grammatik - Nowa Era

Welttour
GRAMMATIK
1-3
GRAMATYKA – WELTTOUR CZASOWNIK
Czasownik
CZAS TERAŹNIEJSZY PRÄSENS
Czasownik jest odmienną częścią mowy i odpowiada na pytania: Co robi? Co się z nim dzieje?
Jego podstawową formą jest bezokolicznik, który w języku polskim zakończony jest na -ć (nazywać się,
przychodzić, jeść), a w języku niemieckim na -en (spielen – grać, bawić się, wohnen – mieszkać).
Chcąc odmienić czasownik przez osoby w czasie teraźniejszym Präsens, należy usunąć końcówkę -en
i do tematu czasownika dodać końcówki osobowe.
Personalpronomen
ich
du
er/sie/es
wir
ihr
sie/Sie
Verbendungen
-e
-st
-t
-en
-t
-en
Czasowniki regularne
Infinitiv
ich
du
er/sie/es
wir
ihr
sie/Sie
spielen
(grać, bawić się)
spiele
spielst
spielt
spielen
spielt
spielen
wohnen
(mieszkać)
wohne
wohnst
wohnt
wohnen
wohnt
wohnen
Czasowniki, których temat zakończony jest na: -t, -d, -chn, -ffn, -tm, otrzymują w 2. i 3. os. lp. i 2. os.
lm. przed końcówką osobową samogłoskę e.
Infinitiv
ich
du
er/sie/es
wir
ihr
sie/Sie
arbeiten
(pracować)
arbeite
arbeitest
arbeitet
arbeiten
arbeitet
arbeiten
baden
(kąpać się)
bade
badest
badet
baden
badet
baden
rechnen
(liczyć)
rechne
rechnest
rechnet
rechnen
rechnet
rechnen
öffnen
(otwierać)
öffne
öffnest
öffnet
öffnen
öffnet
öffnen
atmen
(oddychać)
atme
atmest
atmet
atmen
atmet
atmen
Czasowniki, których temat kończy się na: -s, -ss, -ß, -z, -tz, -x, w 2. os. lp. zamiast końcówki -st
otrzymują końcówkę -t.
Infinitiv
ich
du
er/sie/es
wir
ihr
sie/Sie
2
heißen
(nazywać się)
heiße
heißt
heißt
heißen
heißt
heißen
reisen
(podróżować)
reise
reist
reist
reisen
reist
reisen
tanzen
(tańczyć)
tanze
tanzt
tanzt
tanzen
tanzt
tanzen
kratzen
(drapać)
kratze
kratzt
kratzt
kratzen
kratzt
kratzen
boxen
(boksować)
boxe
boxt
boxt
boxen
boxt
boxen
Czasowniki nieregularne
• czasowniki, w których samogłoska rdzenna a zmienia się w 2. i 3. os. lp. na ä, np.: schlafen (spać),
fahren (jechać), tragen (nosić), laufen (biec), waschen (myć, prać), lassen (kazać, pozwalać),
halten (trzymać, zatrzymać się)
• czasowniki, w których samogłoska rdzenna e zmienia się w 2. i 3. os. lp. na i, np.: sprechen
(mówić), helfen (pomagać), essen (jeść), geben (dawać), nehmen (brać), treffen (spotykać), fressen
(żreć)
• czasowniki, w których samogłoska rdzenna e zmienia się w 2. i 3. os. lp. na ie, np.: sehen (widzieć),
lesen (czytać)
Vokale
Infivitiv
ich
du
er/sie/es
wir
ihr
sie/Sie
a→ä
schlafen
schlafe
schläfst
schläft
schlafen
schlaft
schlafen
e→i
helfen
helfe
hilfst
hilft
helfen
helft
helfen
nehmen
nehme
nimmst
nimmt
nehmen
nehmt
nehmen
e → ie
lesen
lese
liest
liest
lesen
lest
lesen
• czasowniki sein i haben
Infinitiv
ich
du
er/sie/es
wir
ihr
sie/Sie
sein
(być)
bin
bist
ist
sind
seid
sind
haben
(mieć)
habe
hast
hat
haben
habt
haben
1 Przyporządkuj formy czasowników właściwym zaimkom osobowym.
ich
du
er/sie/es
wir
ihr
sie/Sie
reist
heiße
atmet
öffnen
arbeite
badest
2 Wpisz czasowniki we właściwej formie.
Meine Mutter (1.)
(haben) eine jüngere Schwester. Sie (2.)
(heißen)
Julita und (3.)
(sein) 30 Jahre alt. Meine Tante Julita (4.)
(arbeiten)
als Managerin in einer spanischen Firma in Bonn und wir (5.)
(wohnen) in Berlin.
Trotzdem (6.)
(sein) meine Mutter und ihre Schwester in ständigem Kontakt. Sie
(7.) (chatten) abends oft miteinander und im Sommer (8.)
(fahren)
wir zusammen in Urlaub. Am liebsten (9.)
(reisen) die ganze Familie ins Ausland.
Mein Vater (10.)
(baden) dann im Meer, meine Mutter (11.)
(lesen)
im Schatten Bücher und meine Tante und ich (12.)
(treffen) neue Leute.
3
CZASOWNIK
CZASOWNIKI MODALNE
W języku niemieckim występuje 6 czasowników modalnych: sollen, wollen, können, mögen, müssen,
dürfen.
Modalverben
sollen
wollen
können
mögen (ich möchte, ...)
müssen
dürfen
Bedeutung
mieć powinność
chcieć
móc, umieć, potrafić
lubić (chciał(a)bym, ...)
musieć
mieć pozwolenie
Czasowniki modalne w liczbie pojedynczej odmieniają się nieregularnie, ich forma w 1. i 3. os. lp. jest
taka sama.
Infinitiv
ich
du
er/sie/es
wir
ihr
sie/Sie
sollen
soll
sollst
soll
sollen
sollt
sollen
wollen
will
willst
will
wollen
wollt
wollen
können
kann
kannst
kann
können
könnt
können
mögen
mag
magst
mag
mögen
mögt
mögen
müssen
muss
musst
muss
müssen
müsst
müssen
dürfen
darf
darfst
darf
dürfen
dürft
dürfen
Czasowniki modalne występują zazwyczaj z bezokolicznikiem innego czasownika i tworzą
z nim orzeczenie zdania. Czasownik modalny w formie osobowej występuje na drugim miejscu,
a bezokolicznik na końcu zdania.
Ich muss fleißig lernen.
Die Schülerin kann endlich in die Schule gehen.
1 Uzupełnij brakujące zaimki osobowe.
1.
musst unbedingt dein Zimmer aufräumen.
2.Anne und Robert, was sollt
für Deutsch vorbereiten? Ein Plakat oder eine PowerPointPräsentation?
3.Entschuldigung, können
mir bitte helfen?
4.Mein Name ist Heidi.
möchte später einmal Ärztin werden.
5. Sein Hobby ist Tanzen. Deshalb will
eine Tanzschule besuchen.
6.Hier darfst
nicht essen und trinken. Das ist doch ein Lesesaal!
7. Meine Freundin besucht mich am Samstag.
wollen zusammen ins Theater gehen.
kann auch sehr gut Deutsch sprechen.
8.Annas Lieblingsfach ist Mathe.
2 Przetłumacz wyrazy podane w nawiasach na język niemiecki.
1.Ich
(muszę) mehr arbeiten, wenn ich mir ein neues Haus kaufen
(chcę).
2. Pascal liebt Musik. Er
(może) aber sein ganzes Geld nicht für CDs und Konzerte
ausgeben, denn er
(musi) sein Studium bezahlen.
3. Die Kinder in Japan
(muszą) schon im Alter von fünf Jahren in die Schule gehen.
4. Was
(chcesz) du später einmal werden?
5. Jugendliche über 18 Jahren
(mają pozwolenie) Alkohol trinken.
6. Ich
(potrafię) sehr gut Französisch sprechen, aber nur ein wenig Englisch.
7. Wir
(powinniśmy) mehr für das Abitur lernen.
4
CZASOWNIKI ROZDZIELNIE I NIEROZDZIELNIE ZŁOŻONE
Czasowniki rozdzielnie złożone
Czasowniki rozdzielnie złożone składają się z akcentowanego przedrostka i właściwego czasownika.
Do przedrostków rozdzielnych należą: ab-, an-, auf-, aus-, bei-, ein-, fern-, fest-, mit-, nach-, statt-,
teil-, um-, vor-, weg-, zu-, zurück-, zusammen-.
PRZYKŁADY: abfahren (odjechać), anrufen (telefonować), aufräumen (sprzątać), aussehen (wyglądać),
beibringen (wpajać, uczyć), einschlafen (zasypiać), fernsehen (oglądać telewizję), feststellen
(stwierdzać), mitnehmen (wziąć ze sobą), nachholen (nadrobiać zaległości), stattfinden (odbywać się),
teilnehmen (brać udział), umziehen (przeprowadzać się), vorstellen (przedstawiać), weggehen
(odchodzić), zumachen (zamykać), zurückkommen (wracać), zusammenarbeiten (współpracować)
Przy odmianie czasownika w czasie teraźniejszym Präsens przedrostek przechodzi na koniec zdania.
Ich stehe um sechs Uhr auf.
Czasowniki nierozdzielnie złożone
Czasowniki nierozdzielnie złożone składają się z nieakcentowanego przedrostka i właściwego
czasownika. Do przedrostków nierozdzielnych należą: be-, emp-, ent-, er-, ge-, miss-, ver-, zer-.
PRZYKŁADY: besuchen (odwiedzać), empfehlen (polecać), entstehen (powstawać), erfinden
(wynaleźć), gehören (należeć do), misstrauen (nie ufać), verstehen (rozumieć), zerstören (niszczyć)
Przy odmianie czasownika w czasie teraźniejszym Präsens nie rozdziela się przedrostka
od właściwego czasownika.
Ich besuche ein Gymnasium.
1 Uzupełnij brakujące przedrostki i ułóż z poniższymi zwrotami zdania.
1. den Hund
2.um 6 Uhr
3.von einer Reise
4.das Zimmer
5. den Freund
führen
stehen
kommen
räumen
rufen
2 Ułóż z podanych wyrazów zdania.
1. an der Konferenz • Frau Frost • teilnehmen • .
2.ich • diese Matheaufgabe • nicht • verstehen • .
3.du • wie oft • besuchen • den Deutschkurs • ?
4.zerstören • die Umwelt • die Menschen • .
5. das Konzert • am Donnerstag • stattfinden • in Katowice • .
5
CZASOWNIK
CZASOWNIKI ZWROTNE
Czasowniki zwrotne to czasowniki występujące z zaimkiem zwrotnym sich, który odnosi się zawsze
do podmiotu.
PRZYKŁADY: sich anziehen (ubierać się), sich beeilen (spieszyć się), sich entschuldigen
(usprawiedliwiać się), sich freuen (cieszyć się), sich interessieren (interesować się), sich kämmen
(czesać się), sich rasieren (golić się), sich treffen (spotykać się), sich verabschieden (żegnać się),
sich verspäten (spóźniać się), sich waschen (myć się)
Nie wszystkie czasowniki zwrotne w języku niemieckim są również zwrotne w języku polskim.
PRZYKŁADY: sich ausruhen (odpoczywać), sich bedanken (dziękować), sich erholen (odpoczywać),
sich setzen (siadać), sich unterhalten (rozmawiać)
I na odwrót. Nie wszystkie czasowniki zwrotne w języku polskim są zwrotne w języku niemieckim.
PRZYKŁADY: spielen (bawić się), enden (kończyć się), heißen (nazywać się), lachen (śmiać się),
lernen (uczyć się), beginnen (zaczynać się)
W języku polskim zaimek zwrotny jest we wszystkich osobach taki sam, natomiast w języku
niemieckim przyjmuje w zależności od osoby różne formy.
Personalpronomen
ich
du
er/sie/es
wir
ihr
sie/ Sie
Reflexivpronomen im Akkusativ
Zaimek zwrotny w bierniku się
mich
dich
sich
uns
euch
sich
Reflexivpronomen im Dativ
Zaimek zwrotny w celowniku sobie
mir
dir
sich
uns
euch
sich
1 Podkreśl właściwy zaimek zwrotny, jeśli to konieczne.
1. Ich wasche mich / mir nur mein Gesicht.
2. Der Film endet sich / --- um 21 Uhr.
3. Ich bedanke mir / mich für deine Hilfe.
4. Warum verspätest du sich / dich ständig?
5. Wie erholt ihr euch / sich am liebsten?
2 Wpisz zaimki zwrotne, jeśli to konieczne.
1. Die Studenten lernen
fleißig während der Prüfungszeit.
2. Meine Eltern unterhalten
oft mit den Nachbarn.
3. Ich freue
jetzt schon auf den Sommer.
4. Spielst du
gern am Computer?
5. Ich muss
beeilen, sonst verpasse ich den Bus.
6. Setzen Sie
bitte!
6
TRYB ROZKAZUJĄCY (IMPERATIV)
Tryb rozkazujący (Imperativ) wyraża polecenie lub prośbę. W języku niemieckim tryb rozkazujący
tworzymy dla: 2.os. lp., 1.os. lm., 2.os. lm., 3.os. lm. (tzw. formy grzecznościowej).
Formy trybu rozkazującego tworzone są w następujący sposób:
• w 2.os. lp. przez odrzucenie zaimka osobowego du i końcówki -st i ewentualne dodanie końcówki -e
• w 1.os. lm. przez przestawienie miejsca czasownika i zaimka osobowego wir
• w 2.os. lm. przez odrzucenie zaimka osobowego ihr
• w 3.os. lm. przez przestawienie miejsca czasownika i zaimka osobowego Sie
Infinitiv
spielen
besuchen
Tryb rozkazujący
wir
ihr
Spielen wir!
Spielt!
Besuchen wir!
Besucht!
du
Spiel(e)!
Besuch(e)!
Sie
Spielen Sie!
Besuchen Sie!
W trybie rozkazującym czasowników rozdzielnie złożonych przedrostek stoi na końcu zdania.
Infinitiv
aufstehen
zurückkommen
du
Steh(e) auf!
Komm(e) zurück!
Tryb rozkazujący
wir
ihr
Stehen wir auf!
Steht auf!
Kommen wir zurück!
Kommt zurück!
Sie
Stehen Sie auf!
Kommen Sie zurück!
Czasowniki, w których samogłoska rdzenna a zmienia się w 2. i 3.os. lp. na ä, tracą w trybie
rozkazującym przegłos. Natomiast czasowniki, w których samogłoska rdzenna e zmienia się na i
lub ie, zachowują te zmiany również w trybie rozkazującym i nie otrzymują w 2.os. lp. końcówki -e.
Infinitiv
sprechen
lesen
fahren
du
Sprich!
Lies!
Fahr(e)!
Tryb rozkazujący
wir
Sprechen wir!
Lesen wir!
Fahren wir!
ihr
Sie
Sprechen Sie!
Lesen Sie!
Fahren Sie!
Sprecht!
Lest!
Fahrt!
Czasowniki posiłkowe sein i haben tworzą tryb rozkazujący w następujący sposób:
Infinitiv
sein
haben
du
Sei!
Hab(e)!
Tryb rozkazujący
wir
Seien wir!
Seid!
Haben wir!
Habt!
ihr
1 Wpisz właściwą formę trybu rozkazującego.
1.Paul,
2.Julia und Vera,
3.Herr Müller,
4.Anke,
5.Leute,
6.Mensch,
7.Mama,
8.Frau Kaufmann,
7
bitte nicht so nervös! (sein)
mich heute! (besuchen)
Sie bitte langsam! (sprechen)
die Lektüren! (lesen)
wir tanzen! (gehen)
endlich
! (aufstehen)
bitte Geduld mit mir! (haben)
Sie nicht so schnell! (fahren)
Sie
Seien Sie!
Haben Sie!
CZASOWNIK
CZAS PRZESZŁY PRÄTERITUM
Czas przeszły Präteritum to czas przeszły prosty. Jest używany najczęściej w języku pisanym:
w baśniach, opowiadaniach, powieściach, raportach i innych dłuższych wypowiedziach narracyjnych.
Formy czasowników regularnych tworzy się przez dodanie do tematu czasownika końcówki -te
oraz właściwej końcówki osobowej, np. du lern- + -te- + -st = lerntest.
Czasowniki, których temat kończy się na -t, -d, -chn, -ffn, -tm, otrzymują końcówkę -ete,
np. arbeit- + -ete = arbeitete.
Czasowniki regularne
temat czasownika + -(e)te + końcówki -st / -n / -t / -n
spielen → spielte, baden → badete
Zasada tworzenia
Przykłady
W czasownikach rozdzielnie złożonych przedrostek występuje podobnie jak w czasie teraźniejszym
Präsens na końcu zdania.
Form czasowników nieregularnych należy nauczyć się na pamięć.
Czasowniki nieregularne
tabela czasowników nieregularnych
sein → war, haben → hatte
Zasada tworzenia
Przykłady
Infinitiv
ich
du
er/sie/es
wir
ihr
sie/Sie
Czasowniki regularne
spielen
baden
spielte
badete
spieltest
badetest
spielte
badete
spielten
badeten
spieltet
badetet
spielten
badeten
war
warst
war
waren
wart
waren
Czasowniki nieregularne
sein
haben
hatte
hattest
hatte
hatten
hattet
hatten
Czasowniki modalne w czasie przeszłym Präteritum
Czasowniki modalne, w których formie bezokolicznikowej występuje przegłos, tracą go w czasie
przeszłym Präteritum.
Infinitiv
ich
du
er/sie/es
wir
ihr
sie/Sie
wollen
(chcieć)
wollte
wolltest
wollte
wollten
wolltet
wollten
sollen
(mieć powinność)
sollte
solltest
sollte
sollten
solltet
sollten
können
(móc, umieć, potrafić)
konnte
konntest
konnte
konnten
konntet
konnten
müssen
(musieć)
musste
musstest
musste
mussten
musstet
mussten
1 Wpisz formy czasownika w czasie przeszłym Präteritum.
1. Wir
jeden Tag Sport. (machen)
2. Meine Großeltern
ihr ganzes Leben lang auf dem Land. (wohnen)
3. In meiner Jugend
ich Volleyball. (trainieren)
4. Stefan
sich oft einsam und unglücklich. (fühlen)
5. Paula
das Fenster. (öffnen)
8
dürfen
(mieć pozwolenie)
durfte
durftest
durfte
durften
durftet
durften
2 Uzupełnij w tabeli brakujące formy czasowników oraz znaczenie bezokolicznika w języku polskim.
Infinitiv
Bedeutung
Präteritum
Infinitiv
spielen
Bedeutung
Präteritum
być
badete
haben
tańczyć
schwamm
machte
jechać
lernen
begann
aufräumen
müssen
führte aus
odwiedzać
iść
dürfen
słuchać
wollte
fotografierte
können
3 Zaznacz właściwą formę czasownika w czasie przeszłym Präteritum.
1.Ich
eine wichtige Entscheidung.
2.Markus,
du am Samstag in die Disco gehen?
jeden Morgen spazieren.
3.Wir
4.Meine Freundin
gestern viel Glück.
5.Wo
ihr am Wochenende?
6.Beate
in Deutschland viele Fair-Trade-Produkte kaufen.
A. treffe
A. darfst
A. gingt
A. habt
A. wart
A. kannte
B. traf
B. dürftest
B. gingen B. hattet
B. warten
B. könnte
C. trifft
C. durftest
C. geht
C. hatte
C. war
C. konnte
CZAS PRZESZŁY PERFEKT
Czas przeszły Perfekt to czas przeszły złożony. Składa się z czasownika posiłkowego haben
lub sein oraz imiesłowu czasu przeszłego (Partizip Perfekt). Czasownik posiłkowy haben lub sein
jest odmieniany w czasie teraźniejszym Präsens, a imiesłów czasu przeszłego (Partizip Perfekt)
znajduje się na końcu zdania.
Imiesłowy czasu przeszłego (Partizip Perfekt) od czasowników regularnych tworzy się przez dodanie
do tematu czasownika przedrostka ge- i końcówki -t, np. ge- + machen + -t → gemacht.
Czasowniki, których temat kończy się na -t, -d, -chn, -ffn, -tm, otrzymują w imiesłowie czasu
przeszłego końcówkę -et, np. arbeiten → gearbeitet.
W czasownikach rozdzielnie złożonych ge- występuje między przedrostkiem a tematem
czasownika, np. ausführen → ausgeführt.
Infinitiv
lernen
baden
aufräumen
Partizip Perfekt
gelernt
gebadet
aufgeräumt
Czasowniki nierozdzielnie złożone z przedrostkami: be-, emp-, ent-, er-, ge-, miss-, ver-, zeroraz czasowniki pochodzenia obcego zakończone na -ieren nie otrzymują w imiesłowie czasu
przeszłego przedrostka ge-.
Infinitiv
besuchen
gehören
erzählen
interessieren
9
Partizip Perfekt
besucht
gehört
erzählt
interessiert
CZASOWNIK
Czasowniki nieregularne tworzą imiesłów czasu przeszłego (Partizip Perfekt) w sposób nieregularny
i należy ich form nauczyć się na pamięć.
Präsens
Wir besuchen am Samstag ein Museum.
Perfekt
Wir haben am Samstag ein Museum besucht.
Podmiot / Dopełnienie
Ich
Schemat zdania w czasie przeszłym Perfekt
Orzeczenie
Podmiot / Dopełnienie
haben / sein
habe
Deutsch
Orzeczenie
Partizip Perfekt
gelernt.
Czas przeszły Perfekt z haben lub sein
większość czasowników, w tym czasowniki przechodnie
czasowniki zwrotne
czasowniki oznaczające zmianę kierunku
czasowniki oznaczające zmianę stanu
czasowniki oznaczające
zdarzenie
wyjątki
Czas przeszły Perfekt z haben
np. lernen, spielen, fotograIch habe gestern für den Deutschtest gelernt.
fieren
np. sich waschen
Sie hat sich abends gewaschen.
Czas przeszły Perfekt z sein
np. gehen, fahren, laufen
Wir sind am Samstag ins Kino gegangen.
np. aufstehen, einschlafen, aufwachen, sterben, wachsen
Ich bin erst um 24 Uhr eingeschlafen.
np. passieren, geschehen
Was ist passiert?
sein, werden, bleiben
Präsens
Er geht am Freitag ins Kino.
Ich stehe sehr früh auf.
Meine Mutter bleibt zu Hause.
Er ist zu Hause gewesen.
Gestern ist es warm geworden.
Ich bin länger in der Schule geblieben.
Perfekt
Er ist am Freitag ins Kino gegangen.
Ich bin sehr früh aufgestanden.
Meine Mutter ist zu Hause geblieben.
1 Napisz podane zdania w czasie przeszłym Perfekt.
1. Agnes räumt am Freitag das ganze Haus auf.
2.Ich kaufe mir eine neue Jacke.
3.Mein Opa arbeitet als Ingenieur.
4.Machst du deine Hausaufgaben?
5. Wohin fahrt ihr in den Sommerferien?
6.Ich passe jeden Nachmittag auf ein Kind auf.
7. Wir spielen im Sportunterricht nur Volleyball.
8.Meine Mutter sammelt am Meer Muscheln und Bernstein.
10
2 Uzupełnij tabelę według wzoru.
Partizip Perfekt
Infinitiv
Bedeutung
Partizip Perfekt
geblieben
bleiben
zostawać
getroffen
gegessen
gewaschen
gekommen
gedacht
geflogen
geholfen
gelesen
genommen
Infinitiv
Bedeutung
3 Co robili Nico, Anne, Agnieszka i Robert w zeszłym tygodniu? Napisz zdania w czasie przeszłym
Perfekt.
Nico: den Rasen mähen
Anne: das Mittagessen kochen
Agnieszka: ins Konzert gehen
Robert: Rad fahren
CZAS PRZYSZŁY FUTUR I
Schemat
Co to jest?
Gdzie znajduje się
w zdaniu?
Kiedy używamy
czasu Futur I?
Infinitiv
machen
tanzen
ich
du
er/sie/es
wir
ihr
sie/Sie
werden
czasownik posiłkowy
na drugim miejscu
+
Infinitiv
bezokolicznik
na końcu zdania głównego
Kiedy opowiadamy o czynnościach mających odbyć się w przyszłości.
Schemat zdania w czasie przyszłym Futur I
Orzeczenie
Podmiot / Dopełnienie
Podmiot / Dopełnienie
werden
Ich
werde
eine Reise nach Paris
Katrin
wird
Salsa
Orzeczenie
Infinitv
machen.
tanzen.
werden
werde
wirst
wird
werden
werdet
werden
1 Zbuduj z podanych wyrazów zdania w czasie przyszłym Futur I. Pamiętaj o czasowniku posiłkowym
werden we właściwej formie.
1. ich • im August • aufs Land fahren • .
2.die Menschen • bald • ausschließlich online einkaufen • .
3.Frau Köller • am Mittwoch • an einer internationalen Konferenz teilnehmen • .
4.was • du • nach dem Studium machen • ?
5. wir • in Paris • Museen besichtigen und die Architektur bewundern • .
11
CZASOWNIK
2 Napisz zdania w czasie przyszłym Futur I.
1. Er reist mit dem Bus nach Portugal.
2.Wir verbringen unseren Urlaub sehr aktiv.
3.Ich helfe als Freiwilliger armen Kindern in Asien.
4.Meine Eltern kaufen an der Küste ein Haus.
5. Sebastian verdient in zwei, drei Jahren sehr viel Geld.
6.In drei Monaten machen wir das Abitur.
7. Nächste Woche sprechen die Schüler über die Klassenprobleme.
8.Sonja zieht sich zur Trauung ihres Bruders elegant an.
STRONA BIERNA (PASSIV)
Strona bierna (Passiv) jest stosowana w języku niemieckim znacznie częściej niż w języku polskim.
Orzeczenie w stronie biernej składa się z czasownika posiłkowego werden w formie osobowej czasu
teraźniejszego Präsens lub przeszłego Präteritum oraz imiesłowu czasu przeszłego (Partizip Perfekt),
który występuje na końcu zdania.
werden – Präsens
ich
werde
du
wirst
er/sie/es
wird
wir
werden
ihr
werdet
sie/Sie
werden
werden – Präteritum
ich
wurde
du
wurdest
er/sie/es
wurde
wir
wurden
ihr
wurdet
sie/Sie
wurden
Przy zamianie strony czynnej (Aktiv) na bierną (Passiv) dopełnienie w bierniku staje się podmiotem.
Podmiot oznaczający osobę staje się dopełnieniem z przyimkiem von (+ Dativ).
Präsens
Präteritum
Aktiv
Der Lehrer fragt mich.
Der Lehrer fragte mich.
Passiv
Ich werde von dem Lehrer gefragt.
Ich wurde von dem Lehrer gefragt.
Jeżeli w stronie czynnej (Aktiv) podmiotem jest zaimek bezosobowy man, wówczas w stronie biernej
(Passiv) jego funkcję spełnia zaimek bezosobowy es. Zaimek bezosobowy es nie występuje, jeśli
na pierwszym miejscu w zdaniu występuje okolicznik miejsca lub czasu.
Aktiv
Man isst spät.
In Spanien tanzt man Flamenco.
12
Passiv
Es wird spät gegessen.
In Spanien wird Flamenco getanzt.
1 Zaznacz zdania, które są napisane w stronie biernej.
1.Ich habe gestern einen guten Film gesehen.
2.Der Film wurde von einem unbekannten Regisseur gedreht.
3.Wir werden im nächsten Jahr nach Indien trampen.
4.Der Kuchen wurde von mir gebacken.
5.Melanie hilft mir sehr gern.
6.Die Studenten werden geprüft.
7.Das Buch wird von Frau Metzler gelesen.
8.Am Samstag wurde in meinem Wohnblock eine laute Party veranstaltet.
2 Napisz zdania w stronie biernej w czasie teraźniejszym Präsens.
1. In Italien isst man gern Pizza.
2. Auf der ganzen Welt feiert man Weihnachten.
3. Meine Schwester spült das Geschirr.
4. Mein Freund organisiert das Schulprojekt.
5. Die Lehrerin korrigiert den Englischtest.
6. Die Galerie verkauft das Bild.
STRONA BIERNA OKREŚLAJĄCA STAN (ZUSTANDSPASSIV)
Stronę bierną określającą stan (Zustandspassiv) tworzy czasownik posiłkowy sein w formie osobowej
w czasie teraźniejszym Präsens lub przeszłym Präteritum oraz imiesłów czasu przeszłego (Partizip
Perfekt), który występuje na końcu zdania.
Zustandspassiv
Die Geschäfte sind sonntags geschlossen.
Der Gemüsemarkt war nur am Samstag geöffnet.
Bedeutung
Sklepy są w niedzielę zamknięte.
Targ warzywny był tylko w sobotę otwarty.
1 Odpowiedz na pytania, stosując Zustandspassiv czasu teraźniejszego Präsens.
1. Ist die Schule sonntags geöffnet? Nein,
2. Ist das Abendessen schon zubereitet? Ja,
3.Ist das Fenster zugemacht? Nein,
4.Ist der Film noch nicht fertig? Doch
5. Sind die Einladungen geschrieben? Ja,
2 Zaznacz odpowiednie zdania.
1. Kwiaty były już kupione.
A.Die Blumen wurden gekauft.
B.Die Blumen waren schon gekauft.
2.Mieszkanie jest odnowione.
A.Die Wohnung ist renoviert.
B.Die Wohnung wurde renoviert.
13
. (schließen)
.
. (öffnen)
. (drehen)
. (verschicken)
CZASOWNIK
3. Drzwi były zamknięte.
A.Die Tür wird geschlossen.
B.Die Tür war geschlossen.
4.Przyjęcie urodzinowe było bardzo dobrze przygotowane.
A.Ich habe die Geburtstagsparty sehr gut vorbereitet.
B.Die Geburtstagsparty war sehr gut vorbereitet.
5. Podróż jest zaplanowana.
A.Die Reise ist geplant.
B.Die Reise hat man geplant.
3 Zareaguj w języku niemieckim. Napisz zdania w Zustandspassiv.
1. Poinformuj rozmówcę, że kuchnia jest już posprzątana.
2.Zapytaj rozmówcę, czy telefon komórkowy był wyłączony.
3.Poinformuj rozmówcę, że projekt jest dobrze zorganizowany.
4.Zapytaj rozmówcę, czy samochód jest już umyty.
5. Poinformuj rozmówcę, że lekcje są już odrobione.
TRYB PRZYPUSZCZAJĄCY KONJUNKTIV II
Tryb przypuszczający Konjunktiv II wyraża przypuszczenia, możliwości, życzenia i prośby.
Jest stosowany w odniesieniu do teraźniejszości lub przyszłości.
Punktem wyjścia przy tworzeniu Konjunktiv II jest forma czasownika w czasie przeszłym Präteritum.
Dla czasowników słabych forma Konjunktiv II jest identyczna z formą czasu przeszłego Präteritum
trybu oznajmującego, np.: ich kaufte znaczy zarówno kupiłem jak też kupiłbym.
Formę Konjunktiv II dla czasowników mocnych tworzy się przez dodanie do formy Präteritum końcówki
-e oraz końcówek osobowych: -st, -n, -t, -n. Samogłoski tematyczne a, o lub u otrzymują przegłos.
Infinitiv
sein
haben
werden
Präteritum
war
hatte
wurde
Konjunktiv II
wäre
hätte
würde
Należy przy tym pamiętać, że 1. i 3. os. lp. są takie same i mają końcówkę -e.
Infinitiv
sein
werden
ich
wäre
würde
du
wär(e)st
würdest
er/sie/es
wäre
würde
wir
wären
würden
ihr
wär(e)t
würdet
sie/Sie
wären
würden
Często stosuje się formę opisową trybu przypuszczającego Konjunktiv II. Składa się ona z czasownika
posiłkowego werden w trybie przypuszczającym Konjunktiv II oraz bezokolicznika, który stoi na końcu
zdania.
14
Indikativ
ich gehe
du kommst
Konjunktiv II
ich ginge
du käm(e)st
Ersatzform
ich würde gehen
du würdest kommen
Formy zastępczej nie stosuje się dla czasowników haben, sein i czasowników modalnych.
1 Uzupełnij tabelę.
Indikativ
Konjunktiv II
Ersatzform
essen
backte / büke
würde fliegen
liefe
lesen
2 Utwórz z podanych zdań zdania warunkowe możliwe do spełnienia.
Ich habe Geld. Ich mache eine Weltreise.
Wenn ich Geld hätte, würde ich eine Weltreise machen.
1. Du hast Zeit. Wir besuchen dich.
2. Peter trainiert regelmäßig. Er gewinnt Medaillen.
3. Ich bin nicht krank. Ich komme zu deiner Geburtstagsparty.
4. Ihr geht täglich in die Schule. Ihr bekommt nicht so viele schlechte Noten.
5. Die Eltern machen eine Dienstreise. Ihre Kinder spielen bis spät in die Nacht am Computer.
15
Welttour
Autor tabel i zadań: Sylwia Mróz-Dwornikowska
Autor testów w wersji A i B: Katarzyna Szachowska
Redaktor zarządzający: Agnieszka Kozdra
Redaktor prowadzący: Elżbieta Kozłowska
Skład: Focus Producers Studio