warsztaty szkoleniowe prawo autorskie i prawa

WARSZTATY SZKOLENIOWE
PRAWO AUTORSKIE I PRAWA POKREWNE W INTERNECIE
Maróz, maj 2009 r.
CZYM JEST PRAWO AUTORSKIE?
I.
Akty normatywne regulujące zagadnienia dotyczące praw autorskich
-
ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych,
-
ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji,
-
kodeks cywilny,
-
prawo międzynarodowe i prawo Unii Europejskiej,
-
ważniejsze regulacje z zakresu reklamy, prawa prasowego, nieuczciwej konkurencji,
znaków towarowych, tajemnicy przedsiębiorstwa
II.
Przedmiot prawa autorskiego i praw pokrewnych:
2.1.
Definicja utworu; pomysł i jego ochrona;
utwór – jest to dobro niematerialne stanowiące efekt (przejaw) działalności twórczej o
indywidualnym
charakterze,
ustalone
w
jakiejkolwiek
postaci
(wyrażone,
uzewnętrznione); ochroną prawa autorskiego objęty jest tylko sposób wyrażania,
natomiast nie są nią objęte odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania
2.2.
Rodzaje utworów – utwór inspirowany, opracowanie;
utwór inspirowany – jest to utwór samoistny posiadający oryginalną treść, który powstał w
wyniku wykorzystania cudzego już istniejącego utworu
opracowanie – jest to utwór zależny, który powstał w wyniku przejęcia określonych twórczych
elementów z utworu będącego przedmiotem opracowania (utworu pierwotnego), np.
tłumaczenie
2.3.
Wyłączenie niektórych dzieł spod ochrony prawno-autorskiej
na mocy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych spod ochrony zostały wyłączone:
- akty normatywne i ich urzędowe projekty
- urzędowe dokumenty, materiały, znaki, symbole
- opublikowane opisy patentowe lub ochronne
- proste informacje prasowe
2.4.
Przedmiot praw pokrewnych
• artystyczne wykonania – są w szczególności: działania aktorów, recytatorów, dyrygentów,
instrumentalistów, wokalistów, tancerzy i mimów oraz innych osób w sposób twórczy
przyczyniających się do powstania wykonania
• fonogramy i wideogramy – fonogram to pierwsze utrwalenie warstwy dźwiękowej wykonania
utworu albo innych zjawisk akustycznych; wideogram to pierwsze utrwalenie sekwencji
ruchomych obrazów, z dźwiękiem lub bez, niezależnie od tego, czy stanowi ono utwór
audiowizualny.
• nadania programów radiowych i telewizyjnych – przedmiotem ochrony są tutaj nadania, czyli
emisje (radiowe lub telewizyjne) określonych programów, nie zaś te właśnie programy
• pierwsze wydania – jest to wyłączne prawo do rozporządzania i korzystania na wszystkich
polach eksploatacji z utworu, którego czas ochrony już wygasł, a jego egzemplarze nie
były jeszcze publicznie udostępniane przez wydawcę, który jako pierwszy opublikował
lub w inny sposób rozpowszechnił ten utwór; prawo to trwa przez okres dwudziestu
pięciu lat od daty pierwszej publikacji lub rozpowszechnienia
• wydania naukowe lub krytyczne – jest to wyłączne prawo do rozporządzania wydaniem
naukowym lub krytycznym i korzystania z niego przez osobę, która po upływie czasu
ochrony prawa autorskiego do określonego utworu przygotowała takie jego wydanie;
prawo to trwa przez okres trzydziestu lat od daty publikacji tego wydania.
2.5.
Przedmiot prawa autorskiego w orzecznictwie
Utwór:
• „Organy wykazały bowiem, iż dokonane przez Krzysztofa Z. opracowania są pozbawione cech
pozwalających uznać je za utwór w rozumieniu prawa autorskiego, to jest koniecznej
oryginalności, niepowtarzalności, indywidualności i kreatywności. Były one bowiem
ściśle zdeterminowane przez obowiązujące przepisy prawa, w szczególności prawa
pracy,
przepisy
bhp,
a
także
zarejestrowanego
statutu
skarżącej.
Wykonawca
wykorzystał przy tym przy ich tworzeniu różnego rodzaju będące w obiegu typowe
wzory podobnych opracowań.” (NSA w Białymstoku z 04.12.2002 r., SA/Bk 766/02)
• „Utwór artystyczny staje się przedmiotem prawa autorskiego już wtedy, kiedy następuje jego
ustalenie, a zatem - choćby utwór nie został utrwalony, tj. nie przybrał postaci trwałej,
albo choćby jego treść i cechy nie zostały udokumentowane w sposób trwały.
Wystarczy, żeby utwór ten był ustalony, tj. żeby przybrał jakąkolwiek postać, choćby
nietrwałą, jednak o tyle stałą, żeby treść i cechy utworu wywierały efekt artystyczny.”
(SN z 25.04.1973 r., I CR 91/73)
Utwór fotograficzny:
• „Osoba, która przy tworzeniu obiektu fotograficznego wykonuje tylko czynności techniczne
obsługi sprzętu fotograficznego ściśle według wskazówek twórcy, nie jest współtwórcą w
rozumieniu art. 9 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach
pokrewnych.(...) Przyjmuje się, że za "twórczość" w rozumieniu art. 1 ust. 1 Pr.aut.
można
uznać
fotografowania,
w
dziedzinie
punktu
fotografii
widzenia,
artystycznej
kompozycji
obrazu
świadomy
wybór
(kadrowania),
momentu
oświetlenia,
ustalenia głębi, ostrości i perspektywy, zastosowania efektów specjalnych oraz zabiegi
zmierzające do nadania fotografii określonego charakteru, elementy te bowiem nadają
fotografii indywidualne piętno, konieczne dla uznania istnienia utworu w rozumieniu
Prawa autorskiego.” (SN z 05.07.2002r., III CKN 1096/00)
• „Utwór fotograficzny, który nosi cechy osobistej twórczości jego autora oraz czyni zadość
przepisowi art. 2 § 1 ustawy o prawie autorskim, jest przedmiotem prawa autorskiego i
podlega ochronie przewidzianej w tej ustawie. Nie podlega takiej ochronie fotografia,
która spełnia funkcję wyłącznie rejestracyjną (np. jest wykonana według wyraźnie dla
autora określonego sposobu, przy zastosowaniu ściśle określonych norm itp.), gdyż
pozbawiona jest cech twórczości osobistej.” (SN z 10.05.1976 r., IV CR 127/76)
• „Zdjęcie reporterskie, w rozumieniu art. 25 § 1 prawa autorskiego musi dotyczyć aktualnych
zdarzeń. Zdjęcie przedstawiające trzech panów z kierownictwa firmy, i nic więcej,
takiego charakteru nie ma. Nie jest ono z pewnością udokumentowaniem aktualnego
zdarzenia, z punktu widzenia szybkości obiegu informacji.” (SA w Warszawie z
19.08.2005 r., VI ACa 330/05)
Utwór architektoniczny:
• „Projekt koncepcyjny urbanistyczno-architektoniczny osiedla
mieszkaniowego podlega
ochronie prawa autorskiego.(...) Utwór architektoniczny może być ustalony nie tylko w
postaci gotowej budowli lub zespołu architektoniczno-urbanistycznego, lecz także w
formie wszelkiego rodzaju planów, projektów i rysunków. Według art. 4 cyt. ustawy
przedmiotem prawa autorskiego są nie tylko utwory ostatecznie wykonane, lecz także
ich plany, zarysy, szkice, rysunki, modele i projekty. Projekt koncepcyjny osiedla
mieszkaniowego z reguły nosi piętno osobistej twórczości jego autora przejawiające się
w inwencji twórczej i oryginalności pomysłu.” (SN z 18.12.1981 r., IV CR 193/81)
•
„(...)
nawet
twórczy
wkład
członka
zespołu
w
opracowanie
szczegółowego
planu
zagospodarowania miasta nie korzysta z ochrony przewidzianej w prawie autorskim,
ponieważ wkład ten w ostatecznej wersji planu, zatwierdzonej i przyjętej do realizacji,
traci cechy indywidualnego i samoistnego utworu w rozumieniu art. 1 § 2 prawa
autorskiego. (...)
Każdy plan zagospodarowania przestrzennego, bez względu na to,
czy chodzi o plan zatwierdzony w określonej wersji przez prezydium właściwej rady
narodowej w trybie art. 23 ustawy z dnia 31 stycznia 1961 r. o planowaniu
przestrzennym (Dz. U. Nr 7, poz. 47), czy o plan faktycznie realizowany, jest
rezultatem nie tylko twórczej inwencji projektodawców, lecz także zmian i korekt
wprowadzonych do tego planu przez kompetentne organy planowania przestrzennego.”
(SN z 25.10.1972 r., II PR 318/72)
• „Nagrobek, mający cechy artystyczne przejawiające się w inwencji twórczej, samodzielności i
oryginalności opracowania, jest utworem architektonicznym, który ma przymiot utworu
w rozumieniu prawa autorskiego.” (SN z 05.03.1971 r., II CR 686/70)
Utwór literacki:
• „(...) Przesłanką powstania dzieła autorskiego o charakterze literackim lub zbliżonym do
literackiego nie jest bynajmniej utrwalenie go na piśmie, w myśl bowiem art. 1 prawa
autorskiego do powstania każdego dzieła autorskiego, a więc i scenariusza
filmowego,
wystarcza utrwalenie go w jakikolwiek sposób, tzn. w każdej postaci, byleby to
utrwalenie pozwalało na odtworzenie danego dzieła. (...) Jeżeli chodzi o scenariusz, to
ten z reguły może być odtworzony na podstawie samego filmu, względnie filmu w
połączeniu z pewnymi zapiskami, jakie zawsze są w dyspozycji i wytwórni filmowej.” (
SN z 04.03.1971 r., I CR 62/71)
• „Opracowanie siatki haseł, sposób definiowania haseł oraz kompozycja haseł trudnych
(leksemów) stanowią przejaw twórczej działalności autorów słownika języka polskiego w
rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach
pokrewnych (jedn. tekst: Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 904 ze zm.). (...) Spełnienia
przesłanki twórczości (oryginalności) można doszukiwać się w doborze, układzie i
uporządkowaniu składników utworu.(...) nie sposób natomiast przyjąć, aby samo
sformułowanie definicji było czynnością techniczną i nie było przejawem działalności
twórczej, jeżeli definicja jest oryginalna.” (SN z 15.11.2002 r., II CKN 1289/00)
• „Nie ulega wątpliwości, iż stanowiący przedmiot procesu wiersz stanowi przedmiot ochrony
prawa autorskiego i nie zmienia tego okoliczność, iż jego treść zawiera wulgaryzm.
Ochrona praw autorskich nie jest uzależniona od tego, jaką wartość artystyczną lub
literacką przedstawia utwór, a istotne jest, aby był on przejawem działalności twórczej o
indywidualnym charakterze,
ustalonym
w
jakiejkolwiek
postaci.”(
SA
w
Warszawie z 14.03.2006 r., VI ACa 1012/05)
• „Pisma procesowe nie są przedmiotem praw autorskich i nie korzystają z ochrony
przewidzianej dla tego rodzaju praw.” (SN z 21.06.1968 r., I CR 206/68)
Utwór audiowizualny:
• „Film reklamowy promujący piwo O.M. jest samodzielnym utworem w rozumieniu prawa
autorskiego, składającym się z kilku fabularyzowanych scen, których pobieżna ocena
skonfrontowana jest z krańcowo odmiennym wnioskiem i spuentowana reklamą
produktu.” (SA w Warszawie 14.05.2007 r., I ACa 668/06)
• „Utwory muzyczne będące elementem utworu audiowizualnego zyskują status utworów
odrębnych, o ile występują poza tym utworem (filmem)/. Tylko w takim zakresie, w
jakim części utworu audiowizualnego (utwory muzyczne) funkcjonują poza tym
utworem, prawa autorskie przysługują twórcom i tylko w takim zakresie mogą być
przez twórców przenoszone na związki i organizacje chroniące twórców takie jak
ZaiKS.” (SA w Warszawie z 11.08.2005 r., I ACa 877/04)
Utwór muzyczny:
• „Pierwszym etapem procesu tworzenia dzieła fonograficznego jest dobór utworów, które
znajdują się na jednej płycie i zapewnienie im odpowiedniej obsady wykonawczej.
Następnym i zasadniczym etapem procesu fonograficznego jest nagranie utworu
interpretowanego
przez
artystów
wykonawców.
Gdy
udział
wykonawców
jest
zakończony, montażysta i reżyser nagrania wykonuje z uzyskanych elementów nagrania
montaż oryginału (...) W przypadku prezentacji przez disc jockeya utworów w
zmiksowanej formie mamy do czynienia z konstrukcją prawną polegającą na uznaniu
disc jockeya za twórcę utworu zależnego. Praca disc jockeya polega tu na wyborze,
zestawieniu i zespoleniu w jedną całość kilku dzieł lub ich fragmentów, przy
równoczesnym dokonaniu pewnych zmian w rytmice, tempie bądź stopniu melodyjności
utworów. Taki rodzaj pracy nie może być uznany w świetle prawa autorskiego za
działalność rutynową, szablonową, nie upoważniającą do ubiegania się o autorskoprawną ochronę.”
Utwór naukowy i techniczny:
• „Treść dzieła naukowego sensu largo, elementy istotne treści takiego dzieła w powiązaniu z
obiektywną formą bez względu zresztą na to, czy zostało ono opublikowane czy też
pozostaje w rękopisie (maszynopisie), podlegają ochronie autorsko-prawnej przed ich
wykorzystaniem bez zgody autora, lub przed innym sposobem wkroczenia w strefę
uprawnień autora. (...) Same bowiem idee tezy i rozwiązania naukowe w sensie
szerokim jako takie nie podlegają w zasadzie ochronie autorsko-prawnej (...).” ( z
08.02.1978 r., II CR 515/77)
• „Okoliczność, że tzw. dzieła techniczne są rezultatem uzyskiwanym w ramach stałej
działalności zawodowej autora, nie wyklucza ich z kręgu utworów w rozumieniu art. 1
ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (jedn.
tekst Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 904 ze zm.). (...) Wątpliwości co do twórczego i
indywidualnego charakteru wymienionych dzieł wynikają z tego, że dotyczą one
obiektywnie istniejącego (a więc nie "tworzonego") stanu rzeczy, przedmiot i temat
pracy są z góry ustalone, metody badawcze z reguły są znane i takie same,
nieuniknione jest oparcie się na wcześniejszym dorobku. (...) Ostatecznie, chociaż
wynik pracy jest częściowo zdeterminowany przez jej przedmiot oraz metody badawcze,
a więc elementy wspólne dla wszystkich potencjalnych autorów, to jeżeli wybór, układ i
forma opracowania mają charakter samodzielny i prowadzą do indywidualnego
ukształtowania dzieła, możliwe jest uznanie go za utwór w rozumieniu prawa
autorskiego.” (SN z 30.06.2005 r., IV CK 763/04)
• „Przedmiotem prawa autorskiego może być formularz raportu dziennego dla użytku
rolnictwa, chociażby autor przy jego ułożeniu korzystał z wzorów już istniejących w ten
sposób, że dodał do nich pewne rubryki, poprawił je i zamieścił w innym porządku, jeśli
formę dokonanych przeróbek charakteryzują cechy osobistej twórczości, przejawiającej
się pomysłowości, jaśniejszego uzewnętrznienia treści i praktycznej przydatności.” (SN z
21.03.1938 r., II C 2531/37)
Znak towarowy i wzór przemysłowy:
• „Nie zarejestrowany znak towarowy korzysta z ochrony przewidzianej prawem autorskim,
jeżeli odpowiada wymaganiom stawianym dziełom sztuki stosowanej, zaliczonym do
utworów artystycznych w rozumieniu art. 1 i 4 prawa autorskiego.” (SN z 23.06.1989
r., I CR 236/89)
• „(...) nie zostało wykazane, że korpus długopisu i klips - w czasie powstawania wzoru, tj. w
1989 r. - były rozwiązaniami oryginalnymi i indywidualnymi.(...) W świetle dowodów
zaoferowanych przez strony, uznanie przez Sąd, że długopis DS3 nie jest utworem w
rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, było słuszne.” (SA w
Poznaniu z 25.09.2007 r., I ACa 618/07)
• „W świetle powyższego przepisu prawo autorskie do wzoru artystycznego dla przemysłu,
projektu, planu, rysunku technicznego albo architektonicznego przeznaczonego dla
przemysłu lub budownictwa, utworu przeznaczonego do reklamy lub propagandy w
dziedzinie gospodarczej - przysługuje jednostce gospodarki uspołecznionej tylko wtedy,
gdy dzieło zostało dokonane przez pracownika tej jednostki na podstawie stosunku
służbowego albo umowy o pracę, na której to jednostki zamówienie dzieło to zostało
wykonane.” (SN z 01.06.1978 r., IV PR 114/78)
Utwór plastyczny:
• „Opracowanie pod względem kolorystycznym albumu, składającego się z wielu litografii jako pewnej całości, charakteryzującej się określoną koncepcją plastyczną - stanowi
twórczość artystyczną, która w myśl art. 1 prawa autorskiego jest przedmiotem tego
prawa.” (SN z 25.08.1972 r., II CR 261/72)
• „Sztuka plastyczna bowiem posługuje się jako elementami twórczości linią, barwą,
powierzchnią, bryłą, przy czym owa powierzchnia i bryła może według intencyj autora
przyjmować kształty powszechnie znane (kwiat, drzewo, zwierzę, koło, kwadrat itd.). Ta
więc okoliczność, iż dany motyw użyty w kompozycji dzieła nie jest oryginalnym
wytworem myśli autora, jak i ta okoliczność, iż ów motyw był już zużytkowany (np. iż
malarz malował takie kwiaty, które uprzednio już ktoś inny malował) same przez się nie
pozbawiają danego utworu cech indywidualnej twórczości.” (SN z 06.09.1937 r., I K
651/37)
Utwór kartograficzny:
• Powód domagał się udzielenia ochrony praw autorskich do dwóch utworów w postaci motywu
wnętrza piwnicy z beczkami wina i kuflem oraz mapki obrazującej lokalizację siedziby
pozwanego. (...) Sąd oddalił roszczenia związane z ochroną praw autorskich do mapki,
uznając, że nie spełnia ona kryteriów utworu podlegającego ochronie na podstawie art.
1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. (SN z
12.052005 r., III CK 588/04)
Program komputerowy:
• „Aby program komputerowy mógł zostać uznany za utwór w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy
o prawie autorskim i prawach pokrewnych, powinien wykazywać łącznie następujące
cechy: a) stanowić rezultat pracy człowieka (twórcy); b) stanowić przejaw działalności
twórczej, to znaczy cechować się oryginalnością; c) mieć indywidualny charakter, to
znaczy być niepowtarzalnym.” (NSA w Warszawie z 24.11.2003 r., FSA 2/03)
• „Utożsamienie programu komputerowego z dziełem naukowym jest najbardziej realistycznym
podejściem. Możliwość zastosowania takiej wykładni odnosi się jednak do krajów, gdzie
jest to możliwe z uwagi na prawo wewnętrzne. Naczelny Sąd Administracyjny podzielił
pogląd strony skarżącej, iż po wejściu w życie ustawy z 4.II.1994 r. o prawie autorskim
i prawach pokrewnych (Dz. U. Nr 24, poz. 83 ze zm.) taka rozszerzająca interpretacja
pojęcia "prac naukowych" nie jest możliwa.” (NSA w Warszawie z 20.06.2001 r., III SA
163/00)
• "Oprogramowanie komputerowe może być traktowane jako utwór o charakterze naukowym
lub literackim (art. 1 ust. 1 prawa autorskiego z 1952 r.), jeżeli posiada ona cechę
oryginalności twórczej, spełnia przewidziany przez ustawę wymóg odpowiedniego
ustalenia (verba legis: "ustalony w jakiejkolwiek postaci") i zawiera elementy
indywidualizujące twórcę programu".(SA w Gdańsku z 29.01.1993 r., I AGCr 369/92)
III.
Podmioty prawa autorskiego i praw pokrewnych:
3.1.
Twórca, autor, artysta wykonawca - rozróżnienie definicji
twórca – jest to osoba, która stworzyła utwór; nabycie przez nią praw autorskich następuje z
mocy samego prawa wraz ze stworzeniem utworu jako rezultat nie aktu prawnego, lecz
aktu
realnego,
a
więc
określonych
czynności
faktycznych,
psychofizycznych;
domniemuje się, iż twórcą jest osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono
na egzemplarzach utworu lub której autorstwo, w związku z rozpowszechnieniem
utworu podano do wiadomości w jakikolwiek inny sposób;
autor – autor utożsamiany jest z pojęciem podmiotu praw autorskich, które ma szerszy zakres
znaczeniowy niż pojęcie „twórca”; każdy twórca jest podmiotem praw autorskich, ale
nie każdy podmiot praw autorskich jest twórcą
artysta wykonawca – status artysty wykonawcy mają m.in. aktorzy, recytatorzy, dyrygenci,
instrumentaliści, tancerze, wokaliści
3.2.
Nabywca prawa, licencjobiorca
nabywca prawa – nabywca na podstawie umowy rozporządzającej zyskuje prawo do
wyłącznego korzystania z danego utworu na określonym w umowie polu eksploatacji,
chyba że w kontrakcie zastrzeżono inaczej
licencjobiorca – jest mu jedynie udostępniane określone dobro niematerialne przez podmiot
praw majątkowych, który praw tych się nie wyzbywa, umożliwiając licencjobiorcy
nabycie jedynie względnych uprawnień do korzystania z przedmiotu praw autorskich lub
odpowiednio praw pokrewnych
3.3
Spadkobierca, pracodawca, producent utworu audiowizualnego
spadkobierca – dziedziczy majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne według
ogólnych regół dziedziczenia testamentowego; w tej kwestii ustawa wprowadza jeden
tylko wyjątek: polega on na uprzywilejowaniu pozostałych przy życiu współtwórców
utworu współautorskiego, a także współwykonawców artystycznych wykonań, którzy
dziedziczą część majątkowych praw autorskich (wykonawczych), przysługujących
zmarłemu współtwórcy (współwykonawcy) w sytuacji, gdy nie posiada on innych
spadkobierców ustawowych ( w przeciwnym razie dziedziczyłaby właściwa miejscowo
gmina, a w jej braku Skarb Państwa); spadkobierca może sprzeciwić się egzekucji z
prawa autorskiego do utworu nieopublikowanego, o ile nie jest to niezgodne z
ujawnioną wolą twórcy
pracodawca – pracodawca twórcy staje się podmiotem autorskich praw majątkowych, jeżeli:
• utwór został stworzony w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy
• brak jest odmiennych postanowień umownych między pracownikiem a jego pracodawcą
producent utworu audiowizualnego - domniemywa się, że producent utworu audiowizualnego
nabywa na mocy umowy o stworzenie utworu albo umowy o wykorzystanie już
istniejącego utworu wyłączne prawa majątkowe do eksploatacji tych utworów w ramach
utworu audiowizualnego jako całości
3.4. Współtwórczość/ współwłasność praw
-
ma miejsce, gdy dany utwór zostanie stworzony przez kilku autorów (np. wspólne
skomponowanie utworu muzycznego, wspólne napisanie artykułu); o tym kto jest
współtwórcą rozstrzyga stan faktyczny, kwestia ta nie może być przedmiotem regulacji
umownej; do wykonywania praw autorskich do całości utworu potrzebna jest zgoda
wszystkich współtwórców, z koleji każdy z nich samodzielnie może dochodzić roszczeń z
tytułu naruszenia prawa autorskiego do całości utworu; ponadto każdy ze współtwórców
może wykonywać prawo autorskie do swojej części utworu, o ile nie powoduje to
uszczerbku na prawach pozostałych współtwórców
3.5. Podmioty prawa autorskiego w orzecznictwie
Współtwórczość:
• „Współtwórczość w rozumieniu prawa autorskiego nie zachodzi, gdy współpraca określonej
osoby
nie
ma
charakteru
twórczego,
lecz
pomocniczy,
chociażby
umiejętność
wykonywania czynności pomocniczych wymagała wysokiego stopnia wiedzy fachowej,
zręczności i inicjatywy osobistej.(...) Współtwórczość wynikająca ze współpracy przy
tworzeniu dzieła kilku osób, nie może powstać niezależnie od woli twórców, musi
bowiem
istnieć,
choćby
dorozumiane,
wynikające
z
czynności
konkludentnych,
porozumienie współtwórców co do stworzenia wspólnym wysiłkiem wspólnego dzieła.”
(SN z 05.07.2002r., III CKN 1096/00)
• „Wprowadzenie do utworu, będącego podręcznikiem akademickim, poprawek niemających
charakteru merytorycznego, a jedynie będących poprawkami stylistycznymi czy
korektorskimi, nie jest przejawem działalności twórczej i nie uzasadnia przyznania
osobie, która dokonała takich poprawek, przymiotu współtwórcy utworu (art. 1 ust. 1 i
art. 9 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jedn.
tekst: Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 904 ze zm.).” (SN z 07.11.2003 r., V CK 391/02)
• „W określonych okolicznościach nie można wyłączyć, że wspólne dzieło może powstać mimo
braku porozumienia pomiędzy twórcami. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy jedna
osoba rozpoczęła pracę nad dziełem (rzeźbą), następnie od niej odstąpiła a rozpoczęte
dzieło dokończyła w sposób twórczy inna osoba. Należy wówczas uznać, że obu tym
osobom przysługują łącznie prawa autorskie. (...) Ograniczenie pojęcia współautorstwa
do wypadku, gdy pomiędzy stronami istnieje odpowiednie porozumienie, prowadziłoby
do nierozwiązywalnych problemów w tych sytuacjach, gdy z różnych przyczyn (np.
śmierć twórcy, porzucenie dzieła w trakcie jego realizacji itp.) kontynuacją dzieła
zajmuje się inna osoba, nie działająca w porozumieniu z pierwotnym twórcą. Powstaje
wówczas dzieło końcowe, będące rezultatem wkładu twórczego dwóch lub więcej osób.
Wytworzonego w ten sposób stanu nie można określić inaczej jak współautorstwem, co
musi prowadzić do przyznania łącznych praw autorskich wszystkim osobom, które dały
twórczy wkład w powstanie dzieła.” (SN z 21.12.1979 r., I CR 434/79)
IV.
Podział praw autorskich/prawa pokrewne
4.1.
Osobiste prawa autorskie
-
jest to grupa praw służąca ochronie sfery niemajątkowej, intelektualnej interesów
twórcy, przede wszystkim chroni więź twórcy z utworem; do osobistych praw autorskich
w szczególności zalicza się:
• prawo do autorstwa, do oznaczenia swoim nazwiskiem, pseudonimem albo udostępnienia go
anonimowo
• prawo do integralności utworu – twórca może się domagać, aby jego utwór był publikowany i
rozpowszechniany w postaci przez niego ustalonej; może także przeciwstwiać się
wszelkiego rodzaju ingerencji (osłabiającej lub niweczącej więź twórcy z utworem) osób
trzecich w treść i formę utworu; tak więc wszelkie zmiany w utworze wymagają zgody
jego twórcy
• prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności – to twórca decyduje
o tym, czy i kiedy swój utwór udostępnić; od jego decyzji zależy sposób, miejsce i
termin rozpowszechnienia utworu
• prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu – uprawnia twórcę do dokonywania
nadzoru zarówno na etapie przygotowań do rozpowszechniania, jak i w jego czasie; w
sytuacji, gdy doszło do przedstawienia publicznego utworu w nieodpowiedniej formie
albo ze zmianami, którym twórca mógłby się sprzeciwić, może on od umowy odstąpić
lub ją wypowiedzieć ( jednakże dopiero po bezskutecznym wezwaniu do zaniechania
naruszeń)
4.2.
Majątkowe prawa autorskie
-
wchodzą one w skład majątku dysponującego nimi podmiotu; do majątkowych praw
autorskich zaliczamy:
• wyłączne prawo do korzystania z utworu
• wyłączne prawo rozporządzania utworem na wszystkich polach eksploatacji
• prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu;
prawa te są zbliżone do uprawnień właściciela określonych w kodeksie cywilnym
pola eksploatacji – są to wyodrębnione zakresy korzystania z utworu w określony sposób;
precyzują uprawnienia autorskich praw majątkowych, decydując o ich treści (np.w
zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu, w zakresie obrotu oryginałem, w zakresie
rozpowszechniania utworu w inny sposób niż wprowadzenie do obrotu)
4.3.
Wyjaśnienie pojęć prawa pokrewne
prawa pokrewne osobiste (osobiste prawa do artystycznych wykonań)
prawa pokrewne majątkowe – wśród nich wyróżniamy:
• prawo do korzystania z przedmiotu praw pokrewnych
• prawo rozporządzania przedmiotem praw pokrewnych
zakresy rozporządzania lub korzystania z określonego dobra niematerialnego – brak pojęcia
„pola ekspoatacji” (wśród tych zakresów możemy wyróżnić
m.in.wystawianie i
wyświetlanie, publiczne odtwarzanie, nadawnaie i reemitowanie)
V.
Ograniczenia autorskich praw majątkowych
5.1.
Dozwolony użytek prywatny
-
polega na tym, że bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już
rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego; nie upoważnia to
do
budowania
według
cudzego
utworu
architektonicznego
i
architektoniczno-
urbanistycznego oraz do korzystania z elektronicznych baz danych spełniających cechy
utworu, chyba że dotyczy to własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem
zarobkowym; zakres własnego użytku osobistego obejmuje korzystanie z pojedynczych
egzemplarzy utworów przez krąg osób pozostających w związku osobistym, w
szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego
5.2.
Prawo przedruku
-
polega
na
możliwości
rozpowszechniania
(za
zapłatą
twórcy
stosownego
wynagrodzenia) w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji:
• wcześniej rozpowszechnionych utworów o aktualnym charakterze (np. Sprawozdania o
aktualnych wydarzeniach)
• krótkich wyciągów ze sprawozdań i artykułów
• przeglądów publikacji i utworów rozpowszechnionych,
• mów wygłoszonych na publicznych zebraniach i rozprawach; nie upoważnia to jednak
do publikacji zbiorów mów jednej osoby,
• krótkich streszczeń rozpowszechnionych utworów
5.3. Prawo cytatu
• tzw. cytat krótki – polega na przytaczaniu w utworach stanowiących samoistną całość
urywków rozpowszechnionych utworów lub drobnych utworów w całości, w zakresie
uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku
twórczości
• tzw. cytat duży – polega na umieszczaniu rozpowszechnionych drobnych utworów lub
fragmentów większych utworów w podręcznikach i wypisach, a także w antologiach w
celach dydaktycznych i naukowych
5.4. Rozpowszechnianie
-
polega na możliwości rozpowszechniania:
• utworów wystawionych na stałe na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub w
ogrodach, jednakże nie do tego samego użytku
• utworów wystawionych w publicznie dostępnych zbiorach, takich jak muzea, galerie,
sale wystawowe, lecz tylko w katalogach i w wydawnictwach publikowanych dla
promocji tych utworów, a także w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach w prasie i
telewizji, jednakże w granicach uzasadnionych celem informacji
• w encyklopediach i atlasach - opublikowanych utworów plastycznych i fotograficznych,
o ile nawiązanie porozumienia z twórcą celem uzyskania jego zezwolenia napotyka
trudne
do przezwyciężenia przeszkody (twórcy przysługuje wówczas prawo do
wynagrodzenia)
5.5.
Dozwolony użytek w orzecznictwie:
• „Przytoczenie cudzego utworu nawet w całości jest dozwolone, jeżeli następuje w celu
określonym w art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i
prawach pokrewnych (jedn. tekst: Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 904 ze zm.), przy czym
przytaczany utwór musi pozostawać w takiej proporcji do wkładu twórczości własnej,
aby nie było wątpliwości co do tego, że powstało własne dzieło.” (SN z 23.11.2004 r., I
CK 232/04)
• „Dozwolonym użytkiem w rozumieniu art. 33 ust. 2 prawa autorskiego jest przedstawienie w
reportażu filmowym, dotyczącym przebiegu aktualnego wydarzenia, sali której element
wystroju stanowią m.in. utwory chronione prawem autorskim (zdjęcia).” (SA w
Warszawie z 28.06.2007 r., VI ACa 447/07)
VI.
Czas ochrony praw autorskich
6.1.
Czas ochrony
9
autorskie prawa osobiste – ich ochrona nie jest ograniczona w czasie
9
autorskie prawa majątkowe – autorskie prawa majątkowe wygasają z upływem
lat 70
• od śmierci twórcy lub od śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych,
• jeżeli twórca nie jest znany - od daty pierwszego rozpowszechnienia
• jeżeli autorskie prawa majątkowe przysługują z mocy ustawy innej osobie niż
twórca
-
od
daty
rozpowszechnienia
utworu,
a
gdy
utwór
nie
został
rozpowszechniony - od daty jego ustalenia
• w odniesieniu do utworu audiowizualnego - od śmierci najpóźniej zmarłej z
wymienionych osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów,
kompozytora muzyki skomponowanej do utworu audiowizualnego
6.2.
Sposób obliczania terminu
-
czas trwania praw majątkowych należy obliczać w latach pełnych następujących po
roku, w którym nastąpiło zdarzenie, od którego zaczyna się bieg terminów
• np. jeżeli śmierć twórcy nastąpiła 5.04.2006, to okres ochrony liczył się będzie od 1.01.2007
VII.
Sposoby przeniesienia praw autorskich/ umowy zawierane z twórcą
7.1.
Umowa nabycia praw autorskich
-
umowa o nabycie praw majątkowych wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem
jej nieważności; powinna określać wynagrodzenie autora lub sposób jego ustalania w
przyszłości
oraz
pola
eksploatacji
objęte
wyłącznością
nabywcy;
nie
powoduje
automatycznego przeniesienia własności egzemplarza utworu i odwrotnie
7.2. Umowa licencyjna
-
umowa ta nie przenosi autorskich praw majątkowych na kontrahenta, daje mu jedynie
prawo do korzystania z utworu na określonym polu eksploatacji, ograniczając to
korzystanie bądź terminem na jaki jest zawarta, bądź limitując liczbę zwielokrotnionych
na jej podstawie egzemplarzy utworu, bądź wprowadzając ograniczenia terytorialne;
przeniesienie uprawnień z licencji na osobę trzecią wymaga zgody właściciela praw;
wyróżniamy licencje wyłączne (wyłączność dla licencjobiorcy na korzystanie z utworu w
określony sposób) i niewyłączne (autor może udzielać upoważnienia do korzystania z
utworu także innym osobom na tym samym polu eksploatacji); w przypadku, gdy
licencji udzielono na czas nieoznaczony, autor może ją wypowiedzieć z zachowaniem
terminów umownych, a w ich braku - na rok naprzód, na koniec roku kalendarzowego
7.3. Umowa o dzieło
• przyjmujący zamówienie (twórca) zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła
(utworu), a zamawiający do zapłaty stosownego wynagrodzenia;
• przyjęcie dzieła przez zamawiającego oznacza obowiązek wypłacenie twórcy pełnego
wynagrodzenia w terminach określonych w umowie; z chwilą przyjęcia dzieła powstaje
także obowiązek jego wydania, jeżeli obowiązek ten wynikał z umowy; ponadto z chwilą
tą zamawiającemu nie przysługują już żadne roszczenia do autora z tytułu usterek
utworu, z wyjątkiem wad prawnych dzieła; po przyjęciu utworu nie można żądać zmian
w utworze, ani też domagać się obniżenia umownego wynagrodzenia autora z powodu
usterek dzieła;
termin na przyjęcie utworu to wyłącznie kwestia umowy; w braku
postanowienia umownego ustawa określa ten termin na 6 miesięcy;
• zamawiający może dzieła nie przyjąć i od umowy odstąpić, jeżeli dzieło w ostatecznej postaci
ma takie wady, które uniemożliwiają jego wykorzystanie, a są nie do usunięcia, bądź
też autor bezzasadnie odmawia dokonania zmian i uzupełnień lub nie wykonuje ich w
wyznaczonym terminie, wreszcie nie godzi się na obniżenie umówionego wynagrodzenia
z powodu usterek dzieła; w razie decyzji o nieprzyjęciu dzieła lub gdy autor odmówił
dokonania w utworze zmian określonych przez wydawcę lub nie wykonał ich w
wyznaczonym terminie, zamawiający może odstąpić od umowy
7.4.
Umowa wydawnicza
na jej mocy autor zobowiązuje się do dostarczenia utworu wydawcy i przeniesienia nań praw
majątkowych do wydania / wydawania utworu, natomiast wydawca zobowiązuje się do
wydania utworu i jego rozpowszechnienia oraz zapłacenia autorowi wynagrodzenia
7.5.
Omówienie zapisów występujących w umowach - klauzule umowne
klauzule umowne – jest to pewna odosobniona część umowy, regulująca określone prawa i
obowiązki umawiających się stron; w większości mają one ustandaryzowany i
powtarzalny charakter, spotykany w praktyce obrotu gospodarczego; m.in. wyróżniamy
klauzule efektywnej zapłaty, waloryzacyjną, prorogacyjną, salwatoryjną, wyboru prawa
VIII. Ochrona praw autorskich
8.1.
Ochrona praw osobistych
• legitymacja czynna za życia twórcy (artysty wykonawcy)
- sam poszkodowany
- producent lub wydawca dzieła, w razie nieujawnienia twórcy
• legitymacja czynna po śmierci twórcy (artysty wykonawcy)
- małżonek zmarłego, w jego braku zstępni, rodzice, rodzeństwo, zstępni rodzeństwa
- stowarzyszenie twórców lub artystów wykonawców
- organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub pokrewnymi
• środki ochrony
- zaniechanie naruszania
- usunięcie skutków naruszeń
- złożenie publicznego oświadczenia o odpowiedniej treści
- przyznanie odpowiedniej kwoty przez sąd tytułem zadośćuczynienia lub zasądzenie jej na
wskazany cel społeczny, gdy czyn naruszający był zawiniony
8.2.
Ochrona praw majątkowych
• legitymacja czynna za życia twórcy (artysty wykonawcy)
- sam poszkodowany
- producent lub wydawca dzieła, w razie nieujawnienia twórcy
- licencjobiorca wyłączny (tylko w zakresie objętym treścią umowy licencji - organizacja
zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub pokrewnym
• legitymacja czynna po śmierci twórcy (artysty wykonawcy)
- spadkobiercy
• środki ochrony
- zaniechanie naruszenia
- wydanie uzyskanych korzyści albo zapłata stosownego wynagrodzenia z chwilii jego
dochodzenia w podwójnej lub potrójnej wysokości
- naprawienie wyrządzonej szkody, gdy działanie naruszające było zawinione
8.3.
Przykłady
naruszeń
w
reklamie,
utworach
audiowizualnych,
przy
współtwórczości
• naruszenie ochrony wizerunku poprzez jego bezprawne wykorzystanie w reklamie, utworze
audiowizualnym
• naruszenie twórczej integralności formatu utworu audiowizualnego poprzez bezprawne
zaczerpnięcie poszczególnych utworów, np. scenografii
• wykonywanie praw autorskich do całości utworu przez jednego ze współtwórców bez zgody
pozostałych
• plagiat
8.4.
Ochrona przedsiębiorcy przed działaniami bezprawnymi – prawo do firmy i
nazwy
• nazwa – indywidualizuje przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części, rozumiane jako
przedmiot prawa cywilnego;
• firma – oznaczenie przedsiębiorcy, a więc podmiotu prawa cywilnego; firma musi być
ujawniona we właściwym rejestrze; firma nie może być zbyta, natomiast można
upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania ze swojej firmy; dopuszczalna jest
zmiana firmy
- firma osoby fizycznej – powinna zawierać przynajmniej jej imię i nazwisko
- firma osoby prawnej – może być dowolnie kształtowana, musi zawierać także określenie
formy prawnej osoby prawnej
• Ochrona prawa do firmy (art. 4310 k.c.):
Jeżeli prawo do firmy zostało zagrożone lub naruszone cudzym działaniem, przedsiębiorca
może żądać:
- zaniechania tego działania, chyba że nie było ono bezprawne
- usunięcia jego skutków
- złożenia oświadczenia o odpowiedniej treści
- naprawienia szkody majątkowej
- wydania uzyskanych korzyści
8.5.
Przykłady naruszeń praw autorskich w orzecznictwie
Plagiat:
• „Narusza autorskie dobra osobiste i popełnia w tej formie plagiat ten, kto przenosząc do
swego utworu treści lub wyjątki z cudzego dzieła, wyraźnie w nim nie podał źródła
dokonanego zapożyczenia (art. 52 pkt 4 Prawa autorskiego). Temu wymaganiu (art.
18, 21 § 1 Prawa autorskiego) nie czyni zadość wymienianie bez wskazania, jakie to
treści lub wyjątki zaczerpnął z cudzego dzieła, tego dzieła w zestawionej przezeń
literaturze przedmiotu.” ( SN z 15.06.1989 r., III CRN 139/1989)
• „Plagiat narusza dobro osobiste autora, zarzut popełnienia plagiatu narusza dobro osobiste
tego, przeciwko komu jest skierowany, chyba że zarzut jest prawdziwy, wyłączając
przez to bezprawność działania naruszającego. Zarzut jest prawdziwy nie tylko w
przypadku plagiatu jawnego, ale także ukrytego (przeróbka cudzego utworu podawana
za utwór własny) lub częściowego (wykorzystanie tylko niektórych części partii utworu
cudzego).” (SN z 20.05.1983 r., I CR 92/1983)
IX.
Wizerunek i sposoby jego rozpowszechniania
9.1.
Definicja
wizerunek – jest to przedstawienie za pomocą określonych środków ( głównie plastycznych lub
literackich) rozpoznawalnej podobizny danej osoby lub osób; wizerunek jako dobro
osobiste podlega ochronie prawnej przez przepisy kodeksu cywilnego i ustawy o prawie
autorskim i prawach pokrewnych
9.2.
Możliwość wykorzystywania wizerunku
• rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej; udzielając
zezwolenia decydujemy o tym, w jakiej formie i w jakim celu wizerunek będzie
upubliczniony
• zezwolenie nie jest wymagane gdy rozpowszechnienie wizerunku dotyczy:
- osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez niej
funkcji publicznych i jeżeli wizerunek ten wykorzystywany jest w powiązaniu z
wykonywaniem tych funkcji przez portretowanego; rozpowszechnienie wizerunku tych
osób w sytuacjach prywatnych, niezwiązanych z ich działalnością będzie wymagało
uzyskania zezwolenia
- osoby stanowiącej na zdjęciu jedynie fragment pewnej całości
- osoby przedstawionej na wizerunku, która otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie
9.3.
Osoby publiczne i osoby powszechnienie znane w reklamie (merchardising)
• konieczne jest uzyskanie zgody osoby, której wizerunek ma być wykorzystany w reklamie
• zgody można udzielić w dowolnej formie, ale zainteresowany musi być powiadomiony o tym
w jaki sposób jego wizerunek będzie wykorzystany
• osoby zainteresowane mogą określić czas, w którym ich wizerunek będzie prezentowany
• osoby, których wizerunek ma być wykorzystany mogą żądać stosownego wynagrodzenia
9.4.
Naruszenie wizerunku – sposoby ochrony
-
osoby, których wizerunek został bezprawnie rozpowszechniony bez ich zgody , a w
wypadku ich śmierci, spadkobiercy, mogą wystąpić z roszczeniem, jakie przysługuje
twórcy w przypadku naruszenia jego praw osobistych; roszczenia te przedawniają się z
upływem lat 20 od śmierci osoby przedstawionej na wizerunku
9.5.
Ochrona wizerunku w orzecznictwie
• „Naruszenie prawa do wizerunku osoby fizycznej (art. 23 k.c.) następowałoby wówczas,
gdyby opublikowana w prasie bez zgody tej osoby fotografia wykonana była w sposób
umożliwiający identyfikację tej osoby. Rozpoznawalność (możliwość identyfikacji osoby
fizycznej) na opublikowanej w prasie fotografii musiałaby mieć charakter bardziej
uniwersalny (powszechny) w dwojakim przynajmniej znaczeniu. Po pierwsze, nie
mogłaby się ograniczać tylko do wąskiego kręgu osób najbliższych i znajomych
rozpoznanej osoby. Po wtóre, źródłem takiego rozpoznania powinien być już sam
sposób fotograficznego ujęcia, pozwalający na identyfikację (ustalenie tożsamości)
osoby
sfotografowanej.
W
pozostałych
wypadkach
należałoby
przyjmować
brak
możliwości rozpoznania (identyfikacji) osoby sfotografowanej.” (SN z 27.02.2003 r., IV
CKN 1819/00)
• „I. Przepisy art. 81 i 83 prawa autorskiego chronią wyłączną kompetencję osoby
portretowanej do decydowania o rozpowszechnianiu jej wizerunku. Dobrem chronionym
jest autonomia każdej osoby w zakresie swobodnego rozstrzygania, czy i w jakich
okolicznościach jej wizerunek może być rozpowszechniony. W konsekwencji dla oceny
naruszenia tego dobra nie jest doniosłe ustalenie, jakie inne interesy niż tylko ochrona
własnej autonomii uzasadniają odmowę osoby portretowanej udzielenia zezwolenia na
rozpowszechnianie jej wizerunku.
II. Osoba przedstawiona na zdjęciu fotograficznym (lub innym materialnym nośniku jej
wizerunku) może dowolnie ograniczyć zakres zezwolenia na jego rozpowszechnianie:
zezwolić na publikację tylko w oznaczonym czasopiśmie i/lub tylko w związku z
oznaczonymi
okolicznościami
(np.
w
związku
z
określonym
tekstem
artykułu
prasowego), wyznaczyć granice czasowe publikacji itp.
III. Dla zastosowania art. 81 ust. 2 pkt 2 prawa autorskiego rozstrzygające znaczenie ma
ustalenie w strukturze przedstawienia relacji między wizerunkiem osoby (lub osób) a
pozostałymi
elementami
jego
treści;
rozpowszechnianie
wizerunku
nie
wymaga
zezwolenia,
jeśli
stanowi
on
jedynie
element
akcydentalny
lub
akcesoryjny
przedstawionej całości, tzn. w razie usunięcia wizerunku nie zmieniłby się przedmiot i
charakter przedstawienia.” (SA w Krakowie z 19.12.2001 r., I ACa 957/01)
X.
Organizacje prawa autorskiego
10.1. Fundusz Promocji Twórczości
-
to państwowy fundusz celowy, zasilany jest on głównie przez opłaty związane z
wykorzystaniem utworów, do których prawa majątkowe już wygasły; środki funduszu
mogą być przeznaczane na 3 główne cele:
• pokrycie wydań utworów o szczególnym znaczeniu dla kultury i nauki oraz wydań dla
niewidomych
• stypendia dla twórców
• pomoc socjalną dla twórców
10.2. Komisja Prawa Autorskiego
-
stoi na straży respektowania stawek wynagrodzeń twórców
10.3.
Organizacje
zbiorowego
zarządzania
prawami
autorskimi
lub
prawami
pokrewnym
-
są to stowarzyszenia zrzeszające twórców, artystów wykonawców, producentów
fonogramów lub wideogramów, organizacje radiowe i telewizyjne, a więc podmioty
wyłącznie uprawnione z tytułu praw autorskich lub praw pokrewnych; ich celem jest
reprezentacja interesów podmiotów tych praw w odniesienie do pól eksploatacji
objętych swoim zarządzaniem, mają czynną legitymację procesową w tym zakresie
CZYM JEST INTERNET DLA PRAWA AUTORSKIEGO?
NA CZYM POLEGA SPECYFIKA TEGO POLA EKSPOLOATACJI?
i.
Przedmiot i podmiot prawa autorskiego i praw pokrewnych w sieci
ii. Podstawowe pojęcia: rozpowszechnianie i publikacja
iii. Podstawowe sposoby eksploatacji
iv. Dozwolony użytek
v. Problem odpowiedzialności za naruszenie praw autorskich i praw pokrewnych
vi. Środki techniczne chroniące przed naruszeniem prawa
vii. Środki techniczne i informacje służące do zarządzania prawami autorskimi