natura 2000 - standardowy formularz danych

NATURA 2000 - STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH
dla obszarów specjalnej ochrony (OSO),
proponowanych obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty (pOZW),
obszarów mających znaczenie dla Wspólnoty (OZW) oraz
specjalnych obszarów ochrony (SOO)
OBSZAR
PLH160002
NAZWA
OBSZARU
Góra Świętej Anny
ZAWARTOŚĆ
1. IDENTYFIKACJA OBSZARU
2. POŁOŻENIE OBSZARU
3. INFORMACJE PRZYRODNICZE
4. OPIS OBSZARU
5. STATUS OCHRONY OBSZARU
6. POWIĄZANIA OBSZARU
7. MAPA OBSZARU
1. IDENTYFIKACJA OBSZARU
1.1. Typ
1.2. Kod obszaru
B
PLH160002
Powrót
1.3. Nazwa obszaru
Góra Świętej Anny
1.4. Data opracowania
1.5. Data aktualizacji
2002-05
2014-06
1.6. Instytucja lub osoba przygotowująca wniosek:
Nazwisko/Organizacja:
Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
Adres:
Polska Wawelska 52/54
Adres e-mail:
[email protected]
Warszawa
Data zaproponowania obszaru jako OZW:
2004-04
Data zatwierdzenia obszaru jako OZW(*):
2008-02
Data objęcia obszaru ochroną SOO:
Brak danych
00-922
Krajowe odniesienie prawne dla formy ochrony SOO:
Wyjaśnienia:
Nie wydano rozporządzenia
Powiększenie - październik 2009 r.
2. POŁOŻENIE OBSZARU
Powrót
2.1. Położenie centralnego punktu [wartości dziesiętne stopni]:
Długość geograficzna
Szerokość geograficzna
nd
nd
2.2. Powierzchnia [ha]:
2.3. Obszar morski [%]
5064.63
0.0
2.5. Kod i nazwa regionu administracyjnego
Kod poziomu NUTS 2
Nazwa regionu
PL52
Opolskie
2.6. Region biogeograficzny
Kontynentalny(100.0 %)
3. INFORMACJE PRZYRODNICZE
3.1. Typy siedlisk przyrodniczych występujących na terenie obszaru i ocena znaczenia obszaru dla
tych siedlisk:
Typy siedlisk wymienione w załączniku I
Kod
PF
NP
Pokrycie [ha]
Powrót
Ocena obszaru
Jaskinie Jakość
A|B|C|D
[liczba] danych
A|B|C
Reprezentatywność
Powierzchnia
względna
Stan
zachowania
Ocena ogólna
6110
0.01
G
C
C
B
B
6210
7.92
G
C
C
C
C
6430
0.02
M
B
C
B
B
6510
23.35
G
C
B
B
C
7220
50.84
M
C
B
B
C
7230
0.0
M
C
C
B
C
8210
0.0
G
C
C
C
C
8310
0.51
P
D
9110
399.26
G
B
C
B
B
9130
268.51
G
B
C
B
B
9150
0.86
G
C
C
B
C
9170
142.6
G
B
C
C
C
9180
1.37
G
C
C
B
C
91E0
1.35
G
C
C
B
C
PF: dla typów siedlisk, do których mogą odnosić się zarówno formy priorytetowe, jak i niepriorytetowe
(6210, 7130, 9430) należy wpisać „x" w kolumnie PF celem wskazania formy priorytetowej.
NP: jeśli dany typ siedliska nie istnieje już na danym terenie, należy wpisać „x" (opcjonalnie).
Pokrycie: można wpisywać z dokładnością do wartości dziesiętnych.
Jaskinie: w przypadku siedlisk typu 8310 i 8330 (jaskinie) należy podać liczbę jaskiń, jeśli nie są dostępne
szacunkowe dane na temat powierzchni.
Jakość danych: G = „wysoka" (np. na podstawie badań); M = „przeciętna" (np. na podstawie częściowych
danych i ekstrapolacji); P = „niska" (np. zgrubne dane szacunkowe).
3.2. Gatunki objęte art. 4 dyrektywy 2009I147IWE i gatunki wymienione w załączniku II do dyrektywy
92I43IEWG oraz ocena znaczenia obszaru dla tych gatunków
Gatunki
GrupaKod
Populacja na obszarze
Nazwa
naukowa
S
NPTypWielkość
Min
Barbastella
M
1308
M
1324 Myotis myotis
barbastellus
Ocena obszaru
JednostkaKategoria
Maks
Jakość
A|B|C|D
danych
C|R|V|P
Populacja
r
P
DD
D
r
P
DD
D
A|B|C
Stan
IzolacjaOgólnie
zachowania
Grupa: A = płazy, B = ptaki, F = ryby, I = bezkręgowce, M = ssaki, P = rośliny, R = gady.
S: jeśli dane o gatunku są szczególnie chronione i nie mogą być udostępnione publicznie, należy wpisać
„tak".
NP: jeśli dany gatunek nie występuje już na danym terenie, należy wpisać „x” (opcjonalnie).
Typ: p = osiadłe, r = wydające potomstwo, c = przelotne, w = zimujące (w przypadku roślin i gatunków
niemigrujących należy użyć terminu „osiadłe").
Jednostka: i = osobniki pojedyncze, p = pary lub inne jednostki według standardowego wykazu jednostek i
kodów zgodnego ze sprawozdawczością na podstawie art. 12 i 17 (zob. portal referencyjny).
Kategorie liczebności (kategoria): C = powszechne, R = rzadkie, V = bardzo rzadkie, P = obecne wypełnić, jeżeli brak jest danych (DD), lub jako uzupełnienie informacji o wielkości populacji.
Jakość danych: G = „wysoka" (np. na podstawie badań); M = „przeciętna" (np. na podstawie częściowych
danych i ekstrapolacji); P = „niska" (np. zgrubne dane szacunkowe); DD = brak danych (kategorię tę
należy stosować wyłącznie, jeśli nie da się dokonać nawet zgrubnej oceny wielkości populacji - w takiej
sytuacji można pozostawić puste pole dotyczące wielkości populacji, jednak pole „Kategorie liczebności"
musi być wypełnione).
4. OPIS OBSZARU
Powrót
4.1. Ogólna charakterystyka obszaru
Klasa siedliska przyrodniczego
Pokrycie
[%]
N21
1.67
N23
1.87
N16
25.8
N17
4.19
N19
11.72
N10
1.73
N12
53.01
Ogółem pokrycia siedliska przyrodniczego
100
Dodatkowa charakterystyka obszaru:
Obszar wyniesienia Garbu Chełmu z wychodniami wapieni i dolomitów środkowego triasu, z centralnie
zlokalizowanym nekiem bazaltowym. Od południa opadający stromo zdenudowanym uskokiem tektonicznym, od
północy łagodnie zanurzający się pod utworami polodowcowymi. Garb jest najdalej na zachód wysuniętą częścią
środkowotriasowego progu strukturalnego (kuesty). Z trzech stron otoczony terenami nizinnymi stanowi wyraźną
kulminację w krajobrazie. Rzeźba Chełmu należy do form krawędziowych, ukształtowanych w trzeciorzędzie i
zmodyfikowanych przez morfologię czwartorzędową, a zwłaszcza dwukrotne nasunięcie się i regresję lodowca
oraz procesy eolicznej akumulacji lessów i ich erozji. Garb jest rozczłonkowany na szereg wyniesień
oddzielonych suchymi dolinkami i obszarami zrównań. W wierzchołkowej jego części, w obrębie wychodni skał
węglanowych rzeźba krasowa, z lejami, misami i studniami krasowymi, wywierzyskami, wychodniami skalnymi,
niewielkimi wnękami i grotami. Kulminację garbu stanowi nek wulkaniczny na Górze Św. Anny - 404 m n.p.m.
Wśród obszarów o najwyższych walorach przyrodniczych dominującymi formami pokrycia terenu są lasy, w
większości reprezentujące 3 fitosocjologiczne odmiany buczyn oraz grądy. Mniejszy udział osiągają murawy
kserotermiczne oraz ekstensywnie użytkowane łąki, w tym eutroficzne. Uzupełnieniem są wychodnie skał
węglanowych oraz źródliska. Spośród form intensywniejszego zagospodarowania przestrzeni dominują grunty
orne, tworzące z ekosystemami o dużej naturalności, mozaikę krajobrazową.
4.2. Jakość i znaczenie
Siedlisko 6110 skały wapienne i neutrofilne z roślinnością pionierską (Alysso-Sedion)
Zbiorowiska Alysso-Sedion zajmują bardzo małą powierzchnię. Mimo to mają dobrze wykształconą strukturę i
zachowują funkcje dla nich typowe. Stanowiska Alysso-Sedion na terenie Góry Św. Anny mają istotne znaczenie
biogeograficzne. Są izolowanymi płatami pomiędzy stanowiskami dolnośląskim i górnośląskimi, dokładnie na
szlaku migracji taksonów mediterrańskich i submediterrańskich przez Bramę Morawską do Polski, stąd ich
ochrona ma dodatkowe znaczenie (Nowak 2011).
Odrębnym problemem w ocenie stanu siedliska jest obecność rozchodnika białego, który jest uznawany na
terenie Polski za gatunek obcy. Jednak w nieodległych od Śląska Opolskiego murawach w Czechach wchodzi w
skład siedliska Alysso-Sedion jako element naturalny. Sedum album na Górze Św. Anny został wprowadzony
sztucznie w celu podtrzymania hodowli niepylaka apollo w latach 30. 20. wieku. Uznano, że działanie to powinno
być traktowane jako element ochrony intersitu i introdukcję gatunku w zasięgu jego potencjalnego
występowania. Sedum album nie przejawia tendencji ekspansywnych, a tym bardziej inwazyjnych i stanowi
stabilny, odpowiedni siedliskowo element zbiorowisko, stąd nie traktowano tego gatunku jako zaniżającego
wskaźniki oceny siedliska (Nowak 2011).
Siedlisko 6210 murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea i ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis
Festucion pallentis)
Siedlisko reprezentowane jest przede wszystkim przez kwietne murawy kserotermiczne Thalictro-Salvietum
pratensis, Origano-Brachypodietum wykształcające się na wierzchowinach wychodni skalnych, stokach wzgórz o
południowej wystawie oraz suchych nieużytkach w rejonie Ligoty Dolnej i Góry Świętej Anny. Płaty tych muraw
zajmują mniej strome stoki oraz całkiem płaskie odlesione obszary na rędzinowych, płytkich glebach, często z
dużym udziałem frakcji lessowej. Występuje tu szereg gatunków murawowych z klasy Festuco-Brometea,
kłosownica pierzasta Brachypodium pinnatum, szałwie Salvia pratensis i S. verticillata, marzanka pagórkowa
Asperula cynanchica, turzyca sina Carex flacca, lebiodka pospolita Origanum vulgare, czyściec prosty Stachys
recta, czyścica storzyszek Clinopodium vulgare i ciemiężyk białokwiatowy Vincetoxicum hirundinaria. Jednak
skład gatunkowy poszczególnych płatów nie zawsze pozwala na dokładną klasyfikację zbiorowiska. Są to
najczęściej kadłubowo wykształcone fitocenozy muraw Thalictro-Salvietum pratensis oraz
Origano-Brachypodietum, a także zbiorowiska ze związku Mesobromion erecti. Część płatów z pewnością na
skutek naturalnej sukcesji oraz małej powierzchni nawiązuje do zbiorowisk ciepłolubnych okrajków
Trifolio-Geranietea sanguinei. W kompleksach z murawami kwietnymi występują inne roślinne zespoły
murawowe, w niniejszym planie traktowane jako jeden kompleks siedliska przyrodniczego 6210, w rejonie
wychodni skał wapiennych siedlisko to przechodzi w siedlisko muraw na wapiennych wychodniach skalnych
(dokumentacja pzo 2011).
Siedlisko 6430(*) ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)
Na terenie ostoi Góra Św. Anny występują płaty zespołu podagrycznika i lepiężnika różowego
Aegopodio-Petasitetum hybrydii. Odnotowano je w dolinie Łąckiej Wody w okolicach Czarnocina. Obok dwóch
gatunków charakterystycznych w fitocenozach występowały także dzięgiel leśny Angelica sylvestris, ostrożeń
warzywny Cirsium oleraceum, knieć błotna Caltha palustris i niezapominajka błotna Myosotis palustris.
Analizując uwarunkowania siedliskowe dla rozwoju niżowych ziołorośli nadrzecznych w granicach obszaru
należy uznać, że zbiorowiska te nie mogły się rozwinąć we właściwej dla siebie strukturze, powierzchni i
fizjonomii. Niewielkie cieki wodne nie stwarzają warunków dla rozwoju tego typu roślinności welonowej.
Fitocenoza ta nigdy nie miała powierzchni na tyle dużej, żeby można siedlisko 6430 ocenić na znaczące pod
względem reprezentatywności (Nowak, Nowak 2012).
Siedlisko 6510 niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
Siedlisko to reprezentowane jest przede wszystkim przez łąkę rajgrasową Arrhenatheretum elatioris.
Inwentaryzacje przeprowadzone zarówno w 2008, jak i 2011 roku nie wykazały żadnych dobrze wykształconych
płatów tego zespołu. Zubożałe, podsiewane i bez taksonów charakterystycznych płaty zbiorowiska zostały
odnotowane na północny zachód i północny wchód od Leśnicy, w rejonie Ligoty Dolnej oraz na zachód od
Czarnocina. Wśród gatunków dominujących w runie należy wymienić owsicę omszoną Avenula pubescens i
tomkę wonną Anthoxanthum odoratum. Ponadto, rośnie tu wiele gatunków bylin dwuliściennych, jak: złocień
właściwy Leucanthemum vulgare, kozibród łąkowy Tragopogon pratensis, jaskier ostry Ranunculus acris, firletka
poszarpana Lychnis flos-cuculi, dzwonek rozpierzchły Campanula patula i chaber łąkowy Centaurea jacea
(dokumentacja pzo 2011).
Siedlisko 7220(*)
Siedlisko 7230(*)
Siedlisko 8210 wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis
Siedlisko zinwentaryzowane na jednym stanowisku w rezerwacie przyrody Ligota Dolna. Są to niewielkie skałki o
wysokości dochodzącej do 5 - 6 m, najczęściej 2 - 3 m. Łącznie na Ligockiej Górze znajduje się kilkanaście
wystąpień skalnych. Występują tu małopowierzchniowe układy roślinności w szczelinach wapiennych ścian
skalnych i załomach ze znikomą warstwą gleby. Są to najczęściej kadłubowo wykształcone asocjacje zanokcic
Asplenietum trichomano-rutae-murarie z dominacją zanokcicy murowej i zanokcicy skalnej. Na wapiennych
wychodniach występuje również zespół skalnicy trójpalczastej i wiechliny spłaszczonej Saxifrago-Poetum
compressae - pionierskie murawy z udziałem sukulentów i niepozornych terofitów. Są to zbiorowiska roślinne o
zasięgu południowoeuropejskim rozwijające się na inicjalnych glebach. W Polsce znane są jedynie z
południowo-zachodniej Polski, głównie z przedgórza Sudetów. Stanowisko na Górze Św. Anny ma charakter
kresowy i stąd skład fitocenoz jest stosunkowo ubogi (dokumentacja pzo 2011).
Siedlisko 9110 kwaśne buczyny (Luzulo-Fagetum)
Kwaśne buczyny reprezentowane przez kwaśną buczynę niżową Luzulo pilosae-Fagetum to typ lasu i zarazem
siedliska przyrodniczego dominujący w obszarze, szczególnie w jego wschodniej części. Być może niektóre
drzewostany rosną na siedlisku żyznej buczyny, jednak ze względu na rodzaj gospodarki leśnej i słabo
wykształcone runo, upodobniają się one do ubogich gatunkowo, kwaśnych typów lasu bukowego. Tak jest w
przypadku kilku fragmentów drzewostanu położonych w kompleksie pomiędzy Ligotą Górną a Żyrową. Kwaśna
buczyna niżowa Luzulo pilosae-Fagetum zajmuje niższe położenia i charakteryzuje się stosunkowo niskim
współczynnikiem różnorodności florystycznej, całkowitą dominacją buka w drzewostanie, niemal zupełnym
brakiem podszytu i niskim pokryciem warstwy runa. Runo jest tu ubogie, dominują trawy i kosmatki. Dobrze
wykształcone płaty tego zespołu z kosmatką orzęsioną Luzula pilosa, siódmaczkiem leśnym Trientalis europaea,
borówką czarną Vaccinium myrtillus, konwalijką dwulistną Maianthemum bifolium czy turzycą pigułkową Carex
pilulifera odnotowano w rezerwatach przyrody "Grafik", "Boże Oko" oraz ich sąsiedztwie, a także pomiędzy
Ligotą Dolną i Ligotą Górną. Aktualny stan siedliska w obszarze jest stosunkowo dobry, co wiąże się z
zabezpieczeniem znacznych jego fragmentów w rezerwatach oraz stosunkowo ekstensywną gospodarką leśną
w ostatnich dziesięcioleciach i związanym z tym znacznym udziałem lasów w starszych klasach wieku
(dokumentacja pzo 2011).
Siedlisko 9130 żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion)
Siedlisko żyznej buczyny jest w obszarze reprezentowane przez kilka zbiorowisk roślinnych. Aktualny stan
siedliska w obszarze jest stosunkowo dobry, co wiąże się z zabezpieczeniem znacznych jego fragmentów w
rezerwatach oraz ograniczoną ingerencją gospodarki leśnej w ostatnich dziesięcioleciach i związanym z tym
znacznym udziałem lasów w starszych klasach wieku (dokumentacja pzo 2011).
Żyzna buczyna niżowa Galio odorati-Fagetum występuje stosunkowo często w zachodnim kompleksie leśnym
pomiędzy Ligotą Górną a Żyrową. Jest to typ lasu bukowego budowany w warstwie drzewostanu niemal
wyłącznie przez buka Fagus sylvatica, czasem spotyka się nieznaczne domieszki jawora Acer pseudoplatanus.
Jednak zarówno podszyt jak i runo są tu zdecydowanie bogatsze w gatunki i obfitsze. Żyzna buczyna niżowa
Galio odorati-Fagetum wykształca się na siedliskach żyźniejszych i charakteryzuje bardziej kwietnym i bujnym
runem z dominacją przytulii wonnej Galium odoratum, gajowca żółtego Galeobdolon luteum, perłówek Melica
nutans i M. uniflora, zawilca gajowego Anemone nemorosa, fiołka leśnego Viola reichenbachiana i żankiela
zwyczajnego Sanicula europaea. Występuje tu także bardzo rzadki na Opolszczyźnie jęczmieniec zwyczajny
Hordelymus europaeus (dokumentacja pzo 2011).
Żyzna buczyna sudecka Dentario enneaphylli-Fagetum to rzadki typ buczyny, zanotowany jedynie na dwóch
powierzchniach w sąsiedztwie wychodni wapiennych (po ich północnej stronie) między Ligotą Górną i Ligotą
Dolną. Warstwa drzewostanowa jest tu budowana przez buka, podszyt jest słabo wykształcony, a w bujnym
runie występuje czerniec gronkowy Actaea spicata, żankiel zwyczajny Sanicula europaea i lilia złotogłów Lilium
martagon. Żyzna buczyna sudecka w obszarze występuje na granicy swojego zasięgu. Jej płaty należy poddać
wnikliwej obserwacji w celu ustalenia możliwości zachowania tego typu fitocenozy na terenie obszaru.
Charakterystyczne jest, że obecnie na obszarze występowania żyznej buczyny sudeckiej obserwuje się buczynę
szczyrową. Być może to ten drugi zespół jest właściwy i zgodny z siedliskiem w tym obszarze (dokumentacja
pzo 2011).
Buczyna szczyrowa Fagus sylvatica-Mercurialis perennis to najwilgotniejszy typ lasu bukowego notowanego w
obszarze, występujący wyłącznie w wąwozach lessowych i na północnych stokach wzniesień. Płaty tego
zbiorowiska odnotowane zostały na północ od Żyrowej w rezerwacie przyrody Lesisko oraz w okolicy Ligoty
Dolnej na północnych skłonach wychodni wapiennej. Cechą charakterystyczną tego typu zbiorowiska jest bardzo
bujne runo, w którym dominuje szczyr Mercurialis perennis. Znaczny jest także udział przytulii wonnej i perłówek.
Drzewostan budowany jest głównie przez buka a niewielką domieszkę stanowi grab Carpinus betulus, lipa
drobnolistna Tilia cordata oraz modrzew zwyczajny Larix decidua. W stosunkowo dobrze rozwiniętym podszycie
notowany jest bez czarny Sambucus nigra, buk pospolity Fagus sylvatica, jawor Acer pseudoplatanus, wiąz
górski i szypułkowy Ulmus glabra i U. laevis, jesion wyniosły Fraxinus excelsior i klon zwyczajny Acer
platanoides (dokumentacja pzo 2011).
Siedlisko 9150 ciepłolubne buczyny storczykowe (Cephalanthero-Fagenion)
W granicach obszaru zanotowano występowanie niewielkich płatów tego zbiorowiska na południowo-zachodnich
i południowych stokach wzniesienia Biesiec, na południowych stokach wychodni skalnej, w odmianie pośredniej
między małopolską, a sudecką. Płat ten podlega dynamicznym zmianom związanym z otwarciem wnętrza
drzewostanu w związku z budową autostrady A4. W runie występuje tu m.in. kruszczyk szerokolistny Epipactis
helleborine, buławnik wielkokwiatowy Cephalanthera damassonium, żłobik koralowy Corallorhiza trifida oraz
miodownik melisowaty Melittis melissophyllum. Buczyna storczykowa należy do wyjątkowych i bardzo ważnych
dla zachowania różnorodności szaty roślinnej fitocenoz obszaru. W chwili obecnej drzewostan cofa się w
kierunku północnym i kolejne buki ze strefy granicznej obumierają. W runie także zachodzą pewne zmiany, przy
czym nie obserwuje się nasilonej ruderalizacji a jedynie wchodzenie gatunków murawowych i kserotermicznych,
które nie są obce dla zbiorowiska ciepłolubnej buczyny storczykowej (dokumentacja pzo 2011).
Siedlisko 9170 grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
Grądy występują w niewielu miejscach i są przeważnie słabo wykształcone. Być może nie należą do składników
potencjalnej roślinności obszaru. Reprezentowane są w nim przez grąd subkontynentalny Tilio
cordatae-Carpinetum betuli. Skład gatunkowy drzewostanów wskazuje, że jest to obszar występowania kresowej
postaci odmiany środkowopolskiej grądu Tilio-Carpinetum. Drzewostany w obserwowanych płatach buduję
najczęściej lipa drobnolistna Tilia cordata przy niewielkim udziale dębu szypułkowego Quercus robur i grabu
Carpinus betulus. Są to z reguły zbiorowiska zdegenerowane, o słabo wykształconym runie, bez typowych
gatunków wskazujących zespół, a jedynie z nielicznymi gatunkami związku Carpinion betuli, m.in. gwiazdnica
wielkokwiatowa Stellaria holostea i czyściec leśny Stachys sylvatica. Płaty grądu subkontynentalnego
zinwentaryzowano na południowy wschód od Czarnocina, w pobliżu szosy do Zalesia Śląskiego, na północny
wschód od Leśnicy, gdzie zajmują nieznaczne powierzchnie na wypłaszczeniach pomiędzy wąwozami.
Niewielkie płaty juwenilnych i zdegenerowanych drzewostanów o charakterze grądowym odnaleziono także na
skrzydłach niewielkiego parowu na północ od Oleszki oraz w sąsiedztwie północnych krańców Żyrowej.
Stosunkowo dobrze zachowane fragmenty lasów grądowych mające zarówno status lasów jak i zadrzewień leżą
na gruntach prywatnych, porastając głęboko wyerodowane wąwozy bezpośrednio sąsiadujące z polami ornymi
w rejonie Leśnicy i Lichyni (dokumentacja pzo 2011).
Siedlisko 9180 jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stokach i zboczach (Tilio plathyphyllis-Acerion pseudoplatani)
Las klonowo-lipowy Aceri-Tilietum występuje w obszarze na zaledwie jednym stanowisku, na stokach wąwozu w
Porębie. Zbiorowisko to, choć fragmentarycznie wykształcone, jest wyraźnie odrębne w składzie gatunkowym od
sąsiednich drzewostanów, a stanowisko jego występowania jest niezwykle istotne z biogeograficznego punktu
widzenia, gdyż dotychczas fitocenoza ta była podawana jedynie z Sudetów i ich przedgórza. Dominuje tu lipa
drobnolistna, ale obecna jest także lipa szerokolistna, klon zwyczajny, klon jawor, jesion wyniosły i inne gatunki
lasotwórcze. Drzewostan ma średnio bogate runo i zajmuje stromą skarpę wąwozu schodzącą do drogi
asfaltowej. Zbiorowisko lasu klonowo-lipowego jest stosunkowo niepełnie wykształcone, co wynika być może z
czynników naturalnych (krańcowe położenie w zasięgu), ale także z antropogenicznych – stosunkowo młody
drzewostan, dosyć przypadkowe użytkowanie leśne. Część płatu leży poza granicą obszaru (dokumentacja pzo
2011).
Siedlisko 91E0 łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae,
Alnenion glutinoso-incanae) i olsy żródliskowe
Siedlisko 91E0, mimo, że zajmuje niewielką powierzchnię na terenie obszaru zasługuje na szczególną ochronę.
Wynika to ze stosunkowo dobrego stanu siedliska oraz istotności jego zachowania z punktu widzenia
biogeografii. Łęg jesionowo-olszowy występuje tu w strefie granicy zasięgu i posiada cechy "podgórskie" - np.
duży udział olszy szarej Alnus incana. Jest zatem kolejnym dowodem na specyficzny mikroklimat i warunki
siedliskowe rejonu Góry Św. Anny, gdzie spotykamy o wiele więcej górskich akcentów w szacie roślinnej (np.
występowanie przetacznika górskiego Veronica montana, parzydła leśnego Aruncus sylvestris czy żywca
dziewięciolistnego Dentaria enneaphyllos) (Nowak, Nowak 2012).
(*) UWAGA: Siedlisko/gatunek czeka na akceptację zmiany statusu przez Komisję Europejską. Wiążące zapisy
co do kwalifikacji jako przedmiot ochrony znajdują się w punktach 3.1 i 3.2
4.3. Zagrożenia, presje i działania mające wpływ na obszar
Najważniejsze oddziaływania i działalność mające duży wpływ na obszar
Oddziaływania negatywne
Wewnętrzne
Zagrożenia Zanieczyszczenie
/
Poziom i presje
(opcjonalnie)
zewnętrzne
[kod]
[kod]
[i|o|b]
H
A10
i
H
B02.04
i
M
B01
i
H
B02.02
i
H
A02
i
M
K04
i
M
I01
i
H
A04.03
i
M
E01.03
i
L
G05.01
i
Oddziaływania pozytywne
Wewnętrzne
Działania, Zanieczyszczenie
/
Poziom zarządzanie (opcjonalnie)
zewnętrzne
[kod]
[kod]
[i|o|b]
H
X
b
Poziom: H = wysoki, M = sredni, L = niski.
Zanieczyszczenie: N = stosowanie azotu, P = stosowanie fosforu/fosforanów, A = stosowanie
kwasów/zakwaszanie, T = toksyczne chemikalia nieorganiczne,
O = toksyczne chemikalia organiczne, X = zanieczyszczenia mieszane.
i = wewnętrzne, o = zewnętrzne, b = jednoczesne.
4.4. Własność (opcjonalnie)
Typ
[%]
Krajowa/federalna
0
Kraj
0
Publiczna związkowy/województwo
Lokalna/gminna
0
Inna publiczna
0
Własność łączna lub
współwłasność
0
Prywatna
0
Nieznana
100
Suma
100
4.5. Dokumentacja (opcjonalnie)
Borkin J. 1977. Czy w Polsce występuje żaba dalmatyńska, Rana dalmatina Bonaparte? Przegl. Zool. 21(1):
39-44.
Ciaciura M. 1988. Charakterystyka rozmieszczenia górskich gatunków roślin naczyniowych na Śląsku. Cz.I i II.
Rozpraw. hab. AM, Wrocław. 12: 1-157.
Dajdok Z., Kącki Z., Nowak A., Nowak S., Spałek K. 1998. Atlas rozmieszczenia rzadkich roślin naczyniowych w
województwie opolskim. Uniw. Opolski. ss. 204.
Dajdok Z., Kącki Z., Nowak A., Spałek K. 1998. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych prawnie chronionych
w województwie opolskim. Uniw. Opolski. ss. 278.
Denisiuk Z. (red.). 1987. Program rezerwatowej ochrony zasobów przyrody Żywej i krajobrazu polskich Sudetów.
Inst. Ochr. Przyr. PAN, Kraków. Msc.
Dyrcz A., Grabiński W., Stawarczyk T., Witkowski J. 1991. Ptaki Śląska. Zakł. Ekol. Ptaków UW, Wrocław. ss.
526.
Gromadzki M., Dyrcz A., Głowaciński Z., Wieloch M. 1994. Ostoje ptaków w Polsce. OTOP, Bibl. Monitor. Środ.,
Gdańsk.
Gromadzki M., Gromadzka J., Sikora A., Wieloch M. 2002. Wielkość populacji i trendy liczebności wybranych
gatunków ptaków lęgowych w Polsce w latach 1991-2002. ZO PAN, Gdańsk. Msc.
Kulpiński K. (red.) 2013. Dokumentacja przyrodnicza dla rezerwatu przyrody „Ligota Dolna”. RDOŚ w Opolu.
Klub Przyrodników, RDOŚ w Opolu. 2011. Dokumentacja planu zadań ochronnych obszaru Natura 2000 Góra
Świętej Anny PLH160002 w województwie opolskim.
Nowak A. (red.) 2001. Ostoje przyrody Natura 2000 w województwie opolskim (koncepcja regionalna). Zeszyty
Przyrodnicze OTPN, Zeszyt Specjalny.
Nowak A. 2000. Charakterystyka sozoflorystyczna województwa opolskiego. Praca doktorska. ss. 646.
Nowak A. 2011. Kontrola jakości siedliska przyrodniczego skały wapienne i neutrofilne z roślinnością pionierską
Alysso-Sedion (6110) w rejonie obszaru Natura 2000 Góra św. Anny PLH160002. GDOŚ.
Nowak A. 2013. Mapa geobotaniczna rezerwatu przyrody „Ligota Dolna” obejmująca działki 122/1, 122/2, 121/4
obrębu Ligota Dolna. RDOŚ w Opolu.
Nowak A., Nowak S., Spałek K. 2000. Materiały do rozmieszczenia chronionych i rzadkich gatunków roślin
naczyniowych na Śląsku Opolskim. Natura Silesiae Super. 3.
Nowak S., Nowak A. 2012. Ekspertyza przyrodnicza dotycząca oceny znaczenia obszaru Natura 2000 Góra
Świętej Anny PLH 160002 dla siedliska 6430. RDOŚ w Opolu.
Nowak S., Nowak A. 2012. Ekspertyza przyrodnicza dotycząca oceny znaczenia obszaru Natura 2000 Góra
Świętej Anny PLH 160002 dla siedliska 91E0. RDOŚ w Opolu.
Nowak S., Nowak A. 2012. Ekspertyza przyrodnicza dotycząca rozpoznania występowania i ustalenia stanu
ochrony siedliska 7230 w obszarze Natura 2000 Góra Świętej Anny PLH 160002. RDOŚ w Opolu.
Pauli A. 1978. Od podnóża po szczyty. Poznaj Swój Kraj. 10(222): 13-14.
Sendek A., Babczyńska-Sendek B. 1989. Charakterystyka geobotaniczna rezerwatu Ligota Dolna na
Opolszczyźnie. Zesz. Przyr. Opól. TPN. 26: 3-24.
Sendek A., Babczyńska-Sendek B. 1992. Projektowany rezerwat leśny Tęczynów w województwie opolskim.
Chrońmy Przyr. Ojcz. 48, 1: 86-89.
Spałek K. 1995. Stanowisko paprotnika kolczystego (Polystichum aculeatum) na Wyżynie Śląskiej. Wszechświat.
96,9: 236-237.
Spałek K. 1997. Interesujące gatunki roślin w ciepłolubnej buczynie Carici-Fagetum koło Szymiszowa na
Wyżynie Śląskiej. Chrońmy Przyr. Ojcz. 53,3: 77-79.
Spałek K. 1997. Notatki florystyczne z Chełmu (Wyżyna Ślasko-Krakowska). Fragm. Flor. Geobot, ser. Polonica.
4: 385-387.
Spałek K. 1997. Nowe stanowisko Corallorhiza trifida Chatel. (Orchideaceae) koło Ligoty Dolnej na Chełmie
(Wyżyna Śląska). Natura Silesiae Super. 1: 13-15.
Spałek K. 1998. Szata roślinna W: K. Dubel (red.). Park Krajobrazowy Góra św. Anny Walory
przyrodniczo-krajobrazowe i kulturowe. Opolskie Centr. Eduk. Ekolog. 41-45.
Tyc A. 2013. Ekspertyza dotycząca weryfikacji występowania procesu wytrącania się martwicy wapiennej w
obszarze Natura 2000 Góra Świętej Anny PLH160002 niezbędnego dla siedliska 7220 źródliska wapienne ze
zbiorowiskami Cratoneurion commutati. RDOŚ w Opolu.
5. STATUS OCHRONY OBSZARU (OPCJONALNIE)
Powrót
5.1. Istniejące formy ochrony na poziomie krajowym i regionalnym:
Kod
Pokrycie [%]
Kod
Pokrycie [%]
PL03
73.48
PL02
2.75
Kod
Pokrycie [%]
5.2. Powiązanie opisanego obszaru z innymi formami ochrony:
na poziomie krajowym lub regionalnym:
Kod rodzaju
Nazwa terenu
Rodzaj
Pokrycie
[%]
PL02
Lesisko
+
1.08
PL03
Park Krajobrazowy Góra Św. Anny
*
73.48
PL02
Ligota Dolna
+
0.25
PL02
Biesiec
*
0.64
PL02
Grafik
+
0.7
PL02
Góra Świętej Anny
+
0.09
6. ZARZĄDZANIE OBSZAREM
6.1. Organ lub organy odpowiedzialne za zarządzanie obszarem:
Powrót
Organizacja:
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Opolu
Adres:
Polska Obrońców Stalingradu 66 45-512 Opole
Adres e-mail:
[email protected]
6.2. Plan(-y) zarządzania:
Aktualny plan zarządzania istnieje:
X
Tak
Nazwa: Zarządzenie nr 11/12 regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Opolu z 13
kwietnia 2012 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000
Góra Świętej Anny PLH160002 (Dz. Urz. Woj. Op. poz. 584, z późn. zm.)
Link: http://duwo.opole.uw.gov.pl/ActDetails.aspx?year=2012&poz=1560
Nie, ale jest w przygotowaniu
Nie
7. MAPA OBSZARU
Powrót
Nr ID INSPIRE:
PL.ZIPOP.1393.N2K.PLH160002
Mapa załączona jako plik PDF w formacie elektronicznym (opcjonalnie)
X
Tak
Nie
Odniesienie lub odniesienia do oryginalnej mapy wykorzystanej przy digitalizacji granic elektronicznych
(opcjonalnie)