Strategia na lata 2016-2025

Transkrypt

Strategia na lata 2016-2025
R
A D A
G
M I N Y
G
O D K O W O
STRATEGIA
ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
GMINY GODKOWO
GODKOWO, PAŹDZIERNIK – GRUDZIEŃ 2015
Strategia
Rozwiązywania Problemów Społecznych
Gminy Godkowo
ZESPÓŁ PROJEKTOWY
OŚRODEK PROFILAKTYKI I EDUKACJI SPOŁECZNEJ
MGR MIROSŁAW ŚLESIŃSKI
- MODERATOR STRATEGII
ANNA WOŁCZEK
- EDYTOR
GODKOWO,
PAŹDZIERNIK – GRUDZIEŃ 2015
3
WSTĘP
Strategia rozwiązywania problemów społecznych jest wyrazem zintegrowanego
planowania społecznego. W najbardziej ogólnym ujęciu oznacza sposób osiągania
wyznaczonych celów poprzez sterowanie procesem rozwoju, integracji, polityki społecznej,
rozwiązywaniem problemów uzaleŜnień i przemocy.
Formuła otwartego, ciągłego przewidywania i projektowania przyszłości powinna
stanowić przydatne pragmatyczne narzędzie regulacji rozwoju w sytuacji, gdy nadmiar celów
w stosunku do ograniczonych środków utrudnia podejmowanie bieŜących i przyszłych
decyzji. Zmienność uwarunkowań zewnętrznych, występowanie sprzeczności a nawet
konfliktów interesów i dąŜeń róŜnych grup społecznych narzuca konieczność przyjęcia
negocjacyjnej formuły zarządzania polityką społeczną. Istotą jej jest dochodzenie do
porozumienia społecznego, minimalizując sytuacje konfliktowe. Jest to zatem formuła
kształtowania strategii elastycznych, otwartych i dynamicznych wobec przyszłości.
Cele integracji powinny być wyrazem dąŜeń i aspiracji społeczności lokalnej
zmierzających do rozwiązania zidentyfikowanych problemów, likwidacji barier i zagroŜeń
oraz do wykorzystania wszelkich szans tkwiących w potencjale ludzkim i materialnym dla
przyszłej integracji.
Strategia jest więc instrumentem umoŜliwiającym podejmowanie decyzji zarówno
w najbliŜszym okresie, jak i w odległej perspektywie. Zasady realizacji polityki długofalowej
określają cele strategiczne i zadania związane z ich realizacją, działania i decyzje zarówno
w najbliŜszym okresie, jak i decyzje w dalszym okresie powinny być podejmowane na
podstawie niniejszej strategii.
Społeczna akceptacja oraz identyfikacja mieszkańców z wypracowanymi celami
dają szansę władzy lokalnej na przejście z poziomu administrowania do
ZARZĄDZANIA
POZIOMU
polityką społeczną.
Jako element Ŝywy Strategia będzie podlegać ciągłym zmianom – będą pojawiać się nowe,
waŜne cele, a część z przedstawionych w dokumencie straci swoją aktualność. Ten ciągły
proces zmian jest jak najbardziej poŜądany, poniewaŜ będzie on miernikiem działań i dąŜeń
społeczności lokalnej.
Strategia została przyjęta jako dokument przez Radę Gminy w dniu 18 grudnia 2015 r.
Strategia została opracowana na lata 2016 – 2025.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
4
SPIS TREŚCI
Wstęp ____________________________________________________________________ 3
I. Tok opracowania strategii _________________________________________________ 5
1.1. Podstawy prawne opracowania strategii ____________________________________ 6
II. Uczestnicy, proces uspołeczniania, procedury ________________________________ 6
2.1 Uczestnicy ___________________________________________________________ 6
2.2 Proces uspołeczniania___________________________________________________ 7
2.3 Słownik pojęć _________________________________________________________ 8
III. Wizja przyszłości i cel nadrzędny Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych
_________________________________________________________________________ 8
IV. Charakterystyka środowiska społecznego __________________________________ 10
4.1 Krótka charakterystyka Gminy Godkowo __________________________________ 10
4.2 Podstawowe dane statystyczne Gminy Godkowo._____________________________10
4.3 Wybrane zagadnienia z diagnozy problemów związanych z uŜywaniem środków
psychoaktywnych ______________________________________________________14
V. Pozycja strategiczna Gminy Godkowo _____________________________________ 27
5.1 Analiza SWOT _______________________________________________________ 27
5.2 Prospektywna wizja realizacji rozwiązań problemów społecznych w Gminie
Godkowo ____________________________________________________________32
VI. Cele główne strategii, cele szczegółowe i ich realizacja _________________________ 35
6.1 Cele główne strategii __________________________________________________ 35
6.2 Cele szczegółowe i ich realizacja _________________________________________ 36
VII. System zarządzania i aktualizacji strategii _________________________________47
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
5
I. TOK OPRACOWANIA STRATEGII
Bilans otwarcia
+ ankieta
Konsultacje
Społecznej Rady
Seminarium
Robocze
Konsultacje
z samorządem
Diagnoza prospektywna
problemy / szanse / zagroŜenia
Konsultacje
Społecznej Rady
Cele i wizja
Konsultacje
z samorządem
Seminarium
robocze
Akceptacja celów
i wizji
przez
Programy
Strategii
Opinia Społecznej
Rady Konsultacyjnej
Ostateczna redakcja
Strategii
Uzgodnienie
z administracją
Uzgodnienie
z administracją
Zatwierdzenie przez
Radę Gminy
Opinia samorządu
terytorialnego
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
6
1.1. Podstawy prawne opracowania strategii
Ustawa z dnia 12 marca 2004 o pomocy społecznej (tj. Dz.U. z 2015 r. poz. 163 ze
zmianami) obliguje
Gminy do
opracowania
Strategii
Rozwiązywania Problemów
Społecznych.
Wg. Art. 17. 1. w/w Ustawy: „Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym
naleŜy:
1) opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze
szczególnym
uwzględnieniem
programów
pomocy
społecznej,
profilaktyki
i
rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i
rodzin z grup szczególnego ryzyka..”;
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi stanowi:
Wg art. 41 ust.2. w/w Ustawy: „Realizacja zadań, o których mowa w ust. 1, jest prowadzona w
postaci gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych,
stanowiącego część strategii rozwiązywania problemów społecznych, uchwalanego
corocznie przez radę gminy. Program jest realizowany przez ośrodek pomocy społecznej, o
którym mowa w przepisach o pomocy społecznej, lub inną jednostkę wskazaną w programie.
W celu realizacji programu wójt (burmistrz, prezydent miasta) moŜe powołać pełnomocnika”.
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r o przeciwdziałaniu narkomanii stanowi:
Wg. art.10 ust.2. w/w Ustawy: „Wójt (burmistrz, prezydent miasta) w celu realizacji zadań, o
których mowa w ust. 1, opracowuje projekt Gminnego Programu Przeciwdziałania
Narkomanii, zwanego dalej „Gminnym Programem”, uwzględniając zadania określone w art.
2 ust. 1 pkt 1—3 oraz kierunki działań wynikające z Krajowego Programu. Gminny
Program stanowi część gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych”.
II. UCZESTNICY, PROCES USPOŁECZNIANIA, PROCEDURY
2.1 Uczestnicy
Do prac nad budową Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych zgłosiło się 20
osób z terenu Gminy Godkowo, które wyraziły zainteresowanie w procesie planowania
strategicznego. Wśród nich znalazły się osoby będące członkami Rady Gminy, jak równieŜ
osoby z szeroko pojętej lokalnej społeczności niezwiązane bezpośrednio ze strukturami
zarządzania w gminie.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
7
OSOBY UCZESTNICZĄCE W PRACACH NAD STRATEGIĄ ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW
SPOŁECZNYCH – WSPÓŁTWÓRCY STRATEGII.
Lp.
Imię i Nazwisko
Miejsce pracy, Funkcja
1.
Halina Potrapeluk
2.
Anna Kabłasz
Hotel Młyn Klekotki
Sołtys Skowrony
Opiekun świetlicy wiejskiej w Szymborach
3.
Joanna Rynkiewicz
Opiekun świetlicy wiejskiej w Bielicy
4.
Małgorzata Świstak
Opiekun świetlicy wiejskiej w Godkowie
5.
Alina Koroś
Opiekun świetlicy wiejskiej w Skowronach
6.
Wanda Matwiej
ZUK w Godkowie - Sołtys Grądki
7.
Marlena Staruch
GOKSiR Godkowo
8.
Anna Dubińska
GOPS Godkowo
9.
Małgorzata Hurman
GOPS Godkowo
10.
Izabela Charmuszko
Sekretarz UG Godkowo
11.
Jan Buszowecki
12.
Tomasz Borkowski
13.
Mariusz Dziki
14.
Renata Korwel
15.
Janina Stolica
16.
Paweł Gajownik
17.
Andrzej Sidor
Gospodarstwo Rolne Lesiska, Radny Gminy
Godkowo
Gospodarstwo Rolne Miłosna,
Wiceprzewodniczący Rady Gminy Godkowo
Gospodarstwo Rolne Dobry, Przewodniczący
Rady Gminy Godkowo
Gospodarstwo Rolne Łępno, Stowarzyszenie
na rzecz Rozwoju Gminy Godkowo
„Pomocna Dłoń”, Radna Gminy Godkowo
Członek Stowarzyszenia na rzecz Rozwoju
Gminy Godkowo „Pomocna Dłoń”,
Własna działalność gospodarcza, OSP
Godkowo, Radny Gminy Godkowo
Gimnazjum w Dobrym
18.
Sabina Sosnowska
19.
Jan Szczęsny
Opiekun świetlicy wiejskiej
w
Podągach
Emeryt, część etatu w SP Godkowo
20.
Joanna Kubiak
UG Godkowo, GKRPA
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
8
2.2 Proces uspołeczniania
Poszczególne etapy planowania przeprowadzone zostały na spotkaniach, które odbyły się:
22 października, 12 listopada, 2015 roku.
Uspołecznienie procesu planowania strategicznego jest wymogiem Unii Europejskiej i wiąŜe
się w praktyce z zastosowaniem w procesie planowania co najmniej dwóch z czterech niŜej
podanych zasad polityki strukturalnej Unii Europejskiej:
-
programowanie – obowiązek tworzenia długookresowych strategii i planów rozwoju na
poziomie narodowym, wojewódzkim i wszędzie tam, gdzie jest to uzasadnione
potrzebami lokalnymi – takŜe na poziomie gmin i powiatów,
-
subsydiarność – jasne określenie kompetencji władzy wykonawczej róŜnych szczebli
i upowaŜnienie (na mocy stosowanych aktów prawnych) samorządów do programowania
i realizacji polityki społecznej regionu,
-
partnerstwo – statutowy obowiązek konsultowania polityki społecznej z partnerami
społecznymi na kaŜdym poziomie programowania polityki społecznej.
-
koncentracja – wybór i ustalenie hierarchii priorytetów w ramach programów
operacyjnych i systematyczne zwiększanie przydziału środków na te działania
w obszarach, na których koncentrują się problemy społeczne i ekonomiczne.
W poniŜszej strategii zostały uwzględnione wszystkie 4 zasady.
2.3 Słownik pojęć
WIZJA - dokąd zmierzamy, kim chcemy się stać, w imię jakich wartości działamy,
MISJA – sens naszego istnienia i działania,
PRIORYTETY – najwaŜniejsze cele, pierwszoplanowa sprawa (zgodnie z nomenklaturą NSRR),
CELE (KIERUNKI
STRATEGICZNE)
– opisują poŜądane zmiany struktury powiązań i jakości
w podsystemach rozwoju,
ZADANIA – upodmiotowiony harmonogram działań (programów, czasów).
III. WIZJA PRZYSZŁOŚCI I CEL NADRZĘDNY STRATEGII ROZWIĄZYWANIA
PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
Wizja rozwoju jest określeniem takiego obrazu gminy, jaki chcieliby osiągnąć za 10
lat mieszkańcy – uczestnicy procesu planowania. Wizja określa bardzo ogólnie dlaczego
działamy, do czego dąŜymy, jakie chcemy osiągnąć cele, jeśli podejmiemy działania
strategiczne
W Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Godkowo wizję sformułowano
w następujmy sposób:
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
9
Gmina Godkowo jest miejscem przyjaznym dla mieszkańców, umoŜliwiającym:
•
wysoki poziom Ŝycia poprzez zrównowaŜony rozwój gospodarczy
•
profesjonalną pomoc społeczną, wspierającą wzmacnianie własnych zasobów
osób potrzebujących pomocy, sprzyjającą rozwojowi własnych zasobów
•
nowoczesną edukację, przyjazną róŜnym grupom wiekowym
•
dobrą opiekę medyczną i socjalną,
•
integrację społeczności lokalnej.
Strategia pozwala zaplanować harmonijny plan rozwoju, przygotować konspekt
działań zgodny z wcześniej wypracowaną wizją, ze szczegółowym podziałem na
najwaŜniejsze obszary oraz ich poszczególne etapy realizacji. Pozwolą one przybliŜyć nas do
wcześniej ustalonych zamysłów.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
10
IV. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA SPOŁECZNEGO
4.1 Krótka charakterystyka Gminy Godkowo
Gmina Godkowo połoŜona jest w zachodniej części regionu Warmii i Mazur.
Graniczy z gminami: Orneta, Wilczęta, Pasłęk, Miłakowo i Morąg. Gmina Godkowo
zaliczana jest do obszaru „Zielonych Płuc Polski”. Cały obszar gminy usytuowany jest w
strefie przejściowej pomiędzy Równiną Warmińską a Pojezierzem Iławskim. W krajobrazie
gminy obserwujemy tereny pagórkowate, faliste oraz elementy rzeźby płaskorówninnej.
Część regionu zajmują lasy z duŜym udziałem buków, okazałych dębów, sosny i lipy oraz z
bogatym runem leśnym.
W okolicznych lasach występują róŜnorodne gatunki zwierząt; daniele, lisy, dziki, sarny
i jelenie. Symbolem i atrakcja gminy są licznie występujące tu bociany. Gniazda bociani
przyozdabiają prawie kaŜdą wieś.
Pełne uroku są tereny wokół jeziora Zimnochy, otoczonego pasmami trzcin. Okolice zlewni
jeziora zdominowane są przez łąki i pastwiska. Specyficzny mikroklimat i flora stwarzają
dogodne warunki do gniazdowania ptaków.
Rejon mniejszego jeziora Okonie posiada równieŜ cenne walory przyrodnicze z ostoją lęgową
dla ptactwa wodno – błotnego. Przez tereny gminy przepływają rzeka Pasłęka oraz Wąska.
Główną funkcją gminy jest rolnictwo. Na terenie gminy znajduje się około 2.611 ha gruntów
rolnych, znajdujących się w zasobach Agencji Nieruchomości Rolnej Skarbu Państwa. Gmina
posiada szereg obiektów gospodarczych przeznaczonych do zagospodarowanie na cele
rolnicze i nie tylko. Atutem gminy jest jej zwodociągowanie w 90 %.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
11
4.2 Podstawowe dane statystyczne Gminy Godkowo.
Tabela 1. Podstawowe dane statystyczne Gminy Godkowo.
LP.
DANE
LATA
JEDNOSTKA
2003
1
2013
2014
Powierzchnia
ha
16 660
UŜytki rolne
ha
11 688,3
Lasy
ha
861
w tym:
2
Ludność
osoba
3605
3380
3386
Młodociani (do lat 14)
osoba
691
523
506
Osoby starsze (pow. 60 lat)
osoba
626
607
647
w tym:
3
Podmioty gospodarcze- (rejestrowane w systemie REGON)
20.10.
2015 r
Osoby fizyczne prowadzące działalność
4
5
ilość
152
bd
80
Produkcyjne
ilość
bd
bd
3
budowlane
ilość
bd
bd
20
Handlowe
ilość
bd
bd
10
Turystyczne
ilość
bd
bd
3
Transportowe
ilość
bd
bd
4
Pozostałe
ilość
bd
bd
40
Lokale gastronomiczne
ilość
bd
3
3
Miejsca noclegowe
ilość
bd
69
79
bd
16
15
Struktura przedsiębiorstw
Infrastruktura
Sklepy róŜne
6
Zasoby mieszkaniowe
Komunalne
Szt/m2
Prywatne
7
bd
25/1174 25/1174
bd
736/-
764/-
SłuŜba zdrowia
Ośrodki zdrowia
ilość
1
1
1
Apteki
ilość
1
1
1
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
12
8
Oświata
Punkty przedszkolne
-
1
1
Szkoły Podstawowe
ilość
2
2
2
Gimnazja
ilość
1
1
1
Źródło: Urząd Gminy
Tabela 2. Bezrobotni w Gminie Godkowo
Zarejestrowani bezrobotni
lp
Osoby
Liczba kobiety
Z
z rubryki 1
bezrobotne bezrobo
prawe
zarejestrowa
tnych
m do do 25 długot powy
ne
ogółem
zasiłk roku
rwale Ŝej 50
w PUP w
u
roku
Ŝycia bezro
Elblągu
botni Ŝycia
1
2
3
4
5
6
1 Stan na
425
246
61
81
260
102
XII.2013
2 Stan na
353
204
39
61
235
81
XII.2014
Osoby
do 12
mc-y
szkole
7
19
niep
ełno
spra
wni
8
21
14
17
Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Elblągu
Analiza porównawcza danych z lat 2013 i 2014 wskazuje na spadek bezrobocia w
Gminie Godkowo, właściwie w kaŜdej kategorii wiekowej.
Maleje takŜe liczba osób z prawem do zasiłku. Przyczyny mogą być róŜnorodne- od
niechęci do pracy i wykorzystywania rejestracji do ubezpieczenia zdrowotnego poprzez pracę
na czarno lub za granicą.
Tabela 3. Ilość osób objętych pomocą społeczną z powodu trudnej sytuacji Ŝyciowej.
2013 R
LICZBA ŚWIADCZENIOBIORCÓW OTRZYMUJĄCYCH POMOC
2014 R
718
719
718
719
0
0
LICZBA RODZIN
251
253
LICZBA OSÓB W RODZINACH
718
719
OGÓŁEM
W TYM ZADANIA WŁASNE
W TYM ZADANIA ZLECONE
Analiza porównawcza wskazuje na utrzymywanie się stałej liczby osób potrzebujących
pomocy i wsparcia ze strony Ośrodka Pomocy Społecznej.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
13
Tabela 4. Ilość osób objętych pomocą społeczną z powodu trudnej sytuacji Ŝyciowej.
Mieszkańcy ogółem w 2013 i
2014 r – 3246 osób
LICZBA
GOSPODARSTW
DOMOWYCH
LICZBA OSÓB W
GOSPODARSTWACH
DOMOWYCH
% OGÓŁU
MIESZKAŃCÓW
LICZBA
GOSPODARSTW
DOMOWYCH
2013 rok
UBÓSTWO
LICZBA OSÓB W
GOSPODARSTWACH
DOMOWYCH
% OGÓŁU
MIESZKAŃCÓW
2014 rok
210
610
18,8
207
596
18,4
0
0
0
1
3
0,09
35
185
5,7
39
206
6,35
1
1
0,03
1
1
0,03
11
292
8,9
103
260
13
45
1,4
7
23
0,7
DŁUGOTRWAŁA CHOROBA
7
17
0,5
6
16
0,5
ALKOHOLIZM
7
9
0,3
2
2
0,1
NARKOMANIA
0
0
0
0
0
0
SIEROCTWO
OCHRONA MACIERZYŃSTWA
BEZDOMNOŚĆ
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
BEZRADNOŚĆ
8,1
Źródło: Urząd Gminy
Najczęściej powodem korzystania z pomocy społecznej jest ubóstwo. Kolejnym powodem niepełnosprawność oraz ochrona
macierzyństwa.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
14
4.3 Wybrane zagadnienia z diagnozy problemów związanych z uŜywaniem
środków psychoaktywnych.
Prezentację wyników rozpoczniemy od rozpowszechnienia uŜywania róŜnych
substancji psychoaktywnych: najpierw tytoniu, potem napojów alkoholowych, a w końcu
pozostałych środków, w tym nielegalnych. Następnie zajmiemy się kwestią dostępności
poszczególnych substancji. Przedstawimy takŜe ich środowisko wychowawcze mające istotny
wpływ na zachowania ryzykowne dzieci i młodzieŜy.
LICZBA PRZEPROWADZONYCH BADAŃ
1. Chłopcy
2. Dziewczęta
Razem
Szkoły
Podstawowe
Kl. VI
Gimnazjum
Kl I
Gimnazjum
Kl III
12
15
27
12
5
17
8
9
17
Uwaga: w analizie wyników badań nie uwzględniono 1 ankiety ze względu na jej
niewiarygodność. Uczeń zaznaczył w pyt. 8 pozytywną odpowiedź przy kaŜdym środku
psychoaktywnym, co jest niemoŜliwe ze względu na wiek, jak i sytuację psychospołeczną
ucznia.
PALENIE TYTONIU
Rozpowszechnienie palenia tytoniu było badane w dwóch wymiarach czasowych –
całego Ŝycia respondenta oraz ostatnich 30 dni przed badaniem. Pierwszy z nich pozwala na
ustalenie zasięgu zjawiska eksperymentowania z tą substancją, tzn. podejmowania prób
palenia tytoniu. Drugi przydatny jest do uchwycenia rozmiarów grupy aktualnie palących,
a takŜe palących okazjonalnie lub regularnie.
Porównanie wyników niepalenia papierosów w perspektywie czasowej.
Szkoła Podstawowa
VI klasa
liczba
%
Gimnazjum
Kl I
liczba
%
Gimnazjum
Kl III
liczba
%
Nigdy nie paliłem w ciągu
Ŝycia
23
85,20
6
35,29
2
11,76
Nigdy nie paliłem w ciągu
ostatnich 30 dni
26
96,30
14
82,35
11
64,71
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
15
Wyraźnie widać, iŜ próby palenia papierosów nasilają się z wiekiem. RóŜnica między
ostatnim miesiącem, a całym Ŝyciem w przypadku szkoły podstawowej jest niewielka, natomiast
w III klasie Gimnazjum róŜnica jest istotna.
Dane na temat doświadczeń z paleniem tytoniu zebranych na przestrzeni całego Ŝycia
zawiera poniŜsza tabela.
Ile razy w Ŝyciu (jeśli w ogóle) zdarzyło Ci się palić papierosy?
Szkoła
Podstawowa
VI klasa
liczba
Nigdy nie
paliłem
1-2 razy
3-5 razy
6-9 razy
10-19 razy
20-39 razy
40 razy i
więcej
%
Gimnazjum
Kl I
liczba
%
Gimnazjum
Kl III
liczba
%
23
85,20
6
35,29
2
11,76
3
0
0
0
0
11,10
0,00
0,00
0,00
0,00
4
2
2
0
1
23,53
11,76
11,76
0,00
5,88
7
3
2
1
0
41,18
17,65
11,76
5,88
0,00
1
3,70
2
11,76
2
11,76
Palenie papierosów rozpowszechnione jest przede wszystkim w szkołach gimnazjalnych.
W trzeciej klasie Gimnazjum „nigdy nie paliło tylko 11,76 %.
Na wykresie poniŜej porównanie palenia papierosów w poszczególnych typach szkół:
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
SP kl. VI
Gimnazjum kl I
Gimnazjum kl III
nigdy
1-2
razy
3-5
razy
6-9
razy
10-19
2040 i
razy 39razy więcej
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
16
PICIE NAPOJÓW ALKOHOLOWYCH
Napoje
alkoholowe
okazały
się
najbardziej
rozpowszechnioną
substancją
psychoaktywną wśród młodzieŜy szkolnej, podobnie jak ma to miejsce w dorosłej części
społeczeństwa. PoniŜej rozkład wyników:
Ile razy (jeśli w ogóle) w Ŝyciu zdarzyło Ci się pić jakiś napój alkoholowy, tzn. piwo,
wino, wódkę lub inny napój spirytusowy?
Szkoła
Podstawowa
VI klasa
Nigdy nie
piłem
1-2 razy
3-5 razy
6-9 razy
10-19 razy
20-39 razy
40 razy i
więcej
Gimnazjum
Kl. I
Gimnazjum
Kl. III
liczba
%
liczba
%
liczba
%
23
85,18
2
11,76
1
5,88
4
0
0
0
0
14,82
0,00
0,00
0,00
0,00
3
3
4
1
2
17,65
17,65
23,53
5,88
11,76
3
2
5
3
1
17,65
11,76
29,41
17,65
5,88
0
0,00
2
11,76
2
11,76
Z analizy danych powyŜszej tabeli wynika, iŜ sięganie po alkohol szczególnie nasila się w
Gimnazjach. Wśród uczniów klas VI szkół podstawowych odsetek niepijących wynosił 85,18,
a w Gimnazjum – kl. III, tylko 5,88 .
PoniŜej na wykresie porównanie picia alkoholu w Ŝyciu w poszczególnych typach szkół:
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
SP kl. VI
Gimnazjum kl I
Gimnazjum kl III
nigdy
1-2
razy
3-5
razy
6-9
razy
10-19 2040 i
razy 39razy więcej
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
17
Porównanie wyników niepicia napojów alkoholowych w perspektywie czasowej.
Szkoła
Podstawowa
VI klasa
liczba
Nigdy nie piłem: w Ŝyciu
Nigdy nie piłem: w ciągu
ostatnich 12 miesięcy
Nigdy nie piłem: w ciągu
ostatnich 30 dni
%
Gimnazjum
Kl I
liczba
%
Gimnazjum
Kl III
liczba
%
23
85,18
2
11,76
1
5,88
26
96,30
5
29,41
3
17,65
26
96,30
11
64,71
9
52,94
Podobnie jak z papierosami eksperymentowanie z napojami alkoholowymi nasila się
wraz z dorastaniem. Tendencja ta jest szczególnie widoczna w momencie przejścia dziecka do
Gimnazjum. Dzieje się tak w I klasie i w III klasie Gimnazjum (pięciokrotny spadek
abstynencji wśród uczniów w Ŝyciu w porównaniu do liczby pijących w ciągu ostatniego
miesiąca). Tego zjawiska nie obserwuje się w szkole podstawowej.
MIEJSCE SPOśYCIA ALKOHOLU
Przypomnij sobie sytuację, w której ostatnio piłeś(aś) alkohol. Gdzie byłeś(aś) podczas picia? /MłodzieŜ mogła wskazać więcej niŜ jedno
miejsce – dlatego liczba wskazań moŜe być większa niŜ liczebność/
Szkoła
Podstawowa
VI klasa
liczba
%
Gimnazjum
Kl. I
liczba
%
Gimnazjum
Kl. III
liczba
%
JeŜeli piłem
to:
U siebie w
domu
3
11,12
4
23,53
2
11,76
W domu u
kogoś
2
7,40
4
23,53
5
29,41
Na ulicy, w
parku, „pod
chmurką”
0
0,00
6
35,29
5
29,41
W barze lub w
pubie
0
0,00
0
0,00
0
0,00
0
0
1
0,00
0,00
3,70
0
0
0
0,00
0,00
0,00
3
0
1
17,65
0,00
5,88
W dyskotece
W restauracji
Gdzie indziej
MłodzieŜ najczęściej pije na ulicy, w parku (29,41% gimnazjalistów trzeciej klasy),
u siebie w domu (11,76 %), u kogoś w domu (29,41%), na dyskotece (17,65 %).
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
18
UPIJANIE SIĘ
Ile razy (jeśli w ogóle) zdarzyło Ci
wódką w ciągu Ŝycia?
się upić
Szkoła
Podstawowa
VI klasa
liczba
Nigdy nie
upiłem się
1-2 razy
%
napojem alkoholowym, tzn. piwem, winem lub
Gimnazjum
Kl. I
liczba
%
Gimnazjum
Kl III
liczba
%
26
96,30
13
76,47
9
52,94
0
0,00
2
11,76
5
29,41
3-5 razy
0
0,00
2
11,76
2
11,76
6-9 razy
10-19 razy
20-39 razy
40 razy i
więcej
0
1
0
0,00
3,70
0,00
0
0
0
0,00
0,00
0,00
0
1
0
0,00
5,88
0,00
0
0,00
0
0,00
0
0,00
Picie destrukcyjne nasila się w III kl. gimnazjum. Co drugi uczeń tej klasy upił się
przynajmniej raz w Ŝyciu.
UśYWANIE INNYCH SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH
Do szerokiej grupy innych niŜ alkohol i tytoń substancji psychoaktywnych naleŜą
takie substancje legalne jak leki przeciwbólowe i nasenne czy substancje wziewne oraz
szeroka gama substancji nielegalnych. Pod pojęciem substancji nielegalnych rozumiemy tu
substancje, których produkcja i obrót nimi są czynami zabronionymi przez prawo. W języku
publicystyki substancje te często nazywane są narkotykami.
PoniŜej rozkład wyników sięgania po środki psychoaktywne.
Czy zdarzyło Ci się uŜywać kiedykolwiek, któregokolwiek z podanych niŜej środków?
a) Marihuana i haszysz
Nie, nigdy
Tak, w czasie ostatnich 30 dni
Tak, w czasie ostatnich 12 miesięcy
Tak, kiedykolwiek w Ŝyciu
b) Substancje wziewne
Nie, nigdy
Tak, w czasie ostatnich 30 dni
Tak, w czasie ostatnich 12 miesięcy
Tak, kiedykolwiek w Ŝyciu
N=61
58
1
1
1
N=61
59
1
0
1
%
95,08
1,64
1,64
1,64
%
96,72
1,64
0,00
1,64
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
19
c) Leki uspokajające i nasenne bez przepisu lekarza
Nie, nigdy
Tak, w czasie ostatnich 30 dni
Tak, w czasie ostatnich 12 miesięcy
Tak, kiedykolwiek w Ŝyciu
d) Amfetamina
Nie, nigdy
Tak, w czasie ostatnich 30 dni
Tak, w czasie ostatnich 12 miesięcy
Tak, kiedykolwiek w Ŝyciu
e) LSD lub inne halucynogeny
Nie, nigdy
Tak, w czasie ostatnich 30 dni
Tak, w czasie ostatnich 12 miesięcy
Tak, kiedykolwiek w Ŝyciu
f) Crack
Nie, nigdy
Tak, w czasie ostatnich 30 dni
Tak, w czasie ostatnich 12 miesięcy
Tak, kiedykolwiek w Ŝyciu
g) Kokaina
Nie, nigdy
Tak, w czasie ostatnich 30 dni
Tak, w czasie ostatnich 12 miesięcy
Tak, kiedykolwiek w Ŝyciu
N=61
h) Relevin
N=61
Nie, nigdy
Tak, w czasie ostatnich 30 dni
Tak, w czasie ostatnich 12 miesięcy
Tak, kiedykolwiek w Ŝyciu
57
0
0
4
N=61
60
0
0
1
N=61
61
0
0
0
N=61
61
0
0
0
N=61
60
0
0
1
61
0
0
0
N=61
i) Heroina
Nie, nigdy
Tak, w czasie ostatnich 30 dni
Tak, w czasie ostatnich 12 miesięcy
Tak, kiedykolwiek w Ŝyciu
60
0
0
1
N=61
j) Ecstasy
Nie, nigdy
Tak, w czasie ostatnich 30 dni
Tak, w czasie ostatnich 12 miesięcy
Tak, kiedykolwiek w Ŝyciu
k) Grzyby halucynogenne
Nie, nigdy
Tak, w czasie ostatnich 30 dni
Tak, w czasie ostatnich 12 miesięcy
Tak, kiedykolwiek w Ŝyciu
l) GHB
Nie, nigdy
Tak, w czasie ostatnich 30 dni
Tak, w czasie ostatnich 12 miesięcy
Tak, kiedykolwiek w Ŝyciu
61
0
0
0
N=61
59
1
0
1
N=61
61
0
0
0
%
93,44
0,00
0,00
6,56
%
98,36
0,00
0,00
1,64
%
100
0,00
0,00
0,00
%
100
0,00
0,00
0,00
%
98,36
0,00
0,00
1,64
%
100
0,00
0,00
0,00
%
98,36
0,00
0,00
1,64
%
100
0,00
0,00
0,00
%
96,72
1,64
0,00
1,64
%
100
0,00
0,00
0,00
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
20
N=61
m) Narkotyki wstrzykiwane za pomocą igły i strzykawki
Nie, nigdy
Tak, w czasie ostatnich 30 dni
Tak, w czasie ostatnich 12 miesięcy
Tak, kiedykolwiek w Ŝyciu
n) Alkohol razem z tabletkami
Nie, nigdy
Tak, w czasie ostatnich 30 dni
Tak, w czasie ostatnich 12 miesięcy
Tak, kiedykolwiek w Ŝyciu
o) Alkohol razem z marihuaną
Nie, nigdy
Tak, w czasie ostatnich 30 dni
Tak, w czasie ostatnich 12 miesięcy
Tak, kiedykolwiek w Ŝyciu
p) Sterydy anaboliczne
Nie, nigdy
Tak, w czasie ostatnich 30 dni
Tak, w czasie ostatnich 12 miesięcy
Tak, kiedykolwiek w Ŝyciu
r) „tzw. Dopalacze”
Nie, nigdy
Tak, w czasie ostatnich 30 dni
Tak, w czasie ostatnich 12 miesięcy
Tak, kiedykolwiek w Ŝyciu
61
0
0
0
N=61
59
0
0
2
N=61
59
0
0
2
N=61
61
0
0
0
N=61
59
0
0
2
%
100
0,00
0,00
0,00
%
96,72
0,00
0,00
3,28
%
96,72
0,00
0,00
3,28
%
100
0,00
0,00
0,00
%
96,72
0,00
0,00
3,28
Do braku kontaktu z narkotykami najczęściej przyznają się uczniowie szkół
podstawowych – informują o kontakcie z tabletkami bez przepisu lekarza. W Gimnazjum liczba
osób sięgających po środki psychoaktywne zwiększa się.
PowyŜsze
dane
dotyczą
rozprowadzane są podczas
wszystkich
badanych
uczniów.
Najczęściej
narkotyki
wspólnego brania. Dotyczy to przede wszystkim starszej
młodzieŜy. Młodsi zaopatrują się u starszych kolegów– natomiast starsi uczniowie biorą
wśród przyjaciół.
REASUMUJĄC:
DZIECI I MŁDZIEś W GMINIE GODKOWO MA ZNIKOMY KONTAKT ZE
ŚRODKAMI PSYCHOAKTYWNYMI.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
21
RODZICE A UśYWANIE SUBSTANCJI PRZEZ MŁODZIEś
Wśród róŜnych instytucji odpowiedzialnych za wychowanie najwaŜniejsza rola
przypada rodzinie. TakŜe w kwestii uŜywania substancji rodzina, a szczególnie rodzice mogą
mieć decydujący wpływ. Przyzwolenie ze strony rodziców lub brak zainteresowania
stosunkiem dzieci do alkoholu i innych substancji moŜe sprzyjać ich uŜywaniu przez młodych
ludzi a odpowiednio realizowana strategia wychowawcza moŜe zapobiec podejmowaniu
i ponawianiu doświadczeń z substancjami. Doniosłość profilaktycznej roli rodziny
podkreślana była przez większość dorosłych badanych w ogólnopolskich badaniach
ankietowych zrealizowanych w 2002 r. z inicjatywy Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania
Narkomanii i Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz
powtórzonych w 2006 r. przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii. W badaniach
nad postawami wobec alkoholu przeprowadzonymi w 1995 r., takŜe przy finansowym
wsparciu PARPA, ujawniła się tendencja do liberalizacji ze strony dorosłych w zakresie
inicjacji alkoholowej przed wejściem w pełnoletniość.
TakŜe zasady ustalone przez rodziców, oraz wsparcie emocjonalne udzielane dzieciom ma
ogromny wpływ za zmniejszenie ryzyka sięgania po środki psychoaktywne przez dzieci.
PoniŜej rozkład wyników w zakresie środowiska wychowawczego respondentów:
Jak często poniŜsze stwierdzenia odnoszą się do Ciebie:
a) Moi rodzice określili ścisłe zasady, co ja mogę robić w domu
Zawsze lub prawie zawsze
Często
Czasami
Rzadko
Nigdy lub prawie nigdy
b) Moi rodzice określili ścisłe zasady, co ja mogę robić poza domem
Zawsze lub prawie zawsze
Często
Czasami
Rzadko
Nigdy lub prawie nigdy
c) Moi rodzice wiedzą, z kim ja spędzam wieczory
Zawsze lub prawie zawsze
Często
Czasami
Rzadko
Nigdy lub prawie nigdy
d) Moi rodzice wiedzą, gdzie ja spędzam wieczory
Zawsze lub prawie zawsze
Często
Czasami
Rzadko
N=61
10
13
22
13
3
N=61
8
13
13
16
11
N=61
29
13
12
6
1
N=61
27
10
13
7
%
16,39
21,31
36,07
21,31
4,92
%
13,11
21,31
21,31
26,23
18,03
%
47,54
21,31
19,67
9,84
1,64
%
44,26
16,39
21,31
11,48
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
22
Nigdy lub prawie nigdy
e) Mogę łatwo otrzymać wsparcie emocjonalne od matki lub ojca
Zawsze lub prawie zawsze
Często
Czasami
Rzadko
Nigdy lub prawie nigdy
f) Mogę łatwo dostać pieniądze od matki lub ojca
Zawsze lub prawie zawsze
Często
Czasami
Rzadko
Nigdy lub prawie nigdy
g) Mogę łatwo otrzymać wsparcie emocjonalne od mojego najlepszego przyjaciela
Zawsze lub prawie zawsze
Często
Czasami
Rzadko
Nigdy lub prawie nigdy
4
N=61
35
13
8
4
1
N=61
8
13
15
13
12
N=61
24
18
12
3
4
6,56
%
57,38
21,31
13,11
6,56
1,64
%
13,11
21,31
24,59
21,31
19,67
%
39,34
29,51
19,67
4,92
6,56
Niepokojące jest to, Ŝe prawie co piąty respondent Ŝyje w środowisku rodzinnym,
gdzie nie obowiązują Ŝadne zasady dotyczące tego co dzieci mogą robić poza domem
(18,03%), a tylko 13,11 % informuje, iŜ rodzice określili ściśle zasady co mogą robić poza
domem. Wsparcie emocjonalne w sytuacjach kryzysowych ze strony rodziców, dzieci
otrzymują prawie zawsze (57,38%), często (21,31 %), czasami (13,11%). Podobnie
młodzieŜ moŜe liczyć na wsparcie od swojego najlepszego przyjaciela.
PROFILAKTYKA A UśYWANIE SUBSTANCJ PSYCHOAKTYWNYCH
WaŜne jest na ile młodzieŜ ma świadomość dostarczania jej moŜliwości chronienia jej
przed skutkami zachowań ryzykownych na terenie szkoły.
Zacznijmy od kwestii zasięgu oddziaływań szkolnej profilaktyki. W jednym z pytań ankiety
prosiliśmy badanych o przypomnienie sobie, czy uczestniczyli w jakichś zajęciach
profilaktycznych w szkole w bieŜącym roku szkolnym.
Pytaliśmy o zajęcia dotyczące narkotyków, alkoholu i tytoniu osobno.
1Czy w ubiegłym roku szkolnym brałe(a)ś udział w zajęciach w szkole (lekcji, spotkaniu) na których
poruszano:
N=61
%
a) Kwestie picia alkoholu
Tak
47
77,05
Nie
14
22,95
N=61
%
b) Kwestie palenia tytoniu
Tak
44
72,13
Nie
17
27,87
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
23
N=61
a) Kwestie brania narkotyków
Tak
Nie
47
14
%
77,05
22,95
Z tabeli wynika iŜ jedna czwarta uczniów nie uświadamia sobie udziału w zajęciach
profilaktycznych. Warta sobie odpowiedzieć na pytanie – dlaczego?
WNIOSKI Z ANALIZY WYNIKÓW
Celem badania był przede wszystkim pomiar natęŜenia zjawiska uŜywania przez
młodzieŜ substancji psychoaktywnych, ale takŜe ocena czynników wpływających na
rozpowszechnienie.
Wyniki badania wskazują na znacznie niŜszy poziom rozpowszechnienia uŜywania
substancji nielegalnych, niŜ legalnych, szczególnie alkoholu i tytoniu.
1. Palenie papierosów rozpowszechnione jest przede wszystkim w szkołach gimnazjalnych.
W szkole podstawowej tylko 14,80 % uczniów paliło kiedykolwiek w Ŝyciu, w Gimnazjum
kl. III juŜ 88,24%. Najczęściej jest to palenie okazjonalne (1-2 razy).
2. Większość ankietowanych pije alkohol kilka razy w roku, chociaŜ aŜ 8,20 %
respondentów zadeklarowało picie 40 razy i więcej w swoim Ŝyciu. W grupie tej
przewaŜają chłopcy. Doświadczenia własne z piciem alkoholu ujawnia 60,66 % populacji
badanych. Wyraźnie widać wzrost ilości osób pijących alkohol w poszczególnych typach
placówek, od 14,82 % w szkołach podstawowych przez 88.24 % w I klasach
gimnazjalnych do 94,12 % w III klasach gimnazjalnych.
3. Picie destruktywne / upijanie się/ nasila się w Gimnazjum / upiło się przynajmniej raz w
Ŝyciu 47,06 % uczniów III klasy Gimnazjum.
4. Do braku kontaktu z narkotykami najczęściej przyznają się uczniowie szkół podstawowych .
W Gimnazjum liczba „abstynentów narkotykowych” zmniejsza się o ok. 12 %.
JeŜeli młodzieŜ juŜ sięga po narkotyki to najczęściej sięga po:
•
Marihuana i haszysz – 4,92 %
•
Leki uspokajające i nasenne bez przepisu lekarza – 6,56%
•
Dopalacze – 3,28 %
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
24
1. Dostępność do środków psychoaktywnych jest trudna do określenia – jednostkowe
wskazania respondentów nie pozwalają na jednoznaczne zdefiniowanie tej dostępności.
Według respondentów najłatwiej kupić środki psychoaktywne w mieszkaniu dilera (8,57 %),
na ulicy, w parku (7,14), na dyskotece, w barze (5,71%), a takŜe na terenie szkoły (4,28 %).
Natomiast na pytanie: Skąd wziąłeś(ęłaś) tę substancję? respondenci odpowiedzieli:
- dostałem(am) od starszego kolegi/koleŜanki – 1 osoba
- wziąłem z domu, bez pozwolenia rodziców – 1 osoba
Zdecydowana większość badanych nigdy po substancje nielegalne nie sięgała. Wśród
tych, którzy mają za sobą takie doświadczenia większość stanowią osoby, które co najwyŜej
eksperymentowały z marihuaną lub lekami bez przepisu lekarza.
Sprawozdanie z działań prowadzonych przez Gminną Komisję Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych w Godkowie w 2014 roku
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Godkowie działała w
2014 roku w oparciu o:
- Ustawę z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (tj Dz. U. z 2012r., poz. 1356)
- Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Gminy Godkowo na
2014 rok
- Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na 2014 rok.
W ramach działalności w 2014 r. odbyło się 19 posiedzeń Gminnej Komisji
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Do Komisji wpłynęło 13 wniosków, o objęcie postępowaniem osób, co do których zaistniało
podejrzenie o naduŜywaniu alkoholu, w tym:
- 5 wniosków wpłynęło od kuratorów sądowych
- 3 wnioski z Posterunku Policji w Młynarach,
- 2 wnioski z Zespołu Interdyscyplinarnego
- 2 wnioski od rodzin osób uzaleŜnionych
-
1
wniosek
z
Gminnego
Ośrodka
Pomocy
Społecznej
w
Godkowie.
W trakcie posiedzeń GKRPA przeprowadzono 17 rozmów motywujących do podjęcia
leczenia oraz z 1 osobą współuzaleŜnioną. Spośród osób zgłoszonych do podjęcia działań
przez GKRPA jedna podjęła dobrowolnie leczenie odwykowe.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
25
Osoby, z którymi podjęto rozmowy kierowano do terapeuty przyjmującego w Punkcie
Konsultacyjnym w świetlicy pod ośrodkiem zdrowia w Godkowie.
W 2014 roku Punkt Konsultacyjny przyjmował dwa razy w miesiącu przez okres 10
miesięcy z wyłączeniem okresu wakacji, gdzie mieszkańcy mogli skorzystać z porad
certyfikowanego terapeuty. Według danych uzyskanych z punktu w 2014 roku udzielono 173
porad osobom uzaleŜnionym i 17 porad osobom współuzaleŜnionym. Praca punktu
konsultacyjnego skupiała się głownie na motywacji do podjęcia leczenia odwykowego oraz
pomocy w utrzymaniu abstynencji osobom po ukończeniu terapii. W wyniku pracy punktu 4
osoby dobrowolnie podjęły leczenie odwykowe w zakładzie leczenia uzaleŜnień.
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
w ramach swojej
działalności, w 2014 r. zaopiniowała wydanie 8 zezwoleń na sprzedaŜ lub podawanie
napojów alkoholowych, będących kontynuacją oraz 3 zezwoleń jednorazowych wydanych w
związku z organizacją imprez plenerowych.
W ubiegłym roku na terenie Gminy Godkowo funkcjonowało 17 punktów sprzedaŜy
alkoholu, na podstawie następujących zezwoleń:
- 18 zezwoleń na napoje alkoholowe do 4,5% alkoholu oraz na piwo w tym 4 dotyczyły
spoŜycia w miejscu sprzedaŜy
- 14 zezwoleń na napoje powyŜej 4,5 % do 18% zawartości alkoholu z wyjątkiem piwa, w
tym 1 dotyczyło spoŜycia w miejscu sprzedaŜy
- 6 zezwoleń na napoje powyŜej 18 % zawartości alkoholu w tym 1 dotyczyło spoŜycia w
miejscu sprzedaŜy.
Wpływy pochodzące z opłat za wydanie i korzystanie z zezwoleń na sprzedaŜ napojów
alkoholowych były źródłem finansowania zadań Gminnego Programu Profilaktyki i
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. W 2014 roku wyniosły one 27 954,33 zł.
Wydatkowano kwotę 29 881,34 zł. RóŜnicę w kwocie 1 927,01 zł sfinansowano z innych
środków budŜetu gminy.
W zakresie działań profilaktycznych w 2014 roku dofinansowano:
- spotkanie profilaktyczne dla 5 miejscowości organizowane przez mieszkańców
Łępna w kwocie 500 zł,
- rodzinny rajd rowerowy organizowany przez mieszkańców Łępna na kwotę 250 zł,
- działania sołtysa Plajn w organizacji Dnia Dziecka i atrakcji związanych ze Świętami
BoŜego Narodzenia – kwota 450,01 zł,
- Rady Sołeckiej Kwitajny Wielkie kwotą 340 zł,
- Festynu Rodzinnego Szkoły Podstawowej w Bielicy na kwotę 299,29 zł
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
26
- Dzień Dziecka i Dzień Matki w świetlicy wiejskiej w Skowronach kwotą 198,49 zł
- święto Policji kwotą 300 zł
- „DoŜynki Gminnych” kwotą 900 zł,
- działań w Bielicy 345,32 zł
- działania profilaktyczne w Osieku – 383,98 zł
Sfinansowano takŜe 6 przedstawień o tematyce profilaktycznej dla szkół za kwotę 2 240 zł.
RAZEM na działania profilaktyczne wydano 6 207,09 zł.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
27
V. POZYCJA STRATEGICZNA GMINY GODKOWO
5.1 Analiza SWOT
Głównym narzędziem oceny uwarunkowań jest analiza SWOT. Jest to metoda słuŜąca do
badania otoczenia organizacji oraz analizy jej wnętrza.
Gmina Godkowo ma ograniczony wpływ na kształtowanie się procesów społeczno –
prawnych będących w jej otoczeniu. MoŜe jednak w sposób aktywny wykorzystywać szanse
oraz unikać zagroŜeń płynących z otoczenia.
Analiza SWOT oparta jest na prostym schemacie klasyfikacyjnym, w którym czynniki
wpływające dzielimy na:
1. wewnętrzne pozytywne – mocne strony (Strengths),
2. wewnętrzne negatywne – słabe strony (Weeknesses),
3. zewnętrzne pozytywne – szanse (Opportunities),
4. zewnętrzne negatywne – zagroŜenia (Threats).
Ocena potencjału w aspekcie słabych i mocnych stron pozwala na określenie siły i słabości
gminy w zakresie analizowanych sfer społecznych. Silny potencjał to baza umoŜliwiająca
budowanie strategii, słabości to problemy i ograniczenia do pokonania. ZagroŜenia to
ostrzeŜenie przed niepoŜądanym rozwojem warunków zewnętrznych, szanse to wsparcie
i inspiracje dla lokalnej polityki społecznej.
W toku dyskusji grupy zadaniowej ustalono, iŜ w Gminie nie występują istotne problemy
społeczne związane z brakiem zamieszkiwania. W związku z tym zgodzono się na dołączenie
do obszaru pomocy społecznej zadań pomocy mieszkańcom w poprawie jakości
zamieszkiwania.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
28
ANALIZA SWOT (SKALA 1-5)
EDUKACJA PUBLICZNA
MOCNE STRONY
-
-
działające świetlice wiejskie wyposaŜone w komputery i
internet
dobrze zorganizowana baza instytucjonalna sprzyjająca
działaniom edukacyjnym: place zabaw, plenerowe
miejsca spotkań, 2 szkoły podstawowe, gimnazjum,
przedszkole,
działanie biblioteki i GOKSiR
przygotowani opiekunowie świetlic
współdziałające organizacje pozarządowe
wsparcie rad sołeckich i sołtysów
wysoki poziom przygotowania kadry oświaty
udział rodziców w procesie nauczania
dobre wyniki testów kompetencyjnych
zapewnione bezpieczeństwo uczniów
SZANSE
-
pozyskiwanie środków z zewnątrz
zwiększenie środków z budŜetu
„Ŝeby wszystkim chciało się chcieć”
OCENA
3
4
3
3
4
3
5
4
4
4
SŁABE STRONY
-
OCENA
3
2
2
mała aktywność społeczna społeczności lokalnej
rotacyjność opiekunów świetlic (konieczne ustawiczne
poszerzanie kompetencji opiekunów)
duŜe rozproszenie terytorialne społeczności
uczniowskiej- utrudniony dostęp do oferty,
słaba aktywność seniorów,
słaba oferta zajęć pozaszkolnych dla młodzieŜy i
dorosłych
niedostateczne przygotowanie edukacyjne rodziców,
ZAGROśENIA
-
specyficzna mentalność społeczności lokalnej
(negatywne nastawienie)
małe zainteresowanie rodziców w jaki sposób dziecko
spędza czas wolny,
ubóstwo społeczeństwa i bezrobocie,
agresja wśród nieletnich,
OCENA
3
2
4
4
4
3
OCENA
4
4
4
3
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
29
OCHRONA ZDROWIA
MOCNE STRONY
- dostępność usług lekarza pierwszego kontaktu w dni
robocze
- w dni robocze funkcjonuje Gabinet stomatologiczny i
Apteka.
- pomoc w nagłych sytuacjach w miejscowej Przychodni i
poprzez numer 112
SZANSE
- propagowanie zdrowego stylu Ŝycia, promocji zdrowia i
badań profilaktycznych.
- dostępność zewnętrznych źródeł finansowania zakupu
sprzętu medycznego i rehabilitacyjnego.
- wymuszanie przez Unię Europejską podniesienia jakości
usług medycznych.
- zmiana polityki Rządu RP w zakresie Ochrony Zdrowia.
OCENA
3
3
2
OCENA
4
4
4
5
SŁABE STRONY
- brak opieki zdrowotnej /w tym pediatrycznej/ całodobowej
a takŜe w czasie weekendów.
- ograniczona dostępność usług lekarzy specjalistów i badań
diagnostycznych.
- ograniczony dostęp do pielęgniarek szkolnych i szkolnych
gabinetów stomatologicznych
- brak nowoczesnej aparatury medycznej w Przychodni.
- zły stan kondycji fizycznej mieszkańców, częste przypadki
występowania chorób cywilizacyjnych /otyłość, choroby
krąŜenia, wady kręgosłupa/.
- brak usług rehabilitacyjnych w gminie.
- niezdrowy styl Ŝycia.
- niska świadomość mieszkańców na temat ratowania
zdrowia i Ŝycia.
- brak powszechnej profilaktyki zdrowotnej.
ZAGROśENIA
- braki kadrowe w słuŜbie zdrowia.
- negatywny wpływ jakości produktów spoŜywczych i
szerzenie się bezradności wśród ludności przed ich
nabywaniem.
- niepokojąco wysoka umieralność ludności zwłaszcza płci
męskiej.
OCENA
5
4
4
5
4
5
4
3
5
OCENA
5
3
3
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
30
POMOC SPOŁECZNA, PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY W RODZINIE
-
-
MOCNE STRONY
OCENA
wykwalifikowana kadra,
zasoby lokalowe (świetlice),
posiadanie środków transportu do przewozu osób
niepełnosprawnych,
dobra wspólpraca z organizacjami i organizacjami
publicznymi (policja, OSP, Stowarzyszenia, Szkoły,..
przeszkolony Zespół Interdyscyplinarny,
zatrudniony asystent rodziny,
dostępność do oferty dla osób niepełnosprawnych
intelektualnie
dobra znajomość środowiska,
4
5
SZANSE
OCENA
pozyskiwanie środków na zatrudnienie socjalne ze
środków Unii Europejskiej,
współpraca z organizacjami pozarządowymi,
stowarzyszeniami,
5
4
4
4
4
5
4
SŁABE STRONY
-
istniejące bariery architektoniczne w miejscach
publicznych
ograniczone środki finansowe,
brak dostępu do specjalistów (psycholog, pedagog, itp.)
zbyt mała ilość kadry pomocowej,
brak środków finansowych na prace Zespołu
interdyscyplinarnego
duŜo dokumentacji a za mało czasu na pracę socjalną,
brak zapewnienia opieki do lat 4
brak kadry do opieki nad osobami starszymi
słabe warunki lokalowe GOPS
ZAGROśENIA
-
starzejące się społeczeństwo,
zbyt niskie finansowanie Gmin,
nieprecyzyjne przepisy
OCENA
4
3
5
4
5
5
5
5
4
OCENA
4
4
4
4
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
31
PROFILAKTYKA I ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I NARKOMANII
MOCNE STRONY
-
-
działalność Punktu Konsultacyjnego dla osób
uzaleŜnionych i ich rodzin,
świetlice wiejskie (12)
dobra współpraca z Policją, GOPS, Zespołem
Interdyscyplinarnym,
aktywne działalnie komisji rozwiązywania Problemów
Alkoholowych(6 przeszkolonych członków)
ograniczanie dostępności do alkoholu poprzez kontrole
punktów sprzedaŜy napojów alkoholowych, szkolenie
sprzedawców,
uczestniczenie członków GKRPA w pracach Zespołu
Interdyscyplinarnego i Grup Roboczych,
realizacja ogólnopolskich programów profilaktycznych
SZANSE
-
MoŜliwość rozszerzenia oferty działań
profilaktycznych, terapeutycznych dzięki środkom z
UE
OCENA
4
3
4
SŁABE STRONY
-
4
4
5
3
-
OCENA
częste rotacje opiekunów świetlic,
brak świetlicy socjoterapeutycznej,
brak terapii rodzinnej,
brak grupy wsparcia AA,
brak kadry psychologicznej i terapeutycznej,
zbyt niska ilość środków na profilaktykę i
rozwiązywanie problemów alkoholowych i narkomanii,
przyzwolenie społeczne na zachowania dysfunkcyjne,
bierność współmałŜonków/partnerów osób
uzaleŜnionych w podejmowaniu współpracy w procesie
wychodzenia z pułapki uzaleŜnienia i przemocy,
niska świadomość zagroŜeń wynikających z uzaleŜnień
słaba motywacja osób uzaleŜnionych do korzystania z
oferty Punktu Konsultacyjnego
ZAGROśENIA
4
-
trudności do dostępu do terapeuty z poza terenu Gminy
zbyt niska akcyza powodująca łatwą dostępność
alkoholu,
duŜe bezrobocie na terenie Gminy,
OCENA
4
5
5
5
5
4
4
4
4
4
OCENA
5
3
4
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
32
5.2 PROSPEKTYWNA WIZJA REALIZACJI ROZWIĄZYWANIA
PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W GMINIE GODKOWO
W przeprowadzonych ankietach reprezentanci społeczności Gminy Godkowo określili w
sposób szczegółowy oczekiwania realizacyjne w zakresie:
EDUKACJA PUBLICZNA
− programy profilaktyczne związane z zagroŜeniami(dopalacze, papierosy) i przemocą
− szkolenie dla animatorów kultury
− przeprowadzenie szkoleń dla rodziców mówiących, jak wspomagać rozwój dziecka od
poczęcia,
− organizacja kursów – tańca, rękodzielnictwa, zumby
− utworzenie „Uniwersytetu III wieku dla osób 50+,
− wprowadzenie w Gimnazjum obowiązku doradcy zawodowego,
− zaspakajanie potrzeb edukacyjnych poprzez organizowanie róŜnego rodzaju kursów, np.
językowych dla dorosłych, młodzieŜy (bardzo przydatne dla osób wyjeŜdŜających do
pracy za granicę),
− spotkania z rodzicami, na których pokazane byłyby problemy, z jakimi borykają się ich
dzieci,
− zachęcanie społeczeństwa do samokształcenia,
− propagowanie zdrowego stylu Ŝycia,
− spotkania mieszkańców gminy z osobami o specjalnym przygotowaniu psychologicznym
zachęcającymi do działań ograniczających zagroŜenia społeczne, w ramach np.
cokwartalnych spotkań z mieszkańcami gminy,
OCHRONA ZDROWIA
− większe oddziaływanie Wójta i Rady Gminy Godkowo na Dyrekcję NZOZ „Twoje
Zdrowie” z siedzibą w Elblągu w zakresie usług zdrowotnych wymienionych w
SŁABYCH STRONACH niniejszej diagnozy dotyczącej ochrony zdrowia w gminie
Godkowo.
− rozwaŜyć moŜliwość przejęcia miejscowej Przychodni Zdrowia pod władanie Urzędu
Gminy Godkowo /utworzenie Gminnego Ośrodka Zdrowia w Godkowie/
− powołać/zatrudnić koordynatora który zajmie się inicjowaniem działań mających na celu
podniesienie świadomości społecznej mieszkańców w zakresie poprawy zdrowia.
− organizacja cyklicznych imprez rowerowych, które wykorzystają istniejące ścieŜki
rowerowe
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
33
− edukacja prozdrowotna w szkole: pielęgniarka w szkole, przeglądy dentystyczne
− propagowanie zdrowego odŜywiania
− poszerzenie opieki o specjalistów,
− przeprowadzenie wczesnego diagnozowania dzieci z problemami, wyłowienie dzieci
z wadami i współpraca ze specjalistami,
− publikacje ulotek i broszurek prozdrowotnych i umieszczanie w miejscach publicznych,
POMOC SPOŁECZNA, PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY W RODZINIE
− większa aktywizacja społeczeństwa
− więcej kursów dokształcających
− utworzenie punktu konsultacyjnego – wsparcie dla osób pokrzywdzonych
− prowadzenie Punktów przedszkolnych,
− zwiększenie zatrudnienia w obszarze pomocy społecznej
− pomoc finansowa w postaci bonów Ŝywnościowych do realizacji w Godkowie,
− zajęcia w ramach świetlicy socjoterapeutycznej,
− działanie w ramach Banku śywności (w strukturach i programach UE) oraz istniejącej
współpracy z GOPS-em,
− utworzenie klubu AA,
− utworzenie większej liczby mieszkań socjalnych
− opieka nad osobami starszymi, niepełnosprawnymi,
PROFILAKTYKA I ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I NARKOMANII
− motywowanie osób uzaleŜnionych i ich rodzin do korzystania z oferty Punktu
Konsultacyjnego
− zorganizowanie zajęć socjoterapeutycznej
− prowadzenie terapii dla osób współuzaleŜnionych
− stworzenie grupy wsparcia AA, zwiększenie działań profilaktycznych dla dorosłych
− spotkania z dziećmi i młodzieŜą dotyczące uzaleŜnień, wykłady na temat szkodliwości,
− prowadzenie profilaktyki i zajęć w szkołach zaczynając od dzieci najmłodszych,
− wprowadzenie programu do pracy z rodzicami,
− wzmoŜony monitoring sprzedaŜy alkoholu przy współpracy policji,
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
34
Z powyŜszych oczekiwań co do działań w obszarach rozwiązywania problemów społecznych
oraz w oparciu o mocne strony Gminy moŜna sformułować cel nadrzędny strategii.
Wysoka jakość Ŝycia mieszkańców Gminy Godkowo,
Ŝycie wolne od zagroŜeń, dostępna profesjonalna pomoc społeczna,
aktywne i zintegrowane grupy społeczne, samorealizujące się w
działaniach prospołecznych.
Cel ten jest syntetyczną i skróconą wersją myśli, które zawarte są w wizji Strategii
Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy. Jest to hasłowe wyraŜenie wizji rozwoju
społecznego mieszkańców Gminy Godkowo.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
35
VI. CELE GŁÓWNE STRATEGII, CELE SZCZEGÓŁOWE I ICH REALIZACJA
6.1 Cele główne strategii
Po uzyskaniu akceptacji społecznej wizji strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych
Gminy Godkowo, do której będzie dąŜyć społeczność lokalna w wyniku wdraŜania strategii
oraz po przeprowadzeniu diagnozy prospektywnej przystąpiono do ustalenia priorytetów,
celów głównych strategii.
Cele główne określono dla pięciu obszarów:
1. Edukacja publiczna.
2. Ochrona zdrowia.
3. Pomoc społeczna i przeciwdziałanie przemocy w rodzinie
4. Profilaktyka i Rozwiązywanie Problemów Alkoholowych i Narkomanii.
Uwzględniając wyniki analizy SWOT, analizy potencjałów, oczekiwania realizacyjne
liderów społeczności lokalnej wypracowano następujące cele główne:
-
dla obszaru „Edukacja publiczna”
Świadome i aktywne społeczeństwo, kapitał ludzki oparty na wiedzy. Dostęp do
kształcenia ustawicznego.
-
dla obszaru „Ochrona zdrowia”
Zdrowe społeczeństwo, świadome zagroŜeń i potrafiące przeciwdziałać tym
zagroŜeniom.
-
dla obszaru „Pomoc społeczna, polityka prorodzinna oraz jakość zamieszkiwania”
Profesjonalna pomoc społeczna, zmieniająca świadomość społeczną, wspierająca jakość
Ŝycia lokalnej społeczności, sprzyjająca w rozwiazywaniu własnych problemów,
zachęcająca do samorealizacji.
-
dla obszaru „Rozwiązywanie problemów alkoholowych i narkomanii”
Skuteczne rozwiązywanie problemów alkoholowych i narkomanii. Efektywny system
przeciwdziałania naduŜywaniu środków psychoaktywnych.
Realizacja tych celów odbywać się będzie poprzez realizację celów szczegółowych
w poszczególnych latach. Cele szczegółowe i działania realizacyjne przedstawione zostaną
w kolejnych rozdziałach.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
36
6.2 Cele szczegółowe i ich realizacja
EDUKACJA PUBLICZNA
PROBLEM
-
mała aktywność społeczna społeczności lokalnej
rotacyjność opiekunów świetlic (konieczne ustawiczne poszerzanie kompetencji
opiekunów)
duŜe rozproszenie terytorialne społeczności uczniowskiej- utrudniony dostęp do oferty,
słaba aktywność seniorów,
słaba oferta zajęć pozaszkolnych dla młodzieŜy i dorosłych
niedostateczne przygotowanie edukacyjne rodziców,
CEL GŁÓWNY
Świadome i aktywne społeczeństwo, kapitał ludzki oparty na wiedzy. Dostęp do
kształcenia ustawicznego.
CELE SZCZEGÓŁOWE
-
nowoczesny system oświaty,
-
dostępność bogatej oferty edukacyjnej,
-
wyrównywanie szans rozwojowych,
-
przyjazny klimat dla kształcenia ustawicznego.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
37
DZIAŁANIA STRATEGICZNE:
LP.
DZIAŁANIA / ZADANIA
HARMONOGRAM
NAKŁADY
REALIZACJI
1
2
Kontynuowanie modernizacji bazy
oświatowej.
DoposaŜanie szkół w nowoczesny
sprzęt i środki dydaktyczne.
BudŜet gminy, fundusze
2016 – 2025
pomocowe, budŜet
państwa
BudŜet gminy, fundusze
2016 – 2025
pomocowe, budŜet
państwa
WSKAŹNIKI OSIĄGANIA CELU
\ MINIMUM REALIZACYJNE
Funkcjonalna baza
oświatowa
ŹRÓDŁA DANYCH
Urząd Gminy
WyŜszy poziom
przygotowania uczniów do
oczekiwań współczesnego
Urząd Gminy
świata
Opracowanie i wdroŜenie zasad oraz
3
programów dostępu do usług
edukacyjnych róŜnych grup
2016 – 2025
Bezinwestycyjne
Wykształcone
społeczeństwo
Urząd Gminy
społecznych.
Likwidacja barier architektonicznych
4
placówkach oświatowych i
kulturalnych.
BudŜet gminy, fundusze
2016 – 2025
pomocowe, budŜet
Większy dostęp do oświaty
Urząd Gminy
państwa
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
38
Zorganizowanie i wdroŜenie
5
róŜnorodnej oferty zajęć
pozalekcyjnych z uwzględnieniem
2016 – 2025
BudŜet gminy, fundusze
Wykształcone
pomocowe,
społeczeństwo
BudŜet gminy, fundusze
Wykształcone
pomocowe
społeczeństwo
BudŜet gminy, fundusze
Wykształcone
pomocowe
społeczeństwo
Urząd Gminy
moŜliwości komunikacyjnych.
Przygotowanie i realizacja oferty
6
edukacyjnej dla rodziców i osób
2016 – 2025
starszych.
Urząd Gminy
Doskonalenie kadry pedagogicznej
7
uwzględniające nowoczesne techniki i
potrzeby rozwojowe społeczności
2016 – 2025
Urząd Gminy
lokalnej.
Opracowanie i wdroŜenie metod i zasad
8
pomocy psychologicznej –
Mniej dysfunkcji w procesie
2016 – 2025
Bezinwestycyjne
pedagogicznej i medycznej.
9
WdraŜanie efektywnych programów
profilaktycznych.
dydaktycznym dzieci i
Urząd Gminy
młodzieŜy
2016 – 2025
BudŜet gminy, fundusze
pomocowe
Poprawa kondycji fizycznej i
psychicznej dzieci,
Urząd Gminy
młodzieŜy i dorosłych
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
39
OCHRONA ZDROWIA
PROBLEM
- brak opieki zdrowotnej /w tym pediatrycznej/ całodobowej
a takŜe w czasie weekendów.
- ograniczona dostępność usług lekarzy specjalistów i badań
diagnostycznych.
- ograniczony dostęp do pielęgniarek szkolnych i szkolnych
gabinetów stomatologicznych
- brak nowoczesnej aparatury medycznej w Przychodni.
- zły stan kondycji fizycznej mieszkańców, częste przypadki
występowania chorób cywilizacyjnych /otyłość, choroby
krąŜenia, wady kręgosłupa/.
- brak usług rehabilitacyjnych w gminie.
- niezdrowy styl Ŝycia.
- niska świadomość mieszkańców na temat ratowania zdrowia i Ŝycia.
- brak powszechnej profilaktyki zdrowotnej.
CEL GŁÓWNY
Zdrowe społeczeństwo, świadome zagroŜeń i potrafiące przeciwdziałać tym
zagroŜeniom.
CELE SZCZEGÓŁOWE
-
dobra opieka medyczna,
-
dostępne specjalistyczne lecznictwo,
-
profesjonalna profilaktyka.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
40
DZIAŁANIA STRATEGICZNE:
LP.
DZIAŁANIA / ZADANIA
HARMONOGRAM
NAKŁADY
REALIZACJI
WSKAŹNIKI OSIĄGANIA CELU
\ MINIMUM REALIZACYJNE
ŹRÓDŁA DANYCH
Współuczestniczenie Gminy w
koordynowaniu usługami medycznymi,
1 rozwaŜyć moŜliwość przejęcia
2016 – 2025
miejscowej Przychodni Zdrowia pod
BudŜet gminy, budŜet
Większa dostępność do usług
Urząd Gminy, Placówki
państwa
medycznych
Ochrony Zdrowia
BudŜet gminy, budŜet
Większa dostępność do usług
Urząd Gminy, Placówki
państwa
medycznych
Ochrony Zdrowia
władanie Urzędu Gminy Godkowo
Wspieranie instytucji zdrowia
publicznego w organizowaniu
2 róŜnorodnych form pomocy
2016 – 2025
specjalistycznej i jej dostępności na
terenie Gminy.
3 Edukacja do zdrowego stylu Ŝycia.
4
Opracowanie i wdroŜenie programu
pomocy osobom uzaleŜnionym.
2016 – 2025
2016 – 2025
BudŜet gminy, fundusze Większa dostępność do usług
Urząd Gminy, Placówki
pomocowe,
medycznych
Ochrony Zdrowia
BudŜet gminy, budŜet
Więcej osób wychodzących
Urząd Gminy, Placówki
państwa
z uzaleŜnienia
Ochrony Zdrowia
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
41
POMOC SPOŁECZNA , PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY W RODZINIE
PROBLEM
-
istniejące bariery architektoniczne w miejscach publicznych
-
ograniczone środki finansowe,
-
brak dostępu do specjalistów (psycholog, pedagog, itp.)
-
zbyt mała ilość kadry pomocowej,
-
brak środków finansowych na prace Zespołu interdyscyplinarnego
-
duŜo dokumentacji a za mało czasu na pracę socjalną,
-
brak zapewnienia opieki do lat 4
-
brak kadry do opieki nad osobami starszymi
-
słabe warunki lokalowe GOPS
CEL GŁÓWNY
Profesjonalna pomoc społeczna, zmieniająca świadomość społeczną, wspierająca
jakość Ŝycia lokalnej społeczności, sprzyjająca w rozwiazywaniu własnych problemów,
zachęcająca do samorealizacji.
CELE SZCZEGÓŁOWE
-
wzmocnienie i rozwój zintegrowanej pomocy socjalnej,
-
wspieranie rozwoju kwalifikacji osobowych klientów pomocy społecznej,
-
rozwój zasobów osobowych i instytucjonalnych Ośrodka Pomocy Społecznej,
-
promocja samorealizacji, przedsiębiorczości.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
42
DZIAŁANIA STRATEGICZNE:
LP.
DZIAŁANIA / ZADANIA
HARMONOGRAM
NAKŁADY
REALIZACJI
1
Modernizacja i rozwój bazy lokalowej
Ośrodka Pomocy Społecznej.
WSKAŹNIKI OSIĄGANIA CELU \
ŹRÓDŁA DANYCH
MINIMUM REALIZACYJNE
BudŜet gminy, fundusze
2016 – 2025
pomocowe, budŜet
Pełna realizacja zadania
państwa
Gminny Ośrodek Pomocy
Społecznej
Przygotowanie kadr pomocowych do
2
przeciwdziałania wykluczeniu
społecznemu i przeciwdziałania
2016 – 2025
BudŜet gminy, fundusze
pomocowe
Pełna realizacja zadania
Gminny Ośrodek Pomocy
Społecznej
przemocy w rodzinie
Poprawa efektywności
Motywowanie klientów pomocy
3
społecznej do podnoszenia kwalifikacji
2016 – 2025
Bezinwestycyjne
i rozwiązywania własnych problemów.
społecznej osób bezrobotnych,
wykluczonych społecznie.
ograniczenie dysfunkcji
Społecznej, ankiety
Poprawa efektywności
funduszy EFS realizowanych w
zakresie aktywizacji i reintegracji
Gminny Ośrodek Pomocy
społecznych
Udział w programach finansowanych z
4
udzielanej pomocy i
2016 – 2025
Fundusze Europejskie
udzielanej pomocy i
Gminny Ośrodek Pomocy
ograniczenie dysfunkcji
Społecznej
społecznych
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
43
Inspirowanie władz do tworzenia
5
instytucji i organizacji
2016 – 2025
Bezinwestycyjne
samopomocowych.
Współtworzenie placówek opiekuńczo
6
– wychowawczych wsparcia dziennego
BudŜet gminy, fundusze
2016 – 2025
dla dzieci i młodzieŜy.
pomocowe, budŜet
państwa
Wspieranie i współuczestniczenie w
7
realizacji Gminnego Programu
przeciwdziałania Przemocy i Ochrony
Ograniczenie dysfunkcji
społecznych
Urząd Gminy
Poprawa efektywności
udzielanej pomocy i
Gminny Ośrodek Pomocy
ograniczenie dysfunkcji
Społecznej
społecznych
Poprawa efektywności
2016 – 2025
BudŜet gminy, fundusze
udzielanej pomocy i
Gminny Ośrodek Pomocy
pomocowe
ograniczenie dysfunkcji
Społecznej
Ofiar Przemocy w Rodzinie.
społecznych
Opracowanie materiałów
informacyjnych promujących
8
przedsiębiorczość, wychodzenie z
kryzysu, zachęcających do
samodzielnego rozwiązywania
Poprawa efektywności
2016 – 2025
BudŜet gminy
udzielanej pomocy i
ograniczenie dysfunkcji
Ankiety
społecznych
problemów Ŝyciowych.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
44
PROFILAKTYKA I ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I
NARKOMANII
PROBLEM
-
częste rotacje opiekunów świetlic,
-
brak świetlicy socjoterapeutycznej,
-
brak terapii rodzinnej,
-
brak grupy wsparcia AA,
-
brak kadry psychologicznej i terapeutycznej,
-
zbyt niska ilość środków na profilaktykę i rozwiązywanie problemów alkoholowych i
narkomanii,
-
przyzwolenie społeczne na zachowania dysfunkcyjne,
-
bierność współmałŜonków/partnerów osób uzaleŜnionych w podejmowaniu współpracy
w procesie wychodzenia z pułapki uzaleŜnienia i przemocy,
-
niska świadomość zagroŜeń wynikających z uzaleŜnień
-
słaba motywacja osób uzaleŜnionych do korzystania z oferty Punktu Konsultacyjnego
CEL GŁÓWNY
Skuteczne rozwiązywanie problemów alkoholowych i narkomanii. Efektywny system
przeciwdziałania naduŜywaniu środków psychoaktywnych.
CELE SZCZEGÓŁOWE
-
profesjonalna pomoc terapeutyczno – profilaktyczna,
-
racjonalna i efektywna profilaktyka problemowa,
-
skuteczne przeciwdziałanie uzaleŜnieniom,
-
promocja
zdrowego
stylu
Ŝycia,
przeciwdziałanie
naduŜywaniu
środków
psychoaktywnych.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
45
DZIAŁANIA STRATEGICZNE:
LP.
DZIAŁANIA / ZADANIA
HARMONOGRAM
NAKŁADY
REALIZACJI
WSKAŹNIKI OSIĄGANIA CELU
\ MINIMUM REALIZACYJNE
Zwiększenie dostępności
terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla
1
osób i rodzin uwikłanych w
2016 – 2025
uzaleŜnienia od środków
BudŜet Gminy,
fundusze pomocowe
Poprawa sytuacji
psychospołecznej,
młodzieŜy i dorosłych,
psychoaktywnych
Opracowanie i wdroŜenie standardów
2
profilaktyki i przeciwdziałania
2016
Bezinwestycyjne
alkoholizmowi.
3
WdraŜanie profesjonalnych
programów profilaktycznych.
2016 – 2025
BudŜet Gminy,
fundusze pomocowe
Rozwijanie pomocy
4
socjoterapeutycznej poprzez
wdraŜanie programów
socjoterapeutycznych.
2016 – 2025
BudŜet Gminy,
fundusze pomocowe
ŹRÓDŁA DANYCH
Urząd Gminy, Gminny Ośrodek
Pomocy Społecznej, Gminna
Komisja Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych
WyŜszy poziom działań
Urząd Gminy, Gminna Komisja
profilaktycznych i
Rozwiązywania Problemów
naprawczych
Alkoholowych
WyŜszy poziom działań
profilaktycznych i
naprawczych
WyŜszy poziom działań
profilaktycznych i
naprawczych
Urząd Gminy, Placówki
Oświatowe
Urząd Gminy, Gminny Ośrodek
Pomocy Społecznej, Gminna
Komisja Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
46
Wspieranie i współuczestniczenie w
5
realizacji Gminnego Programu
przeciwdziałania Przemocy i Ochrony
2016 – 2025
BudŜet Gminy,
fundusze pomocowe
Ofiar Przemocy w Rodzinie.
Przygotowanie programu edukacji
6
rodziców – wdroŜenie programu
2016 – 2025
BudŜet Gminy
„Szkoła dla rodziców”.
Ograniczenie nasilania się
zjawiska przemocy w
rodzinie
Urząd Gminy, Gminny Ośrodek
Pomocy Społecznej
Poprawa sytuacji
Urząd Gminy, Gminna Komisja
psychospołecznej,
Rozwiązywania Problemów
młodzieŜy i dorosłych
Alkoholowych
Opracowanie i wydawanie ulotek
promujących zdrowy styl Ŝycia, wolny
7
od zagroŜeń, wspieranie powstawania
2016 – 2025
Bezinwestycyjne
miejsc do realizacji „zdrowego trybu
Bardziej skuteczna pomoc w
sytuacji kryzysowej
Urząd Gminy, Gminna Komisja
Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych
Ŝycia”.
Prowadzenie systematycznych badań
8
określających skalę zjawisk
dysfunkcyjnych i potrzeb
2016 – 2025
BudŜet Gminy,
Bardziej skuteczna pomoc w
fundusze pomocowe
sytuacji kryzysowej
BudŜet Gminy,
Bardziej skuteczna pomoc w
fundusze pomocowe
sytuacji kryzysowej
pomocowych.
9
Rozwijanie systemu wsparcia dla
rodzin osób uzaleŜnionych
2016 – 2025
Urząd Gminy Gminna Komisja
Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych
Urząd Gminy
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
47
VII. SYSTEM ZARZĄDZANIA I AKTUALIZACJI STRATEGII.
Istotnym wymogiem stawianym wszystkim dokumentom strategicznym jest
wewnętrzny system zarządzania realizacją, określający organizację, zasady i sposoby
wdraŜania, monitorowania oraz ewaluacji. Nie stworzenie tego systemu powoduje, Ŝe
strategia staje się bardzo szybko dokumentem „martwym”.
W celu sprecyzowania zarządzania realizacją Gminnej Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych naleŜało odpowiedzieć na następujące pytania:
a) kto będzie odpowiedzialny za koordynację procesu wdraŜania dokumentu?
b) jak często i jakimi sposobami będzie odbywać się ocena jego realizacji?
c) w jaki sposób i w jakim trybie będzie dokonywana korekta/aktualizacja strategii?
Opracowując niniejsze „wytyczne” kierowano się załoŜeniem, Ŝe proces tworzenia
oraz wysiłek wdraŜania strategii muszą być oparte na tej samej podstawie – partycypacji
społecznej. A zatem, w naturalny sposób zaangaŜowanie oraz nabyte doświadczenie
członków zespołu zadaniowego oraz osób uczestniczących w warsztatach planowania
strategicznego powinny zostać wykorzystane na etapie wdraŜania strategii.
Podmioty zarządzające realizacją strategii
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Godkowo zawiera cele i
zadania, które stanowią wyzwanie dla społeczności lokalnej oraz gminnych instytucji
publicznych i niepublicznych działających w sferze polityki społecznej. W związku z tym
wdraŜanie Strategii wymaga ścisłej koordynacji i współpracy pomiędzy zainteresowanymi
stronami, a efektywność procesu będzie zaleŜała w głównej mierze od podmiotów
zarządzających realizacją:
a) Wójt Gminy Godkowo – wykonuje uchwały Rady Gminy i budŜet gminy przy
pomocy Urzędu Gminy w Godkowo ; odpowiedzialny za bieŜące wdraŜanie strategii;
b) Rada Gminy w Godkowie – organ stanowiący w gminie; uchwala budŜet; pełni nadzór
nad realizacją strategii;
c) Gminne Forum ds. Społecznych – ciało doradczo-inicjatywne i opiniujące stanowiące
zarazem forum wymiany doświadczeń i pomysłów na rozwój społeczny gminy,
zwoływane nie rzadziej niŜ co dwa lata przez Wójta gminy Godkowo; w skład forum
wchodzą liderzy społeczni oraz pracownicy instytucji polityki społecznej gminy,
reprezentanci sektora publicznego (jednostki organizacyjne gminy, Sołectwa, policja,
instytucje
powiatowe),
gospodarczego
(prywatni
przedsiębiorcy,
rolnicy)
i
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
48
społecznego (organizacje pozarządowe, parafie, grupy nieformalne) w gminie, w
szczególności osoby, które brały udział w warsztatach planowania strategicznego.
Instrumenty realizacji strategii
Wśród szeregu instrumentów słuŜących realizacji Strategii, naleŜy wymienić
instrumenty finansowe, administracyjno-prawne, z zakresu promocji i marketingu,
monitoringu, a takŜe narzędzia słuŜące aktualizacji strategii.
Głównym instrumentem finansowym słuŜącym realizacji zadań gminy jest jej budŜet,
gwarantujący samodzielność finansową samorządu, uchwalany w formie uchwały budŜetowej
na dany rok budŜetowy, stanowi roczny plan dochodów i wydatków oraz przychodów i
rozchodów gminy. MoŜliwość realizacji zadań jest uwarunkowana w głównej mierze
zakresem i charakterem dochodów budŜetowych. Trzeba stwierdzić, Ŝe poziom dochodów
własnych gminy Godkowo nie wystarcza w stosunku do realizowanych zadań oraz potrzeb
społecznych,
niezbędny
jest
zatem
sprawnie
funkcjonujący
mechanizm
zasilania
zewnętrznego budŜetu.
WdraŜając Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych gmina będzie musiała
oprzeć się o dostępne programy pomocowe, a takŜe prowadzić racjonalną współpracę
finansową z organizacjami pozarządowymi, kościelnymi oraz sektorem przedsiębiorców. W
tym sensie niezmiernie waŜna będzie akcja informacyjno-promocyjna na temat Strategii i
procesów integracji społecznej, wykorzystująca Internet (głównie BIP), prasę lokalną, a takŜe
promocję i reklamę bezpośrednią (na przykład zapraszanie do udziału w przedsięwzięciach
samorządowych podmiotów mogących być partnerami w realizacji poszczególnych zadań).
Monitoring i ocena wdraŜania strategii
Monitoring jest to stała i ciągła obserwacja ilościowych oraz jakościowych zmian
pewnych wielkości, mająca na celu zapewnienie informacji zwrotnych na temat skuteczności
i efektywności wdraŜania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych, a takŜe jego
ocenę i zmianę (tam, gdzie jest to konieczne). Monitoring słuŜy badaniu i ocenie sposobu oraz
efektywności dochodzenia do wyznaczonych celów i zadań, a takŜe poziomu ich osiągania.
Przebieg procesu monitoringu i ewaluacji (oceny) postępów we wdraŜaniu GSRPS
przedstawia poniŜszy schemat.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
49
Proces monitoringu i oceny Strategii
Informacje, dane ilościowe i
jakościowe, obiektywne dowody
Zbieranie i gromadzenie
Weryfikacja danych
Opracowywanie
Identyfikacja postępu, zagroŜeń i
nieprawidłowości
Ewaluacja (ocena) bieŜąca
Przekazywanie dalej
Podejmowanie działań
naprawczych
Ocena końcowa
Raporty cząstkowe (jednostki
organizacyjne gminy)
Aktualizacja strategii
Raporty ewaluacyjne
Podstawowym dokumentem w procesie monitoringu będą raporty roczne realizacji
zadań opracowywane przez Zespół ds. WdraŜania i Monitorowania Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych. Raporty będą sporządzane do końca lutego roku następującego po
roku sprawozdawczym, którego dany raport dotyczy, w oparciu o sprawozdania (raporty
cząstkowe) jednostek organizacyjnych gminy z realizacji wyznaczonych dla nich zadań oraz
wszelkie dane uzyskane od podmiotów publicznych oraz prywatnych zaangaŜowanych w
politykę społeczną, w tym w szczególności od organizacji pozarządowych i kościelnych
działających w sferze poŜytku publicznego. Raporty co dwa lata będą pełniły zarazem funkcję
raportów ewaluacyjnych.
Raporty przewodniczący Zespołu przekazuje Wójtowi Gminy, który następnie
przedstawia Radzie Gminy informację o stanie wdraŜania strategii. W przypadku stwierdzenia
nieprawidłowości w realizacji Strategii, Wójt wspólnie z Zespołem ds. WdraŜania i
Monitorowania podejmuje działania naprawcze, modyfikując plany operacyjne gminy.
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
50
Aktualizacja strategii
Przeglądy aktualizacyjne Strategii będą odbywały się co 2 lata. KaŜdorazowo będzie
to cykl prac analogicznych do procesu tworzenia gminnej Strategii Rozwiązywania
Problemów Społecznych, poprzedzonych analizą zmian następujących w otoczeniu
społeczno-gospodarczym (np. nowe uregulowania prawne, nowe moŜliwości pozyskiwania
zewnętrznych środków pomocowych) oraz oceną postępów w realizacji Strategii, w tym
poziomu zadowolenia lokalnej społeczności z podjętych działań w sferze polityki społecznej.
Następnie na warsztatach ze społecznością, na podstawie zebranych materiałów (dane
statystyczne, ankiety, sondaŜe opinii publicznej) i wyników monitoringu Strategii, zostaną
opracowane poszczególne elementy strategii, które wymagają aktualizacji, a takŜe dokonana
zostanie weryfikacja poszczególnych celów strategicznych, operacyjnych oraz zadań
realizacyjnych.
Przewodniczący
Rady
Gminy
Mariusz Dziki
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH

Podobne dokumenty