Ćwiczenie 5 I. Charakterystyka mikroorganizmów wodnych II

Gospodarka energetyczna, wodna i ściekowa
IV rok studiów, studia niestacjonarne
Ćwiczenie 5
I. Charakterystyka mikroorganizmów wodnych
II. Mikrobiologiczne kryteria oceny sanitarnej wody
Część teoretyczna:
1. Grupy organizmów wodnych.
2. Charakterystyka mikroorganizmów wodnych – bakterii, grzybów, sinic, glonów i
pierwotniaków.
3. Zjawisko eutrofizacji. Zastosowanie glonów w przemyśle.
4. Samooczyszczanie wód powierzchniowych
• znaczenie tlenu w procesie samooczyszczania wód
• strefy saprobowe
5. Kryteria jakości sanitarnej wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
6. Charakterystyka mikroorganizmów wskaźnikowych.
Część praktyczna:
I. Obserwacje mikroskopowe grzybów pleśniowych i drożdży.
Grzyby pleśniowe
Przygotować preparaty mokre. W tym celu nanieść kroplę płynu Lugola na szkiełko
przedmiotowe, a następnie za pomocą igły mikrobiologicznej niedużą ilość grzybni wraz
z zarodnikami. Po nakryciu szkiełkiem nakrywkowym obserwować pod małym, a
następnie średnim powiększeniem.
Opisać strukturę grzybni (np. niska, wysoka, zwarta, puszysta, zamszowa, wełnowata
itp.), jej barwę, strukturę zarodni, kształt i rozmieszczenie zarodników. Narysować
budowę obserwowanych grzybów. Zanotować powiększenie mikroskopu.
Drożdże i grzyby drożdżopodobne
Przygotować preparaty mokre. W tym celu nanieść kroplę płynu Lugola na szkiełko
przedmiotowe, a następnie za pomocą ezy mikrobiologicznej fragment koloni. Po
nakryciu szkiełkiem nakrywkowym obserwować morfologię komórek pod średnim
powiększeniem.
II. Obserwacje mikroskopowe i próby klasyfikacji glonów oraz pierwotniaków
Wykonanie:
1. Przygotować preparat mokry.
2. Na odtłuszczone szkiełko przedmiotowe nanieść dwie krople badanej wody oraz
kroplę płynu Lugola.
3. Po przykryciu szkiełkiem nakrywkowym obserwować przy użyciu obiektywu
powiększającego 10-krotnie, a następnie 40-krotnie.
1
4. Dokonać próby identyfikacji obserwowanych glonów i pierwotniaków.
5. Opisać obserwowane organizmy i sporządzić ich schematyczne rysunki.
III. Oznaczanie bakterii grupy coli metodą fermentacyjno-probówkową (FP)
Metodę fermentacyjną probówkową (FP) stosuje się do wykrywania bakterii grupy
coli zarówno w wodzie przeznaczonej do spożycia, do potrzeb gospodarczych, jak
również w wodach powierzchniowych i ściekach. Oznaczenie oparte jest na zdolności
tych bakterii do fermentowania laktozy z wytworzeniem w podłożu kwasu (zmiana
zabarwienia pożywki z fioletowej na żółtą) oraz gazu (w rurkach Durhama
umieszczonych w probówkach).
Metoda FP pozwala na określenie najbardziej prawdopodobnej liczby (NPL)
bakterii coli w 100 ml badanej próbki, wyznaczonej z tablic na podstawie rachunku
prawdopodobieństwa, oraz miana coli – najmniejszej objętości badanej wody lub
ścieków wyrażonej w ml, w której stwierdza się jeszcze obecność bakterii coli.
Oznaczenie bakterii grupy coli wraz z identyfikacją Escherichia coli przeprowadza
się w kilku etapach, na które składają się badania wstępne, potwierdzające,
uzupełniające i ostateczne.
Materiał: woda wodociągowa, rzeczna
Odczynniki i aparatura:
• podłoże laktozowe z purpurą bromokrezolową podwójnie stężone z rurkami
Durhama;
• probówki z płynem do rozcieńczeń (po 9ml).
Wykonanie:
1. Przy pomocy jałowej pipety posiewać nie rozcieńczoną wodę wodociągową w
ilościach: 1 x 50 cm3 oraz 5 x 10 cm3 na podłoże laktozowe z purpurą
bromokrezolową podwójnie stężone. W probówkach powinny znajdować się rurki
Durhama, w których zbierać się będzie wytworzony CO2.
2. W przypadku spodziewanego większego zanieczyszczenia wody posiać mniejsze
jej objętości:
• woda z wodociągów nie dezynfekowana, woda z basenu kąpielowego – 5
x 10 cm3, 1 x 1 cm3, 1 x 0,1 cm3
• woda z urządzeń na potrzeby własne – 2 x 10 cm3, 2 x 1 cm3, 2 x 0,1 cm3
• woda powierzchniowa – 2 x 0,1-0,0001 cm3 (rozc. 10-1 do 10-4)
Objętości 1 cm3 wody oraz 1 cm3 z rozcieńczeń od 10-1 do 10-4 posiewać na
podłoże laktozowe z purpurą bromokrezolową o stężeniu normalnym.
3. Posiane próbki inkubować w temperaturze 37°C przez 24-48 h.
4. Za wynik dodatni przyjmuje się obecność gazu w rurkach Durhama lub
występowanie pęcherzyków gazu w podłożu przy lekkim wstrząsaniu, a także
zmianę barwy z fioletowej na żółtą. Zmiany te wskazują na wzrost bakterii i
fermentację laktozy z wytworzeniem kwasu i gazu.
Za wynik ujemny przyjmuje się brak gazu i zakwaszenia podłoża.
Obecność niewielkich ilości gazu przy słabym zakwaszeniu lub braku
zakwaszenia uznaje się za wynik wątpliwy, wymagający dalszego potwierdzenia.
Jako wynik podać miano oraz NPL bakterii coli.
2
IV. Badania potwierdzające obecność bakterii grupy coli
Badanie potwierdzające – posiew na podłoże Endo – dokonuje się ze wszystkich
dodatnich i wątpliwych hodowli badania wstępnego, uzyskanych po 24 i 48 h.
Wykonanie:
1. Za pomocą jałowej ezy pobrać niewielką ilość materiału z hodowli na podłożu
laktozowym z purpurą bromokrezolową i posiać na podłoże Endo.
2. Inkubować w temperaturze 37°C przez 24 h.
3. Za wynik dodatni uważa się wzrost gładkich, ciemnoczerwonych koloni z
charakterystycznym metalicznym (fuksynowym) połyskiem.
4. Niektóre szczepy bakterii grupy coli rosną na pożywce Endo w postaci jasno lub
ciemnoróżowych kolonii, z ciemniejszym środkiem bez charakterystycznego
połysku. Obecność tych nietypowych kolonii, przyjmuje się za wynik wątpliwy,
wymagający dalszych badań.
V. Barwienie bakterii Escherichia coli metodą Grama
3