doc„Trzeba z żywymi naprzód iść...”.
download 
Reklamacja Transkrypt
„Trzeba z żywymi naprzód iść...”.
„Trzeba z żywymi naprzód iść...”. Pamiątki po Adamie Asnyku w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie 16.12.2016 – 12.03.2017 Adam Asnyk (1838–1897) – powstaniec, dramatopisarz, poeta, autor słynnych sonetów. Kto z nas potrafi powiedzieć więcej o tej ciekawej postaci? Asnyk dołączył do grona wielkich zapomnianych. Wierzymy, że ekspozycja „Trzeba z żywymi naprzód iść...”. Pamiątki po Adamie Asnyku w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie zmieni tę sytuację. Pokazujemy ją 120 lat po krakowskich obchodach 30-lecia pracy twórczej poety i społecznika, celebrowanych z namaszczeniem 14 grudnia 1896 roku w Teatrze Miejskim oraz Grand Hotelu. Aleksy Strażyński, Portret Adama Asnyka Fot. Pracownia Fotograficzna MNK Dwa lata po śmierci ojca, w roku 1899, Włodzimierz Asnyk podarował Muzeum Narodowemu w Krakowie zbiór pamiątek po nim. Doszło do tego „za staraniem” przyjaciela Adama Asnyka, Ernesta Tytusa Bandrowskiego. Adam Asnyk powinien być wspominany szczególnie dobrze właśnie w Krakowie, mieście, gdzie „pisał, żył, zawierał przyjaźnie, działał publicznie. Stamtąd udawał się w egzotyczne podróże, które miały koić zawsze przezeń odczuwany i coraz dotkliwszy «ból istnienia»” (cytat za: Grażyna Borkowska, Pozytywiści i inni). Trafił tu w efekcie swojej spiskowej działalności w przedpowstańczej Warszawie oraz udziału w powstaniu styczniowym, o którego przebiegu współdecydował jako członek tzw. wrześniowego Rządu Narodowego. Po upadku powstania, w latach 1864–1867, chronił się za granicą, zdążył nawet uzyskać doktorat z filozofii w Heidelbergu, uzupełniając w ten sposób swoje wykształcenie rolnicze i medyczne. Powrót do Warszawy i rodzinnego Kalisza był dla niego zamknięty, osiedlił się zatem najpierw we Lwowie, a od roku 1870 w Krakowie. Do Galicji przeprowadzili się także rodzice Adama Asnyka, wiernie wspierający go w trudnych chwilach i pomagający w wychowaniu jedynego wnuka, wcześnie osieroconego przez matkę Włodzimierza. Niedługo po śmierci żony, w styczniu 1882 roku, Adam Asnyk został wydawcą krakowskiego dziennika stronnictwa demokratów „Reforma” (potem „Nowa Reforma”). Pełnił funkcję jej redaktora naczelnego od 1889 do 1895 roku. Wkrótce też, jako aktywny społecznik, został radnym miejskim w Krakowie, a w roku 1889 – posłem do galicyjskiego Sejmu Krajowego. Kraków zawdzięcza Asnykowi m.in. sprowadzenie z Paryża prochów Adama Mickiewicza – wielbiciel wieszcza zaangażował się w tę sprawę całym sercem. Był także jednym z założycieli Towarzystwa Szkoły Ludowej w Krakowie. 1 „Trzeba z żywymi naprzód iść...”. Pamiątki po Adamie Asnyku w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie 16.12.2016 – 12.03.2017 Intensywna działalność polityczno-społeczna nie przeszkodziła poecie w podejmowaniu wysokogórskich wspinaczek. Został jednym z pierwszych członków Towarzystwa Tatrzańskiego. Jego liryki tatrzańskie współcześni cenili na równi z refleksyjnymi sonetami, a dziś wydają się one mniej manierystyczne i świeższe niż wiele podręcznikowych wierszy Asnyka. Kraków był także miejscem, skąd bohater wystawy w Muzeum Narodowym w Krakowie wyprawiał się w dalsze podróże: do Włoch, na Sycylię, Maltę i północne wybrzeże Afryki, na Cejlon i do Indii. Adam Asnyk zmarł jako 59-latek i został pochowany wśród grona zasłużonych dla kraju na Skałce w Krakowie. Jego pogrzeb zapisał się w pamięci krakowian jako jedna z ceremonii pożegnań wielkich Polaków. Uroczysty kondukt żałobny przeszedł przez całe miasto: od domu artysty przy ul. Łobzowskiej przez Podwale, ul. Szczepańską na Rynek przed kościół Mariacki i dalej Grodzką i Stradomską na Skałkę. Dwa lata po śmierci ojca, w roku 1899, Włodzimierz Asnyk podarował Muzeum Narodowemu w Krakowie zbiór pamiątek po nim. To właśnie o jego dar – przekazany „za staraniem” przyjaciela Adama Asnyka, Ernesta Tytusa Bandrowskiego – oparta jest ekspozycja w Muzeum Narodowym w Krakowie. – Zobaczymy na niej na przykład całopostaciowy portret poety namalowany przez Aleksego Strażyńskiego w 1886 roku – mówi kustosz Monika Paś, kuratorka wystawy. – Ciekawostką jest szarfa od kosza kwiatów, ofiarowanego Asnykowi przez Polki w czasie czwartego przedstawienia jego komedii Bracia Lerche, a wręczonego przez wspomnianego Strażyńskiego w zastępstwie „nieśmiałego dziewczątka”, które nie zdobyło się na odwagę, by podejść do dostojnego pana. Wiemy, że działo się to 7 maja 1886 roku. Na wystawie można zobaczyć także srebrny wieniec ofiarowany Asnykowi w 1886 roku, album 20 fotograficznych widoków Kalisza, który niezmiernie ucieszył urodzonego w tym mieście poetę, oraz wybór okolicznościowych adresów, dyplomów i telegramów. Wśród pamiątek znalazły się również dowody uznania składane poecie przy innych okazjach, jak ozdobny adres imieninowy „od autora ziomka” ofiarowany Asnykowi w 1893 roku czy dyplom z 1894 roku mianujący poetę członkiem honorowym Stowarzyszenia Weteranów Wojskowych w Krakowie. Jako ostatnią należy wspomnieć ofiarowaną przez Litwinów z Wilna w 1897 roku pamiątkę nabożeństwa żałobnego za dusze Adama Asnyka i Kornela Ujejskiego. Ekspozycję uzupełniają wypożyczony z Muzeum Narodowego w Warszawie obraz Jacka Malczewskiego Dzieje piosenki (przedstawiający Asnyka w wojskowym szynelu) oraz rzeźbiarskie portrety ze zbiorów Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej – głowa poety wykonana przez Konstantego Laszczkę i popiersie autorstwa Karola Hukana. Adama Asnyka możemy oglądać także na archiwalnych fotografiach z różnych okresów jego życia. (Oprac. MB) 2 „Trzeba z żywymi naprzód iść...”. Pamiątki po Adamie Asnyku w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie 16.12.2016 – 12.03.2017 Informacje dla zwiedzających: Wystawa Trzeba z żywymi naprzód iść... Pamiątki po Adamie Asnyku w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, Sala „Malarnia” 16 grudnia 2016 – 12 marca 2017 Wstęp w ramach biletu do galerii MNK Media: KATARZYNA BIK (695 981 817) [email protected] MARTA BOSAK (606 207 728) [email protected] Pliki do pobrania: SERWER ftp.mnk.pl UŻYTKOWNIK: media HASŁO: fCZRRtme6w Pon.: nieczynne Wt. – sob.: 10.00–18.00 Niedz.: 10.00–16.00 Kurator: Monika Paś Koordynator: Katarzyna Pawłowska Aranżacja: Magdalena Bujak Organizator: Muzeum Narodowe w Krakowie Mecenas Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku oraz Muzeum Narodowego w Krakowie: PZU 3
