Spis treści

Spis treści
Od autora .................................................................................................................. 7
I. Innowacje frazeologiczne
Struktura normy frazeologicznej . .............................................................................. Główne typy innowacji frazeologicznych . ................................................................ Innowacje frazeologiczne i kryteria ich oceny .......................................................... Innowacje frazeologiczne – analiza, kryteria oceny .................................................. Frazeologiczne innowacje skracające we współczesnej prozie polskiej . .................. Frazeologiczne innowacje modyfikujące we współczesnej prozie polskiej –
próba oceny normatywnej (tezy referatu) ........................................................... Żartobliwe innowacje frazeologiczne we fraszkach Lecha Konopińskiego .............. 11
25
31
41
49
57
63
II. Poprawność frazeologiczna
Z zagadnień poprawności frazeologicznej (istota semantycznego zharmonizowania
frazeologizmu z kontekstem) .............................................................................. 75
Ograniczenia w zakresie kategorii liczby komponentu a stabilność struktury
formalnej związku frazeologicznego .................................................................. 85
Frazeologia a interpunkcja ......................................................................................... 95
Dwa rodzaje błędów frazeologicznych ...................................................................... 101
O jednej z zasad poprawnego posługiwania się stałymi związkami wyrazowymi
współczesnej polszczyzny . ................................................................................. 113
Z zagadnień leksykalnej łączliwości frazeologizmu . ................................................ 119
Zagadnienia normatywnej łączliwości frazeologizmu . ............................................. 127
III. Fleksja frazeologizmów
Osobliwości fleksyjne rzeczownika w stałych związkach wyrazowych
współczesnej polszczyzny . ................................................................................. Z fleksji polskich frazeologizmów. Uwagi o odmianie wyrażeń ............................... Z fleksji polskich frazeologizmów. Uwagi o odmianie fraz ...................................... Uwagi o odmianie polskich zwrotów przez czasy ..................................................... 139
149
161
171
IV. Derywacja frazeologiczna
Derywacja frazeologiczna jako jeden ze sposobów ­pomnażania frazeologii
współczesnej polszczyzny . ................................................................................. 181
Frazeologiczna derywacja syntaktyczna. 1. Nominalizacja polskich zwrotów
idiomatycznych przy użyciu formantów rzeczownikowych ............................... 193
6
Spis treści
Frazeologiczna derywacja syntaktyczna. 2. Adiektywizacja polskich zwrotów
idiomatycznych ................................................................................................... Frazeologiczna derywacja syntaktyczna. 3. Uwagi o adiektywizacji polskich
zwrotów ­idiomatycznych z czasownikiem tranzytywnym . ................................ Stajnia Augiasza – wyczyścić stajnię Augiasza (komentarz leksykograficzny) ......... Lać wodę na czyjś młyn – woda na młyn (komentarz leksykograficzny) .................. Wieża z kości słoniowej – zamknąć się w wieży z kości słoniowej (komentarz
leksykograficzny) ................................................................................................ Węzeł gordyjski – przeciąć (rozciąć) węzeł gordyjski (komentarz
leksykograficzny) ................................................................................................ Gwóźdź do trumny – wbić gwóźdź do trumny ............................................................ Budować (stawiać) zamki na lodzie – zamki na lodzie .............................................. Sprzedać coś za miskę soczewicy i za miskę soczewicy ............................................. Przypiąć kwiatek do kożucha – kwiatek do kożucha . ................................................ 205
215
225
231
241
253
263
267
273
279
V. Z historii i semantyki frazeologizmów
Warianty zwrotu oddać niedźwiedzią przysługę ........................................................ Warianty zwrotu przypiąć (komuś, czemuś) łatkę ...................................................... Warianty zwrotu stawić czoło .................................................................................... Warianty zwrotu wrzucać (coś) do jednego worka .................................................... Warianty zwrotu gębę sobie kimś (czymś) wycierać .................................................. Rzucać kłody pod nogi – rzucić kłodę pod nogi // rzucić kłody pod nogi .................. Modyfikacje zwrotu schwytać (złapać, przyłapać) kogo na gorącym uczynku ......... Kłuć w oczy, świecić w oczy . ..................................................................................... Komentarz leksykograficzny do frazy noga się komuś p­ owinęła (pośliznęła) .......... Rozważania o zwrocie nie mieć gdzie głowy skłonić . ............................................... Historia zwrotu maczać w czym palce ....................................................................... Geneza zwrotu (u)siąść i płakać ................................................................................ Biały kruk ................................................................................................................... Wierzgać przeciw ościeniowi ..................................................................................... O dwóch frazach porównawczych z czasownikiem pasować . .................................. Z życia wybranych zwrotów biblijnych we współczesnej polszczyźnie ................... Stałe związki wyrazowe z antonimicznymi komponentami we współczesnej
polszczyźnie ........................................................................................................ 285
291
297
303
311
315
319
325
329
335
341
349
357
361
365
371
381
VI. Frazeologia jako tworzywo stylu artystycznego i publicystycznego
Problemy aktualizacji frazeologizmów . .................................................................... Zagadnienia aktualizacji frazeologizmów w języku poetyckim Józefa Barana . ....... Frazeologia jako tworzywo dowcipu językowego fraszek i aforyzmów S.J. Leca . .. Modyfikacje utartych związków wyrazowych we współczesnej fraszce polskiej ..... O frazeologii w języku współczesnej prasy (na materiale
„Expressu Poznańskiego”) .................................................................................. 395
401
419
429
439
Objaśnienia skrótów ................................................................................................ 447
Nota bibliograficzna w porządku alfabetycznym . ................................................ 457