Załącznik nr 1 do Części II SIWZ - instrukcja

1
TREŚĆ:
1. Właściciel i uŜytkownik
2. Kierownik i obsługa składowiska
3. Godziny otwarcia składowiska
4. Typ składowiska
5. Gospodarka odpadami
5.1. Unieszkodliwianie odpadów
5.2. Odzysk odpadów
5.3. Zbieranie odpadów
5.4. Rodzaje składowanych odpadów
6. Podstawowe obiekty i urządzenia składowiska
6.1. Zagospodarowanie i uŜytkowanie terenu
6.2. Wysypisko zrekultywowane
6.3. Zaplecze socjalno – techniczne
6.4. Obiekty eksploatacji składowiska
6.5. Podstawowy sprzęt techniczny
7. Technologia składowania odpadów
8. Sposób zabezpieczenia składowiska
9. Aparatura kontrolno pomiarowa i częstotliwość prowadzenia badań monitoringowych
10. Prowadzenie dokumentacji eksploatacji składowiska
11. Warunki BHP
12. Bezpieczeństwo poŜarowe
2
1. WŁAŚCICIEL I UśYTKOWNIK
Właścicielem składowiska odpadów w Owińskach jest Gmina Czerwonak.
Jednostką organizacyjną sprawującą zarząd nad składowiskiem jest Referat d/s Gospodarki
Komunalnej i Mieszkaniowej Urzędu Gminy w Czerwonaku.
Składowisko odpadów w Owińskach zlokalizowane jest poza zabudową mieszkaniową, w
granicach administracyjnych Gminy Czerwonak na działkach nr 105, 106/2 i 106/4 obręb
Owińska. Grunt pod składowisko stanowi mienie komunalne Gminy Czerwonak.
2. KIEROWNIK I OBSŁUGA SKŁADOWISKA
•
kierownik wysypiska
Z ramienia Urzędu Gminy – Z–ca Wójta Henryk Sobański
Zgodnie z ustawą o odpadach (art. 49) kierownikiem składowiska
moŜe być wyłącznie osoba, która posiada świadectwo stwierdzające
kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami. Według art. 34
ustawy wprowadzającej (Dz. U. Nr 100/2001, poz. 1085) powyŜsze
świadectwo zobowiązany jest uzyskać kierownik istniejącego
składowiska w terminie do 30 czerwca 2004 r.
•
operator sprzętu
2 osoby
•
rejestrator
2 osoby
•
dozorca -portier
3 osoby
•
ogółem zatrudnionych:
7 osób (bez kierownika).
3. GODZINY OTWARCIA SKŁADOWISKA
Składowisko przyjmuje odpady codziennie z wyjątkiem niedziel:
•
od poniedziałku do piątku w godz. 7 00 – 18 00
•
w sobotę w godz. 7 00 – 16 00 .
3
4. TYP SKŁADOWISKA
Składowisko w Owińskach jako byłe składowisko odpadów komunalnych zgodnie z art. 50
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z 2001 r.) zalicza się do składowisk
odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętne. Składowisko przeznaczone jest do gromadzenia
odpadów innych niŜ niebezpieczne według obowiązującego katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112,
poz 1206 z 2001 r.) z terenu gminy Czerwonak i gmin ościennych.
5. GOSPODARKA ODPADAMI
5.1. Unieszkodliwianie odpadów
Na składowisko odpadów w Owińskach są do unieszkodliwienia w formie składowania
następujące odpady:
–
odpadowa masa roślinna – kod 020103
–
odpady z gospodarki leśnej – kod 020107
–
odpady kory i korka – kod 030101
–
trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa i formy inne niŜ wymienione w 030104 – kod
030105
–
usunięte tynki, tapety, okleiny itp. – kod 170180
–
odpady z remontów i przebudowy dróg – kod 170181
–
inne niewymienione odpady – kod 170182
–
drewno – kod 170201
–
szkło – kod 170202
–
tworzywa sztuczne – kod 170203
–
odpadowa papa – kod 170380
–
materiały konstrukcyjne zawierające gips inne niŜ wymienione w 170801 – kod 170802
–
zmieszane odpady z budowy, remontów i demontaŜu inne niŜ wymienione w 170901,
170902, 170903 – kod 170904
–
inne odpady nieulegające biodegradacji – kod 200203
–
niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne – kod 200301
–
odpady z targowisk – kod 200302
–
odpady z czyszczenia ulic i placów – kod 200303
4
–
odpady wielkogabarytowe – kod 200307
–
odpady komunalne niewymienione w innych podgrupach – kod 200399.
Łączna ilość przeznaczonych do unieszkodliwiania odpadów wynosi około 8000 Mg/rok. W/w
odpady są rozgarniane, zagęszczane i składowane warstwami na przeznaczonej do eksploatacji
kwaterze. KaŜda warstwa odpadów po uzyskaniu odpowiedniej miąŜszości jest przesypywana
warstwą ziemi i gruzu.
5.2. Odzysk odpadów
Do odzysku przyjmowane są następujące odpady:
–
odpady betonowe oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów– kod 170101
–
gruz ceglany – kod 170102
–
odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposaŜenia – kod 170103
–
zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i
elementów wyposaŜenia inne niŜ wymienione w 170106 – kod 170107
–
gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niŜ wymienione w 170503 – kod 170504
–
gleba i ziemia, w tym kamienie – kod 200202
–
odpadowa masa roślinna – kod 020103, 200201
–
odpady z gospodarki leśnej – kod 020107
–
odpady kory i korka – kod 030101
w łącznej ilości 1000 Mg/rok.
Odzysk gruzu i ziemi polegać będzie na wykorzystaniu do przesypywania kolejnych warstw
składowanych odpadów oraz do budowy dróg technologicznych na składowisku. Natomiast
pozostałe odpady będą pryzmowane, a następnie wykorzystywane jako nawóz naturalny do
uŜyźniania terenów zielonych. Wszystkie odpady przeznaczone do odzysku gromadzone będą w
wydzielonej części składowiska.
5.3. Zbieranie odpadów
Na składowisku prowadzona jest segregacja ręczna odpadów , czyli zbieranie.
W jej wyniku odsegregowuje się następujące odpady:
–
szkło – kod 170202, 191205, 200102
–
papier i tektura – kod 191201, 200101
–
drewno – kod 170201, 200138
–
opakowania z drewna – kod 150103
5
–
tworzywa sztuczne – kod 170203, 200139
–
mieszaniny metali i metale – kod 170407, 191202, 191203, 200140
w łącznej ilości 250 Mg/rok.
Wymienione odpady po wysegregowaniu umieszczane są w sposób selektywny w specjalnych
pojemnikach, ustawionych na utwardzonym, wydzielonym placu. Po zebraniu odpowiedniej
ilości przekazywane są do odzysku:
Planowana jest równieŜ zbiórka:
–
baterii i akumulatorów – kod 160601, 160602, 160603 (jako niebezpieczne), 160604,
160605, 200133, 200134
–
zuŜytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych – kod 200135, 200136.
Odpady te w sposób selektywny umieszczane będą w specjalnych do tego celu pojemnikach, a
po zgromadzeniu odpowiedniej ilości przekazywane do odzysku bądź unieszkodliwienia firmie
posiadającej stosowne zezwolenie.
5.4. Rodzaje składowanych odpadów
Składowisko w Owińskach przyjmuje do składowania następujące rodzaje – grupy kodowe
odpadów z wyłączeniem odpadów niebezpiecznych (w poszczególnych grupach):
02 – Odpady z rolnictwa, sadownictwa, rybołówstwa, leśnictwa oraz przetwórstwa Ŝywności
z podgrupy 0201
03 – odpady z przetwórstwa drewna oraz z przetwórstwa płyt i mebli, papieru i tektury z
podgrupy 0301
15 – odpady opakowaniowe z podgrupy 1501
17 – Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury
drogowej z podgrup: 1701, 1702, 1703 i 1705
19 – Odpady z instalacji i urządzeń słuŜących zagospodarowaniu odpadów z oczyszczalni
ścieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych, wyłącznie metale z
podgrupy 1912
20 – Odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie z podgrup 2001,
2002 i 2003.
Urząd Gminy w Czerwonaku dysponuje zapisami ilości przyjętych odpadów w ostatnich latach
zdeponowanych w części zrekultywowanej składowiska:
Rok
Ilość odpadów [m3]
1998
21 158
1999
17 427
6
2000
12 686
Łącznie w 2000 r. po otwarciu kwatery II przyjęto w Owińskach 24 145 m3 odpadów stałych. W
2001 r. przy zainstalowanej wadze samochodowej w kwaterze I zgromadzono 11 480 Mg
odpadów z czego przypada na:
•
odpady stałe – 8 458 Mg – 73,7 %
•
ziemię, gruz – 3 022 Mg – 26,3 %.
W 2002 r. ilość przyjętych odpadów zmniejszyła się do 7754 Mg, w tym 4191 Mg w I półroczu:
Kod
Rodzaj odpadów
Ilość [Mg]
170101
odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek
50,22
170107
zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego
85,20
170504
gleba i ziemia, w tym kamienie
422,88
200301
nie segregowane (zmieszane) odpady komunalne
7 098,54
200303
odpady z czyszczenia ulic i placów
28,36
200307
odpady wielkogabarytowe
6,56
200399
odpady komunalne nie wymienione w innych podgrupach
62,52
SUMA
7 754,28
6. PODSTAWOWE OBIEKTY I URZĄDZENIA SKŁADOWISKA
6.1. Zagospodarowanie i uŜytkowanie terenu
Od szeregu lat tuŜ za Owińskami, na wschód za linią kolejową, w rozwidleniu dróg lokalnych do
Annowa i Puszczy Zielonki funkcjonowało na nieuŜytkach niekontrolowane wysypisko śmieci.
Odpady zarówno komunalne jak i przemysłowe gromadzono w wyrobisku poŜwirowym
częściowo zawodnionym. Nadkład piaszczysto – gliniasty zwałowano zewnętrznie na 2 hałdach
aktualnie porośniętych zielenią i drzewostanami liściastymi. Od 1993 r. podjęto prace z
uporządkowaniem wysypiska i jego dalszą rozbudową wzdłuŜ drogi przyleśnej do Puszczy
Zielonki. Wjazd na teren składowiska znajduje się od strony północnej bramą wjazdową i
wyjazdową z drogi przyleśnej do Puszczy Zielonki. Całkowita powierzchnia składowiska na
działkach nr 105 + 106/2 + 106/4 osiąga prawie 18,5 ha z czego przypada na część:
a) starego wysypiska objętego rekultywacją – 2,26 ha
b) nowego składowiska składającego się z 5 kwater (nr I – V) na działkach nr 106/2 + 106/4
– ok. 15,0 ha
c) zaplecza techniczno – socjalnego – ok. 1,24 ha.
7
6.2. Wysypisko zrekultywowane
Najstarsza część wysypiska (działka nr 105) została całkowicie wyłączona z eksploatacji w 2001
r. i poddana rekultywacji zgodnie z projektem rekultywacji.
KaŜde składowisko odpadów po zakończeniu eksploatacji wymaga rekultywacji i ponownego
zagospodarowania.
Obecnie składowisko odpadów w Owińskach stanowi nieregularną pryzmę o stromych skarpach
(w niektórych miejscach nachylenie skarp wynosi 1:1).
W związku z powyŜszym zakłada się, Ŝe przed przystąpieniem do właściwych prac
rekultywacyjnych składowisko musi zostać odpowiednio ukształtowane. Polega to na
odpowiednim usypaniu lub wykopie odpadów z czaszy i skarp do odpowiednich spadków i
rzędnych. W czasie formowania pryzmy zyskuje się dodatkową pojemność na odpady. Po
ukształtowaniu odpadów do projektowanych rzędnych całość naleŜy przykryć warstwą izolującą
w postaci np. drobnego gruzu lub piasku miejscowego. Dopiero tak przygotowane składowisko
naleŜy poddać rekultywacji.
Całość prac związanych z rekultywacją obejmie dwie zasadnicze fazy, tj.:
•
rekultywację podstawową – techniczną, w ramach której przeprowadzone zostaną prace
związane z uszczelnieniem powierzchni gliną, uregulowanie warunków hydrogeologicznych
(odprowadzenie wód opadowych) i wreszcie pokrycie czaszy i skarp warstwą humusową
(organiczną), co stanowi juŜ wstępny element rekultywacji biologicznej
•
rekultywację biologiczną – szczegółową, która będzie obejmować wprowadzenie roślinności
odtwarzającej warunki biologiczne i hamującej erozję oraz zabudowę biologiczną
powierzchni górnej i skarp.
Składowisko po zamknięciu będzie stanowić jedną nadpowierzchniową pryzmę, tworzącą
pagórek wznoszący się prawie 10 m nad poziom terenu. Początkowym etapem rekultywacji jest
usypanie na warstwę wyrównawczą warstwy odgazowującej o grubości 0,2 m. Następnie na
skarpach i czaszy naleŜy ułoŜyć dwie warstwy gliny o grubości 0,25 m kaŜda. Warstwę
ochronno – drenaŜową (tzw. podglebie) o grubości 0,3 m stanowić będzie piasek gruby lub
średni. Całość pokryta będzie 10-cio centymetrową warstwą humusu.
Zakłada się, Ŝe w pierwszym etapie rekultywacji biologicznej, powierzchnia składowiska
przeznaczona będzie pod roślinność pastewną ze szczególnym uwzględnieniem traw. W
następnym etapie projektuje się nasadzenia drzew i krzewów. Ze względu na fakt, Ŝe w planie
zagospodarowania przestrzennego nie określono przyszłej funkcji zrekultywowanego składowiska
załoŜono, Ŝe pełnić ono będzie funkcje rekreacyjne (zgodnie z sugestią Inwestora).
8
6.3. Zaplecze socjalno – techniczne
Waga samochodowa – obiekt nr 1
Powierzchnia wagi 30 m2. Elektroniczna waga samochodowa firmy „PIVOTEX” wyposaŜona w
komputer z drukarką i oprogramowaniem waŜąco – rejestrującym. Waga zbudowana jest w pasie
drogowym na połączeniu placu utwardzonego z płyt drogowych i początkiem drogi dojazdowej
do kwatery.
Brodzik dezynfekcyjny – obiekt nr 2
Urządzenie technologiczne do dezynfekcji kół samochodowych przy wyjeździe z wysypiska
środkiem dezynfekującym RAFASEPT. Stanowi on płytki zbiornik betonowy o wymiarach 3,5 x
14,4 m, dostosowany do pasa drogowego o szerokości 3,5 m oraz długości zapewniającej
dwukrotny obrót kół samochodowych. Zbiornik składa się z pochylni zjazdowej, komory
dezynfekującej i pochylni wyjazdowej.
Powierzchnia zabudowy – 50,4 m2. Konstrukcja betonowa wylewana.
Budynek socjalny – obiekt nr 3
Budynek przeznaczony jest dla pracowników obsługi wysypiska. W skład w/w wchodzą
następujące pomieszczenia: pomieszczenie biurowe w tym stanowisko komputerowej obsługi
wagi elektronicznej, korytarz, szatnia brudna, szatnia czysta z kabiną prysznicową i umywalką
oraz WC. Przyjęto budynek kontenerowy firmy MONTO – BUD z Obornik Wlkp. Budynek
wyposaŜono w instalacje: wodociągową, sanitarną, elektryczną. W budynku zainstalowano
urządzenia do ogrzewania wody dla potrzeb kabiny prysznicowej i umywalki oraz urządzenia do
ogrzewania pomieszczeń. Powierzchnia zabudowy wynosi 14,75 m2.
Zbiornik bezodpływowy – obiekt nr 4
Ścieki pochodzące z urządzeń sanitarnych budynku socjalno – wagowego spływać będą do
zbiornika bezodpływowego połoŜonego między budynkiem a starą kwaterą składowiska. Jest to
zbiornik z tworzywa sztucznego firmy „Abrys”, o pojemności 8 m3.
Plac utwardzony na terenie składowiska – obiekt nr 5
Plac na zapleczu technicznym wykonano z płyt Ŝelbetowych o wymiarach 15 x 150 x 300 cm na
powierzchni 390 m2. Wokół brodzika i wagi elektronicznej wykonano wylewkę betonową o
9
łącznej powierzchni 110 m2. Obie nawierzchnie są bez krawęŜników. Szerokość placu
utwardzonego jest zmienna i wynosi 6 do 11 m. Pochylenia poprzeczne placu wynoszą
przewaŜnie od 1,5 do 6 %.
Ogrodzenie terenu – obiekt nr 6
a) ogrodzenie stałe
Wykonano ogrodzenie z siatki stalowej, rozpiętej na wbetonowanych słupkach stalowych
wysokości 1,8 m. W górnym pasie dodatkowo 3 rzędy drutu kolczastego na prętach o wysokości 0,3
m. Całkowita wysokość ogrodzenia 1,8 + 0,3 + 2,1 m. Projektowane ogrodzenie połączone jest z
ogrodzeniem w istniejącej części składowiska. Na drodze dojazdowej do zbiornika odcieku
zamontowano dwie bramy wjazdowe z furtkami. Pierwsza brama na początku drogi dojazdowej
ma zapobiegać niepotrzebnemu wjazdowi pojazdów niepowołanych lub przypadkowych. Drugą
bramę z furtką wbudowano na ogrodzeniu zbiornika odcieków. Długość ogrodzenia 471,0 m.
Brama wjazdowa 2 szt. Furtka wejściowa 2 szt.
b) ogrodzenie tymczasowe
Ogrodzenie to będzie zlikwidowane w momencie rozbudowy składowiska o następne kwatery w
kierunku południowym i wschodnim. Wykonano je z siatki stalowej rozpiętej na
wbetonowanych słupkach stalowych wysokości 1,5 m.
Pas zieleni ochrony bezpośredniej – obiekt nr 7
Pas zieleni ochrony bezpośredniej o szerokości 10 m zaprojektowano wzdłuŜ granic przyjętego
terenu pod składowisko odpadów. Łączna ilość przewidzianych nasadzeń 2376 szt. W tym
drzewa iglaste i liściaste 1188 szt. i krzewy liściaste 1188 szt.
6.4. Obiekty eksploatacji składowiska
Droga dojazdowa do kwatery wraz z oświetleniem – obiekt nr 8
Drogę wykonano z płyt drogowych, Ŝelbetowych o wymiarach 15 x 150 x 300 cm ułoŜonych w
2 rzędach (szerokość pasa jezdnego 6,0 m) w układzie płatowym. Z dwóch stron droga posiada
pobocze gruntowe, utwardzone o szerokości 0,75 m. Droga pochylona jest jednokierunkowo tak
aby całość wód opadowych spływała do rowu (w kierunku południowym) lub do kostek
odciekowych (w kierunku północno – zachodnim). Woda płynąca korytkami wpada do wpustu
ulicznego i odprowadzana jest rurociągiem PCV Ø 200 mm do obniŜenia terenowego na
10
zapleczu technicznym składowiska. Do tego wpustu ulicznego podłączono takŜe rurociąg PCV
Ø 150 mm odprowadzający wody opadowe z wagi. Droga posiada sztuczne oświetlenie w
postaci 3 słupów oświetleniowych.
Kwatera składowania nr 1 – obiekt nr 9
Kwatera nr I zlokalizowana jest w części północnej terenu przejętego pod zabudowę, oddzielona
jest od istniejącego obecnie eksploatowanego i wyłączonego pasa terenu znajdującego się w
strefie zasilania wód podziemnych ujęcia wody Owińska – Potasze. Powierzchnia
uszczelnieniowa w obrysie krawędzi wewnętrznych koron wynosi 1,1 ha, a w dnie 0,8 ha.
Wysokość obwałowania kwatery średnio 4,40 m nad projektowane dno. Wysokość obwałowania
zastąpić ma w pierwszym etapie eksploatacji działanie pasa zieleni ochrony bezpośredniej,
którego nasadzenie spełniać będzie swoje funkcje po ok. 15 latach wzrostu drzew.
Pochylenie skarp wynosi 1:2,5 od strony wewnętrznej i 1:1,5 od strony zewnętrznej.
Dno kwatery ukształtowane ze spadkiem 3 % w kierunku wschodnim. Wysokość składowania
odpadów 9 m, pochylenie skarp składowych odpadów 1:1,5, odpady składowane warstwami po
2,0 m zagęszczone. KaŜda warstwa odpadów o grubości 2,0 m przysypywana ma być warstwą
sanitarną (izolacyjną) z gruntów piaszczystych o grubości 20 cm.
Powierzchnie wewnętrzne kwatery uszczelnione folią gładką PEHD o grubości 2,0 mm. Nad
folią na warstwie 5–10 cm gruntu piaszczystego ułoŜony jest drenaŜ zbierający odciek i
odprowadzający go grawitacyjnie do zbiornika odcieku.
Rury drenarskie Ø 170/97 o perforacji pełnej typu TUPLA – JUSSI o podwyŜszonej
wytrzymałości ułoŜone zostały w odstępach co 30 m.
Folia i rury drenaŜu odcieków przykryte są warstwą filtracyjną i ochronną z gruntu
piaszczystego (Ps/Pd). Powierzchnia składowiska KW nr I uzbrojona jest w 4 studzienki
odgazowujące, połączone dla zwiększenia efektywności
odgazowania z rurociągami
drenaŜowymi odcieku. Wokół rur drenarskich ułoŜona jest warstwa filtracyjna ze Ŝwiru frakcja
4/8 mm owinięta dodatkowo geowłókniną.
Warstwa ochrona o grubości 0,3 m na skarpach oraz grubości 0,5 m w dnie wykonana jest z
piasku drobnego i średniego, ułoŜona na zewnętrznej powierzchni folii.
Droga dojazdowa do zbiornika odcieku – obiekt nr 10
Droga o długości 140 m i plac przy zbiorniku posiada nawierzchnię z drobno zmielonego gruzu
betonowego. Droga ta łączy zbiornik odcieków z drogą Owińska – Annowo.
11
Zbiornik odcieku – obiekt nr 11
Zbiornik odcieku zlokalizowany jest w południowej części przejętego pod składowisko odpadów
terenu w miejscu najniŜszym umoŜliwiającym odprowadzenie odcieku sposobem grawitacyjnym
ze wszystkich projektowanych kwater. Odciek do zbiornika wprowadzany jest kolektorem
biegnącym wzdłuŜ projektowanej drogi dojazdowej do kwater. Zbiornik wykonano w
konstrukcji Ŝelbetowej. Przeznaczony jest na gromadzenie odcieków z kwater składowania
odpadów.
Pojemność uŜytkowa – 500 m3
Pojemność całkowita – 1078 m3
Powierzchnia zabudowy – 860 m2.
Zbiornik zlokalizowany przy południowej skarpie kwatery III w naroŜniku utworzonym przez
zjazd drogi dojazdowej i grobli VII – VI - VIII.
Ze zbiornika odcieki będą wywoŜone na składowisko i rozlewane po powierzchni aktualnie
eksploatowanej kwatery w celu odparowania. Nadmiar odcieków wywoŜony będzie do
oczyszczalni ścieków.
Instalacja wodociągowa – obiekt nr 12
W celu rozprowadzenia wody po terenie wysypiska odpadów komunalnych w Owińskach
wykonano sieć wodociągową PCV 90 mm od studni wodomierzowej, zlokalizowanej w
odległości 2 m za granicą działki do hydrantu końcowego. Na wodociągu wbudowano 2
hydranty ppoŜ. Pierwszy z nich dla zaplecza technicznego, drugi przy kwaterze składowania
odpadów. Przyłącze do budynku wykonano z rur ciśnieniowych PE 32.
6.5. Podstawowy sprzęt techniczny
•
kompaktor
•
przyczepa cięŜarowa
•
przyczepa asenizacyjna
•
spycharka gąsienicowa
•
koparka
•
samochód samowyładowawczy
•
ciągnik
•
kontenery na surowce wtórne
•
opłotowanie przenośne
12
•
kosiarki spalinowe
•
narzędzia i sprzęt warsztatowy
•
zabezpieczenie przeciwpoŜarowe (ziemia + urządzenia wodne do gaszenia poŜaru).
7. TECHNOLOGIA SKŁADOWANIA ODPADÓW
Odpady są składowane w kwaterze nr I o F = 1,1 ha i przewidywanym okresie eksploatacji prawie
10 lat. Ewidencję odpadów prowadzić trzeba zgodnie z Rozp. Min. Środowiska z dnia 11 grudnia
2001 r. (Dz. U. Nr 152, poz. 1736 z 2001 r.).
7.1. Składowisko odpadów powinno być eksploatowane zgodnie z technologią zapewniającą
podstawowe warunki sanitarnego zabezpieczenia przed ujemnym oddziaływaniem na
środowisko i zdrowie ludzi.
7.2. Pojazd przywoŜący odpady wjeŜdŜa na wagę samochodową gdzie odpowiednio
przeszkolony pracownik kontroluje rodzaj przywiezionych odpadów oraz dokonuje zwaŜenia
pojazdu z odpadami. CięŜar pojazdu jest rejestrowany w systemie archiwizacji. Po zwaŜeniu
kierowca pojazdu otrzymuje wskazówki dotyczące drogi dojazdu do sektora kwatery
eksploatowanej i placu zrzutu odpadów.
7.3. Odpady z placu zrzutu za pomocą kompaktora przemieszczane są do aktualnie eksploatowanej
części sektora. Odpady są sukcesywnie zagęszczane czołowo do eksploatowanej skarpy poprzez
kilkakrotny przejazd kompaktora. Warstwy w jakich są składowane odpady powinny mieć grubość
2,0 – 2,5 m. KaŜda odpowiednio wyrównana i zagęszczona warstwa odpadów powinna być
przykryta warstwą izolacyjną o grubości 15 – 20 cm Ŝwirową lub z gruntów sypkich. Warstwa
izolacyjna powinna równomiernie pokryć warstwę odpadów zabezpieczając je przed Ŝerującymi
ptakami, gryzoniami i owadami oraz przed roznoszeniem przez wiatr mikroorganizmów, papierów i
folii. Warstwa izolacyjna powinna takŜe zabezpieczyć teren składowiska przed nieprzyjemnymi
zapachami wydobywającymi się z rozkładających się odpadów.
7.4. PrzywoŜone na składowisko odpady nadające się do wykorzystania na składowisku powinny
być składowane w wyznaczonym na ten cel miejscu, skąd w miarę potrzeb, za pomocą
odpowiedniego sprzętu winny być transportowane do wykorzystania na kwaterze (np. warstwy
izolacyjne, skarpy zewnętrzne).
13
7.5. Dla zapewnienia bezpiecznej i sprawnej eksploatacji kwatera składowania powinna być
podzielona na sektory o powierzchni 0,2 ha.
7.6. W celu zabezpieczenia terenu składowiska przed roznoszeniem lekkich odpadów (papier,
folia) przez wiatr, eksploatowany sektor powinien być zabezpieczony wychwytującym
ogrodzeniem z siatki.
7.7. OpróŜniony pojazd wjeŜdŜa ponownie na wagę samochodową, a kierowca otrzymuje
rachunek lub inny dokument potwierdzający odebranie odpadów.
7.8. Ścieki sanitarne odprowadzane są z budynku socjalno – administracyjnego do zbiornika
bezodpływowego i w miarę jego zapełniania wywoŜone do oczyszczalni ścieków w
Koziegłowach.
7.9. Wody opadowe nie ujmowane drenaŜem opaskowym ze względu na znaczną
przepuszczalność powierzchni ziemi infiltrują bezpośrednio do piasków i Ŝwirów ulegając
częściowemu wyparowaniu w okresach dodatnich temperatur powietrza lub zasilają strumień
wód gruntowych w podłoŜu składowiska.
7.10. Odcieki na składowisku formowane infiltracją opadów atmosferycznych przez odpady nie
są ujmowane drenaŜem w części zrekultywowanej. W skolmatowanym dnie składowiska
częściowo stagnują i częściowo migrują do strumienia wód gruntowych podlegając naturalnemu
samooczyszczaniu. Natomiast odcieki z nowej eksploatowanej kwatery ujęte drenaŜem
nadfoliowym gromadzone są w zbiorniku odcieku wysypiskowego i recyrkulowane w okresach
bezopadowych i wysokich temperatur na składowisko.
7.11. BieŜącą rekultywację naleŜy prowadzić równolegle z deponowaniem odpadów po ich
zagęszczeniu na kaŜdym poziomie składowania wynoszącym 2,0 – 2,5 m. Jest to rekultywacja
mechaniczna polegająca na przesypywaniu kaŜdego poziomu składowania warstwą izolacyjną o
grubości 15 – 20 cm. Jako warstwy izolacyjnej moŜna uŜywać piasku, ziemi z wykopu, gruzu
budowlanego, przefermentowanego osadu ściekowego. Na bieŜąco naleŜy likwidować
nierówności w których będą mogły tworzyć się kałuŜe. W ramach rekultywacji bieŜącej naleŜy
obsiewać od strony zewnętrznej część skarp składowiska mieszanką traw darniowych.
14
8. SPOSÓB ZABEZPIECZENIA SKŁADOWISKA
Najstarsza
część
składowiska
zlokalizowana
w
wyrobisku
poŜwirowym
aktualnie
rekultywowana etapami znajduje się w strefie sandru, czyli bezpośredniego kontaktu odpadów
(zdeponowanych ponad 20 lat temu) z wodami gruntowymi. Odcieki z odpadów jako
najgroźniejsze zanieczyszczenie wskutek braku izolacji zdeponowanych odpadów od strumienia
wód gruntowych nie mogły być bezpośrednio unieszkodliwiane poprzez gromadzenie ich w
zbiorniku ewaporacyjnym uszczelnionym. Wysypisko do 2000 r. nie zostało wyposaŜone w tego
rodzaju instalację. Ograniczenie wpływu rekultywowanej części wysypiska jest realizowane
pośrednio przez:
•
uwalnianie odcieków i odpadów ze składników gazowych przez studnie odgazowujące (CO2,
NO2, CO i CH4)
•
powstawanie odcieku gruntowego (mieszanka odcieku z wodami gruntowymi w podłoŜu
zrekultywowanej kwatery)
•
redukcję ilości odcieków poprzez rekultywację techniczną i biologiczną ograniczającą
infiltrację opadów w głąb składowiska
•
drenaŜ opaskowy wód opadowych poza teren zrekultywowanego wysypiska z ich naturalną
infiltracją do strumienia wód gruntowych.
Nowa część składowiska (kwatery nr I – V) wyposaŜona w proekologiczne instalacje i
zlokalizowana poza sandrem jest w naturalny sposób odizolowana od wpływu na wody
gruntowe. Eliminację lub redukcję wpływu na środowisko osiąga się przez:
a) występowanie naturalnej izolacji w postaci podłoŜa gliniastego
b) sztuczną izolację deponowanych odpadów i odcieków geomembraną (folią PEHD o grubości
2,0 mm)
c) drenaŜ odcieków do uszczelnionego zbiornika ewaporacyjnego systematycznie opróŜnianego
d) spływ wód opadowych i spływowych specjalnym drenaŜem do cieku 2.
Ścieki sanitarne ze zbiornika bezodpływowego podobnie jak odcieki są wywoŜone do centralnej
oczyszczalni ścieków m. Poznania w Koziegłowach.
Przed dostępem osób nieuprawnionych składowisko zabezpieczają:
a) brama zamykana po godzinach otwarcia składowiska
b) tablica informacyjna przy bramie wjazdowo – wyjazdowej
c) ogrodzenie stałe i przenośne (ochronne) oraz obwałowania zewnętrzne
d) całodobowy dozór.
15
9. APARATURA KONTROLNO POMIAROWA I CZĘSTOTLIWOŚĆ
PROWADZENIA BADAŃ MONITORINGOWYCH
Monitoring składowiska odpadów w Owińskach obejmuje fazę eksploatacji i polega na:
1) badaniu wielkości opadu atmosferycznego ze stacji meteorologicznej Poznań – Ławica
2) badania parametrów wskaźnikowych w wodach powierzchniowych, odciekowych,
podziemnych i biogazie
3) pomiarze poziomu wód podziemnych w otworach monitoringowych
4) kontroli struktury i składu masy składowiska odpadów pod kątem zgodności z pozwoleniem
na budowę
5) kontroli osiadania powierzchni składowiska odpadów w oparciu o ustalone repery.
W sporządzonej instrukcji eksploatacji składowiska stwierdza się:
-
poprawność lokalizacji istniejących otworów obserwacyjnych dla wód gruntowych oraz
stabilizacji reperów geodezyjnych
-
zgodność z przewidywanym w projekcie budowlanym brakiem występowania wód
gruntowych, a jedynie sączeń wód opadowych w osadach gliniastych
-
ograniczone
moŜliwości
występowania
gazu
wysypiskowego
zarówno
w
części
zrekultywowanej jak i eksploatowanej kwaterze z racji minimalnej ilości odpadów
organicznych
-
dalsze prowadzenie monitoringu osobno dla wód powierzchniowych (ciek 1 i 2),
odciekowych (zbiornik odcieków) i podziemnych (piezometry P-1 do P-5)
-
ustalenie tła geochemicznego wód powierzchniowych płynących i wód podziemnych w
miejscach dotychczasowego poboru prób wody z lat 195 – 2002
Jako miejsca poboru prób oraz substancji wyznacza się w instrukcji (wg załączonej mapy)
-
dla wód powierzchniowych – Strugę Owińską (Ciek 1) przed drogą do Annowa i ciek 2
powyŜej zbiornika odcieków
-
dla wód odciekowych – zbiornik odcieków
-
dla wód podziemnych 3 otwory monitoringowe P-, P-3, P-5
-
dla biogazu studnię odgazowującą na nowej kwaterze eksploatowanej.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2002r. (Dz. U. Nr 220, poz.
1858 z 202r. ) wymagany jest monitoring:
a) biogazu (o ile stwierdza się jego występowanie) ze składem metanu, dwutlenku węgla i tlenu
b) wód płynących i odciekowych z następującymi parametrami wskaźnikowymi
16
-
odczyn (pH)
-
przewodność właściwa
-
ogólny węgiel organiczny (OWO)
-
zawartość metali cięŜkich (Cu, Zn, Pb, Cd, Cr, Hg)
-
suma WWA
c) wód gruntowych
-
odczyn, przewodność
-
OWO, WWA
-
Cu, Zn, Pb, Cd, Cr, Hg,
-
dodatkowo SO4, Cl, K, Na,
Minimalna częstotliwość badań w fazie eksploatacyjnej jest następująca:
-
opad atmosferyczny – codziennie
-
gaz wysypiskowy – emisja i skład co miesiąc
-
wody płynące – skład fizyko – chemiczny w cieku 1 i 2 co 3 miesiące
-
wody odciekowe – objętość co miesiąc a skład co 3 miesiące
-
wody podziemne – piezometry P-1, P-3, P-5 poziom i skład wód co 3 miesiące
-
osiadanie powierzchni kwater – raz rocznie
-
powierzchnia i objętość zajmowana przez odpady oraz struktura składowanych odpadów
– raz rocznie.
Pomiar objętości przepływu wód powierzchniowych jest niecelowy ze względu na:
-
przebieg poza składowiskiem w terenie leśnym z licznymi piętrzeniami (struga Owińska)
-
brak stałego przepływu (ciek 2)
-
to, Ŝe oba cieki nie są zanieczyszczane przez składowisko ani nie stanowią odbiorników
wód odciekowych.
10. PROWADZENIE DOKUMENTACJI EKSPLOATACJI
SKŁADOWISKA
Zgodnie z obowiązującymi przepisami (Dz. U. Nr 152, poz. 1736 z 2001 r.) posiadacz odpadów
jest zobowiązany do prowadzenia ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów. Do prowadzenia
ewidencji stosuje się określone karty, załączone do instrukcji:
•
karty ewidencji odpadu
•
karty ewidencji komunalnych osadów ściekowych
17
•
karty przekazania odpadów.
Prowadzenie tej ewidencji pozwala na ustalenie źródła pochodzenia odpadów (adres, regon
przekazującego odpady ).
11. WARUNKI BHP
11.1. Ogólne warunki bezpieczeństwa i higieny pracy
1.
Składowisko powinno być nadzorowane w ciągu całego okresu przyjmowania odpadów do
składowania. Godziny otwarcia wysypiska powinny być ustalone i podane na tablicy
informacyjnej przy wjeździe składowiska.
2.
Teren składowiska powinien być zabezpieczony w sposób uniemoŜliwiający wejście i
wjazd osób postronnych
3.
Składowisko trzeba utrzymać na odpowiednim poziomie sanitarnym zgodnie z technologią
składowania, która jednocześnie jest utylizacją składowanych odpadów. Powierzchnię
terenu składowiska oraz pola uprawne w najbliŜszym jego otoczeniu naleŜy na bieŜąco
oczyszczać z lotnych odpadów rozwiewanych przez wiatr.
4.
Drogi i place na składowisku muszą być w dobrym stanie i nadawać się do uŜytku.
5.
Na samym składowisku i w jego otoczeniu zabrania się spalać odpady i inne substancje.
6.
W razie poŜaru naleŜy bezzwłocznie przystąpić do jego ugaszenia i zawiadomić straŜ
poŜarną.
7.
Odpady zawierające gorący popiół i ŜuŜel trzeba schłodzić przed składowaniem.
8.
Praca na terenie zaplecza powinna być prowadzona z przestrzeganiem warunków BHP w
oparciu o przepisy dla zaplecza technicznego.
9.
Środek dezynfekcyjny w brodziku naleŜy uzupełnić i wymieniać w celu utrzymania
odpowiedniej ilości i stęŜenia. Daje to gwarancję skutecznej dezynfekcji.
10.
Przy bramie wjazdowej na składowisko musi być umieszczona tablica z następującymi
informacjami:
• nazwa składowiska
• czas otwarcia
• numery telefonów dla nagłych wypadków
• władze odpowiedzialne za uŜytkowanie i kontrolę składowiska.
18
11.2. Warunki sanitarne
1.
KaŜdy pracownik przed przyjęciem do pracy musi być poddany badaniom lekarskim
stwierdzającym jego przydatność do pracy.
2.
Obsługa zatrudniona na składowisku podlega stałemu nadzorowi słuŜby zdrowia. Stan
pracowników kontroluje się przez coroczne badania lekarskie.
3.
Do pracy na składowisku nie moŜna zatrudnić osoby z uszkodzeniem skóry rąk,
skaleczeniami lub chorobami skóry.
4.
KaŜdy pracownik ma odzieŜ ochronną i sprzęt ochrony osobistej, które moŜna
wykorzystywać tylko do pracy na składowisku.
5.
OdzieŜ ochronną i sprzęt ochronny naleŜy przechowywać po pracy w wyznaczonym
miejscu, oddzielnie od odzieŜy prywatnej pracowników.
6.
Zabrania się uŜywania przez pracowników odzieŜy prywatnej w czasie wykonywania prac
na składowisku.
7.
Przed kaŜdorazowym spoŜywaniem posiłku pracownik jest zobowiązany do mycia rąk i
twarzy.
8.
Pracownicy winni być zabezpieczeni w niezbędną ilość środków pierwszej pomocy
(apteczki).
9.
W razie wypadku naleŜy udzielić poszkodowanemu natychmiastowej pomocy, a w razie
potrzeby wezwać pogotowie ratunkowe i policję, o zaistniałym wypadku naleŜy
powiadomić kierownictwo i pracownika słuŜby BHP, a o groŜących niebezpieczeństwach
dla Ŝycia trzeba niezwłocznie powiadomić współpracowników i przełoŜonych.
10.
Wszystkie, nawet najmniejsze skaleczenia trzeba natychmiast opatrywać.
11.
Zabronione jest podejmowanie pracy w stanie nietrzeźwym oraz spoŜywanie alkoholu w
czasie pracy lub w miejscu pracy.
12.
Palenie tytoniu w miejscach, gdzie istnieje zagroŜenie poŜarem jest zabronione.
11.3. Zasady bezpieczeństwa w czasie pracy.
Podczas pracy na składowisku zabrania się:
1.
zdejmowania rękawic ochronnych
2.
przebywania pracownikom w pojeździe (prócz kierowcy) podczas wyładunku, a drzwi
kabiny pojazdu powinny być otwarte
3.
wchodzenia pod podniesioną wywrotkę w celu wygarnięcia z niej ładunku, który nie
rozładował się pod własnym cięŜarem
19
4.
przebywania przy skrzyni ładunkowej i wybierania odpadów: złomu, szmat lub makulatury
podczas wyładunku
5.
dotykania wirujących części sprzętu technicznego
6.
uŜywania niesprawnego sprzętu.
11.4. Obowiązki pracowników przy składowaniu odpadów.
1.
NaleŜy przestrzegać poleceń dotyczących organizacji pracy i porządku wydawanych przez
osobę do tego upowaŜnioną.
2.
Przy podjeździe do rozładunku naleŜy zbadać teren i pojazd ustawić nie dalej niŜ 3,0 m od
placu manewrowego.
3.
Prowadzący pojazd musi go ustawić w miejscu wyładunku odpadów w sposób
zapewniający bezpieczeństwo.
4.
Stan techniczny sprzętu mechanicznego musi być codziennie przed rozpoczęciem pracy
sprawdzony. W razie zauwaŜenia uszkodzenia lub niedokładności winny być o tym
powiadomione osoby odpowiedzialne za stan techniczny sprzętu. UŜycie sprzętu
mechanicznego do pracy przed usunięciem uszkodzenia jest zabronione.
11.5. Kodeks pracy.
Obowiązujący od 01.01.2003 r. kodeks pracy w dziale X omawia szczegółowiej bezpieczeństwo
i higienę pracy:
•
Rozdział I – Podstawowe obowiązki pracodawcy – art. 207, 208, 204
•
Rozdział II – Prawa i obowiązki pracownika – art. 210, 211, 212
•
Rozdział III – Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy – art. 213, 214
•
Rozdział IV – Maszyny i inne urządzenia techniczne – art. 215, 216, 217, 218, 219
•
Rozdział V – Substancje chemiczne oraz procesy pracy szczególnie szkodliwe dla zdrowia
lub bezpieczeństwa – art. 220, 221, 222, 223, 224, 225
•
Rozdział VI – Profilaktyczna ochrona zdrowia – art. 226, 227, 228, 229, 230, 231, 232, 233
•
Rozdział VII – Wypadki przy pracy i choroby zawodowe – art. 234, 235, 236, 237
•
Rozdział VIII – Szkolenia – art. 237
•
Rozdział IX – Środki ochrony indywidualnej oraz obuwie oraz odzieŜ i obuwie robocze – art. 237
•
Rozdział X – SłuŜba bezpieczeństwa i higiena pracy – art. 237
•
Rozdział XI – Komisja bezpieczeństwa i higiena pracy – art. 237
•
Rozdział XII – Obowiązki organów sprawujących nadzór nad przedsiębiorstwami lub innymi
jednostkami organizacyjnymi państwowymi albo samorządowymi – art. 237
20
•
Rozdział XIII – Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące wykonywania prac w
róŜnych gałęziach pracy – art. 237.
12. BEZPIECZEŃSTWO POśAROWE
Dla składowiska odpadów niezbędna jest odrębna instrukcja omawiająca problemy
bezpieczeństwa poŜarowego:
•
zasady ewakuacji ludzi i mienia ze składowiska
•
zasady postępowania w przypadku poŜaru lub innego zagroŜenia miejscowego
•
normy wyposaŜenia w podręczny sprzęt gaśniczy
•
zadania prowadzenia prac poŜarowo – niebezpiecznych na terenie składowiska
•
zasady szkolenia przeciwpoŜarowego pracowników.
Wymagania przeciwpoŜarowe są zawarte w instrukcji bezpieczeństwa poŜarowego zawierającej:
•
przepisy, normy ochrony przeciwpoŜarowej
•
charakterystykę składowiska odpadów i innych obiektów (elektrownia, oczyszczalnia,
spalarnia, itp.)
•
zasady przeprowadzenia ewakuacji
•
ocenę zagroŜenia poŜarowego pomieszczeń i terenów zewnętrznych
•
zasady zabezpieczenia przeciwpoŜarowego budynków i pomieszczeń
•
zasady zabezpieczenia prac poŜarowo niebezpiecznych (nieprzewidzianych instrukcją
technologiczną)
•
wyposaŜenie pomieszczeń i składowiska w podręczny sprzęt gaśniczy (gaśnice proszkowe,
koce azbestowe, tłumice metalowe, bosaki, łopaty, grabie)
•
kierowanie akcją ratowniczo – gaśniczą
•
szkolenie przeciwpoŜarowe pracowników (kierownika, operatora, wysypiskowego, dozorcy,
kierowcy i innych pracowników zapoznanych ze szczegółową instrukcją obsługi urządzeń i
instalacji).
21
22