Newsletter Prawa Spółek
Transkrypt
Newsletter Prawa Spółek
Newsletter Prawa Spółek Departamentu Fuzji i Przejęć oraz Prawa Spółek warszawskiego biura Kancelarii Prawnej Gide Loyrette Nouel Listopad 2010 Abu-Dhabi Algier Belgrad Bruksela Bukareszt Budapeszt Casablanca Dubaj Hanoi Hong-Kong Kijów Istambuł Szanowni Państwo, Londyn Przedstawiamy Państwu kolejny, listopadowy numer Newslettera Prawa Spółek przygotowany przez zespół Departamentu Fuzji i Przejęć oraz Prawa Spółek warszawskiego biura Kancelarii Prawnej Gide Loyrette Nouel. Mamy nadzieję, że prezentowane informacje na temat uchwalonych oraz projektowanych zmian w prawie, jak również krótki opis najciekawszych wydanych ostatnio orzeczeń, spotkają się z Państwa zainteresowaniem. Miasto Ho Chi Minh Życzymy przyjemnej lektury. Pekin Moskwa Nowy Jork Paryż Praga Opracował: Zespół Departamentu Fuzji i Przejęć oraz Prawa Spółek Gide Loyrette Nouel Niniejsze opracowanie ma jedynie charakter informacyjny i nie może być traktowane jako opinia prawna. Jego celem jest jedynie przybliżenie aktualnego stanu prawnego wymienionych w nim regulacji w wybranych aspektach i opracowania tego nie można uznać za wyczerpujące. Rijad Sankt Petersburg Szanghaj Tunis Warszawa 2. Strona SPIS TREŚCI CZĘŚĆ PIERWSZA – ZMIANY AKTÓW PRAWNYCH...................................... 3 Zmiany uchwalone............................................................................................. 3 o o • Zmiana ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.................................................................... 3 • Zmiana ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze.............................. • Zmiany w przepisach podatkowych....................................................... 3 • Zmiana wysokości minimalnego wynagrodzenia............................... 4 • Nowe międzynarodowe reguły Incoterms............................................ 4 Zmiany projektowane........................................................................................ 5 • Planowana zmiana KSH - projekt wprowadzenia do prawa polskiego bezkapitałowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością............................................................................................................ 5 • Projekt nowelizacji Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej................................................................................................ 5 CZĘŚĆ DRUGA – NOWE ROZWIĄZANIA DLA PRZEDSIĘBIORCÓW...... o 6 Punkt Kontaktowy E-Commerce oraz Punkt Kontaktowy dla Usługodawców i Usługobiorców informujący o prawach regulujących handel w Internecie............................................................................................ 6 CZĘŚĆ TRZECIA – PRZEGLĄD ORZECZNICTWA........................................... 6 o Wspólnik może być pracownikiem ale nie zawsze...................................... 6 o Przymusowe umorzenie udziałów.................................................................. o Aport w postaci przedsiębiorstwa bez długów............................................. 7 o Legitymacja syndyka do ściągnięcia od akcjonariuszy uzupełniających wpłat na pokrycie kapitału zakładowego...................................................... 7 8 3. CZĘŚĆ PIERWSZA – ZMIANY AKTÓW PRAWNYCH • Z dniem 25 września 2010 r. weszła w życie Ustawa z dnia 22 lipca 2010 r. o zmianie ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. Nr 167 poz. 1129). Nowelizacja została wydana w celu wdrożenia Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/71/WE z dnia 4 listopada 2003 r. w sprawie prospektu emisyjnego publikowanego w związku z publiczną ofertą lub dopuszczeniem do obrotu papierów wartościowych, zmieniającej dyrektywę 2001/34/WE. Zmiany uchwalone Zmiana ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych Zmiana ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze Zmiana ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych Zmiana dotyczy prospektów emisyjnych zagranicznych firm. Od tej pory będą one publikowane, zależnie od woli emitenta, w języku polskim lub angielskim. Obowiązkowe natomiast jest przetłumaczenie na język polski części prospektu emisyjnego zawierającej podsumowanie informacji w nim zamieszczonych. • Zmiana ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze 22 października 2010 r. Sejm uchwalił senacki projekt nowelizacji ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze, przyznający przedsiębiorcy ogłaszającemu upadłość więcej praw. Dłużnik, który działa bez profesjonalnego pełnomocnika będzie mógł uzupełnić błędnie sporządzony wniosek o ogłoszenie upadłości. Jeżeli natomiast wnioskodawca był reprezentowany przez adwokata lub radcę prawnego to zgłoszony przez niego wniosek nieodpowiadający wymogom formalnym będzie zwracany bez wezwania o jego uzupełnienie bądź uiszczenie brakującej opłaty. Jeżeli jednak w ciągu tygodnia od doręczenia zarządzenia zostanie ponownie złożony wniosek należycie sporządzony, będzie on wywoływał skutek od daty pierwotnego wniesienia. Ustawa ma na celu dostosowanie systemu prawa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 10 listopada 2009 r. (sygn. akt P 88/08). Obecne przepisy, którym TK zarzucił naruszenie prawa do sądu, przewidują zwrot wniosku o ogłoszenie upadłości zarówno, gdy został on złożony przez samego dłużnika, jak i reprezentującego go adwokata lub radcę prawnego. Zmiany w przepisach podatkowych • Zmiany w przepisach podatkowych Od 1 stycznia 2011 r. wejdą w życie następujące zmiany w odniesieniu do podatku VAT: - Zmiana stawek VAT Wprowadza się tymczasowe podwyższenie stawek podatku VAT o 1 4. punkt procentowy na okres przejściowy do 31 grudnia 2013 roku (z możliwością dalszego podnoszenia stawek w latach 2012-2013). Podstawowa stawka podatku wzrośnie z 22% do 23%, natomiast obniżona stawka z 7% do 8%. Dodatkowo wprowadzona zostanie nowa stawka podatku w wysokości 5% oraz wygaśnie przejściowa stawka 3% dla żywności nieprzetworzonej. - Zmiana kodów Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) stosowanej dla celów VAT VAT PKWiU z 1997 r. została zastąpiona PKWiU z 2008 r. - Zmiany w zakresie definiowania usług zwolnionych z VAT W zakresie usług zwolnionych zrezygnowano z załącznika odwołującego się do kodów usług w PKWiU na rzecz ich zdefiniowania bezpośrednio w przepisach Ustawy VAT. Zmiana może wpływać na dotychczasową kwalifikację usług dla celów VAT, w szczególności w przypadku usług pomocniczych do usług finansowych i ubezpieczeniowych oraz usług edukacyjnych i medycznych. - Zmiany w odliczeniu VAT przy samochodach „z kratką” Ustawodawca za zgodą KE zawiesił na okres od 1 stycznia 2011 r. do 1 stycznia 2013 r. możliwości odliczenia VAT od zakupu, importu, najmu lub leasingu tzw. samochodów „z kratką” (tj. o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony i dopuszczalnej ładowności powyżej 500 kg) oraz zakupu paliwa do tych samochodów. Zachowanie prawa do pełnego odliczenia VAT w przypadku leasing i najmu takich samochodów ma dotyczyć umów zarejestrowanych w US do 31 stycznia 2011 r. Zmiana wysokości minimalnego wynagrodzenia • Nowe międzynarodowe reguły Incoterms • Zmiana wysokości minimalnego wynagrodzenia Od 1 stycznia 2011 r. minimalne wynagrodzenie za pracę będzie wynosiło 1386 zł. Zmiana została wprowadzona na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z 5 października 2010 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę (Dz. U. Nr 194 poz. 1288). Nowe międzynarodowe reguły Incoterms Z dniem 1 stycznia 2011 r. zaczną obowiązywać nowe reguły INCOTERMS 2010 (dotąd obowiązywały reguły Incoterms 2000). Reguły te są wykorzystywane w krajowych i międzynarodowych stosunkach handlowych. Powołanie się w umowie sprzedaży na regułę Incoterms jasno określa wzajemne obowiązki stron i zmniejsza ryzyko komplikacji prawnych. 5. Zmiany projektowane • Planowana zmiana KSH - projekt wprowadzenia do prawa polskiego bezkapitałowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością Planowana zmiana KSH - projekt wprowadzenia do prawa polskiego bezkapitałowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością O wprowadzeniu bezkapitałowej spółki z o.o. do prawa polskiego mówiło się już od 2007 r., jednak dopiero teraz plany te nabierają realnych kształtów. W komisji kodyfikacyjnej prawa cywilnego trwają intensywne prace nad przełomową nowelizacją przepisów dotyczących spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Projekt przewiduje możliwość stworzenia bezkapitałowej spółki z o.o.. Kapitał zakładowy w takiej spółce nie będzie obligatoryjny, bądź wyniesie symboliczną złotówkę. Kapitał zakładowy ma na celu ochronę wierzycieli spółki, dlatego jego zlikwidowanie może wzbudzić pewne obawy. Jednak przedstawiciele doktryny i praktyki uspokajają. Po pierwsze, kapitał zakładowy jest często niewystarczający do pokrycia długów spółki, która zwiera kontrakty na znacznie przekraczające go sumy, a po drugie, wierzyciele będą mieli zapewnioną ochronę w inny, wedle specjalistów, dużo skuteczniejszy sposób. W nowej regulacji funkcja kapitału zakładowego zostanie przeniesiona na inne mechanizmy zwłaszcza na testy wypłacalności spółki. Test wypłacalności spółki jest to badanie przeprowadzane przez biegłego pozwalające ocenić zdolność spółki do wypłaty wspólnikom dywidendy. Spółka nie będzie mogła uchwalić wypłaty dywidendy, gdyby okazało się, że na skutek jej wypłaty spółka nie będzie mogła pokryć długów. Test taki miałby być przeprowadzany dorocznie, przed dniem wypłaty dywidendy. Koncepcje te są już przyjęte za granicą (USA, Wielka Brytania, Holandia). Niemcy, którzy formę bezkapitałowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (UG) wprowadzili ponad dwa lata temu jako podtyp tradycyjnej spółki GmbH (z wymogiem minimalnego kapitału w wysokości 25 tys. euro), bardzo chwalą sobie nową formę działalności. Szczególnie zwracając uwagę na jej użyteczność dla małego biznesu. Projekt nowelizacji Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej • Projekt nowelizacji Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Projekt nowelizacji Ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej zawierający wiele usprawnień dla przedsiębiorców został przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości i trafił do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych. Projekt zawiera zmiany funkcjonowania Centralnej Ewidencji Informacji o Działalności Gospodarczej i umożliwia przedsiębiorcom rejestrowanie się w niej z własnego komputera oraz weryfikowanie danych dotyczących firmy przy wykorzystaniu formularza zamieszczonego w Internecie. W ramach Centralnej Informacji ma także powstać rejestr pełnomocnictw. 6. Uwidocznienie w nim udzielenia pełnomocnictwa zastąpi potrzebę posiadania pełnomocnictwa w formie papierowej. Ponadto resort sprawiedliwości chce wprowadzić publikowanie numerów REGON wszystkich przedsiębiorców na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego, co ma na celu wyeliminowanie czasu oczekiwania na zaświadczenie o tym numerze. Kolejna zmiana miałaby dotyczyć zawieszania działalności przez przedsiębiorcę - nie będzie już wymogu zawieszania działalności gospodarczej na pełne miesiące. Minimalny okres zawieszenia wyniesie 30 dni, a czas ten będzie liczony zarówno w miesiącach jak i dniach. CZĘŚĆ DRUGA – NOWE ROZWIĄZANIA DLA PRZEDSIĘBIORCÓW • W sierpniu 2010 r. Ministerstwo Gospodarki uruchomiło na swojej stronie internetowej Punkty Kontaktowe zapewniające informację o regulacjach prawnych dotyczących handlu elektronicznego. Punkt Kontaktowy E-Commerce oraz Punkt Kontaktowy dla Usługodawców i Usługobiorców informujący o prawach regulujących handel w Internecie CZĘŚĆ TRZECIA – PRZEGLĄD ORZECZNICTWA Wspólnik może być pracownikiem ale nie zawsze Punkt Kontaktowy E-Commerce oraz Punkt Kontaktowy dla Usługodawców i Usługobiorców informujący o prawach regulujących handel w Internecie O swoich prawach w Internecie mogą dowiedzieć się usługodawcy jak i usługobiorcy. Dla Państw Członkowskich UE oraz Komisji Europejskiej został powołany specjalny Pojedynczy Punkt Kontaktowy, zapewniający informację o regulacjach, zwyczajach i orzeczeniach polskich sądów w sprawach związanych z handlem elektronicznym. • Wspólnik może być pracownikiem ale nie zawsze Wyrok Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2010 r. (sygn. II UK 33/10) Przepisy prawa pracy i kodeksu spółek handlowych nie stoją na przeszkodzie temu, aby ta sama osoba była wspólnikiem spółki, pełniła funkcję członka jej zarządu i była zatrudniona przez tę spółkę jako pracownik. Problem powstał przy próbie uzyskania od ZUS świadczenia z tytułu wypadku przy pracy. Sporna kwestia dotyczyła tego czy jeden z dwóch właścicieli będący jednocześnie członkiem zarządu spółki z o.o. zatrudniony w niej jako dyrektor ma prawo do powyższego świadczenia. ZUS nie uznał zatrudnienia tego właściciela na etacie, tłumacząc to brakiem stosunku podporządkowania występującym przy stosunku pracy. Kolejne sądy nie podzieliły tej interpretacji. SN orzekł, że właściciel wykonywał umówioną pracę na rzecz swojej spółki, zatrudnienie na etacie nie miało więc na celu jedynie uzyskania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych. W wyroku z 9 czerwca 2010 r. sąd zaznaczył jednak, że rozstrzygnięcie byłoby inne, gdyby spółka miała tylko jednego właściciela, gdyż, jak stwierdził w 7. jednym ze swych poprzednich orzeczeń: „Prezes spółki kapitałowej, będący zarazem jej jedynym udziałowcem, nie może być zatrudniony ma podstawie umowy o pracę w tej spółce, z uwagi na fakt niespełnienia przesłanki podporządkowania pracownika pracodawcy, która jest wymagana na gruncie art. 22 § 1 KP.” (wyrok SA z 7 kwietnia 2010 r., II UK 357/09). Przymusowe umorzenie udziałów • Przymusowe umorzenie udziałów Orzeczenie Sadu Najwyższego z dnia 9 września 2010 r. (sygn. akt I CSK 530/09) – Nie można akceptować wyłączenia wspólnika ze spółki tylko z tego względu, że chce tego większość kapitałowa. Przymusowe umorzenie udziałów w spółce z o.o. musi być uzasadnione. Jak stwierdził Sąd Najwyższy, w przypadku umorzenia udziałów odbywającego się bez zgody wspólników, nie wystarczy, że chcą tego większościowi wspólnicy. Ponadto, zdaniem Sądu Najwyższego nieuzasadniony jest zarzut braku legitymacji wspólnika do kwestionowania uchwały o umorzeniu jego udziałów w spółce z o.o., jeśli głosował przeciwko tej uchwale i jego sprzeciw został zaprotokołowany. Sąd podkreślił, iż nie można zaakceptować sytuacji, w której wspólnik nie mógłby zakwestionować pozbawienia go członkowstwa w spółce. Aport w postaci przedsiębiorstwa bez długów • Aport w postaci przedsiębiorstwa bez długów Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 sierpnia 2010 r. (sygn. III SA/Wa 936/10) Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił interpretację Izby skarbowej w kwestii czy wyodrębniony zespół składników majątkowych może być przedsiębiorstwem. Sprawa dotyczyła wniesienia aportu w postaci przedsiębiorstwa do spółki komandytowej. Wnioskodawca zapytał czy zespół składników majątku nieobejmujący zobowiązań będzie stanowił przedsiębiorstwo. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych odsyła w kwestii definicji przedsiębiorstwa do KC: „Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. (…)” Wśród wymienianych w tym artykule przykładowych składników przedsiębiorstwa nie ma długów. Sąd uznał, że decydujący jest fakt, czy zespół składników ma pełną zdolność do niezależnego działania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Jako że w danym przypadku wydzielenie zobowiązań spowodowałoby jedynie lepsze funkcjonowanie podmiotu, warunek ten jest spełniony. Wniosek z omawianego orzeczenia jest więc taki, że w świetle zaprezentowanego stanowiska możliwe jest wniesienie aportu w postaci przedsiębiorstwa bez obciążających go długów. 8. Legitymacja syndyka do ściągnięcia od akcjonariuszy uzupełniających wpłat na pokrycie kapitału zakładowego • Legitymacja syndyka do ściągnięcia od akcjonariuszy uzupełniających wpłat na pokrycie kapitału zakładowego Uchwała SN z dnia 16 września 2010 r. (III CZP 56/10) - Syndyk masy upadłości spółki akcyjnej ma legitymację do ściągnięcia od akcjonariuszy uzupełniających wpłat na pokrycie kapitału zakładowego, których termin płatności jeszcze nie upłynął przed datą ogłoszenia upadłości obejmującej likwidację majątku spółki akcyjnej, a akcjonariusze nie zostali wezwani do uzupełnienia wkładu przez likwidatorów zgodnie z art. 471 k.s.h. SN przyznał syndykowi masy upadłości spółki akcyjnej uprawnienia do ściągnięcia niewymagalnych jeszcze wpłat na pokrycie kapitału zakładowego, o ile nie zostało to jeszcze uczynione przez likwidatorów. Uprawnienie to polega na tym, iż „Jeżeli kapitału zakładowego nie wpłacono całkowicie, a majątek spółki nie wystarcza na pokrycie jej zobowiązań, likwidatorzy powinni ściągnąć od każdego akcjonariusza, poczynając od akcji nieuprzywilejowanych co do podziału majątku, wpłaty należności takiej wysokości, jakiej potrzeba do pokrycia zobowiązań.”(Art. 471 k.s.h.). Dokonanie pełnej wpłaty na akcje stanowi obowiązek akcjonariuszy, aczkolwiek nie jest konieczne pokrycie całego kapitału zakładowego przed zarejestrowaniem spółki. Termin i wysokość dokonywania wpłat na akcje określa statut lub uchwała walnego zgromadzenia, bądź też upoważniony przez walne zgromadzenie zarząd. Łączny kapitał zakładowy powinien być pokryty przed zarejestrowaniem co najmniej w ¼ jego wysokości. W sytuacji, gdy kapitał zakładowy nie jest pokryty w całości, a majątek spółki nie wystarcza na zaspokojenie jej wierzycieli, wierzytelności spółki wobec akcjonariuszy z tytułu niedokonanych wpłat stają się natychmiast wymagalne nawet wtedy, gdy jeszcze nie nadszedł termin ich płatności. Orzeczenie SN miało na celu zapewnienie jeszcze lepszej ochrony wierzycieli spółki akcyjnej nawet wówczas, gdy jest przeprowadzane wobec niej postępowanie upadłościowe. W wypadku jakichkolwiek pytań lub wątpliwości pozostajemy do Państwa dyspozycji. KONTAKT Rafał Dziedzic – radca prawny, partner e-mail: [email protected] Gide Loyrette Nouel Metropolitan, Pl. Piłsudskiego 1, 00-078 Warszawa tel: +48 (22) 344 00 00, fax: +48 (22) 344 00 01 E-mail: [email protected]