,, Czech tymczasem poleciał jednym pędem wprost do leśnego

Zadanie 3. (czwartek, 23 lutego 2017 r.)
Wyjaśnij, jakie funkcje może pełnić w tekście stylizacja? Omów zagadnienie na podstawie podanego fragmentu tekstu A. Mickiewicza i innych znanych Ci tekstów literackich.
,,Leżała pewna niewiasta w letargu, i wezwał syn lekarzy. Rzekli wszyscy lekarze:
wybierz jednego z nas, aby ją leczył. Rzekł jeden lekarz: ja będę ją leczył podług nauki
Browna; ale drudzy odpowiedzieli: zła to jest nauka, niech lepiej w letargu leży i
umrze, niż gdybyś ją miał leczyć podług Browna. Rzekł drugi: ja będę ją leczył podług
nauki Hannemana; odpowiedzieli drudzy: Zła to nauka, niech lepiej umrze, niż gdybyś ją miał leczyć podług nauki Hannemana.
Tedy rzekł syn niewiasty: leczcie jakkolwiek, bylebyście ją wyleczyli. Ale lekarze
nie chcieli zgodzić się, jeden żadnym sposobem nie chciał ustąpić drugiemu.
Tedy syn z żalem i rozpaczą zawołał: o! matko moja. A niewiasta na ten głos syna
obudziła się, i wyzdrowiała. Lekarzów wypędzono.
Są z Was niektórzy, którzy mówią: niech lepiej Polska leży w niewoli, niż gdyby
zbudzić się miała według arystokracji; a drudzy: niech lepiej leży, niż gdyby zbudzić
się miała według demokracji; a inni: niech lepiej leży, niż gdyby miała granice takie, a
inni owakie. Ci wszyscy są lekarzami, nie synami, i nie kochają matki Ojczyzny.
Zaprawdę powiadam Wam: nie badajcie, jaki będzie rząd w Polsce, dosyć Wam
wiedzieć, iż będzie lepszy, niż wszystkie o których wiecie, ani pytajcie o jej granicach,
bo większe będą niż były kiedykolwiek.
A każdy z Was w duszy swej ma ziarno przyszłych praw i miarę przyszłych granic.
O ile polepszycie i powiększycie duszę Waszą, o tyle polepszycie prawa Wasze i
powiększycie granice Wasze.”
(Adam Mickiewicz Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego)
1. Zdefiniuj pojęcie stylizacji.
2. Który z podanych typów stylizacji zastosował Mickiewicz?
kolokwializacja, archaizacja, biblizacja, dialektyzacja
3. Jakie cechy tej stylizacji dostrzegasz w tekście? (Wymień co najmniej trzy.)
4. Jaka jest funkcja zastosowania tej stylizacji w utworze Mickiewicza?
5. Jaki typ stylizacji i w jakim celu zastosował H. Sienkiewicz w Krzyżakach?
,, Czech tymczasem poleciał jednym pędem wprost do leśnego dworca i zastawszy
jeszcze w nim księcia, opowiedział jemu pierwszemu, co się stało. Na szczęście,
znaleźli się dworzanie, którzy widzieli, że giermek wyjechał bez broni. Jeden z
nich krzyknął mu był nawet na drogę półżartem, aby wziął jakie żelaziwo, bo inaczej Niemcy go pokołaczą, ów jednak, bojąc się, aby rycerze nie przejechali tymczasem granicy, skoczył na konia tak jak stał, w kożuchu tylko, i pognał za nimi.
Świadectwa te rozproszyły wszelkie wątpliwości księcia co do tego, kto mógł być
zabójcą de Fourcy'ego, ale napełniły go niepokojem i gniewem tak wielkim, że w
pierwszej chwili chciał wysłać pościg za Krzyżakami, aby ich w łańcuchach odesłać wielkiemu mistrzowi na ukaranie. Po chwili jednak sam zmiarkował, że pościg
nie zdołałby już dosięgnąć rycerzy przed granicą, i rzekł:
- Wyślę wszelako pismo do mistrza, aby zasię wiedział, co oni tu wyrabiają. Źle się
poczyna dziać w Zakonie, bo drzewiej posłuch był okrutny, a teraz byle komtur na
swoją rękę poczyna. Dopust Boży, ale za dopustem idzie kara.
Po czym zamyślił się, a po chwili znów począł mówić do dworzan:
- Tego jeno nie mogłem nijak wyrozumieć, po co oni gościa zabili - i żeby nie to,
że pachołek bez broni pojechał, miałbym na niego posądzenie.
- Ba - rzekł ksiądz Wyszoniek - a po cóż by go pachoł miał zabijać, któren go
przedtem nigdy nie widział, a po drugie, choćby i miał broń. jakże mu było jednemu na pięciu uderzyć - i na ich poczty zbrojne.
- Jużci prawda - rzekł książę. - Musiał się im ów gość w czym przeciwić albo może
nie chciał tak łgać, jako im było trzeba, bom i to już widział, że mrugali na niego,
aby powiedział, że Jurand pierwszy zaczął.”
(H. Sienkiewicz Krzyżacy fr.)