Historia literatury polskiej epoki oświecenia

Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 1
Kierunek i poziom studiów: FILOLOGIA POLSKA, studia
licencjackie (poziom I)
Sylabus modułu: Historia literatury polskiej epoki oświecenia
Kod modułu 02-FP-S1-HLPO
1. Informacje ogólne
koordynator modułu
rok akademicki
semestr
forma studiów
sposób ustalania oceny
końcowej modułu
Prof. zw. dr hab. Marek Piechota
2016-2017
pierwszy (zimowy)
stacjonarne
Warunkiem otrzymania OKM jest uzyskanie pozytywnych ocen z egzaminu oraz
ćwiczeń. OKM stanowi średnią arytmetyczną obu ocen. OKM wpisuje egzaminator
lub koordynator modułu.
informacje dodatkowe ------------------------------
Wykład:
Środa, 11.30-13.00, prof. dr hab. Janusz Ryba
Ćwiczenia:
Grupa 1 - czwartek, 11:30 - 13:00, prof. dr hab. Janusz Ryba
Grupa 2 – wtorek 15. 00- 16.30 – dr Lucyna Nawarecka
Grupa 3 – poniedziałek, 9.45 – 11. 15 – prof. Jacek Lyszczyna
Grupa 4 – wtorek, 11.30-13.00, dr Lucyna Nawarecka
Grupa 5 – środa, 9.45- 11.15, prof. Marek Piechota
Grupa 6 – wtorek, 15.00- 16.30, dr Maria Janoszka
Grupa 7 – wtorek, 16.30-18.00m dr Maria Janoszka
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
Historii literatury polskiej epoki oświecenia – WYKŁAD
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
kod
--------------
Prof. dr hab. Janusz Ryba
Wykłady kreślą panoramę oświeceniowej kultury (nie tylko literatury) – w wybranych
aspektach; analizują zasadnicze dla tej formacji zjawiska (oświeceniowa kultura
ruchliwości i otwarcie na pozaeuropejskie światy, wynalazek balonu jako przejaw
fascynacji poznawczych ludzi oświecenia); analizują kulturowe mody (francuszczyzna,
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 2
orientalizm); podstawowy cykl wypełniają zagadnienia poświęcone salonom,
najważniejszej ówczesnej instytucji życia literackiego i towarzyskiego (w ramach tego
cyklu omawiana jest m.in. sztuka konwersacji, sztuka portretu literackiego,
oświeceniowa epistolografia; salon jako źródło inspiracji dla pisarzy, dla literatury;
oddziaływanie salonów na charakter dokonań literackich. Ważny cykl wypełnia tematyka
poświęcona kobietom: kulturowa i towarzyska emancypacja kobiet w czasach
oświecenia; kobiety jako niezrównane gospodynie salonów literackich; kobiety literatki;
narodziny kobiecego piśmiennictwa w czasach oświecenia. Taki jest „duch” tych
wykładów.
metody
prowadzenia
zajęć
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej studenta
organizacja zajęć
literatura
obowiązkowa
literatura
uzupełniająca
adres strony
www zajęć
informacje
dodatkowe
wykład (30 godz.)
30 godz. wykładu i 30 godz. ćwiczeń
135
Przede wszystkim - systematyczna (równoległa do wykładów) lektura teksów
obowiązkowych ze Spisu lektur (Oświecenie. Romantyzm).
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu.
Obowiązkowe pozycje ze Spisu lektur (dostępnego także w wersji elektronicznej)
Nadobowiązkowe pozycje ze Spisu lektur
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
Historia literatury polskiej epoki oświecenia – WYKŁAD
kod zajęć
osoba
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
informacje
dodatkowe
kod
-------------------------
--------------------Prof. dr hab. Janusz Ryba
Znajomość obowiązkowych utworów i opracowań ze Spisu lektur
Takie, jak podczas procedur egzaminacyjnych
Ustny egzamin (po ukończeniu kursu)
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 3
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
Historia literatury polskiej epoki oświecenia – ćwiczenia
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
metody
prowadzenia
zajęć
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
kod
--------------
Prof. dr hab. Janusz Ryba
Grupa 1
Na początku (faza „teoretyczna”): omawiamy hasła ze Słownika literatury polskiego
oświecenia (Oświecenie, Klasycyzm, Klasycyzm postanisławowski, Sentymentalizm,
Rokoko) (na wszystkie hasła - 3 zajęcia). Potem omawiamy 2 lektury ze Spisu lektur
(pozycje obowiązkowe): Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki Ignacego Krasickiego i
Podróże Guliwera Jonathana Swifta. Jeżeli chodzi o Doświadczyńskiego (kilka zajęć) –
rozmawiamy o autorze; o narodzinach w tym okresie nowoczesnej powieści (oświecenie
– to wiek powieści); o konfronatacji barokowego romansu z powieścią oświeceniową;
analizujemy Doświadczyńskiego jako (świadomy) antyromans; analizujemy kultury, w
których „ulokował” bohatera autor po to, aby te kultury ocenić (sarmatyzm, oświecenie,
schyłkowy zaś okres życia bohatera charakteryzuje się postawą bliską sarmatyzmowi
oświeconemu); analizujemy utopię nipuańską: co to jest utopia, cechy utopii, ranga
utopii w oświeceniu europejskim (wspominamy również o innych polskich utopiach
oświeceniowych); charakteryzujemy utopię nipuańską (utopia ubóstwa); zastanawiamy
się nad funkcją tej utopii w fabule utworu, a przede wszystkim nad jej ideowym
przesłaniem, skierowanym do czytelników.
Jeżeli chodzi o Podróże Guliwera (kilka zajęć) – rozmawiamy o Swifcie (zwłaszcza jego
mizantropii, a także o randze Swifta w czasach oświeceniowych i współcześnie, o
[aktualnym] fenomenie czytelniczym – ponury utwór jako lektura dla dzieci);
zastanawiamy się nad gatunkiem tego utworu (nie jest to powieść); zastanawiamy się
nad zależnością pomiędzy oryginalną strukturą artystyczną dzieła a mizantropią autora
(pisarza); omawiamy 3 bloki zagadnień, obecne wyraźnie w Guliwerze: refleksja nad
monarchią (jako formą sprawowania władzy), refleksja nad wynalazczością, refleksja
nad agresją militarną (wojny między narodami); konfrontujemy postawę swiftowską
wobec monarchii, wynalazczości, wojen z myślą oświeceniową; analizujemy swiftowską
utopię (na której „wyglądzie” w dużym stopniu zaważyła mizantropia autora).
2 zajęcia poświęcam pracom semestralnym; na jednym z pierwszych zajęć – omawiam
i rozdaję tematy; określam wymagania i „parametry”; ustalamy terminy. Na jednym z
końcowych zajęć - omawiam poprawione rozprawki.
Jeżeli zostają „wolne zajęcia” - omawiamy współczesne utwory, nawiązujące do
omawianych dzieł (albo Doświadczyński, czyli sarmacka śpiewogra o szczęściu Nipuanów
Ernesta Brylla; albo Dwie przygody Lemuela Guliwera Jerzego Broszkiewicza)
ćwiczenia (30 godz.)
30 ćwiczenia i 30 wykład
135
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 4
opis pracy
Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie;
własnej studenta udział w przygotowaniu referatu; pisemna praca semestralna.
organizacja zajęć Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu.
literatura
I. Krasicki, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, oprac. M. Klimowicz, Wrocław 1973;
obowiązkowa
J. Swift, Podróże do wielu odległych narodów świata, przełożył M. Słomczyński, Kraków
1979; Słownik literatury polskiego oświecenia, pod redakcją T. Kostkiewiczowej,
Wrocław 1991 (hasła: Oświecenie, Klasycyzm, Klasycyzm postanisławowski,
Sentymentalizm, Rokoko); E. Bryll, Doświadczyński, czyli sarmacka spiewogra o szczęściu
Nipuanów, Warszawa 1978; J. Broszkiewicz, Dwie przygody Lemuela Guliwera,[w:]
tenże, Utwory sceniczne, Kraków 1973; G. Sampson, Historia literatury angielskiej w
zarysie (rozdział o Swifcie), Warszawa 1966; J.Kott, Szkoła klasyków, Warszawa 1955; M.
Klimowicz, Oświecenie, Wrocław 1998 (rozdział o Krasickim); U. Im Hof, Europa
oświecenia, Warszawa 1995 (rozdz. 3 i 5).
literatura
uzupełniająca
adres strony
www zajęć
informacje
dodatkowe
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
Historia literatury polskiej epoki oświecenia - ćwiczenia
kod zajęć
osoba
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
informacje
dodatkowe
kod
-------------------------
--------------------Prof. dr hab. Janusz Ryba
Grupa 1
Znajomość omawianych utworów oraz zadanej literatury przedmiotu
Aktywność na zajęciach, zaliczenie rozprawy semestralnej
Weryfikacja odbywa się każdorazowo w ramach zajęć; ocena rozprawy semestralnej –
z końcem semestru.
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
Historia literatury polskiej epoki oświecenia
prowadzący
Dr Lucyna Nawarecka
kod
--------------
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 5
grupa(-y) 4
treści zajęć
Grupa 2
Kartezjusz – koncepcja cogito i metody pracy naukowej i jej wpływ na oświecenie,
charakterystyka trzech prądów oświecenia, cechy i rozwój klasycyzmu: I. Krasicki
poematy heroikomiczne, bajki i satyry, St. Trembecki „Zofiówka” jako poemat
zawierający podsumowanie światopoglądu oświeceniowego, bajki, cechy
sentymentalizmu europejskiego w „Podróży sentymentalnej przez Francję i Włochy” L.
Sterna, sentymentalizm polski: twórczość F. Karpińskiego i F. D. Kniaźnina, cechy stylu
rokokowego w twórczości J. Szymanowskiego, F. D. Kniaźnina i W. Miera, komedia
rokokowa F. Zabłockiego „Fircyk w zalotach”, powieść rokokowa J. Potockiego
„Rękopis znaleziony w Saragossie”, podsumowanie osiągnięć polskiego oświecenia,
omówienie prac semestralnych.
metody
prowadzenia
zajęć
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej studenta
organizacja zajęć
ćwiczenia (30 godz.) - analiza i interpretacja tekstów literackich, element wykładu,
dyskusja, wygłoszenie referatu.
literatura
obowiązkowa
literatura
uzupełniająca
60
135
Przygotowanie do zajęć obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie;
udział w przygotowaniu referatu, napisanie pracy semestralnej
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu.
Kartezjusz „Rozprawa o metodzie” (fragment), I. Krasicki „Bajki”, „Satyry”,
„Monachomachia”, „Antymonachomachia”, S. Trembecki „Zofiówka” i kilka bajek, L.
Sterne „Podróż sentymentalna przez Francję i Włochy”, wybrane wiersze F.
Karpińskiego, F. d. Kniaźnina, J. Szymanowskiego, St. Miera, F. Zabłocki „Fircyk w
zalotach, J. Potocki „Rękopis znaleziony w Saragossie”.
M. Klimowicz „Oświecenie, „Słownik terminów literackich” – hasła: bajka, satyra,
poemat heroikomiczny, poemat opisowy, wstęp do wydania w „Bibliotece Narodowej”
„Podróży sentymentalnej przez Francję i Włochy” L. Sterna.
adres strony
www zajęć
informacje
dodatkowe
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
Historia literatury polskiej epoki oświecenia
kod zajęć
osoba
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
wymagania
kod
-------------------------
--------------------Dr Lucyna Nawarecka
Grupa 2
Posiadanie wiedzy z historii literatury polskiego oświecenia na tle oświecenia
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
informacje
dodatkowe
str. 6
europejskiego, rozumienie związków między literaturą a filozofią, umiejętność
korzystania z opracowań naukowych, umiejętność analizy i interpretacji
oświeceniowych tekstów literackich ze wskazaniem cech prądów i konwencji
historycznych, uchwycenie zjawiska wielokulturowości w polskim oświeceniu.
Stopień przygotowania i uczestnictwa w ćwiczeniach, ocena przygotowanego
referatu, ocena pracy pisemnej
Notowanie aktywności na ćwiczeniach, sprawdzenie i ocena pracy pisemnej
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
Historia literatury polskiej epoki oświecenia
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
metody
prowadzenia
zajęć
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej studenta
organizacja zajęć
kod
--------------
prof. zw. Jacek Lyszczyna
Grupa 3
Europejskie korzenie oświecenia – klasycyzmu, sentymentalizmu i rokoka.
Dwa nurty klasycyzmu w Polsce – twórczość Krasickiego i Naruszewicza.
Sentymentalizm w Polsce – Franciszek Karpiński.
Rokoko w Polsce – twórczość Naruszewicza i innych
1/ wykład (15 godz.)
2/ ćwiczenia (30 godz.) - analiza tekstów
45
60
Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie;
udział w zajęciach
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 7
literatura
obowiązkowa
Antologia publicystyki doby stanisławowskiej. Opracował Z. Goliński. Warszawa 1984.
Poezja polska XVIII wieku. Oprac. Zdzisław Libera. Warszawa 1976
„Świat poprawiać – zuchwałe rzemiosło”. Antologia poezji polskiego Oświecenia. Pod
red. Teresy Kostkiewiczowej i Zbigniewa Golińskiego. Warszawa 1981.
Mieczysław Klimowicz: Oświecenie. Wyd. 5 zmienione i rozszerzone. Warszawa 1998
[także wyd. następne].
Jerzy Snopek: Oświecenie. Szkic do portretu epoki. Warszawa 1999.
Teresa Kostkiewiczowa: Horyzonty wyobraźni. O języku poezji czasów Oświecenia.
Warszawa 1984.
Słownik pisarzy polskiego Oświecenia. Pod red. Teresy Kostkiewiczowej. Wyd. 2
poszerzone i poprawione. Wrocław 1991.
Poezja polska1800-1830. Oprac. Zdzisław Libera. Warszawa 1984.
Piotr Żbikowski: W pierwszych latach narodowej niewoli. Schyłek polskiego oświecenia
i zwiastuny romantyzmu. Wrocław 2007.
literatura
uzupełniająca
Literatura barska. Oprac. Janusz Maciejewski. Wrocław 1976
Zbigniew Goliński: Ignacy Krasicki. Warszawa 1979
Teresa Kostkiewiczowa: Klasyczym. Sentymentalizm. Rokoko. Warszawa 1979.
Teresa Kostkiewiczowa: Polski „Wiek Świateł”. Obszary swoistości. Wrocław 2002.
Zdzisław Libera: Rozważania o wieku tolerancji, rozumu i gustu. Szkice o XVIII stuleciu.
Warszaw
Zdzisław Libera: Życie literackie w Warszawie w czasach Stanisława Augusta.
Warszawa 1971.
Zdzisław Libera: Oświecenie. Warszawa 1974,
Zofia Reyman: Świadomość literacka polskiego oświecenia. Warszawa 2005.
Piotr Żbikowski: Klasycyzm postanisławowski. Zarys problematyki. Wyd. 2. Warszawa
1999.
Piotr Żbikowski: ...bolem śmiertelnym ściśnione mam serce... Rozpacz oświeconych u
źródeł przełomu w poezji polskiej w latach 1793-1805. Wrocław 1998.
adres strony
www zajęć
informacje
dodatkowe
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
Historia literatury polskie epoki oświecenia – ćwiczenia
kod zajęć
osoba
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
kod
-------------------------
--------------------prof. zw. Jacek Lyszczyna
grupa 3
udział w zajęciach, praca pisemna
znajomość literatury oświecenie, umiejętność analizy tekstów, praca pisemna
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
przebieg procesu
weryfikacji
informacje
dodatkowe
str. 8
udział w zajęciach, sprawdzenie i ocena pracy pisemnej
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
Historia literatury polskiej epoki oświecenia
kod
--------------
prowadzący
grupa(-y) 2
treści zajęć
Dr Lucyna Nawarecka
Grupa 4
Kartezjusz – koncepcja cogito i metody pracy naukowej i jej wpływ na oświecenie,
charakterystyka trzech prądów oświecenia, cechy i rozwój klasycyzmu: I. Krasicki
poematy heroikomiczne, bajki i satyry, St. Trembecki „Zofiówka” jako poemat
zawierający podsumowanie światopoglądu oświeceniowego, bajki, cechy
sentymentalizmu europejskiego w „Podróży sentymentalnej przez Francję i Włochy” L.
Sterna, sentymentalizm polski: twórczość F. Karpińskiego i F. D. Kniaźnina, cechy stylu
rokokowego w twórczości J. Szymanowskiego, F. D. Kniaźnina i W. Miera, komedia
rokokowa F. Zabłockiego „Fircyk w zalotach”, powieść rokokowa J. Potockiego
„Rękopis znaleziony w Saragossie”, podsumowanie osiągnięć polskiego oświecenia,
omówienie prac semestralnych.
metody
prowadzenia
zajęć
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej studenta
organizacja zajęć
ćwiczenia (30 godz.) - analiza i interpretacja tekstów literackich, element wykładu,
dyskusja, wygłoszenie referatu.
literatura
obowiązkowa
literatura
uzupełniająca
60
135
Przygotowanie do zajęć obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie;
udział w przygotowaniu referatu, napisanie pracy semestralnej
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu.
Kartezjusz „Rozprawa o metodzie” (fragment), I. Krasicki „Bajki”, „Satyry”,
„Monachomachia”, „Antymonachomachia”, S. Trembecki „Zofiówka” i kilka bajek, L.
Sterne „Podróż sentymentalna przez Francję i Włochy”, wybrane wiersze F.
Karpińskiego, F. d. Kniaźnina, J. Szymanowskiego, St. Miera, F. Zabłocki „Fircyk w
zalotach, J. Potocki „Rękopis znaleziony w Saragossie”.
M. Klimowicz „Oświecenie, „Słownik terminów literackich” – hasła: bajka, satyra,
poemat heroikomiczny, poemat opisowy, wstęp do wydania w „Bibliotece Narodowej”
„Podróży sentymentalnej przez Francję i Włochy” L. Sterna.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 9
adres strony
www zajęć
informacje
dodatkowe
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
Historia literatury polskiej epoki oświecenia
kod zajęć
osoba
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
informacje
dodatkowe
kod
-------------------------
--------------------Dr Lucyna Nawarecka
Grupa 4
Posiadanie wiedzy z historii literatury polskiego oświecenia na tle oświecenia
europejskiego, rozumienie związków między literaturą a filozofią, umiejętność
korzystania z opracowań naukowych, umiejętność analizy i interpretacji
oświeceniowych tekstów literackich ze wskazaniem cech prądów i konwencji
historycznych, uchwycenie zjawiska wielokulturowości w polskim oświeceniu.
Stopień przygotowania i uczestnictwa w ćwiczeniach, ocena przygotowanego
referatu, ocena pracy pisemnej
Notowanie aktywności na ćwiczeniach, sprawdzenie i ocena pracy pisemnej
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
Historia literatury polskiej epoki oświecenia – ćwiczenia
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
kod
--------------
prof. zw. dr hab. Marek Piechota
Grupa 5
Punktem wyjścia powinny być rozważania dotyczące polskiego Oświecenia na tle tej co do swej istoty - europejskiej formacji kulturowej, a także zagadnienia szczegółowe,
takie jak: geneza, ramy czasowe, periodyzacja, podziały wewnętrzne, główne wartości i
problemy, idee filozoficzne, instytucje życia kulturalnego. Ponieważ prowadzący dość
wysoko ocenia aspekt genologiczny w badaniach historycznoliterackich oraz
nieodłączną więź historii literatury z jej teorią, pierwszym zespołem zagadnień jest
Poetyka bajek Ignacego Krasickiego (wtórne wobec tego tematu są konteksty bajek
tłumaczonych przez "mężów oświeconych" (bajki La'Fonteine'a, Kryłowa...).
Kolejnym zagadnieniem szczegółowym jest rola satyry jako gatunku oświeceniowego jej popularności, miejsca w hierarchii gatunków, przekonania o sprawności
dydaktycznej (tu porównanie satyr I. Krasickiego i A. Naruszewicza ). Tu również
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
metody
prowadzenia
zajęć
str. 10
porównanie definicji (haseł) "satyra" w Słowniku terminów literackich i Słowniku
literatury polskiego oświecenia oraz porównanie komentarzy do wydań w serii
Biblioteki Narodowej satyr Naruszewicza w opracowaniu Stanisława Grzeszczuka (BN,
1962) i Barbary Wolskiej (Biblioteka Polska 2002). Zwracamy zatem uwagę nie tylko na
aspekt historycznoliteracki, lecz także tekstologiczny i edytorski - zmierzamy ku
polonistyce możliwie najpełniejszej, chociaż to wykracza poza idee systemu trzy plus
dwa (licencjat + magisterium), raczej jest bliższe dawniejszej polonistyce pięcioletniej
magisterskiej).
Następnym zagadnieniem szczegółowym jest problematyka związana z gatunkiem ody,
jej ewolucji w obrębie formacji kulturowej, realizacji "ortodoksyjnych" względem
zaleceń poetyk normatywnych i rejestrowanych u schyłku epoki odstępstw od tych
norm, postrzeganych tu jako pewna nieudolność raczej niż próby preromantycznego
rozluźniania gorsetu genologicznego. Tu również - jeśli znajdą się "ochotnicy" prezentacja interpretacji wybranych ód i korekta prowadzącego w oparciu do
dotychczasowy stan badań.
Kolejnymi zagadnieniami szczegółowymi są Walka o język narodowy oraz tworzenie
instytucji sprzyjających rozwojowi kultury i nauki, poczynając od szkolnictwa (tu
przydatny tom Teresy Kostkiewiczowej Oświecenie.
Ponieważ integralną częścią tych ćwiczeń jest przygotowanie pisemnej pracy
semestralnej, do lektur nadobowiązkowych zaliczyć trzeba tekst metodyczny prof.
Stefana Sawickiego o analizie utworów literackich.
To kolejny etap akademickiego polonistycznego kształcenia w zakresie nabywania
umiejętności analizy i interpretacji tekstów literackich, które powinny zostać wsparte
lekturą odpowiednich opracowań naukowych, elementy wykładu podczas ćwiczeń
oraz dyskusji (skoro to konwersatorium).
30 godz. wykładu i 30 godz. ćwiczeń
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
135
pracy własnej
studenta
opis pracy
Student powinien przygotować się do zajęć, przeczytać zalecone lektury literackie i
własnej studenta krytycznoliterackie, ewentualnie - beza przymusu - przygotować niewielkie
wystąpienie o charakterze historyczno- bądź teoretycznoliterackim, przydatnym do
konkretnego tematu ćwiczeń
organizacja zajęć Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu.
literatura
1. I. Krasicki: Bajk. Oprac. Z. Goliński. Wrocław 1975, BN;
obowiązkowa
2. I. Krasicki: Satyry i listy. Wstęp J. T. Pokrzywniak. Oprac. Z. Goliński. Wyd. 2.
Wrocław 1988, BN;
3. A. Naruszewicz: Satyry. Wstęp i oprac. B. Wolska. Kraków 2002, Biblioteka Polska.
4. Ody twórców oświeceniowych (wedle aktualnie obowiązującego Spisu lektur
autorstwa J. Ryby dostępnego online i Bibliotece Wydziałowej);
5. Słownik literatury polskiego Oświecenia. Pod red. T. Kostkiewiczowej. Wrocław
1977 (lub późniejsze wyd.); tam zwłaszcza hasła: Bajka, Oda, Satyra;
6. Słownik terminów literackich. Pod red. J. Sławińskiego. Wrocław 1988; tam hasła:
Bajka, Oda, Satyra, Palinodia, Pamflet i Paszkwil;
7. T. Kostkiewiczowa: Oświecenie. Warszawa 2002; tam rozdziały: Walka o język
narodowy (s. 41–45); Komisja Edukacji Narodowej (s. 119–122); Teatr i dramat (s.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
literatura
uzupełniająca
str. 11
225–263).
1. I. Kryłow: Bajki wybrane. Oprac. i wstępem opatrzył S. Pollak. Warszawa 1951;
2. J. de La Fontaine: Bajki. Wybór, z ilustracjami Grandville'a. Warszawa 1955;
3. S. Sawicki: Uwagi o analizie utworu literackiego. W: Problemy teorii literatury.
Wrocław 1967, s. 372–392; [także: „Ruch Literacki” 1962, z. 5 oraz w: Tegoż: Poetyka –
interpretacje – sacrum. Warszawa 1981, s. 123–154].
adres strony
www zajęć
informacje
dodatkowe
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
Historia literatury polskiej epoki oświecenia – ćwiczenia
kod zajęć
osoba
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
informacje
dodatkowe
kod
-------------------------
--------------------prof. zw. dr hab. M. Piechota
Grupa 5
Ocenie podlega znajomość omawianych tekstów literackich oraz opracowań
naukowych. Aktywny udział w zajęciach. W pisemnej pracy zaliczeniowej oceniane
są umiejętności analizy i interpretacji wybranego oświeceniowego utworu
poetyckiego (w tym roku obowiązują treny i pieśni (ody) Jzefa Morelowskiego, aby
wszyscy uczestnicy kursu otrzymali utwory o podobnym stopniu trudności i z tym
samym stanem badań (sprawiedliwość oceny przy zróżnicowaniu na pisarzy
minorum gentium i pisarzy absolutnie najwybitniejszych, np.. Krasiskiego z
przeogromnym stanem badań). Uwzględniane będzie nadto rozpoznanie
właściwości poetyki danego prądu literackiego, gatunku, stylu czy innych konwencji
literackich. Odpowiedni dobór literatury przedmiotu, przywołanie interesujących
kontekstów świadczących o nabytym stopniu erudycyjności autora(-ki), nadto
poprawność merytoryczna i stylistyczna pracy, staranna szata edytorska
uwzględniająca postęp czasów skomputeryzowanych.
Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest praca pisemna (80% oceny końcowej). Brany pod
uwagę będzie również aktywny udział w zajęciach i przygotowanie merytoryczne
(20%).
Praca pisemna zostanie oddana do oceny nie później niż do 20 grudnia 2016 r. W
wyjątkowych przypadkach – na pierwszych zajęciach w styczniu 2017 r.
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
kod
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
Historia literatury polskiej epoki oświecenia
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
metody
prowadzenia
zajęć
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
str. 12
--------------
dr Maria Janoszka
Grupa 6
Oświecenie polskie i europejskie: geneza, ramy czasowe, periodyzacja, podziały
wewnętrzne, główne wartości i problemy, idee filozoficzne, instytucje życia
kulturalnego. Prekursorzy polskiego oświecenia. XVIII-wieczna powieść europejska
i polska: geneza i rozwój; dalsze dzieje w pierwszych dekadach XIX w. Powiastka
filozoficzna. Utopia oświeceniowa. Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko:
przedstawiciele, cechy prądu, podstawy filozoficzne, główne gatunki poetyckie
(poemat heroikomiczny, bajka, satyra, oda, poemat opisowy, sielanka, duma, erotyk,
komplement), centra życia literackiego. Komedia oświeceniowa (obyczajowa,
polityczna, sentymentalna). Publicystyka oświeceniowa, literatura polityczna.
Libertynizm oraz inne postawy światopoglądowe i obyczajowe.
Analiza i interpretacja tekstów literackich wsparta lekturą odpowiednich opracowań
naukowych, dyskusja.
30
60
Samodzielna lektura tekstów literackich i opracowań naukowych. Samodzielne
przygotowanie pracy zaliczeniowej (analiza i interpretacja wybranego utworu
poetyckiego w oparciu o zgromadzoną wiedzę historycznoliteracką i odpowiednio
dobraną literaturę przedmiotu).
wtorek 15.00–16.30, s. 209
Literatura piękna:
J. Swift: Podróże Guliwera. Przekł. anonimowy z 1784 r. Warszawa 1971.
Wolter: Kandyd. W: Idem: Powiastki filozoficzne. Przeł. T. Boy-Żeleński. Warszawa
1985.
I. Krasicki: Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki. Oprac. M. Klimowicz. Wrocław
1973.
I. Krasicki: Monachomachia i Antymonachomachia. Oprac. Z. Goliński. Wrocław
1976.
J.U. Niemcewicz: Powrót posła oraz wybór bajek politycznych z Epoki Sejmu
Wielkiego. Oprac. Z. Skwarczyński. Wrocław 1970.
F. Zabłocki: Fircyk w zalotach. Oprac. J. Pawłowiczowa. Wrocław 1986.
S. Trembecki: Sofijówka. Wyd. J. Snopek. Warszawa 2000.
M. Wirtemberska: Malwina, czyli domyślność serca. Oprac. W. Billip. Warszawa
1978.
J. Potocki: Rękopis znaleziony w Saragossie. Oprac. L. Kukulski. Warszawa 1965
[i wyd. następne].
Inne utwory poetyckie według wyboru prowadzącej (I. Krasicki, A. Naruszewicz,
S. Trembecki, T.K. Węgierski, W. Mier, F. Karpiński, F.D. Kniaźnin).
Opracowania:
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
literatura
uzupełniająca
adres strony
www zajęć
informacje
dodatkowe
str. 13
M. Klimowicz: Oświecenie. Warszawa 1998 [i wyd. następne].
A. Nasiłowska: Poezja opisowa Trembeckiego. W: Eadem: Poezja opisowa Stanisława
Trembeckiego. Wrocław 1990.
Słownik literatury polskiego Oświecenia. Red. T. Kostkiewiczowa. Wrocław 1991
[i wyd. następne] [hasła: Oświecenie; Klasycyzm; Klasycyzm postanisławowski;
Sentymentalizm; Rokoko; Libertynizm].
J. Snopek: Libertynizm szambelana; Libertynizm outsidera. W: Idem: Objawienie
i oświecenie. Z dziejów libertynizmu w Polsce. Wrocław 1986.
W. Tomkiewicz: Zmierzch Króla-Słońce; Przełom obyczajowy; Buduar i jego
inspiracje. W: Idem: Rokoko. Warszawa 1988 [i wyd. następne].
Wprowadzenia M. Klimowicza, Z. Golińskiego, Z. Skwarczyńskiego i J. Pawłowiczowej
do poszczególnych utworów w wydaniach Biblioteki Narodowej.
T. Kostkiewiczowa: Horyzonty wyobraźni. O języku poezji czasów Oświecenia.
Warszawa 1984.
T. Kostkiewiczowa: Klasycyzm. Sentymentalizm. Rokoko. Warszawa 1979.
Z. Libera: Oświecenie. Warszawa 1974 [w szczególności Materiały].
Pisarze polskiego oświecenia. Red. T. Kostkiewiczowa, Z. Goliński. T. I–III. Warszawa
1992–1996.
J. Snopek: Oświecenie. Szkic do portretu epoki. Warszawa 1999.
------------------------------
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
Nazwa
Historia literatury polskiej epoki oświecenia
kod zajęć
osoba
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
informacje
dodatkowe
kod
-------------------------
--------------------dr Maria Janoszka
Grupa 6
Przygotowanie lekturowe: znajomość omawianych tekstów literackich oraz
opracowań naukowych. Aktywny udział w zajęciach.
Pisemna praca zaliczeniowa: analiza i interpretacja wybranego oświeceniowego
utworu poetyckiego z uwzględnieniem właściwości poetyki danego prądu
literackiego, gatunku, stylu czy innych konwencji literackich. Odpowiedni dobór
literatury przedmiotu, poprawność merytoryczna i stylistyczna pracy, staranna
szata edytorska.
Podstawą zaliczenia kursu jest praca pisemna (75% oceny końcowej). Brany pod
uwagę będzie również aktywny udział w zajęciach i przygotowanie merytoryczne
(25%).
Praca pisemna zostanie oddana do oceny nie później niż do 20 grudnia 2016 r.
------------------------------
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 14
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
Historia literatury polskiej epoki oświecenia
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
metody
prowadzenia
zajęć
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
kod
--------------
dr Maria Janoszka
Grupa 7
Oświecenie polskie i europejskie: geneza, ramy czasowe, periodyzacja, podziały
wewnętrzne, główne wartości i problemy, idee filozoficzne, instytucje życia
kulturalnego. Prekursorzy polskiego oświecenia. XVIII-wieczna powieść europejska
i polska: geneza i rozwój; dalsze dzieje w pierwszych dekadach XIX w. Powiastka
filozoficzna. Utopia oświeceniowa. Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko:
przedstawiciele, cechy prądu, podstawy filozoficzne, główne gatunki poetyckie
(poemat heroikomiczny, bajka, satyra, oda, poemat opisowy, sielanka, duma,
anakreontyk, komplement), centra życia literackiego. Komedia oświeceniowa
(obyczajowa, polityczna, sentymentalna). Publicystyka oświeceniowa, literatura
polityczna. Libertynizm oraz inne postawy światopoglądowe i obyczajowe.
Analiza i interpretacja tekstów literackich wsparta lekturą odpowiednich opracowań
naukowych, dyskusja.
30
60
Samodzielna lektura tekstów literackich i opracowań naukowych. Samodzielne
przygotowanie pracy zaliczeniowej (analiza i interpretacja wybranego utworu
poetyckiego w oparciu o zgromadzoną wiedzę historycznoliteracką i odpowiednio
dobraną literaturę przedmiotu).
wtorek 16.30–18.00, s. 209
Literatura piękna:
J. Swift: Podróże Guliwera. Przekł. anonimowy z 1784 r. Warszawa 1971.
Wolter: Kandyd. W: Idem: Powiastki filozoficzne. Przeł. T. Boy-Żeleński. Warszawa
1985.
I. Krasicki: Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki. Oprac. M. Klimowicz. Wrocław
1973.
I. Krasicki: Monachomachia i Antymonachomachia. Oprac. Z. Goliński. Wrocław
1976.
J.U. Niemcewicz: Powrót posła oraz wybór bajek politycznych z Epoki Sejmu
Wielkiego. Oprac. Z. Skwarczyński. Wrocław 1970.
F. Zabłocki: Fircyk w zalotach. Oprac. J. Pawłowiczowa. Wrocław 1986.
S. Trembecki: Sofijówka. Wyd. J. Snopek. Warszawa 2000.
M. Wirtemberska: Malwina, czyli domyślność serca. Oprac. W. Billip. Warszawa
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
str. 15
1978.
J. Potocki: Rękopis znaleziony w Saragossie. Oprac. L. Kukulski. Warszawa 1965
[i wyd. następne].
Inne utwory poetyckie według wyboru prowadzącej (I. Krasicki, A. Naruszewicz,
S. Trembecki, T.K. Węgierski, W. Mier, F. Karpiński, F.D. Kniaźnin).
literatura
uzupełniająca
adres strony
www zajęć
informacje
dodatkowe
Opracowania:
M. Klimowicz: Oświecenie. Warszawa 1998 [i wyd. następne].
A. Nasiłowska: Poezja opisowa Trembeckiego. W: Eadem: Poezja opisowa Stanisława
Trembeckiego. Wrocław 1990.
Słownik literatury polskiego Oświecenia. Red. T. Kostkiewiczowa. Wrocław 1991
[i wyd. następne] [hasła: Oświecenie; Klasycyzm; Klasycyzm postanisławowski;
Sentymentalizm; Rokoko; Libertynizm].
J. Snopek: Libertynizm szambelana; Libertynizm outsidera. W: Idem: Objawienie
i oświecenie. Z dziejów libertynizmu w Polsce. Wrocław 1986.
W. Tomkiewicz: Zmierzch Króla-Słońce; Przełom obyczajowy; Buduar i jego
inspiracje. W: Idem: Rokoko. Warszawa 1988 [i wyd. następne].
Wprowadzenia M. Klimowicza, Z. Golińskiego, Z. Skwarczyńskiego i J. Pawłowiczowej
do poszczególnych utworów w wydaniach Biblioteki Narodowej.
T. Kostkiewiczowa: Horyzonty wyobraźni. O języku poezji czasów Oświecenia.
Warszawa 1984.
T. Kostkiewiczowa: Klasycyzm. Sentymentalizm. Rokoko. Warszawa 1979.
Z. Libera: Oświecenie. Warszawa 1974 [w szczególności Materiały].
Pisarze polskiego oświecenia. Red. T. Kostkiewiczowa, Z. Goliński. T. I–III. Warszawa
1992–1996.
J. Snopek: Oświecenie. Szkic do portretu epoki. Warszawa 1999.
------------------------------
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
Nazwa
Historia literatury polskiej epoki oświecenia
kod zajęć
osoba
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
kod
-------------------------
--------------------dr Maria Janoszka
Grupa 7
Przygotowanie lekturowe: znajomość omawianych tekstów literackich oraz
opracowań naukowych. Aktywny udział w zajęciach.
Pisemna praca zaliczeniowa: analiza i interpretacja wybranego oświeceniowego
utworu poetyckiego z uwzględnieniem właściwości poetyki danego prądu
literackiego, gatunku, stylu czy innych konwencji literackich. Odpowiedni dobór
literatury przedmiotu, poprawność merytoryczna i stylistyczna pracy, staranna
szata edytorska.
Podstawą zaliczenia kursu jest praca pisemna (75% oceny końcowej). Brany pod
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział
przebieg procesu
weryfikacji
informacje
dodatkowe
str. 16
uwagę będzie również aktywny udział w zajęciach i przygotowanie merytoryczne
(25%).
Praca pisemna zostanie oddana do oceny nie później niż do 20 grudnia 2016 r.
------------------------------