wojewódzki konkurs geograficzny dla uczniów gimnazjum

Pieczątka szkoły
Kod ucznia
Suma punktów
WOJEWÓDZKI KONKURS GEOGRAFICZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM
WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO – MAZURSKIEGO
W ROKU SZKOLNYM 2010/2011
ETAP WOJEWÓDZKI
„ WODY KULI ZIEMSKIEJ”
Test konkursowy zawiera 25 zadań. Na ich rozwiązania masz 90 minut.
Możesz uzyskać maksymalnie 75 punktów.
Zadanie 1. (0 - 1 pkt.)
Podkreśl prawidłowe zakończenie zdań.
Tempo niszczenia klifu nie zależy od:
a) odporności skał budujących wybrzeże,
b) energii fal morskich,
c) częstotliwości sztormów,
d) zasolenia wody morskiej.
Zadanie 2. (0 - 1 pkt.)
Podkreśl podpunkt, w którym terminy spełniają kryterium prawidłowego
przyporządkowania.
a) dolina V- kształtna, morena czołowa, klif, erozja,
b) erozja, dolina V- kształtna, rewa, terasa zalewowa,
c) rewa, jezioro rynnowe, grzyb skalny, wydma,
d) pradolina, morena czołowa, sandr, jezioro rynnowe.
Zadanie 3. (0 - 1 pkt.)
Zaznacz prawidłową odpowiedź.
Okresowe wyłączenie części wód z obiegu to :
a) transpiracja,
b) sublimacja,
c) retencja,
d) bilans wodny
Zadanie 4. (0 - 2 pkt.)
Wybierz spośród podanych właściwe określenia i użyj ich w tabeli do opisania rysunku
przedstawiającego studnię artezyjską.
1
b) warstwa zaskórna
d)warstwa wodonośna
a)warstwa nieprzepuszczalna
c)studnia artezyjska
Właściwe określenia wpisz do tabeli.
Numer na
Określenia opisujące rysunek
rysunku
1
2
3
Zadanie 5. (0 - 4 pkt.)
Rozpoznaj niżej przedstawione obszary wodne (akweny). Wpisz ich nazwy oraz termin
( morze lub zatoka) w wyznaczonych miejscach pod mapami..
Uwaga: skale map mogą być różne.
A. ……………………………………
C. ……………………………………
E. ……………………………………
B. …………………………………..
D. …………………………………..
2
Zadanie 6.. (0 - 5 pkt.)
Fragmenty map zamieszczonych niżej przedstawiają dorzecza wielkich rzek: „ A” i „ B”
Rozpoznaj te rzeki i uzupełnij tabelę:
Rzeka Nazwa rzeki Rodzaj
Główny
ujścia
dopływ
A
B
3
Nazwa niziny po
której płynie
Nazwa zlewiska do
którego rzeka należy
Zadanie 7. (0 - 2 pkt.)
Uzupełnij tabelę dotyczącą ruchów wody morskiej, wpisując w miejsce kropek właściwe
określenia.
Przyczyny ruchów wody
morskiej
podmorskie trzęsienia ziemi
Rodzaj ruchów wody
morskiej
-----------------------------------pływy
---------------------------------stałe wiatry
------------------------------------
Zadanie 8. (0 - 4 pkt.)
Rozpoznaj jeziora na podstawie niżej zamieszczonych fragmentów map oraz uzupełnij
tabelę..
4
Numer
mapy
1
Nazwa jeziora
Pochodzenie jeziora (typ
genetyczny jeziora)
2
3
4
Zadanie 9. (0 - 4 pkt.)
Wpisz znak „X” w kolumnie PRAWDA, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub w kolumnie
FAŁSZ, jeśli zdanie jest fałszywe.
Lp. PRAWDA FAŁSZ
1
2
3
4
5
6
Zdanie
Ze wszystkich rzek, które na całej swej długości płyną przez
terytorium Francji, najdłuższą jest Loara.
Rodan uchodząc do Morza Śródziemnego tworzy deltę.
Najdłuższą rzeką Azji jest Jangcy.
Chociaż Nil jest najdłuższą rzeką Afryki, to pod względem
powierzchni dorzecza zajmuje czwarte miejsce na tym
kontynencie ustępując dorzeczom Konga, Nigru i Zambezi.
Chociaż Dniepr uznawany jest za rzekę typową ukraińską, to
jego źródła znajdują na terytorium Białorusi.
Największą deltą na świecie jest wspólna delta Gangesu i
Brahmaputry.
Zadanie 10. (0 - 2 pkt.)
Jezioro na mapie w skali 1 : 3 000 000 ma powierzchnię 6 cm . Oblicz powierzchnię
rzeczywistą tego jeziora.
Miejsce na obliczenia:
Odpowiedź:……………………………
Zadanie 11. (0 - 2 pkt.)
Podkreśl odpowiedzi, które wskazują na to, że przyczyną deficytu wód na wielu
obszarach naszego kraju są:
a) niezbyt duże opady,
b) ukształtowanie obszaru,
c) położenie na działach wodnych,
d) równoleżnikowy układ krain geograficznych
e) zanikanie wód na obszarach krasowych,
f) przewaga nizin,
g) nadmierna koncentracja przemysłu.
5
Zadanie 12. (0 - 2 pkt.)
Ponumeruj rysunki (od 1 – 3) zgodnie z kolejnością powstawania.
a) form ukształtowania wybrzeża
………..
…………
……….
b) procesów zachodzących w dolinie rzecznej
……..
………
………
Zadanie 13. (0 - 3 pkt.)
W miejsce kropek wpisz nazwy rzek i miast (ośrodków przemysłowych), do których
dokonywane są przerzuty wody.
a) ze zbiornika Goczałkowickiego: rzeka…………………… miasto:
…………………..
b) ze zbiornika Zegrzyńskiego:
rzeka: ………………….. miasto:
…………………..
c) ze zbiornika Sulejowskiego:
rzeka: ………………….. miasto:
…………………..
Zadanie 14. (0 - 2 pkt.)
Podkreśl prawidłową odpowiedź:
a) szczawami nazywamy wody mineralne o dużej zawartości:
- SO₂
- NaCl
- CO₂,
b) w Busku Zdrój występują głównie wody mineralne typu:
- cieplice
- wody siarczkowe
- wody żelaziste
- wody chlorkowe
6
Zadanie 15 (0 – 3 pkt.)
Jeszcze pół wieku temu było to jedno z największych jezior świata. Nadmierny pobór
wody do nawodnień spowodował jego wysychanie i wielką katastrofę ekologiczną.
Przeciwdziałanie katastrofie jest utrudnione m.in. przez fakt, że zlewnia tego jeziora należy
do 6 państw.
a) podaj nazwę jeziora: ………………………………………….. .
b) wymień nazwy państw leżących w zlewni tego jeziora:
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………..………………………………
…………
Zadanie 16. (0 - 3 pkt.)
Jakie znaczenie mają poniższe nazwy geograficzne? Uzupełnij tabelę.
Nazwa geograficzna
Znaczenie nazwy
Np.Niagara
wodospad
Salto del Angel
Tarym
Iguaçu
Churchill
Wener
Eyre
Poopo
Guber
Zadanie 17. (0 - 10 pkt.)
Wykonaj zadania na podstawie niżej zamieszczonej mapy Ameryko Południowej.
a) wpisz we właściwe miejsca nazwy rzek: Orinoko, Parana, Urugwaj, Sao Francisco,
Colorado. Magdalena, Negro ( rzekę należy podpisać wzdłuż jej biegu).
b) podaj nazwy głównych zlewisk Ameryki Południowej: ……………………………
……………………………………………………………………………………….
c) wykreśl na mapie dorzecze Parany.
d) wymień dwa zimne i dwa ciepłe prądy morskie, które opływają Amerykę
Południową:
- ciepłe: ………….………………………. i ……………………………………..
- zimne: …………………………………… i ……………………………………..
e) wrysuj na mapę wyżej wymienione prądy morskie, strzałką oznacz ich kierunek.
7
Zadanie 18. (0 - 4 pkt.)
Na podstawie niżej zamieszczonej mapy Morza Bałtyckiego wykonaj zadania.
Podkreśl prawidłowe odpowiedzi.
1) Pokonując trasę z Kopenhagi do Oulu, statek płynie przez wody Morza Bałtyckiego
o zasoleniu:
a) coraz mniejszym
b) coraz większym
c) stałym
d) początkowo rosnącym, a potem malejącym
8
2) Jedna tona średnio zasolonej wody z Morza Bałtyckiego zawiera około:
a) 0,078kg soli
b) 0,78 kg soli
c) 7,8 kg soli
d) 78 kg soli
3) Zasolenie morza zmieniające się od 2‰ do ponad 20‰ mają wody wzdłuż
wybrzeża państwa, które na mapie oznaczono cyfrą:
a) 1
b) 2
c) 3
d) 4
4) Średnia głębokość Morza Bałtyckiego wynosi:
a) 5,2 m
b) 52 m
c) 520 m
d) 5200 m
5) Największa głębia Morza Bałtyckiego osiąga wartość:
a) 4,59 m
b) 459 m.
c) 4590 m
d) 45900 m
9
Zadanie 19. (0 - 2 pkt.)
Niżej zamieszczono plan (szkic) ukształtowania dna jeziora oraz trzy przekroje wykonane
wzdłuż odcinków oznaczonych na tym planie. Przyporządkuj właściwe odcinki wpisując
na przekrojach odpowiednie oznaczenia literowe z planu.
Uwaga: przekroje w stosunku do skali jeziora są powiększone.
Zadanie 20. (0 - 4 pkt.)
Uzupełnij niżej zamieszczone zadania właściwymi terminami geograficznymi:
a) Obszar, z którego wody spływają do jednego zbiornika, to
………………………………………………………………………
b) Obszar, z którego wody spływają dopływami do rzeki głównej, to
………………………………………………………………………
c) Czasowe zatrzymanie wody w zlewni opóźniające jej odpływ, np. do rzeki, to
………………………………………………………………………
d) Wody podziemne pomiędzy warstwami nieprzepuszczalnymi i przepuszczalnymi
znajdujące się pod ciśnieniem hydrostatycznym, to
………………………………………………………………………
e) Wody podziemne o temperaturze wyraźnie wyższej od średniej rocznej
temperatury powietrza w danym miejscu, to
………………………………………………………………………
10
Zadanie 21. (0 - 2 pkt.)
Niżej wymieniono niektóre zasoby wszechoceanu. Przyporządkuj każdy z nich do
zasobów biologicznych (A) lub mineralnych (B) wpisując odpowiednio do tabeli.
a) mięczaki
b) ropa naftowa
c) ryby
d) skorupiaki
e) fosforyty
f) siarka
g) diamenty
h) sól kamienna
i) roślinność morska
Zasoby biologiczne (A)
Zasoby mineralne (B)
Zadanie 22. (0 - 4 pkt.)
Uzupełnij tabelę przyporządkowując (wpisując) nazwę jeziora do właściwego wykresu
przedstawiającego powierzchnię jezior.
Jeziora: Ładoga, Erie, Górne, Balaton, Wiktorii, Bajkał.
Powierzchnia w km2
90000
82400
80000
70000
68100
60000
50000
40000
31500
25700
30000
18100
20000
10000
591
0
1
Nr
wykresu
1
2
3
4
5
6
Nazwa jeziora
2
3
4
Powierzchnia w
km²
68 100
82 400
31 500
18 100
25 700
591
Źródło: „Świat w liczbach 2010”, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Spółka Akcyjna.
11
5
6
Zadanie 23. (0 - 4 pkt.)
Rozwiąż krzyżówkę.
1) mogą być zalewowe, wydmowe, a nawet widokowe
2) tu jest w rzece najwięcej wody i płynie ona najszybciej
3) piaszczysta „plaża” utworzona przez rzekę
4) przeszkody tworzone przez rzekę w górnym biegu
5) nazwa ujścia takich rzek, jak Nil, Indus, Wisła, Dunaj
6) głęboko wcięta dolina rzeczna o stromych zboczach
7) wgłębna, wsteczna lub boczna
8) piaszczyste płycizny, które w czasie niskich stanów mogą wystawać ponad
powierzchnię
wody
9) podmywanie brzegów to efekt działalności erozji……………
10) rodzaj działalności rzeki w jej dolnym biegu
11) inna nazwa zakola rzeki
Zadanie 24. (0 - 2 pkt.)
Przedstaw w formie modelu przyczynowo – skutkowego wydarzenia , które mogą
doprowadzić do zatopienia najniżej położonych obszarów nadmorskich. Wpisz do
komórek schematu litery odpowiadające kolejnym wydarzeniom..
A. topnienie lodowców na obszarach polarnych
B. zmiany kierunków prądów morskich
C. zatrzymanie przez Ziemię większej ilości energii słonecznej
D. globalne ocieplenie klimatu
E. globalne oziębienie klimatu
F. podniesienie poziomu wód w oceanach
G. emisja do atmosfery nadmiernej ilości CO
12
Zadanie 25. (0 – 2 pkt.)
Wymień trzy działania zapobiegające powodziom lub zmniejszające straty na skutek
powodzi.
a) ………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
b) ………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
c) ………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
13