NARODOWY INSTYTUT ZDROWIA PUBLICZNEGO

NARODOWY INSTYTUT ZDROWIA PUBLICZNEGO
-Państwowy
Zakład
H igieny
Wykrycie DIROFILARIA REPENS w komarach na terenie Mazowsza może
potwierdzać rodzimy charakter zarażeń występujących ostatnio u ludzi i psów
Od kilku lat w Polsce są wykrywane przypadki podskórnej dirofilariozy zarówno u
ludzi jak i u psów. Dirofilaria repens to zoonotyczny nicień, przenoszony przez
komary, którego obecność objawia się w formie zmiany podskórnej w różnych
częściach ciała człowieka, czasami pod spojówką oka lub w gałce ocznej.
Dirofilarioza tkanki podskórnej.
Czynnik chorobotwórczy to nicień Dirofilaria repens – pasożyt psów i lisów występujący
dotychczas głównie w strefie klimatu ciepłego na różnych kontynentach. Pies jest
żywicielem ostatecznym pasożyta, to znaczy że w jego organizmie rozwijają się dojrzałe
płciowo stadia, które dają początek nowemu pokoleniu larw, tzw. mikrofilarii krążących
później we krwi. Pijąc krew zarażają się komary a w ich ciele larwy ulegają
przeobrażeniu do postaci inwazyjnej. Ten proces trwa około 2-3 tygodni jeżeli
temperatura jest wystarczająco wysoka (18 - 23ºC). Inwazyjne larwy w trakcie
żerowania komara na następnym żywicielu wnikają do tkanki podskórnej. Jeżeli
żywicielem tym będzie przypadkowo człowiek, pasożyt osiągnie postać dorosłą jednak
nie będzie się dalej rozmnażał.
Nie jest możliwe zarażenie się Dirofilaria repens bezpośrednio od psa. Nie jest możliwe
zarażenie się Dirofilaria repens od innego człowieka.
OBJAWY
Powodem zgłoszenia się do lekarza jest najczęściej pojawienie się powiększającego się
guzka, niekiedy występować mogą objawy bólowe o różnym natężeniu, uczucie
mrowienia, obrzęk i wynaczynienia podskórne.
Zmiana pasożytnicza u człowieka jest najczęściej pojedyncza, umiejscowiona w tkance
podskórnej tułowia, również głowy. Guzek pasożytniczy zawierający D. repens zwykle
00-791 Warszawa, ul. Chocimska 24, tel.: +48 22 849 76 12, faks +48 22 849 74 84,
www.pzh.gov.pl, e-mail: [email protected]
Regon: 000288461, NIP: 525-000-87-32, PL 98 1020 1042 0000 8302 0200 8027 (SWIFT CODE): BPKO PL PW
NARODOWY INSTYTUT ZDROWIA PUBLICZNEGO
-Państwowy
Zakład
H igieny
osiąga rozmiary około 1 - 2 cm średnicy. W guzku znajduje się dorosły nicień o
wymiarach od kilku do 15 cm długości i od 0,3 do 0,62 mm szerokości otoczony
naciekiem komórek zapalnych. D. repens znajdowano także pod spojówką oka, a nawet
w ciele szklistym.
Zmiany pasożytnicze o charakterze guzka powstają w okresie od kilku miesięcy do kilku
lat od ukąszenia przez komara.
LECZENIE
W przypadkach wymagających interwencji stosuje się chirurgiczne usunięcie pasożyta.
Oznaczenie gatunku pasożyta opiera się na badaniu mikroskopowym preparatów
histopatologicznych ze zmiany lub usuniętego okazu pasożyta. Obecnie najczęściej
stosowane są metody molekularne do badania wyizolowanego DNA.
WYSTĘPOWANIE DIROFILARIA REPENS W EUROPIE
W Europie u ludzi odnotowano około 1,5 tys. przypadków dirofilariozy spowodowanej
Dirofilaria repens większość w krajach śródziemnomorskich, najwięcej we Włoszech
(321). Na Ukrainie w ostatnich latach wykrywanych jest nawet do kilkuset przypadków
rocznie. Rodzime inwazje D. repens w ostatniej dekadzie wykryto także w krajach
europejskich uważanych dotychczas za wolne od tej inwazji to jest na Węgrzech i
Słowacji. W Polsce pierwsze przypadki zarażeń ludzi stwierdzono w 2007 jednak
wówczas niemożliwe było potwierdzenie rodzimego charakteru inwazji.
W POLSCE
W Narodowym Instytucie Zdrowia Publicznego – Państwowym Zakładzie Higieny
prowadzone są badania mające na celu określenie rozprzestrzenienia się Dirofilaria
repens na terenie Mazowsza wśród psów, które stanowią rezerwuar pasożyta oraz
wśród występujących na tym terenie komarów, które mogłyby przenosić pasożyta.
Zbierane są również informacje o zachorowaniach ludzi. Prace finansowane są przez
Narodowe Centrum Nauki, projekt NN 404256840.
Z zebranych dotychczas informacji wynika, że zarażenie Dirofilaria repens potwierdzono
u 20 osób w naszym kraju.
00-791 Warszawa, ul. Chocimska 24, tel.: +48 22 849 76 12, faks +48 22 849 74 84,
www.pzh.gov.pl, e-mail: [email protected]
Regon: 000288461, NIP: 525-000-87-32, PL 98 1020 1042 0000 8302 0200 8027 (SWIFT CODE): BPKO PL PW
NARODOWY INSTYTUT ZDROWIA PUBLICZNEGO
-Państwowy
Zakład
H igieny
Odsetek zarażonych psów wśród zbadanych na terenie Mazowsza jest wysoki i waha
się od kilkunastu do 20%.
W tym roku wykryto komary zarażone Dirofilaria repens w populacji występującej na
zachodnim Mazowszu – dodatnie wyniki badania DNA uzyskano w próbkach zebranych
w lipcu w latach 2010-2012.
00-791 Warszawa, ul. Chocimska 24, tel.: +48 22 849 76 12, faks +48 22 849 74 84,
www.pzh.gov.pl, e-mail: [email protected]
Regon: 000288461, NIP: 525-000-87-32, PL 98 1020 1042 0000 8302 0200 8027 (SWIFT CODE): BPKO PL PW