Artykuł w wersji PDF - Pro-Test

aktualnoÊci
ALASKAdla
BOGACZY
Na Alasce ujrzymy
nieprawdopodobnie
cudowne krajobrazy.
Ale, niestety, Alaska
jest te˝ piekielnie
droga. Transport, wy˝ywienie, nocleg jeszcze
mo˝na jakoÊ znieÊç.
Lecz jeÊli chodzi
o zakupy, trudno
znaleêç coÊ taƒszego
bez obni˝enia jakoÊci.
Co konsument mo˝e upolowaç na
Alasce? Grudki z∏ota samodzielnie wy∏owione z rzeki; uszytà r´cznie odzie˝
– g∏ównie parki oraz wyszywane paciorkami, ciep∏e jednopalcowe r´kawice; przedmioty wykonane ze zwierz´cych skór (np. portfel ze skóry ∏ososia), futer i koÊci oraz z´bów morsa.
Ponadto plecione z tutejszej trawy kosze, Êwiece z t∏uszczu foczego oraz to, co
w potocznym j´zyku nazywa si´ ozdobami: rzeêby, maski, obrazki i inne...
kanizowany pod wzgl´dem konsumenckim i sam zaopatruje si´ w sklepach.
Niemniej jednak dla tych, którzy chcà
swoje trofea zdobyç nie tylko w niezwyk∏ym miejscu, ale tak˝e w niezwyk∏ych okolicznoÊciach, do dyspozycji
pozostajà „podniebne taksówki”. To samolociki, które za odpowiednià op∏atà
wywiozà bia∏ego za ko∏o podbiegunowe. Jest kilka mniejszych miejscowoÊci (Kotzeube, Nome), gdzie mo˝na sp´dziç par´ dni i kupiç kilka rzeczy naprawd´ wyjàtkowych.
Metropolia czy zaÊcianek?
Sama Alaska jest ju˝ na tyle „blisko
natury”, ˝e nie trzeba szukaç jej odludnych zakàtków, by kupiç coÊ oryginalnego. Kupiç wszystko mo˝na w jednym z du˝ych miast (Anchorage, Firebanks, Juneau) i najlepiej w którymÊ
z miejscowych sklepów. Jest ma∏a szansa, by odkupiç coÊ od tubylcy Eskimosa, gdy˝ jest on ca∏kiem zamery10
 W I A T
K O N S U M E N T A
Sklep z pamiàtkami
W wi´kszych miastach sklepów z pamiàtkami jest bez liku. Wprawdzie Alaska nie uciek∏a od typowych dla USA
byle jakich pamiàtek, niemniej jednak
przy odrobinie uwagi mo˝na i tu znaleêç ciekawe gad˝ety. Na przyk∏ad naprawd´ ∏adne, srebrne breloczki do kluczy (niedêwiedê, wilk, karibu czy foka)
g r u d z i e ƒ
2 0 0 6
za 5 dolarów. Z morza tandetnych, plastikowych podobizn Eskimosów, misiów czy psów mo˝na wy∏owiç wspania∏à pamiàtk´ – malutkà fok´ zrobionà
z prawdziwego foczego futra (20 dolarów). Mo˝e jeszcze nó˝ do listów z ràczkà w kszta∏cie któregoÊ z tutejszych
zwierzàt? Jedyne 7 dolarów. Mo˝na wybraç te˝ coÊ z kalendarzy, kartek pocztowych czy notatników, bo zdj´cia
alaskaƒskich pejza˝y to coÊ nieprawdopodobnie cudownego. I to tyle. Reszta
niewarta jest niczego. Jest policzkiem
wymierzonym w pi´kno tego rejonu,
ludzi i ich sztuk´.
Lalka z foki, kosz z wieloryba i figurka z morsa
Lalki przedstawiajàce Eskimosa czy Eskimosk´ w pe∏nym rynsztunku, wykonywane r´cznie, sà jedyne w swoim rodzaju i bardzo oryginalne. To te˝ ciekawy sposób na pokazanie ró˝norodnoÊci
strojów eskimoskich – damskich, m´skich i dzieci´cych, codziennych i odÊwi´tnych. Tyle, ˝e jedna taka lalka kosztuje
od 30 do kilkuset dolarów w zale˝noÊci
od materia∏u i wielkoÊci. Wi´c na ca∏à
kolekcj´ staç b´dzie tylko tych, którzy
majà przy sobie niez∏à sumk´.
Jeszcze wi´cej pieni´dzy b´dzie wymaga∏ zakup jednego ze s∏ynnych alaskaƒskich koszy, r´cznie plecionych z tutejszej trawy. Mo˝na wprawdzie koszy-
aktualnoÊci
KONSUMENT NA ALASCE
Skóra ∏ososia
czek kupiç ju˝ za 70 dolarów, ale taki
pleciony r´cznie przez miejscowego,
kosztuje ju˝ 500. Natomiast czarny kosz
zrobiony z fiszbin wieloryba b´dzie
nale˝a∏ do tego, kto zap∏aci 980 dolarów.
Cena jest spora, ale wyrób wyjàtkowy.
I jeszcze maleƒkie figurki z koÊci
morsa. ¸adne to to i naprawd´ ciekawe – bia∏a scenka przedstawiajàca
psi zaprz´g poganiany przez Eskimosa. Miniaturka za trzy stówy. Tylko
tutaj, tylko teraz.
 W I A T
Wyroby u˝ytkowe ze skóry czy futra
te˝ lepiej kupiç w jednym ze sklepów
któregoÊ z wi´kszych miast. Po pierwsze z powodu starannoÊci wykonania, które przy tego typu materiale sà
konieczne. Po drugie z powodu ewentualnych pozwoleƒ na wywóz czy
w ogóle na sprzeda˝. Przy dzisiejszej
sytuacji zwierzaków tu ˝yjàcych (wi´kszoÊç z nich jest pod Êcis∏à ochronà,
a pozwolenia na polowania majà tylko
Eskimosi) to, ˝e ktoÊ sprzedaje jakiÊ
fragment na przyk∏ad niedêwiedzia
polarnego, nie oznacza wcale, ˝e robi
to zgodnie z prawem. Sklepy owszem.
Tu mo˝na nabyç za ci´˝kie tysiàce
dolarów parki (czyli kurtki obszyte
futrem) – focze, wilcze i z innych zwierzàt. Albo przedmioty typu paski,
portfele, kosmetyczki. Do tego ogromne, jednopalczaste r´kawice (te ze
skóry niedêwiedzia polarnego kosztu-
K O N S U M E N T A
g r u d z i e ƒ
2 0 0 6
11
aktualnoÊci
KONSUMENT NA ALASCE
jà prawie tysiàc dolarów!) czy wielkie
futrzane czapy (skóra kojota – trzy
stówy). OczywiÊcie by strój by∏ kompletny, konieczne sà buty. Typowe
eskimoskie, wysokie, skórzane buty.
Ozdobione futrem i kolorami. Równie˝ od 600 dolarów wzwy˝. To te˝ nie
sà zakupy na zwyk∏à kieszeƒ – no ale
nie tylko zwyk∏e kieszenie dokonujà
przecie˝ zakupów...
A co dla maluczkich?
Konsumentom chcàcym kupiç coÊ
naprawd´ ∏adnego, ciekawego, wykonanego przez Eskimosa, ale w cenie,
która nie kaza∏aby przez kolejne lata
Êwietlne sp∏acaç kredytu, pozosta∏y
wsie i miasteczka po∏o˝one z dala od
ucz´szczanych turystycznych szlaków.
Tam mo˝na trafiç na sklepik ze starociami. To jest okazja! Mo˝na tu nabyç
stare, ale oryginalne eskimoskie no˝e
z r´kojeÊcià z koÊci zwierz´cej, a przy
odrobinie szcz´Êcia – mask´. Maski tutejsze nie wabià kolorami, ale
materia∏em i oryginalnym wzorem. Te
w pamiàtkowym sklepie kosztujà fortun´, te w wiejskim „lumpeksie” kilkanaÊcie dolarów. Mo˝na te˝ znaleêç
tubylczà bi˝uteri´ oddanà do sprzeda˝y z powodu od∏amania któregoÊ
z z´bów czy urwania jakiegoÊ koralika
– ale czy˝ nie jest dzi´ki temu jeszcze
ciekawsza? DoÊç cz´sto trafiajà si´ figurki zwierz´ce rzeêbione w koÊci. To
tu w∏aÊnie powinno si´ kupiç typowy
alaskaƒski nó˝ w kszta∏cie pó∏ksi´˝yca. Nó˝, który wynaleêli pierwsi
mieszkaƒcy tego regionu wieki temu.
Poniewa˝ jest on zwyk∏ym przed-
miotem u˝ytkowym wielu eskimoskich rodzin, mo˝na go znaleêç w normalnym sklepie i dzi´ki temu nabyç
za normalnà cen´.
Zagadka ∏ososia
¸osoÊ to taka ryba, która w okresie
tar∏a w´druje. Ma∏o tego – zmienia
wod´ s∏onà (morza czy oceanu) na
s∏odkà (rzeki) i zaraz po z∏o˝eniu ikry
umiera... chocia˝ kilku procentom
tych ryb udaje si´ wróciç. Ciekawostkà jest równie˝ to, ˝e ma∏e ∏ososiàtko urodzone w rzece sp∏ywa do
wody s∏onej, a po jakimÊ czasie wraca
na rozród do tej samej rzeki, w której
zacz´∏o swój ˝ywot. Do rzek Alaski
z Pacyfiku wp∏ywajà ∏awice pi´ciu
gatunków: ∏ososie ró˝owe, czerwone, keta,
królewskie i srebrne.
Alaska jest rajem dla
w´dkarzy i dla smakoszy. Mnóstwo tutaj
sklepów rybnych, które
sprzedajà ró˝nego rodzaju ∏ososiowe mi´so.
Trzeba je kupiç! Trzeba
te˝ spróbowaç, bo to
ponoç najsmaczniejszy
∏osoÊ na Êwiecie. A tu
z pewnoÊcià te˝ najÊwie˝szy.
To koniec zakupów, chocia˝ oczywiÊcie mo˝na
12
 W I A T
K O N S U M E N T A
g r u d z i e ƒ
2 0 0 6
Na co zwróciç uwag´
przed zakupami
na Alasce?
Kiedy kupujemy cokolwiek na Alasce, trzeba zwróciç uwag´, czy
sprzedajà nam orygina∏. Dowodem
b´dzie znaczek „made in Alaska”
albo „native handicraft from Alaska”. I koniecznie symbol – srebrna,
rozwarta d∏oƒ. Niektóre przedmioty
majà te˝ oznaczenia przedstawiajàce bia∏ego, polarnego niedêwiedzia z czarnym niedêwiedziàtkiem.
To znak, ˝e przedmiot ów zosta∏ wykonany przez miejscowego, ˝yjàcego tu artyst´.
I druga rzecz – nale˝y si´ dowiedzieç, czy zakupiony w∏aÊnie przedmiot mo˝na przewieêç przez granic´. Wbrew pozorom nie wszystko
mo˝na. Czasem trzeba mieç te˝ specjalne pozwolenie. Poniewa˝ jednak
przepisy wcià˝ si´ zmieniajà, konieczne jest poznanie tych regulacji
tu˝ przed wyjazdem.
by jeszcze szukaç. Ale Polaka czeka
d∏uga i m´czàca droga do domu. W dodatku nerwy na granicy: czy wszystko,
co kupione, zdo∏a przewieêç, czy jednak coÊ mu odbiorà celnicy o surowych
twarzach.
Dagmara Babiarz