Untitled - Almanach Muzeum Warszawy

Autorzy / Authors
Maciej A. Pieńkowski (ur. 1987)
Doktorant historii w Instytucie Nauk Historycznych Uniwersytetu Kardynała Stefana
Wyszyńskiego w Warszawie. Stypendysta Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Związany z ośrodkiem naukowym Uniwersytetu Warszawskiego zajmującego się staropolską
wojskowością. Publikował m.in. w „Czasopiśmie Prawno-Historycznym” i „Studiach nad
Staropolską Sztuką Wojenną”. Jest współautorem monografii Sejmiki mazowieckie wobec
problemów wewnętrznych Rzeczypospolitej w latach 1661‒1665 (2015). Obecnie przygotowuje
rozprawę doktorską pt. Sejm koronacyjny Zygmunta III i pacyfikacyjny 1589 roku.
Mirosław Nagielski (ur. 1952)
Profesor w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, specjalizuje się
w historii wojskowości Polski i powszechnej epoki nowożytnej, a także zajmuje się badaniem
dziejów Kozaczyzny zaporoskiej od jej powstania do likwidacji, biografistyką wojskową
oraz parlamentaryzmem szlacheckim w XVII wieku. W badaniach koncentruje się na
funkcjonowaniu armii koronnej XVI‒XVII wieku, począwszy od przemian zachodzących
w wojskowości Rzeczypospolitej doby panowania Stefana Batorego po okres wielkiej
wojny północnej. Jest autorem takich pozycji jak: Rokosz Jerzego Lubomirskiego w 1665 roku
(1994), Bitwa pod Warszawą 1656 (2007), Druga wojna domowa w Polsce. Z dziejów polityczno-­
-wojskowych u schyłku rządów Jana Kazimierza Wazy (2011) oraz redaktorem lub wydawcą,
m.in. Diariusza kampanii smoleńskiej Władysława IV 1633‒1634 (2006) czy Poczet hetmanów
Rzeczypospolitej. Hetmani koronni (2005).
Andrzej A. Majewski (ur. 1977)
Absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (2002), doktor nauk
humanistycznych w zakresie historii (2015). Związany z macierzystą uczelnią. Zajmuje
się dziejami wojskowości staropolskiej XVI‒XVII wieku, stosunkami Rzeczypospolitej
z Moskwą w XVII wieku oraz historią Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jest autorem
monografii Moskwa 1617‒1618 (2006) oraz 30 artykułów naukowych i popularnonaukowych,
opublikowanych m.in. w „Przeglądzie Historycznym”, „Studiach i Materiałach do Historii
Wojskowości”, „Studiach Historyczno-Wojskowych”, „Mówią Wieki”, „Arche”, „Historická
revue” oraz „Medieval and Early Modern Studies for Central and Eastern Europe”.
Marek Wagner (ur. 1946)
Profesor dr hab., emerytowany pracownik Instytutu Historii Uniwersytetu Przyrodniczo­-­Humanistycznego w Siedlcach. Autor ponad 200 artykułów naukowych oraz publikacji
źródłowych zamieszczonych w czasopismach polskich i zagranicznych oraz 15 monografii
z historii wojskowej XVII‒XVIII wieku. Opublikował m.in. monografie: Kadra oficerska
armii koronnej w drugiej połowie XVII wieku (1992, 1995), Kliszów 1702 (1994, 2013),
Stanisław Jabłonowski 1634‒1702. Polityk i dowódca (1997), Studia z dziejów panowania Jana
III Sobieskiego 1684‒1696 (2002), Wojna polsko-turecka w latach 1672‒1676 (2009), Słownik
biograficzny oficerów polskich drugiej połowy XVII wieku (2013‒2014), Kampania żwaniecka
1684 roku (2013), Korpus oficerski wojska polskiego w drugiej połowie XVII wieku (2015).
Adam Kowalik (ur. 1992)
Student studiów magisterskich w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego.
Licencjat obronił tamże w roku 2014. Zajmuje się społecznymi oraz ideowymi aspektami
historii medycyny na ziemiach polskich w XIX wieku.
555
Keya Thakur-Smolarek (ur. 1963)
Doktor nauk humanistycznych w zakresie historii na Uniwersytecie w Heidelbergu.
Specjalizuje się w dziejach Europy Środkowo-Wschodniej w XIX i na początku XX
wieku, zwłaszcza w zakresie historii gospodarczej i urbanizacji. Uzyskała stypendium
Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie, które umożliwiło jej zapoznanie się
z polskimi publikacjami z okresu I wojny światowej. Obecnie związana z Centrum Studiów
Polonoznawczych im. Aleksandra Brücknera (Aleksander-Brückner-Zentrum in Halle).
Aleksander Łupienko (ur. 1980)
Absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, Wydziału Architektury
Politechniki Warszawskiej oraz studium doktoranckiego w Instytucie Historii Polskiej
Akademii Nauk. Specjalizuje się w historii, architekturze i urbanistyce miast XIX i początku
XX wieku. Autor książek: Przestrzeń publiczna Warszawy w I połowie XIX w. (2012) oraz
Kamienice czynszowe Warszawy 1864–1914 (2015). Publikował artykuły na łamach m.in.
„Kwartalnika Historii Kultury Materialnej”, „Kwartalnika Historycznego”, „Journal of Urban
Ethnology”. Obecnie zajmuje się projektem dotyczącym społecznego odbioru architektury
w metropoliach Warszawy i Lwowa w drugiej połowie XIX wieku. Pracuje w Zakładzie
Historii Idei i Dziejów Inteligencji XIX i XX wieku w Instytucie Historii PAN.
Aleksandra Jakubczak (ur. 1992)
Absolwentka hebraistyki na Uniwersytecie Warszawskim, stypendystka YIVO Nowy Jork,
Ministerstwa Spraw Zagranicznych Państwa Izrael, Humboldt-Universität zu Berlin oraz
Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. W ramach Diamentowego Grantu (2015‒2019)
realizuje projekt badawczy „Polacy i Żydzi w walce z handlem żywym towarem na
przełomie XIX i XX wieku. Ziemie polskie na tle porównawczym”.
Maria Ejchman (ur. 1955)
Absolwentka Akademii Teologii Katolickiej (obecnie Uniwersytet Kardynała Stefana
Wyszyńskiego) na kierunku historii sztuki i Podyplomowego Studium Muzeologicznego
na Uniwersytecie Jagiellońskim. Starszy kustosz w Muzeum Woli (oddział Muzeum
Warszawy). Autorka wielu realizowanych w Muzeum wystaw czasowych o tematyce
związanej z Wolą i Warszawą, a także stałej, prezentującej kolekcję platerów warszawskich
im. Anieli i Tadeusza Wysiadeckich (1998‒2013).
Małgorzata Omilanowska (ur. 1960)
Profesor historii sztuki, związana z Instytutem Historii Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego
i Instytutem Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Specjalizuje się w problemach architektury
XIX i XX wieku, przede wszystkim architektury inżynieryjnej, architektury handlowej,
problemach kształcenia architektów oraz poszukiwania stylów narodowych i identyfikacji
narodowej i regionalnej w architekturze krajów Europy Środkowo-Wschodniej.
Prowadzi badania z zakresu architektury Warszawy i Gdańska, a także budownictwa
uzdrowiskowego.
Jolanta Niklewska (ur. 1948)
Historyczka, absolwentka Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, doktor
nauk humanistycznych. Wieloletni pracownik Muzeum Historycznego m.st. Warszawy
(obecnie Muzeum Warszawy) i warszawskiego Muzeum Niepodległości. Autorka
wielu wystaw, katalogów oraz publikacji stanowiących opracowanie zbiorów, jak też
podejmujących tematykę historyczną z zakresu dziejów XIX i XX wieku, w szczególności
dotyczących tradycji niepodległościowych oraz warszawskiej oświaty.
556
Paweł Rzewuski (ur. 1990)
Absolwent filozofii i historii na Uniwersytecie Warszawskim, doktorant w Instytucie
Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Naukowo zajmuje się staropolską filozofią polityki
oraz historią polityczną i społeczną II Rzeczpospolitej. Redaktor portalu Histmag.org”.
Publikował w „Przeglądzie Filozoficznym. Nowa Seria”, „Studiach z Historii Filozofii”,
„Kulturze Popularnej”, „Pamięć.pl”, „Rzeczpospolitej”, „Teologii Politycznej Co Miesiąc”,
„Filozofuj” oraz „Plus Minus”.
Michał Studniarek (ur. 1976)
Absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (2000). Obecnie
doktorant w Zakładzie Badań nad Dziejami Polski po 1945 roku w Instytucie Historii
Polskiej Akademii Nauk; przygotowuje pracę o Robinsonach warszawskich. Jest również
wolontariuszem w Muzeum Powstania Warszawskiego, gdzie przeprowadza wywiady
ze świadkami historii. Zainteresowania naukowe koncentrują się wokół historii II wojny
światowej i historii mówionej.
Ewa Perlińska-Kobierzyńska (ur. 1984)
Historyczka architektury, asystent muzealny w Dziale Opracowania Zbiorów Muzeum
Warszawy, wykładowca na studiach niestacjonarnych w Instytucie Historii Sztuki
Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się architekturą polską XX wieku ze szczególnym
uwzględnieniem środowiska warszawskiego w okresie dwudziestolecia międzywojennego
i czasu odbudowy. Autorka wykładów i publikacji poświęconych historii architektury,
redaktorka materiałów pokonferencyjnych: Między formą a ideologią. Architektura XX
wieku w Polsce (2012).
Marcin Więcek (ur. 1977)
Archeolog, kustosz w Muzeum Farmacji (oddział Muzeum Warszawy). Zajmuje się
historią szeroko rozumianego szkła aptecznego (naczynia apteczne, opakowania na leki,
sprzęt laboratoryjny) ze zbiorów muzeów farmacji, a także z archeologicznych badań
wykopaliskowych. Ponadto jest współtwórcą gabinetu opakowań firm warszawskich,
który zaistnieje jako część wystawy głównej Muzeum Warszawy.
Monika Siwińska (ur. 1976)
Kustoszka w Dziale Opracowania Zbiorów Muzeum Warszawy. Jako historyczka sztuki
zajmuje się rzemiosłem artystycznym, w zakresie jej zainteresowań znajdują się zwłaszcza
srebra i platery. Autorka i współautorka wystaw, wykładów i publikacji poświęconych
rzemiosłu artystycznemu i historii wychowania.
Agnieszka Dąbrowska (ur. 1975)
Kustoszka Działu Opracowania Zbiorów Muzeum Warszawy. Zajmuje się historią
rzemiosła artystycznego i dziejami kultury materialnej, szczególnie historią ubiorów.
Przygotowuje rozprawę doktorską na temat mody damskiej w Warszawie w II połowie XIX
wieku. Autorka związanych z tymi dziedzinami wystaw i publikacji oraz książek o historii
sztuki dla dzieci.
Adam Przywara (ur. 1994)
Absolwent kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych
(MISH) na Uniwersytecie Warszawskim, magisterium realizuje w londyńskiej The Bartlett
School of Architecture. Stypendysta Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego za
wybitne osiągnięcia naukowe. Współtwórca projektów BETON Film Festival i Powojenny
Modernizm. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się wokół historii i teorii
architektury, a także antropologii widzialności. Na stałe publikuje m.in. w magazynach
„NN6T” i „SZUM”.
Agnieszka Rozciecha (ur. 1990)
Asystent w Dziale Udostępniania Zbiorów Muzeum Warszawy. Absolwentka Instytutu
Historii Sztuki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, studentka Podyplomowego
Studium Muzealniczego przy Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego.
Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół sztuki współczesnej, antropologii
i historii kultury.
Aleksandra Różycka (ur. 1990)
Asystent muzealny w Dziale Udostępniania Zbiorów Muzeum Warszawy (od 2015).
Absolwentka historii sztuki oraz psychologii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.
Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół rzeźby współczesnej, Art Brut,
symbolizmu oraz realizmu w sztuce.
Krzysztof Mordyński (ur. 1978)
Kustosz w Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego, absolwent Wydziału Historycznego
Uniwersytetu Warszawskiego, doktorant Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk,
ukończył Podyplomowe Studium Muzealnicze przy Wydziale Historycznym Uniwersytetu
Warszawskiego. Autor wystaw o profilu historycznym, artykułów naukowych
i popularnonaukowych. Zajmuje się historią urbanistyki i architektury Warszawy.
Michał Przeperski (ur. 1986)
Pracownik Biura Badań Historycznych Instytutu Pamięci Narodowej. Prowadzi badania
nad działalnością polityczną Mieczysława F. Rakowskiego oraz historią dziennikarstwa
w PRL. Wyróżniony w Konkursie im. Władysława Pobóg-Malinowskiego na Najlepszy
Debiut Historyczny Roku (2012), otrzymał stypendium im. Krystyny Kersten (2015) oraz
Silas Palmer Research Fellowship na Uniwersytecie Stanforda (2015). Publikował m.in.
w roczniku „Polska 1944/45‒1989. Studia i Materiały” i serii wydawniczej „Opozycja i opór
społeczny w Polsce po 1956 roku”. Autor książki Nieznośny ciężar braterstwa. Konflikty
polsko-czeskie w XX wieku (2016).
Agnieszka Witkowska-Krych (ur. 1985)
Kustosz pracowni naukowej Muzeum Warszawy. Absolwentka kulturoznawstwa,
hebraistyki (w ramach Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych
Uniwersytetu Warszawskiego) oraz socjologii w Collegium Civitas. Obecnie doktorantka
w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka artykułów
dotyczących życia i działalności Janusza Korczaka, zainteresowana szczególnie historią
i kulturą Żydów, antropologią historyczną, literaturą dokumentu osobistego oraz dziejami
Warszawy.
Hannes Larusson (ur. 1955)
Artysta i założyciel islandzkiego Muzeum Domów Torfowych w Selfoss (Íslenski bærinn).
Zbigniew Tucholski (ur. 1975)
Doktor habilitowany, profesor Instytutu Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk. Historyk
techniki i komunikacji specjalizujący się w dziedzinie historii kolejnictwa, żeglugi
śródlądowej oraz architektury kolejowej i przemysłowej.
558
559
ALMANACH WARSZAWY / Warsaw Almanac
dawniej Almanach Muzealny / formerly Museum Almanac
Tom X
Komitet Redakcyjny / Editorial committee:
Karolina Blusiewicz
Barbara Hensel-Moszczyńska
dr Paweł Ignaczak
dr hab. Hubert Kowalski
dr Andrzej Skalimowski, sekretarz
dr Jarosław Trybuś
Katarzyna Wagner, redaktor naczelna
Adres redakcji / Editorial office address:
Muzeum Warszawy
Rynek Starego Miasta 28–42, 00-272 Warszawa
[email protected]
Rada Naukowa / Academic board:
dr hab. prof. UW Małgorzata Karpińska, przewodnicząca (Instytut Historyczny UW)
dr hab. prof. UKSW Piotr Majewski (Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów)
dr Tomasz Makowski (Biblioteka Narodowa w Warszawie)
prof. zw. dr hab. Jerzy Miziołek (Muzeum UW, Instytut Archeologii UW)
dr Piotr Rypson (Muzeum Narodowe w Warszawie)
dr Magdalena Wróblewska (Instytut Historii Sztuki UW, Muzeum Warszawy)
Przygotowanie tekstów do składu / Language editing: dr Joanna Popiołek
Adiustacja / Proofreading: Ewa Stempniewicz
Tłumaczenia / Translation: Zofia Sochańska-Kumor
Projekt graficzny / Graphic and editorial design: Ania Światłowska
Skład i łamanie / Typesetting and formatting: Włodzimierz Zakrzewski
Koordynacja / Coordination: Małgorzata Mycielska
Wersja online „Almanachu Warszawy” dostępna na stronie:
www.almanach.muzeumwarszawy.pl
Wydawca / Publisher:
Muzeum Warszawy / Museum of Warsaw
Warszawa 2016
© Muzeum Warszawy
Partner Wydania: NAC
ISSN: 2449-6650
Nakład: 300 egz.
Druk:
Na okładce:
Książka złożona krojami Good i Moore autorstwa Łukasza Dziedzica,
wydrukowana na papierze ALTO Cream 90 g/m2