Jak organizować i prowadzić gimnazjalne projekty edukacyjne

Jak organizować i prowadzić gimnazjalne
projekty edukacyjne
Projektem edukacyjnym jako metodą nauczania nazywamy
zaplanowane i koordynowane przez nauczyciela,
a realizowane samodzielnie przez uczniów długoterminowe
zadanie lub cykl zadań powiązanych celem i treścią
programu nauczania. Problematyka projektu może
zawierać treści jednego lub kilku przedmiotów może także
dotyczyć problemów życia codziennego.
Według Wiliama H. Kilpatricka:
Projekt to zamierzone działanie wykonywane z całego serca
w środowisku społecznym
Projekt edukacyjny w gimnazjum
Podstawą prawną wprowadzenia do szkół
gimnazjalnych projektu edukacyjnego jest:
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z
dnia 20 sierpnia 2010 roku, zmieniające
rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu
oceniania,
klasyfikowania
i
promowania
uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania
sprawdzianów i egzaminów w szkołach
publicznych.
(Dziennik Urzędowy Nr .156, poz.1046)
W rozporządzeniu znalazły się następujące
zapisy:
Uczniowie gimnazjum biorą udział w realizacji
„obowiązkowego” projektu edukacyjnego.
Projekt edukacyjny jest zespołowym, planowym
działaniem uczniów, mającym na celu rozwiązanie
konkretnego problemu, z zastosowaniem
różnorodnych metod.
Zakres tematyczny projektu edukacyjnego może
dotyczyć wybranych treści nauczania określonych
w
podstawie programowej kształcenia ogólnego dla
gimnazjów lub wykraczać poza te treści.
W rozporządzeniu znalazły się następujące
zapisy:
Projekt edukacyjny jest realizowany przez zespół uczniów
pod opieką nauczyciela i obejmuje następujące działania:
(1) wybranie tematu projektu edukacyjnego;
(2) określenie celów projektu edukacyjnego
i zaplanowanie etapów jego realizacji;
(3) wykonanie zaplanowanych działań;
(4) publiczne przedstawienie rezultatów projektu
edukacyjnego.
Szczegółowe warunki realizacji projektu edukacyjnego
określa dyrektor gimnazjum w porozumieniu z radą
pedagogiczną.
W rozporządzeniu znalazły się następujące
zapisy:
Kryteria oceniania zachowania ucznia gimnazjum zawarte w ocenianiu
wewnątrzszkolnym uwzględniają udział ucznia w realizacji projektu
edukacyjnego.
Wychowawca klasy na początku roku szkolnego, w którym uczniowie
będą realizować projekt edukacyjny, informuje uczniów i ich rodziców
(prawnych opiekunów) o warunkach realizacji projektu edukacyjnego.
Informacje o udziale ucznia w realizacji projektu edukacyjnego oraz
temat projekt edukacyjnego wpisuje się na świadectwie ukończenia
gimnazjum.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach, uniemożliwiających udział
ucznia w realizacji projektu edukacyjnego, dyrektor gimnazjum może
zwolnić ucznia z realizacji projektu edukacyjnego.
W przypadku, o których mowa powyżej, na świadectwie ukończenia
gimnazjum w miejscu przeznaczonym na wpisanie informacji o udziale
ucznia w realizacji projektu edukacyjnego wpisuje się: „zwolniony” albo
„zwolniona”.
Zapisy przejściowe w rozporządzeniu
Przepisy dotyczące realizacji obowiązkowego projektu
edukacyjnego w gimnazjum stosuje się do uczniów klas
w których realizuje się podstawę programową
kształcenia ogólnego określoną w rozporządzeniu MEN
z 23 grudnia 2008 r.
W roku szkolnym 2010/2011 informacje o warunkach
realizacji obowiązkowych projektów edukacyjnych w
szkole wychowawcy przekazują uczniom i ich rodzicom
w terminie do 30 listopada 2010 r.
Szkoły dostosują swoje statuty do zmian wynikających
z niniejszego rozporządzenia w terminie do dnia 30
listopada 2010 r.
Kilka słów teorii o metodzie projektów
Podstawy teoretyczne tworzyli:
J.Piaget – rozumienie rozwoju dziecka,
L.Wygotski – wpływ osób i języka na procesy uczenia
się, pojęcie sfery najbliższego rozwoju,
J.Brunner – konstruktywizm i społeczne konteksty
rozwoju człowieka,
J.Dewey – znaczenie metod aktywizujących i
osobistego doświadczenia.
Konstruktywistyczna koncepcja
procesu uczenia się
Konstruowanie nowej wiedzy odbywa się poprzez
osobistą aktywność dziecka, w trakcie której próbuje
ono rozwiązać nowe zadania (problemy), drogą
własnych poszukiwań oraz integracji (konfrontacji)
posiadanej wiedzy i umiejętności z nowymi
informacjami i wynikami swoich działań. Dochodzi
wtedy do reorganizacji struktur myślowych
i przechodzenia na wyższy poziom rozumowania.
Nabywanie nowej wiedzy i umiejętności odbywa się
najczęściej w otoczce społecznej – w interakcjach
z dorosłymi i rówieśnikami.
Rys historyczny
Metodę projektów wdrażali: W.H.Kilpatrick, J.A.Stevenson
i Ch.A.McMurry na początku XX wieku w Stanach
Zjednoczonych.
W Polsce początki zainteresowania metodą datuje się na
lata 30-te XX wieku. Po drugiej wojnie światowej obserwuje
się renesans metody w szkołach skandynawskich,
holenderskich i niemieckich. U nas metoda projektów
rozwijała się wraz z eksperymentem liceum technicznego, a
od lat 90-tych jest uznawana za ważną, wspierającą
reformę polskiego systemu edukacji, metodę i formę
nauczania. Świadczyć o tym mogą liczne pozycje książkowe
poświęcone tej metodzie, jakie pojawiły się w ostatnich
latach w Polsce.
ISTOTA METODY PROJEKTÓW
Metoda projektów jest metodą kształcenia sprowadzającą się do tego, że zespół
uczniów, samodzielnie inicjuje, planuje, realizuje i prezentuje pewne
przedsięwzięcie oraz ocenia jego wykonanie.
Grupę realizującą projekt tworzyć może zarówno kilka osób, jak i wszyscy
uczniowie danej klasy, czy nawet szkoły.
Źródłem projektów mogą być treści szkolnych programów nauczania oraz
problemy życia codziennego.
Punktem wyjścia jest jakaś sytuacja problemowa, jakieś zamierzenie, podjęcie
jakiejś inicjatywy, wytyczenie jakiegoś celu, punktem dojścia zaś – szeroko
rozumiany produkt.
Organizacja działań opiera się na uczniach odpowiedzialnych za realizację
poszczególnych etapów i komponentów projektu. Nauczyciel zaś pełni rolę
koordynatora i konsultanta.
Rezultaty pracy prezentowane są publicznie na forum klasy lub szkoły.
Ważnym elementem metody jest wielowymiarowe ocenianie przebiegu i
efektów projektu, a także nabytych osiągnięć uczniów.
RODZAJE PROJEKTÓW
I Projekty poznawczo-badawcze
– polegają na zebraniu i usystematyzowaniu informacji o pewnych
zagadnieniach i/lub na rozwiązaniu jakiegoś problemu
II Projekty działania lub akcji
– polegają na podjęciu jakiegoś działania w środowisku lokalnym lub w
szkole
III Projekty produkcyjno-wykonawcze
- polegają na urzeczywistnianiu, wyprodukowaniu konkretnego
produktu (obiektu, przedmiotu, modelu)
WALORY EDUKACYJNE METODY PROJEKTÓW
Uczniowie realizując projekty rozwijają następujące umiejętności:
- współpracy w grupie,
- rozwiązywania problemów w twórczy sposób,
- formułowania celów,
- planowania i organizowania własnej pracy,
- korzystania z różnych źródeł informacji,
- selekcji i przetwarzania informacji z punktu widzenia celów projektu,
- integrowania wiedzy z różnych przedmiotów nauczania,
- zapisywania i prezentowania zebranych materiałów,
- przygotowania i praktykowania wystąpień publicznych,
- formułowania i wyrażania swoich opinii,
- słuchania poglądów wyrażanych przez innych,
- rozwiązywania konfliktów,
- stosowania technik decyzyjnych,
- dokonywania samooceny swojej pracy,
- samodzielnego i zespołowego uczenia się.
Fazy realizacji metody projektów
Zainicjowanie projektu
Zawarcie kontraktu
Realizacja projektu
Prezentacja projektu
Ocena, refleksje i wnioski
Wzór kontraktu
Tytuł projektu
Cele projektu (ogólne i szczegółowe)
Czas wykonania projektu (termin rozpoczęcia
i zakończenia)
Plan działań – zadania grup (tematyka szczegółowa)
Sposoby i terminy konsultacji z nauczycielem
(nauczycielami)
Zobowiązania nauczyciela (zakres pomocy)
Forma sprawozdania (raportu)
Termin, miejsce i forma prezentacji
Ocena projektu (zasady, formy, kryteria)
Inne ustalenia (np. finansowanie projektu)
Data, podpisy uczniów i nauczyciela (opiekuna projektu)
Karta projektu: DŹWIĘKI WOKÓŁ NAS
Lp.
Temat, problem, zagadnienie
1
Co to są dźwięki - jak powstają
i jak je słyszymy
2
Ciekawe doświadczenia
z dźwiękami
3
Muzyka – harmonia dźwięków
4
Bogactwo dźwięków przyrody
5
Infradźwięki i ultradźwięki –
powstawanie i zastosowania
6
Hałas – zagrożenia
i przeciwdziałanie
Zadania grup
Formy
realizacji
Odpowie- Termin Uwagi
dzialny
zespół/uczeń
ORGANIZACJA PROJEKTU EDUKACYJNEGO –
UREGULOWANIE W PRAWIE WEWNĄTRZSZKOLNYM
Konieczność uwzględnienia udziału ucznia w
realizacji projektu edukacyjnego w kryteriach oceniania
zachowania ucznia gimnazjum
Konieczność określenia przez dyrektora w
porozumieniu z radą pedagogiczną szczegółowych
warunków realizacji projektu edukacyjnego
Przykład I - uzupełnienia kryteriów oceny
z zachowania
Ocenę wzorową otrzymuje uczeń, który wykazał się dużą
samodzielnością i innowacyjnością w realizacji projektu
gimnazjalnego, wspomagał członków zespołu i wykazał się
umiejętnością krytycznej samooceny i wyciągania
wniosków
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który był aktywnym
uczestnikiem zespołu realizującego projekt edukacyjny, a
jego współpraca z pozostałymi członkami zespołu była
rzeczowa i nacechowana życzliwością
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który współpracował w
zespole realizującym projekt gimnazjalny, wypełniając
stawiane przed nim i zespołem zadania
Przykład I - uzupełnienia kryteriów oceny
z zachowania cd.
Ocenę poprawną otrzymuje uczeń, który współpracował w
zespole realizującym projekt gimnazjalny, wypełniając
większość stawianych przed nim i zespołem zadania, przy
czym jego działania były podejmowane na prośbę lidera
zespołu lub po interwencji opiekuna projektu
Ocenę nieodpowiednią otrzymuję uczeń, który mimo
złożenia deklaracji o przystąpieniu do zespołu realizującego
projekt nie wywiązywał się w terminie ze swoich
obowiązków, czego konsekwencją były opóźnienia w
realizacji projektu lub konieczność realizacji zadań przez
innych członków zespołu
Ocenę naganną otrzymuje uczeń, który nie uczestniczył w
realizacji obowiązkowego projektu edukacyjnego
Przykład II - uzupełnienia kryteriów oceny
z zachowania
Podczas realizacji projektu gimnazjalnego czynnie
uczestniczył w formułowaniu tematu projektu i aktywnie
uczestniczył w kluczowych działaniach na poszczególnych
etapach jego realizacji.
Pełnił aktywną rolę podczas realizacji projektu
gimnazjalnego, wspomagając członków zespołu i
wykonując postawione przed nim zadania.
Prawidłowo wypełniał swoje zadania przy realizacji
projektu gimnazjalnego, reagując pozytywnie na uwagi
zespołu i opiekuna projektu.
Przykład II - uzupełnienia kryteriów oceny
z zachowania cd.
Wypełniał swoje obowiązki w trakcie realizacji projektu
gimnazjalnego, lecz zdarzało mu się nie wywiązać
z przyjętych zadań, co było przyczyną opóźnień lub
konfliktów w zespole.
Często zaniedbywał swoje obowiązki podczas realizacji
projektu gimnazjalnego lub odmawiał współpracy, co miało
wpływ na przebieg przyjętego przez zespół harmonogramu
pracy i wiązało się ze zwiększeniem obowiązków innych
członków zespołu projektowego.
Nie przystąpił do realizacji projektu lub nie wywiązywał się
ze swoich obowiązków mimo rozmów z członkami zespołu
i opiekunem projektu, a jego postawa była lekceważąca
zarówno w stosunku do członków zespołu, jak i opiekuna.
Szczegółowe zasady realizacji projektu
edukacyjnego w gimnazjum - przykład
Uczniowie mają obowiązek realizowania projektów
edukacyjnych
2. Udział ucznia w projekcie ma wpływ na ocenę
zachowania zgodnie z przyjętymi kryteriami
3. Projekty edukacyjne mogą mieć charakter przedmiotowy
lub międzyprzedmiotowy, a czas ich powinien wynosić
od 2 tygodni do 7 miesięcy w zależności od problematyki
i złożoności projektu
4. Tworzy się funkcje: koordynatora ogółu projektów
w szkole i opiekunów poszczególnych projektów
1.
Szczegółowe zasady realizacji projektu
edukacyjnego w gimnazjum cd.
5. Zadania szkolnego koordynatora projektów:
a) zebranie od zespołów przedmiotowych bądź
poszczególnych nauczycieli propozycji tematów projektu,
sporządzenie ich listy zbiorczej, jej przedstawienie
dyrektorowi i radzie pedagogicznej;
b) monitorowanie stanu realizacji projektów;
c) upowszechnienie informacji na temat realizowanych
projektów;
d) organizowanie publicznej prezentacji projektów;
e) podsumowanie realizacji projektów i przedstawienie
radzie pedagogicznej sprawozdania zbiorczego na koniec
roku szkolnego.
Szczegółowe zasady realizacji projektu
edukacyjnego w gimnazjum cd.
6. Opiekun projektu w szczególności odpowiada za:
a) wskazanie tematyki realizowanych projektów z uwzględnieniem
zainteresowań uczniów i treści podstawy programowej;
b) omówienie z uczniami zakresu tematycznego oraz celów projektu
i koordynowanie podziału uczniów na poszczególne zespoły
projektowe;
c) opracowanie karty projektu i innych dokumentów ( kontrakt dla
uczniów, zasady i arkusze oceny projektu, narzędzia do ewaluacji,
kryteria oceny projektu oraz instrukcja realizacji projektu) o ile
taka potrzeba zachodzi;
d) prowadzenie konsultacji dla uczniów realizujących projekt;
e) monitorowanie jego realizacji;
f ) ocenę projektu we współpracy z nauczycielami, którzy wspomagali
jego realizację.
Szczegółowe zasady realizacji projektu
edukacyjnego w gimnazjum cd.
7.
Zadania wychowawcy klasy związane z realizacją projektu:
a) poinformowanie uczniów i ich rodziców (prawnych opiekunów) o
warunkach realizacji projektu edukacyjnego i kryteriach oceniania;
b) prowadzenie działań organizacyjnych, związanych z realizacją
projektu przez wszystkich uczniów klasy, dotyczących w szczególności:
• wyboru tematu i grupy projektowej przez każdego ucznia klasy,
• monitorowania udziału uczniów w pracach zespołu poprzez
kontakt z opiekunem zespołu,
• przekazywania informacji o wynikach monitorowania
rodzicom;
c) komunikowanie się z opiekunami projektów w sprawie oceniania
zachowania;
d) dokonywanie zapisów dotyczących realizacji przez ucznia projektu
edukacyjnego w dokumentacji szkolnej (dziennik lekcyjny, arkusze
ocen, świadectwa, inne ustalone przez szkołę).
Szczegółowe zasady realizacji projektu
edukacyjnego w gimnazjum cd.
8. Uczniowie mogą realizować projekty w zespołach oddziałowych,
klasowych lub międzyklasowych liczących 3–6 osób
9. System podziału na poszczególne zespoły projektowe odbywa się w
sposób:
a) losowy,
b) poprzez dobór samodzielny uczniów,
c) poprzez wybór nauczyciela, zgodnie z ustalonymi wcześniej
kryteriami.
10. Zadania zespołu określa instrukcja realizacji danego projektu oraz
kontrakt zawarty z opiekunem.
11. Przy wyborze tematyki projektu obowiązuje zasada dobrowolności, a
jeden projekt może być realizowany niezależnie przez kilka zespołów
uczniowskich.
Szczegółowe zasady realizacji projektu
edukacyjnego w gimnazjum cd.
12.Tematyka projektów wraz z określeniem celów, etapów realizacji, terminów
planowanego zakończenia projektu oraz sposobu prezentacji efektów oraz ze
wskazaniem opiekuna (opiekunów) projektu jest zgłaszana do koordynatora
przez opiekuna projektu.
13. Tematyka planowanych do realizacji projektów jest przedstawiana przez
koordynatora dyrektorowi gimnazjum nie później niż do 15 października
danego roku.
14. Dyrektor w porozumieniu z radą pedagogiczną dopuszcza złożone projekty do
realizacji, biorąc pod uwagę możliwości organizacyjne i warunki, jakimi
dysponuje gimnazjum.
15. Dopuszcza się, w wyjątkowych sytuacjach, modyfikację listy projektów
realizowanych w trakcie danego roku szkolnego, a także zmianę tematyki,
terminów zakończenia i sposobu prezentacji efektów, a także opiekuna
(opiekunów) projektu, o ile wystąpiły przyczyny, które uniemożliwiły realizację
podjętego zadania. Decyzję o zmianach w pracy nad projektami podejmuje
koordynator projektów po konsultacji z opiekunem danego projektu lub
dyrektorem szkoły.
Szczegółowe zasady realizacji projektu
edukacyjnego w gimnazjum cd.
16. Realizacja projektu może być dokonywana podczas zajęć lekcyjnych, o ile nie zaburza to
zasad ustalonych przez nauczyciela prowadzącego zajęcia, a także podczas zajęć
pozalekcyjnych i pozaszkolnych według ustalonego wcześniej harmonogramu.
17. Końcowa ocena udziału projektu może mieć formę opisową, może być także wyrażona
stopniem szkolnym z jednego lub kilku przedmiotów. Forma i kryteria oceny są znane
uczniowi od samego początku pracy nad projektem. Ocena obejmuje nie tylko efekt
końcowy projektu, ale też systematyczność pracy uczniów, aktywność i twórczość w
realizacji projektu na poszczególnych jego etapach.
18. Udział ucznia w projekcie ma wpływ na ocenę zachowania, zgodnie z zasadami
ustalonymi w statucie szkoły.
19. Dokumentacja dotycząca projektu winna zawierać kartę projektu, arkusze samooceny,
ewaluację projektu, kontrakt z uczniami, arkusz oceny projektu i inne dokumenty, które
opiekun uzna za niezbędne do realizacji projektu.
19. Dokumentację przechowuje się do końca roku szkolnego, w którym uczeń kończy
gimnazjum.
20. W przypadku udziału w kilku projektach uczeń może zdecydować o wyborze projektu,
który będzie wpisany na świadectwie ukończenia gimnazjum w terminie do 30 maja w
ostatnim roku nauki w gimnazjum
Przykłady tematów ciekawych projektów
Dźwięki wokół nas
Kosmos w naszym życiu
Fizyka w medycynie
Czego możemy nauczyć się od ptaków
Zielona Polska
Szkolna ostoja przyrody
Żywioły – ogień, woda, ziemia, powietrze
Maszyny proste na wesoło
Cudowne właściwości nowoczesnych materiałów
Energetyka alternatywna dla domu
Budujemy przyrządy optyczne
Energetyka jądrowa czy konwencjonalna
Krótka historia papieru i jego obecne znaczenie
Kosmiczna i ziemska pogoda
Organizmy modyfikowane genetycznie – szanse i zagrożenia
K-dron i inne ciekawe bryłki
Gry, zabawy i zabawki dydaktyczne
Fizyka w sporcie
Wykaz literatury – Metoda projektów
1. Metoda projektów i jej egzemplifikacja w praktyce – K.Chałas – Nowa Era
Warszawa 2000
2. O metodzie projektów – M.Szymański – Wyd. Akademickie Żak – Warszawa
2000
3. Uczenie metodą projektów – B.D. Gołębniak – WSiP Warszawa 2002
4. Projekt edukacyjny. Materiały dla zespołów międzyprzedmiotowych –
J.Królikowski - CODN Warszawa 2000
5. Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie – E.Brudnik – Zakład Wydawniczy SFS –
Kielce 2000
6. Udane projekty nie tylko z matematyki - M.Mikołajczyk – Wyd. Szkolne PWN
– W-wa 2002
7. Integracja międzyprzedmiotowa. Program Nowa Szkoła – Pr.zbiorowa –
CODN W-wa 1999
8. Nauka z komputerem – Książka ucznia i poradnik nauczyciela – WSiP
Warszawa 2001
9. Projekty edukacyjne – Poradnik dla nauczycieli – B.Potocka, L.Nowak – SFS
Kielce 2002
10.Jak wdrażać metodę projektów – A.Mikina, B.Zając – Impuls Kraków 2001
11.Projekt edukacyjny i inne formy uczenia się we współpracy – pr.zbiorowa –
K&K Piła 2003
12.Pomysł na szkołę z klasą. Przewodnik po projektach – G.Czetwertyńska,
M.Krawczyk, K.Lewestam – CEO Warszawa 2008
Przykłady ciekawych projektów cd.
Temat: Zwierzęta mojej okolicy
Zadaniem zespołu jest wyszukanie, oznaczenie i obserwacja gatunków
zwierząt występujących na danym obszarze.
Opracowanie powinno zawierać: mapę z naniesionymi stanowiskami
obserwacyjnymi, opis obserwowanych gatunków zwierząt ich status
ochronny, liczebność, zagrożenia i proponowane sposoby
przeciwdziałania. Pożądana dokumentacja fotograficzna (filmowa)
Temat: Rośliny mojej okolicy
Zadaniem zespołu jest wyszukanie i opisanie zbiorowisk roślinnych
występujących na danym obszarze, zarówno naturalnych jak
półnaturalnych oraz antropogenicznych.
Opracowanie powinno zawierać: mapę wybranego obszaru, opis
występujących zbiorowisk, spis gatunków, ich status ochronny,
informacje nt możliwości wykorzystania przez człowieka, zagrożenia
i proponowane sposoby przeciwdziałania. Pożądana dokumentacja
fotograficzna i zielnik.
Przykłady ciekawych projektów cd.
Temat: Szkolna ostoja przyrody
Zadaniem zespołu jest utworzenie na terenie lub w pobliżu szkoły terenu
przyrodniczego w formie np. ogrodu, parku, oczka wodnego, sadu lub
rewitalizacja istniejącego terenu przyrodniczego np. parku,
cmentarzyska, fragmentu lasu, zbiornika wodnego, zadrzewień
śródpolnych itp.
Prace mogą polegać na tworzeniu nowych lub odtworzeniu
zdewastowanych terenów zielonych, adaptacji terenu do potrzeb edukacji
przyrodniczo-ekologicznej. Opracowanie powinno zawierać:
inwentaryzację zasobów ostoi, opis podjętych działań, dowody na
poprawę środowiska przyrodniczego ostoi i jej edukacyjne wykorzystanie,
popularyzację ostoi w społeczności lokalnej.
Uwaga!
Ostoja nie może znajdować się na terenach już prawnie chronionych
Przykłady ciekawych projektów cd.
Temat: Natura 2000 w mojej okolicy
Zadaniem zespołu jest zlokalizowanie i scharakteryzowanie obszaru
„naturowego” występującego w okolicy szkoły oraz opis jego
funkcjonowania. Opracowanie powinno zawierać: przedstawienie stanu
terenu, identyfikację zagrożeń i opis planowanych działań ochronnych,
ocenę funkcjonowania terenu w świadomości lokalnej społeczności.
Pożądana jest propozycja kampanii informacyjnej popularyzującej walory
wybranego terenu. Cenna dokumentacja fotograficzna lub filmowa.
Temat: Proekologiczne działania w moim regionie
Zadaniem zespołu jest zlokalizowanie i opisanie wybranych inwestycji proekologicznych mających na celu poprawę stanu środowiska w okolicy.
Opracowanie powinno zawierać lokalizację i cel inwestycji, opis
inwestycji, efekty ekologiczne inwestycji, sposób popularyzacji działań
inwestycji.