Noema Anita Lipiec Odwrócona Perspektywa

Noema Anita Lipiec
Odwrócona Perspektywa
Noema Anita Lipiec
Artystka badająca wpływ kultury, tradycji i religii na konstytuowanie bądź rozpad więzi społecznych. Od fascynacji rytuałem, gestem ikonicznym (projekt „Elousa”, 2003, „Wieź”, 2013) przeszła
drogę do postrzegania jednostki czy też grupy ludzi szerzej w kontekście obowiązujących norm
społecznych (projekt „A Star Was Born” z udziałem osób upośledzonymi fizycznie i umysłowo).
Obecnie tropem, którym posługuję się w swoich pracach jest WYKLUCZNIE oraz podążanie śladem tego co zwykle określamy mianem „NORMY”. Mieszka i tworzy w Poznaniu. Doktorantka na
Wydziale Komunikacji Multimedialnej Uniwersytetu Artystycznego.
Eine Künstlerin, die den Einfluss von Kultur, Tradition und Religion auf die Entstehung oder den
Zerfall gesellschaftlicher Bindungen erforscht. Von ihrer Begeisterung für das Ritual, die ikonische Geste (die Projekte „Elousa“ vom 2003, „Bindung“ vom 2013) führte ihr Weg sie zur Beurteilung des Individuums oder der Gruppe im Kontext der geltenden gesellschaftlichen Normen
(das Projekt „A Star Was Born“ mit Beteiligung körperlich und geistig behinderter Personen).
Derzeit verfolgt sie in ihren Werken das Thema AUSGRENZUNG und das Streben nach dem,
was für gewöhnlich als „Norm“ bezeichnet wird. Sie lebt und führt ihre künstlerische Tätigkeit in
Posen. Außerdem ist sie Doktorandin an der Kunstuniversität im Fachbereich für multimediale
Kommunikation.
Web: www.noemaproject.com | E-mail: [email protected]
Noema Anita Lipiec
Odwrócona perspektywa
piątek, 08.05.2015, godz. 18.00
Galeria OKNO | SMOK
Galeria OKNO Słubickiego Miejskiego Ośrodka Kultury, ul. I Maja 1, 69-100 Słubice
tel. 95 758 2439, wew. 14 | www.galeriaokno.pl | e-mail: [email protected]
wernisaż wystawy
wstęp wolny
Kurator: Anna Panek-Kusz
Der Versuch des Einblicks, die Bereitschaft dazu, Wissen über sich selbst und im Verhältnis zur Welt
anzunehmen, stellt einen Schlüssel zum Erfolg dar, und das nicht nur im Rahmen der Psychotherapie.
Der Gedankenprozess, der hierzu führt, ist unzertrennlich mit dem Erleben von psychischen Schmerzen verbunden, die wir zu vermeiden versuchen. Ein möglicher Fluchtweg und zugleich die Ursache
der Ausweglosigkeit bei der Therapie ist die Veränderung des Bedürfnisses nach Wissen hin zum Bedürfnis nach Ignoranz. Der bekannte, britische Psychoanalytiker Wilfred Bion definierte dieses Phänomen als: „umgekehrte Perspektive“1
Die in der Ausstellung präsentierten Projekte stellen das Ergebnis einer Suche nach der Ausweglosigkeit in einer breiteren, gesellschaftlichen Perspektive dar. Eine Analyse des Moments, in dem wir
bewusst oder unbewusst das ausschließen, was der persönlichen oder gesellschaftlichen Erfahrung
nicht entspricht.
Im Rahmen der Realisation „A STAR IS BORN”2 hat die Künstlerin zwei Stereotype gegenübergestellt:
denjenigen, der dem allgemeinen Verständnis nach einer Filmstar-Ikone entspricht sowie den Typ
einer geistig und körperlich behinderten Person. Aus offensichtlichen Gründen ist keiner von beiden
glaubwürdig per se, sondern stellt eher ein Spiel mit den gängigen Konventionen dar.
Doświadczenie wglądu, gotowość na przyjmowanie wiedzy o samym sobie oraz w relacji ze światem
jest kluczem do sukcesu nie tylko w psychoterapii.
Proces myślowy, który do niego prowadzi wiąże się nierozłącznie z doświadczeniem bólu psychicznego, którego staramy się uniknąć. Jedną z możliwych dróg ucieczki i jednocześnie przyczyną impasu w leczeniu jest zamiana pragnienia by wiedzieć na pragnienie by ignorować. Znany brytyjski
psychoanalityk Wilfred Bion określił to zjawisko mianem: „odwróconej perspektywy” 1
Prezentowane na wystawie projekty są efektem poszukiwań impasu w szerszej perspektywie społecznej. Badaniem momentu, w którym świadomie bądź nieświadomie wykluczamy to co niezrozumiałe, nie mieszczące się w ramach osobistego bądź społecznego doświadczenia.
W realizacji „A STAR IS BORN”2 artystka zestawiła naprzeciwko siebie dwa stereotypy: tego kim w powszechnej świadomości jest ikona-gwiazda kina i osoba niepełnosprawna umysłowo i fizycznie.
Żaden z nich, z oczywistych względów nie jest wiarygodny, stanowi grę z umowną konwencją. Paradoksalnie jednak pozwala osobom niepełnosprawnym zyskać na chwilę „władzę” nad ciałem i wizerunkiem, poprzez udział w społecznie akceptowanej, podziwianej praktyce.
Z kolei w projekcie „TRADYCYJNA POLSKA RODZINA” przewrotnie „odwraca perspektywę” poprzez
wpisanie wszystkich prezentowanych „wzorców” rodziny w ten sam kontekst kulturowy. Zgodnie
z którym pielęgnuje się tradycję pozowania do zdjęcia rodzinnego według obowiązujących schematów i konwencji. Paradoksalnie to co współcześnie „wykluczane” staje się nudnym, mieszczańskim
konwenansem.
1
Z powyższym pojęciem zapoznałam się dzięki artykułowi autorstwa Macieja Musiała pod tytułem „Odwrócona Perspektywa”, opublikowanym w kwartalniku Psychoterapia 4 (143) 2007, strony: 27–36
2
Tytuł projektu nawiązuje bezpośrednio do amerykańskiego filmu z 1937 roku w reżyserii Williama A. Wellmana, w polskim tłumaczeniu: „Narodziny Gwiazdy”
Im Projekt „TRADITIONELLE POLNISCHE FAMILIE” „kehrt“ sie hingegen die „Perspektive um“ indem
sie alle präsentierten „familiären Muster“ in den selben kulturellen Kontext überträgt. Gemäß diesem
Kontext pflegt man die Tradition, für ein Familienfoto nach geltenden Mustern und Konventionen zu
posieren. Paradoxerweise wird das, was gegenwärtig „ausgeschlossen“ ist, zu langweiligem, bürgerlichen Anstand.
1
Den oben genannten Begriff habe ich dank des Artikels von Maciej Musiał „Odwrócona Perspektywa“ („Umgekehrte
Perspektive“), kennen gelernt, der im Journal Psychoterapia 4 (143) von 2007 auf den Seiten: 27-36 veröffentlicht wurde
2
Der Projekttitel bezieht sich direkt auf den amerikanischen Film von 1937 in der Regie von William A. Wellman mit dem
deutschen Titel: „Ein Stern geht auf“