Aparat destylacyjny Ignacego Łukasiewicza

Aparat destylacyjny Ignacego Łukasiewicza
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Czas powstania 2. poł. XIX w. Miejsce powstania Gorlice Wymiary wysokość: 110 cm, długość: 140 cm, szerokość: 60 cm Numer inwentarzowy MRG PTTK , nr KW 1365 Muzeum Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach Tematy technika, znane postaci Materiał miedź, stop metali Prawa do obiektu Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach Prawa do wizerunków cyfrowych domena publiczna Digitalizacja RPD MIK, projekt Wirtualne Muzea Małopolski Tagi Ignacy Łukasiewicz, 3D, audiodeskrypcja, lampa, technika, 3D plus Prezentowany aparat to chluba gorlickiej kolekcji. Za jego pomocą udało się Ignacemu Łukasiewiczowi uzyskać naftę, która — zastosowana następnie w lampach — pozwoliła oświetlić nie tylko wnętrza mieszkalne, ale także ulice. Po raz pierwszy na świecie uliczna lampa naftowa zapłonęła właśnie w Gorlicach, w 1854 roku. Na skrzyżowaniu ulic Węgierskiej i Kościuszki nadal znajduje się kapliczka, w której zapłonęla owa lampa, a także tablica i sgrafitti upamiętniająca to wydarzenie.
Wprawdzie jako pierwszy wydestylował naftę z ropy inny polski wynalazca, chemik Filip Walter, jednak to Ignacy Łukasiewicz ją udoskonalił. Poprzez kolejne próby destylacji, czynione w prezentowanym urządzeniu, uzyskał preparat, który przy spalaniu dawał jasny płomień, delikatne ciepło i który — co ważne — nie kopcił ani nie wydzielał nieprzyjemnej woni. Tak oczyszczoną naftę zastosował następnie w skonstruowanym wraz z blacharzem, Adamem Bratkowskim, prototypie lampy naftowej, która od lat 60. XIX wieku stała się najpowszechniej używanym oświetleniem domów. Znacznie bardziej wydajna niż szybko wypalające się świece, tańsza w eksploatacji niż stosowane dotychczas lampy olejowe czy oświetlenie gazowe, została wyparta dopiero przez żarówkę elektryczną.
Opracowanie: Katarzyna Liana (Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach), Redakcja WMM, © wszystkie prawa zastrzeżone
Ignacy Łukasiewicz w Gorlicach
Ignacy Łukasiewicz przyjechał do Gorlic jesienią 1853 roku. Miał wówczas 31 lat i już całkiem spore doświadczenie w badaniach nad destylacją ropy naftowej. Prowadził je we Lwowie wraz z Janem Zehem, w laboratorium przy aptece „Pod Złotą Gwiazdą”, w której obydwaj pracowali. Na przełomie lat 1852/1853 udało im się wydestylować z ropy naftę, jednak właściciel apteki, Piotr Mikolasch, nie widział praktycznego zastosowania wynalazku.
Łukasiewicz, pragnąc kontynuacji badań w bardziej sprzyjającej eksperymentom atmosferze, trafił więc do Gorlic, miejscowości o dużych tradycjach w wydobyciu ropy naftowej i zasobnych, łatwo dostępnych źródłach surowca. Zatrudnił się jako farmaceuta (dyplom uzyskał na Uniwersytecie Wiedeńskim) w miejscowej aptece wdowy Ludwiki Bartkowej, gdzie po godzinach destylował ropę w prezentowanym na portalu aparacie oraz pracował nad udoskonaleniem konstrukcji lampy naftowej. Wkrótce zadomowił się w nowym miejscu, angażując się również w działania społeczne na rzecz regionu. W czasie epidemii cholery w 1855 roku leczył wszystkich, niezależnie od stanu posiadania, z takim zaangażowaniem, że gdy dwa lata później rozeszła się pogłoska o jego przenosinach do Jasła (z powodów ekonomicznych), Żydzi gorliccy zaofiarowali mu pomoc finansową, byleby nie opuszczał Gorlic.
Opracowanie: Kinga Kołodziejska (Redakcja WMM), CC­BY 3.0 PL
Zobacz: Aparat destylacyjny Ignacego Łukasiewicza
Tagi: Muzeum Regionalne PTTK im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach, Ignacy Łukasiewicz, wynalazek