.2005]
Tytuły rosyjskich pozycji literaturowych, pisanych cyrylica podaje się w transkrypcji lub
transliteracji alfabetu rosyjskiego na alfabet łaciński zgodnie z norma PN-N-01201. Dotyczy
to również innych alfabetów i języków, dla których istnieją odrębne normy.
Zestawienie pozycji literaturowych podaje się w kolejności alfabetycznej nazwisk
pierwszych autorów oraz pierwszych liter publikacji, w których nie podano autorów lub
w kolejności cytowania:
1. Czaja S., Bęcla A.: Ekologiczne podstawy procesów gospodarowania. Wydawnictwo
Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu. Wrocław 2002
2. Kotły fluidalne – materiały reklamowe. Raciborska Fabryka Kotłów, Racibórz 2001
3.6. SPISY I ZAŁĄCZNIKI
Spisy tabel i rysunków stanowią ostatni obowiązkowy element pracy dyplomowej.
Oczywiście zamieszcza się je jedynie wtedy gdy w pracy występują wymienione elementy.
Tytuły spisów pisze się wersalikami, pogrubioną czcionka Arial, 12-to punktowa,
centrowane, bez numeracji np.:
3.6.1. Spis tabel
SPIS TABEL
Tabl.1. Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
Tabl.2. Bbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbb
3.6.2. Spis rysunków
SPIS RYSUNKÓW
Rys.1. Aaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa
Rys.2. Bbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbbb
17
3.6.3. Załączniki
W pracach, w których autor pragnie załączyć materiał dowodowy w postaci dużych
zestawień, rysunków, fotografii, map itp. można je umieścić w formie załączników.
Załączniki te umieszcza się za spisem rysunków lub w specjalnie wykonanej kieszeni,
wykonanej w tylnej okładce pracy.
4. WYMAGANIA EDYCYJNE
4.1. WYTYCZNE REDAGOWANIA PRAC
Wytyczne redagowania prac są następujące:
strona tytułowa – jak w zał. 1
marginesy – lewy 3,5 cm, prawy 1,5, górny i dolny 2,5 cm,
czcionka – tekst podstawowy czcionka szeryfowa Times New Roman 12 pc, tytuły
rozdziałów dużymi literami czcionką bezszeryfową Arial 14 pc bold, tytuły
podrozdziałów pierwszego stopnia dużymi literami czcionką Arial 12 pc bold, tytuły
podrozdziałów drugiego stopnia małymi literami czcionką Arial 12 pc bold,
tekst podstawowy - justowanie od lewej do prawej strony,
tytułów rozdziałów i podrozdziałów nie należy justować,
interlinie w tekście podstawowym - 1,5,
interlinia pomiędzy ostatnim wierszem poprzedniego rozdziału a tytułem następnego,
lub ostatnim wierszem poprzedniego podrozdziału a tytułem następnego, powinna być
równa 1,5 wielkości pisma podstawowego plus 12 punktów,
interlinia pomiędzy tytułem a pierwszym wierszem rozdziału powinna wynosić
1,5 wielkości czcionki pisma podstawowego plus 6 punktów,
interlinia pomiędzy tytułem a podtytułem lub dwoma podtytułami powinna wynosić
również 1,5 wielkości pisma podstawowego plus 12 punktów,
numerowanie stron – do wyboru: dół strony środek lub prawa strona,
numerowanie rozdziałów i podrozdziałów – cyfry arabskie, podrozdziały zaleca się
numerować dwu symbolowo (np. 1.1, 1.2 itd.),
rozdziały główne zaczyna się od nowej strony natomiast podrozdziały wg zasady: jeśli
tekst przekracza 2-3 strony to kolejny podrozdział zaczynać od nowej strony,
stosować akapity na początku każdego rozdziału i podrozdziału oraz na początku
każdej nowej myśli,
18
tabele (tabl. x.) należy numerować i opisać nad tabelą, natomiast rysunki (rys. x.)
numerować i opisywać pod rysunkiem. Legendę (wyjaśnienie zastosowanych
symboli) do tabeli i rysunku wstawia się pod obiektem. W opisie tabeli i rysunku
obowiązkowo należy podać źródło pochodzenia [x]. W opisie tabeli czy rysunku
własnego autorstwa w zasadzie nie ma obowiązku stawiania odsyłacza ale można
zaznaczyć: źródło: opracowanie własne lub opracowanie własne na podstawie [x],
w treści pracy, zarówno w części teoretycznej jak i praktycznej należy odpowiednio
stosować odsyłacze do źródeł np. [3,7-11], szczególnie dotyczy to danych
ilościowych, rysunków, tabel, wzorów, fragmentów tekstu o fundamentalnej wiedzy
bądź uporządkowanej informacji, np. klasyfikacje, podziały. Brak odsyłaczy ma
znamiona nie przestrzegania praw autorskich, a zatem plagiatu.
Uwaga: w pracach dyplomowych realizowanych we WSZOP nie stosuje się
przypisów oraz wstawiania odsyłacza w tytule rozdziału,
wszystkie elementy graficzne (rysunki, schematy, algorytmy, struktury, fotografie)
należy traktować jako rysunek,
treść pracy ma być pisana w stronie biernej (np. dokonano analizy, przedstawiono,
zbadano itp.). Zdania w pierwszej osobie dopuszcza się jedynie sporadycznie np.
w Podsumowaniu celem wyeksponowania własnego wkładu,
pamiętać należy o stosowaniu jednostek w układzie SI.- dopuszczalne odstępstwo
dotyczy stosowania oC,
zwracać uwagę na szatę graficzną z odpowiednio dużą liczbę elementów graficznych
4.2. TYPOGRAFIA TEKSTU
Ze względu na zmiany jakie zaszły w ostatnich latach, z którymi dyplomanci często nie
mieli możliwości zapoznania się, podaje się niektóre reguły typograficzne:
nie dopuszcza się dzielenia i przenoszenia wyrazów w tytułach
w tytułach nie zostawia się wyrazów jednoliterowych na końcu wiersza
tytułów nie kończy się kropką
nie dopuszcza się rozpoczynania nowej strony ostatnim wierszem akapitu
z poprzedniej strony (tzw. bękartem)
nie dopuszcza się pozostawiania u dołu kolumny pierwszego wiersza nowego akapitu
(tzw. szewca)
wyrazów dwusylabowych i jednosylabowych nie dzieli się i nie przenosi
liczb nie dzieli się i nie przenosi
19
akronimów nie dzieli się i nie przenosi
ostatni wiersz akapitu powinien zawierać co najmniej 5 znaków, plus znak
interpunkcyjny kończący tekst akapitu
tytułów prof., dr hab., dr, mgr, in"., znajdujących się przed nazwiskami nie pozostawia
się na końcu wiersza
inicjałów imion znajdujących się przed nazwiskiem nie pozostawia się na końcu
wiersza
przed jednoliterowymi skrótami nazw i określeń (np. XXI w., 2005 r., 500 m2) nie
pozostawia się liczb arabskich lub rzymskich na końcu wiersza
nie pozostawia się na końcu wiersza wyrazów jednoliterowych a, i, o, u, w, z
chcąc wyróżnić partię tekstu należy stosować wytłuszczenie lub kursywę.
Podkreślenie stosuje się jedynie w rzadkich przypadkach, gdy zachodzi konieczna
potrzeba wyróżnienia tekstu a obydwa powyższe sposoby zostały już wykorzystane
nazwiska podaje się w danej pracy jednolicie albo z imionami albo z inicjałami imion
imiona i nazwiska pisane w oryginalnej formie alfabetami niełacińskimi zapisuje się
w transkrypcji
w całej pracy stosuje się jednolity sposób zapisu dat
po podpisie pod rysunkiem lub nad tabelą nie stawia się kropki
5. ZEWNĘTRZNA FORMA PRACY
Zewnętrza forma pracy musi odpowiadać wymaganiom estetyki. Dwa egzemplarze pracy
należy oprawić w płótno introligatorskie. Możliwe są wszystkie kolory płótna. Wybór koloru
zależy od upodobań i odczucia estetycznego dyplomanta. Na przedniej stronie okładki należy
umieścić napisy: „PRACA INŻYNIERSKA” lub „PRACA MAGISTERSKA” oraz „Imię
i Nazwisko” autora.
6. ZŁOŻENIE PRACY
1. Praca składana jest w Dziekanacie w czterech egzemplarzach, w tym:
1) jeden egzemplarz dwustronnie drukowany w miękkiej oprawie do akt studenta
2) dwa egzemplarze jednostronnie drukowane w twardej oprawie
3) jeden egzemplarz w wersji elektronicznej do akt studenta.
2. Pracę w wersji elektronicznej (np. na CD lub DVD) wraz z załącznikami składa się na
opisanym nośniku w formacie określonym w Vademecum (wg – załącznika Nr 5).
20
3. Student składa z pracą w Dziekanacie oświadczenie o dodatkowych osiągnięciach w celu
zamieszczenia w suplemencie do dyplomu (wzór – załącznik Nr 6).
4. Po złożeniu egzaminu dyplomowego egzemplarze pracy w twardej oprawie zwracane są
studentowi.
5. Praca dyplomowa w wersji elektronicznej archiwizowana jest na serwerze Uczelni
w Repozytorium prac dyplomowych.
7. EGZAMIN DYPLOMOWY
Egzamin dyplomowy prowadzony jest przez komisje, w skład której wchodzą:
przewodniczący, promotor i recenzent, sekretarz
Przewodniczącym komisji jest osoba powołana i zatwierdzona przez Dziekana. Egzamin
protokołuje sekretarz komisji.
Egzamin dyplomowy składa się z:
1) prezentacji pracy przez dyplomanta, której czas trwania powinien wynosić do 10 min.;
dyplomant powinien przygotować, do celów prezentacyjnych, 10-12 slajdów
2) zwięzłego
przedstawienia,
przygotowanej
na
specjalnym
formularzu
dokumentacyjnym, oceny pracy przez promotora i recenzenta (w przypadku
usprawiedliwionej nieobecności recenzenta ocenę z przygotowanej recenzji odczytuje
członek komisji)
3) pytania promotora i recenzenta
4) pytania egzaminacyjnego, z zakresu kluczowych zagadnień zawodowych, zadawanego
przez przewodniczącego lub losowanego.
Oceny za swoje pytania określają promotor i recenzent; oceny za prezentację i pytanie
z zakresu przygotowania zawodowego ustalane są komisyjnie. Wszystkie uzyskane oceny
muszą być pozytywne. Uzyskanie oceny niedostatecznej z któregoś z pytań skutkuje nie
zaliczeniem egzaminu dyplomowego.
Ocenę końcową z egzaminu dyplomowego, w skład której wchodzą: średnia ocena ze
studiów, średnia ocena z opinii promotora i recenzji recenzenta oraz średnia ocena
z egzaminu dyplomowego, w proporcjach określonych algorytmem obliczana jest przez
sekretarza i ustalana komisyjnie.
Wynik egzaminu dyplomowego dyplomanta ustala komisja po każdym indywidualnym
egzaminie i zapisuje w protokole.
Ogłoszenie wyników, przez przewodniczącego komisji następuje zbiorowo po
zakończonym, w danym dniu egzaminie, w obecności wszystkich zdających dyplomantów.
21