Hołd dla walczącej Warszawy

Hołd dla walczącej Warszawy
Dopiero po 60 latach od zakończenia walk powstańcy doczekali się otwarcia Muzeum Powstania
Warszawskiego. Inicjatorem budowy placówki był ówczesny prezydent Warszawy Lech Kaczyński.
W przemówieniu inauguracyjnym podkreślił, że muzeum jest hołdem dla tych wszystkich, którzy
zginęli w walce w 1944 roku i w latach późniejszych.
fot. Andrzej Witkowski
Muzeum zostało ulokowane w zabytkowym budynku dawnej Elektrowni Tramwajów Miejskich,
wybudowanej na początku XX wieku. Działania wojenne we wrześniu 1939 roku powodują
poważne uszkodzenia budynku. Decyzją okupanta Elektrownia zostaje odbudowana i do lata 1944
roku działała – jak większość warszawskich zakładów – pod niemieckim zarządem
komisarycznym.
W pierwszych godzinach Powstania Warszawskiego żołnierze „Kedywu” starli się na jej terenie z
oddziałami niemieckiej żandarmerii i Wehrmachtu. Tragiczny dla Elektrowni był 6 sierpnia 1944
roku – tego dnia Niemcy rozstrzelali załogę elektrowni. Podczas Powstania Warszawskiego w
pobliżu toczyły się zaciekłe walki, a po wypchnięciu powstańców z Woli budynki zostały
wysadzone w powietrze. Po wojnie elektrownia została prowizorycznie odbudowana, ale zakład
Strona: 1
nie wznowił już produkcji.
W latach 70. jego ceglaną fasadę pokrywał szary tynk, tzw. baranek. W 2004 roku, dzięki pracy
konserwatorów zaangażowanych przez Muzeum, fasada budynku elektrowni odzyskała dawny
wygląd. Wynalazcą nowatorskiej metody czyszczenia ceglanych murów z cementowego tynku jest
Bogusław Kornecki. Wpadł na pomysł podgrzewania tynku palnikiem. Metoda okazała się
skuteczna. W 2006 roku na 34. Międzynarodowej Wystawie Wynalazczości w Genewie odebrał za
swój wynalazek złoty medal z wyróżnieniem i statuetkę „Geniusza”.
fot. Tomasz Mielczarek
Warszawa czekała na Muzeum Powstania Warszawskiego kilkadziesiąt lat. Pomysł budowy
instytucji poświęconej w całości Powstaniu pojawił się już w 1956 roku, tuż po śmierci Józefa
Stalina, jednak do 1981 roku nie podjęto żadnych kroków ku organizacji jakiegokolwiek muzeum.
Wówczas powołany został Społeczny Komitet Budowy Muzeum Powstania Warszawskiego,
jednak jego działania udaremniło wprowadzenie w grudniu 1981 roku stanu wojennego. Dalsze
działania były możliwe dopiero w 1983 roku, kiedy to ówczesny komisarz stolicy gen. Mieczysław
Dębicki powołał Muzeum Powstania Warszawskiego jako oddział Muzeum Historycznego m.st.
Warszawy.
Strona: 2
Lata 1984-1994 to okres przygotowań do budowy muzeum, które pierwotnie miało powstać w
ruinach Banku Polskiego przy Bielańskiej. Dopiero osobiste zaangażowanie prezydenta
Warszawy Lecha Kaczyńskiego spowodowało, że mieszkańcy stolicy doczekali się w końcu
otwarcia Muzeum Powstania Warszawskiej w byłym budynku wolskiej elektrowni.
fot. Tomasz Mielczarek
Muzeum prowadzi działalność naukowo-badawczą oraz edukacyjno-kulturalną, dokumentuje
dzieje miasta podczas Powstania Warszawskiego oraz działalność państwa podziemnego. Zbiera
także wspomnienia uczestników powstania w tzw. Archiwum Historii Mówionej. Łącznie w
Archiwum znajduje się już ponad 3,3 tys. relacji żołnierzy i cywilów. Jest jednym z
najpopularniejszych muzeów w Warszawie i w Polsce, głównie dzięki nowoczesnemu sposobowi
prezentacji zbiorów, wykorzystaniu technik multimedialnych i interaktywności. Od początku
istnienia jego dyrektorem jest Jan Ołdakowski. W 2010 roku muzeum wyprodukowało
trójwymiarowy film „Miasto Ruin”, obrazujący zniszczoną i wyludnioną Warszawę z perspektywy
lotu Liberatora .W tym roku było producentem pierwszego na świecie filmu fabularnego,
zmontowanego w całości z materiałów dokumentalnych – „Powstanie Warszawskie”. Ostatnie
dzieło Muzeum Powstania Warszawskiego obejrzało ponad pół miliona widzów.
Strona: 3
Strona: 4