Modelowanie

฀
฀
฀
฀
฀
฀฀
฀
฀ ฀
฀
฀
฀
NLP.indb 221
฀
฀฀
฀
฀
2010-11-02 21:03:29
฀
฀
Modelowanie to droga ku doskonałości.
Anthony Robbins
Jak by to było, gdybyś potrafił grać na gitarze jak Eric Clapton, a w golfa jak Tiger
Woods? Wyobraź sobie, że jest to możliwe – nauczysz się szybko, łatwo, bez wieloletnich ćwiczeń czy poświęcania czasu na próby i błędy. Albo gdyby odkryć sposób,
w jaki osiągają swoje cele najbardziej efektywni pracownicy w firmie, a następnie
go wykorzystać? Jak by to było móc wykorzystać zachowanie najlepszego sprzedawcy, kierownika albo negocjatora w twoim zespole jako szablon działania dla
reszty pracowników, a następnie powielić jako najlepsze praktyki w całej firmie?
Jeśli uważasz, że to niemożliwe, to jesteś w błędzie. Już pierwsze badania przeprowadzone przez Richarda Bandlera i Johna Grindera (m.in. na Perlsie, Satir i Ericksonie) miały na celu modelowanie ludzkiej doskonałości. Wielokrotnie udowadniano,
że kiedy zrozumie się schematy myślenia i zachowania wykorzystywane przez osoby
najbardziej błyskotliwe i utalentowane w jakiejś dziedzinie, można nauczyć się robić
to co one25.
Modelowanie dało początek wielu fascynującym skutecznym technikom i procesom
oraz większości podstawowych modeli, łącznie z metamodelem i Modelem Miltona.
Ponieważ ich przykłady są często przywoływane w poradnikach i na kursach, niektórzy błędnie biorą je za samo NLP. W rzeczywistości zaś, jak przekonują John Grinder
i Carmen Bostic St Clair w książce Whispering in the Wind26, to samo modelowanie
jest istotą NLP.
฀
Przypomnij sobie jedną z presupozycji omawianych w 2. rozdziale: „Jeśli jedna osoba
potrafi coś zrobić, to każdy może się tego nauczyć”. Choć są wyjątki od tej reguły
(skromna postura uniemożliwi ci uzyskanie tytułu mistrza świata w podnoszeniu
ciężarów), to zazwyczaj się ona sprawdza. Inna presupozycja brzmi: „Doświadczenie
ma strukturę”. Jeżeli połączysz je obie, otrzymasz logiczne podstawy modelowania
– uchwyć i zakoduj strukturę, która tworzy wewnętrzne doświadczenie eksperta
w danej dziedzinie, a będziesz mógł ją przekazywać innym osobom, by osiągały ta25
Należy jednak pamiętać, że modelowanie nie jest magiczną pigułką, dzięki której szybko osiąga się sukces bez żadnego treningu i wysiłku. Może natomiast faktycznie uprościć i wspomóc
proces opanowywania umiejętności.
26
J. Grinder, C. Bostic St Clair, Whispering in the Wind, John Grinder & Carmen Bostic 2001.
NLP.indb 223
2010-11-02 21:03:29
฀ ฀
฀
kie same wyniki. Musisz wówczas rozłożyć działania danej osoby na tak małe elementy, aby można było zobaczyć głębszą strukturę leżącą u podstaw zachowania tej
osoby. Stwórz model czytelny dla innych.
Modelowanie to prostsza i szybsza droga do doskonałości. Możesz je wykorzystywać
na różne sposoby, przy czym nie chodzi o to, żeby szukać nadczłowieka, ale by znaleźć
osoby uzdolnione w danej dziedzinie. Przecież sportowiec nie musi być jednocześnie
asem w matematyce czy sprzedaży. Jest również wiele przykładów na wykorzystanie
modelowania doskonałości w pracy terapeutycznej, sporcie, sprzedaży, negocjacjach,
relacjach, liderowaniu, edukacji, kwestiach rodzinnych i rozwoju organizacji.
Steve: W jakiejkolwiek dziedzinie zapragnąłbyś osiągać sukcesy, masz wokół pełno
wzorów do naśladowania. A jednak wiele osób podchodzi z lekceważeniem wobec
tych bogatych, cennych zasobów nawet wówczas, gdy wiedzą, co mogą dzięki nim
osiągnąć. Podczas kursów First Speak analizowane jest zachowanie sławnych osób,
jak np. Baracka Obamy. Próbuje się wychwycić elementy, które sprawiają, że osiągają
one sukcesy – i uczy się robić to samo.
฀
Modelujesz w sposób naturalny już najmłodszych lat – naśladujesz innych i dzięki
temu rozwijasz wiele umiejętności. Przyswajasz zasady gramatyki i składni, słuchając rozmów najbliższych osób. Jako dziecko naśladujesz zachowanie dorosłych. Jako
dorosły zaś, gdy chcesz się nauczyć czegoś nowego, np. gry na instrumencie, obserwujesz uważnie lepszych od siebie – i robisz to samo. Modelowanie w NLP jest bardziej celowe i ustrukturyzowane niż w przypadku modelowania naturalnego (którego rezultaty mogą być losowe) i w efekcie daje dokładniejsze i bardziej wiarygodne
rezultaty.
฀
฀฀
Modelowanie w NLP ma proste cele – robić coś tak dobrze jak ekspert w danej dziedzinie oraz uczyć innych, jak to robić.
Długość procesu modelowania zależy w dużym stopniu od tego, c o modelujesz. Jeżeli jest to czynność prosta, oparta na schematach behawioralnych, to modelowanie
WWWSAMOSEDNOCOMPL
NLP.indb 224
2010-11-02 21:03:29