Zasady wolności Internetu

Zasady wolności Internetu
Wersja z 29 lutego 2012 r.
PREAMBUŁA
Internet jest na tyle ważnym instrumentem korzystania z przysługujących obywatelom praw,
że sam dostęp do niego również zasługuje na miano prawa podstawowego.
Uznawane powszechnie prawa człowieka i obywatela zawarte w konstytucji Estonii
obowiązują w Internecie tak samo, jak i poza nim. Prawa te są nadrzędne wobec
obowiązujących jak i przyszłych ustaw, regulacji i porozumień międzynarodowych. Nie
można komukolwiek ograniczyć praw tylko dlatego, że w celu ich realizacji wykorzystuje
Internet lub jakiekolwiek inne narzędzia, które mogłyby powstać w przyszłości.
Niniejsze zasady nie stanowią wyczerpującego katalogu praw, są tylko rezultatami
przejściowo
wypracowanymi
podczas
otwartej
dyskusji,
którą
obywatelskie
społeczeństwo Estonii prowadziło na początku 2012 roku. Zasady nie są końcowe ani
ostateczne; wraz z rozwojem technologii mogą i powinny być uzupełniane.
Rozumiemy też, że spisane tu zasady mogą niekiedy wykraczać poza ramy
obowiązującego dziś prawa. Zajęliśmy stanowisko, że rozwój technologii i szerzące się
rozpowszechnienie niosą ze sobą niezbędność uzupełnienia i zmiany obecnych aktów
prawnych w celach zapewnienia trwałej ochrony praw człowieka i praw obywatelskich.
Zasady te podkreślają te prawa użytkowników Internetu, które mogą obowiązywać nie tylko
w Estonii (i w kontekście naszej konstytucji), ale również w innych częściach świata.
Pierwszą wersję dokumentu sporządzili Linnar Viik, Daniel Vaarik, Sten Tamkivi i Marten
Kokk.
W trakcie omówienia publicznego wersja ta została zmieniona i uzupełniona wieloma
propozycjami, zaczerpniętymi między innymi wśród komentarzy użytkowników wyrażanych
publicznie na blogu Praxis w dniach 14 – 24 lutego 2012 r.
DEFINICJE
1
Użytkownik – osoba, która korzysta z usług sieciowych w celu obcowania z innymi ludźmi
lub w celu otrzymania dostępu do treści internetowych. Wszyscy obecni i ewentualni
użytkownicy w tekście zasad są określeni wyrazem “każdy”.
Dostawca usługi sieciowej – przedsiębiorca, który oferuje użytkownikom środki i usługi
umożliwiające im obcowanie z innymi użytkownikami lub zapewniające dostęp do treści
internetowych.
Dostawca treści internetowych – osoba prywatna, firma lub instytucja państwowa, która
oferuje użytkownikom usługi dotyczące przechowania danych lub ich opracowania bądź też
udostępnia użytkownikom dostęp do zbioru swoich danych.
Dostawca usługi internetowej – dostawca usługi sieciowej lub treści internetowych.
Państwo – sektor publiczny, który obejmuje tak organy władzy ustawodawczej, wykonawczej
i sądowniczej, jak również przedsiębiorstwa, które świadczą usługi publiczne na poziomie
państwowym, a także lokalnym oraz międzynarodowym.
Internet – zbiór usług sieciowych i treści internetowych dostępnych dla użytkowników.
1. KORZYSTANIE Z INTERNETU
Każdy ma prawo do wejścia do Internetu i do korzystania z niego.
• Dostawcy usługi internetowej są wolni od ograniczeń, które zmieniałyby usługi na droższe
lub mogłyby w inny sposób wpłynąć na zmniejszenie ich dostępności dla użytkowników.
2. ROZPOWSZECHNIENIE
Każdy ma prawo do swobodnego tworzenia, poszukiwania, przyjmowania oraz
przekazania dalej informacji w Internecie.
• Szeroka dostępność Internetu umożliwia pozytywny wpływ swobodnego rozpowszechnienia
informacji.
3. TWÓRCZOŚĆ
2
Każdy ma prawo do wniesienia swego wkładu w rozpowszechnienie bogactwa zasobów
kultury i wiedzy w Internecie oraz do uzupełnienia i wzbogacenia go własną
twórczością.

Każdy ma prawo do bycia uznanym za twórcę swego dzieła.

Każdy ma prawo do robienia kopii ze znalezionych w Internecie opublikowanych
zgodnie z obowiązującym prawem dzieł i innych opublikowanych zgodnie z
obowiązującym prawem informacji w celu użytku własnego i użytku w swoim
gospodarstwie domowym oraz do ich zmian, wykorzystania, jak również i do ich
zniszczenia.

Nie ograniczając wymienionych wyżej praw, każdy ma prawo do wprowadzenia w
wyznaczonym przez ustawę terminie warunków korzystania i rozpowszechnienia
swojej twórczości. Warunki te nie mogą być w sprzeczności z podstawowymi
postulatami Internetu ani nie mogą stanowić przeszkody w swobodnym przepływie
informacji.
4. WOLNOŚĆ SŁOWA
W Internecie każdy ma prawo do wolności słowa i myśli.

Każdy ma prawo do publikowania swoich opinii oraz do ujawnienia swojego
światopoglądu w wirtualnych protestach i manifestacjach. Dostawca treści
internetowych ma prawo do wprowadzenia szczegółowych warunków korzystania ze
swojej usługi i do moderowania za ich pomocą wkładu użytkowników w swoje
środowisko.
5. DANE OSOBOWE I IDENTYFIKACJA
Każdy ma prawo do ochrony dotyczących go danych osobowych przechowywanych w
Internecie.

Ten, kto przetwarza dane osobowe, jest zobowiązany do wyjaśnienia użytkownikowi,
w jakim celu i w jaki sposób te dane zostaną wykorzystane.

Każdy ma prawo do poświadczenia swojej tożsamości i autoryzowania pod swoim
imieniem i nazwiskiem czynności, używając podpisu elektronicznego.
3

Każdy ma prawo do żądania od dostawcy usługi skasowania lub usunięcia swoich
archiwizowanych danych.
6. BEZPIECZEŃSTWO
Każdy ma prawo do zachowania własnej wartości i bezpieczeństwa w Internecie.

Każdy musi mieć możliwość korzystania z Internetu bez obawy cyberprzemocy i
kradzieży tożsamości. Dzieci mają szczególne prawo do tego, by czuć się bezpiecznie
w Internecie i nie obawiać się seksualnego lub jakiegokolwiek innego wykorzystania.
7. E-DEMOKRACJA
Każdy ma prawo do tego, by otrzymywać usługi elektroniczne od państwa, którego jest
obywatelem, a także od państwa, które odwiedza.

Usługi państwowe są dostępne niezależnie od miejsca fizycznego przebywania
użytkownika i każdy za pomocą kanałów elektronicznych może wziąć udział w
pełnieniu władzy publicznej. Za pomocą kanałów elektronicznych należy sprzyjać Edemokracji oraz zmieniać wzięcie udziału przez ludzi w tworzeniu prawa w sposób
możliwie prosty i dostępny.

Wiadomości wymieniane w sposób elektroniczny pomiędzy obywatelami a państwem
oraz odbywające się w Internecie debaty publiczne mają taką samą wartość i wagę, jak
odbywająca się fizycznie lub na papierze wymiana informacjami.
8. E-RYNEK
Każdy ma prawo do bezpiecznego transgranicznego handlu elektronicznego, do
zawierania umów oraz do dokonania przekazów pieniężnych za pośrednictwem
Internetu.

Użytkownicy są wolni w dokonaniu wyboru spośród sposobów płatności oraz nie
wolno ich zmuszać do zadłużenia się lub do nadmiernego ujawnienia danych
osobistych tylko dlatego, że transakcja jest dokonywana przez Internet.
9. POLITYKA PRYWATNOŚCI
4
Każdy ma prawo do poszanowania w Internecie sekretów swego życia osobistego i
rodzinnego oraz do zachowania w tajemnicy korespondencji.

Każdy ma prawo do ochrony przechowywanych w Internecie oraz przekazywanych
informacji - za pomocą środków kryptograficznych.

Każdy ma prawo do nieujawniania w Internecie swojej tożsamości, jeżeli nie ma na to
ochoty, i do pozostania anonimowym lub do używania pseudonimów.
10. DANE
Każdy ma prawo do przechowywanych w Internecie swoich danych.

Dane powierzone przez użytkownika na przechowanie dostawcy treści internetowych
są własnością użytkownika. Nikt nie może ich przetwarzać bez zgody użytkownika.
Dostawca treści internetowych nie może usunąć danych przestrzegającego warunków
korzystania użytkownika ani nie może zabronić użytkownikowi dostępu do nich.

Przechowujący dane
odpowiada za nietykalność i
bezpieczeństwo
danych
użytkownika.
11. OTWARTY INTERNET
Każdy ma prawo do wyboru, z jakich treści internetowych będzie korzystał.

Wyboru treści internetowych użytkownik dokonuje samodzielnie; ani państwo, ani
dostawca usługi sieciowej nie mogą mu w tym przeszkodzić.

Użytkownik ma prawo do otrzymania od państwa informacji dotyczących
automatycznego przetworzenia, które umożliwia przepływ danych.
12. UZASADNIONE OCZEKIWANIA
Każdy ma prawo do otrzymania zapewnienia, że używane przez niego publiczne usługi
internetowe są zgodne z listą wymienionych tu zasad.
5

Każdy człowiek powinien swoją działalnością wspierać poszanowanie tych praw i
swobód.
13. OGRANICZENIA
Korzystanie z Internetu powinno być możliwie jak najmniej regulowane.

Ograniczenia w korzystaniu z Internetu mogą zostać wprowadzone przez organ
ustawodawczy oraz zastosowane przez sąd, biorąc za każdym razem pod uwagę
konieczność tego ograniczenia i korzyść dla społeczeństwa demokratycznego.

Działalność dokonującego ograniczenia organu powinna być przejrzysta i otwarta dla
kontroli publicznej.

Zmiana regulacji dotyczących Internetu powinna odbywać się w sposób otwarty, przy
wielostronnej współpracy, w której biorą udział tak państwa, przedsiębiorstwa,
organizacje pozarządowe, jak i użytkownicy Internetu.
EWENTUALNY ROZWÓJ ZASAD
Staramy się nawiązywać kontakty również w innych państwach, w których powstają podobne
inicjatywy –przykładem jest irpcharter.org i inne.
Forma
prawna
jest
w
trakcie
omawiania.
Padła
propozycja
stworzenia
karty
międzynarodowej; wprowadzenia w życie kodeksu praw użytkowników Internetu w Estonii
lub globalnie; wykorzystania w razie potrzeby preambuły ACTA jako źródła inspiracji, w tym
niezwiązanych z wprowadzeniem w życie zasad z ewentualnym uprawomocnieniem ACTA.
6