maj 2002 - Ośrodek Informacji i Dokumentacji Europejskiej

POLSKA – INFORMACJA DO RAPORTU OKRESOWEGO KOMISJI EUROPEJSKIEJ’2002
__________________________________________________________________________________________
12. STATYSTYKA
Negocjacje tymczasowo zamknięte 22 czerwca 1999 roku
Instytucja wiodąca: Główny Urząd Statystyczny
Instytucje współpracujące: właściwe ministerstwa i urzędy centralne
POSTĘP DOSTOSOWAWCZY W OKRESIE WRZESIEŃ 2001 – MAJ 2002
1. Zmiany legislacyjne
Wdrożenie prawa
−
Ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i
wojewódzkich komisjach dialogu społecznego (Dz.U. z 2001 r. Nr 100, poz. 1080) zmieniająca
ustawę z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz.U. Nr 88, poz. 439 z późn. zm.) –
weszła w życie dnia 19 października 2001 r. z wyjątkiem art. 16-19,23,24, 26, 28 i 29, które wejdą
w życie dnia 1 lipca 2002 r.
•
Zgodność z wymogami wspólnotowych aktów prawnych: zmiana ustawy o statystyce publicznej
polega na wprowadzeniu przedstawicieli komisji ustanowionych na mocy ustawy z 6 lipca 2001 r.
do Rady Statystyki.
−
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2001 r. w sprawie programu badań
statystycznych statystyki publicznej na rok 2002 (Dz. U. z 2001 r., Nr 97, poz. 1052) – weszło w
życie dnia 26 września 2001 r.
•
Zgodność z wymogami wspólnotowych aktów prawnych: Program badań statystycznych statystyki
publicznej jest corocznie uzupełniany i dostosowuje badania statystyczne do wymogów Eurostat
-
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 marca 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
wprowadzenia Nomenklatury Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NTS) – weszło
w życie 19 kwietnia 2002 r. (Dz. U. z 2002 r. Nr 35, poz. 311)
•
Zgodność z wymogami wspólnotowych aktów prawnych: rozporządzenie wprowadza zmiany
wynikające ze zmian w podziale administracyjnym kraju.
2. Zmiany instytucjonalne
2.1 Wzmocnienie instytucjonalne wynikające z Planu Działania
Wdrażanie systemu INTRASTAT
GUS zintensyfikował w badanym okresie prace nad przygotowaniem i wdrożeniem w Polsce systemu
INTRASTAT. 21 marca 2002 r. zorganizowano w GUS spotkanie w sprawie INTRASTAT, w którym
wzięli udział członkowie kierownictwa lub upoważnieni przedstawiciele: Ministerstwa Finansów,
Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Głównego Urzędu
Ceł. Wynikiem spotkania było zaaprobowanie przedłożonej przez GUS propozycji powołania
międzyresortowego zespołu, który m.in. zajmie się przygotowaniem rozwiązań umożliwiających
wdrożenie w Polsce systemu INTRASTAT oraz opracowaniem harmonogramu realizacji tych
rozwiązań. Zespół ma być powołany na podstawie zarządzenia Prezesa Rady Ministrów a jego stałymi
członkami, oprócz reprezentantów GUS, mają być przedstawiciele: Ministerstwa Finansów i
Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
25 marca 2002 r. odbyło się spotkanie przedstawicieli Ministerstwa Finansów i GUS, w wyniku
którego podjęto uzgodnienia dotyczące opracowania instrumentów umożliwiających GUS korzystanie
z posiadanych przez Ministerstwo Finansów baz danych na temat podatników VAT. Jest to
szczególnie ważne z punktu widzenia INTRASTAT, gdyż system ten w dużej mierze opiera się na
informacjach z deklaracji podatkowych składanych przez podmioty prowadzące transakcje handlowe z
kontrahentami z innych państw członkowskich UE. Kolejne spotkanie z przedstawicielami
Ministerstwa Finansów odbyło się 23 kwietnia 2002 r. Celem tego spotkania było wstępne
1
STATYSTYKA - 12
POLSKA – INFORMACJA DO RAPORTU OKRESOWEGO KOMISJI EUROPEJSKIEJ’2002
__________________________________________________________________________________________
przedyskutowanie zakresu informacji z deklaracji VAT, które będą regularnie przekazywane przez
ministerstwo Finansów do GUS.
W GUS prowadzono rozmowy nt. wypracowania optymalnych rozwiązań dla poszczególnych
elementów planowanego systemu INTRASTAT (np. sposobu utworzenia tzw. rejestru INTRASTAT,
zawierającego dane na temat podmiotów zobowiązanych do dostarczania danych statystycznych na
temat handlu z krajami UE). Został już przygotowany wstępny wykaz zmiennych, które powinny
znaleźć się w tym rejestrze oraz koncepcja funkcjonowania tego rejestru. Projekt ten będzie
przedmiotem dyskusji na kolejnych spotkaniach kontynuujących ten temat.
W dniach 18-22 lutego 2002 r. dwóch przedstawicieli GUS przebywało w Federalnym Urzędzie
Statystycznym Niemiec, w którym zapoznali się z różnymi aspektami funkcjonowania niemieckiego
modelu systemu INTRASTAT. W dniach 19-21 marca 2002 r. ekspert ze Szwedzkiego Urzędu
Statystycznego prowadził w GUS cykl spotkań prezentujących szwedzki model INTRASTAT. W
dniach 18 i 19 marca 2002 r. przebywała w GUS delegacja z Eurostatu, badająca głównie postęp prac
nad zorganizowaniem w Polsce systemu INTRASTAT.
W dniach 13–17 maja 2002 r. odbędzie się w GUS misja ekspertów Federalnego Urzędu Niemiec,
podczas której zostanie zaprezentowany polski system statystyki handlu zagranicznego oparty na
dokumentach SAD oraz stan prac związanych z wdrażaniem systemu INTRASTAT i projekt rejestru
INTRASTAT. Misja ekspertów niemieckich ma na celu ocenę polskiego projektu rejestru
INTRASTAT, wskazanie ewentualnych słabych punktów oraz przedstawienie propozycji
zapobieżenia wystąpieniu trudności.
Dostosowanie statystyki regionalnej do obsługi potrzeb informacyjnych Funduszy Strukturalnych WE
Zgodnie z programem badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2002 wyniki badań
statystycznych będą prezentowane na odpowiednich poziomach Nomenklatury Jednostek
Terytorialnych do Celów Statystycznych (NTS). W badanym okresie wybrane urzędy statystyczne
prowadziły specjalistyczne prace związane ze statystyką regionalną: Poznań - statystyka miast,
Katowice - rachunki regionalne, Wrocław - Bank Danych Regionalnych. Wszystkie urzędy
statystyczne uczestniczą w procesie badań statystycznych, a dla potrzeb regionalnych – prowadzą
działalność publikacyjną i udostępnianie informacji.
W 2001 r. GUS rozpoczął realizację krajowego projektu Phare’2000: PL003.14 Statystyka
Regionalna. Podstawę realizacji tego projektu stanowi Porozumienie Bliźniacze pomiędzy GUS a
INSEE (Francja), którego realizację rozpoczęto w lipcu 2001 r. Dotychczasowe spotkania ekspertów
INSEE i GUS służyły identyfikacji zakresów harmonizowania głównych badań polskiej statystyki
regionalnej (rachunki regionalne, rynek pracy, transport, turystyka, rolnictwo, środowisko, statystyka
miast).
Do końca stycznia 2002 r. zakończono fazę definiowania planu strategicznego, tj. planu działań GUS i
INSEE w celu uzyskania pełnej harmonizacji metodologii badań w ww. obszarach z prawem WE, a
także przygotowania specyfikacji technicznych do przetargów Phare na dostawy sprzętu
informatycznego, telekomunikacyjnego oraz innego sprzętu elektronicznego dla wzmocnienia
zdolności wykonawczych regionalnych urzędów statystycznych oraz ośrodków szkoleniowych GUS, a
także dostawy na rzecz modernizacji i rozbudowy dedykowanego systemu informacyjnego statystyki
regionalnej (rejestru terytorialnego TERYT, Banku Danych Regionalnych (BDR) i Geograficznego
Systemu Informacyjnego (GIS)).
Strategiczny plan działania został przedstawiony i zaakceptowany na II posiedzeniu Komitetu
Sterującego projektu twinningowego w dniu 24 stycznia 2002 r.
W okresie od września do końca grudnia 2001 r. w ramach Komponentu I Umowy Twinningowej – w
zakresie harmonizacji metodologii badań polskiej statystyki regionalnej – przeprowadzono
następujące działania:
-
6 tematycznych jednotygodniowych misji ekspertów INSEE i 1 tygodniową misję eksperta
Urzędu Statystycznego Badenii-Wirtembergii do jednostek GUS, ukierunkowanych na prezentację
stanu obecnego i dyskusje nt. zamierzonych działań dostosowawczych i modernizacyjnych,
2
STATYSTYKA - 12
POLSKA – INFORMACJA DO RAPORTU OKRESOWEGO KOMISJI EUROPEJSKIEJ’2002
__________________________________________________________________________________________
dotyczących głównych badań statystyki regionalnej w obszarach rachunków regionalnych, rynku
pracy i bezrobocia, transportu, turystyki, stanu i ochrony środowiska, statystyki miast, koordynacji
i harmonizacji statystyki regionalnej do wymagań UE;
-
1 tygodniową wizytę studialną 5 specjalistów GUS i US do INSEE i urzędów francuskich
zajmujących się statystyką i realizacją polityki państwa w zakresie rynku pracy i bezrobocia – w
celu zapoznania się z francuskimi rozwiązaniami w tej dziedzinie.
W I kwartale 2002 r. w ramach realizacji Komponentu i Umowy Twinningowej przeprowadzono:
-
1 jednotygodniową wizytę studialną dla 5 specjalistów GUS w Ministerstwie Środowiska Francji
oraz w IFEN w Orleanie na temat statystyki środowiska;
-
wizytę studialną we Francji nt. statystyki miast.
III posiedzenie Komitetu Sterującego projektu odbyło się 22 kwietnia 2002 r. i było przeznaczone na
omówienie stanu prac, ocenę i wnioski dotyczące zakończenia opracowania specyfikacji technicznych
do ww. przetargów Phare.
Specyfikacje techniczne do przetargu Phare na dostawy sprzętu informatycznego,
telekomunikacyjnego oraz innego sprzętu elektronicznego dla wzmocnienia zdolności wykonawczych
urzędów statystycznych oraz ośrodków szkoleniowych GUS zostały opracowane przez pracowników
jednostek GUS oraz ekspertów UE z firmy EirCom (Irlandia) i przekazane w kwietniu 2002 r. do
Jednostki Finansująco-Kontraktującej w celu przeprowadzenia procedur przetargowych i zawarcia
kontraktów.
Opracowanie specyfikacji technicznych do przetargu Phare na dostawy sprzętu informatycznego i
narzędzi programowych w celu modernizacji i rozbudowy dedykowanego systemu informacyjnego
statystyki regionalnej (rejestru terytorialnego TERYT, Banku Danych Regionalnych (BDR) i
Geograficznego Systemu Informacyjnego (GIS), będące wynikiem 8 jedno-tygodniowych misji
ekspertów Statistics Sweden oraz INSEE w GUS oraz prac specjalistów GUS – jest w końcowej fazie
realizacji i zostanie przekazane w maju 2002 r. do Jednostki Finansująco-Kontraktującej w celu
przeprowadzenia procedur przetargowych i zawarcia kontraktów.
Dostosowanie statystyki rolnictwa
GUS uczestniczył we współpracy międzynarodowej koordynowanej przez Eurostat w zakresie prac
metodologicznych oraz prowadził szkolenia krajowe na rzecz wdrożenia regulacji WE w statystyce
rolnictwa (m.in. korzystano z doświadczeń Niemieckiego Urzędu Statystycznego). Powyższe działania
umożliwiły GUS uzyskanie następujących efektów praktycznych:
-
począwszy od 2002 r. do systemu badań rolniczych wprowadzono dwa nowe badania statystyczne
dostosowujące statystykę produkcji zwierzęcej do wymogów Eurostatu. Tematyka nowych
pełnych badań dotyczy:
-
wielkości miesięcznych ubojów zwierząt gospodarskich wg gatunków i kategorii w rzeźniach
przemysłowych i ubojniach lokalnych,
-
wielkości miesięcznych wylęgów drobiu wg gatunków i kierunku wykorzystania piskląt.
Na początku lutego 2002 r. odbyły się pierwsze z comiesięcznych badań dotyczących przemysłowych
ubojów zwierząt gospodarczych oraz wylęgów drobiu poszczególnych gatunków wg kierunków
wykorzystania piskląt. Badania ubojowe zwierząt prowadzone są zgodnie z wytycznymi UE a wyniki
wykorzystywane m.in. do sporządzania bilansu mięsa (wg gatunków). Badania wylęgów drobiu są
także realizowane zgodnie z wytycznymi UE a uzyskane wyniki służą do szacowania produkcji jaj
konsumpcyjnych i wylęgowych oraz produkcji mięsa drobiowego. Ponadto w 2001 i 2002 r.
przeszkolono po ok. 40 osób stanowiących kadrę statystyki publicznej zatrudnionych przy pracach
wchodzących w zakres statystyki rolnej i rachunków rolniczych.
Doskonalenie systemów statystycznych
GUS rozpoczął w I kw. 2002 r. realizację projektu Phare’2001 PL0101.01: „System Informacji
Statystycznej”, który zakłada:
3
STATYSTYKA - 12
POLSKA – INFORMACJA DO RAPORTU OKRESOWEGO KOMISJI EUROPEJSKIEJ’2002
__________________________________________________________________________________________
-
-
-
harmonizację metodologii badań statystycznych z wymaganiami UE w szeregu wybranych
wrażliwych dziedzinach statystyki, tj. rolnictwa, cen, wskaźników krótkoterminowych, finansów
publicznych, pracy, produkcji przemysłowej, handlu zagranicznego, transportu, środowiska i
turystyki,
poprawę jakości i produktywności badań statystycznych oraz ochrony i bezpieczeństwa danych
statystycznych oraz ułatwienia łączności z Eurostatem i dostępności danych statystycznych dla
społeczeństwa – poprzez modernizację statystycznego rejestru podmiotów gospodarczych oraz
infrastruktury technicznej GUS,
modernizację i rozwój systemu meta-informacyjnego wraz z bazą meta-danych oraz szeregu baz
danych w zakresie ww. dziedzin statystyki.
Przygotowano Porozumienie Bliźniacze pomiędzy GUS a Federalnym Urzędem Statystycznym
Niemiec, z udziałem Urzędów Statystycznych Danii i Finlandii, dotyczące współdziałania na rzecz
osiągnięcia celów ww. projektu m.in. poprzez przygotowanie zaplanowanych inwestycji Phare, co
łącznie skutkować będzie rozwojem instytucjonalnym polskiej statystyki publicznej. Porozumienie
Bliźniacze zostało zaakceptowane w kwietniu 2002 r. przez Komitet Sterujący Phare w Brukseli i jest
blisko zakończenia procesu jego oficjalnego podpisania i rozpoczęcia realizacji w maju 2002 r.
W ramach prac dotyczących podniesienia jakości Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów
Gospodarki Narodowej REGON prowadzono prace w zakresie zorganizowania współdziałania rejestru
REGON z innymi rejestrami urzędowymi i systemami informacyjnymi administracji publicznej, a
mianowicie:
-
na mocy oficjalnego porozumienia między Ministerstwem Sprawiedliwości i GUS udostępnia się
co miesiąc Ministerstwu Sprawiedliwości bazę REGON w zakresie odnoszącym się do
podmiotów rejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz w Rejestrze zastawów. Oba
rejestry sądowe wpisują do swych baz numery identyfikacyjne REGON, a rejestr REGON
wpisuje numery ksiąg rejestrowych do swoich zasobów.
- w oparciu o dokument techniczno-metodyczny o wzajemnej współpracy między rejestrem REGON a
Kompleksowym Systemem Informatycznym ZUS dostarczono Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
pełny zbiór REGON w cyklu kwartalnym. Zasoby ZUS są uzupełniane o numery identyfikacyjne
REGON ale GUS nie korzysta jeszcze z danych ZUS, bo centralna baza ZUS jeszcze jest niedostępna.
2.2 Pozostałe działania prowadzące do wzmocnienia instytucjonalnego
Organizacja Powszechnego Spisu Rolnego oraz Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i
Mieszkań w 2002 r.
W ramach prac dotyczących przygotowania organizacyjnego Narodowego Spisu Powszechnego
Ludności i Mieszkań oraz Powszechnego Spisu Rolnego 2002, podjęto następujące działania:
- zakończono aktualizację obwodów spisowych oraz przygotowanie dokumentacji do spisu,
- utworzono biura spisowe na szczeblu wojewódzkim oraz gminnym,
- dokonano naboru rachmistrzów spisowych (210 tys. osób),
- przeprowadzono szkolenia koordynatorów prac spisowych oraz rachmistrzów spisowych
(razem 180 tys. rachmistrzów),
- przygotowano system informatycznego opracowania danych spisowych, oparty na nowej
technice wprowadzania danych z formularzy, polegającej na zastosowaniu – po raz pierwszy w
polskim spisie – odczytu optycznego (OCR), a także automatycznego kodowania danych
tekstowych np.: zawodu, rodzaju działalności, nazw krajów; rozwiązanie to pozwoli znacznie
skrócić okres oczekiwania na wyniki spisu,
- wzmocniono bazę techniczną urzędów statystycznych i Centralnego Ośrodka Informatyki
Statystycznej w zakresie przetwarzania i przekazywania danych, poprzez przeprowadzenie
odpowiednich inwestycji finansowanych z budżetu krajowego, w celu skrócenia terminów
opracowania wyników spisu i ich udostępniania,
- przygotowano program promocji spisu oraz rozpoczęto jego wdrażanie.
Kwestia terminowego obliczania dochodu narodowego brutto (DNB)
4
STATYSTYKA - 12
POLSKA – INFORMACJA DO RAPORTU OKRESOWEGO KOMISJI EUROPEJSKIEJ’2002
__________________________________________________________________________________________
Główny Urząd Statystyczny realizował prace mające na celu pełne dostosowanie metodologii
obliczania DNB do standardów Unii Europejskiej tj. ESA´95 (będą one trwały do końca 2002 roku).
W zakresie terminów opracowań DNB, Polska stara się przyspieszyć opracowania DNB tak, aby do
15 września każdego roku były dostępne wstępne dane za rok poprzedni.
Dla obliczenia tej kategorii w przyspieszonym terminie, konieczne są wstępne dane z Bilansu
Płatniczego. Narodowy Bank Polski podjął wstępne działania, aby w konsekwencji wcześniej
dokonywać szacunku transakcji dla zagranicy (najpóźniej w sierpniu danego roku za rok poprzedni).
Doskonalenie wybranych badań statystycznych
W zakresie strukturalnej statystyki przedsiębiorstw kontynuowano: badania wybranych typów
instytucji finansowych, badania spółek z kapitałem zagranicznym, opracowywanie wyników badania
reprezentacyjnego najmniejszych przedsiębiorstw w przekrojach wymaganych w systemie
europejskim, prezentacja wyników z uwzględnieniem nowych grupowań przedsiębiorstw według ich
wielkości (w tym dane o małych i średnich przedsiębiorstwach). W ramach realizacji I etapu projektu
pilotażowego „Strukturalna statystyka przedsiębiorstw” zostały przekazane do Eurostatu pierwsze
dane z zakresu tzw. modułu wspólnego tej statystyki za lata 1996–1999. W ramach kontynuacji
współpracy z Eurostatem przekazano dane z modułu wspólnego za rok 2000.
W zakresie statystyki produktowej podjęto prace nad dostosowaniem metodologii badania produkcji
spójnego z PRODCOM (korekta metody doboru jednostek sprawozdawczych do badania produkcji
wyrobów) tak aby zapewnić 90% produkcji krajowej dla każdej 4-cyfrowej klasy NACE rev.1 oraz
rozszerzenie listy produktów obejmowanych sprawozdawczością GUS w 2002 r.
W jakościowych badaniach koniunktury GUS wygrał ogłoszony przez Komisję Europejską przetarg
na pełne dostosowanie tego typu badania w zakresie przemysłu przetwórczego począwszy od 2002 r.
oraz na dostosowanie badania w zakresie inwestycji, budownictwa, handlu detalicznego i usług od
2003 r.
W badaniu siły roboczej przygotowano wersję ankiety na 2002 r. uwzględniającą zmiany w
rekomendacjach Eurostatu. W zakresie kwartalnego indeksu kosztów zatrudnienia opracowano
metodologię i przekazano do Eurostatu serie danych, tj. indeks kosztów zatrudnienia oraz indeks
kosztów płacowych i pozapłacowych w latach 1996-2001 w wybranych rodzajach działalności.
W zakresie badania kosztów pracy prowadzono prace związane z:
-
opracowaniem i przesłaniem do Eurostatu danych dotyczących kosztów pracy za 2000 r. zgodnie z
rozporządzeniem Komisji Europejskiej nr 1726/1999;
-
opracowaniem i przesłaniem raportu metodologicznego dotyczącego badania za 2000 r. kosztów
pracy oraz przewidywanych zmian metodologicznych w badaniu za 2004 r.;
-
przygotowaniem oceny jakości badania zgodnie z rozporządzeniem Komisji Europejskiej nr
452/2000.
W badaniu struktury wynagrodzeń wg zawodów kontynuowano prace nad doskonaleniem metodologii
badania zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (WE) 1916/2000.
W badaniach turystyki – wprowadzono podstawowe pojęcia i definicje przedmiotu badania zgodne z
zaleceniami Eurostatu i Dyrektywy Rady 95/57/EC w sprawie zbierania informacji statystycznych z
zakresu turystyki (odwiedzający, turyści - w podziale według kraju zamieszkania, zamiast
dotychczasowego podziału według obywatelstwa, baza noclegowa, turystyka krajowa, turystyka
wyjazdowa). Od 2001 r. zwiększono częstotliwość badania bazy noclegowej z rocznej na kwartalną.
W zakresie statystyki środowiska:
−
w efekcie prac pilotażowych w ramach projektu PHARE’98 „Specjalny Program Przygotowawczy
do Funduszy Strukturalnych w Polsce”, podjęto w badaniach GUS od 2001 r. wdrażanie do
podsystemu statystyki regionalnej ochrony środowiska Nomenklatury Jednostek Terytorialnych
do Celów Statystycznych (NTS), wprowadzonej rozporządzeniem Rady Ministrów z 13 lipca
2000 r. (Dz.U. Nr 58, poz. 685 z póź. zm.). W pracach tych skoncentrowano się na prezentacji
5
STATYSTYKA - 12
POLSKA – INFORMACJA DO RAPORTU OKRESOWEGO KOMISJI EUROPEJSKIEJ’2002
__________________________________________________________________________________________
−
−
−
środowiskowych wskaźników presji, stanu i reakcji (wg metodologii ONZ i OECD) w układzie
województw , podregionów i powiatów,
kontynuowano prace dostosowujące sprawozdawczość w zakresie nakładów inwestycyjnych na
ochronę środowiska do nowego standardu Eurostat/OECD „Environmental Protection Expenditure
and Revenues – EPER” (b. PAC); opracowano dla potrzeb EPER założenia do badania GUS dot.
inwestycji w ochronie środowiska, uwzględniające zmiany metodologiczne ujęte w w/w
standardzie; wypełniono nową edycję kwestionariusza EPER 2002,
kontynuowano prace dostosowujące reprezentacyjne badanie Min. Środowiska w zakresie
kosztów bieżących ochrony środowiska do wymagań wynikających z nowego standardu
Eurostat/OECD – EPER (b. PAC) – wprowadzenie nowych zmiennych, modyfikacja formularza;
wypełnienie kwestionariusza danymi według EPER 2002 (nowa edycja),
prowadzono prace związane z przygotowaniem działu „Porównania międzynarodowe” do
następnej edycji publikacji „Ochrona Środowiska 2002”; dane opracowano na podstawie
publikacji Eurostat-u „Environment Statistics Yearbook” (edycja 2001 r.).
W zakresie statystyki cen:
-
wprowadzono m. in. Polską Klasyfikację Obiektów Budowlanych, opartą na zalecanej przez
Eurostat „Classification of Types of Constructions” (CC) w badaniu cen w budownictwie oraz
prowadzono prace w kierunku przygotowania zasad metodologicznych obliczania wskaźników
cen produkcji sprzedanej przemysłu dla głównych grup przemysłu zgodnie z projektami
rozporządzeń Komisji Europejskiej na temat statystyki krótkookresowej
-
wdrożono rozporządzenie Komisji Europejskiej nr 1921/2001 w zakresie zasad dotyczących
weryfikacji zharmonizowanych wskaźników cen konsumpcyjnych przesłanych do Eurostatu i
publikowanych w bazie danych New Cronos.
W zakresie statystyki transportu:
-
od czerwca 2001 r. GUS uczestniczy w projekcie pilotażowym zaproponowanym przez Eurostat
krajom kandydującym, którego celem jest harmonizacja i dostosowanie badań statystycznych z
transportu morskiego i lotniczego do standardów UE; termin zakończenia projektu pilotażowego –
wrzesień 2002 r.;
-
dostosowano sprawozdawczość z zakresu pojazdów zarejestrowanych (sprawozdania kwartalne i
roczne począwszy od danych za rok 2002) do postanowień rozporządzenia Ministra Transportu i
Gospodarki Morskiej z dnia 14 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowych czynności organów
związanych z dopuszczeniem pojazdu do ruchu oraz wzorów dokumentów w tych sprawach
(Dz.U. z 2001 r. Nr 4, poz. 37) oraz do wymogów ustalonych we wspólnych kwestionariuszach
opracowanych przez EKG ONZ, Eurostat, EKMT (Europejska Konferencja Ministrów
Transportu).
-
w 2003 r. planuje się uruchomienie badania pilotażowego towarowego transportu drogowego
zgodnie z postanowieniami Rozporządzenia Rady (WE) nr 1172/98 a od 2004 r. – prowadzenie
regularnych badań w tym zakresie.
W zakresie statystyki energii prowadzono prace związane z:
-
opracowywaniem i przesyłaniem do Eurostatu danych dotyczących bilansów paliw stałych,
ciekłych, gazowych, energii elektrycznej i ciepła, energii odnawialnej oraz cen energii
elektrycznej i gazu dla odbiorców przemysłowych i dla gospodarstw domowych zgodnie z
rozporządzeniem Komisji Europejskiej nr 2214/96;
-
przeprowadzeniem badania o zużyciu paliw i energii w sektorze usług w 2001 r. W zakresie
statystyki B+R i innowacji GUS przeprowadził poszerzone badanie innowacji w przemyśle za
lata 1998-2000 oparte na kwestionariuszu Community Innovation Survey (CIS 2), obejmujące
wszystkie jednostki o liczbie pracujących powyżej 49 osób oraz reprezentację (25%) jednostek o
liczbie pracujących 10–49 osób.
INNE ZREALIZOWANE DZIAŁANIA
6
STATYSTYKA - 12
POLSKA – INFORMACJA DO RAPORTU OKRESOWEGO KOMISJI EUROPEJSKIEJ’2002
__________________________________________________________________________________________
W okresie sprawozdawczym 6 pracowników GUS i US odbyło w okresie wrzesień 2001 r. – maj
2002 r. 5,5 miesięczne staże w Eurostacie. Dotyczyły one następujących dziedzin statystyki:
statystyka krótkookresowa, badania struktury gospodarstw rolnych i typologii gospodarstw rolnych,
badania siły roboczej, badanie i ocena jakości w statystyce, statystyka regionalna (baza REGIO),
praktyczne zastosowanie oprogramowania Microsoft Excel do zbierania danych statystycznych.
W tym samym okresie pracownicy GUS i urzędów statystycznych wzięli udział w ok. 120 spotkaniach
grup roboczych Eurostatu, szkoleniach, seminariach w ramach doskonalenia i harmonizacji statystyki
krajów kandydujących do UE.
OGÓLNE PODSUMOWANIE
Polski system statystyczny posiada odpowiednie otoczenie statystyczne oraz wykwalifikowany
personel, które pozwolą dostosowywać go w zależności od zmieniających się potrzeb i sytuacji
społeczno-gospodarczej (choć zależy to w dużej mierze od skali środków finansowych kierowanych
na potrzeby statystyki publicznej). W obszarach jeszcze nie w pełni dostosowanych (np. rejestr
podmiotów gospodarczych, statystyka regionalna, statystyka rolnictwa) służby statystyczne są
świadome istniejących braków i realizują programy mające na celu usunięcie niezgodności.
W okresie od września 2001 r. do maja 2002 r. prace o charakterze instytucjonalnym koncentrowały
się głównie na przygotowaniu infrastruktury do przeprowadzenia Powszechnego Spisu Ludności i
Mieszkań oraz Spisu Rolnego, planowanych między 21 maja i 8 czerwca 2002 r. oraz opracowania
wyników obu spisów.
Ważnym zadaniem do realizacji do czasu akcesji Polski w UE pozostaje budowa systemu
INTRASTAT obowiązującego w handlu wewnątrzwspólnotowym, utworzenie kompleksowego
statystycznego rejestru podmiotów gospodarczych połączonego z innymi rejestrami urzędowymi i
systemami informacyjnymi administracji publicznej, kontynuowanie prac dotyczących wdrożenia
obowiązku obliczania długu publicznego i deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych
zgodnego z systemem sprawozdawczości finansowej ESA’95. Nawiązana została współpraca
międzyresortowa. Trwają intensywne prace przygotowawcze o charakterze legislacyjnym,
organizacyjnym i technicznym.
W zakresie statystyki produkcji rolniczej (roślinnej i zwierzęcej) polska statystyka publiczna jest już w
pełni dostosowana do wymogów UE w części dotyczącej gospodarstw rolnych. Dalszego
dostosowywania, a w zasadzie rozwinięcia obserwacji, wymaga statystyka produkcji rolniczej poza
gospodarstwami rolnymi tj. statystyka przetwórstwa mleka (prace realizowane przez MRiRW).
Statystyczne badania struktury gospodarstw rolnych, obok doskonalenia budowy i utrzymania operatu
losowania prób do badań reprezentacyjnych, w tym określania typologii i klasyfikacji gospodarstw
rolnych, wymagają przede wszystkim przeprowadzenia Powszechnego Spisu Rolnego 2002. Dla
zapewnienia kompletu informacji niezbędnych do realizacji Wspólnej Polityki Rolnej konieczne jest
doskonalenie administracyjnych i innych, pozastatystycznych źródeł danych, w tym przede wszystkim
budowa i wdrożenie polskiego FADN i IACS.
7
STATYSTYKA - 12