Klimatyzacja w samochodzie

Klimatyzacja w samochodzie
Poniżej przedstawiamy kilka informacji dotyczących układu klimatyzacji
wyposażonego w kompresor ze sprzęgłem elektromagnetycznym.
Dni stają się coraz cieplejsze i jak
co roku zwiększy się ruch w warsztatach obsługujących samochodowe układy klimatyzacji. Niedostateczny wydatek zimnego powietrza czy brzydki zapach z nawiewów to tylko niektóre przyczyny,
które zmuszą użytkowników do
odwiedzenia naszych warsztatów.
Na początek kilka słów o zasadzie
działania jednego z prostszych
układów klimatyzacji. Najczęściej
stosowanym obecnie czynnikiem
chłodniczym jest gaz o handlowej
nazwie R134a. Jest on sprężany w
kompresorze klimatyzacji i pod
wysokim ciśnieniem trafia do skraplacza.
Przewód pomiędzy sprężarką i
skraplaczem powinien być mocno
ciepły. Dzięki działaniu wentylato-
ra bądź zespołu wentylatorów
obniżana jest temperatura skraplacza i znajdującego się wewnątrz
gazu w wyniku czego czynnik ulega
skropleniu (nazwa skraplacz jest
więc adekwatna do zachodzącej tu
przemiany stanu skupienia). Dalej
już jako ciecz przechodzi przez
osuszacz. Osuszacz oprócz tego, że
ma za zadanie pochłonąć z układu
wilgoć, to zatrzymuje także zanieczyszczenia mechaniczne. Następnie ciecz dociera do zaworu rozprężnego. Znajduje się on zazwyczaj na ścianie grodziowej, przed
wejściem do parownika. Gdy ciecz
pod wysokim ciśnieniem przejdzie
przez kryzę zaworu rozprężnego
obniży znacznie swoje ciśnienie. W
wyniku tego czynnik chłodniczy
zaczyna odparowywać i pobierając
ciepło obniża temperaturę otoczenia. Stąd nazwa parownik. Następnie czynnik w postaci gazowej
trafia do sprężarki. W prawidłowo
działającym układzie klimatyzacji
przewód pomiędzy parownikiem a
sprężarką jest zimny.
Aby procesy które opisałem zachodziły bez zakłóceń, potrzebna
jest ściśle określona ilość czynnika
w układzie. Jest ona inna dla różnych modeli samochodów, typów i
wersji układów. Przed rozpoczęciem obsługi układu klimatyzacji
zawsze musimy upewnić się, że
znamy typ i wymaganą ilość czynnika chłodniczego oraz oleju. Informacje te często można znaleźć
na naklejce w przedziale silnikowym pojazdu, lub zawsze w do-
kumentacji technicznej. Po wykluczeniu nieszczelności, dalszą diagnostykę wykonujemy po napełnieniu układu czynnikiem chłodniczym.
Na wyposażeniu większości warsztatów znajdują się już w pełni
automatyczne stacje do obsługi
klimatyzacji.
Wystarczy wybrać
odpowiedni
program bądź pojazd z bazy danych, a maszyna sama bez naszego
udziału przeprowadzi cały proces
odzysku i napełniania. Po zakończeniu pracy stacji należy sprawdzić prawidłowość wykonanych
operacji. Przed odłączeniem urządzenia powinno się skontrolować
ciśnienia w układzie przy pracującej klimatyzacji.
Analizując te ciśnienia, możemy
dużo powiedzieć np. o wydajności
wentylatorów chłodnicy, zaworu
rozprężnego lub sprawności sprężarki.
Gdy pomimo pracy wentylatora
ciśnienie w układzie rośnie, warto
skontrolować jego działanie (czy
np. nie zaciera się). Jeśli praca
wentylatora nie budzi zastrzeżeń,
należy sprawdzić skraplacz, pod
kątem zanieczyszczeń ubytków i
zagnieceń zmniejszających wymianę ciepła. Tej samej kontroli podlegają pozostałe chłodnice (chłodnica silnika i intercooler), które
mogą ograniczać przepływ powietrza przez skraplacz. Może się okazać, że niezbędny będzie demontaż tych chłodnic w celu oczyszczenia.
Jeżeli przy prawidłowej ilości
czynnika chłodniczego w układzie,
ciśnienie po stronie wysokiej jest
niewystarczające, bądź sprężarka
załącza się ze słyszalnym głośnym
kliknięciem, należy w pierwszej
kolejności skontrolować szczelinę
sprzęgła
elektromagnetycznego
kompresora. Pomiaru dokonujemy
szczelinomierzem, a jej wartość
trzeba sprawdzić dla konkretnej
sprężarki w dokumentacji tech-
nicznej (w większości przypadków
zawiera się w przedziale 0,4-0,8
mm). Przy zbyt dużej szczelinie,
sprzęgło będzie dociskane z niedostateczną siłą w efekcie czego
moment napędowy nie będzie
przekazywany w całości (wystąpi
poślizg) i elementy współpracujące
ulegną przegrzaniu. Jeżeli szczelina
będzie zbyt mała, nie będzie ono w
pełni rozłączać napędu i w wyniku
tarcia nadmiernie wzrośnie temperatura powodując uszkodzenie
sprzęgła.
Warto tu również wspomnieć o
problemie nieprzyjemnych zapachów wydobywających się z nawiewów powietrza i przyczynach
ich powstawania. Jedną z cech
klimatyzacji jest możliwość osuszania powietrza. W wyniku schładzania powietrza na ściankach
parownika skrapla się para wodna,
która znajdowała się w powietrzu.
Większość wody zostaje odprowadzona poprzez odpływ na zewnątrz pojazdu. Część jednak pozostaje na parowniku i w połączeniu z pyłkami oraz kurzem przedostającymi się z zewnątrz stanowi
bardzo dobre podłoże dla rozwoju
wszelkiego rodzaju pleśni i grzybów. Aby jak najbardziej zminimalizować ten proces należy zadbać o
drożność odpływu z parownika
oraz o regularną wymianę filtra
przeciwpyłkowego.
Pomimo tego niezbędna jest okresowa dezynfekcja układu nawiewu
powietrza, np. przy użyciu, przeznaczonych specjalnie do tego celu
środków chemicznych. Przy ich
stosowaniu należy bezwzględnie
przestrzegać instrukcji producenta.
Ponieważ większość z nich to środki grzybobójcze (pestycydy!), pamiętajmy o tym, aby po wykonaniu dezynfekcji bardzo dokładnie
przewietrzyć wnętrze w celu uniknięcia zatrucia.
Więcej informacji na ten temat
można uzyskać na szkoleniach o
układach klimatyzacji organizowanych przez Inter Cars.
Zapraszamy!
Paweł Szymański