Autoreferat - Wydział Historyczny

Załącznik nr 2
Autoreferat
1. Imię i Nazwisko: Justyna Zofia Łukaszewska-Haberko
2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe:
01.03.2007
doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa (literatury
średniowiecznej), Uniwersytet Jagielloński, Wydział Filologiczny. Dysertacja
zatytułowana: Pierwsza księga „Scivias” Hildegardy z Bingen. Analiza
struktury dzieła.
02.07.2002
magister filologii klasycznej, specjalność nauczycielska, magisterium z zakresu
językoznawstwa
hellenistycznego,
Uniwersytet
Jagielloński,
Wydział
Filologiczny, Instytut Filologii Klasycznej. Praca zatytułowana: Patronimy w
dialekcie tesalskim.
3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu w jednostkach naukowych:
2002 – 2007
Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna „Ignatianum” (obecnie Akademia
„Ignatianum”),
Wydział
Pedagogiczny,
lektor
języka
łacińskiego
i
angielskiego
2003 – 2004
Liceum św. Jacka w Krakowie, nauczyciel języka łacińskiego
od 2007
Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna „Ignatianum” (obecnie Akademia
„Ignatianum”), Wydział Filozoficzny, Instytut Kulturoznawstwa, adiunkt w
Katedrze Historii Kultury Antycznej i Średniowiecznej
1
4. Wskazanie osiągnięcia* wynikającego z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o
stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz.
U. nr 65, poz. 595 ze zm.):
a. Osiągnięcie naukowe pt.
Charakterystyka pierwszego pokolenia jezuitów polskich oraz jego wpływ na życie kulturalne
i religijne Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1564 – 1608 w świetle dokumentów.
b. Publikacje stanowiące osiągnięcie przedstawione w punkcie a.
i.
Examina novitiorum (Egzaminy nowicjuszów) z Braniewa z lat 1569 – 1574,
Kraków 2012, s. 236, Akademia Ignatianum/Wydawnictwo WAM, Seria: Studia i
materiały do dziejów jezuitów polskich, Kraków 2012, s. 236. (edycja źródeł z
komentarzem)
ii.
Losy pierwszego pokolenia polskich jezuitów w świetle biografii i egzaminów,
Akademia Ignatianum/Wydawnictwo WAM, Seria: Studia i materiały do dziejów
jezuitów polskich, Kraków 2013, s. 364. (pogłębiona analiza)
iii.
Wpływ pierwszego pokolenia polskich jezuitów na życie kulturalne i religijne
Rzeczypospolitej Obojga Narodów w latach 1564
– 1608, Akademia
Ignatianum/Wydawnictwo WAM, Seria: Studia i materiały do dziejów jezuitów
polskich, Kraków 2014, s. 152. (synteza) (recenzja wydawnicza: prof. dr hab.
Janusz Tazbir)
c. Omówienie celu naukowego ww. prac i osiągniętych wyników wraz z omówieniem ich
ewentualnego wykorzystania
Podejmując się przygotowania charakterystyki pierwszego pokolenia polskich
jezuitów, to znaczy wydając kolejne książki stanowiące opracowanie monograficzne
poświęcone zakonowi jezuitów w Polsce w ciągu pierwszych pięćdziesięciu lat jego
działalności w kraju, chciałam przedstawić dzieje Towarzystwa Jezusowego w świetle
zachowanych dokumentów zakonnych oraz innych, dostępnych, wydanych i niewydanych
wcześniej, opracowań. Wobec charakteru zagadnienia, musiałam w tym celu podjąć się
2
wydania i opracowania pozostających w rękopisie dokumentów zakonnych z XVI wieku
dotyczących Towarzystwa Jezusowego w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a następnie
zweryfikować i uporządkować powstałe dotąd publikacje odnoszące się do tegoż zagadnienia.
Przedstawione do oceny osiągnięcie naukowe obejmuje trzy niezależne publikacje,
które ukazywały się w kolejnych latach. Są to edycja krytyczna zachowanych źródeł
(egzaminów kandydackich do nowicjatu w Braniewie z lat 1569–1574 znajdujących się
obecnie w Bibliotece Uniwersyteckiej w Uppsali, rękopis BUp H 167), analityczna
interpretacja zachowanych materiałów, tzn. właśnie egzaminów oraz biografii, wreszcie
najważniejsza: synteza przygotowana w oparciu o wymienione wyżej materiały, jak również
szereg rękopisów znajdujących się w Archiwum Prowincji Polski Południowej Towarzystwa
Jezusowego w Krakowie. Tę ostatnią pozycję uważam za najbardziej odkrywczą, jakkolwiek
u jej źródeł znajdują się dwie inne, wcześniej opublikowane, których jestem także jedyną
autorką.
Na podstawie interpretacji istniejących źródeł przygotowałam najpierw analityczny
opis ludzi: ich wykształcenia, pochodzenia, świadomości religijnej oraz charakterystykę
dokonań zakonnych, a następnie, wykorzystując wydane wcześniej opracowania i
niepublikowane rękopisy (przede wszystkim niewydane materiały Jana Poplatka SJ),
napisałam wyczerpującą syntezę. Przedstawiłam w niej działania podejmowane przez
pierwszych polskich jezuitów, w wymiarze religijnym, jak i kulturowym. Niejednokrotnie
moje spostrzeżenia odbiegają od dotąd obowiązujących wyników badań, w innych natomiast
kwestiach uzupełniają dotychczasowe wnioski.
Moje opracowanie naukowe przedstawia wszystkie aspekty działalności Towarzystwa
Jezusowego w ciągu jego pierwszego pięćdziesięciolecia istnienia w Polsce.
***
Przygotowane przeze mnie opracowanie monograficzne dotyczące pierwszego
pokolenia polskich jezuitów zawiera edycję materiałów źródłowych – egzaminów
nowicjuszowskich z Braniewa (Examina novitiorum (Egzaminy nowicjuszów) z Braniewa z
lat 1569 – 1574). To jeden z niewielu dokumentów z tego czasu i jedyny przykład egzaminów
nowicjuszowskich do końca XIX w., które zachowały się do naszych czasów Egzaminy mają
dla biografii jezuitów polskich szczególną wagę, gdyż kwestionariusz był bardzo
szczegółowy i stanowi unikatowe źródło wiadomości odnoszących się do pierwszego
pokolenia polskich jezuitów.
3
Kandydata, który wstępuje do Towarzystwa Jezusowego, podobnie jak w innych
zakonach, poddaje się specjalnemu egzaminowi. Egzamin – a raczej pogłębiona rozmowa z
mistrzem nowicjatu lub osobą odpowiedzialną za nowicjuszy – składa się z kilkunastu pytań,
które zostały określone i zapisane w Instytucie Towarzystwa Jezusowego jeszcze w XVI
wieku. Te pytania mają charakter ogólny i zadaje się je wszystkim kandydatom, natomiast
mężczyzna przychodzący do nowicjatu musi również jasno sformułować charakter swego
powołania: czy chce zostać bratem czy też księdzem.
W dalszej części egzaminu, zwłaszcza, gdy kandydat zamierza zostać księdzem,
powinien dokładniej odpowiedzieć na szereg szczegółowych pytań: o rodziców, np. jaki jest
poziom ich zamożności, o ewentualne długi, zobowiązania względem innych ludzi. Pojawiają
się także pytania o rodzeństwo, umiejętności nowicjusza; czy potrafi pisać i czytać oraz czy
zna jakieś rzemiosło, kolejne odnoszą się do jego stanu zdrowia. Ostatnia część egzaminu
dotyczy stanu i predyspozycji duchowych kandydata.
Przygotowane przeze mnie wydanie, poza koniecznym komentarzem edytorskim,
zawiera wstęp, bibliografię oraz indeks nazw miejscowych i osób.
***
W drugiej książce (Losy pierwszego pokolenia polskich jezuitów w świetle biografii i
egzaminów) przedstawiłam losy poszczególnych zakonników żyjących i działających w
Towarzystwie Jezusowym w pierwszym półwieczu jego istnienia w Polsce. Byli to jezuici
tworzący strukturę i dzieła zakonu, a także pośrednio kształtujący bogatą kulturę tego okresu.
Książka została opracowana w oparciu o wydane wcześniej egzaminy nowicjuszowskie z
pierwszego polskiego kolegium jezuitów w Braniewie i zachowane zapisy z kolegium w
Rzymie, a także vocationes, czyli biografie pisane przez zakonników. Dostępne źródła
pozwalają scharakteryzować grupę nowicjuszy i niektórych z kandydatów, którzy pozostali
zakonnikami do końca życia.
Moje studium zawiera siedem odrębnych rozdziałów opisujących takie kwestie, jak
m. in. świadomość religijna, wykształcenie, pochodzenie czy stan zdrowia zakonników.
Jezuici wywodzili się ze wszystkich stanów. Stosunkowo duża liczba kandydatów
wstępowała do zakonu przed lub krótko po ukończeniu nauki w kolegiach. Pewna, lecz
stosunkowo nieliczna grupa otrzymała wyższe wykształcenie i ukończyła studia. W szeregach
nowicjatu, a następnie w zakonie, znajdowali się ludzie prości, niepiśmienni, kupcy, złotnicy,
uczniowie szkół, sekretarze królewscy i rektorzy szkół.
4
W pierwszych latach istnienia zakonu w Rzeczypospolitej wszyscy jezuici działający
na terenach Rzeczypospolitej przynależeli do Wiceprowincji Austriackiej, a następnie, od
roku 1575 do Prowincji Polskiej. Większość z nich wstąpiła do Towarzystwa poza granicami
Polski.
Na podstawie tego studium można wysnuć jeden zwłaszcza wniosek, że zakon
jezuitów nie był strukturą monolityczną. W omawianych źródłach nie można znaleźć dwóch
podobnych osób, a nawet podobnych losów jednostek. Wśród wybiórczo opisanych
nowicjuszy i zakonników krzyżowały się wszystkie możliwe warstwy społeczne, choć w
mniejszym stopniu te bardziej skrajne. Należy jednak uznać za prawdziwe stwierdzenie o
swoistej tożsamości całej kultury zakonnej jezuitów w omawianym czasie. Każda praca
podejmowana przez jezuitę miała go prowadzić ku wartościom wyższym, a losy zakonników
stawały się najpierw dziejami zakonu, a następnie historią Kościoła.
***
Wreszcie trzecia część opracowania ma charakter syntetyczny. Chciałam tutaj
przedstawić wpływ pierwszego pokolenia polskich jezuitów na kształt życia kulturalnego i
religijnego Rzeczypospolitej, zarówno tych ludzi, którzy pochodzili z terenów polskich, jak i
cudzoziemców, którzy z jednej strony nadali kształt Towarzystwu Jezusowemu, to znaczy
zbudowali zręby prowincji, sieć kolegiów i struktury szkolnictwa, a z drugiej pośrednio
wpłynęli na świadomość ludzi w XVI i na początku XVII wieku. Ich rola pozostaje nieco
odmienna niż pokoleń zakonników działających w XVII stuleciu. Ci właśnie, pierwsi jezuici,
mieli przed sobą bardzo trudne i wymagające wytężonej pracy zadanie, gdyż w jednym czasie
musieli walczyć z myślą protestancką, tworzyć programy szkolne i prowadzić codzienną
pracę apostolską. Rzeczpospolita XVI wieku była krajem zróżnicowanym, zatem
przygotowana przeze mnie synteza wymagała przedstawienia rozmaitych kwestii.
Samodzielna Prowincja Polska Towarzystwa Jezusowego powstała w 1575 roku, w
1608 wydzieliła się kolejna: Prowincja Litewska. Toteż za pierwsze pokolenie należałoby
uznać jezuitów wstępujących do zakonu przed usamodzielnieniem się prowincji w 1575.
Jednak do tego roku większość inicjatyw dopiero powstała, często w sposób umowny, więc
wydawało się uzasadnionym, by omawiany okres zamknąć późniejszą datą. Z kolei
kształtowanie się nowej kultury jest procesem, wobec tego trudno przyjąć dla niego
jakąkolwiek datę końcową. Za granicę czasową uznałam lata 1606–1608, gdy powstanie
Zebrzydowskiego zmieniło w zdecydowany sposób nastawienie szlachty do władzy
5
królewskiej. Rokosz w pewnym sensie pokrywa się z zasadniczą, społeczną zmianą w samym
Towarzystwie Jezusowym w Polsce – w tym czasie, na początku XVII wieku, większość
zakonników stanowili szlachcice, którzy zastąpili dotychczasowych mieszczan (w dodatku
cudzoziemców z pochodzenia) i mniej licznych chłopów. Wielonarodowe społeczeństwo
zamieszkujące Rzeczpospolitą nabrało także innego charakteru. Zmienił się sposób myślenia:
od ochoczego przyjmowania nowinek kulturowych w miejsce własnej kultury do zachwalania
tradycji lokalnej.
W dobie reformacji i kontrreformacji uznano, iż elementem, który w największym
stopniu charakteryzuje państwo, jest wyznanie i religijność jego narodu. Towarzystwo
Jezusowe postrzegało swą misję w tym, by pogłębić religijność tych krajów, które jak
Rzeczpospolita, opowiedziały się po stronie katolicyzmu, natomiast w tych miejscach, gdzie
do
głosu
doszedł
protestantyzm,
przywrócić
katolicyzm.
Wreszcie
w
krajach
niechrześcijańskich skutecznie wprowadzić i umocnić chrześcijaństwo. W tym celu szerzyli
nauczanie teologii, przygotowywali tłumaczenia Pisma Św. oraz ważniejszych książek z
zakresu duchowości, pisali kazania i modlitewniki. Ponadto podjęli się wyzwania, jakim było
wychowanie i wykształcenie nowego pokolenia świadomego i uczonego kleru. Wprowadzili
także nowe formy duszpasterstwa, czynnie zwalczali innowierców ze wszystkich odłamów, a
dzięki współpracy z królem Stefanem Batorym starali się również wprowadzić katolicyzm na
tereny zdobyte przez władcę oraz zaniedbane ich zdaniem pod względem religijnym.
Najważniejszym jednak zadaniem, którego podjęli się zakonnicy, było wychowanie nowego
pokolenia świadomych katolików.
W opracowaniu dotyczącym pierwszego pokolenia polskich jezuitów moim celem
było przedstawienie krótkiej charakterystyki zakonników tworzących zręby Towarzystwa
Jezusowego na terenach Rzeczypospolitej. Zarówno cudzoziemców, jak i mieszkańców
Korony i Litwy. Następnie scharakteryzowałam większość inicjatyw (np. bursy, organizacje i
teatr), dzięki którym jezuici stworzyli nowe szkolnictwo. Tutaj opisałam nie tylko
podstawowe zasady obowiązujące w zakonie przed rokiem 1599 (czyli przed przyjęciem
Ratio studiorum), ale również niektóre elementy na trwałe kształtujące szkolnictwo w
Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wskazałam też wpływ jezuitów na kształt i rozwój
języków, którymi władali ludzie zamieszkujący Koronę i Litwę: w największej mierze był to
język polski, ale działalność Towarzystwa Jezusowego pozwoliła na rozwój języka
litewskiego, zwłaszcza jego postaci literackiej, a także estońskiego, ruskiego i łotewskiego.
Nie zajmowałam się poszczególnymi autorami, lecz starałam się pokazać, w jaki sposób
jezuici wykorzystywali teksty i literaturę oraz jak wpłynęli na jej kształt w obrębie
6
polszczyzny. Z kolei podjęłam zagadnienie rekatolizacji rozumianej jako wszelkie rodzaje
działań służących rozwojowi i umocnieniu religii katolickiej, wśród nich kaznodziejstwa,
zreformowanej liturgii, misji ludowych i dworskich, a także zakładanych seminariów
duchownych. Wspomniałam również działania o charakterze społeczno-religijnym:
stowarzyszenia i bractwa oraz wpływ jezuitów na inne zakony i ich odnowę. Wreszcie na
końcu omówiłam kwestię budownictwa jezuickiego i umiejętności wykorzystania
okoliczności zewnętrznych (np. istniejących zabudowań miejskich) w rozwoju kolegiów.
Tutaj przedstawiłam także elementy muzyczne wniesione i rozwinięte przez Towarzystwo
Jezusowe.
Przygotowana przeze mnie synteza w dużej mierze opiera się na materiałach, które
zredagowałam, opublikowałam i wydałam wcześniej. Należy podkreślić, iż jako pozycja w
dużej mierze opierająca się na własnych, nowatorskich badaniach. Moja książka przedstawia
pierwsze pokolenie polskich jezuitów w nieco innym świetle, niż miało to miejsce w
dotychczasowej literaturze przedmiotu. Jako opracowanie monograficzne przygotowane
przeze mnie prace mają charakter pełny i stanowią efekt pracy własnej.
5. Omówienie pozostałych osiągnięć naukowo - badawczych (artystycznych)
Niezależnie od przygotowania wymienionych wyżej książek, prowadziłam badania
naukowe poświęcone innym zagadnieniom historycznym. Moje osiągnięcia naukowobadawcze można podzielić na kilka grup:
a. Pozycje
związane
z
początkami
Towarzystwa
Jezusowego
na
ziemiach
Rzeczypospolitej.
W większości są to publikacje, w których wykorzystałam znajomość języka łacińskiego,
jak również metod nauczania języków starożytnych. Są one pokłosiem mojego
zainteresowania historią kultury, zwłaszcza łacińskiej kultury nowożytnej. W szczególnych
przypadkach, takich, jak twórczość Fryderyka Bartscha SJ (pozycja nr II.B.6 w załączonym
wykazie opublikowanych prac naukowych), są to pierwsze artykuły dotyczące danego tematu.
Moje artykuły w największej mierze dotyczą książek i twórczości literackiej pierwszych
jezuitów działających w Polsce, tak Polaków, jak i cudzoziemców.
7
Chciałabym podkreślić, że jestem jedyną autorką wszystkich artykułów należących do tej
kategorii. Moje badania mają charakter szerszy niż tylko krajowy, czego dowodem jest
artykuł The First Generation of Jesuits in Poland and the Development of Missions (pozycja
nr II.A.1), który ukazał się w czasopiśmie o istotnym znaczeniu dla humanistyki, dużym
zasięgu międzynarodowym, publikującym wysoko oceniane artykuły naukowe (kategoria
INT2 z listy ERIH). Z kolei „Episteme” (w którym to periodyku ukazał się artykuł nr II.B.15)
należy do najwyżej punktowanych polskich czasopism naukowych. Spis wszystkich
artykułów należących do tej grupy znajduje się w załączniku do zgłaszanego wniosku (są to
pozycje II.B.2, II.B.8 i II.B.9, a także II.B.13).
b. Pozycje nawiązujące do osoby i twórczości św. Hildegardy z Bingen.
Moje wcześniejsze zainteresowania badawcze, których pokłosiem był obroniony doktorat,
dotyczyły tylko jednej księgi (I księgi „Scivias”) z bardzo obfitej i znaczącej spuścizny
literackiej średniowiecznej mistyczki i doktora Kościoła – św. Hildegardy z Bingen. Wobec
tego, iż uznałam ten temat za zbyt wąski, potraktowałam napisaną dysertację jako wstęp do
znacznie szerszego opracowania o charakterze ogólnym i jako takie wydałam je w serii
„Źródeł Monastycznych”. Słowo wprowadzające do tego dwutomowego opracowania, w
którym wstęp i komentarz do dzieła św. Hildegardy z Bingen „Scivias” zajmują znaczną
część jednego z tomów, napisał prof. Jerzy Strzelczyk. To pierwsza tego rodzaju książka
poświęcona średniowiecznej autorce, która ukazała się w języku polskim (pozycja nr II.B.1) i
jedno z ważniejszych opracowań naukowych dotyczących Hidlegardy z Bingen nie tylko w
Polsce, ale również w Europie. Jest to czwarte, po angielskim, niemieckim i francuskim,
pełne tłumaczenie „Scivias”, trzecie wydane w Europie (miejscami kontrowersyjny przekład
angielski powstał w Stanach Zjednoczonych). Zarazem książka ta zawiera obszerne
wprowadzenie dotyczące autorki i XII wieku, którego objętość nadaje mu w pełni charakter
monograficzny. Jestem jedynym w Polsce filologiem klasycznym, historykiem kultury i jedną
z nielicznych osób w ogóle, która zajmuje się postacią i twórczością Hildegardy z Bingen w
szerszym kontekście, w tym również studiami porównawczymi, np. relacjami ilustracji z
tekstem.
Niezależnie od wspomnianego opracowania, wydałam szereg pomniejszych artykułów
poświęconych symbolice wyobrażeń św. Hildegardy, recepcji jej pism, jak również
kulturoznawczym aspektom jej twórczości (pozycje nr II.B.2–II.B.4 oraz nr II.B.14). Do tej
grupy moich artykułów dołączyłam recenzje prac dotyczących twórczości autorki (pozycje
8
nr II.B.21 oraz nr II.B.23). Spis wszystkich publikacji znajduje się w załączniku. Badania i
działalność naukowa związana z Hildegardą z Bingen, wymagają wszechstronnego
wykształcenia, które obejmuje wiedzę z różnych dziedzin. Wiedząc o tym konsultowałam
pracę z uczonymi różnych specjalizacji.
Moje szerokie zainteresowania związane ze średniowieczem zaowocowały współpracą
naukową m. in. z Benedyktyńskim Instytutem Kultury, a od strony naukowej z dr Michałem
Tomaszem Gronowskim. W ramach tej współpracy jestem wykonawcą międzynarodowego
grantu zakwalifikowanego do finansowania w konkursie Narodowego Programu Rozwoju
Humanistyki (edycja 2013/2014, moduł badawczy 1.2, grant realizowany na Wydziale
Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego) pt. Źródła wzorców kultury monastycznej –
transformacja i recepcja w średniowiecznej Polsce: kultura piśmienna, przekaz ustny i
wizualny.
c. Artykuły poświęcone dziejom kultury.
To grupa najbardziej zróżnicowana pod względem doboru tematyki. Znajdują się tutaj
m. in. teksty dotyczące ksiąg parafialnych i historii parafii (II.B.5, II.B.11), nauczycieli
języków starożytnych i filologów klasycznych (II.B.7, II.B.10 oraz II.B.12). Elementem
łączącym wszystkie artykuły jest fakt, że wykorzystałam w nich źródła i zbiory łacińskie lub
archiwalia zawierające dokumenty przygotowane w tym języku. Część moich prac stanowi
pokłosie kwerend przeprowadzonych w archiwach, również w archiwach zagranicznych (np.
w Marly w Szwajcarii).
Tę część dorobku naukowego postrzegam w szerszym kontekście moich
zainteresowań badawczych: przede wszystkim jako wkład w poznanie i zrozumienie kultury
nowożytnej, której najważniejszym, spajającym elementem, jest jej związek z językami
starożytnymi oraz kulturą antyczną. Za dodatkowy atut należy uznać moje zainteresowania
dotyczące łacińskiej kultury nowożytnej (jestem członkiem światowej organizacji
zrzeszającej neolatynistów, IANLS), jak również znajomość języków nowożytnych.
Za istotne dla nauki należy uznać te publikacje, w których przedstawiłam metody
nauczania oraz indywidualne programy szkolne zaproponowane przez Romualda Koppensa
SJ (pozycje nr II.B.10 oraz nr II.B.12). Był to jeden z ważniejszych nauczycieli języka w
kolegiach jezuickich pod koniec XIX i w pierwszej połowie XX wieku, który ukończywszy
studia polonistyczne i filologiczne, miał szerszy wgląd we wzajemne relacje łaciny i języka
9
polskiego. Brał czynny udział w reformach nauczania dokonanych w latach 20. i 30. XX
wieku.
Z kolei osoba Ludwika Bronarskiego, wybitnego muzykologa i pierwszego Polaka
zajmującego się twórczością Hildegardy z Bingen, była dotąd mniej znana, gdyż Bronarski
pozostał i zmarł na emigracji w latach 60. XX wieku. Tymczasem jako działacz społeczny,
naukowiec i osoba publiczna, wpływał nie tylko na kształt lokalnego, szwajcarskiego
środowiska emigrantów, ale również na życie bardzo licznej grupy Polaków, którzy po II
wojnie światowej nie mogli powrócić do ojczyzny. Mój artykuł (pozycja nr II.B.16) uzupełnia
w pewnym stopniu lukę, gdyż przedstawia osobę i działalność Ludwika Bronarskiego, a
pośrednio także tej części społeczeństwa, której losy i dokonania pozostawały nieznane
środowisku w kraju.
d. Pozostała działalność naukowo-badawcza
Równocześnie z wymienionymi wyżej publikacjami, starałam się recenzować bieżące
książki i wydarzenia dotyczące interesujących mnie dziedzin (pozycje II.B.17–II.B.23).
Jednak obok działalności ściśle naukowej, podejmowałam i realizowałam rozmaite
inicjatywy, które mogły ukazać np. postać św. Hildegardy z Bingen szerszemu gronu
odbiorców. Na szczególne podkreślenie zasługuje tutaj wystawa zatytułowana „Jak piórko
wiatrem niesione” (pozycja nr III.I.1). Przygotowałam ją jako autor scenariusza w
Benedyktyńskim Ośrodku Kultury. Otwarciu wystawy towarzyszyła także konferencja.
Początkowo przedsięwzięcie to miało charakter krajowy, jednak wystawę przedstawiono
także za granicą. Przygotowałam i zredagowałam również trzy książki o charakterze
popularno-naukowym, dotyczące Hildegardy z Bingen ukazujące ją szerszemu gronu
odbiorców (pozycje nr III.I.4– III.I.6).
Współpracowałam też z instytucjami kulturalnymi za granicą: we współpracy z
Centrum Kultury i Języka Polskiego oraz Uniwersytetem Babeş-Bolyai w Kluż-Napoka w
Rumunii zorganizowałam wystawę poświęconą Marii Kasterskiej-Sergescu i Petre Sergescu
(pozycja nr III.I.2).
Jak wspomniałam wyżej, jestem członkiem IANLS (łac. Societas Internationalis
Studiis Neolatinis Provehendis, ang. International Association for Neo-latin Studies) –
światowej organizacji zrzeszającej badaczy łacińskiej kultury nowożytnej oraz należę do
Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Współpracuję z Polskim Słownikiem Biograficznym,
jako autor haseł oraz Instytutem Historycznym Towarzystwa Jezusowego w Polsce. Ponadto
10
współpracuję z Benedyktyńskim Instytutem Historycznym oraz Dominikańskim Ośrodkiem
Liturgicznym jako tłumacz z języków klasycznych i nowożytnych oraz konsultant naukowy.
Jako adiunkt zatrudniony w Instytucie Kulturoznawstwa Akademii „Ignatianum”
zaproponowałam zajęcia autorskie (seminarium, wykład monograficzny oraz konwersatoria),
poświęcone zwłaszcza roli języków klasycznych w historii kultury oraz historii kultury
materialnej. Oba przedmioty, do których napisałam stosowne sylabusy zatytułowane
odpowiednio „Łacina w kulturze” oraz „Historia kultury materialnej” (wykład i
konwersatoria) zostały następnie uznane przez Radę Wydziały Filozoficznego „Ignatianum”
za obowiązujące odpowiednio pierwszym i drugim stopniu studiów. Niezależnie od
prowadzenia zajęć w sposób bezpośredni, przygotowałam również materiały i pomoce
dydaktyczne w postaci elektronicznej, które udostępniłam studentom w Internecie.
Prowadząc badania naukowe i wydając kolejne opracowania o charakterze naukowym
i popularyzatorskim, starałam się czynnie wygłaszać referaty związane z aktualnie
prowadzonymi pracami. Brałam udział zarówno w konferencjach, jak i warsztatach w kraju i
za granicą. Spis wszystkich wymienionych wyżej wydarzeń znajduje się w załączniku.
11