Sprawozdanie z VI Konferencji Prezesów Adwokatur oraz

SSympozja,
konferencje
Sprawozdanie z VI Konferencji
Prezesów Adwokatur oraz śródrocznej konferencji IBA,
Warszawa 25–29 maja 2011 r.
W dniach 25 i 26 maja 2011 r. w Warszawie odbyła się VI doroczna konferencja Prezesów Adwokatur zorganizowana przez Komisję ds. Adwokatur (Bar Issue Commission)
International Bar Association przy udziale NRA oraz Krajowej Izby Radców Prawnych.
Konferencja zgromadziła ponad 300 przedstawicieli adwokatur z całego świata,
w tym ponad 100 prezesów organizacji adwokackich. Reprezentowane były wszystkie kontynenty, fora regionalne, grupy prawników i zespoły IBA. W panelach zasiadali
znakomici praktycy, posiadający niezwykle imponujący dorobek zawodowy i uznanie
środowiskowe w krajach macierzystych, jak i w organizacjach międzynarodowych.
Uczestnikami byli obecni oraz byli prezesi IBA i CCBE oraz sekretarze obu organizacji.
Dwudniowe obrady rozpoczęły się od wizyty w Sądzie Najwyższym. Zaproszeni
goście dzięki życzliwości Krzysztofa Michałowskiego, specjalisty z Zespołu Prasowego
SN, mieli możliwość poznać wspaniale przedstawioną zarówno historię gmachu, jak
i barwnie opowiedzianą rzeczywistość dnia codziennego, w tym bieżącą działalność
orzeczniczą. Kulminacyjnym punktem wizyty było spotkanie z Pierwszym Prezesem
SN prof. Tadeuszem Erecińskim, który wygłosił prelekcję na temat systemu prawnego
w Polsce. Zaproszeni goście, angażując się w rozważania podjęte podczas wykładu, zadawali wiele pytań nie tylko w czasie spotkania, ale także po jego zakończeniu. Ostatnim
elementem programu otwarcia było obejrzenie panoramy Warszawy z dachu SN.
Oficjalne rozpoczęcie konferencji Prezesów Adwokatur nastąpiło bezpośrednio po
wizycie w Sądzie Najwyższym. Słowa powitania do zgromadzonych wygłosili Minister
Sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski, Prezes NRA adw. Andrzej Zwara oraz Prezes
KIRP r.pr. Maciej Bobrowicz.
Konferencja podzielona została na pięć paneli tematycznych. Pierwszy z nich, prowadzony przez Horacio Bernardesa Neto, Wiceprzewodniczącego BIC i Przewodniczącego
Komitetu do spraw polityki IBA (pochodzącego z Brazylii), poświęcony był niezależności
struktur organizacyjnych adwokatów i debatował pod hasłem: Czy niezależność może
oznaczać łamanie prawa? Co mogą zrobić światowe adwokatury, aby utrzymać rządy
prawa, a nie jedynie rządy przepisów prawnych? Przewagę zyskiwały głosy wskazujące niezbędność krzewienia zasad etyki i utrzymywania wysokiego poziomu wiedzy
270
9–10/2011
Sympozja, konferencje
oraz umiejętności komunikacyjnych zarówno z władzą publiczną, jak i klientami, oraz
niezależność instytucjonalną struktur adwokatury zarówno od władzy wykonawczej
i ustawodawczej, jak i sądowniczej.
Drugi panel, prowadzony przez adw. Tomasza Wardyńskiego i r.pr. Marię Ślązak,
poświęcony był analizie zmian, które następują na rynku usług prawniczych, i płynącej
z tego faktu potrzebie wprowadzenia niezbędnych rozwiązań organizacyjnych. Wszyscy biorący udział w dyskusji (w panelu wzięli udział Linda Lee – Prezes Adwokatury
Anglii i Walii, Jan Lorbach – Prezes Adwokatury Holenderskiej z 2010 roku, Martin Solc
– członek IBA z ramienia Adwokatury Czeskiej, Stephen Zack – Prezes Adwokatury
Amerykańskiej i pisząca te słowa adw. dr Małgorzata Kożuch – członek NRA) zwracali
uwagę na znaczny przyrost liczby osób wykonujących zawód i nieuniknioną tego konsekwencję w postaci rozluźnienia standardu usług, wyzwań dla korporacji w zakresie edukacji, trudności kontroli stopnia przestrzegania zasad etyki oraz nadużyć wynikających
z posługiwania się wyłącznie tytułem zawodowym, bez faktycznego podjęcia działalności zawodowej. Dyskusja, która wywiązała się podczas panelu, poruszyła zagadnienie
wynagradzania osób, które podejmują się wykonywania funkcji samorządowych kosztem pracy kancelaryjnej. Przedstawione zostały modele obowiązujące w innych krajach,
gdzie przeważały konstrukcje oparte na pełnoetatowym zaangażowaniu adwokatów
lub menedżerów, którzy na okres sprawowania funkcji zarządzających samorządem
rezygnują z wykonywania pracy zawodowej, ale są wynagradzani w ramach stosunku
pracy. Reprezentatywne były także modele mieszane oparte na swoistym parytecie stałej
administracji z dyrektorem generalnym na czele (chief executive), obok ciała o charakterze
politycznym, z reguły wybieranego na roczną kadencję.
Kolejny panel, któremu przewodniczyła Anna Ramberg z Adwokatury Szwedzkiej,
równocześnie członek Rady Wydziału Interesu Publicznego i Zawodowego IBA, poświęcony był tzw. nadzwyczajnym wydaniom (extraordinary rendition), a w szczególności zagadnieniu, czy adwokatury otwarcie przeciwstawiają się łamaniu podstawowych
zasad praworządności. W panelu obok przewodniczącej wzięli udział Steve Kostas
z Interights z Londynu, prof. Michael A. Newton z Vanderbilt University Law School
z Nashville oraz adw. Mikołaj Pietrzak, przewodniczący Komisji Praw Człowieka NRA.
Refleksje płynące z tego panelu muszą być gorzkie. Znakomita większość organizacji
pozostawała bierna lub traktowała zagadnienie jako niestanowiące problemu per se.
Organizacje, które podjęły jakiekolwiek kroki, także nie wykazały zdeterminowania
w drążeniu prawnej i politycznej zawiłości zjawiska. Sytuacja utrzymywania „pozajurysdykcyjnego” statusu więźniów, przy równoczesnym bardzo ograniczonym prawie
do informacji, utrudnionym kontakcie z obrońcą czy niepewnym i odległym w czasie
przedłożeniu sprawy przed oblicze niezawisłego sądu, zdawała się najlepiej ilustrować
przepaść, jaka istnieje między pojęciem przestrzeganie praw podstawowych i gwarancji procesowych nawet w krajach tak demokratycznych, jak kraje Unii Europejskiej.
Czwarty panel, moderowany przez Claudio Visco, Członka IBA z ramienia Adwokatury Rzymu, poświęcony był nowemu zjawisku, jakim są postępowania przy
wykorzystaniu elektronicznych środków komunikacji. W panelu udział wzięli Wolfgang Heufler z Adwokatury Austriackiej, r.pr. dr Marlena Wach z Bird & Bird oraz Lim
Chee Wee – Prezes Adwokatury Malezyjskiej. Techniczne aspekty zjawiska przeplatano
w dyskusji refleksjami natury ogólnej na temat swoistego odhumanizowania sporów
271
Sympozja, konferencje
PALESTRA
prawnych, czy też nadużyć, które mogą przy tej okazji powstać. W tym kontekście informacja, którą przekazał Minister Sprawiedliwości, że w Polsce w trybie postępowania
elektronicznego rozpoznano w 2009 r. milion (!) spraw, zabrzmiała wręcz niewiarygodnie. Ostatni panel, któremu przewodniczyła Anurag Bana z Zespołu ds. Projektów Prawnych, a w którym udział wzięli David Kirk – Główny Prawnik ds. Karnych
z Wydziału Egzekucji Urzędu Regulacji i Nadzoru Finansowego w Londynie, Kelli
Sager – Przewodniczący Komistetu ds. Prawa Mediów IBA, Mark Stevens – Członek
Rady Instytutu Praw Człowieka IBA, Hugh Stubbs – Sekretarz Generalny ds. Adwokatur, Dominik Von-Arx – dyrektor zarządzający, Head Corporate Communication, UBS
Investments Bank Ltd. Londyn, poświęcony był tzw. „wyrokom opinii publicznej”,
czyli wpływowi, jakiemu podlega postępowanie sądowe z uwagi na komentarze pojawiające się w prasie, w wypowiedziach publicznych stron czy na blogach w Internecie.
To właśnie ten panel zgromadził największą liczbę uczestników, a temperatura obrad
była niezwykle gorąca, zwłaszcza że wypowiedzi Marka Stephensa uczestniczącego
w procesie w sprawie Wikileaks raz po raz tę temperaturę podnosiły. Podsumowanie
konferencji wygłosił James M. Klotz – przewodniczący BIC IBA, a uroczysty obiad
został wydany na cześć gości na Zamku Królewskim.
W dniu 27 maja 2011 r. rozpoczęła się konferencja śródroczna IBA, podczas której w sposób
permanentny obradowały grupy robocze i komitety IBA. W przerwie na lunch w siedzibie
Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie zorganizowane zostało dwugodzinne spotkanie Dyrektorów Generalnych Adwokatur. Spotkaniu przewodniczyła adw. dr Małgorzata
Kożuch – Przewodnicząca Komisji Zagranicznej NRA, a wzięli w nim udział Prezes IBA
Akira Kawamura oraz 30 dyrektorów generalnych adwokatur, a ze strony polskiej Dziekan
ORA w Warszawie adw. Ziemisław Gintowt, Wicedziekan ORA w Warszawie adw. Dominika Stępińska-Duch, adw. Maciej Łaszczuk – Przewodniczący Zespołu ds. kontaktów z organizacjami międzynarodowymi i MSZ, oficer łącznikowy CCBE dla delegacji polskiej Rafał
Ciesielski, r.pr. Maria Ślązak. Podczas spotkania przedstawiono regulację prawną dotyczącą
samorządu zawodowego adwokatów i radców prawnych, zarówno od strony struktur, jak
i dynamiki wzrostu (prezentacje multimedialne) oraz wyświetlono film ilustrujący kadencję
pracy NRA 2007–2010, przygotowany na Krajowy Zjazd Adwokatury w listopadzie 2010 r.
Spotkanie połączone było z lunchem roboczym i aktywną dyskusją zebranych.
W sesji popołudniowej zorganizowane zostało tzw. Open Forum BIC IBA oraz otwarte spotkanie Komitetu ds. polityki IBA. Dodatkowo w czasie konferencji zorganizowano
sesję szkoleniową WTO, adresowaną do prezesów adwokatur. Podczas sesji przedstawiono najnowsze osiągnięcia w dziedzinie negocjacji w handlu międzynarodowym
w zakresie usług prawnych, prowadzonych na szczeblu GATS oraz na poziomie coraz
częstszych dwustronnych porozumień.
Ostatni dzień konferencji w całości wypełniło posiedzenie Rady IBA. Na zakończenie organizatorzy zorganizowali uroczyste przyjęcie w restauracji Belvedere. Wszyscy
zaproszeni goście otrzymali prezent w postaci drugiego wydania książki (w wersji ang.pol.) Adwokaci polscy Ojczyźnie pod red. śp. Stanisława Mikke oraz Adama Redzika.
Pragnę złożyć podziękowania wszystkim Koleżankom i Kolegom oraz Pracownikom
Biura NRA oraz ORA w Warszawie, którzy włączyli się w organizację konferencji.
Małgorzata Kożuch
272