SESJA NAUKOWA

XXXIX Ogólnopolska
SESJA NAUKOWA
STUDENCKIEGO TOWARZYSTWA
NAUKOWEGO POMORSKIEJ AKADEMII
MEDYCZNEJ
SZCZECIN 6-7 grudnia 2006 r.
STRESZCZENIA PRAC
STRUKTURA TORBIELI BĄBLOWCOWYCH ECHINOCOCCUS GRANULOSUS I
ECHINOCOCCUS MULTILOCULARIS I ZMIANY HISTOPATOLOGICZNE TKANEK
WĄTROBY
Michał Juszyński, Helena Pałenga
Opiekun: dr Danuta Cielecka
SKN Parazytologiczne przy Zakładzie Biologu Ogólnej i Parazytologii
Akademia Medyczna w Warszawie
WSTĘP: Wątroba jest najczęstszym siedliskiem dla stadiów larwalnych tasiemców E.granulosus i
E.multilocularis, rozwijających się w żywicielach pośrednich, również u człowieka. Rozrastające się
pasożyty, czasami do bardzo dużych rozmiarów, tworzą torbiel-cystę jednojamową (E.granulosus)
lub wielojamową (E.mułtilocularis), jednocześnie indukując przebudowę otaczających je tkanek
wątrobowych. Zakres i rodzaj tych patologicznych zmian w tkankach, może mieć znaczenie dla
skuteczności ingerencji chirurgicznej i później dla dalszej terapii uszkodzonej wątroby.
CEL: Celem pracy było histologiczne zbadanie tkanek pasożyta oraz zmian w tkankach
wątrobowych otaczających torbiele bąblowcowe obydwu typów.
MATERIAŁ I METODYKA: Obiektem badań były fragmenty tkanek pasożyta i wątroby
pochodzące od pacjentów operowanych w Klinice Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby
AM w Warszawie. Z utrwalonych w formalinie materiałów wykonane zostały skrawki parafinowe
barwione HE, metodą AZAN (azokarmin i błękit anilinowy) i PAS (odczynnik Schiffa).
WYNIKI: Torbiel iednojamowa E.granulosus: Pasożyt ma postać cysty z trzema strukturalnymi
komponentami. Ścianę tworzą dwie warstwy: zewnętrzna to bezkomórkowa, wielowarstwowa błona
(laminated layer), wewnętrzna warstwa rozrodcza zbudowana z komórek (germinal layer). Wnętrze
cysty zawiera liczne główki tasiemca (protoskoleksy) pośród rozproszonego materiału
niekomórkowego. W bezpośrednim sąsiedztwie pasożyta, do jego warstwy laminarnej przylega
„rumowisko" obumarłych komórek wątroby oraz makrofagi, histiocyty, limfocyty i komórki
granulomopodobne, tworzące nieregularną warstwę. Dalej przeważają elementy włókniste tkanki
łącznej (pęczki włókien kolagenowych), układające się w kilkumilimetrowej grubości jednolitą
kapsułę wokół torbieli. W dalszym otoczeniu pasożyta, na zewnątrz strefy zwłóknienia, zrazikowa
struktura narządu jest prawidłowa, ale w przestrzeniach bramno-żółciowych widoczny jest postęp
włóknienia tkanki łącznej i zmiany w hepatocytach oraz obecność komórek zapalnych i nacieków.
Torbiel wielojamową E. multiłocularis: Pasożyt ma postać drobnych pęcherzyków wrośniętych w
tkanki wątroby, zbudowanych z laminarnej warstwy i fragmentów zdezorganizowanych tkanek
pasożyta we wnętrzu. Zmiany patologiczne w otaczających tkankach to: zapalenie z naciekaniem
komórek jednojądrzastych, martwica, intensywne włóknienie, rozrost tkanki łącznej początkowo w
przestrzeniach bramno-żółciowych i całkowite zastąpienie miąższu wątroby w przestrzeniach
pomiędzy pęcherzykami torbieli.
WNIOSKI: W diagnostyce histologicznej torbieli bąblowcowych istotne znaczenie ma rozpoznanie
tych elementów budowy, które zachowują swoją naturę, nawet w obumarłych pasożytach. Takimi
strukturami w przypadku E,granulosus są haki ryjkowe, a w przypadku E.multilocularis warstwa
laminarna. Ich wizualizacja jest efektywna w barwieniu AZAN i PAS, podczas gdy barwienie HE nie
jest rozstrzygające. W przypadku bąblowca jednojamowego zmiany patologiczne w tkankach
wątroby prowadzą do wytworzenia silnie zwłóknionej kapsuły otaczającej larwę, podczas gdy
włóknienie w przypadku alweolarnego bąblowca rozprzestrzenia się w narządzie wraz z
pączkującymi pasożytniczymi pęcherzykami.