docDojrzały człowiek
download 
Reklamacja Transkrypt
Dojrzały człowiek
Zimowa Sesja Charyzmatyczna w Katowicach-Bogucicach 31.01-03.02.2015 r. Z tej właśnie przyczyny przypominam ci, abyś rozpalił na nowo charyzmat Boży, który jest w tobie przez nałożenie moich rąk. Albowiem nie dał nam Bóg ducha bojaźni, ale mocy i miłości, i trzeźwego myślenia (2 Tm 1,6-7) ks. Grzegorz Polok Materiał przygotowany z : Kożuch M., Wewnętrzna przemiana, ZO 3(40), maj 2000, s. 53-57. Ks. Janusz Tarnowski, Z tajników naszego ja, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań 1987 Stanisław Siek, Autopsychoterapia, Warszawa 1985 Cechy osoby zintegrowanej 1.Osoba zintegrowana przyjmuje w sposób trwały pewne wartości i zasady. Przyjęcie tych zasad rodzi gotowość, by tych wartości bronić. Osoba potrafi mówić o tych wartościach bez dotykania kogokolwiek i zarazem potrafi modyfikować swój sposób wyrażania dzięki doświadczeniom, które przeżywa na co dzień 2.Osoba zintegrowana jest zdolna do tego, by żyć i działać według przyjętych zasad. Chodzi tutaj o interioryzacje, uwewnętrznienie tych zasad. Żyjąc i działając zgodnie z zasadami, ufa ich własnemu rozumieniu, pojmowaniu. 3. Osoba nie traci zbyt dużo czasu na rozmyślaniu o tym, co było, co przeminęło i nie wybiega z niepokojem w przyszłość, w to, co będzie. Jest to ucieczka od chwili obecnej, od mojego teraz. 4.Osoba zintegrowana nosi w sobie podstawową wiarę w to, że da sobie radę w rozwiązaniu swoich zasadniczych problemów, które ma i nie da się zbytnio osłabić poprzez trudności i błędy, których doświadcza. Posiada podstawową pewność siebie, która czasem może ulec zachwianiu, ale jest jednak pewną stałością w zachowaniu 5. Osoba zintegrowana wobec innej osoby czy grupy nie czuje się gorsza lub lepsza. Natomiast ma świadomość, że jest osobą niepowtarzalną, mającą swoje zalety oraz wady. Uznaje różnicę pomiędzy sobą a innymi, szanuje prestiż, funkcje społeczne innych ludzi. Za rzecz oczywistą uważa to, że jest interesująca, wartościowa dla innych ludzi, przynajmniej dla tych, z którymi jest jakoś złączona 6. Osoba zintegrowana nie pozwala manipulować sobą, jest natomiast gotowa do współpracy z innymi, jeśli widzi, ze ta współpraca jest słuszna i odpowiednia 7. Osoba zintegrowana przyjmuje w sobie istnienie różnych odczuć, emocji, pozytywnych i negatywnych. Potrafi o tym rozmawiać z kimś komu ufa, co pomaga w oddramatyzowaniu rzeczywistości. Zna także i stosuje pozytywne sposoby odreagowania swoich emocji. 8. Osoba zintegrowana jest zdolna pełnić różne funkcje, różne zadania, a także potrafi włączyć się w różne gry, zabawy, rozrywki. Czyli osoba zintegrowana to osoba, która jest giętka, nie jest jednak meduzą, ma swój kształt. 9. Osoba zintegrowana jest czuła na potrzeby innych, ale potrafi wytrzymać też sytuacje, w których pomoc stanowić może tylko jakieś współodczuwanie czy np. modlitwa. Osoba zintegrowana szanuje normy społeczne, nie bawi się kosztem innych i nie wykorzystuje ich w sposób egocentryczny. POJĘCIE TEMPERAMENTU POJĘCIE TEMPERAMENTU Temperament jest jednym z ważniejszych czynników wpływających na styl działania człowieka. Stanowi on tę część składową osobowości, która bywa różnie definiowana POJĘCIE TEMPERAMENTU Według G.W.Allporta temperament odnosi się do zjawisk charakteryzujących emocjonalną naturę jednostki, takich jak podatność na wzbudzenie emocjonalne, charakterystyczna dla niej siła i szybkość reakcji, dominujący nastrój łącznie z jego specyficzną zmiennością i intensywnością, które to zjawiska zależą od wyposażenia konstytucjonalnego i są w przeważającej mierze dziedziczne. Tak rozumiany temperament jest jedną z tych dyspozycji, które niemal nie zmieniają się w ciągu całego życia. POJĘCIE TEMPERAMENTU Koncepcja temperamentu, określająca go jako styl zachowania: Temperament jest niezależną własnością psychiczną jednostki, którą zawsze należy traktować jako coś odrębnego od motywacji, zdolności i osobowości; przejawia się on w formie reakcji na jakiś bodziec zewnętrzny, okoliczność, oczekiwanie lub wymóg: POJĘCIE TEMPERAMENTU odnosi się przede wszystkim do formalnej charakterystyki zachowań lub reakcji, obejmujących takie parametry, jak: intensywność, energia, siła, szybkość, tempo, zmienność, ruchliwość. przez pojęcie temperamentu należy rozumieć cechy zachowania, pod względem których ludzie różnią się, Elementy wchodzące w skład temperamentu: • charakterystyczne uczuciowe zabarwienie przeżyć, które decydują o podstawowym nastroju konkretnego człowieka, • wrażliwość uczuciowa, przejawiająca się stopniem gotowości reagowania na bodźce emocjonalne i sposobem reagowania na nie, • tempo reakcji aktów myśli i woli, przebiegu uczuć oraz działania zewnętrznego, • siła witalna, z jaką wykonane są czynności życiowe. POJĘCIE TEMPERAMENTU Od cech temperamentalnych jednostki w dużym stopniu zależy jej sposób działania, realizacja celów, jakie przed sobą stawia. POJĘCIE TEMPERAMENTU Według Le Senne’a temperament to zasadniczy składnik indywidualności ludzkiej uwarunkowany trzema właściwościami podstawowymi: emocjonalnością (E; nE), aktywnością (A; nA), oddźwiękowością (prymalną P) lub (sekundalną S) . POJĘCIE TEMPERAMENTU EMOCJONALNOŚĆ (E; nE) Wpływ dodatni: •Jest siłą poruszającą i podtrzymującą potencjał fizjologiczny i biologiczny. •Pobudza zainteresowanie i przejęcie wykonywaną czynnością. •Uwrażliwia na doznania z dziedziny sztuki. •Jest czynnikiem ułatwiającym rozwój zdolności literackich i krasomówczych. •Przynosi możliwość wyczuwania rzeczywistości i dar intuicji. POJĘCIE TEMPERAMENTU EMOCJONALNOŚĆ (E; nE) Wpływ ujemny: •Poddaje działaniu chwil, co nieraz prowadzi do zamieszania wewnętrznego. •Zacieśnia pole świadomości psychicznej. •Zmniejsza obiektywność i utrudnia prawdomówność. •Nie sprzyja systematycznemu ujmowaniu rzeczywistości. •Ogranicza zdolność do abstrakcji. POJĘCIE TEMPERAMENTU AKTYWNOŚĆ (A lub nA) Wpływ dodatni: •Pobudza wszystkie siły człowieka do intensywnego działania łamiącego przeszkody. •Rozwija twórczość, dążenie do poszukiwań i badań. •Budzi chęć do pracy nawet nielubianej, uzbraja przeciw lenistwu. •Ułatwia szybką decyzję nawet w trudnych sytuacjach. •Podbudowuje optymistyczną postawę wobec życia. POJĘCIE TEMPERAMENTU AKTYWNOŚĆ (A lub nA) Wpływ ujemny: •Wznieca ducha niezależności i nieliczenia się z innymi. •Prowadzi do uporu. •Zbytnio zwraca na zewnątrz, co łączy się z zaniedbaniem życia wewnętrznego. •Sprzyja pożądaniu sukcesów i zaszczytów •Skłania do pewnego rodzaju podboju otoczenia. POJĘCIE TEMPERAMENTU ODDŹWIĘKOWOŚĆ (P lub S) Prymalny: •Dość szybko daje się pocieszyć po stracie drogich osób. •Skłonny do pogodzenia się bezpośrednio po porywie gniewu. •Niestały w swoich sympatiach. •Zainteresowany nowymi wrażeniami i nowymi przyjaciółmi. •Łatwo go przekonać. •Zamiłowany w zmianach. •Zmienił wiele razy zawód albo specjalność. •Często zajmuje się ważnymi projektami, których nie urzeczywistnia. •Kieruje się w działalności dążeniem do rezultatów bezpośrednich, natychmiastowych. •Nieraz postępuje sprzecznie z obranymi zasadami. POJĘCIE TEMPERAMENTU ODDŹWIĘKOWOŚĆ (P lub S) Sekundalny: Długo pozostaje pod wrażeniem. Trudny do pogodzenia. Stały w uczuciach. Przywiązany do dawnych wspomnień. Przywiązany do opinii raz powziętych. „Człowiek przyzwyczajeń”. Nie zmienia zawodu, ani specjalności. Kieruje się myślą o oddalonych celach (np. oszczędzanie na starość, zbieranie materiałów do późniejszej pracy). Na ogół postępuje zgodnie z nimi. POJĘCIE TEMPERAMENTU Prymalność Wpływ dodatni •Dysponuje do szybkiego zrozumienia aktualnej sytuacji. •Ułatwia elastyczność zachowania się zgodnie z potrzebami chwil. •Sprzyja natchnieniu. •Pomaga w adaptacji do nowego środowiska. •Sprzyja umiejętnością eksperymentacyjnym. •Usposabia do przeprowadzania i przyjmowania reform, do postępu. POJĘCIE TEMPERAMENTU Prymalność Wpływ ujemny: •Osłabia regularność życia. •Ogranicza obiektywizm. •Skłania do braku zgodności z zasadami głoszonymi, do zmienności. •Prowadzi do powierzchowności. •Dysponuje do ulegania wrażeniom, pokusom, czyni niewolnikiem chwili. •Utrudnia refleksję i planowe postępowanie. POJĘCIE TEMPERAMENTU Sekundalność Wpływ dodatni: •Sprzyja systematyczności. •Wprowadza ład, porządek, opanowanie. •Ułatwia dochowanie wierności zasadom. •Dysponuje do przewidywania przyszłości i liczenia się z przeszłością. •Pomaga w rozwoju zdolności do abstrakcji (nauki filozoficzne, matematyka). •Przeciwdziała pośpiechowi, powierzchowności, budzi refleksję. POJĘCIE TEMPERAMENTU Sekundalność Wpływ ujemny: •Prowadzi do zamknięcia się w sobie. •Skłania do nieufności, podejrzliwości. •Dysponuje do melancholii. •Sprzyja formalizmowi i pedanterii. •Prowadzi do konserwatyzmu. •Odsuwa od rzeczywistości. TEST Piszemy tylko numer pytania i ilość punktów Odpowiedź: Tak – 2 punkty Nie - 0 punktów Nie wiem – 1 punkt 1. Czy denerwujesz się szybko, gdy jakaś rzecz nie idzie ci tak, jakbyś sobie tego życzył? 2. Czy wzruszasz się opowiadaniem, książką, filmem lub sztuką, jak rzeczywistością? 3. Czy wpadasz szybko w gniew (nawet jeżeli to nie jest widoczne)? 4. Czy twój humor jest zmienny (czy bywasz niekiedy w dobrym humorze, a kiedy indziej w bardzo złym) bez wyraźnej przyczyny? 5. Czy doznajesz tremy przed egzaminem, odpowiedzią, występem publicznym? 6. Czy zabierasz się powoli do jakiejś pracy (zajęcia)? 7. Czy szybko męczysz się lub nudzisz jakąś pracą? 8. Czy mając czas wolny szukasz raczej rozrywek niż zajęcia? 9. Czy po dostaniu złego stopnia lub po niepowodzeniu pracujesz mniej lub gorzej? 10. Czy wolisz nie przemęczać się zbyt trudną pracą? 11 Czy trudno ci zapomnieć doznanych uraz, porażek, przykrości? 12 Czy przywiązujesz znaczną wagę do twych drobnych przyzwyczajeń? 13 Czy myślisz z góry o tym, co ma nastąpić, czy pragniesz się do tego przygotować w miarę możliwości? 14 Czy lubisz wspominać dawne wrażenia, przeżycia? 15 Czy lubisz udawać się na wakacje w te same miejsca? Czy przyzwyczajasz się do miejsc, osób, warunków? Jeżeli w pytaniach 1- 5 uzyskałeś ponad 5 punktów to piszesz E jeżeli 5 i poniżej to nE Jeżeli w pytaniach 6 - 10 uzyskałeś ponad 5 punktów to piszesz nA jeżeli 5 i poniżej to A Jeżeli w pytaniach 11- 15 uzyskałeś ponad 5 punktów to piszesz S jeżeli 5 i poniżej to P Zestawiamy litery razem np. EAP TABELA TYPÓW Emocjonalny, nieaktywny, prymalny – EnAP = Nerwowiec Emocjonalny, nieaktywny, sekundalny – EnAS = Sentymentalny Emocjonalny, aktywny, prymalny – EAP = Choleryk Emocjonalny, aktywny, sekundalny – EAS = Pasjonat Niemocjonalny, aktywny, prymalny – nEAP = Sangwinik Niemocjonalny, aktywny, sekundalny – nEAS = Flegmatyk Niemocjonalny, nieaktywny, prymalny – nEnAP = Amorfik Niemocjonalny, nieaktywny, sekundalny – nEnAS = Apatyk. EAS (pasjonat): odznacza się ambicją; umie konsekwentnie urzeczywistniać swoje dalekowzroczne plany. Wielka prężność całej osobowości, skoncentrowana w kierunku określonym przez „główną namiętność”. Charakter władczy, skłonny do panowania zarówno nad sobą, jak nad innymi. Potrafi wyrzec się wszystkiego, co nie prowadzi do umiłowanego celu. Często utożsamia siebie ze sprawą, której służy, lub z grupą społeczną, do której należy: Kościołem, Państwem lub Rodziną. Traktuje więc poważnie i głęboko religię, ojczyznę, obowiązki rodzinne. Doświadcza nigdy nie nasyconego głodu wielkości. Wobec otoczenia usłużny i ofiarny, ale pod warunkiem, że zostanie uznana wartość jego osoby. Umie ograniczyć swoje potrzeby organiczne, gotów do daleko posuniętego ascetyzmu; potrafi ujarzmić swoją gwałtowność, chociaż niekiedy wybucha. Wielką energię swej osobowości dyscyplinuje, angażując się do wielkich zadań. Zwykle wszechstronnie uzdolniony, ceni przeszłość, której pragnie być kontynuatorem. Postępuje zwykle uczciwie, ale jest niekiedy skłonny hołdować zasadzie „Cel uświęca środki”. Najważniejszą dla niego wartością jest zadanie, które ma wykonać. EnAS (sentymentalny): jest ambitny, ale nie umie urzeczywistniać swych daleko sięgających planów; dlatego poprzestaje na marzeniach. Zadumany, zapatrzony w swoje życie wewnętrzne (intrawertyk,). Melancholiczny i niezadowolony z siebie, skłonny jest do skrupułów i kompleksów, zwłaszcza do kompleksu niższości. Często oskarża samego siebie, a nawet czuje do siebie wstręt. Nieśmiały, drażliwy, przeżywa (choć nie daje tego po sobie poznać) każde słowo niebacznie rzucone przez otoczenie. Pozornie nieczuły i obojętny, pod maską chłodu ukrywa burze wewnętrzne i załamania. Nieufny i podejrzliwy, lęka się wszystkich nowości, zwracając najchętniej myśl ku temu, co minęło. Wciąż szuka przyjaciela, któremu mógłby powierzyć bogactwo swego wewnętrznego życia. Takim powiernikiem niejednokrotnie staje się pamiętnik, chroniony czujnie przed wzrokiem ciekawych. Niezręczny i niepraktyczny, z trudnością nawiązuje stosunki z ludźmi, lękając się ośmieszenia i niezrozumienia. Pesymista, nie wierzy we własne siły; często uprzednio rezygnuje z sukcesu, który mógłby zapewne osiągnąć, gdyby miał odrobinę ufności do samego siebie. Delikatny w stosunku do innych, umie im okazywać współczucie i otoczyć opieką. Indywidualista, kocha przyrodę i szuka w niej schronienia przed twardością losu. Najwyższą wartością dla niego jest życie wewnętrzne oraz przyjaźń EnAP (nerwowiec): odznacza się usposobieniem krańcowo- zmiennym, w krótkim czasie przechodzi od łez do śmiechu. Spragniony uczuć, ale niestały w swoich sympatiach, wciąż poszukuje nowych wrażeń. Odczuwa potrzebę upiększania rzeczywistości, co go prowadzi do fikcji poetyckiej lub do kłamstwa. Impulsywny, ocenia ludzi zależnie od tego, czy z nim sympatyzują czy też nie; ma nieraz gust do okropności i makabry. Potrzebuje podniet, by wyrwać się z bezczynności i nudy. Niezdolny do pracy systematycznej, oddaje się zajęciom ulubionym, a zaniedbuje obowiązkowe. Chce wzbudzać podziw i zwracać na siebie uwagę. Szybko się zapala i prędko gaśnie: typowy „słomiany ogień”. Po doznanych niepowodzeniach daje się łatwo pocieszyć. Snuje wielkie plany, których nie urzeczywistnia. Lubi życie towarzyskie, odznacza się błyskotliwą inteligencją. Nie umie oprzeć się pokusie, ale szczerze żałuje swoich upadków. Główną wartością nerwowca jest piękno albo rozrywka. nEAS (flegmatyk): jest zrównoważony, obiektywny, szanujący zasady i punktualny. Mimo chłodu i pozornej nieczułości umie pomagać potrzebującym. Cierpliwy, odważny, wytrwały i naturalny, po prostu nie umie udawać. Obdarzony jest zdolnością jasnego i treściwego wypowiadania się, chociaż może niekiedy nużyć słuchaczy. Uzdolniony do matematyki i nauk ścisłych, posiada umiejętność abstrakcji. Ma wybitne poczucie humoru, na co nie wydaje się wskazywać jego na ogół poważny wygląd. Pracuje systematycznie, choć powoli, nie znosi pośpiechu. Wierny swemu słowu, na czas wykonuje zlecone prace. Nie pragnie życia towarzyskiego, ale umie znaleźć się wśród ludzi. Zamiłowany do porządku i czystości. Niekiedy oddaje się wątpieniu, ale niezmordowanie szuka prawdy. Największą wartością jest dla niego prawda lub prawo. nEAP (sangwinik): jest chłody i opanowany, uwagę swą kieruje na życie zewnętrzne (ekstrawertyk), które umie doskonale obserwować. Obdarzony w wybitnym stopniu zmysłem praktycznym, potrafi „sprzedać” swoje wiadomości. Zdolny jest do nauk ścisłych, zwłaszcza eksperymentalnych. Lubi życie towarzyskie, jest grzeczny, dowcipny i uprzejmy, ale bywa również ironiczny i złośliwy. Zna tajemnicę kierowania ludźmi, można go nazwać zręcznym dyplomatom. Skłonny jest do oportunizmu i konformizmu, bardzo podatny na wpływy otoczenia. Gotów uznać względność norm moralnych, dochodzi nieraz do sceptycyzmu, odznacza się liberalizmem i tolerancyjnością. Daje dowody inicjatywy i wielkiej giętkości umysłu. Spokojny i zrównoważony, nawet w bardzo napiętych sytuacjach. nastawiony egoistycznie, bywa nieraz Często wyrachowany i wykorzystuje innych. Największą wartością jest dla niego powodzenie życiowe, użyteczność. EAP (choleryk): jest pełny żywotności i energii, działa z wytężeniem i gorączkowo w wielu kierunkach. Porywczy i wybuchowy, nieraz grzeszy brakiem umiaru. Skłonny do przesady, mierzy siły na zamiary. Wieczny reformator. Usposobienie pogodne, optymistyczne. Z łatwością nawiązuje kontakty towarzyskie i przyjacielskie. Pełen ciepła i ostentacyjnej serdeczności, potrafi przyciągać do siebie ludzi. Zwykle dobry mówca, czasem demagog, schlebiający tłumowi, podburzający do buntu. Wierzy w postęp. Szybki zręczny i zdecydowany. Umie zdobywać, lubi rozkazywać i każdemu dać jakąś robotę do wykonania. Największą wartość stanowi dla niego działanie. nEnAP (amorfik): jest uczynny, zgodny, tolerancyjny. Da się ukształtować swemu otoczeniu, dlatego mówi się o nim, że ma „dobry charakter”. Niedbały, skłonny do lenistwa, odkłada zlecone czy zamierzone zajęcia. Niepunktualny. Na ogół idzie za tym, co modne, niekiedy dość zaskakująco przejawia bierny opór. Nie przejmuje się niczym. Często uzdolniony jest do muzyki i sztuki aktorskiej, nieraz obdarzony dobrą pamięcią. Nad wszystko stawia potrzeby organiczne: jedzenie, picie, sen. Ożywia się z częstej „duchowej drzemki” podczas gier i zabaw towarzyskich. Chętnie uprawia gry hazardowe. Lubi wygodne życie w domu rodzinnym, ale nie umie poświęcić się i być ofiarnym. Dość obiektywnie ocenia rzeczywistość. Najwyższą dla niego wartością jest dla niego rozrywka, przyjemność. nEnAS (apatyk): bywa zwykle małomówny, zamknięty w sobie i skryty. Nie ma zbyt wielkich aspiracji. Ponury i milczący, rzadko się śmieje. Zwykle uczciwy, prawdomówny, punktualny, odważny. Nudzi się często, brak mu zainteresowań. Zdolny do matematyki i przedmiotów ścisłych, lubi porządek i czystość. Wierny jest zasadom, które mu wpojono, niekiedy przejawia opór, który trudno złamać. Umie być karny i opanowany. Nie lubi nowości, jest raczej konserwatystą. Długo nosi urazy w sercu, niełatwo daje się pogodzić. Odznacza się równym usposobieniem, trzyma się z dala od społeczeństwa. Największą dla niego wartością jest spokój MECHANIZMY OBRONNE MECHANIZM OBRONNY jest specyficznym obronnym procesem, operującym poza świadomością, z którego człowiek NIE ZDAJE SOBIE SPRAWY. Jest to AUTOMATYCZNIE i NIEŚWIADOMIE podejmowane DZIAŁANIE, zmierzające do ROZŁADOWANIA EMOCJONALNEGO NAPIĘCIA, ROZWIĄZANIA KONFLIKTU oraz ZMNIEJSZANIA LĘKU. Działanie to jest sterowane przez Ego z chwilą, kiedy człowiek znajdzie się w sytuacji, z której wyraźne zdanie sobie sprawy jest dla niego nie do zniesienia. MECHANIZMY OBRONNE GŁÓWNE, pierwotne mechanizmy obronne: 1. wypieranie 2. sublimacja 3. identyfikacja 4. inwersja 5. kompensacja 6. restytucja 7. konwersja 8. zaprzeczanie istnienia czegoś 9. przeniesienie 10.dysocjacja 11.fantazjowanie 12.idealizowanie 13.introjekcja 14.inkorporacja 15.projekcja 16.racjonalizacja WYPIERANIE jest to automatyczny pozbawiony świadomego wysiłku proces usuwania do nieświadomości myśli impulsów, uczuć, które nie są świadomie tolerowane i wydają się odrażające. Wypieranie działa jako mechanizm zabezpieczający przed groźbą odczuwania leku. Jest to podstawowy mechanizm obronny. Wypieranie jest procesem zachodzącym niejako automatycznie z chwilą kiedy pojawi się impuls, uczucie, pobudzenie, które wyzwala reakcję lękową. Wypieranie jest procesem AKTYWNYM, który pochłania energię psychiczną jednostki. Wypieranie operuje głównie w sferze pamięci jednostki, tzn. polega głównie na ZAPOMINANIU określonych przeżyć, reakcji, zdarzeń wspomnień, pragnień, które budzą przykrość, cierpnie, wyzwalają lęk. SUBLIMACJA jest mechanizmem obronnym operującym poza świadomością jednostki, którego działanie polega na tym, że zblokowane, nieakceptowane przez jednostkę popędy są rozładowywane i wyrażane w kanałach aprobowanych i akceptowanych przez jednostkę i grupę społeczną, w której żyje. W procesie sublimacji KIERUNEK i CEL działania wypartego popędu zostaje zmieniony i skierowany na nowe obiekty. Sublimacja jest metodą do przystosowywania się do sytuacji konfliktowej, polegającą na tym, że jednostka znajduje społecznie aprobowane drogi dla bezpiecznego rozładowania własnych pragnień i życzeń. IDENTYFIKACJA to mechanizm obronny polegający na tym, że człowiek zachowuje się w mniejszym lub większym stopniu tak, jakby był kimś innym. Upodobnianie się w zachowaniu do kogoś innego może obejmować różne obszary i reakcje zachowania. Może to być przyjmowanie za swoje cudzych myśli, poglądów, postaw, sposobów ekspresji uczuć, właściwości charakteru. Proces identyfikacji polega na tym, że jednostka przyjmuje za swoje, NIEZDAJĄC SOBIE Z TEGO SPRAWY, sposoby zachowania innych ludzi, które wydają się jej cenne, budzące aprobatę. INWERSJA – pewne pragnienia, popędy, uczucia, myśli, które zostały wyparte ze świadomości jako nie do przyjęcia dla jednostki, powracają znów do świadomości i mogą być wyrażone oraz rozładowane, ale w zachowaniach WPROST PRZECIWNYCH do tych, w jakich mogły się pierwotnie przejawiać. Najczęściej inwersja przejawia się jako nieświadome przetransportowanie uczuć wrogości w stosunku do jakiejś osoby, zazwyczaj członka rodziny lub kogoś bliskiego, na przesadnie manifestowane uczucia sympatii, miłości, uprzejmości FANTAZJOWANIE jest mechanizmem, w którym człowiek rozładowuje swoje nie aprobowane przez siebie popędy, ulega nie aprobowanym przez siebie skłonnościom i uczuciom w grze wyobraźni. Gra wyobraźni, działanie w fantazji spełnia kilka funkcji: służy jako substytut realnego działania, które jednostka odbiera jako niebezpieczne lub nieodpowiednie dla siebie. Dotyczy to zwłaszcza rozładowania własnej agresywności, wrogości, pragnień seksualnych. IDEALIZACJA człowiek PRZECENIA i emocjonalnie wyolbrzymia znaczenie jakiegoś obiektu czy osoby. Przecenianie znaczenia osoby lub obiektu wyraża się zazwyczaj jako kierowanie na te osoby lub obiektu uwagi, interesowanie się nimi, nadawanie im wielkiego znaczenia, wyolbrzymianie cech „dobrych” i niedostrzeganie „złych”. Przedmiotem idealizacji jest zazwyczaj rzecz, osoba, sprawa, którą obdarza się uczuciem. Obiekt ten jest przesadnie wychwalany, przeceniany, przywiązuje się doń nadmierną wartość. PROJEKCJA mechanizm psychiczny działający bez udziału świadomości, polegający na tym, że człowiek RZUTUJE na inne osoby, PRZYPISUJE innym osobom te reakcje i cechy osobowości, których u siebie nie aprobuje, które od siebie odrzuca. W ten sposób NIE DOPUSZCZA do uświadomienia sobie tego, co zostało wyparte. Klasycznym przykładem działania projekcji jest rzutowanie własnych wrogich uczuć, które jednostka odczuwa do ludzi, na innych ludzi. REGRESJA jeden z głównych mechanizmów obronnych, w którym jednostka COFA się, NAWRACA w swoich zachowaniach do WCZEŚNIEJSZYCH reakcji, odczuwanych przez nią jako bardziej przyjemne. Regresja powoduje zazwyczaj nawrót do zachowania bardziej zależnego, do zachowania zmierzającego do większej opieki i oparcia.
