Ciekawostki z biologii kręgowców

Ciekawostki z biologii kręgowców - Małgorzata Krzesicka
Ciekawostki z biologii kręgowców
* Wśród ryb żyjących w płytkich wodach przybrzeżnych występują gatunki zdolne do
wychodzenia na ląd. Zdolność ta może przynosić rozmaite korzyści. Niektóre ryby odżywiają
się na lądzie polując na drobna faunę wybrzeży, inne wychodzą na ląd podczas wędrówek,
omijając wodospady. Morska ryba Leurestes tenuis, żyjąca u wybrzeży Kalifornii, zakopuje
jaja w piasku, gdzie są bezpieczniejsze niż w morzu.
* Największą korzyść przynosi rybom słodkowodnym zdolność do wędrówki lądowej,
ponieważ umożliwia odszukanie nowych środowisk życia. Środowiska słodkowodne trwają
krótko i w końcu zostają wypełnione osadem. Dlatego dobór naturalny premiuje zdolność do
opanowywania nowych siedlisk.
* Azjatycka ryba Clarias batrachus jest zdolna do wędrówek po stałym lądzie. Wprowadzono
ją do słodkich wód Florydy, gdzie szybko stała się plagą, ponieważ pożera inne gatunki ryb, a
po lądzie potrafi przejść do nowych siedlisk.
* Parę gatunków morskich ryb tropikalnych opanowało sztukę latania. Przestraszona ryba
rozpędza się gwałtownie i wyskakuje z wody pod bardzo ostrym katem, jej ciało unosi się w
powietrzu, a ogon gwałtownie bije wodę, nadając rybie prędkości. Jest to sprawny sposób
ucieczki przed drapieżnikami.
* Wiele płaszczek posiada narządy elektryczne. Niektóre z nich są zdolne do wytwarzania
tylko niewielkich napięć, natomiast gatunki należące do rodziny Torpedinidae wytwarzają
prąd o napięciu 200 V, a więc mogący zabić lub boleśnie zranić duże zwierze. Narządy
elektryczne służą zarówno do obezwładniania wroga, jak i ofiary ryby elektrycznej.
* Wiele ryb kostnoszkieletowych ma czułe elektroreceptory. Na przykład sumik amerykański
rozróżnia wodę akwariową od wodociągowej dzięki różnicom w przewodzeniu prądu
elektrycznego. Może wytwarzać impulsy osiągające napięcie 500V.
* Bardzo szczególny tryb życia prowadzą tarczogłowy. Posiadają na grzbiecie przyssawkę, za
pomocą której przyczepiają się do ciała drapieżnika, rekina, delfina. Główna korzyścią jest
pożeranie drobnych fragmentów ciał ofiar rozszarpanych przez gospodarzy. Pobierają one
również drobne organizmy planktonowe, drobne skorupiaki pasożytujące na skórze
gospodarzy.
* U niektórych ryb jaskrawo ubarwione gatunki pełnią rolę chirurgów. Ryby takie jak np.
Chaetodon nigrirostris odżywiają się pasożytami skóry innych gatunków, czyszczą skórę i
rany.
* Płazy tropikalne chroniąc się przed deficytem wody, w okolicach suchych prowadzą nocny
tryb życia. Potrafią gromadzić zapas wody w pęcherzy moczowym w postaci bardzo
rozcieńczonego moczu.
* Gatunki płazów należące do rodzaju Phykomedusa z Ameryki Południowej mają na skórze
gruczoły wydzielające tłuszcz. Rozcierają one tłustą wydzielinę po powierzchni naskórka.
Kropla wody umieszczona na natłuszczonej skórze spływa nie zwilżając jej.
* Żaba latająca z Jawy ma wielkie błony między palcami nóg przednich i tylnych, mimo, że
nigdy nie wchodzi do wody. Służą jej one jako płaszczyzny nośne, pozwalające na
przedłużanie skoków przez lot ślizgowy.
* Żółwie charakteryzują się olbrzymią odpornością na okaleczenia. Żółw pozbawiony głowy
całymi godzinami zachowuje zdolność do wykonywania prostych odruchów.
* Kameleony przystosowują się kolorem ciała do otaczającej roślinności, reagują zmianą
barwy ciała na bodźce takie jak strach, głód. Bytujące wśród gałęzi kameleony nie umieją pić
wody ze zbiorników, a potrzebują jej dużo. Pija tylko krople rosy osadzające się na liściach.
* Samce różnych gatunków ptaków śpiewają w okresie poprzedzającym budowę gniazd.
Śpiew ostrzega inne osobniki, że teren jest już zajęty.
* Gołąb pocztowy zdjęty z gniazda na wybrzeżu Walii w Wielkiej Brytanii, przywieziony
samolotem do Bostonu w Ameryce powrócił do swego gniazda po 12 dniach i 12 godzinach
przelatując około 5000 km.
* Żarłoczność rozmaitych gatunków ptaków jest różna. Obliczono, że jedna rodzina sikor
pożera w okresie lata około 75 kg, czyli 3 miliony owadów. Jerzyk w okresie karmienia piskląt
łowi około 20000 owadów.
* Leniwce to ssaki znakomicie przystosowujące się do powolnego trybu życia wśród gałęzi
drzew. Zwisaj a na gałęzi skierowane plecami ku dołowi. W związku z dość nietypową pozycją
ciała włosy leniwców są pochylone ku grzbietowi. Wśród włosów, w wilgotnej atmosferze
tropikalnego lasu rozrastają się glony, wskutek czego sierść leniwców często jest zielona.
Trzeba przyznać, że rzadko to spotykany kolor wśród ssaków.
Opracowała:
Małgorzata Krzesicka
nauczycielka biologii
III LO w Suwałkach