Ochrona jabłoni i grusz w lipcu

Pod lupą
Ochrona jabłoni i grusz w lipcu
Mgr inż. Olgierd Runkiewicz,
gospodarstwo sadownicze, Niemojki
 Jabłonie
Lipiec jest z reguły miesiącem o mniejszym natężeniu zabiegów
ochronnych w sadach. Większy nacisk sadownicy kładą na nawożenie dolistne wapniem, aby zmniejszyć problemy z fizjologicznymi chorobami podczas przechowywania.
W racjonalnie chronionych sadach i przy typowym przebiegu
pogody nie ma potrzeby ochrony jabłoni przed głównymi chorobami, to jest parchem i mączniakiem jabłoni. Jedynie przed zapowiadanymi długimi opadami należy wykonać zabezpieczający przed
parchem zabieg preparatem kontaktowym, zaś po wystąpieniu
warunków korzystnych dla tej infekcji (jeśli jabłonie nie były wcześniej
zabezpieczone) należy sięgnąć po środek interwencyjny.
Inaczej przedstawia się to w sadach, w których wystąpiły plamy parcha na liściach. W związku z mokrą wiosną sytuacja taka
nie jest rzadka. Śledząc prognozy pogody, należy wykonywać zabiegi przed każdym spodziewanym pogorszeniem pogody, gdy
może wystąpić deszcz. Polecane są preparaty zawierające ditianon, kaptan, mankozeb lub propineb. Jeżeli zamierzamy eksportować jabłka do Rosji, to w tym czasie nie możemy używać kaptanu. W przypadku występowania zarodnikujących plam parcha
powinniśmy użyć preparatów zawierających dodynę (Syllit, Carpene, Efuzin), która skutecznie ograniczy zarodnikowanie i nie
ma wpływu na ordzawienie skórki – nawet na odmianach łatwo
się ordzawiających. Aby ilość plam nie zwiększała się (szereg infekcji wtórnych) i aby nie dopuścić do zakażenia na krótko przed
zbiorem (parch przechowalniczy), należy stosować intensywny
program zapobiegawczy oparty na typowych preparatach kontaktowych. Szkodniki wielopokoleniowe (takie jak mszyce, przędziorki, szpeciele) zasiedlają sad wraz z kompleksem swoich wrogów
1
Liście porażone przez pordzewiacza jabłoniowego, z prawej liść zdrowy
naturalnych i ich populacje pozostają w dynamicznej równowadze, z reguły nie przekraczając progów szkodliwości. Stan ten
często jest zachwiany interwencją sadownika – użyciem nieselektywnych insektycydów i fungicydów (nie zawsze świadomym) lub
przez warunki pogodowe (np. utrzymująca się wysoka temperatura, sucha pogoda sprzyjają rozmnażaniu pordzewiacza, a dobroczynek w takich warunkach nie jest w stanie dostatecznie go kontrolować). W wyniku tych zdarzeń często następuje szybkie rozmnożenie szkodników.
Przy ciepłej, suchej pogodzie latem korzystne warunki rozwoju
mają roztocza (przędziorki, szpeciele) oraz mszyce. Szkodniki te
rozmnażają się bardzo szybko – płodność samic jest ogromna,
a kolejne generacje następują jedna po drugiej (np. cykl rozwojowy
przędziorka owocowca – 10–14 dni, płodność samic pokoleń letnich – do 75 jaj). Liczebność najczęściej występującego przędziorka owocowca skutecznie ograniczają roztocza drapieżne. W sadach z silnymi populacjami dobroczynka gruszowego (liczebność
drapieżcy ok. 0,5 osobnika/liść) jedynie sporadycznie zachodzi
potrzeba zwalczania przędziorków. Warunkiem utrzymywania dużej
reklama
TYCZKI
BAMBUSOWE
BEZPOŚREDNI
IMPORTER
TYCZKI BAMBUSOWE
SADOWNICZE I SZKÓŁKARSKIE
 ZAPINKI DO BAMBUSA TYP STEBOFIX
15cm, 17cm, 19cm
 DRUT DO KONSTRUKCJI SADOWNICZYCH
CRAPAL-ARBOLU, CRAPAL – TOP 50
 WĘŻYK SADOWNICZY
 SZYBKOZŁĄCZKI DO DRUTU GRIPPLE
 KLESZCZE GRIPPLE
 24-122 GÓRA PUŁAWSKA, JARoSzyn 67 A
tel./fax: +48 (0-81) 880-51-50, tel.:/fax +48 (0-81) 880-51-51
www.kokos.com.pl [email protected]
SAD NOWOCZESNY 7/2009
5
liczebności dobroczynka gruszowego jest stosowanie selektywnych
preparatów owadobójczych (wystrzeganie się preparatów fosforoorganicznych i pyretroidów oraz nieselektywnych akarycydów) oraz
fungicydów (ograniczenie do dwóch, trzech zabiegów w sezonie preparatami zawierającymi mankozeb oraz siarkę). Jeżeli zajdzie konieczność zwalczania przędziorków latem (próg zagrożenia – 7 i więcej form ruchomych/liść w próbie ok. 200 liści), najkorzystniej jest zastosować selektywne dla roztoczy drapieżnych Omite 30 WP i Omite 570 EW. Dobroczynka można wprowadzać latem do sadów,
w których nie ma tym sezonie problemów z przędziorkami. Roznosi
się długopędy (wilki) pobrane z kwater zasiedlonych przez tego roztocza. Introdukcję przeprowadza się w ilości co najmniej jeden pęd
na drzewo, gdy korony nie łączą się ze sobą. Przy drzewach karłowych ilość pędów może być mniejsza. Podczas ciepłego i suchego
lata na odmianach podatnych (‘Jonagold’ i sporty, ‘Elstar’, ‘Gala’, ‘Ligol’, ‘Šampion’) dużą liczebność może osiągnąć pordzewiacz jabłoniowy. Jest to szkodnik często niedoceniany przez polskich sadowników. Konsekwencją jego obecności w sadzie wiosną są ordzawienia
owoców, a latem – problemy z ich wybarwianiem. Gdy znacznie
przekracza progi szkodliwości, porażone drzewa łatwo rozpoznać po
skórzastych liściach o srebrnym zabarwieniu.
W przypadku szpecieli głównym problemem ze względu na ich
wielkość (0,16 mm) jest monitoring. Do lustracji należy użyć binokularu lub mikroskopu, należy je przeprowadzać regularnie (co
2 tygodnie). Jest to szczególnie ważne, gdyż zwalczać należy
w takim momencie, gdy wyrządzone szkody nie mają jeszcze
większego wpływu na jakość owoców. Progiem zagrożenia latem
jest ponad 20 osobników na 1 cm² liścia oglądanego z dolnej strony wokół nerwu głównego. Do lustracji pordzewiacza pobieramy
liście ze środkowej części rozet lub długopędów. W tym okresie
warto zastosować akarycydy selektywne (Omite 30 WP, Omite
570 EC lub Envidor). Preparaty te zwalczają równocześnie przędziorki. Należy jeszcze powiedzieć, że w sadach zasiedlonych
przez dobroczynka, w których nie występują problemy z przędziorkami, liczebność pordzewiacza może przekroczyć progi zagrożenia i kwalifikować się do interwencji chemicznej.
Latem dość duże zagrożenie mogą powodować mszyce –
zwłaszcza w młodych sadach. Największą szkodliwość ma mszyca jabłoniowa. Porazik jabłoniowo-babkowy jest groźniejszy na
początku sezonu, w lipcu z reguły przelatuje z jabłoni na drugiego
żywiciela – różne gatunki babki (Plantago sp.). W ostatnich latach
mszycę jabłoniowo-babkową można spotkać na jabłoniach do
końca sezonu. Podczas przeprowadzania lustracji należy bacznie
przyjrzeć się jej koloniom w celu określenia zasiedlenia ich przez
wrogów naturalnych (biedronki i ich larwy, larwy bzygowatych
i pryszczarkowatych, skorki). Jeśli są oni obecni, zabieg zwalczający można odpuścić, a część kolonii oznaczyć i obserwować.
Postępując w ten sposób, przyczyniamy się do zwiększenia oporu środowiska na następne lata. Jeżeli zdecydujemy się zwalczać
mszyce, najkorzystniej wykonać zabieg Pirimorem 500 WG lub
Teppeki 50 WG. W przypadku równoczesnego wystąpienia innych szkodników (zwójkówki, owocówka, szkodniki minujące liście)
można zastosować Calypso 480 SC, Mospilan 20 SP.
Kolejnym gatunkiem mszyc jest bawełnica korówka – zwalczana jest także Pirimorem. Przy stosowaniu tego preparatu szczególnie ważne są warunki pogodowe, duża ilość cieczy roboczej
oraz dodatek zwilżacza. Powinna panować temperatura powyżej
18ºC oraz wysoka wilgotność (zabieg wykonywać w ciepły wieczór lub nad ranem). W lipcu występują gąsienice pokolenia letniego zwójkówek o największej szkodliwości (zwójka siatkówecz-
reklama
poleca
NOWOŚĆ!
Jak osiągnąć sukces
w uprawie maliny i jeżyny.
Poradnik dla producentów
4 Znaczenie gospodarcze,
dietetyczne i zdrowotne
maliny i jeżyny.
4 Gatunki i formy.
4 Dobór i charakterystyka
odmian.
4 Zakładanie plantacji,
rozmnażanie, pielęgnowanie,
ochrona przed chorobami i szkodnikami.
4 Zbiór i przygotowanie do sprzedaży.
Zamówienia:
www.hortpress.com
tel. (0-22) 826-16-26, tel./faks (0-22) 826-43-62
e-mail: [email protected]
6
SAD NOWOCZESNY 7/2009
Cena: 19 zł
3
Fot. O. Runkiewicz
ka oraz bukóweczka). Zwalczanie zwójkówek przeprowadza się
najskuteczniej podczas wylęgania się larw i żerowania młodych stadiów larwalnych, co ma miejsce do 10 dni po maksimum odłowów w pułapki feromonowe. Do zwalczania
tej grupy szkodników latem najlepiej zastosować preparaty o dużej selektywności i dobrej skuteczności, na przykład Steward 30 WG lub Runner
240 SC. W sytuacjach, gdy zwójkówki nie
są jedynym problemem (jeżeli jednocześnie występują mszyce), można
użyć środków z grupy chloronikotynyli
(np. Calypso 480 SC). Jednak w ostatnich latach w wielu gospodarstwach sadowniczych obserwuje się nadmierne stosowanie preparatów z tej
grupy. Jeżeli sytuacja ta utrzyma się, w następnych sezonach możemy spodziewać się spadku skuteczności ich
działania. Bezpiecznie można ich użyć dwa, trzy razy w sezonie (preferencja dla zabiegów wiosennych).
W drugiej połowie miesiąca w pułapkach feromonowych zaczynają się pojawiać motyle drugiego pokolenia owocówki jabłkóweczki. Jego liczebność jest zróżnicowana w poszczególnych latach i zależy od wielu czynników. Przede wszystkim od temperatur w trakcie sezonu, a także od trafności wyznaczenia terminu
zwalczania pierwszej frakcji owocówki z pierwszego pokolenia.
Prowadzenie odłowów obu pokoleń owocówki w pułapki feromonowe jest przydatne do wyznaczenia terminów ich zwalczania,
a ponadto jest jednym z warunków uzyskania certyfikatu IP. Można też korzystać z modeli symulacyjnych (np. RIMpro Cydia).
Przy stosowaniu pułapek feromonowych często występują sytuacje trudne do interpretacji, model jest pod tym względem bardziej
przejrzysty. Ilość odławianych samców owocówki trudno jest
przełożyć na wielkość progu zagrożenia. Często przyjmuje się, że
w sadach wielkoobszarowych owocówkę należy zwalczać, gdy
w ciągu trzech kolejnych dni w pułapki feromonowe odłowi się
pięć lub więcej samców dziennie. W mniejszych sadach liczby
odławianych samców bywają zatrważająco wysokie, co nie znaczy, że zagrożenie jest aż tak duże. Samce zwabiane są do feromonu z dużych odległości. Zapłodnione samice mogą także przylatywać z innych sadów z dużą populacją i podwyższać szkody
ekonomiczne. Zasady zwalczania letniego pokolenia owocówki
Uszkodzenie przez owocówkę
jabłkóweczkę zarażone wtórnie przez
brunatną zgniliznę owoców
Zwójka siatkóweczka
2
3
jabłkóweczki są takie same jak przy pokoleniu pierwszym
– w tym czasie powinniśmy stosować preparaty dobrze
działające na zwójkówki, aby jednocześnie zwalczać owocówkę i zwójki liściowe (patrz akapit o zwójkówkach). Dokładne terminy zwalczania, preparaty, dawki i sposób lustracji zamieszczone
są w „Programie Ochrony Roślin Sadowniczych”.
2
 Grusze
Choroby nie stanowią w tym czasie szczególnego zagrożenia dla
drzew i owoców. Wśród szkodników prym wiedzie miodówka. Zazwyczaj w czerwcu wrogowie naturalni przejmują kontrolę nad tym
szkodnikiem i nie powinno się stosować insektycydów. W tym okresie można wykorzystać siarczan magnezu w ilości 15 kg/ha. Zabieg powinien być wykonany dużą objętością wody, wcześnie rano,
gdy zapowiada się słoneczny dzień – jaja i młode larwy (L1–L2) wysychają. Czasami w sadzie nie ma wrogów naturalnych, gdyż zostały uprzednio zniszczone, więc walka z miodówką musi trwać do
zbiorów, a nawet dłużej (uwaga na okresy karencji i pozostałości!).
Przed zbiorem, gdy obawiamy się, że typowe insektycydy mogłyby
być wykryte w owocach, alternatywą jest siarczan magnezu w wysokiej dawce (15 kg/ha). Innymi szkodnikami gruszy, dokuczliwymi
zwłaszcza w młodych sadach, są wzdymacz gruszowy oraz pryszczarek. Obecnie nie ma zarejestrowanych na te szkodniki skutecznych preparatów, które jednocześnie charakteryzowały by się selektywnością w stosunku do ich wrogów. n
reklama
Nowoczesne nawozy dla rolnictwa i ogrodnictwa
Jabłoń – kompleksowy program nawożenia dolistnego
Dolistne nawożenie jest skuteczną metodą dostarczania roślinom sadowniczym niezbędnych składników
pokarmowych, która stanowi uzupełnienie nawożenia doglebowego i znacząco wpływa na zwiększenie plonu
handlowego oraz poprawę jego parametrów jakościowych.
Termin stosowania
lipiec-sierpień
6-7 tygodni przed
zbiorem owoców
– sierpień/początek września
ADOB® ProFit 18+18+18+mikro
ADOB® ProFit 10+40+8+mikro
ADOB® ProFit mikro
ProFit Mn
Cel nawożenia
zaopatrzenie drzew w makroi mikroskładniki
Nawóz
Dawka
3-5 kg/ha
ADOB® ProFit
18+18+18 +mikro
ADOB® ProFit mikro 2-3 l/ha
Sposób stosowania
2-, 3-krotne opryskiwanie drzew wodnym
roztworem nawozów co 3-5 dni
utrzymanie podstawowego
zielonego koloru skórki
ProFit Mn
9% Mn
poprawa zaopatrzenia
owoców w wapń
poprawa zaopatrzenia
owoców w wapń
poprawa zaopatrzenia
owoców fosfor
saletra wapniowa
6-8 kg/ha
saletra wapniowa
8-10 kg/ha
ADOB® ProFit
10+40+8 +mikro
3-5 kg/ha
kilkakrotne opryskiwanie drzew wodnym roztworem
nawozów co 10-14 dni; polecany dla odmian
o rumieńcu powyżej 50% powierzchni skórki.
opryskiwanie drzew wodnym roztworem nawozu
co 10-14 dni
opryskiwanie drzew wodnym roztworem nawozu
co 7-10 dni
2-, 3-krotne opryskiwanie drzew wodnym
roztworem nawozów co 7-10 dni
3-5 l/ha
www.adob.com.pl