Umowa spisywana bez notariusza

vademecum biznesu
wtorek | 4 września 2007 | ◊rzeczpospolita
ZA ZOBOWIĄZANIA ODPOWIADAJĄ WSZYSCY WSPÓLNICY
Umowa spisywana bez notariusza
Spółka jawna
to najbardziej typowa
spośród spółek handlowych.
Do jej założenia nie potrzeba
udziału notariusza,
nie obejdzie się jednak
bez wpisu do rejestru
przedsiębiorców
Spośród spółek handlowych najprostsza jest niewątpliwie spółka
jawna. O tym, jak ją powołać, rozstrzyga kodeks spółek handlowych
(k.s.h.). Spółka to podmiot prawa niezależny od tworzących ją wspólników. Nie jest co prawda osobą prawną, ma jednak tzw. zdolność prawną
(art. 8 § 1 k.s.h.). Oznacza to, że może
nabywać prawa i zaciągać zobowiązania we własnym imieniu, a nie w
imieniu wszystkich wspólników.
Co ważne, za zobowiązania spółki odpowiadają wszyscy wspólnicy,
i to całym swoim majątkiem. Odpowiedzialność ta ma jednak charakter subsydiarny, tzn. może do niej
dojść pod warunkiem, że wierzycielowi nie uda się zaspokoić swoich roszczeń z majątku samej spółki
(art. 31 k.s.h.). Nagrodą za osobistą
odpowiedzialność są korzyści podatkowe (o czym pisaliśmy we
wczorajszym Vademecum).
KROK 1. Sporządź umowę
Pierwszą czynnością, jaką powinni wykonać przyszli wspólnicy,
jest spisanie umowy spółki. Są co
najmniej dwie szkoły. Zwolennicy
pierwszej preferują umowy długie i
szczegółowe. Często polega to na
przenoszeniu do umowy odpowiednich postanowień kodeksu
spółek handlowych. Druga szkoła
to umowy jak najkrótsze. Nie ma
sensu przepisywać artykułów
k.s.h., bo co do zasady obowiązują
one niezależnie od tego, czy trafią
do umowy czy nie. My preferujemy
umowy krótkie i treściwe. Takie też
są wzory umów, którymi dzisiejsze
Vademecum ilustrujemy. Nie przeszkadza to jednak włączać do
umów dodatkowych postanowień i
rozbudowywać umów tak, jak to
akurat wspólnikom w konkretnych
okolicznościach odpowiada.
Minimalne wymogi umowy spółki jawnej określa art. 25 k.s.h. Nie są
one zbyt wygórowane. W umowie
trzeba bowiem określić:
– firmę i siedzibę spółki,
– wkłady wnoszone przez każdego wspólnika i ich wartość,
– przedmiot działalności spółki,
– czas trwania spółki (pod warunkiem, że jest on oznaczony).
Ustawa o rachunkowości (DzU z
2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.)
wymaga od większości spółek prawa handlowego określenia roku
obrachunkowego (art. 3 ust. 1 pkt 9
w zw. z art. 2 ust. 1). Ustawie tej nie
podlegają wszystkie spółki jawne
(zależy to od osiągnięcia pewnego
pułapu przychodów), ale rok obrachunkowy i tak warto w umowie
określić. Przyda się, kiedy przychody spółki wzrosną.
KROK 2. Wybierz oznaczenie
O tym, jak wybrać oznaczenie
działalności gospodarczej, piszemy
w oddzielnym tekście. Wspólnicy
muszą jednak pamiętać, że firma ich
spółki powinna zawierać nazwisko
7
Spółka
jawna
UMOWA SPÓŁKI JAWNEJ
15 maja 2004 r. w Gdańsku niżej podpisani:
– Piotr Jastrzębski, legitymujący się dowodem osobistym nr FF 9870422,
zam. w Gdańsku, ul. Górna 24,
– Marta Kwiatkowska, legitymująca się dowodem osobistym nr 6564644,
zam. w Gdańsku, ul. Żelazna 19/42,
– Czesław Kowalski, legitymujący się dowodem osobistym nr 9986633,
zam. w Gdyni, ul. Miodowa 45,
– Mariusz Piotrowski, legitymujący się dowodem osobistym nr 3132155,
zam. w Sopocie, ul. Morska 12
zawiązują spółkę jawną.
§1
Siedzibą spółki jest miasto Gdańsk.
§2
Firma spółki brzmi: Jastrzębski i wspólnicy spółka jawna.
§3
Przedmiotem działalności spółki jest (według Polskiej Klasyfikacji Działalności):
– 63.30. A Działalność biur podróży,
– 63.30. B Działalność agencji podróży,
– 63.30. C Działalność biur turystycznych,
– 63.30. D Pozostała działalność turystyczna.
§4
Wspólnicy wnoszą do spółki następujące wkłady:
– Piotr Jastrzębski: prawo użytkowania lokalu położonego przy ul. Mistrzowskiej 16
(księga wieczysta Kw 31) oraz swoją pracę w charakterze dyrektora biura.
Wartość tego wkładu wspólnicy wyceniają zgodnie na 40 tys. zł,
– Marta Kwiatkowska: 10 tys. zł oraz swoją pracę w charakterze księgowej.
Wartość tego wkładu wspólnicy wyceniają zgodnie na 20 tys. zł,
– Czesław Kowalski: 10 tys. zł oraz swoją pracę w charakterze pilota wycieczek.
Wartość tego wkładu wspólnicy wyceniają zgodnie na 20 tys. zł,
– Mariusz Piotrowski: prawo użytkowania autokaru wycieczkowego Mercedes Tourino,
nr rejestracyjny GD 04554, oraz swoją pracę w charakterze kierowcy.
Wartość tego wkładu wspólnicy wyceniają zgodnie na 20 tys. zł.
§5
Prowadzenie spraw spółki powierza się Piotrowi Jastrzębskiemu.
§6
W przypadku poniesienia przez spółkę straty wspólnicy nie mogą żądać
odsetek od udziału kapitałowego.
§7
Rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy. Pierwszy rok obrotowy kończy się
31 grudnia 2008 r.
§8
Spory wynikające z niniejszej umowy będzie rozstrzygał sąd właściwy dla miasta
Gdyni.
§9
Koszty sporządzenia niniejszej umowy wspólnicy ponoszą w częściach równych.
§ 10
Niniejszą umowę sporządzono w czterech jednobrzmiących egzemplarzach,
po jednym dla każdej ze stron.
Umowa powinna określać siedzibę spółki
(art. 26 k.s.h.).
Umowa powinna określać firmę spółki
(art. 26 k.s.h.).
Umowa spółki powinna określać przedmiot
działalności spółki (art. 26 k.s.h.).
Zasadą jest, że wspólnik ma prawo żądać
od swojej spółki corocznie wypłacenia odsetek
w wysokości 5 proc. od swojego udziału
kapitałowego, nawet gdy spółka poniosła stratę.
Wspólnicy mogą jednak wyłączyć tę zasadę
w umowie spółki (art. 53 w zw. z art. 37 k.s.h.).
Umowa spółki podlegającej ustawie
o rachunkowości powinna określać rok obrotowy
spółki (art. 3 ust. 1 pkt 9 ustawy o rachunkowości).
Strony umowy mogą uznać, że wolą, aby ewentualne
spory z niej wynikające rozstrzygał inny sąd
niż wskazany przez ustawę (art. 46 kodeksu
postępowania cywilnego).
[Podpisy]
(albo firmę) przynajmniej jednego
ze wspólników (art. 24 § 1 k.s.h.).
Nie stoi to jednak na przeszkodzie włączenia do firmy innych słów.
Mogą mieć one charakter abstrakcyjny (np. „Jan Kowalski – Kafatex
spółka jawna” czy „Biblurbo Zieliński Malinowski spółka jawna” itp.),
mogą też nieść jakąś informację (np.
„Usługi szklarskie Kowalski spółka
jawna”, „Komis samochodowy Iksiński i Wspólnicy spółka jawna”).
KROK 3. Wpisz do rejestru
Podpisanie umowy to pierwszy
krok do powołania spółki. Spółka
powstaje dopiero z chwilą rejestracji (art. 251 k.s.h.).
Spółkę może zgłosić w sądzie każdy ze wspólników. Jednak nawet do
takiego indywidualnego zgłoszenia
należy dołączyć złożone przed sądem
albo poświadczone przez notariusza
wzory podpisów wszystkich osób,
które będą uprawnione do reprezentowania spółki (art. 26 § 3 k.s.h.).
Reprezentacja to nic innego jak
możliwość dokonywania czynności
prawnej w imieniu spółki. Co do zasady reprezentować spółkę może
każdy wspólnik (art. 29 § 3 k.s.h.).
Wzór podpisu składa w takiej sytuacji każdy z nich.
W umowie spółki wspólnicy mogą
jednak albo w ogóle pozbawić niektórych spośród siebie prawa jej reprezentowania, albo przynajmniej
pozbawić ich prawa samodzielnej
reprezentacji (art. 30 k.s.h.). Wtedy
wzory podpisów składają tylko ci,
którzy mogą spółkę reprezentować.
Poza tym do zgłoszenia należy
dołączyć umowę spółki. Później
także przy każdej zmianie wpisu w
KRS dotyczącego umowy do wniosku o wpis trzeba będzie załączać
jej ujednolicony tekst.
Jakie druki
Wniosek o wpis spółki do rejestru przedsiębiorców trzeba złożyć
na formularzu KRS-W1. Należy dokładnie stosować się do zawartych
w nim objaśnień, bo sądy skrupulatnie to kontrolują. Na urzędowych
drukach trzeba też złożyć niektóre
załączniki do wniosku o wpis. Odpowiednie wskazówki wnioskodawcy znajdą na ostatnich stronach
formularza KRS-W1.
POLSKA KLASYFIKACJA DZIAŁALNOŚCI
Poinformuj,
czym się zajmujesz
Zarówno w sądzie rejestrowym, jak
i w ewidencji działalności gospodarczej musisz podać, czym twoja
firma będzie się zajmować. Odpowiednie informacje musisz też wpisać do umowy spółki.
Przy określaniu przedmiotu działalności – czyli tego, czym będziesz
się zajmować ty albo twoja spółka
– przyda ci się umiejętność korzystania z Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). To urzędowa lista możliwych dziedzin ludzkiej aktywności.
Jest załącznikiem do rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (DzU z
2004 r. nr 33, poz. 289 z późn. zm.).
Teoretycznie PKD nie trzeba stosować przy sporządzaniu umowy
spółki. Możesz zatem własnymi słowami opisać w umowie to, na czym
będzie polegał twój biznes. Klasyfikacji musisz natomiast użyć, zgłaszając działalność do ewidencji albo rejestru sądowego. Właśnie dlatego wiele spółek już wcześniej w
umowie spółki wpisuje symbole
PKD.
Takie rozwiązanie obarczone
jest jednak wadą. Jeśli bowiem za
jakiś czas zmieni się wspomniane
rozporządzenie, to może się okazać, że trzeba zmieniać samą umowę. Tekst PKD możesz znaleźć w
serwisie internetowym „Rzeczpospolitej”.
Warto korzystać z niego przy spisywaniu umowy albo wypełnianiu
urzędowych formularzy.